Guide & Concor dance to THE DUTCH POLITICAL CONFLICT WITH THE REPUBLIC OF INDONESIA, 19451949 PART 2. DUTCH CIVIL ADMINISTRATORS (BESTUURSAMBTENAREN) IN THE NETHERLANDS INDIES AND NETHERLANDS NEW GUINEA, 19331962 Par ts 2.12.6 Paper s of selected Bestuursambtenaren on microfiche
Nationaal Archief, The Hague & Moran Micropublications, Amsterdam, The Netherlands
Specifications Title: “The Dutch Political Conflict with the Republic of Indonesia, 19451949 Part 2. Dutch Civil Administrators (bestuursambtenaren) in the Netherlands Indies and Netherlands New Guinea, 19331962” Location: National Archives (Nationaal Archief) of the Netherlands, The Hague Size: complete set 725 positive silver microfiches Order no.: MMP120125 Price: please inquire Finding aids: Printed publisher’s guide & concordance based on the original inventories from the National Archives (see pp. 1314 below for Dutch titles, National Archives’ access numbers (toegangen), other details and acknowledgments) Available separ ately
Part 2.1. Papers of A. J. Vleer (19461955) Minutes of Federal Conferences/Bijeenkomst voor Federale Overleg (BFO) (19481949) Size: 244 positive silver microfiches Order no.: MMP120
Part 2.2. Papers of A. J. Vleer (19461955) Documents concerning his tenure as Commissioner of the Kingdom of the Netherlands in South Sumatra, 19501955 Size: 127 positive silver microfiches Order no.: MMP121
Part 2.3. Papers of L.L.A. Maurenbrecher (19341954) Size: 47 positive silver microfiches Order no.: MMP122
Part 2.4. Papers of A.J. Piekaar (19331955) Size: 113 positive silver microfiches Order no.: MMP123
Part 2.5. Papers of J. Zwart (19461947) Size: 25 positive silver microfiches Order no.: MMP124
Part 2.6. Papers of J. van Baal (19341964) Size: 169 positive silver microfiches Order no.: MMP125 Or der s & Inquir ies Mor an Micropublications Singel 357 1012 WK Amster dam The Nether lands Tel + 31 20 528 6139 Fax + 31 20 623 9358 Email: info@mor anmicr opublications.nl www.mor anmicropublications.nl
Guide & Concor dance to THE DUTCH POLITICAL CONFLICT WITH THE REPUBLIC OF INDONESIA, 19451949 PART 2. DUTCH CIVIL ADMINISTRATORS (BESTUURSAMBTENAREN) IN THE NETHERLANDS INDIES AND NETHERLANDS NEW GUINEA, 19331962 Par ts 2.12.6 Paper s of selected Bestuursambtenaren on microfiche
Nationaal Archief, The Hague & Moran Micropublications, Amsterdam, The Netherlands
© 2005 Nationaal Archief, The Hague & Moran Micropublications, Amsterdam, The Netherlands
CONTENTS Publisher’s Preface ...................................................................................................................5 Technical note on the microfiches ...........................................................................................12 Present guide and acknowledgments .......................................................................................13 Copyright en citeerinformatie..................................................................................................14 Inventaris/inventory Part 2.1: Collectie A. J. Vleer ..................................................................15 Inventaris/inventory Part 2.2. Collectie A. J. Vleer ..................................................................22 Inventaris/inventory Part 2.3. Collectie L.L.A. Maurenbrecher ................................................25 Inventaris/inventory Part 2.4. Collectie A.J. Piekaar ................................................................33 Inventaris/inventory Part 2.5. Collectie J. Zwart ......................................................................41 Inventaris/inventory Part 2.6. Collectie J. van Baal..................................................................47
PUBLISHER’S PREFACE Intr oduction The end of the Second World War in August 1945 sounded the death knell of Dutch colonialism in Indonesia. The proclamation of the Republic of Indonesia by Sukarno and Hatta on 17 August 1945 ushered in a confusing and complicated period of anticolonial struggle, civil war, military action by the Dutch and negotiations between the parties that ultimately led to the transfer of sovereignty to the Republic on 27 December 1949. New ser ies These collections form the second part in a new series of micropublications on the end of Dutch colonialism in Asia being planned and carried out in cooperation with the National Archives in The Hague. It can be regarded as the continuation of the now dormant series “War and Decolonization” by MMF Publications, with which it does not overlap. The five parts of that series are also available from Moran. Focus The new series has as theme the Dutch political conflict with the Republic of Indonesia, not only in the pivotal years 19451949, but also extending into the early 1960s in order to cover the process of decolonization of Netherlands New Guinea, over which the Dutch had refused to transfer sovereignty at the end of 1949. It will also reach back into the 1930s and the years of war and occupation (19421945) to provide the necessary background to the crisis that ensued on 17 August 1945. Par t 2: Dutch Civil Administr ator s (bestuursambtenaren ) The backbone of Dutch colonial rule in the East Indies was formed by the Binnenlands Bestuur manned by professional civil administrators of various ranks known as bestuursambtenaren. Often graduates of the special program in “Indology” at the University of Leiden, they were trained in the local cultures and languages as well as in economics, administration and customary law (adatrecht) in order to function well in their posts at local and regional levels. In consultation with archivists at the National Archives the papers of five civil administrators who worked in various parts of the Indonesian archipelago in the period 1930s to 1950s have been selected for micropublication. Additional parts are under consideration. This part is divided into six subsections as follows.
P ART 2.1. P APERS OF A. J . VLEER (19461955) M INUTES OF F EDERAL C ONFERENCES/BFO (19481949) Shor t biogr aphy Auke Johannes Vleer was born in Friesland in 1911. After finishing his secondary education he left for the Netherlands Indies in 1930 to follow with success a twoyear training course in colonial administration (bestuursschool). His first assignments were in the residencies of Aceh and Riau from 1932 to 1936. In October 1936 he returned to the Netherlands and studied Indology at the University of Leiden, specializing in Indonesian law (Indisch recht), obtaining his degree in 1940 (he would later also earn a degree in Dutch law). The outbreak of war in Europe and the German occupation of the Netherlands prevented him from resuming his career in the colony. During the war he worked for the Dutch Red Cross. At war’s end he was among the first group of colonial civil servants to be dispatched to the Indies under the authority of the Netherlands Indies Civil Administration (NICA) to restore order. Posted to Medan on Sumatra’s East Coast he served as liaison officer with the British troops stationed there to supervise the Japanese surrender. In 1946 he was appointed head of the local administration in Banka and Billiton where he first became involved in Dutch attempts to set up a federal United States of Indonesia (see below). In 19481949
5
Vleer assumed the role of secretary at the Federal Conferences (FC) held at Bandung and then that of secretarygeneral of the Assembly for Federal Consultation (Bijeenkomst voor Federale Overleg, BFO). In this capacity he took part in the Round Table Conference held in The Hague from August to November 1949 that finally resulted in the transfer of sovereignty on 27 December 1949. In 1950 Vleer accepted a position as Commissioner for the Kingdom of the Netherlands in South Sumatra with Palembang as base until growing political tensions led him to return to the Netherlands in 1956. While in Indonesia he had also taught law and sociology at universities in Jakarta and Palembang. Back in the Netherlands he played a role in setting up a new technical college (now university) in Eindhoven and ended his public career as mayor of Enschede from 1965 to 1977. He died in 1981. Feder alism in the pr ocess of decolonization A persistent Dutch response to the Indonesian revolution that broke out after the Proclamation of Independence by the Republic in August 1945 was to promote the idea of a federal Indonesia, with or without the Republic as one of the states, that would enter a union with the Netherlands under the Dutch queen. On the Dutch side this approach was favored by among others the Lieutenant GovernorGeneral H. J. van Mook, the highest Dutch official in the Indies since no governor general had been appointed after the War. In a conference held at Malino in South Celebes in July 1946 the Dutch brought together local rulers from among other places Borneo and eastern Indonesia, as well as representatives of Christian and ethnic groups to make a start on this project. On the Indonesian Republican side, Sutan Sjahrir was willing to cooperate with the Dutch on this plan, which was enshrined in the agreement of Linggajati of November 1946 (see part 3 of this micropublication). When Linggajati proved difficult to implement because of mutual distrust, Van Mook proceeded on his own to set up new states, the first of which was East Indonesia in December 1946. After the first “police action” of July 1947 in which the Dutch regained much territory from the Republic, the move in this direction was accelerated until there were some 15 federal states or regions by late 1948. Representatives of these entities met in a series of Federal Conferences held in Bandung from May 1948 to June 1949. In July 1948 the Dutch further created an Assembly for Federal Consultation (Bijeenkomst voor Federale Overleg, BFO) in which the leaders of these states sat. The BFO sent its own delegation to the Round Table Conference as mentioned above. Federalism was greatly resented by Indonesian Republicans who saw it as no more than a stratagem of the Dutch for holding on to resourcerich parts of the country. Although the Republic accepted a federal structure for the transfer of sovereignty, it was soon dispatched and replaced by a unitary Indonesian state by August 1950. The paper s Vleer was an excellent and painstaking administrator who left a thorough and wellorganized archive behind. Two series from his papers have been selected here for micropublication as part 2.1 and 2.2 of our series: Par t 2.1 Vleer’s archive (inventory nos. 73116) contains a complete collection, often supplemented by tables of contents he drew up himself, of the minutes and other documents of · the Federal Conferences at Bandung, May 1948June 1949, in stencil in Dutch and Indonesian · the proceedings and appendices of the meetings in Indonesia and The Hague of the Bijeenkomst voor Federale Overleg (BFO), July 1948August 1949 in stencil in Dutch and Indonesian · the proceedings and appendices of meetings of the BFO delegation with the Netherlands government (“Haags overleg”), SeptemberOctober 1948 The fact that these series of documents were very incomplete in the archive of the General Secretariat of the Netherlands Indies Government (Algemene Secretarie), and therefore not included
6
in the inventory of that body, makes Vleer’s collection indispensable for research into this aspect of the decolonization process.
Sources Robert Cribb, Historical Atlas of Indonesia (Richmond, Surrey: Curzon Press, 2000). M.C. Ricklefs, A History of Modern Indonesia (1st edition, London, 1981; 3rd edition, Stanford, 2001).
P ART 2.2. P APERS OF A. J . VLEER (19461955) DOCUMENTS CONCERNING HIS TENURE AS COMMISSIONER OF THE K INGDOM OF THE NETHERLANDS IN SOUTH SUMATRA, AND THE ECONOMY OF I NDONESIA, 19501955 Vleer’s career spanned the divide represented by the transfer of sovereignty of December 1949 and he continued working in independent Indonesia for another six years in SouthSumatra, parts of which had formed one of the federal states from September 1948. The history of these early years of the Republic is beginning to attract more research attention, but sources have been generally less available than for the preceding period. For this reason this section of Vleer’s archive (inventory nos. 203234) has also been selected for micropublication. It includes · · ·
incoming and outgoing correspondence, memos and reports on the general and politicalsocial situation in SouthSumatra outgoing monthly economic reports compiled by Vleer on SouthSumatra confidential “economische notities” published in stencil by the Bureau for Research and Documentation of the High Commission on the economic situation in Indonesia, 1950 1955; and others
P ART 2.3. P APERS OF L.L.A. M AURENBRECHER (19341954) J AVA/C ELEBES/NEW G UINEA Shor t biogr aphy Lucia Louis Angèle Maurenbrecher was born in Java in 1904. He attended secondary school in The Hague and then studied Indology in Leiden in preparation for a career in the colonial administration. On completion of his studies in 1930 he was sent out to the Indies as junior controller in Yogyakarta. In 1933 he was promoted to controller on the island of Banka, where he served until early 1938. He then received training as controller for “Javanese colonization”, that is, the relocation of people from overpopulated Java to remoter and less crowded parts of the archipelago. In that capacity he served in South Celebes (Sulawesi) from mid1938 until the Japanese invasion in 1942. During the occupation he was interned at Makassar and other places on Celebes, recording his experiences in a diary, micropublished in this collection. Following a short stay in the Netherlands after the war’s end, he was appointed assistantresident in the Mandar district of Celebes, where he resumed the work of “colonizing” Javanese. In January 1948 he became assistantresident in the greater Batavia area (ommelanden van Batavia ), but was later transferred to Purwakarta in the Krawang residency of Java to restore trade, the administration of justice, and public health, which had been disrupted by the second “police action” (December 1948). He remained in that post until after the transfer of sovereignty to the Republic at the end of 1949. From 1950 until 1954 he was assistantresident in Sorong, West New Guinea, over which the Dutch had retained sovereignty.
7
The paper s His papers are particularly important · for the efforts to relocate Javanese to Celebes before the war and · the attempt to restart this activity after the war · for details of the Japanese occupation and internment camps · the political situation in Java in 19481949, including relations between the Dutch civil and military authorities · and plans to colonize New Guinea with Dutch settlers after the loss of Indonesia.
P ART 2.4. P APERS OF A.J. P IEKAAR (19331955 [1959]) SUMATRA Shor t biogr aphy Arie Johannes Piekaar was born in Rotterdam in 1910. He studied Indology at the University of Leiden, obtaining a doctorate there in 1933 with a dissertation entitled Moederland en Overzeesche Financiën, studie van vergelijkend staatsrecht (Mother country and Overseas Finances, a study in comparative constitutional law). From 1934 until 1949 he worked for the Dutch colonial administration in the Indies, beginning his career in the Residency of Aceh in Sumatra, where he perfected his knowledge of the local language. He was interned during the Japanese occupation of World War II (19421945). After the war he served in Borneo and the “Great East” (Grote Oost) before becoming secretary to the High Representative of the Crown from 1948 until the transfer of sovereignty in December 1949. From 1950 until he repatriated in 1953 he worked for the Netherlands High Commission in Jakarta. After his return to the Netherlands he held various positions at the Ministry of Education, rising to become a directorgeneral. In addition, he was a member of the boards of several organizations, especially the Koninklijk Instituut voor Taal, Land, en Volkenkunde (KITLV) (Royal Netherlands Institute of Southeast Asian and Caribbean Studies) in Leiden. Piekaar was a widely acknowledged expert on Aceh and his book Atjeh en de oorlog met Japan (Aceh and the War with Japan) (The Hague: Van Hoeve, 1949) is regarded as a standard work. He died in 1990. The paper s The papers micropublished here concern Piekaar’s career in the Netherlands Indies and early independent Indonesia until the mid1950s. The collection is divided into two parts · the first covering his work and developments in Aceh from 1933 until 1953 · and the second relating to the process of decolonization more generally and the first years of the 1950s. There are many documents in the Indonesian and Acehnese languages, including folk tales. For Aceh there are · extensive materials on the Japanese invasion and occupation, including · the structure of Japanese rule · the internment camps · economic policy · and the capitulation and its aftermath · on religious movements during the war and the struggle between secular and religious powers in the postwar period · and on economic policy and political developments after the transfer of sovereignty. The second part of the collection includes · memos from Piekaar to the High Representative of the Crown and his staff, 19481949 · missives sent by the High Representative, with appendices, 1949 · notes containing advice and recommendations to the High Representative
8
· ·
in reaction to documents received, 1949 incoming and outgoing correspondence after the transfer of sovereignty, 19501953 proceedings of the Indonesian parliament, 19531954 and others.
P ART 2.5. P APERS OF J . Z WART (19461947) J AVA/NEFIS (INTELLIGENCE SERVICE ) Shor t biogr aphy Jan Zwart was born in Friesland in 1912. He studied at the famous faculty of Indology at the University of Leiden, where civil servants for the colonial government in the East Indies were trained. In 1939 he was sent out to Java to become a junior controller in Batavia and shortly later controller in Yogyakarta. He spent the Japanese occupation in internment and upon release at the end of hostilities was mobilized and seconded to the Netherlands Forces Intelligence Service (NEFIS), where his assignment was to report on the situation in Central Java, and also to follow developments in the indigenous labor movement and social organizations for the whole island. For his work he could draw on information from the government information agency (Regeringsvoorlichtingsdienst), Indonesian Republican newspapers and military intelligence. In November 1946 he was demobilized and assigned to the civilian administration in WestBorneo. The paper s His papers contain notes, memos, reports, clippings and other documents concerning a range of intelligence issues on Java, and to a lesser extent WestBorneo, in the period late 19451947, including · the structure of Japanese administration and support for the Republicans · the political structure and development of the Republican government · Republican military organizations · political developments in the Indonesian forces · Republican youth, labor and women’s organizations · foreign influences on the Republicans · the Communist party · Islamic fighting organizations and others.
P ART 2.6. P APERS OF J . VAN BAAL (19341964) NEW G UINEA, L OMBOK /BALI Ear ly car eer Jan van Baal (19091992) was a wellknown cultural anthropologist who specialized in the study of the peoples of New Guinea. He was born into a strict reformed Protestant family in Scheveningen, the port of The Hague. After studying “Indology” (the name then given for the program of study in preparation of becoming a civil administrator in the Netherlands Indies) and obtaining a doctorate at the University of Leiden with a dissertation on the MarindAnim Papua people, he began his career in the Indies in 1934. He served first as junior controller in Java and Madura before being appointed in 1936 to the post of controller stationed at Merauke in SouthNewGuinea, where he was to spend two years. In addition to his administrative duties, which included quelling uprisings, he gathered statistical and ethnographical data on the local population (the Marind of his dissertation) and studied their rituals and religion. In 1938 he was transferred to East Java. He had just commenced a research study of village structure on Lombok when the Japanese invaded in 1942. During the occupation (19421945) he was interned in Celebes (Sulawesi) and taught courses in ethnography to his fellow campmates, while working on a carefully concealed manuscript that formed the basis of his 1947 publication Over wegen en drijfveren der religie (On ways and motives of religion). After his release he returned to the Netherlands until posted back to Java in July 1947 arriving the
9
day the “first police action” against the forces of the Republic of Indonesia began (20 July). Subsequently he held the position of assistantresident in Bali and Lombok, part of the new federal state of East Indonesia, but became disillusioned with the way the local rulers promoted their own interests while neglecting those of the population. He also worked briefly in Medan in Sumatra, where he had contact with the Republicans, whom he thought were better administrators. Back to New Guinea With the transfer of sovereignty to the Republic in December 1949, which he felt came too quickly and irresponsibly under American pressure, he again became increasingly involved in New Guinea affairs. The sovereignty over the western half of that still remote and littleknown island had been retained by the Dutch in 1949, but was disputed by the Indonesians. He acted as secretary of the Dutch delegation to the New Guinea/Irian commission to discuss New Guinea’s status with Indonesia in 1950. In 1951 he became the first head of the newly created Kantoor voor Bevolkingszaken (literally Office of Population Affairs, translated at the time as Bureau of Native Affairs), headquartered in Hollandia (now Jayapura), the colonial capital. The bureau’s task was to gather data on all aspects of New Guinea society (its archive is also available through Moran Micropublications). But Van Baal soon relinquished this fascinating work to stand for Parliament for the conservative Protestant Antirevolutionary Party (ARP). Though elected his stay in the Lower House was brief, for the Dutch government convinced him to accept the post of Governor of Netherlands New Guinea in April 1953 for a fiveyear term. Gover nor Van Baal proved to be a dedicated, hardworking and efficient governor, who authored an important work plan for the development of New Guinea. But he was also forced to spend much time and energy on bureaucratic infighting with the Ministry of Overseas Territories (Ministerie van Overzeesche Rijksdelen), in particular over his budget. Civil servants at the ministry were still imbued with the classical colonial attitude that New Guinea should not only pay for itself, but also produce benefits for the mother country (the famous “batig saldo”) through, for example, large scale projects in agriculture and mining. Van Baal, on the other hand, believed in a smallscale approach to agriculture and also that the colony should be led toward a steadily increasing measure of selfrule in keeping with the United Nations charter. Although at times he threatened to resign, Van Baal finished his term of governor as planned in 1958. He then returned to the Netherlands and later that year became professor of cultural anthropology at the University of Utrecht, where he remained until his retirement in 1973. He later published his memoirs of this long career in colonial service in a twovolume work entitled Ontglipt verleden [A past that slipped away](19861989). End of Dutch r ule After Van Baal’s departure the Dutch were only to rule over western New Guinea for a few more years. The Indonesian Republic had always maintained its claim to this territory, which it referred to as Irian Barat (West Irian). Starting in 1960 Indonesian president Sukarno began asserting it more aggressively, even attempting military infiltration from 1961, while at the same time raising the issue several times in the United Nations without being able to obtain a twothirds majority for the Indonesian position. The Dutch government lacked a concrete plan for independence and first favored uniting western and eastern New Guinea. While the Dutch had made efforts on behalf of economic development and education, it was only in 1961 that a partlyelected New Guinea Council was set up with limited powers. Then the Dutch proposed a plebiscite among the Papuans under international auspices to decide their future status, also without winning the necessary majority in the UN. In the meantime international opinion remained divided on the issue, but the United States, fearing it might “lose” Indonesia to the Soviets, stepped up the pressure on the Dutch. Lacking the will and the means to face a military confrontation with the Indonesians, the Dutch ceded western New Guinea to a temporary UN administration on 1 October 1962. The UN
10
then turned authority over to Indonesia on 1 May 1963 on condition that the population vote on its wishes after five years, a promise only partially fulfilled, according to many, by the stilldisputed consultation that took place in 1969 . The paper s Van Baal’s papers micropublished here concern his career in the colonial civil service from 1934 until 1958. The first part covers his early years in SouthNewGuinea, including · documents concerning the establishment of population registers and dossiers, with statistical and ethnographic information on the local population. The second part of the collection covers the years 19451950, especially · documents of various sorts on the political, economic and social situation on Lombok and Bali. The third part, by far the most extensive, concerns New Guinea in general from 1945 until the early 1960s. It can be subdivided as follows: · reports and other documents from the period 19451950, including incoming reports on discussion of the New Guinea question at the Round Table Conference, 1949 · discussions in the ministers’ conference of the NetherlandsIndonesian union in early 1950 and in the New Guinea/Irian commission, 1950 · international correspondence 19501964, organized by year, conducted in several languages with a great many people, both inside and outside the government, in New Guinea, the Netherlands and other countries concerning a broad range of subjects, both official and unofficial, political as well as scientific · documents concerning New Guinea as an international question 19501961 (especially 19511952), among others, reports from international bodies, such as diverse United Nations commissions · documents concerning the internal administration of New Guinea in the most diverse sense, 19501958, including information on political, social, cultural and economic developments, agricultural and infrastructural projects, relations with Catholic and Protestant missions, education, Republican sympathizers and Indonesian activities, cooperative organizations and organizations for the development and colonization of New Guinea, the situation of IndoEuropeans, anthropological and scientific reports, and many others.
Sources J. van Baal, Ontglipt verleden (vol. 1, Franeker: Wever, 1986; vol. 2, Franeker: Van Wijn, 1989) Reviews in NRC Handelsblad (27 September 1986; 23 September 1989) and De Volksrant (24 September 1986; 16 September 1989).
11
Technical note on the micr ofiches The microfiches of Parts 2.1 and 2.2 (Papers of A.J. Vleer) were made by reformatting 35 mm microfilms originally made by the National Archives. While the quality of these films was on the whole quite good, certain imperfections should be pointed out. In Part 2.1 in particular, some of the documents were in bound volumes that were not unbound when filmed, creating now and then a shadow effect in the crease between the left and righthand pages. At times the initial characters of words or numbers typed in the left margin of righthand pages are partly or wholly obscured by this shadow. Fortunately this phenomenon is infrequent and the missing text can usually be reconstructed from the context. A few other minor problems are signalled in the inventory for these parts. Parts 2.32.6 were filmed directly onto microfiche for Moran Micropublications by a laboratory in the Netherlands and are of uniformly high quality. Further, in keeping with current archival microfilming procedures in the Netherlands both the front and reverse sides of newspaper clippings were filmed where they occur.
12
Pr esent guide and acknowledgments The present guide and concordance has been compiled by Moran Micropublications based on the following inventories of the National Archives. All rights reserved. Parts 2.1 and 2.2 A.M. Tempelaars, Inventaris van het archief van mr. A.J. Vleer (19111981) over de jaren 1932 1955. Den Haag 1984. Access number (toegang): 2.21.216, inventory numbers 73116, 203234 Part 2.3 J.A.A. Bervoets, Inventaris van de archieven van L.L.A. Maurenbrecher (19041975) over de jaren 19281970. Den Haag 1984. Access number (toegang): 2.21.221, inventory numbers 154, 8085 Part 2.4 Anon., Inventaris van het archief van dr. A.J. Piekaar (19101990) over de jaren 19331990. Den Haag, n.d. Access number (toegang): 2.21.283, inventory numbers 146 Part 2.5 Anon., Inventaris van archivalia afkomstig van dr. J. Zwart (geb. 1912) als NEFISmedewerker belast met de rapportage over MiddenJava 19451947. Den Haag, n.d. Access number (toegang): 2.21.205.77 Part 2.6 Anon., Inventaris van het archief van prof. dr. J. van Baal (19091992) over de jaren 19341988. Den Haag, n.d. Access number (toegang): 2.21.205.02, inventory numbers 125, 54a131
13
Copyr ight The copyright of this microfiche edition is reserved to the National Archives of the Netherlands. Inquiries concerning permission to reproduce any part of this present publication in any form should be addressed to: Nationaal Archief PO Box 90520 2509 LM Den Haag The Nether lands Tel + 31 70 331 5400 Fax + 31 70 331 5540 Email:
[email protected] Citeer en aanvr aaginstr uctie (how to cite this collection in publications) Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld als volgt. Nationaal Archief, Archief van mr. A.J. Vleer (code toegang 2.21.216), Inventarisnummer…. Nationaal Archief, Archieven van L.L.A. Maurenbrecher (code toegang 2.21.221), Inventarisnummer…. Nationaal Archief , Archief van dr. A.J. Piekaar (code toegang 2.21.283), Inventarisnummer…. Nationaal Archief, Archivalia afkomstig van dr. J. Zwart (code toegang 2.21.205.77), Inventarisnummer…. Nationaal Archief, Archief van prof. dr. J. van Baal (code toegang 2.21.205.02), Inventarisnummer…. Deze archieven zijn openbaar.
14
2.21.216 INVENTARIS van het archief van mr. A.J. VLEER (19111981) over de jaren 19321955 A.M. Tempelaars Den Haag 1984
15
Inventaris Vleer INHOUD [Publisher’s note: only the inventory numbers microfilmed for this publication–nos. 73116 and 203234–are reproduced here.] INLEIDING............................................................................................................................17 Levensloop .............................................................................................................................17 Het archief ..............................................................................................................................18 INVENTARIS ........................................................................................................................19 DEEL 2.1. ................................................................................................................................19 SECRETARIS BIJ DE FEDERALE CONFERENTIES, 19481949 ......................................................19 SECRETARISGENERAAL VAN DE BIJEENKOMST VOOR FEDERAAL OVERLEG (BFO), 19481949 ..............................................................................................................................20 DEEL 2.2. COMMISSARIS VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN IN ZUIDSUMATRA, 19501955 ..............................................................................................................................22 Rapportage en briefwisseling ..................................................................................................22 Ingekomen rapporten ..............................................................................................................23
16
Inventaris Vleer
INLEIDING Levensloop Auke Johannes Vleer werd op 21 december 1911 te Oude Bildtzijl in Friesland geboren als zoon van Jelle Vleer en Jacoba Zilverberg. Na het voltooien van de H.B.S. opleiding vertrok hij in 1930 naar NederlandsIndië om in Batavia de tweejarige opleiding aan de Bestuursschool te gaan volgen. Een opleiding, die hij met succes afsloot. In de jaren 19321936 fungeerde hij als hulpgezaghebber, later als gediplomeerd gezaghebber in de residentie Atjeh (standplaatsen Lho Soekon en Kota Radja) en in de residentie Riouw (standplaatsen Terempa op de Natoena en Anambaseilanden en in Tandjong Pinang). Per 1 oktober 1936 werd Vleer een verlofperiode van 8 maanden in Nederland verleend. Deze periode zou echter beduidend uitgroeien, aangezien hij gemachtigd werd de opleiding Indologie met als specialisatie Indisch Recht te gaan volgen aan de Universiteit van Leiden. In 1940 behaalde Vleer zijn universitaire graad, terwijl hij in een latere levensfase (1956) hieraan tevens een graad in het Nederlands Recht zou toevoegen. Het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog verhinderde in mei 1940 zijn inscheping naar Indië, waar anders een hernieuwde aanstelling bij het Binnenlands Bestuur zou hebben plaatsgevonden. Gedurende de oorlogsjaren maakte Vleer zich verdienstelijk bij het Nederlandse Rode Kruis, waar hij uiteindelijk de functie van secretaris van de centrale organisatie en directeur van het centraal registratiebureau zou bekleden. Na de oorlog behoorde Vleer bij de eerste groep in Nederland verblijvende ambtenaren Binnenlands Bestuur, die gestoken in NICAuniform via Engeland, Panama en Australië, in NederlandsIndië aankwam om de bestuursdienst weer op poten te zetten. Binnen de NICA, later de AMACAB organisatie, vervulde hij de functie van liaisonofficer bij de Britse troepen in Medan aan de Oostkust van Sumatra. In 1946 werd hij benoemd tot Hoofd Plaatselijk Bestuur in het gewest Bangka en Billiton en was zodoende direct betrokken bij de aldaar gehouden Pangkal Pinang Conferentie, waar–na Malino–de eerste stappen werden gezet naar de federale opbouw van Indonesië. Kortelings daarop werd Vleer overgeplaatst naar Jakarta om als hoofdambtenaar ter beschikking van de Regeringscommissaris voor Borneo en de Grote Oost zijn assistentie te verlenen bij de codificatie van de organieke daerah en negara wetgeving. Na het totstandkomen van een groot aantal deelstaten werd de Federale Conferentie in Bandoeng bijeengeroepen, uit welke besprekingen een schets voor een toekomstige “republik serikat” zou moeten resulteren. Vleer fungeerde als secretaris bij deze in 19481949 gehouden conferenties. Tevens werd hij benoemd tot secretarisgeneraal van de Bijeenkomst voor Federaal Overleg, de BFO, een overlegorgaan waarin de hoofdvertegenwoordigers van de deelstaten zitting hadden. In de laatstgenoemde functie reisde Vleer in 1949 tezamen met de BFOdelegatie naar Den Haag om de Ronde Tafel Conferentie bij te wonen, waar hij de algehele secretariaats en rapportage werkzaamheden organiseerde voor zijn delegatie. Na de afkondiging van de Federale Grondwet in februari 1950 volgde in augustus 1950 de omzetting van de bondsstaat in een eenheidsstaat met een unitaire grondwet. Deze ingrijpende wijziging moet door diegenen, die zich gedurende jaren met de opbouw van de Verenigde Staten van Indonesië hadden opgehouden, als deceptie gevoeld zijn. In 1950 accepteerde hij de functie van Commissaris van het Koninkrijk der Nederlanden in Zuid Sumatra met standplaats Palembang, aanvankelijk als waarnemend commissaris en na mei 1951 als hoogste gezagdrager van het Ministerie van Buitenlandse Zaken in dit gebied.
17
Inventaris Vleer
Als nevenfunctie doceerde Vleer in de naoorlogse periode staats en administratief recht aan de Universiteit van Indonesia te Jakarta (19481949) en sociologie aan de Sjahkiakerti Universiteit van Palembang (19531955). De toenemende politieke spanningen noopten Vleer in 1955 naar een andere positie uit te zien en in 1956 werd hij aangesteld als hoofdambtenaar aan het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, van waaruit hij in 1958 benoemd werd tot secretaris van de in oprichting zijnde Technische Hogeschool in Eindhoven. Auke Vleer beëindigde zijn ambtelijke loopbaan als burgemeester van Enschede, een functie die hij tussen 1965 en 1977 vervulde. Hij overleed op 9 oktober 1981 in Zwolle. Het ar chief Het archief van mr. A.J. Vleer werd in 1983 door zijn echtgenote, mevrouw A.A. Vleervan der Meulen te Dalfsen, aan het Algemeen Rijksarchief overgedragen. De stukken, die betrekking hadden op zijn werkzaamheden bij de Technische Hogeschool in Eindhoven werden overgedragen aan het Rijksarchief in NoordBrabant. Bij de overname van het archief bleek al, dat Vleer een uiterst nauwkeurig administrator is geweest. Vooral de bescheiden, die betrekking hebben op de federale conferenties en de BFOvergaderingen zijn veelal voorzien van inliggende inhoudsopgaven en behoefden bij de inventarisatie vrijwel geen nadere bewerking dan de vervaardiging van een beschrijving. Het archief bevat vrij veel gestencild materiaal, dat eveneens aangetroffen kan worden in de archieven van de Algemene Secretarie en het Ministerie van Overzeese Gebiedsdelen. Het kenmerkende van deze verzameling is echter naast de compleetheid wel de ordening naar “BFOstandpunt” zoals bijv. toegepast bij de RTCstukken. Het schema van deze inventaris is ingedeeld naar de functies, die Vleer in Indonesië bekleed heeft. Een aantal rapporten betreffende de zelfbestuursregelingen, die bij zijn vooroorlogse bestuurstaken zijn ingedeeld zullen vermoedelijk eveneens gebruikt zijn bij zijn werkzaamheden ten behoeve van de deelstaatvorming. Een bundel halfmaandelijkse verslagen van het Hoofd Plaatselijk Bestuur te Sabang (Noord Sumatra) over 19471948 was blijkens de agendastempels afgedwaald van het archief van de Algemene Secretarie en werd aldaar teruggevoegd onder het voorlopige nummer: 1e Zending, XXIII 1 1. De originelen van de volgende inventarisnummers 14, 10, 14, 18, 2022 en 123 zijn op verzoek teruggegeven aan mevrouw VleerVan der Meulen. In plaats hiervan zijn microfilms vervaardigd, die via de Tweede Afdeling zijn aan te vragen. De omvang van het archief bedraagt 7 meter.
18
Inventaris Vleer SECRETARIS BIJ DE FEDERALE CONFERENTIES, 19481949 7386.
73.
74.
Notulen en vergaderstukken van de Federale Conferenties te Bandoeng, 1948 mei 1949 juni. Gestencild. In het Nederlands en het Maleis.
Fiche 191
Genummerde stukken 130 (notulen, rapporten, verslagen), 1948 meijuni.
Fiche 111
Genummerde stukken 3170, 1948 juniaug.
Fiche 1225
[Publisher’s note: inventory no. is missing on fiche 24]
75.
Genummerde stukken 7185, 1948 aug.
Fiche 2636
76.
Genummerde stukken 86118, 1948 aug.dec.
Fiche 3747
77.
Genummerde stukken 119132, 1949 jan.juni.
Fiche 4850
7886.
Rapporten van de commissies van de Federale Conferentie, 1948.
Fiche 5191
78.
Preadvies van de FinancieelEconomische Commissie, 1948 aug. Genummerde stukken 87.
Fiche 5154
Rapporten van de Voorbereidende Staatkundige Commissie, 1948 nov. Genummerde stukken 104, 105 en 106.
Fiche 5560
80.
Idem, in het Maleis (Panitia Persiapan Kenagaraan).
Fiche 6166
81.
Preadvies van de Commissie voor Defensie en Binnenlandse Veiligheid, 1948 okt. Genummerde stukken 107.
Fiche 6770
Preadviezen van de Voorbereidende Sociaal Culturele Commissie, 1948 okt. Genummerde stukken 110.
Fiche 7176
79.
82.
83.
Idem, in het Maleis (Panitia Persiapan KemasjarakatanKeboedajaan). Fiche 7782
84.
Afdelingsverslagen met betrekking tot de rapporten van de Voorbereidende Staatkundige Commissie, 1948 junidec. Genummerde stukken 122 (zie tevens 104106).
Fiche 8388
85.
Afdelingsverslag met betrekking tot het preadvies van de Voorbereidende FinancieelEconomische Commissie, 1949 mrt. Genummerde stukken 127. Fiche 8990
86.
Nota houdende enige desiderata met betrekking tot de Federale Conferentie, 1949 juni. Genummerde stukken 129.
8793.
Handelingen met bijlagen van de Voorbereidende Staatkundige Commissie van de Federale Conferentie te Bandoeng, 1948 juninov. Gestencild, in het Nederlands en het Maleis.
87.
Handelingen, stukken I XI, 1948 juni 15 aug. 18.
88.
Handelingen, stukken XII XVIII, 1948 aug. 19 –sep. 14.
89.
Handelingen, stukken XIX XXX, 1948 sep. 1529.
19
Fiche 91
Fiche 92128 Fiche 9297 Fiche 98103 Fiche 104109
Inventaris Vleer
90.
Handelingen, stukken XXXI XLI, 1948 sep. 30 – okt. 14.
Fiche 110115
91.
Handelingen, stukken XLII XLIX, 1948 okt. 1422 en nov. 23.
Fiche 116119
92.
Bijlagen bij de handelingen, A K.
Fiche 120124
93.
Bijlagen bij de handelingen, L U.
Fiche 125128
9495.
Handelingen en bijlagen van de Voorbereidende Commissie voor Ambtenaaraangelegenheden van de Federale Conferentie te Bandoeng, 1949 feb.apr. Gestencild, in het Nederlands en het Maleis. Fiche 129138 [Publisher’s note: on fiche 133 page 189 is out of focus, partly illegible.]
94.
Handelingen en bijlagen.
Fiche 129134
95.
Preadviezen, 1949 apr.
Fiche 135138
SECRETARISGENERAAL VAN DE BIJEENKOMST VOOR FEDERAAL OVERLEG (BFO), 19481949
De vergaderingen in Indonesië en Den Haag 96114. Handelingen met bijlagen van de zittingen van de Bijeenkomst voor Federaal Overleg, 1948 juli1949 aug. Gestencild in het Nederlands en het Maleis.
Fiche 139228
N.B. Het “Haags Overleg” (zie inv. nr. 115116) wordt aangemerkt als de vierde zitting; de RTC als de vijftiende zitting. Zie inv. no. 125.
96.
Eerste zitting, handelingen, 1948 juli 1216.
Fiche 139143
97.
Idem, bijlagen.
Fiche 144146
98.
Tweede zitting, handelingen en bijlagen, 1948 juli 2628.
Fiche 147150
99.
Derde zitting, handelingen en bijlagen, 1948 aug. 22.
Fiche 151154
[Publisher’s note: on fiche 152 page 65 slightly out of focus.]
100.
Vijfde zitting, handelingen en bijlagen, 1948 nov. 26 dec.4.
Fiche 155157
101.
Zesde zitting, handelingen en bijlagen, 1949 jan. 1015.
Fiche 158160
102.
Zevende zitting, handelingen, 1949 jan. 31 feb. 5.
Fiche 161164
103.
Idem, bijlagen.
Fiche 165169
104.
Achtste zitting, handelingen I, 1949 feb. 13 apr. 6.
Fiche 170175
[Publisher’s note: on fiche 173 some words on page 132 obscured by stains.]
105.
Idem, handelingen II.
Fiche 176181
[Publisher’s note: on fiche 178 page 113 overexposed, mostly illegible.]
106.
Idem, bijlagen.
Fiche 182188
20
Inventaris Vleer 107.
Negende zitting, handelingen, 1949 apr. 626.
Fiche 189193
108.
Idem, bijlagen.
Fiche 194199
[Publisher’s note: on fiche 195 pages 4243 out of focus, partly illegible; Fiche 197 page 159 out of focus, partly illegible]
109.
Tiende zitting, handelingen en bijlagen, 1949 mei 67.
Fiche 200203
110.
Elfde zitting, handelingen en bijlagen, 1949 mei 2123.
Fiche 204207
111.
Twaalfde zitting, handelingen en bijlagen, 1949 juni 825.
Fiche 208215
112.
Dertiende zitting, handelingen, 1949 juli 19.
Fiche 216223
[Publisher’s note: on fiche 219 page 152 and fiche 221 page 225 some words obscured by white spots.]
113.
Idem, bijlagen.
Fiche 224225
114.
Veertiende zitting, handelingen en bijlagen, 1949 juli 16 aug. 2.
Fiche 226228
115116. Handelingen en bijlagen van de besprekingen van de BFOdelegatie met de Nederlandse regering, het “Haags Overleg”, 1948 sep.okt.
Fiche 229244
115.
Fiche 229235
Handelingen. [Publisher’s note: on fiche 231 page 27 out of focus, but legible.]
116.
Bijlagen.
Fiche 236244
21
Inventaris Vleer COMMISSARIS VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN IN ZUIDSUMATRA, 19501955 Rappor tage en br iefwisseling 203.
Conceptschema van de te behandelen onderwerpen in de rapportage van de Commissarissen in Indonesië aan de Hoge Commissaris te Djakarta, z.j. (c. 1951). Afschrift.
Fiche 1
204208. Minuten van rapporten en van uitgaande brieven betreffende diverse gebeurtenissen en omstandigheden in ZuidSumatra uitgebracht door de Commissaris in Palembang aan de Hoge Commissaris; met indices, 19501951, 19531955. Fiche 228 204.
1950 jan.dec., nrs. 183.
Fiche 27
205.
1951 jan.juli, nrs. 149.
Fiche 811
206.
1953 jan.dec., nrs. 1108.
Fiche 1218
[Publisher’s note: on fiche 14, 1 st row 5 th frame out of focus, illegible; fiche 18, 3 rd row 1 st frame out of focus, illegible.]
207.
1954 jan.juni, nrs. 157.
Fiche 1924
208.
1954 julidec. en 1955 jan., nrs. 151.
Fiche 2528
209.
Korte maandelijkse overzichten van de algemene situatie in ZuidSumatra uitgebracht door de Commissaris te Palembang aan de Hoge Commissaris; doorslagen, 1952. Fiche 2932
210.
Korte kwartaaloverzichten van de algemene situatie in ZuidSumatra uitgebracht door de Commissaris te Palembang aan de Hoge Commissaris; doorslagen, 1954. Fiche 3334 [Publisher’s note: on fiche 33, 4 th row, 2 nd & 4 th frame out of focus, partly illegible
211212. Politieke en politieksociale maandverslagen opgemaakt door de Commissaris voor ZuidSumatra; doorslagen, met index, 19501951.
Fiche 3540
211.
1950 julidec.
Fiche 3537
212.
1951 jan.dec.
Fiche 3840
213.
Verslag van mr. A.J. Vleer over de politieke ontwikkelingen in ZuidSumatra; met als bijlage een artikel uit de Suara Rakjat over de vorming van autonome regentschappen aldaar (1952); doorslagen, 1955 jan. Deels in het Maleis. Fiche 41 N.B. Opgemaakt ten behoeve van de jaarlijkse Commissarissen Conferentie.
214216. Economische maandverslagen opgesteld door de Commissaris voor ZuidSumatra; doorslagen, met index, 1950 juli1951 mrt., 1952 meijuli. Fiche 4251 214.
1950 julidec.
Fiche 4246
215.
1951 jan.mrt.
Fiche 4649
22
Inventaris Vleer 216.
1952 meijuli.
217.
Correspondentie van mr. A.J. Vleer met de StandardVacuum Petroleum Maatschappij te Soengi Gerong e.a. betreffende de geschillen rond de arbeidsvoorwaarden van locaal aangenomen Nederlanders; met bijlagen, 19511952. Kopieën. Fiche 5254
218.
Minuten van uitgaande brieven met bijlagen aan de Hoge Commissaris betreffende strafrechtelijke procedures tegen Nederlandse onderdanen in ZuidSumatra; met inhoudsopgave op naam, 19531954.
Fiche 5559
Persoverzichten van krantenartikelen verschenen in ZuidSumatra opgemaakt bij het Commissariaat in Palembang, pag. 36126, 1952 jan.apr. Incompleet.
Fiche 6062
219.
Fiche 5051
Ingekomen r appor ten 220.
Maandrapporten betreffende de handel in ZuidSumatra opgemaakt door de Inspectie van het Kementerian Perekonomian, 1950 dec. 1952 mei. Met jaarrapport over 1951. Gestencild.
Fiche 6368
N.B. De maandrapporten over jan., mrt.juni 1951 ontbreken.
221230. “Economische notities”, vertrouwelijke publicaties over de economische ontwikkelingen in Indonesië uitgegeven door het Hoge Commissariaat, bureau Research en Documentatie, 19501955. Gestencild. Fiche 69115 N.B. De volgende stukken ontbreken: nrs. 1630 (1950) en 8283 (1952), de index 2e halfjaar 1952. De index op inv. nr. 222 is gevoegd bij inv. nr. 223.
221.
1950, eerste jaargang, nrs. 115, met index.
Fiche 6971
222.
1951, tweede jaargang, nrs. 3147.
Fiche 7278
223.
1951, tweede jaargang, nrs. 4858, met index (nrs. 3158).
Fiche 7984
224.
1952, derde jaargang, nrs. 5971, met index.
Fiche 8590
[Publisher’s note: on fiche 88, 1 st row, 1 st frame out of focus, partly illegible.]
225.
1952, derde jaargang, nrs. 7281.
Fiche 9195
[Publisher’s note: on fiche 93, 4 th row, 4 th & 7 th frames & 5 th row, 4 th frame out of focus, partly illegible.]
226.
1953, vierde jaargang, nrs. 8496, met index.
Fiche 96101
227.
1953, vierde jaargang, nrs. 97109, met index.
Fiche 102106
[Publisher’s note: on fiche 105, 1 st row, 7 th frame & 2 nd row, 1 st frame some text obscured by fold in paper.]
228.
1954, vijfde jaargang , nrs. 110121, met index.
Fiche 107110
[Publisher’s note: on fiche 107, 1 st row, 1 st frame very light, mostly illegible.]
229.
1954, vijfde jaargang, nrs. 122132, met index.
230.
1955, zesde jaargang . nr.133 (jan. ).
Fiche 111114 Fiche 115
23
Inventaris Vleer 231.
232.
Verslagen van de dienstreizen van de Hoge Commissaris, A.T. Lamping, naar Oost en MiddenJava en naar Sumatra en Singapore, 1951 juni, 1952 mrt.apr. Kopieën. Ingekomen weekoverzichten van het persbureau ANETA betreffende de politieke ontwikkelingen in binnen en buitenland, met chronologisch jaaroverzicht, 1954. Gestencild.
Fiche 116
Fiche 117124
233.
Stukken betreffende zijn lidmaatschap van de Rotary Club in Palembang; met teksten van lezingen door diverse personen (o.a. van de Rotary Club te Malang), 19501954 en z.d. Fiche 125126
234.
Nota uitgebracht door de Ondernemersbond voor Indonesië getiteld: “Het Marhaenisme, de ideologie van de P.N.I.”, 1953 sep.
24
Fiche 127
2. 21.22l INVENTARIS van de archieven van L.L.A. MAURENRECHER (19041975) over de jaren 19281970 J.A.A. Bervoets Den Haag 1984
25
Inventaris Maurenbrecher INHOUD [Publisher’s note: only the inventory numbers microfilmed for this publication–nos. 154 and 80 85–are reproduced here. This represents the entire archive of L.L.A. Maurenbrecher; the missing numbers concern his brother and were not filmed.] INLEIDING............................................................................................................................27 1. Lucia Louis Angèle Maurenbrecher.....................................................................................27 2. Het archief ..........................................................................................................................27 INVENTARIS ........................................................................................................................28 1. Stukken betreffende zijn werkzaamheden als bestuursambtenaar B.B. in NederlandschIndië, 19341950...........................................................................................28 a. Aspirantcontroleur in Wonosari (Jogjakarta) (19311933) en controleur op Banka (19331938)............................................................................................28 b. Controleur voor de kolonisatie in ZuidCelebes (19381942) ...............................................28 c. Geïnterneerd, en daarna teruggekeerd op Celebes. (19421946) ...........................................28 d. Assistentresident van Mandar (ZuidCelebes) (19461947) ................................................29 e. Assistentresident van de Ommelanden van Batavia (1948) .................................................30 f. Assistentresident van Poerwakarta (19481950)..................................................................30 g. Diverse stukken...................................................................................................................31 2. Stukken betreffende werkzaamheden na de soevereiniteitsoverdracht van NederlandschIndië, 19501954 ........................................................................................31 a. Assistentresident van Sarong (WestNieuwGuinea) (19501954).......................................31 b. Chef de bureau van het metaalbedrijf Eland Brandt n.v. (1954)............................................32 Aanwinst 1986........................................................................................................................32
26
Inventaris Maurenbrecher
INLEIDING Lucia Louis Angèle Maur enbr echer Lucia Louis Angèle Maurenbrecher werd op 17 maart 1904 in Tjimahi (Java) geboren als oudste zoon van Louis Maurenbrecher en Wilhelmina Lanzing. Na de H.B.S. in Den Haag gevolgd te hebben studeerde hij indologie aan de universiteit in Leiden. In 1930 voltooide hij zijn studie. Hij huwde met Joyce L. Brain en vertrok als aspirantcontroleur bij de bestuursdienst naar NederlandschIndië, waar hij werd geplaatst in Wonosari (Jogjakarta). Op 14 september 1933 werd hij aangesteld als controleur B.B. op Banka. In 1937 ging hij met zijn vrouw en twee dochters met verlof. Vanaf 22 april 1938 werd hij opgeleid tot Controleur voor de Kolonisatie van Javanen. Op 22 juni 1938 werd hij naar Celebes uitgezonden om de gebieden Lamasi, Tamoekoe en Kalaena te ontsluiten. Deze werkzaamheden werden onderbroken door de inval van Japan. Maurenbrecher werd door de Japanse bezetter geïnterneerd: hij verbleef in Makassar, Pare Pare en vervolgens in een boskamp in Bolokan. Na de capitulatie van Japan was hij korte tijd in Nederland om daarna ter beschikking te worden gesteld van de resident van ZuidCelebes in Makassar. In januari 1946 werd hij assistentresident van Mandar (hoofdstad Madjene), waar hij tot juni 1947 in functie bleef. Toen vertrok hij voor de tweede maal met verlof naar Nederland. Vanaf de jaarwisseling van 1948 was Maurenbrecher assistentresident van de Ommelanden van Batavia in Meester Cornelis. In juni 1948 werd hij in deze functie overgeplaatst naar Poerwakarta (residentie Krawang) om de door de tweede politiële actie ontregelde handel, rechtspraak en gezondheidszorg in goede banen te leiden. Hier bleef hij in functie tot na de soevereiniteits overdracht. Van 1950 tot 1954 was hij assistentresident in WestNieuwGuinea, standplaats Sorong. In 1954 werd hij gepensioneerd en gerepatrieerd. In Nederland vond hij werk als lid van de commissie tot vernieuwing van het lager technisch onderwijs en in een administratieve functie in de metaalindustrie. In 1972 en 1975 maakte hij met een groep voormalige bestuursambtenaren en biologen een reis naar Java om de natuurreservaten te bezoeken. Tijdens de laatste tocht bezweek hij op 2 juni 1975 aan een hartaanval. Hij werd in Bondowoso begraven. Het ar chief In 1984 werd het archief van L.L.A. Maurenbrecher en M.A. Maurenbrecher voor een groot deel aan de Tweede Afdeling van het Algemeen Rijksarchief overgedragen. Een dagboek van Lucia Louis Angèle Maurenbrecher over de jaren 19381945 werd in 1968 aan het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie overgedragen. In dit archief bevindt zich een afschrift. Ook zijn fotokopieën gemaakt van enkele persoonlijke stukken, die mevrouw Maurenbrecher zelf wilde behouden.
27
Inventaris Maurenbrecher
INVENTARIS 1.
Stukken betr effende zijn wer kzaamheden als bestuur sambtenaar B.B. in Neder landschIndië, 19341950
a.
Aspirantcontroleur in Wonosari (Jogjakarta), (19311933) en controleur op Banka (19331938)
1.
Ingekomen invitatie voor een diner met wajangvoorstelling bij gelegenheid van de 56e verjaardag van sultan Hamenkoe Boewono VIII van Jogjakarta, met programma van de voorstelling. Augustus 1934.
Fiche 1
Manuscript, houdende een beschrijving van het gebied Goenoeng Kidoel (Zuidergebergte) in de residentie Jogjakarta. Z.j.
Fiche 2
2.
3.
Brief, houdende een beschrijving van het looien van krokodillen en haarvellen. 9 april 1936. Fiche 2 N.B. De namen van de geadresseerde en de afzender zijn onleesbaar gemaakt.
b.
Controleur voor de kolonisatie in ZuidCelebes (19381942)
4.
Ingekomen missiven en telegrammen. 19381941.
57.
Concepten van kwartaalverslagen over de kolonies met afschriften en correspondentie. 19381941.
Fiche 24
Fiche 415
5.
Over de kolonie Kalaena. 19381941.
Fiche 48
6.
Over de kolonie Tamoekoe. 19381941.
7.
Over de kolonie Lamasi (Wiwitan). 19401941.
Fiche 1415
8.
Exemplaren van het in Batavia uitgegeven Kolonisatiebulletin, met voorlichtingsbrochure over de kolonies Lamasi, Tamoekoe en Kalaena en literatuuraantekeningen van Maurenbrecher. 1938, 1941 en z.j.
Fiche1516
Fiche 813
9.
Bodemkaart van het kolonisatiegebied tussen Polopo en Malili, vervaardigd door het Bodemkundig Instituut van het Algemeen Proefstation van de Landbouw in Batavia. 1939. Fiche 17
10.
Rapport betreffende een verkenning naar bevloeiingsmogelijkheden ten behoeve van de Javanenkolonisatie in de onderafdelingen Masamba en Malili door F. Wehlburg. Z. j. (ca. 1939).
c.
Geïnterneerd, en daarna teruggekeerd op Celebes (19421946)
11.
“Dagboekaantekeningen, bijgehouden als controleur B.B. 1e klasse, belast met de kolonisatiewerkzaamheden te Masamba”. 19381945. Afschrift met correspondentie met het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, 1970. Fotokopieën.
Fiche 1819
Fiche 1920
N.B. 1. Dit dagboek handelt over de Japanse bezetting en de internering van Maurenbrecher.
28
Inventaris Maurenbrecher
N.B. 2. Het origineel berust momenteel bij het Rijks instituut voor Oorlogsdocumentatie.
12.
Verslag van zijn belevenissen tijdens de Japanse bezetting en de onafhankelijkheidsverklaring van ir. Soekarno, 19421945. Z.j. (eind 1945). Fotokopieën.
Fiche 21
N.B. Vermoedelijk is dit een afschrift van een uitgaande brief.
13.
Tekst van een causerie, getiteld “Onze roeping in Indië” voor Radio Herrijzend Nederland in Hilversum. 6 oktober 1945.
Fiche 21
1416.
Stukken betreffende zijn terugkeer naar Celebes. 19451946.
Fiche 21
14.
Ingekomen doorslag van een “Instructie van bestuursambtenaren die terugkeren naar hun ressort”. Z.j.
Fiche 21
Ingekomen brief van C. Lion Cachet, resident van ZuidCelebes, houdende dankbetuigingen aan Maurenbrecher voor zijn medewerking bij de ontvangst van vorsten en hoofden in Makassar. 31 december 1945.
Fiche 21
Instructies van de Chef van Staven voor militairen in Makassar met bevestigingen van inlandse hoofden. Engels en Maleis. 1 januari 1946 en z.j.
Fiche 21
15.
16.
d.
Assistentresident van Mandar (ZuidCelebes) (19461947)
17.
Kaart van de kuststrook Totolisi (ZuidCelebes), waarop o.a. het grondgebied van Mandar door de U.S. Army in Washington, met eigenhandig gemaakte calque van een kaart van Mandar. 1943.
Fiche 22
18.
Lijst van herdenkingsdagen. 7 april 1946.
Fiche 23
19.
Ingekomen circulaire van C. Lion Cachet, resident van ZuidCelebes, houdende een nota inzake het bestuursbeleid van de Nederlandse regering. Gestencild. 29 april 1946.
Fiche 23
Ingekomen nota van (onleesbaar), bestuursambtenaar in Mamassa, houdende verslag van zijn verrichtingen. 13 mei 1946.
Fiche 23
Ingekomen brieven van J. L. MaurenbrecherBrain, W. Raintung en G. A. Wageij Tondanus, houdende mededelingen over lokale situaties ter informatie van Maurenbrecher, augustus 1946 en z.j. Fotokopieën.
Fiche 23
20.
21.
22.
Stukken betreffende de hervatting van de Javanenkolonisatie op Lamasi, Tamoekoe en Kalaena. 19461947. Fiche 2324
23.
Bloknoot, houdende kladmemoranda van Maurenbrecher. 19461947.
Fiche 24
N.B. Het betreft een rede, betreffende de kolonisatie van Javanen op Celebes (inventarisnummer 22), de geheime nota van overdracht als assistentresident in Mandar (inventarisnummer 24) en een conceptrekest inzake de overbrenging van zijn goederen vandaar, z.j. (1947).
24.
Stukken betreffende regelingen van zijn salariëring en persoonlijke voorzieningen. 19461947.
29
Fiche 25
Inventaris Maurenbrecher
25.
26.
27.
Tekst van een redevoering van de minister van Binnenlandse Zaken van de regering van OostIndonesië over de uitvoering van de overeenkomst van Denpasar, met ontwerpschema van het bestuur van de Vereniging Mandar. Maartmei 1947.
Fiche 25
Aantekeningen, houdende wetenswaardigheden over verschillende zaken in Mandar, met memoranda ter voorbereiding van zijn rapportage. Z.j.
Fiche 25
Afschrift van een Nota van Overdracht als assistentresident van Mandar, 13 januari 19462 juni 1947, 12 juli 1947.
Fiche 26
e.
Assistentresident van de Ommelanden van Batavia (1948)
28.
Japanse kaart van Batavia en kaart van Meester Cornelis door de Topografische Dienst van Batavia. 1936 en z.j. (ca. 19421945).
Fiche 27
Ingekomen nota’s van zijn voorganger H.A. van Deinse over de toestand van zijn gebied. December 1947.
Fiche 28
Programma van de inwijding van een gemeente gebouw in Batavia. Maleis, 21 maart 1948.
Fiche 28
29.
30.
31.
Ingekomen kwitanties van de Vereniging van Indische Bestuursambtenaren voor betaalde contributie. Juni 1948. Fiche 28
32.
Ingekomen lijst van personen, verdacht van republikeinse sympathieën. Maleis. Z.j.
Fiche 28
Tekst van een radiorede van de landvoogd bij gelegenheid van het 50jarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina, met ingekomen Maleise brochure. Augustusseptember 1948.
Fiche 28
Procesverbaal van overgave van de administratie van Maurenbrecher als aftredend assistentresident. 27 september 1948.
Fiche 29
33.
34.
f.
Assistentresident van Poerwakarta (19481950)
35.
Kaart van de residentie Krawang door de U.S. Army. 1943.
Fiche 30
36.
Procesverbaal van overname van de administratie. 28 september 1948.
Fiche 31
37.
Ingekomen inlichtingenrapporten. November 1948.
Fiche 31
38.
Instructies betreffende de organisatie en de taakstelling van het kantoorpersoneel van de assistentresident, met bijlagen: dienstorders van de assistentresident in Cheribon. 19481949.
Fiche 31
Ingekomen nota’s, houdende wetenswaardigheden en voorschriften met betrekking tot Indonesische functionarissen in de residentie, eigen personeel en materieel, het ceremonieel en geregelde vergaderingen, 19481949.
Fiche 32
39.
30
Inventaris Maurenbrecher 4042.
Stukken betreffende de verhouding met het militair gezag. 19491950.
Fiche 3234
40.
Ingekomen beschikkingen betreffende regelingen van de staat van oorlog en het militair gezag, 19401948. Maart 1949. Fiche 3233
41.
Instructies inzake wapenbezit, met oude certificaten voor vergunningen. 1949.
Fiche 33
Notulen van contactvergaderingen tussen Binnenlands Bestuur, politie en militair gezag. April 1949, januari 1950.
Fiche 34
Ingekomen exemplaar van de Weekkroniek van de Regeringsvoorlichtings dienst van NederlandschIndië, houdende mededelingen van het staakthetvurenakkoord tussen Nederland en de Republik Indonesia. 11 augustus 1949.
Fiche 34
42.
43.
44.
Ingekomen brief van de directeur van het kabinet van de wali negara van Pasundan, houdende dankbetuiging voor de ontvangst van de wali negara , met voorlichtingsbrochure van de regering van de deelstaat Pasundan, houdende de tekst van een in het Maleis gehouden redevoering van de ministerpresident aldaar. 18 augustus 1949. Fiche 3435
45.
Presentielijst van de ondernemersvergadering van 26 augustus 1949.
46.
Kantooragenda, houdende aantekeningen van zijn dagelijkse verrichtingen. 1949.
Fiche 3536
Stukken betreffende een poging tot restitutie van de tijdens de Japanse bezetting vermist geraakte goederen van W. Perks, voormalig assistentresident van Poerwakarta. 19491950.
Fiche 3637
47.
Fiche 35
48.
Stukken betreffende de overzending van enkele gerestitueerde goederen van Maurenbrecher als voormalig ambtenaar van de kolonisatie in ZuidCelebes. 19491950. Fiche 3738
g.
Diverse stukken
49.
Nederlandse brochure, getiteld “Eén met ons Indië, een actueele beschouwing over het koloniale vraagstuk, de Pacific en de Nederlandsche koloniën” door J.M.L. Saunders. 1941. Fiche 38
50.
Ingekomen rapport van Ch.J. Grader, houdende “oriënterende notities” over de “landinrichting op Timor”, uitgegeven door het bureau der landinrichting in Bogor. 21 februari 1950.
2.
Fiche 3839
Stukken betr effende wer kzaamheden na de soever einiteitsover dr acht van Neder landschIndië, 19501954
a.
Assistentresident van Sorong (WestNieuwGuinea), 19501954
51.
Ingekomen brief van n.n., houdende bezwaren tegen een systeem van kolonisatie van Nederlanders op NederlandsNieuwGuinea,
31
Inventaris Maurenbrecher met als bijlagen toegezonden stukken van de Vereniging van Ambtenaren bij het Binnenlands Bestuur in Indonesië over evacuatie van ambtenaren en mogelijke kolonisatie in NieuwGuinea. November 1950. Fiche 3940 52.
South Pacific, tijdschrift van de Australische opleidingsschool voor de bestuursambtenaren van Papua, houdende artikelen over NieuwGuinea. Maartjuli 1951. Fiche 4041
53.
Exemplaar van Het B.B.blad, interne voorlichting van de dienst van het Binnenlands Bestuur en Justitie, uitgegeven in Hollandia. Gestencild, met begeleidbrief. 7 april 1953.
Fiche 4142
b.
Chef de bureau van het metaalbedrijf Eland Brandt n.v. (1954)
54.
Besprekingsnotities met concepten van bedrijfscorrespondentie. 1954.
55.
Manuscript, houdende een nota over “postbehandeling volgens huidig gebruik”. Z.j.
Fiche 43
Tekst van een redevoering ter inleiding van een bespreking van het hoge ziekte en ongevallenpercentage in het bedrijf. Z.j.
Fiche 43
56.
Fiche 4243
Aanwinst 1986 80.
Partijprogram van de Partai Demokrasi Associatif Federal lndonesia (Pardafi), opgericht 29 april 1948. Gedrukt. 1948.
Fiche 44
81.
Regeringspublicatie van de deelstaat OostIndonesië, houdende voorschriften naar aanleiding van de invoering van de comptabiliteitswet. Maleis. 1949. Fiche 44
82.
Exemplaar van South Pacific, houdende een artikel van A. H. McDonald over de geschiedenis van de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd. December 1949.
83.
84.
85.
Voorlichtingsbrochures over de kolonisatie van Nederlanders in Nederlands NieuwGuinea door J.M.J. Brantjes en W.K.H. Feuilletau de Bruyn. 1950 en z.j.
Fiche 45
Fiche 4546
Brochure van Hans Reutimann, getiteld “Blick auf Indien”, tekst van een lezing over India bij gelegenheid van het tienjarig jubileum van de SonnenbergKreis. Oktober 1959.
Fiche 47
Verhalenbundel in het Maleis getiteld Hikajat asali, uitgegeven door de ZuidPacific Commissie ten behoeve van de Melanesische bevolking. Z.j.
Fiche 47
32
2.21.283 INVENTARIS van het archief van dr. A. J. PIEKAAR (19101990) over de jaren 19331990
33
Inventaris Piekaar INHOUD [Publisher’s note: only the inventory numbers microfilmed for this publication–nos. 146–are reproduced here.] INLEIDING............................................................................................................................35 Levensloop .............................................................................................................................35 Archief ...................................................................................................................................35 INVENTARIS ........................................................................................................................36 I. Stukken betreffende zijn bemoeienis met NederlandsIndië/Indonesië ..................................36 A. Als ambtenaar in NederlandsIndië/Indonesië (19341953).................................................36 1. Atjeh...................................................................................................................................36 2. Indonesië ............................................................................................................................38
34
Inventaris Piekaar
INLEIDING Levensloop Arie Johannes Piekaar werd op 28 februari 1910 te Rotterdam geboren. Na zijn middelbare schoolopleiding studeerde hij Indologie aan de Rijksuniversiteit Leiden. In 1933 promoveerde hij aldaar tot doctor in de Rechtsgeleerdheid op zijn dissertatie “Moederland en Overzeesche Financiën, studie van vergelijkend staatsrecht”. Tussen 1934 en 1949 was hij werkzaam als Indisch bestuursambtenaar, aanvankelijk in de Residentie Atjeh en Onderhorigheden, na zijn internering gedurende de Japanse bezetting (1942 1945) bij het Algemeen Regeringscommissariaat Borneo en de Grote Oost. Vanaf 1948 was hij tot de soevereiniteitsoverdracht secretaris van de Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon waarna hij tot 1953 werkzaam was bij het Nederlandse Hoge Commissariaat te Djakarta. In 1953 repatrieerde hij naar Nederland waar hij in dienst trad bij het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen, eerst als administrateur van de afdeling Voorbereidend en Middelbaar Onderwijs, daarna als chef van de afdeling Hoger Onderwijs en Wetenschappen. Vanaf 1960 was hij tot zijn pensionering directeurgeneraal voor de Wetenschappen c.q. het Wetenschapsbeleid. In 1975 werd hij buitengewoon lid van de Raad van State. Bovendien bekleedde hij bestuursfuncties in diverse organisaties, o.a. het Koninklijk Instituut voor Taal, Land en Volkenkunde, het Interuniversitair Cardiologisch Instituut en de Begeleidingscommissie Structuuronderzoek. Hij overleed op 4 april 1990 te Wassenaar. Archief In de door A.J. Piekaar nagelaten archivalia is weinig oude orde aangetroffen. Een uitzondering hierop vormt een door hem samengestelde serie correspondentie (inv.nrs. 4757) die intact gehouden is. De overige stukken waren onderwerpsgewijs in mappen verzameld. Een indeling naar functie was niet mogelijk omdat de stukken niet geplaatst konden worden in elkaar onderling uitsluitende rubrieken, met name geldt dit voor de stukken betreffende Nederlands Indië/Indonesië. Daarom is gekozen voor een indeling naar bemoeienis, waarbinnen de stukken zo veel mogelijk naar functie zijn geordend. Een klein gedeelte van het archief (inv.nrs. 32, 34 en 35) is in 1989 door Piekaar aan het Algemeen Rijksarchief geschonken. Na zijn overlijden verwierf het Algemeen Rijksarchief de overige stukken van zijn weduwe, mevrouw A.M. Piekaarvan der Aa.
35
Inventaris Piekaar
INVENTARIS I.
STUKKEN BETREFFENDE ZIJN BEMOEIENIS MET NEDERLANDS INDIË/INDONESIË
a
Als ambtenaar in Neder landsIndië/Indonesië (19341953)
1
Atjeh
1
“Oude brieven en afschriften”, stukken betreffende de toepassing van het adatrecht in Atjeh. 19331934 en z.d.
Fiche 1
N. B. Grotendeels in het Indonesisch en het Atjehs, gedeeltelijk in Arabisch schrift.
“Hikajat prang sabi”, verhaal over de heilige oorlog, met vertaling door H.T. Damsté, gedrukt. Z.d. (ca. 1935).
Fiche 12
“Map losse stukken”, stukken betreffende Atjeh, met inhoudsopgave. 1936, 1949, 19781981.
Fiche 23
“Eenige aanteekeningen over de Residentie Atjeh en Onderhoorigheden en speciaal over de te bezoeken gedeelten daarvan tijdens het verblijf van Zijne Excellentie den Gouverneur Generaal van Nederlandsch Indië in de Residentie Atjeh en Onderhoorigheden van 5 tot en met 15 Maart 1940”, met aantekeningen in zijn handschrift. Z.d. (1940).
Fiche 34
5
Stukken betreffende godsdienstige bewegingen in Atjeh. 19421945.
Fiche 45
6.
Verslagen van de Japanse inval in Atjeh. 1942, 19451946, 1948.
Fiche 512
7
Wetten en regelingen uitgevaardigd door de “Gunseikanbu Atjeh Syu Seityo” (Japans bestuur in Atjeh), gedrukt. 19431945.
Fiche 1217
2
3
4
N. B. In het Indonesisch.
8.
Stukken betreffende justitie, politie en politiehulpdiensten. 19431945.
Fiche 1719
9.
Stukken betreffende de economische politiek. 19431945.
Fiche 1924
10.
Stukken betreffende de organisatie van het Japanse bestuur in Atjeh. 19441945.
Fiche 2425
11.
Stukken betreffende Atjeh tijdens de Japanse bezetting. 19441945.
Fiche 2528
12.
Stukken betreffende de vergaderingen van de Atjehraad. 19441945.
Fiche 2829
13
Voorlopig verslag over de gebeurtenissen in de residentie Atjeh en Onderhorigheden tijdens de Japanse bezetting, met bijlagen. 19451946.
Fiche 3032
Stukken betreffende gebeurtenissen in Atjeh na de Japanse capitulatie. 19451946.
Fiche 3235
14.
36
Inventaris Piekaar 15.
Stukken betreffende door het Informatiebureau van het Rode Kruis verstrekte inlichtingen omtrent gevangenen in kampen in Atjeh en elders op Sumatra. 19451946.
Fiche 3537
16.
Stukken betreffende de militaire auditie in Atjeh. 19451948.
Fiche 3741
17.
Verslagen van gebeurtenissen in interneringskampen met diverse naamlijsten en stukken betreffende de toekenning van de Verzetster OostAzië aan geïnterneerden. 19451946, 19501952.
Fiche 4144
18.
“Personendossiers”, stukken betreffende de tijdens de Japanse bezetting geïnterneerden, M.A. Brouwer Popkens, N. Hukom, H. van Nouhuys, Chr. Stoffels, N. Teunissen en LA. van der Vegte. 19461947.
Fiche 44
19.
Stukken betreffende Mohammed Ibrahim. 19461949.
Fiche 4445
20.
Stukken betreffende de strijd tussen de wereldlijke en de geestelijke macht in Atjeh in de jaren 19451946. 19501951 en z.d.
Fiche 4548
N.B. In het Indonesisch.
21.
22.
23.
Stukken betreffende de universitaire opleiding van zonen van Atjehse hoofden. 19481949.
Fiche 48
Stukken betreffende de economische politiek in Atjeh na de soevereiniteitsoverdracht. 19491950, 1952.
Fiche 4950
Stukken betreffende politieke ontwikkelingen in Atjeh na de soevereiniteitsoverdracht. 19491951.
Fiche 50
24.
Stukken betreffende de samenstelling en de uitgave van zijn publicatie Atjeh en de oorlog met Japan, met recensies en knipsels over de verdere ontwikkelingen in Atjeh. 19461951, 1954, 1956 en z.d. Fiche 5062
2526.
Knipsels en persoverzichten betreffende gebeurtenissen in Atjeh. 19491953.
Fiche 6266
N.B. Gedeeltelijk in het Indonesisch.
25. 26.
19491952 mei 1952 mei1953 juni
Fiche 6265 Fiche 6566
27.
Diverse stukken betreffende Atjeh en Indonesië in het algemeen, met inhoudsopgave. 19491953.
Fiche 6669
N. B. Gedeeltelijk in het Indonesisch.
28.
29.
Nota inzake de politieke en sociale toestand in Atjeh door “A.G.D.”. 1950.
Fiche 6970
Teksten van volksverhalen op rijm over de bevrijding van NederlandsIndië van de Japanners en de onafhankelijkheid, manuscript in zijn handschrift en getypt. Z.d. (ca. 1950). Fiche 7072 N.B. In het Atjehs.
Verzamelde persberichten over olievelden in NoordSumatra. 19521953. N.B. Zie inv.nr. 42.
37
Inventaris Piekaar 30.
“Hikajat Atjeh”, tekst van een volksverhaal over de afstamming van de vorsten van Atjeh, getypt. Z.d.
Fiche 7274
N. B. In het Indonesisch.
2.
Indonesië
31.
Stukken betreffende zijn dienstverband en pensioenuitkering als ambtenaar bij het Binnenlands Bestuur, bij de Algemene Secretarie van NederlandsIndië en bij het Hoge Commissariaat van Nederland in Indonesië, 19461953, 1956. Fiche 7476
32.
“Memoranda” van hem aan de Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon en diens functionarissen, vanaf 1949 genummerd 186, doorslagen. 19481949.
33.
Stukken betreffende het gedrag van de president van het Hooggerechtshof in Indonesië, een verzoek van dr. Beel aan hem om advies inzake een uit te vaardigen zuiveringsbevel ter handhaving van orde en veiligheid en een memorandum van hem betreffende de huisvesting van de regeringsadviseur op Sumatra. 19481949 en z.d.
Fiche 7779
Fiche 80
34.
Missiven van het secretariaat van de Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon, nummers 127 geheim, met bijlagen, doorslagen. 1949. Fiche 80
35.
“Aanteekeningen”, houdende adviezen aan de Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon naar aanleiding van ingekomen stukken, genummerd 183, doorslagen. 1949. Fiche 8182 Diverse stukken betreffende Atjeh en Indonesië in het algemeen, met inhoudsopgave, 19491953. N.B. Zie inv.nr. 27.
3637.
Ingekomen brieven en minuten van uitgaande brieven, alfabetisch geordend. 19491953.
Fiche 8296
36. 37.
1949 19501953 (1959)
Fiche 8287 Fiche 8896
38.
Ingekomen circulaires en afschriften betreffende de personeelsformatie en de rechtspositie van de werknemers van het Hoge Commissariaat van Nederland in Indonesië. 19501952.
Fiche 9698
39.
40.
Stukken betreffende diverse Indonesische zaken, met inhoudsopgave. 19501953.
Fiche 99
Stukken betreffende. de debatten in de Voorlopige Volksvertegenwoording van Indonesië betreffende de interpellatie van mr. Tan Po Goan c.s. over zuiveringsarrestaties, gedrukt. 19511952. Fiche 99101 N. B. Grotendeels in het Indonesisch.
41.
Verzamelde persberichten betreffende het ontwerp van een nieuwe staatkundige structuur voor het Koninkrijk. 19511952.
38
Fiche 101
Inventaris Piekaar 42.
43.
4445.
Verzamelde persberichten over olievelden in NoordSumatra. 19511953.
Fiche 101
Nota, mogelijk van zijn hand, betreffende de dissertatie van J.W.H. LeslieMiller, “Het economisch aspect van het NieuwGuinea probleem”. 1952.
Fiche 101
Handelingen van het parlement van de Republiek Indonesië. 19531954.
Fiche 102110
N. B. Incompleet. In het Indonesisch.
44. 45.
1953 1954
Fiche 102105 Fiche 105110
46
Synopsis der Handelingen van het Parlement, samenvatting van het behandelde in de vergaderingen van het Indonesische parlement. 19531955, N.B. Incompleet.
39
Fiche 110113
40
2.21.205.77 INVENTARIS van archivalia afkomstig van dr. J. ZWART (geb. 1912) als NEFISmedewerker belast met de rapportage over MiddenJava 19451947
41
Inventaris Zwart INHOUD INLEIDING............................................................................................................................43 INVENTARIS ........................................................................................................................44
42
Inventaris Zwart
INLEIDING. Jan Zwart werd op 30 mei 1912 in Oosternijkerk, Friesland, geboren. Na zijn studie aan de Indologische faculteit in Leiden werd hij in april 1939 aangewezen zich naar NederlandsIndie te begeven om bij het Binnenlands Bestuur te worden aangesteld. In juni 1939 werd hij in Batavia benoemd tot aspirantcontroleur en kort daarop in die rang aangesteld in het gouvernement Djokjakarta op een jaarlijks traktement van f. 275,. De oorlog bracht hij in Japanse gevangenschap door. Na de oorlog werd Zwart als gemilitariseerd BBambtenaar gedetacheerd bij de Netherlands Forces Intelligence Service (NEFIS) in Batavia. De inlichtingendienst onder kolonel S.H. Spoor was ingedeeld in een militaire en een politieke afdeling. Deze politieke afdeling werd voornamelijk bevolkt door bestuursambtenaren. Aan het hoofd ervan stond resident F.B. Nieuwenhuijzen, na diens vertrek in de eerste helft van 1946 de assistentresident S.L.J. van Waardenburg. Onder het hoofd stond drie gedetacheerde bestuursambtenaren, te weten: ● A.A.H. Stolk, controleur, belast met de rapportage over OostJava en de Kleine Soendaeilanden en daarnaast over bepaalde onderwerpen die op heel Java betrekking hadden; ● J. Zwart, controleur, belast met de rapportage over MiddenJava en daarnaast over bepaalde onderwerpen, die op heel Java betrekking hadden zoals de arbeidersbeweging en sociale organisaties. Voor de samenstelling van zijn nota’s en rapporten werd gebruik gemaakt van rapporten van de RVD, republikeinse kranten en militaire gegevens; ● D. Schermers, belast met de rapportage over WestJava en Sumatra. In november 1946 werd Zwart gedemobiliseerd en weer in actieve dienst geplaatst als bestuursambtenaar in de Westerafdeling van Borneo. Voor de goede orde zij vermeld, dat Zwart in 1958 naamswijziging heeft aangevraagd en dat zijn naam sindsdien als Swart wordt gespeld. Dr. J. Swart droeg op 11 februari 1987 zijn archivalia aan de Tweede Afdeling van het Algemeen Rijksarchief over. Aangezien in deze archivalia geen kwesties voorkomen, die privacy van nog levende personen raken, is het archief volledig openbaar voor raadpleging door derden. Voor het schrijven van de inleiding werd gebruik gemaakt van de personeelskaarten van Indische ambtenaren, aanwezig in het archief van het Ministerie van Koloniën en van een persoonlijke brief van dr. J. Swart dd. 2 april 1987 (correspondentie Tweede Afdeling 1987 D.784).
43
Inventaris Zwart INVENTARIS 1.
2.
3.
Nota’s en aantekeningen van J. Zwart betreffende de organisatie van het Japanse bestuur op Java en hun steun aan de Indonesische onafhankelijkheidsbeweging, z.d. en 1946. Voorontwerp voor een nota over de organisatie van het republikeinse regeringsapparaat in het gewest Djokjakarta, z.d. (1946). Verzamelde stukken en aantekeningen betreffende de republikeinse militaire organisaties, 19461947.
Fiche 12
Fiche 2
Fiche 35
4.
Nota betreffende het derde kabinet Sjahrir, 1946.
5. – – – – – – –
Gebundelde nota’s betreffende de volgende onderwerpen (1946): Fiche 69 Japanse steun aan het Indonesische onafhankelijkheidsstreven Democratie en volksvertegenwoordiging in de “repoeblik Indonesia” op Java Politiekeconomische tendensen in de repoeblik Indonesia Recente ontwikkelingen in de Indonesische arbeidersbeweging De Volksfrontactie De Partai Kommoenis Indonesia De moeilijkheden tussen de Indonesische regering en de PemberontakanBeweging De Kwestie der Pemberontakan radiozenders De Solo’sche Zelfbesturen Nadere bijzonderheden aangaande de Penjelidik Militair Choesoes Buitenlandse invloeden op de “Repoeblik Indonesia”
– – – – 6.
7.
8.
Nota en aantekening betreffende de vrouwenorganisaties van de republiek, 1946. Verzamelde stukken en aantekeningen betreffende republikeinse jeugdorganisaties, z.d. en 1946. NEFISrapport betreffende de gewapende republikeinse organisaties op Java, 1945 dec.
Fiche 5
Fiche 9
Fiche 910
Fiche 1011
9.
Aantekeningen betreffende algemene politieke tendensen in de Tentara Rakyat Indonesia en nota betreffende de Islamitische Hizboellah en Sabilillahstrijdorganisaties, 1946. Fiche 1112
10.
Teksten van causerieën gehouden voor de officieren van de Inlichtingendienst van de 7December Divisie, 1946.
Fiche1213
NEFISrapport “De vijf grondslagen der Indonesische republiek” betreffende de opzet van de republikeinse overheidsorganisatie, met bijlagen, 1946. Gestencild.
Fiche 1314
11.
12.
13.
NEFISpublicatie betreffende de Lasjkar Rakjat, het Volksleger op Java en Madoera, 1946. Gestencild.
Fiche 14
Eerste en tweede periodiek verslag van de NEFIS, 1946 januari en 1946 mrt. Gestencild.
Fiche 1415
44
Inventaris Zwart 14.
15.
Nota’s als algemene informatievoorziening rondgezonden aan de ambtenaren Binnenlands Bestuur in de residentie Westerafdeling van Borneo betreffende de Nederlandse rechtsopvattingen sinds 1798 en beschouwingen over de algemene politieke situatie, 19461947.
Fiche 1516
Verzamelde stukken betreffende de staatkundige ontwikkelingen in de Malinogebieden, met name in de Westerafdeling van Borneo, 19461947.
Fiche 1617
16.
Verzamelde knipsels uit voorlichtingsbulletins van de Regeerings Voorlichtings Dienst en aantekeningen hieruit van J. Zwart betreffende de politieke ontwikkelingen binnen de republikeinse regering en de situatie vnl. in MiddenJava, 19461947. Fiche 1722
17.
Verzamelde voorlichtingsbulletins van de RVD betreffende de totstandkoming van de Linggardjati overeenkomst en de rol hierbij van de CommissieGeneraal, 19461947. Gestencild.
Fiche 2223
Diverse–meest Engelstalige–bulletins betreffende de situatie in ZuidoostAzië en nota’s over Amerikaanse wapensystemen, 19461947. Gestencild.
Fiche 2325
18.
45
46
2.21.205.02 INVENTARIS van het archief van prof. dr. J. VAN BAAL (19091992) over de jaren 19341988
47
Inventaris Van Baal INHOUD [Publisher’s note: only the inventory numbers microfilmed for this publication–nos. 125, 54a131– are reproduced here.] INVENTARIS ........................................................................................................................49 EERSTE DEEL: STUKKEN OVERGEDRAGEN IN 1985 ...................................................................49 I. Bestuursambtenaar op NieuwGuinea, 19361938................................................................49 II. Bestuursambtenaar in NederlandschIndie, 19451950........................................................49 TWEEDE DEEL: STUKKEN OVERGEDRAGEN IN 1988 ..................................................................50 STUKKEN BETREFFENDE NIEUWGUINEA..................................................................................50 Oude, als retroacta gebruikte rapporten ...................................................................................50 Briefwisseling.........................................................................................................................51 Stukken betreffende internationale contacten...........................................................................51 Stukken betreffende binnenlands bestuursaangelegenheden.....................................................52
48
Inventaris Van Baal
INVENTARIS EERSTE DEEL: STUKKEN, OVERGEDRAGEN IN 1985 I.
Bestuur sambtenaar op NieuwGuinea, 19361938
1.
Dossier “Burgerlijke stand van het Frederik Hendrik Eiland”, briefwisseling betreffende een demografisch en etnografisch onderzoek in de kampongs van dit eiland, met statistieken. 1937.
Fiche 12
2 3.
Exemplaren van bevolkingsregisters, opgemaakt ca. 1935, in Marind Alim, deel III en IV. Fiche 24
2. 3.
Deel III: Kampong Samoeting. Deel IV: Kampong Jamboeti, (Nawari, Ooeti en Jewali).
410.
Dossiers, houdende statistische en etnografische aantekeningen naar aanleiding van de bevolkingsregistratie en de resultaten van een burgerlijke stand in ZuidNieuwGuinea. Z.j.
4.
“Boek I: Kampong Saror, Gafoer”.
5.
“Boek II: Kampong Okaba, Alahoe, Mewi, Makalin, Iwool, Doefiniraaf, Wambi, Hiboom en Kobing, Joured, Elemberne, Sangassee en Alatepe”.
6.
Fiche 2 Fiche 34
Fiche 516 Fiche 5
“Boek IV: Kampong Sepadem, Jobar, Jamboeti, Oeroem, NohOtief, Jatoem, Bahor, Wendoe, Matara”.
Fiche 57
Fiche 710
7.
“Boek V: Kampong Boha, Kapeface, Kolam” .
Fiche 1012
8.
“Boek V: Kampong Mezak, Moeting, Wan, Tepas, Welo”.
Fiche 1213
9.
“Boek VI: Kampong Karafoe, Kari, Kawasilis, Wajave, Ajoesa, Dimarse, Jahave, Senam, Bad”.
Fiche 1315
10.
“Kampong Manggis”.
Fiche 16
11.
“Etnografische notities over de bevolking der Boven Bian”. Handschrift van een artikel in een geografisch tijdschrift. Z.j. (na 1939).
II.
Bestuur sambtenaar in Neder landschIndië, 19451950
12.
“Nota ethnographisch en taalkundig onderzoek”. Concept. 6 november 1945.
1321.
Stukken betreffende zijn werkzaamheden als assistentresident van Lombok, met daaraan voorafgaande gegevens, 19451949.
13.
Rapporten van M. Boon en Van Baal over Bali. 19471949.
49
Fiche 1617
Fiche 17
Fiche 1718
Inventaris Van Baal 14.
15.
Republikeinse pamfletten, met afschriften van vlugschriften, een vertaling van een verhandeling over volksonderwijs en van brieven van Ide Anak Agoeng Gde Agoeng. 1947 enz. .
Fiche 1819
Stukken betreffende een onderzoek naar de gebeurtenissen naar aanleiding van berichten van een muiterij op Soembawa in april 1942. 1947.
Fiche 19
16.
Korte nota over de bevolkingstoename van Lombok. Z.j.
Fiche 19
17.
“Rapport Oogstmislukking in ZuidLombok 1949”. 20 mei 1949.
Fiche 20
18.
Nota’s over de bezetting van het bestuur van Lombok en de vorming van de Lombokraad. 1948.
Fiche 21
19.
Teksten van openbare redevoeringen. 19481949.
Fiche 21
20.
Stukken betreffende bezwaren van Van Baal tegen de politieke ontwikkelingen in Lombok, zijn ontslag en de overdracht van zijn bestuur, met politieke rapportage. 1949.
Fiche 2122
Ingekomen rapporten en verslagen over Lombok, met schriften, houdende eigenhandige aantekeningen in het Maleis. 19451949.
Fiche 2223
Stukken betreffende een voordracht van Van Baal over “National movement and the problem of acculturation” in het zevende Pacific Science Congress, met verslag van Van Baal over het congres. 19491950.
Fiche 2324
21.
22.
23.
Teksten van tijdschriftpublicaties. 19491950.
Fiche 24
24.
Stukken betreffende een rapport van Van Baal namens de Brigade voor het Koninkrijk der Nederlanden over Atjeh, met doorslag van een brief aan Nooteboom over de wenselijkheid van een rondetafelconferentie. 1949.
Fiche 25
Ingekomen brieven naar aanleiding van de aanbieding van een hoogleraarstoel in de culturele antropologie aan de Vrije Universiteit aan Van Baal. 1950.
Fiche 25
25.
TWEEDE DEEL: STUKKEN OVERGEDRAGEN IN 1988 STUKKEN BETREFFENDE NIEUWGUINEA Oude, als r etr oacta gebr uikte r appor ten 54A.
55A.
56.
Schoolschrift, houdende NederlandschIndische krantenknipsels over NieuwGuinea. 19341935.
Fiche 2526
Ingekomen doorslagen van rapporten ten aanzien van NieuwGuinea. 19451949.
Fiche 2627
Ingekomen rapporten over besprekingen van de kwestie NieuwGuinea in de Rondetafelconferentie. 1949.
50
Fiche 27
Inventaris Van Baal 57.
58.
59.
Stukken betreffende de eerste ministerconferentie van de NederlandsIndonesische Unie. Februariapril 1950.
Fiche 2728
Stukken betreffende het Indonesische rapport voor de NieuwGuinea Commissie en daarbij behorende aantekeningen. 1950.
Fiche 2830
Verslag van de studiecommissie NieuwGuinea, bestemd voor het NederlandschIndische gouvernement. 1949.
Fiche 3032
Br iefwisseling N.B. Deze briefwisseling is oorspronkelijk op jaar en daarna alfabetisch op afzender en/of onderwerp geordend. Ze raakte daarna door elkaar. Enkele stukken, betrekking hebbend op gelijkaardige onderwerpen, zijn later samengevoegd en soms zijn er afzonderlijke dossiers gevormd. Zie hiervoor de beschrijvingen in hoofdstuk C van deze lijst.
6073.
Briefwisseling op jaar geordend
60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73.
19501951 1952 1953 1953 1953, genummerd 1954 1954 1955 1956, geagendeerde stukken, met agenda 1956 1956 1957 19581960 19601964
Fiche 3234 Fiche 3435 Fiche 3537 Fiche 3841 Fiche 4142 Fiche 4247 Fiche 4751 Fiche 5156 Fiche 56 Fiche 5759 Fiche 5963 Fiche 6366 Fiche 67 Fiche 6871
74.
Briefwisseling met J.W. Meyer Ranneft. 19501968.
Fiche 7173
Stukken betr effende inter nationale contacten 75.
76.
77.
78.
Rapporten, bestemd voor de NederlandsIndonesische gemengde Commissie betreffende NieuwGuinea. 1950.
Fiche 7374
Ingekomen rapporten naar aanleiding van Hearings van de Gemengde Commissie. 1950.
Fiche 7476
Stukken betreffende resoluties van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties ten aanzien van de rapportage van Nederland over NieuwGuinea. 1950.
Fiche 7677
Stukken betreffende de rapportage ten behoeve van het International Labour Office van de Verenigde Naties over de sociale situatie in NieuwGuinea. 1951.
Fiche 7779
51
Inventaris Van Baal 79.
80.
81.
82.
83.
84.
85.
86.
87.
Stukken betreffende Van Baal als lid van de Speciale V.N. Commissie van Onderzoek inzake nietzelfbestuurde gebieden. 19511952.
Fiche 7983
Stukken betreffende de rapportage van Nederland aan de Speciale V.N.commissie van Onderzoek inzake nietzelfbestuurde gebieden over NieuwGuinea. 19511952.
Fiche 8385
Stukken betreffende de NieuwGuinea Conferentie tussen Nederland en Indonesië. 1950.
Fiche 8586
Diverse rapporten over het Nederlandse beleid ten aanzien van NieuwGuinea op internationaal gebied. 1952.
Fiche 8687
Stukken betreffende de instelling van de ZuidPacific Commissie. 1951.
Fiche 8788
Ingekomen rapporten van ontwikkelingsprojecten van de ZuidPacific Commissie. 19511952.
Fiche 8896
Stukken betreffende vergaderingen van de ZuidPacific Commissie en van het Urbanisatieadviescomité. 19531961.
Fiche 9698
Ingekomen rapporten over het Indonesische standpunt ten aanzien van NieuwGuinea, zoals uiteengezet voor de Gemengde Commissie en tijdens de NieuwGuinea Conferentie. 19501951. Rapporten bestemd voor de ZuidPacific Commissie over ontwikkeling en onderwijs in NieuwGuinea. 19501958.
Fiche 98100
Fiche 100101
Stukken betr effende binnenlandse bestuur saangelegenheden 88.
89.
90.
91.
92.
93.
94.
Ingekomen rapporten over republikeinse aanhangers in NieuwGuinea. 1950.
Fiche 101
Stukken betreffende het Kantoor voor Bevolkingszaken: de organisatie, het onderzoek en de binnengekomen rapporten. 19511952.
Fiche 101102
Stukken betreffende zittingen van de Raad voor Volksopvoeding. 19511952.
Fiche 102104
Teksten van artikelen, redevoeringen en radiocauserieën. 19501958.
Fiche 104108
Stukken betreffende contacten met de Stichting Oost en West en de Stichting Nationaal NieuwGuinea Comité. 19511953.
Fiche 108109
Ingekomen rapport over de Dienst voor Economische en Technische aangelegenheden over schade aan ladingen vanuit Nederland getransporteerde goederen. 17 augustus 1951.
Fiche 109
Formatiestaat van de Natuurwetenschappelijke Dienst NieuwGuinea. 1951.
Fiche 109
52
Inventaris Van Baal
95.
Ingekomen “Overzicht over […] de politiekesociale bewegingen onder de Indische Nederlanders in NieuwGuinea, met gegevens van het NieuwGuinea Verbond over 19501952”, door W.G. Eybergen en E.G. Cramer. 1953.
Fiche 109110
Ingekomen rapporten van het Christelijk Nationaal Vakverbond over de ontwikkeling van NieuwGuinea en de mogelijkheden tot oprichting van een vakbond aldaar. 1953.
Fiche 110112
Verslag van J.R. Meyer Ranneft, controleur van de Wisselmeren, van zijn tocht naar de Baliem. 1952.
Fiche 112113
Stukken betreffende de Raad van de Zending van de Nederlandse Hervormde Kerk. 19521955.
Fiche 113114
Nota van Van Baal aan het Ministerie voor Uniezaken en Overzeese Rijksdelen over de ontwikkeling van NieuwGuinea, met bijlagen. 1952.
Fiche 114115
100.
Brochures over NieuwGuinea. 19381958.
Fiche 115116
101.
Stukken betreffende zijn benoeming als gouverneur van NieuwGuinea en zijn ambtsaanvaarding. 19521953.
Fiche 116117
96.
97.
98.
99.
102.
Exemplaren van een feestprogramma, aangeboden aan de zusters van de R.K. Missie bij gelegenheid van hun 25jarig verblijf in NieuwGuinea 1953.
Fiche 117
N.B. Gefilmd aan het einde van inventarisnummer 101.
103.
Stukken betreffende onderwijsaangelegenheden. 19501955.
Fiche 117118
104107. Stukken betreffende vergaderingen van de Raad van Diensthoofden. 19531957.
Fiche 118126
104. 105. 106. 107.
19531954 1955 1956 1957
Fiche 118120 Fiche 121122 Fiche 122125 Fiche 125126
108.
Stukken betreffende kleine agrarische projecten en activiteiten van de NieuwGuinea Maatschappij. 1953.
Fiche 126127
109.
Rapporten over cooperatieve verenigingen. 1952.
Fiche 127
110.
Ingekomen rapporten van D. Gerritsen over ontwikkeling van de economische mogelijkheden in Nabirè en omgeving. 4 april 1953.
Fiche 128
111.
112.
Stukken betreffende zijn lidmaatschap van de raad van Toezicht op het Nimboran Ontwikkelingsproject en zijn rapportage hierover. 1952.
Fiche 128130
Ingekomen rapport van de commissie van advies inzake de agrarische ontwikkelingsmogelijkheden in NieuwGuinea. 1952.
Fiche 130134
53
Inventaris Van Baal 113.
114.
115.
116.
117.
118.
119.
120.
121.
122.
123.
124. 125.
126.
127.
128.
129.
Stukken betreffende antropologische en demografische onderzoekingen onder de Marind Anim (o.a. project S18 van de ZuidPacific Commissie). 19521955.
Fiche 134136
Programma van het bezoek van de gouverneur aan Manokwari. Juli 1953.
Fiche 137
Antropologische rapporten over het Humboldtbaaigebied, de Grote Vallei, Jufari en Asè. 19391951.
Fiche 137
Doorslagen van oprichtingsstukken van de NieuwGuinea Ontwikkelingsraad. 1953. Stukken betreffende het bezoek van een parlementaire missie aan NieuwGuinea. 1953. Krantenartikelen over het vliegtuigongeluk van de K.L.M. superconstellation “Neutron”, met nota van Van Baal over de berichtgeving. 1957. Stukken betreffende activiteiten van vertegenwoordigers van de ZuidMolukse Republiek in NieuwGuinea. 1953.
Fiche 137138
Fiche 138
Fiche 138139
Fiche 140
Algemene beleidsnota’s over NieuwGuinea, met overzicht van uitspraken van de Nederlandse regering. 1956.
Fiche 140142
Doorslagen van nota’s over Indonesische activiteiten in NieuwGuinea. 1952.
Fiche 142143
Exemplaren van De pionier , orgaan van het Alliance Zendingscentrum “Parousia” in Naarden. 19551956.
Fiche 143144
Stukken, ontvangen bij gelegenheid van de opening van de pijpleiding van de NieuwGuinea Petroleum Maatschappij in Moetoeri. Z. j .
Fiche 144
Circulaire van Van Baal aan de bestuursambtenaren over de bevolkingspolitiek in NieuwGuinea. 14 mei 1954.
Fiche 144145
Werkplan NieuwGuinea over 19541956 en Bijstelling Werkplan NieuwGuinea . 19541955.
Fiche 145150
Stukken betreffende de beraadslagingen over de begroting voor 1956 ten aanzien van NieuwGuinea. 19551956.
Fiche 150156
Ingekomen nota’s van H. Th. Hoffmann, “betreffende de verhouding tot Indonesië, alsmede inzake NieuwGuinea” en van Pieters naar aanleiding van het rapport van de dr. Wiardi Beekman stichting. 1957.
Fiche 156157
Stukken betreffende de herziening van de bewindsregeling over NieuwGuinea. 1957.
Fiche 157162
Stukken betreffende zijn aftreden als gouverneur. 19571958.
Fiche 162163
54
Inventaris Van Baal 130.
“Diverse min of meer belangrijke stukken”. 1958.
Fiche 163165
131.
Verzamelde krantenartikelen over land en volk en het binnenlands bestuur van NieuwGuinea. 19521958.
Fiche 166169
55