Gert Robijns Het Dorp 2 april tot 30 oktober 2011, Brustem (Sint-Truiden, B)
Het Dorp - Gert Robijns; foto: Jan Bellen; beeldbewerking: Jurgen Persijn
De nieuwe, door Gert Robijns tot stand gebrachte orde doet een rust ontstaan die een contemplatieve beschouwing van het materiaal, de vorm en de positie ervan in de ruimte mogelijk maakt. (...) Als we een stilleven definiëren als een rangschikking van dingen in een afgesloten beeldruimte, meestal voor een neutrale achtergrond die deze dingen uit een groter geheel isoleert, dan kunnen we Gert Robijns’ installaties ‘stillevens in de ruimte’ noemen. - Bettina Klein, freelance curator voor verschillende internationale kunsthuizen en -organisaties, over het werk van Gert Robijns in de nieuwe publicatie Day for Night. -
PERSDOSSIER Het Dorp - Gert Robijns - 2 april tot 30 oktober 2011 in Sint-Truiden persinfo: Karen Swyngedauw,
[email protected], +32 485 61 58 46
PERSDOSSIER 22 maart 2011
Gert Robijns Het Dorp 2 april tot 30 oktober 2011, Brustem (Sint-Truiden, B)
Met Het Dorp bouwde kunstenaar Gert Robijns (°1972, Sint-Truiden, B) een kopie van het dorp waarin hij opgroeide, Gotem, en verplaatste het, op een boogscheut van het origineel en tegen de achtergrond van een militair vliegveld. Het Dorp wordt op 2 april 2011, om 15u, officieel ingehuldigd. Vzw Villarte, Ludwig Vandenhove, burgemeester van Sint-Truiden, Eric Awouters, burgemeester van Borgloon, Bert Stippelmans, schepen van Cultuur van Sint-Truiden, en Gert Robijns, kunstenaar nodigen u graag uit op de vernissage van Het Dorp op zaterdag 2 april 2011 om 15u.
Het Dorp is een productie gerealiseerd door Gert Robijns, in opdracht van vzw Villarte en met de steun van de stad SintTruiden, de Vlaamse Gemeenschap, de stad Borgloon, de provincie Limburg, FRAC Bourgogne, Gijbels Industriebouw, Houthandel Modest en Levis.
PERSDOSSIER Het Dorp - Gert Robijns - 2 april tot 30 oktober 2011 in Sint-Truiden persinfo: Karen Swyngedauw,
[email protected], +32 485 61 58 46
PERSDOSSIER 22 maart 2011
Gert Robijns interview Het Dorp is een imposant nieuw werk van Gert Robijns, die is geboren in Sint-Truiden, opgroeide in Gotem en nu internationaal actief is als kunstenaar. Hoewel Het Dorp weinig uitleg nodig heeft, willen we het hoe en het waarom van Het Dorp vatten in een interview.
Vzw Villarte gaf je de opdracht om een tentoonstelling / kunstwerk te maken voor Sint-Truiden. Hoe is het idee voor Het Dorp ontstaan? Enkele jaren geleden vroeg Ludwig Vandenhove, burgemeester van SintTruiden (B) me om een voorstel te doen voor een tentoonstelling in zijn stad. Sint-Truiden is een kleine stad, op ongeveer 10km van het dorp waar ik opgroeide, Gotem. De regio en de context zijn er provinciaal. Hedendaagse kunst staat er niet bovenaan op de agenda. Met het werk wou ik een brede blik op de wereld bieden, ogen openen. En toch koos je voor een lokaal, en tegelijk universeel, beeld? Ik ben op zoek gegaan naar een idee dat enerzijds lokaal was en dat anderzijds interessant was voor mezelf als kunstenaar. En Het Dorp daagt zowel Sint-Truiden als mezelf uit. Het is een kopie geworden van mijn geboortedorp, Gotem (deelgemeente van Borgloon) in het naburige Sint-Truiden. Maar het idee is niet louter lokaal. Is het dan een monument voor Gotem? De lokale bevolking is inderdaad één publiek, een belangrijk publiek, maar Het Dorp is veel meer dan een kopie van en voor mijn geboortedorp. Voor Gotem is Het Dorp heel herkenbaar. Het is het icoon van het dorp, in de streek ook een bekend beeld. Heel lokaal. Dit icoon kreeg een nieuwe plek. Ook al is die plek maar 10km verder, ze haalt de lokale link volledig onderuit. Met Het Dorp bekijkt de buitenwereld het dorp in kwestie, maar
laat ik het dorp ook naar zichzelf en, bij uitbreiding, naar de wereld kijken. Het is zo een zelfbeeld geworden voor Gotem. Hoe belangrijk is de plaats van Het Dorp? Kan het werk ook in een andere omgeving werken? Hoe verder Het Dorp van zichzelf, Gotem dus, zou worden geplaatst, hoe zwakker dat idee van het zelfbeeld. En het werk elders, verder, plaatsen geeft meteen ook een andere verschuiving. Gotem kijkt dan niet meer naar zichzelf. Het is enkel nog de wereld die naar Het Dorp kijkt. Nu zijn het lokale en het mondiale heel nauw met elkaar verbonden.
“Met Het Dorp bekijkt de buitenwereld het dorp in kwestie, maar laat ik het dorp ook naar zichzelf en, bij uitbreiding, naar de wereld kijken.” Het werk was niet in een andere context of vanuit een andere opdracht kunnen ontstaan. Hetzelfde verhaal kan je uiteraard ergens anders brengen, maar het puur persoonlijke en lokale perspectief valt dan weg. Nu Het Dorp af is, kan het wel verplaatst worden, maar de lokale dimensie vervaagt dan. Welke rol kan Het Dorp spelen voor de rest van de wereld? De wereld kijkt terug vanuit verschillende standpunten en op verschillende manieren. De nieuwe plek en de kleur, wit, geven Het Dorp iets heel
bevreemdends, zelfs voor hen die het beeld herkennen. Het Dorp balanceert op de grens tussen een sculpturale omgeving en een foto. Enerzijds stemt Het Dorp dus tot nadenken over onszelf en over hoe we naar mensen en dingen kijken, niet alleen voor de inwoners van Gotem. Hoe zien wij iets of iemand? Hoe ziet een persoon zichzelf? En welke afstand is er nodig om jezelf goed te kunnen zien? Zijn ontstaansgeschiedenis, de opdracht om hedendaagse kunst te presenteren in deze provinciale omgeving, versterkt dat spanningsveld tussen het inheemse en het uitheemse. Voor de lokale bevolking opent het venster in twee richtingen. Het kijkt uit op de wereld, maar biedt ook een blik naar binnen toe. Voor de rest van de wereld kijkt dat raam vooral uit op Het Dorp, symbool voor de lokale gemeenschap. - Gek genoeg zijn de ramen in Het Dorp zelf allemaal dichtgemaakt. Omdat Het Dorp driedimensionaal is en fysiek ook overgeplaatst werd (getransporteerd en gereproduceerd), levert het anderzijds gewoon een verrassend beeld op. Het wordt haast een monument. Waarom koos je voor deze schaal? Het Dorp is gebouwd om zo goed mogelijk de illusie van een echte dorpskern op te wekken - ook in de afwerking. Ik maakte een abstractie, herleidde alles tot de meest fundamentele vormen. >>
PERSDOSSIER Het Dorp - Gert Robijns - 2 april tot 30 oktober 2011 in Sint-Truiden persinfo: Karen Swyngedauw,
[email protected], +32 485 61 58 46
PERSDOSSIER 22 maart 2011
>> Dankzij zijn monumentale schaal dwingt Het Dorp ons ook om over het belang van kunst en van verering na te denken. En die vraag wordt nog sterker als je weet hoe makkelijk het is om foto's te maken in deze digitale wereld. Ik zocht en vond in Het Dorp een nieuwe plek, een nieuwe invalshoek, een nieuw perspectief, een nieuw blanco blad waarop ik kon creëren. Het Dorp is inderdaad een heel wit geheel geworden. Wit staat voor veel dingen. Wit benadrukt de totale onthechting van de wereld. Het laat een abstractie toe. Het Dorp wordt een blanco blad, een blinde vlek, een projectiescherm. Die abstractie is ook nodig, anders wordt Het Dorp niet meer dan een kopie van het origineel, de dorpskern van Gotem.
“Ik zocht en vond in Het Dorp een nieuwe plek, een nieuwe invalshoek, een nieuw perspectief, een nieuw blanco blad waarop ik kon creëren.” Bovendien staat wit ook voor steriel, voor schoon en proper, voor gepoetst, voor opnieuw beginnen. Even heb ik geaarzeld om de daken donker te kleuren, om te vermijden dat Het Dorp een soort spookbeeld zou worden. Maar dat is niet het geval en het werkt goed zoals het nu is. Het Dorp is ook een hommage aan je grootvader. Is dat relevant voor een buitenstaander die naar deze sculptuur kijkt? Het Dorp is een hommage. Hoewel en net omdat het om zoiets persoonlijks gaat, is het zeker relevant voor Het Dorp. Gotem is een kleine leefgemeenschap, opgebouwd rond familiebanden. Een nieuwe inwoner wordt er als 'vreemde' beschouwd. Dat Het Dorp een hommage is aan mijn grootvader, die deel uitmaakte van die hechte gemeenschap, is dus zeer belangrijk voor het werk. Het maakt het tot een werk dat ook heel nauw bij de dorpsbevolking kan staan.
Het lokale begint eigenlijk al bij mezelf, het is een mentale plek: de herinnering aan mijn grootvader die in Gotem begraven ligt. Wanneer we van die mentale plek uitzoomen, is het eerstvolgende kader de familie, dan de dorpsgemeenschap dan, over de stadsgrenzen heen, Limburg, Vlaanderen, België, de wereld. Het lokale dijt uit tot iets mondiaals.
“Wordt Het Dorp verkocht aan een bieder uit een ver land, dan is dat goed. Maar wordt het niet verkocht, dan is dat ook o.k.“ Het Dorp ligt in het verlengde van vorig werk van jou. Waarin verschilt het dan vooral van de vorige werken? Het Dorp vloeit voort uit verschillende zaken die ik in het verleden heb ontwikkeld. In 2003 nodigde het M HKA (Museum voor Hedendaagse Kunst Antwerpen) me uit om een tentoonstelling te maken met als vertrekpunt de collectie van het museum. Ik kopieerde daarvoor een aantal van hun collectiestukken in 'zwart-wit', door ze opnieuw te bouwen en in grijstinten te verven. Het Dorp is zeker een voortzetting van die ontkleurde werken. Door de ontkleuring plaats je het beeld, dat hier en nu bestaat, meteen ook in het verleden, als in een herinnering. De schaal van Het Dorp en het feit dat het een werk in de openbare ruimte is, zijn de grootste verschillen. Je besliste om dit werk, zelfs toen het nog niet af was, online te veilen. Het lijkt een enorm risico. Wie weet wordt er helemaal niet op het werk geboden ... Ik verkoop Het Dorp niet om pragmatische redenen. De verkoop is een symbolische daad. Het is er mij om te doen dat je Het Dorp, als tussenvorm tussen het échte Gotem en de perceptie van Gotem, verkoopt, terwijl je het échte dorp eigenlijk nooit kan verkopen. Wordt Het Dorp verkocht aan een bieder uit een ver land, dan is dat goed. Maar
wordt het niet verkocht, dan is dat ook o.k. De verkoop speelt vooral in op het idee dat Het Dorp "van bij ons" of "van bij mij" is en dat die eigendom nu moet worden gedeeld met de rest van de wereld. In dorpen worden gronden over het algemeen niet verkocht, ze blijven in het bezit van de familie. Zo schermen dorpsgemeenschappen zich af, beschermen ze zichzelf. Ook al is het een beeld van, een verwijzing naar het dorp "van bij ons", het vergt toch behoorlijk wat onthechting om het te kunnen verkopen. Niet alleen de verkoop, maar ook het werk op zich gaat daar, subtiel maar hard, tegenin. Alleen al door Het Dorp slechts 10km, maar wel naar de andere kant van een stadsgrens, te verplaatsen, is Het Dorp niet langer iets "van bij ons". Hoe vergankelijk of duurzaam moet Het Dorp zijn? Vergankelijkheid en duurzaamheid zijn vooral een kwestie van onderhoud. Net zoals men erfgoed onderhoudt, zou men Het Dorp kunnen onderhouden. Eigenlijk hoeft Het Dorp niet zo duurzaam te zijn, omdat zijn functionaliteit beperkt is. Het is een beeld, een momentopname. Toch leeft de vraag wat er met het werk zal gebeuren na 30 oktober 2011. Ja, voorlopig heb ik op die vraag ook nog geen antwoord. Ik ging ervan uit dat Het Dorp zou vertrekken, dat is ook zo afgesproken. Wààr het hierna naartoe moet, is nog niet duidelijk. Het Dorp leeft, zoveel is duidelijk. Ook rond de kappen die de aardbeien op het naburige veld beschermen en zo het zicht op Het Dorp mee bepalen, ontstond wat commotie. Ja, ze zouden het beeld belemmeren. En dat vinden sommigen jammer. Maar mij stoort het niet. Die kappen maken nu eenmaal deel uit van de omgeving waarin Het Dorp staat. Net zoals de bomen die in volle bloei het zicht op Het Dorp belemmeren. Die hebben we ook niet willen kappen. Al die elementen vormen mee de omgeving van het kunstwerk. <
PERSDOSSIER Het Dorp - Gert Robijns - 2 april tot 30 oktober 2011 in Sint-Truiden persinfo: Karen Swyngedauw,
[email protected], +32 485 61 58 46
PERSDOSSIER 22 maart 2011
Gert Robijns Day for Night 2 april 2011, uitgeverij Lannoo
Bij de vernissage van Het Dorp wordt ook de nieuwe publicatie van Gert Robijns, Day for Night, voorgesteld. In Day for Night verzamelt Gert Robijns zijn werk tot nu toe aan de hand van sterke beelden en korte onderschriften. Bettina Klein (curator voor verschillende kunsthuizen in binnen- en buitenland) en Anselm Franke (voormalig artistiek directeur van Extra City in Antwerpen) leiden het boek in. Het boek werd vormgegeven door Jurgen Persijn en is uitgegeven bij Lannoo. Gert Robijns Day for Night Anselm Franke, Bettina Klein ISBN 9789020996289 160 pagina's, gebonden uitgeverij Lannoo
PERSDOSSIER Het Dorp - Gert Robijns - 2 april tot 30 oktober 2011 in Sint-Truiden persinfo: Karen Swyngedauw,
[email protected], +32 485 61 58 46
PERSDOSSIER 22 maart 2011
Dorp te koop
Gert Robijns zal Het Dorp vanaf de vernissage verkopen via een online veilingsite. Een werk willen verkopen is geen ongebruikelijke ambitie voor een kunstenaar, maar voor Gert Robijns past deze verkoop, online en dus naar een breed wereldwijd publiek, vooral bij de eigenheid van Het Dorp. Hij stelt meteen de maat, de plaats en de functie in vraag van een werk dat hij net heeft gecreëerd en dat binnenkort pas officieel publiek wordt gemaakt. Praktisch De details over de online veiling worden tijdens de persvoorstelling aangekondigd.
PERSDOSSIER Het Dorp - Gert Robijns - 2 april tot 30 oktober 2011 in Sint-Truiden persinfo: Karen Swyngedauw,
[email protected], +32 485 61 58 46
PERSDOSSIER 22 maart 2011
Het Dorp Gert Robijns omkaderende activiteiten
Villarte en Gert Robijns stelden een programma samen rond, over, voor en bij Het Dorp. Vernissage en luchtdoop 02 april 2011, 15u Wie Het Dorp en de regio vanuit de lucht wil bewonderen, kan zich inschrijven voor de luchtdoop, op 2 april 2011. Educatieve activiteiten 02 april tot 30 oktober 2011 Geïnspireerd door Het Dorp, kunnen kinderen, individueel, in de klas of in hun vereniging, zelf creatief aan de slag met de lesmap, het bouwpakket en/of de kunstkijkbrochure. Lezing 03 mei 2011 Gert Robijns geeft een lezing over zijn werk, waaronder Het Dorp. Fietsclassic Het Dorp 07 mei 2011 Gert Robijns, zelf een fervent fietser, stippelde, samen met WTC Bevingen, de Sportdienst van SintTruiden en de Sportdienst van Borgloon, een wielerroute uit in de streek rond Het Dorp. Film: Lost in translation 22 augustus 2011 De internationaal gelauwerde film van Sofia Coppola met Bill Murray en Scarlett Johansson in de hoofdrollen zal op Het Dorp worden geprojecteerd. ... En meer Raadpleeg www.hetdorp2011.be voor meer informatie. Voor meer info en reservaties kan u terecht bij UiTbalie Sint-Truiden, Capucienessenstraat 8,
[email protected] www.hetdorp2011.be Contactgegevens voor de pers Karen Swyngedauw
[email protected] +32 485 61 58 46
PERSDOSSIER Het Dorp - Gert Robijns - 2 april tot 30 oktober 2011 in Sint-Truiden persinfo: Karen Swyngedauw,
[email protected], +32 485 61 58 46