Hoofdstuk 1: De Word Gebruikersinterface 1.0 Inleiding Word 2007 introduceerde de nieuwe ‘Lint’ interface die de tot dan toe gebruikte menu’s en werkbalken verving. Dit was een drastische wijziging. In Word 2010 is de interface iets aangepast, door de onduidelijke ‘Office-knop’ te vervangen door het tabblad Bestand dat veel duidelijker is en door de mogelijkheid om de opties op het Lint aan te passen. In dit hoofdstuk zullen we de basisprincipes voor het gebruiken van het Lint bespreken, en de verschillen tussen 2007 en 2010, zodat de rest van de cursus gemakkelijk te volgen zal zijn, of je nu een gebruiker bent van 2007 of van 2010. We zullen verder kijken naar de documentomgeving zelf, en de verschillende manieren om documenten te bekijken om deze te bewerken en te lezen.
1.1 De ‘Lint’-interface Het Lint De meest zichtbare wijziging in de belangrijkste Office-toepassingen ten opzichte van hun 2003-versie, is de vervanging van de vertrouwde menubalk/werkbalk door het Lint. Zoals hierboven vermeld, zijn er enkele wijzigingen aangebracht aan het Lint in 2010 in vergelijking met de 2007 versie, vooral het vervangen van de Office-knop door het tabblad Bestand:
© 2012 Excel with Business
1
Hoofdstuk 1: De Word Gebruikersinterface
Van nu af aan zullen we Word 2010 voor onze schermafbeeldingen gebruiken, en als er kleine verschillen zijn met 2007-versie, dan zullen we dat aangeven. Terwijl de kopteksten bovenaan het toepassingsvenster kunnen lijken op de menu-opties van Office 2003, zal er, als je er op klikt, in plaats van een vervolgkeuzelijstmenu met tekst, het Lint voor dat tabblad tevoorschijn komen. In de afbeelding hierboven zien we het tabblad ‘Start’ op het Lint en in de afbeelding hieronder is het tabblad ‘Pagina-indeling’ geselecteerd op het Lint.
© 2012 Excel with Business
2
Hoofdstuk 1: De Word Gebruikersinterface
Zoals je kunt zien, verschijnt er geen menu, maar het Lint laat nu opties zien die relevant zijn voor Pagina-Indeling. We zullen nu een paar van deze opties in het tabblad Pagina-indeling op het Lint in meer detail bekijken. Terwijl de oude 2003 werkbalken handig waren, was hun functionaliteit beperkt: de meeste opdrachten waren simpelweg knoppen met een paar vervolgkeuzelijsten en soms een tekstvak. Als je met je muis een opdracht op het Lint aanwijst, dan krijg je een gedetailleerde beschrijving te zien met uitleg over het gebruik van die optie. De meeste opdrachten laten dan weer een menu met pictogrammen zien, wanneer je erop klikt. In dit voorbeeld hebben we met de muis de opdracht ‘Watermerk’ aangewezen:
Zoals je kunt zien, verschijnt er een heel informatieve tip die je vertelt en laat zien waarvoor de opdracht bedoeld is. Als we nu op de knop klikken, dan zie je in plaats van een tekstmenu, een ‘galerij’ van mogelijke watermerken met meer beschikbare opties aan de onderkant van het venster:
© 2012 Excel with Business
3
Hoofdstuk 1: De Word Gebruikersinterface
De volledige functionaliteit van het dialoogvenster (de gedetailleerde opties waarmee Word 2003-gebruikers vertrouwd zullen zijn) bestaat nog steeds, maar nu meer als laatste keuzemogelijkheid, in plaats van de voornaamste manier om veel opties te gebruiken. Veel van de ‘opdrachtgroepen’ (groepen met knoppen en opties) op elk tabblad op het Lint hebben rechtsonder een klein pictogram. Dit geeft het bijbehorende dialoogvenster weer:
In de bovenstaande afbeelding hebben we deze pictogrammen gemarkeerd onderaan in de groepen Pagina-indeling > Pagina-instelling en Pagina-indeling > Alinea. Als je hierop klikt, dan zal je een dialoogvenster te zien krijgen voor deze groep opdrachten. Het is de moeite waard om te vermelden dat de weergave van de dialoogvensters gebaseerd is op de instellingen van Windows, dus als je het ‘Klassieke Windows’-thema met rechthoekige,
© 2012 Excel with Business
4
Hoofdstuk 1: De Word Gebruikersinterface
grijze vensters hebt ingesteld, dan zullen de dialoogvensters erg lelijk afsteken bij de nieuwe Office 2007/10-vensters:
Werkbalk Snelle Toegang In Office 2007 (niet zoals de oude werkbalken in eerdere versies) is het Lint niet gemakkelijk aan te passen. Je kunt knoppen niet verslepen zoals je dat kon met een werkbalk. 2010 heeft de mogelijkheid om het Lint aan te passen, waar we dadelijk aandacht aan zullen besteden. Zelfs met deze wijziging zullen de meeste mensen waarschijnlijk voornamelijk de Werkbalk Snelle Toegang willen aanpassen.
© 2012 Excel with Business
5
Hoofdstuk 1: De Word Gebruikersinterface
De Werkbalk Snelle Toegang is een gebied van de Word-interface waar je opdrachten aan kunt toevoegen uit alle lijsten van Word. Om de Werkbalk Snelle Toegang te verplaatsen, klik je erop met de rechter muisknop, en kies je de optie De werkbalk snelle toegang boven/onder het lint weergeven. Als je ervoor kiest om de Werkbalk onder het Lint weer te geven, dan heeft de werkbalk meer ruimte, is beter zichtbaar en sneller toegankelijk. Je kunt opdrachten aan de Werkbalk Snelle Toegang toevoegen door met de rechter muisknop te klikken op een opdracht uit een van de tabbladen op het Lint en te kiezen voor ‘Toevoegen aan Werkbalk Snelle Toegang’. Om opdrachten die niet beschikbaar op het Lint toe te voegen, klik je met de rechter muisknop op de Werkbalk Snelle Toegang of op het Lint en kies je ‘Werkbalk Snelle Toegang Aanpassen’:
Blader door de menu’s met opdrachten met de Vervolgkeuzelijst ‘Kies opdrachten uit’: (omkaderd met rode vakken in de afbeelding hierboven), selecteer dan de gewenste opdracht en klik op de knop ‘Toevoegen’ om deze toe te voegen aan de Werkbalk Snelle Toegang. Om het gemakkelijker te maken om opdrachten op de werkbalk terug te vinden, is het een goed idee deze logisch te ordenen in plaats van willekeurig. Je kunt elke opdracht op de Werkbalk Snelle Toegang selecteren en de knoppen rechts van het vak Werkbalk Snelle Toegang aanpassen gebruiken om deze omhoog of omlaag te brengen in de lijst van opdrachten. Ook kun je de opdracht waaronder je de nieuwe knop wilt plaatsen, in het rechterpaneel selecteren voordat je klikt op de knop ‘Toevoegen’. Je kunt je © 2012 Excel with Business
6
Hoofdstuk 1: De Word Gebruikersinterface
werkbalkknoppen verder structureren door <scheidingsteken> toe te voegen (rood omkaderd in de bovenstaande schermafbeelding). Vooral als je een ervaren gebruiker bent van de voorgaande versies van Word, is de Werkbalk Snelle Toegang erg belangrijk om Word 2007 of 2010 werkbaar te maken. Geef prioriteit aan het toevoegen van veelgebruikte opdrachten aan de Werkbalk Snelle Toegang. Een van de meest irritante dingen van het Lint is dat je tussen de verschillende tabbladen moet navigeren om opdrachten te vinden die je voorheen op je werkbalk had staan. Door de opdrachten die je vaak nodig hebt, toe te voegen aan de Werkbalk Snelle Toegang kun je ervoor zorgen dat je ze altijd in een klik kunt gebruiken, ongeacht welk tabblad van het Lint wordt weergegeven.
Probeer een aangepast Lint Toen Office 2007 werd geïntroduceerd, was de belangrijkste reden die werd gegeven om geen Lint te hebben dat door gebruikers kon worden aangepast, de moeilijkheid om een product te ondersteunen zonder een consistente interface. Microsoft zei dat de meeste mensen die hun werkbalken wijzigden en daardoor gebruikersondersteuning nodig hadden, dit per ongeluk deden. In Office 2010 kan de gebruiker het Lint alleen met opzet aanpassen: er moeten specifieke opties gekozen worden en de aanpassingen moeten worden bevestigd. Er zullen dan ook geen problemen ontstaan met gebruikers die per ongeluk knoppen naar de verkeerde plaats verslepen of verwijderen. Bovendien, kan je je eigen aangepaste Lint tabbladen maken en er invulling aan geven, maar wat je kunt doen met ingebouwde tabbladen is beperkt. Je kunt geen opdrachten toevoegen aan ingebouwde tabblad-groepen en je kunt geen individuele opdrachten verwijderen uit een ingebouwd tabblad. Je kunt wel volledige groepen aan tabbladen toevoegen, verplaatsen of verwijderen en ook volledige tabbladen verplaatsen en verbergen. Er is ook een optie om alle wijzingen ongedaan te maken en alles terug te zetten naar de oorspronkelijke instellingen, voor een geselecteerd tabblad, of voor alle aanpassingen gemaakt in het Lint of de Werkbalk Snelle Toegang. Laten we nu eens kijken naar hoe je het lint kunt aanpassen. Klik met de rechter muisknop ergens op het lint voor het snelmenu met de nieuwe optie ‘Het Lint Aanpassen’. Je krijgt dan een scherm te zien dat lijkt op het ‘Werkbalk Snelle Toegang Aanpassen’-scherm, maar dan met de huidige inhoud van het Lint:
© 2012 Excel with Business
7
Hoofdstuk 1: De Word Gebruikersinterface
In de kolom ‘Het Lint aanpassen’, kan je elk tabblad op het Lint verplaatsen door het te selecteren en de Omhoog/Omlaag knoppen rechts te gebruiken. Je kunt items ook verplaatsen door hen te verslepen binnen de sectie Het Lint aanpassen, zoals opdrachten verslepen van de ene aangepast groep naar de andere. De knop om details weer te geven (klein ‘+’-teken) links van elk tabblad of groep zorgt ervoor dat je de inhoud hiervan kunt zien en het aanvinkvakje schakelt de weergave van de volledige tab in of uit. Onder de lijst met de huidige Lint-opties zijn er knoppen die nieuwe aangepaste tabbladen en nieuwe groepen binnen tabbladen creëren, en ook het huidige geselecteerde item aanpassen door gebruik te maken van de knop ‘Naam Wijzigen’. Met deze knop kun je verschillende pictogrammen kiezen voor groepen en opdrachten, en ook opdrachten, groepen en tabs een nieuwe naam te geven. Eén echt handige toepassing van de nieuwe aanpassingsopties is de mogelijkheid de aanpassingen van het Lint en de Werkbalk Snelle Toegang samen te ‘Exporteren’ naar een bestand dat jij, of een andere gebruiker, kan importeren. Hoewel, er is geen gemakkelijke manier om bepaalde documenten te koppelen aan een specifiek aanpassingsbestand.
Officeknop/Tabblad Bestand Dit is de andere grote wijziging in de gebruikersinterface tussen Office 2007 en 2010. Omdat het doel van het Office 2007 Lint was om alles zichtbaarder te maken en makkelijker terug te vinden, leek het nogal vreemd om de ‘Bestand’-opdrachten te verbergen achter een anonieme cirkel die meer op een logo leek dan op een knop. Word 2010 heeft dit gecorrigeerd door de Officeknop te vervangen door het tabblad Bestand als een van de hoofdtabbladen in de interface van het Lint. © 2012 Excel with Business
8
Hoofdstuk 1: De Word Gebruikersinterface
Het is niet alleen de knop/tab zelf die is veranderd. De tabblad Bestand bevat nu veel meer informatie dan voorheen het geval was. De nieuwe informatieschermen staan bekend als de ‘backstage-weergave’.
In beide versies kun je hier de Opties vinden voor het programma en een verbeterde ‘Recente documenten’ lijst, waarin je de maximaal 50 meest recente documenten kunt bekijken. Je kunt ook documenten ‘vastmaken’ aan de lijst met de pin-knop, om te voorkomen dat ze uit de lijst verdwijnen:
Word 2010 heeft ook een nieuwe documentherstel-optie. In de rechterbenedenhoek van dit scherm staat de knop Niet-opgeslagen documenten herstellen. Dit geeft je een kans een © 2012 Excel with Business
9
Hoofdstuk 1: De Word Gebruikersinterface
Document te herstellen als je hebt vergeten om het op te slaan voordat je Word afsloot. Terwijl het heel handig kan zijn als laatste hoop, is het geen goed idee te vertrouwen op deze optie!
Context-gevoelige tabbladen Als onderdeel van de functionaliteit van het Lint, heeft Office 2007/10 ‘context-gevoelige tabbladen’. Deze tabbladen (Hulpmiddelen) komen tevoorschijn wanneer bepaalde objecten, zoals tabellen of grafieken geselecteerd zijn. In het onderstaande voorbeeld is een Tabel geselecteerd, waardoor het Lint de Hulpmiddelen voor tabellen met daarin de tabbladen Ontwerpen en Indeling laat zien:
Deze Hulpmiddelen vervangen de losse werkbalken en sommige van de opdrachtvensters die werden gebruikt in eerdere versies van Office. Opdrachtvensters zijn niet volledig verdwenen, ze worden gewoon veel minder gebruikt dan voorheen (er zijn enkele voorbeelden van opdrachtvensters weergegeven in de schermafbeeldingen hieronder). In veel gevallen zijn door de extra functionaliteit van het Lint de opdrachtvensters niet meer nodig. De opdrachtventers die het hebben overleefd, zoals Illustraties en Onderzoeken, verschijnen niet meer automatisch, maar alleen wanneer een specifieke optie wordt geselecteerd. Het is nu mogelijk meerdere opdrachtvensters tegelijkertijd weer te geven:
© 2012 Excel with Business
10
Hoofdstuk 1: De Word Gebruikersinterface
Snelmenu’s Een klik met de rechtermuisknop zal een context-gevoelige snelkoppeling of -menu en een mini-werkbalk weergeven. Deze werden verbeterd om ook de vele grafische mogelijkheden van het Lint weer te geven:
Mini-Werkbalk In de bovenstaande schermafbeelding zie je de ‘mini-werkbalk’ boven het snelmenu met de meest gebruikte opdrachten voor opmaak.
© 2012 Excel with Business
11
Hoofdstuk 1: De Word Gebruikersinterface
Statusbalk De statusbalk, die zich normaal gezien onderaan het scherm bevindt, en wordt genegeerd, werd ook verbeterd. De weergave en de zoomopties vind je rechts op de balk, en wanneer je op een willekeurige plek in de balk klikt met je rechtermuisknop, krijg je het menu ‘Statusbalk Aanpassen’ te zien, zodat je precies kunt bepalen wat er hier wordt weergegeven.
Weergaven Rechts onderaan het scherm staan een aantal knoppen om de weergave in te stellen. Je kunt in Word kiezen uit (van rechts naar links):
Afdrukweergave Lezen in volledig scherm Weblay-out Overzicht Concept
We zullen deze weergaven later in dit hoofdstuk bespreken. Rechts van de weergaveknoppen is er een ‘In/Uitzoomen schuifbalk’, die het zoomniveau van de weergave kan instellen.
© 2012 Excel with Business
12
Hoofdstuk 1: De Word Gebruikersinterface
Sneltoetsen In Office-versies van voor 2007, kon de ‘ALT’-knop gebruikt worden in combinatie met de onderstreepte letters van de menu-opties om deze te selecteren. De meeste van deze toetsencombinaties werken nog steeds in Office 2007 en 2010, hoewel je geen menu’s hebt. Bovendien krijg je bij het drukken op de ALT-toets een nieuwe set snelkoppelingsopties te zien bovenop je Lint (zoals in onderstaand voorbeeld) waarmee je tabbladen en opdrachten kunt selecteren:
De Ctrl+ sneltoetscombinatie werkt nog steeds in Word 2007 en 2010 zoals voorheen, en de tips bij de opdrachten laten deze toetsencombinaties zien waar beschikbaar:
Snelle werkbalken Kleine pictogrammen verschijnen bij je cursor wanneer je bepaalde acties onderneemt in Word. Bijvoorbeeld, wanneer je iets uit het klembord ‘Plakt’ in een document, zal een miniwerkbalk tevoorschijn komen, die je een lijst van keuzes geeft, die relevant zijn voor wat je aan het doen bent:
© 2012 Excel with Business
13
Hoofdstuk 1: De Word Gebruikersinterface
1.2 Navigatievenster Naast het document waaraan je werkt, kun je in Word ook een navigatievenster op je scherm weergeven. De optie Navigatie bevindt zich in de Weergeven-groep van het Beeldtabblad op het Lint. De breedte van het Navigatievenster kan veranderd worden door de verticale rand te verslepen. Het venster heeft twee tabs in Word 2007 en een extra Zoeken tab in Word 2010:
Door de koppen in uw document bladeren Door de pagina’s in uw document bladeren Door de resultaten van de huidige zoekactie bladeren (alleen 2010)
Welke tab ook geselecteerd is, de items die worden weergegeven in het venster kunnen aangeklikt worden om te ‘springen’ naar dat deel van het document. Een zoekterm invoeren, zal alle overeenkomstige resultaten in het venster weergeven.
1.3 Weergaven Zoals hierboven besproken, kun je de manier waarop je je document bekijkt, wijzigen door gebruik te maken van de knoppen onderaan het Word-scherm ( ). Onthoud dat in © 2012 Excel with Business
14
Hoofdstuk 1: De Word Gebruikersinterface
al deze weergaven, de verticale schuifbalk weergegeven wordt, en gebruikt kan worden om vooruit en achteruit te bladeren tussen de beschikbare pagina’s. Je kunt ook de knoppen Vorige pagina en Volgende pagina, of de pijltjes-knoppen gebruiken om te navigeren door het document. Weergaven zullen in meer detail besproken worden in latere hoofdstukken. Nu houden we het bij een kort overzicht van wat elke weergave doet: Afdrukweergave Toont het document zoals het zal worden afgedrukt. Lezen in volledig scherm Zoals de naam het zegt, wordt hier gebruik gemaakt van (bijna) het volledige scherm om de inhoud van het document weer te geven, en het herschikt de inhoud om de leesbaarheid te verbeteren. Op een werkbalk bovenaan het scherm staan een aantal opdrachten om documenten in te voegen, voor onderzoek en zoeken en opmerkingen toe te voegen. Je vindt er ook een ‘Sluit’-knop, die de weergave Lezen in volledig scherm sluit en waarmee je terugkeert naar Afdrukweergave. De Escape-knop op het toetsenbord zorgt er ook voor dat je terug komt in de Afdrukweergave. Weblay-out Toont het document zoals die zou worden weergegeven in een web-browser. Overzicht Waar overzichten zijn gebruikt, biedt deze weergave je de mogelijkheid te beperken wat wordt weergegeven tot bepaalde overzichtsniveaus. Grote stukken van het document kunnen direct gemanipuleert worden in deze weergave. Concept Toont het document met minimale opmaak en zonder de weergave van afbeeldingen.
© 2012 Excel with Business
15
Hoofdstuk 1: De Word Gebruikersinterface