Eindrapportage Beroepscompetentieprofiel ondernemend kapper

Eindrapportage Beroepscompetentieprofiel ondernemend kapper

Onderzoek uitgevoerd in opdracht van Brancheplatform Kappers, Nieuwegein

Rapportage RAO-270.11.03

Arbeid Opleidingen Consult B.V. Tilburg, maart 2011

Eindrapportage beroepscompetentieprofiel ondernemend kapper

Arbeid Opleidingen Consult BV

2


Inhoudsopgave 1

Inleiding ................................................................................................................... 5

2

Doelstelling en uitgangspunten................................................................................. 6 2.1

Doelstelling ........................................................................................................ 6

2.2

Uitgangspunten .................................................................................................. 6

3

Onderzoeksopzet ...................................................................................................... 8

4.

Beroepscompetentieprofiel ondernemend kapper ................................................... 11 4.1

Mogelijke functiebenamingen ..............................................................................12

4.2

Beschrijving van het beroepspraktijk ....................................................................12

4.3

Loopbaanperspectief ..........................................................................................14

4.4

Trends en innovaties ..........................................................................................14

4.5

Overzicht van kerntaken en werkprocessen in het beroep .......................................18

4.6

Beschrijving van de kerntaken.............................................................................19

4.7

Overzicht competenties ......................................................................................23

Bijlage 1

Overzicht geïnterviewden, panelleden en leden begeleidingscommissie .... 29

Bijlage 2

Schriftelijke vragenlijst .............................................................................. 31

Bijlage 3

Analyseresultaten BCP ondernemend kapper ............................................. 39


3



4


1

Inleiding

In september 2009 zijn de geactualiseerde beroepscompetentieprofielen (bcp’s) van de kappersbranche door het bestuur van het Brancheplatform Kappers vastgesteld. De volgende bcp’s, ontwikkeld door Arbeid Opleidingen Consult, zijn door het bestuur vastgesteld: de kapper en senior kapper, de afro-kapper en de senior afro-kapper. Deze bcp’s vormen het fundament voor het kwalificatiedossier kapper, dat in de afgelopen jaren in diverse versies en formats onder regie van het kenniscentrum KOC Nederland is ontwikkeld. In de kappersbranche is behoefte ontstaan aan een bcp voor de ‘ondernemend kapper’1. Uit het eerder genoemde bcp-onderzoek is gebleken dat ‘ondernemers- en managementtaken en competenties’ een aanvulling vormen op het beroepscompetentieprofiel van de allround kapper en dat hiervoor mogelijk een bcp voor de ‘ondernemend kapper’ zou kunnen worden ontwikkeld.

In het licht van het voorgaande heeft het Brancheplatform Kappers aan AO Consult gevraagd om een beroepscompetentieprofiel voor de ondernemend kapper te ontwikkelen. Onderhavige rapportage presenteert de resultaten van het bcp-onderzoek. Hoofdstuk 2 schetst kort de doelstellingen en de uitgangspunten van het onderzoek en hoofdstuk 3 beschrijft de onderzoeksaanpak die is uitgevoerd. Hoofdstuk 4 presenteert het beroepscompetentieprofiel.

1 Aanvankelijk werd gesproken over kapper-ondernemer/manager, maar gaandeweg het onderzoek is gekozen voor de werknaam ‘ondernemend kapper’. Met ‘ondernemend kapper’ worden bedoeld: de (franchise)ondernemer, bedrijfsleider, filiaalhouder of salonmanager.


5


2

Doelstelling en uitgangspunten

In dit hoofdstuk worden de doelstelling en de uitgangspunten van het onderzoek beschreven.

2.1

Doelstelling

De doelstelling van het onderzoek is het ontwikkelen van het beroepscompetentieprofiel voor de ondernemend kapper. Op basis hiervan kan het kwalificatiedossier kapper mogelijk worden uitgebreid met een uitstroom op niveau 4.

2.2

Uitgangspunten

In deze paragraaf worden uitgangspunten geformuleerd die van belang zijn geweest bij de ontwikkeling van het beroepscompetentieprofiel voor de ondernemend kapper.

Uitgangspunten voor het opstellen van een beroepscompetentieprofiel Een beroepscompetentieprofiel is van belang als informatiekader voor beslissingen op diverse terreinen, bijv. als middel om een goede afstemming te bereiken tussen onderwijs en beroepspraktijk, voor het opstellen van kwalificatiedossiers, als basis voor de opleidingsstructuur, als basis voor EVC en opscholing, professionalisering, etc. Om het informatiekader optimaal te laten fungeren, dient aan een aantal voorwaarden te worden voldaan, namelijk:

Ad 1

1.

de correcte inhoud van een beroepscompetentieprofiel;

2.

toekomstgerichtheid;

3.

voldoende draagvlak voor een beroepscompetentieprofiel.

Inhoud beroepscompetentieprofiel

De inhoud van het beroepscompetentieprofiel moet aan een aantal minimumeisen voldoen. De informatie over het beroep (beroepscontext, kerntaken, werkprocessen, competenties, succescriteria etc.) dient inhoudelijk volledig beschreven te worden. Vooral de vereiste competenties (de samenhangende set van kennis, vaardigheden, houding en persoonskenmerken) moeten duidelijk zijn. Daarbij dient ook bijzondere aandacht besteed te worden aan competenties die het de ondernemend kapper mogelijk maken om te gaan met (nieuwe) probleemsituaties waarbij het antwoord of de handelwijze niet op voorhand te geven is. Het is van belang dat de competenties inclusief succescriteria beschreven worden in termen van gedrag. Hierbij is het belangrijk dat aan de hand van dit gedrag beoordeeld kan worden of de ondernemend kapper de competenties beheerst.


6


Ad 2

Toekomstgericht

Een ander belangrijk uitgangspunt is dat het beroepscompetentieprofiel een duidelijk toekomstgericht beroepsbeeld geeft. Het is immers niet de bedoeling dat het profiel op korte termijn alweer verouderd is. Om die reden wordt in dit onderzoek ook ingegaan op doorwerking van veranderingen, innovaties en ontwikkelingen (vio’s) in de (toekomstige) beroepspraktijk. Het gaat hierbij om ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, ontwikkelingen in wetgeving en overheidsregulering en ontwikkelingen in de beroepsuitoefening zelf (bijv. technologische veranderingen, bedrijfsorganisatorische of marktontwikkelingen). Daarnaast moeten de competenties inclusief succescriteria een zodanige mate van globaliteit hebben dat kleinere, toekomstige wijzigingen in het beroep niet onmiddellijk gevolgen hebben voor het beroepscompetentieprofiel. Anderzijds hoort het beroepscompetentieprofiel voldoende gedetailleerd en contextrijk te zijn om te kunnen dienen als informatiekader voor het onderwijs.

Ad 3

Draagvlak voor beroepscompetentieprofiel

Het is van groot belang dat er binnen de branche draagvlak is voor het ontwikkelde beroepscompetentieprofiel. De ondernemend kappers zullen zich moeten herkennen in de beschrijving van de kerntaken, werkprocessen en competenties. Daarom is - naast een aantal kwalitatieve interviews met sleutelinformanten en ondernemend kappers - het profiel voorgelegd aan een panel van experts. Voor de kwantitatieve onderbouwing zijn een aantal taken en competenties in de vorm van een vragenlijst naar kappersbedrijven gestuurd.


7


3

Onderzoeksopzet

Het onderzoek is uitgevoerd in de volgende stappen: Stap 1

Analyse bestaand bronmateriaal

Stap 2

Diepte-interviews sleutelinformanten en ondernemend kappers

Stap 3

Opstellen concept beroepscompetentieprofiel

Stap 4

Onderbouwing

Stap 5

Panelbijeenkomst

Stap 6

Rapportage

Doorlopend: Periodiek voortgangsoverleg begeleidingscommissie

Stap 1 Analyse bestaand bronmateriaal In het onderzoek is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van bestaand bronmateriaal. Daarom is in stap 1 het verzamelde materiaal van het actualisatieonderzoek en het onderzoek naar ondernemerscompetenties in de uiterlijke verzorging in kaart gebracht en geanalyseerd.

Stap 2 Diepte-interviews sleutelinformanten en ondernemend kappers In deze stap zijn diepte-interviews gehouden met zeven sleutelinformanten en vijf ondernemend kappers (zie bijlage 1). In de interviews met de sleutelinformanten is met name ingegaan op de gewenste focus van het bcp. Centrale vraag hierbij was: Hoe dient ondernemerschap/management te worden opgenomen in het bcp? Is het wenselijk om vakspecialisatie op te nemen? Deze gesprekken gaven richting aan en leverden input voor de ontwikkeling van het bcp ondernemend kapper. De gesprekken met de ondernemend kappers waren gericht op het verkrijgen van inzicht in de kerntaken, werkprocessen en benodigde competenties en bijbehorende succescriteria om een succesvolle ondernemend kapper te zijn. Daarnaast waren de gesprekken gericht op de analyse van de werkzaamheden, de taakverdeling en de hiërarchische verantwoordelijkheden van de ondernemend kapper.

Stap 3 Opstellen concept beroepscompetentieprofiel Op basis van de informatie uit stap 1 en 2 is het concept beroepscompetentieprofiel voor de ondernemend kapper opgesteld.

Stap 4 Onderbouwing Voor de onderbouwing zijn de volgende activiteiten uitgevoerd: 1.

schriftelijk onderzoek onder bedrijven;

2.

dataverwerking en –analyse.

Aanvullend is het concept bcp voorgelegd aan een aantal toeleveranciers. Ad 1

Schriftelijk onderzoek onder bedrijven

Om de betrouwbaarheid van de uitkomsten uit de interviews te vergroten en de uitkomsten te legitimeren, is een schriftelijke vragenlijst voor bedrijven ontwikkeld (zie bijlage 2). De vragenlijst


8


bestond uit vragen over het belang van bepaalde taken uit het concept beroepscompetentieprofiel (zoals in stap 3 opgesteld). Vervolgens zijn 263 bedrijven telefonisch benaderd met het verzoek tot deelname aan het onderzoek, waarna 87 vragenlijsten zijn verstuurd. Om de respons te verhogen zijn er nog eens 180 vragenlijsten verstuurd per e-mail. In totaal zijn 443 bedrijven benaderd en 267 vragenlijsten uitgezet.

Ad 2

Dataverwerking en –analyse

De vragenlijsten zijn door 53 ondernemend kappers ingevuld en geretourneerd, wat neerkomt op een responspercentage van 12%. De gegevens zijn ingevoerd en geanalyseerd met behulp van Competence software en SPSS 19.0.

De vragenlijsten zijn ingevuld door 6 franchisenemers, 37 kappers/ondernemers en 9 bedrijfsleiders/salon-/filiaalmanagers. Van 1 respondent is de functie niet bekend. Van de genoemde respondenten heeft 85% (44 respondenten) een eigen onderneming en 15% (8 respondenten) is in loondienst. Gemiddeld hebben de respondenten 9 medewerkers in dienst (gemiddeld 6 fte). Vrijwel alle voorgelegde taken worden belangrijk tot zeer belangrijk gevonden voor de ondernemend kapper. Slechts twee taken, behorend bij werkproces 1.3 profileren kappersbedrijf, worden gemiddeld minder belangrijk gevonden, namelijk: 1) doet mee aan beurzen, modeshows en/of wedstrijden en 2) werkt waar mogelijk samen met andere ondernemers. Voor een gedetailleerd overzicht van de analyseresultaten, zie bijlage 3. Nadere analyses laten geen noemenswaardige verschillen zien in het belang dat aan de diverse taken wordt gehecht naar functie en aantal medewerkers waaraan respondenten leiding geven.

Stap 5 Panelbijeenkomst Het concept bcp en de resultaten van de vragenlijst zijn voorgelegd aan een panel van experts. Doel van de panelbijeenkomst was het inhoudelijk bespreken en valideren van het beroepscompetentieprofiel. De panelconferentie bestond uit 8 ter zake deskundige personen die de branche vertegenwoordigen en goed op de hoogte zijn van de inhoud van het beroep. Een overzicht van de panelleden is te vinden in bijlage 1. De opmerkingen en aanvullingen van de panelleden zijn verwerkt in deze rapportage. Daarnaast is uit de panelbijeenkomst het verzoek gekomen om bij de aanbieding van het bcp aan het kenniscentrum KOC Nederland, het belang aan te geven van psychologische kennis die nodig is om medewerkers goed te kunnen begeleiden en coachen.

Stap 6 Rapportage Op basis van de commentaren in de panelbijeenkomst is het beroepscompetentieprofiel bijgesteld en verwerkt in deze eindrapportage. Het beroepscompetentieprofiel voor de ondernemend kapper is op 19 april 2011 vastgesteld door het bestuur van Brancheplatform Kappers.


9


Periodiek voortgangsoverleg met begeleidingscommissie Gedurende het onderzoek is de voortgang gepresenteerd aan de begeleidingscommissie. De begeleidingscommissie was samengesteld door de opdrachtgever en bestond uit branchevertegenwoordigers die met een helikopterview naar de branche kijken en representatief zijn voor de kappersbranche. In bijlage 1 staat een overzicht van de leden van de begeleidingscommissie.


10


4.

Beroepscompetentieprofiel ondernemend kapper

Colofon

Ontwikkeld door

Arbeid Opleidingen Consult

In opdracht van

Brancheplatform Kappers Het overlegplatform van de Koninklijke ANKO, FNV MOOI en CNV Bedrijvenbond

Verantwoording

Vastgesteld door: het bestuur van het Brancheplatform Kappers Op: 19-04-2011 Te: Nieuwegein

Brondocumenten

Beroepscompetentieprofiel Kapper, Arbeid Opleidingen Consult (november 2009);

Research voor Beleid, Waar blijven ze? Onderzoek onder oud leerlingen van de opleidingen in de Uiterlijke Verzorging, in opdracht van het HBA (2010);

EIM Structuuronderzoek Kappersbranche, in opdracht van het HBA (2009);

EIM Arbeidsmarktmonitor Kappersbranche (2008);

Arbeidsmarkt Uiterlijke verzorging 2006-2007, KOC Nederland (2007);

CAO voor het Kappersbedrijf;

Kappersonderzoek onder consumenten, TNS NIPO (derde kwartaal 2008);

Nationaal Wellnessonderzoek, Monitor Groep (2008);

Visienotitie kappersonderwijs, Van der Bunt (2005);

Ondernemerschap centraal. Formulering van ondernemerscompetenties en succescriteria voor de UV-branches op grond van een vergelijkend onderzoek, AO Consult (2005);

Bedrijfsmatige taken kappers, CINOP ( 2006);

Beroepscompetentieprofiel Praktijkopleider Uiterlijke Verzorging, KOC Nederland (2006);

Model Praktijkopleider, COLO (2010).


11


Algemene informatie over het beroep van de ondernemend kapper

In dit hoofdstuk wordt het beroep van de ondernemend kapper beschreven.

4.1

Mogelijke functiebenamingen

•

Kapper ondernemer

•

Bedrijfsleider kapsalon

•

Filiaalmanager kapsalon

•

Salonmanager

•

Creative director

•

Master kapper

4.2

Beschrijving van het beroepspraktijk

Beroepscontext

De ondernemend kapper is werkzaam in de kappersbranche bij verschillende typen bedrijven: de gespecialiseerde dames-/herensalon, de gemengde kapsalon of de specifieke kapsalon. De meeste kappersbedrijven zijn gemengde bedrijven. De kappersbedrijven verschillen qua omvang. De ondernemend kapper kan werkzaam zijn in een bedrijf met of zonder medewerkers. Het kappersbedrijf kan onderdeel zijn van een filiaal- of franchiseketen (landelijk of regionaal).

Een groot deel van de tijd van de ondernemend kapper wordt besteed aan uitvoerende kapperswerkzaamheden. De ondernemend kapper is een ervaren allround kapper die op vakkundige wijze haarbehandelingen uitvoert. Dit betekent dat de ondernemend kapper de competenties van de allround kapper beheerst zoals beschreven in het bcp Allround Kapper. Daarnaast behoren de volgende kerntaken tot het beroep van de ondernemend kapper: 1. Opzetten en organiseren kappersbedrijf 2. Leidinggeven aan medewerkers kappersbedrijf Typerende beroepshouding Voor een optimale taakuitoefening is het van belang dat de ondernemend kapper een professionele beroepshouding aanneemt, waarbij de volgende houdingsaspecten, eigenschappen en persoonskenmerken van belang zijn: •


Creatief;

12


•

Innovatief;

•

Passie voor het kappersvak;

•

Kwaliteitsgericht;

•

Klantgericht;

•

Sociaal-communicatief;

•

Commercieel;

•

Besluitvaardig;

•

Lef, ondernemersgeest;

•

Zelfstandig.

Rol en

De ondernemend kapper:

verantwoordelijkheden

•

is (mede)verantwoordelijk2 voor de totale bedrijfsvoering en het optimaal functioneren van de kapsalon. Hij geeft leiding aan de medewerkers van de kapsalon. Hij is verantwoordelijk voor de verdeling van het werk en voor de kwaliteit van de werkuitvoering volgens de regels op het gebied van kwaliteit, arbo, veiligheid en milieu.

•

fungeert als voorbeeld en vervult een adviserende, leidinggevende, organiserende, coördinerende, controlerende en initiërende rol binnen het bedrijf.

•

is (mede)verantwoordelijk1 voor de ontwikkeling en uitvoering van het strategisch beleid, het personeelsbeleid en het financieel beleid.

•

vervult, in de functie van bedrijfsleider, filiaalhouder of salonmanager, de rol van intermediair tussen de medewerkers en de ondernemer van wie hij leiding ontvangt.

Als de ondernemend kapper zijn werkzaamheden niet goed uitvoert, kan dit ten koste gaan van de kwaliteit van de werkzaamheden, de financiële situatie van de onderneming en goede naam van het bedrijf. Complexiteit

De ondernemend kapper: •

is bovenal vakman en geeft daarnaast leiding aan het kappersbedrijf. Hij moet voortdurend schakelen tussen het uitoefenen van het kappersvak en de ondernemende kapperstaken.

•

vervult een voorbeeldfunctie. Dit betekent dat zijn vakkennis en interesse altijd van een hoog niveau moet zijn en dat hij te allen tijde op de hoogte moet zijn van nieuwe technieken en trends.

•

houdt (ook op afstand) het overzicht op de werkuitvoering in de kapsalon en lost complexe problemen op indien deze zich voordoen.

•

brengt alle aspecten van de bedrijfsvoering met elkaar in verband. Van de ondernemer wordt verwacht dat hij prioriteiten stelt, keuzes maakt en besluitvaardig optreedt.

2 Voor ondernemend kappers in de functie van bedrijfsleider, filiaalhouder of salonmanager geldt dat zij mede verantwoordelijk zijn; ondernemend kappers met een eigen onderneming dragen de gehele verantwoordelijkheid.


13


•

kan prioriteiten stellen en taken delegeren. Hij moet daarbij discipline en tijd opbrengen om zijn bedrijfsvoering op orde te houden.

Wettelijke

Nee

beroepsvereisten Branche vereisten

4.3

Nee

Loopbaanperspectief

De ondernemend kapper kan doorgroeien op basis van ervaring naar de functie van: •

Trainer;

•

Commerciële functie toeleverancier;

•

Demonstrateur.

De ondernemend kapper kan op basis van ervaring en door het volgen van een aanvullende opleiding doorgroeien naar de functie van docent. Indien de ondernemend kapper de functie vervult van bedrijfsleider, salonmanager of filiaalhouder kan hij in de toekomst eventueel een eigen onderneming starten.

4.4

Trends en innovaties

Hieronder worden relevante ontwikkelingen voor het beroep beschreven. Het gaat hierbij om ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, ontwikkelingen in wetgeving en overheidsregulering en ontwikkelingen in de beroepsuitoefening zelf.

Veranderingen, innovaties en ontwikkelingen Arbeidsmarkt

1. In de kappersbranche waren in 2009 naar schatting ongeveer 16.900 ondernemingen actief met in totaal circa 20.000 vestigingspunten. Van deze ondernemingen heeft 42% personeel (ca. 7.000 bedrijven); de overige 58% zijn zelfstandigen zonder personeel (zzp). In het voorjaar van 2009 telde de kappersbranche 15 filiaal- en franchiseondernemingen met 10 vestigingen of meer (in totaal circa 550 vestigingen). 2. In de kappersbranche zijn naar schatting in totaal circa 43.000 personen werkzaam, waarvan 77% in bedrijven met personeel (circa 33.000, waarvan 23.860 als werknemer). Van de 43.000 werkzame personen in de branche is 45% werkzaam als ondernemer of bedrijfsleider (circa 19.350 personen). 3. Het aantal vestigingen in de kappersbranche is in de afgelopen jaren voortdurend toegenomen. In de periode 1991-2009 is het aantal gestegen van ruim 10.000 tot bijna 20.000. Deze toename wordt met


14


name veroorzaakt door de toename in het aantal zzp’ers. In vergelijking met 2003 is het aantal zzp’ers met 14% toegenomen. De verwachting is dat het aantal zzp’ers in de kappersbranche verder zal blijven toenemen, hoewel jaarlijks ook een groot deel van zzp’ers stopt. Tegelijkertijd zal het aantal grootschaligen (zowel franchise- als filiaalondernemingen) verder toenemen. 4. Jaarlijks komt er circa 13-20% nieuw personeel binnen in de kappersbranche en stroomt 14-17% van het personeel uit de kappersbranche (in 2008 circa 4.500 verlaters). Bij circa 40% van de bedrijven met personeel hebben in 2008 medewerkers het bedrijf verlaten. Van de ‘verlaters’ is 26% in een andere branche gaan werken, 30% bij een andere kapsalon gaan werken en 22% is een eigen kappersbedrijf gestart. Leerlingen die zonder diploma uit de kappersopleiding zijn gestroomd, werken vrijwel allemaal in een andere branche dan de kappersbranche. Bronnen: Research voor Beleid, Te vroeg uit de kappersopleiding, 2010 in opdracht van het HBA. EIM, Structuuronderzoek Kappersbranche 2009 in opdracht van het HBA. EIM, Arbeidsmarktmonitor kappersbranche, 2008.

Wetgeving en

5. Wet- en regelgeving op het gebied van arbo, veiligheid en milieu

regelgeving

verandert voortdurend. De kapper moet daarom de ontwikkelingen volgen op het gebied van weten regelgeving met betrekking tot arbo, veiligheid en milieu. 6. Sinds 1 januari 2010 hebben de kappers, schoonheidverzorgers en pedicures een gezamenlijke ‘Geschillencommissie uiterlijke verzorging’3.

Ontwikkelingen die

Marktontwikkelingen

mogelijk

7. De klant is steeds kritischer geworden en verwacht ontspanning,

consequenties

aandacht en advies bij een kappersbezoek. Dit geldt met name voor de

hebben voor de

groeiende doelgroepen tweeverdieners en 55-plussers. Gevolg

beroepsuitoefening

ondernemend kapper: gastheerschap (hospitality, aandacht voor de klant, advies) en sociale vaardigheden worden steeds belangrijker om klanten te binden. 8. PR, marketing en een proactieve klantenbenadering worden steeds belangrijker in een groeiende concurrerende markt. Dit vraagt om verdere professionalisering. Gevolg ondernemend kapper: de ondernemend kapper vraagt steeds vaker van de medewerkers dat zij bijdragen aan en meedenken over PR en marketingacties, alsook het verhogen van de klantgerichtheid. 9. Toenemende concurrentie door verkoop professionele

3 In de kappersbranche is deze commissie toegankelijk voor alle ondernemers (automatisch voor alle ANKOleden; niet-leden kunnen zich registreren).


15


haarverzorgingsproducten via andere verkoopkanalen zoals internet en de detailhandel. 10. Nieuwe (internet)communicatievormen, zoals social media, blogs, apps, communities, etc., zijn niet meer weg te denken in de moderne maatschappij. Het is van belang dat ondernemend kappers zich bewust zijn van (effecten van) deze nieuwe communicatievormen en deze desgewenst benutten voor marketing en PR. 11. Klanten hebben steeds vaker behoefte aan kappers die een totaalpakket van diensten bieden (bijv. visagie, cosmetische hand- en voetverzorging, massage). Gevolg ondernemend kapper: mogelijke verdere verbreding van het aanbod in de salon, het bieden van een totaalpakket (bijv. visagie, cosmetische hand- en voetverzorging, massage). Deze werkzaamheden behoren echter niet tot het beroep van de ondernemend kapper, maar zijn aanvullende disciplines en vaardigheden. 12. De kappersbranche wordt gekenmerkt door continue ontwikkelingen op het gebied van nieuwe technieken, producten en modische trends. Op dit moment neemt bijv. de vraag naar kleurbehandelingen, hairweaving en hairextensions toe, terwijl er steeds minder vraag is naar permanent. Ook neemt bijv. de vraag naar meer milieuvriendelijke producten in de kappersbranche toe. Overigens blijven de basistechnieken hetzelfde. Gevolg ondernemend kapper: van de ondernemend kapper wordt verwacht dat hij ontwikkelingen volgt, kansen signaleert voor het kappersbedrijf en deze vertaalt naar het bedrijfsaanbod. 13. Vanwege de 24-uurs economie neemt de vraag naar kapsalons met langere openingstijden toe. Het gevolg is dat kapsalons steeds langer en op meer dagen open zullen zijn om klanten te binden. 14. Schaalvergroting neemt toe: er ontstaan steeds meer/grotere ketenbedrijven. Gevolg ondernemend kapper: er ontstaat een duidelijkere scheiding tussen de eigenaar/ondernemer en de dagelijks leidinggevende in de kapsalon. 15. Het vinden van goede gekwalificeerde medewerkers (kappers) is moeilijk en dit zal in de komende jaren naar verwachting steeds moeilijker worden (kwalitatief en kwantitatief tekort aan medewerkers). Er wordt een dalende instroom van leerlingen uit het VMBO in de kappersbranche verwacht, terwijl de verblijfsduur in de branche relatief kort is. Gevolg ondernemend kapper: het wordt steeds belangrijker om een aantrekkelijk werkgever te zijn, mensen te binden en zich te onderscheiden van andere kappersbedrijven. 16. Specialisatie van kapsalons in een bepaald marktsegment wordt steeds belangrijker om te overleven (bijv. budgetkapsalon, luxe segment). Gevolg ondernemend kapper: ondernemers zullen bij het starten van


16


een eigen bedrijf een keuze moeten maken voor een bepaald marktsegment. Bedrijfsorganisatorische ontwikkelingen 17. Een ontwikkeling in de kappersbranche is 'stoelenhuur'. Dit zijn zelfstandig ondernemers die een werkplek in een bestaande kapsalon 'huren' (bedrijfsruimteverhuur). In Engeland is 'chairrenting' een veelvoorkomende bedrijfsvorm. Naar verwachting zal dit ook in Nederland de komende jaren verder toenemen. Ook de payroll constructie zal naar verwachting toenemen. Gevolg ondernemend kapper: indien ondernemend kappers besluiten als zelfstandig ondernemer via het principe van stoelenhuur te gaan werken, zijn rechts- en wetskennis op dit gebied belangrijk. 18. De marges voor de haarbehandelingen zijn zeer scherp en worden scherper door prijsvechters in de markt. Haarbehandelingen zijn en blijven van zeer groot belang voor het rendement. Daarnaast wordt een deel van het rendement van de onderneming gevormd door verkoop van producten. Gevolg ondernemend kapper: het is van belang dat de werknemers in de kapsalon over goede advies- en verkoopvaardigheden beschikken. 19. Met de invoering van competentiegericht onderwijs (cgo) wordt tijdens de opleiding van de leerling meer van ondernemers verwacht met betrekking tot het begeleiden en beoordelen van leerlingen. Gevolg ondernemend kapper: ondernemend kappers moeten studenten en medewerkers kunnen coachen en opleiden, zij moeten steeds vaker interne trainingen voor medewerkers kunnen verzorgen. Technologische ontwikkelingen 20. Kapsalons maken in toenemende mate gebruik van ICT, bijv. een eigen website, digitale administratie en klantenkaarten, etc. De mate waarin verschilt per salon. Gevolg ondernemend kapper: de ondernemend kapper en zijn medewerkers moeten over basisvaardigheden beschikken die nodig zijn om gebruik te maken van deze ICT-toepassingen. 21. Het wordt steeds belangrijker om snel in te spelen op modetrends en deze te vertalen naar behandelingen in de kapsalons. Gevolg ondernemend kapper: van de ondernemend kapper wordt verwacht dat hij modetrends volgt en deze vertaalt naar haarontwerpen. Internationale ontwikkelingen 22. Een beperkt deel van de kappers gaat (in toenemende mate) naar (internationale) trainingen en beurzen, neemt deel aan internationale evenementen, wedstrijden, uitwisseling van studenten, etc. Gevolg ondernemend kapper: Engels spreken, lezen en schrijven is van belang voor een groep ondernemend kappers.


17


4.5

Overzicht van kerntaken en werkprocessen in het beroep

In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de kerntaken en werkprocessen kenmerkend voor het beroep.

Een kerntaak is een kenmerkende taak binnen de beroepsuitoefening. Het betreft een substantieel deel van de beroepsuitoefening naar omvang, tijdsbeslag, frequentie en/of belang.

Een werkproces is een afgebakend onderdeel van een kerntaak. Het werkproces kent een begin en een eind, heeft een resultaat en wordt kenmerkend herkend in de beroepspraktijk. De werkprocessen worden in handelingen beschreven opdat duidelijk is wat de beroepsbeoefening inhoudt. Kerntaak 1 Opzetten en organiseren kappersbedrijf Werkprocessen

1.1 Starten kappersbedrijf 1.2 Vormgeven financieel beleid 1.3 Profileren kappersbedrijf 1.4 Vormgeven inkoop- en verkoopbeleid 1.5 Vormgeven kwaliteit-, arbo- en milieubeleid 1.6 Vormgeven personeelsbeleid 1.7 Werven en selecteren medewerkers

Kerntaak 2 Leidinggeven aan medewerkers kappersbedrijf Werkprocessen

2.1 Aansturen medewerkers 2.2 Voeren functionerings-, beoordelings- en verzuimgesprekken 2.3 Verzorgen trainingen


18


4.6

Beschrijving van de kerntaken

In dit hoofdstuk zijn de verschillende kerntaken in dit beroepscompetentieprofiel beschreven. Daarnaast worden in de rechterkolom de werkprocessen benoemd en resultaten die een werkproces moet opleveren.

Kerntaak 1 Opzetten en organiseren kappersbedrijf Procesbeschrijving:

Procesbeschrijving bij kerntaak 1 1.1 Starten

De ondernemend kapper informeert zich over de relevante weten

kappersbedrijf

regelgeving, de vestigingsmogelijkheden en de slagingskans voor het te starten bedrijf. Hij bepaalt het marktsegment en de doelgroep die hij wil bereiken en ontwikkelt of kiest een bedrijfsconcept. Hij stelt een bedrijfsplan op dat als basis dient voor de bedrijfsvoering, waarin hij de visie, het bedrijfsconcept, de organisatiestructuur en de bedrijfsdoelen voor de korte en lange termijn formuleert. Hij kiest een passende ondernemingsvorm en regelt de financiering. Hij schaft het benodigde (on)roerend goed en ict-middelen aan en richt de kapsalon in. Hij regelt verzekeringen en vergunningen en meldt het bedrijf aan bij relevante instanties zoals bijvoorbeeld de Kamer van Koophandel en de belastingdienst. Resultaat: Er is een bedrijfsconcept ontwikkeld of gekozen, een concreet bedrijfsplan opgesteld, de financiering, verzekeringen en vergunningen zijn geregeld, het benodigde (on)roerend goed en ictmiddelen zijn aanwezig en aan alle voorwaarden en wettelijke regelgeving is voldaan om een succesvolle onderneming te starten. Procesbeschrijving:

1.2 Vormgeven

De ondernemend kapper stelt financiële prioriteiten en doelen en vertaalt

financieel beleid

deze naar realistische begrotingen. Hij betaalt facturen en salarissen, houdt de administratie actueel en archiveert financiële gegevens. Hij bewaakt de kosten, de bruto- en nettowinst van zijn kappersbedrijf en neemt waar nodig maatregelen. Hij levert financiële gegevens aan bij relevante partijen, zoals de belastingdienst, uitkeringsinstantie, bank of de accountant en controleert de terugkoppeling. Resultaat: Een overzichtelijke en correcte financiële administratie, die zicht geeft op de financiële situatie van het kappersbedrijf en waaruit voldoende gegevens zijn te halen om de onderneming te kunnen sturen. Relevante partijen krijgen financiële gegevens op tijd en correct aangeleverd en de terugkoppeling is gecontroleerd.


19


Procesbeschrijving:

1.3 Profileren

De ondernemend kapper stelt een bedrijfsprofiel op en kiest een huisstijl.

kappersbedrijf

Hij kiest passende (digitale) communicatiemiddelen, zet marketinginstrumenten in, bedenkt acties en maakt reclame. Hij bewerkstelligt mond-tot-mondreclame en bouwt een eigen klantenkring op. Hij bouwt een netwerk op en werkt waar mogelijk samen met andere ondernemers. Hij volgt de ontwikkelingen in de markt en vertaalt die naar kansen en consequenties voor het eigen bedrijf. Indien nodig stelt hij zijn bedrijfsdoelstellingen bij. Resultaat: De profilering van het kappersbedrijf past bij het bedrijfsconcept en doelgroep, de marketinginstrumenten worden effectief benut. De onderneming staat goed bekend bij (potentiële) klanten, het klantenbestand groeit. Procesbeschrijving:

1.4 Vormgeven

De ondernemend kapper bepaalt het assortiment producten waarmee hij

inkoop- en

wil werken en dat aansluit bij het bedrijfsconcept. Hij onderhandelt met

verkoopbeleid

leveranciers en maakt onder andere gunstige prijsafspraken. Hij berekent de kostprijs van diensten en producten, bepaalt de winstmarge en stelt de tarieven en prijzen vast. Hij herkent kansrijke situaties voor de verkoop van producten en behandelingen en springt hierop in. Hij evalueert het inkoop- en verkoopbeleid periodiek en indien nodig stelt hij het beleid bij. Resultaat: Het assortiment producten sluit aan bij het bedrijfsconcept en wordt voor een gunstige prijs bij leveranciers ingekocht. De gehanteerde prijzen en tarieven zijn winstgevend, reëel en concurrerend. Verkoopkansen worden optimaal benut. Procesbeschrijving:

1.5 Vormgeven

De ondernemend kapper ontwikkelt richtlijnen voor medewerkers op het

kwaliteit-, arbo- en

gebied van kwaliteit, arbo en milieu. Hij organiseert de randvoorwaarden

milieubeleid

zodat er gewerkt kan worden conform de kwaliteits-, arbo- en milieueisen: hij zorgt onder andere voor geschikt kappersgereedschap, producten en persoonlijke beschermingsmiddelen. Resultaat: Duidelijke richtlijnen op het gebied van kwaliteit, arbo en milieu, volgens de geldende weten regelgeving. Er is voldaan aan de randvoorwaarden om veilig en goed te kunnen werken. Procesbeschrijving:

1.6 Vormgeven

De ondernemend kapper volgt de CAO en stelt desgewenst aanvullende

personeelsbeleid

arbeidsvoorwaarden vast. Hij bepaalt de personeelsbehoefte en de gewenste teamsamenstelling. Hij formuleert het personeelsbeleid m.b.t. relevante zaken zoals doorgroeimogelijkheden voor medewerkers, huishoudelijk reglement, ziekmeldingsprocedures, functioneringsgesprekken etc.


20


Resultaat: Het personeelsbeleid (inclusief arbeidsvoorwaarden) is duidelijk geformuleerd en sluit aan bij de geldende CAO voor het kappersbedrijf en relevante weten regelgeving. De personeelsbehoefte is helder. Procesbeschrijving:

1.7 Werven en

De ondernemend kapper stelt personeelsadvertenties op. Hij voert

selecteren

sollicitatiegesprekken en selecteert de meest geschikte kandidaten. Hij

medewerkers

maakt wederzijdse afspraken met werknemers en zorgt voor arbeidsovereenkomsten. Hij meldt nieuwe medewerkers aan bij relevante instanties. Resultaat: Er zijn tijdig voldoende geschikte medewerkers aangenomen, passend binnen het team. Nieuwe medewerkers zijn aangemeld bij relevante instanties. Toelichting kerntaak 1: De ondernemend kapper communiceert het beleid intern, evalueert het beleid voortdurend en stelt het beleid waar nodig bij. Hij blijft continu kijken naar mogelijkheden om zijn marktpositie te handhaven of vergroten. De ondernemend kapper besteedt werkzaamheden uit aan deskundigen indien hij deze niet zelf wil of kan uitvoeren. De ondernemend kapper gebruikt bij elk werkproces de juiste ict-middelen ten behoeve van een optimale bedrijfsvoering.

Kerntaak 2 Leidinggeven aan de medewerkers in het

Procesbeschrijving

kappersbedrijf

bij kerntaak 2

Procesbeschrijving:

2.1 Aansturen

De ondernemend kapper geeft leiding aan de medewerkers binnen de

medewerkers

kapsalon. Hij communiceert de visie, het bedrijfsconcept en de gewenste omgang met de klant naar medewerkers. Hij bewaakt de planning en lost problemen in de planning op. Hij verdeelt en delegeert taken. Hij organiseert en voert teamoverleg met de medewerkers over de gang van zaken, knel- en verbeterpunten etc. Hij bewaakt de goede sfeer in de kapsalon en houdt het overzicht op de werkuitvoering: hij controleert, corrigeert en evalueert de werkzaamheden. Hij stimuleert en motiveert medewerkers. Eventuele problemen lost hij op. Resultaat: Een goede arbeidsfeer en werkuitvoering conform de gestelde kwaliteitseisen. Procesbeschrijving:

2.2 Voeren van

De ondernemend kapper voert functionerings-, beoordelings- en

functionerings-,

verzuimgesprekken met medewerkers. In de functionerings- en

beoordelings- en

beoordelingsgesprekken bespreekt hij het functioneren van de

verzuimgesprekken

medewerker. Hij geeft (en vraagt eventueel) feedback, maakt


21


ontwikkelafspraken en geeft aanwijzingen op welke manier de medewerker zijn functioneren kan verbeteren. Hij neemt besluiten aangaande het arbeidsperspectief. Met zieke medewerkers voert hij effectieve verzuim-, terugkeer- en reintegratiegesprekken en legt gemaakte afspraken vast. Resultaat: Het functioneren van de medewerker is duidelijk en besproken met de medewerker. Er zijn duidelijke afspraken gemaakt m.b.t. ontwikkeling en beloning. Er is gepaste actie ondernomen om het verzuim tot een minimum te beperken. Afspraken zijn vastgelegd. Procesbeschrijving:

2.3 Verzorgen

De ondernemend kapper verzorgt trainingen binnen de kapsalon. Hij

trainingen

bereidt trainingen inhoudelijk en organisatorisch voor. Tijdens de training geeft hij uitleg en demonstreert hij vaktechnische vaardigheden. Hij controleert of medewerkers het geleerde toepassen, geeft aanwijzingen en beantwoordt vragen. Hij leert medewerkers trainingen te verzorgen en begeleidt hen hierbij. Zo nodig koopt hij trainingen in bij externe aanbieders. Resultaat: Medewerkers hebben nieuwe (vaktechnische) vaardigheden op de juiste wijze aangeleerd. Medewerkers hebben geleerd hoe ze trainingen moeten verzorgen. Toelichting kerntaak 2: De ondernemend kapper geeft het goede voorbeeld op zowel sociaal-communicatief als vaktechnisch gebied en staat open voor feedback. De ondernemend kapper gebruikt bij elk werkproces de juiste ict-middelen ten behoeve van een optimale bedrijfsvoering.


22


4.7

Overzicht competenties

In dit document wordt een overzicht gegeven van de competenties waarover de ondernemend kapper moet beschikken om de verschillende kerntaken uit te kunnen voeren.

Werkproces 1.1 Starten van een kappersbedrijf Omschrijving De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze een professioneel competentie

kappersbedrijf te starten c.q. zich te vestigen als zelfstandig vakman.

criteria

1. informeert zich actief over relevante weten regelgeving, vestigingsmogelijkheden en de kansen en bedreigingen voor het te starten kappersbedrijf 2. maakt een duidelijke keuze voor de doelgroep/het marktsegment en de ondernemingsvorm die het beste past bij het te starten kappersbedrijf 3. ontwikkelt een duidelijke visie en bedrijfsconcept of kiest een bedrijfsconcept 4. stelt een concreet bedrijfsplan op waarin hij op heldere wijze alle relevante zaken beschrijft zoals de bedrijfsdoelen op korte en lange termijn, de organisatiestructuur etc. en regelt de juiste financiering 5. draagt zorg voor de aanschaf van benodigd (on)roerend goed, richt de kapsalon praktisch in en creëert de gewenste uitstraling 6. kiest/koopt de juiste ict-middelen afhankelijk van de doelen waarvoor hij deze wil gebruiken (bijv. mail, klantenadministratie, etc.) 7. schakelt de juiste mensen/deskundigheid in (bijv. accountant) om bepaalde zaken uit te besteden 8. maakt een juiste inschatting van persoonlijke en zakelijke risico’s m.b.t. het ondernemen en regelt de juiste ondernemersverzekeringen zoals pensioen en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen 9. doorloopt de vereiste procedures voor het opzetten van een onderneming, regelt benodigde vergunningen en schrijft de onderneming in bij de Kamer van Koophandel, belastingdienst, etc.

Werkproces 1.2 Vormgeven financieel beleid Omschrijving

De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze het financieel beleid

competentie

vorm te geven.

criteria

1. stelt realistische begrotingen op en neemt daarbij doelgerichte beslissingen en afgewogen risico’s m.b.t. grote en kleine investeringen op korte/lange termijn 2. betaalt tijdig facturen, controleert en verwerkt inkoopnota’s nauwkeurig 3. maakt het juiste salaris op de afgesproken datum over aan medewerkers 4. administreert nauwkeurig volgens de geldende boekhoudkundige regels (m.b.t. balans- en resultaatrekening, crediteuren-/debiteurenbeheer) 5. gebruikt de juiste ict-middelen 6. houdt zorgvuldig de klantenadministratie bij en archiveert financiële gegevens op logische wijze, kan alle gegevens gemakkelijk terugvinden


23


7. verzamelt en analyseert bedrijfseconomische managementgegevens en vertaalt deze naar concrete acties en consequenties voor het kappersbedrijf 8. houdt goed overzicht op de financiën en bewaakt voortdurend de kosten, de bruto- en nettowinst en neemt indien nodig passende maatregelen 9. levert tijdig financiële gegevens aan bij relevante partijen, zoals de belastingdienst, uitkeringsinstantie, bank of accountant, en controleert de terugkoppeling Werkproces 1.3 Profileren kappersbedrijf Omschrijving

De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze het kappersbedrijf op de

competentie

markt te profileren.

criteria

1. stelt een bedrijfsprofiel en huisstijl op die passen bij de gewenste uitstraling en imago van het bedrijf, toont daarbij lef en ondernemersgeest 2. bedenkt acties en maakt wervende reclame, kiest hiervoor bij de doelgroep passende (digitale) communicatiemiddelen zoals huis-aan-huisbladen, social media etc. 3. kiest een effectieve combinatie van de marketinginstrumenten prijs, plaats, product en promotie 4. stemt activiteiten op het gebied van reclame, PR en promotionele acties goed op elkaar af 5. presenteert zich op onderscheidende en creatieve wijze aan (potentiële) klanten 6. bouwt pro-actief een strategisch netwerk op (bijv. collega-ondernemers, ondernemers- en brancheverenigingen) en werkt waar mogelijk effectief samen met andere ondernemers 7. bewerkstelligt mond-tot-mondreclame door een klantgerichte service en een kwalitatief goed product te leveren en bouwt een klantenkring op 8. signaleert en benut kansen, volgt actief marktontwikkelingen, luistert goed naar klanten en springt in op trends, stelt zo nodig bedrijfsdoelen bij

Werkproces 1.4 Vormgeven inkoop- en verkoopbeleid Omschrijving

De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze het inkoop- en

competentie

verkoopbeleid te ontwikkelen en uit te voeren, zodat de continuïteit van het kappersbedrijf gewaarborgd is.

criteria

1. vergelijkt nauwgezet producten op kwaliteit, eigenschappen en toepassingsmogelijkheden, maakt een zakelijke afweging op prijs en kwaliteit 2. maakt een duidelijke keuze in merk en type producten, passend bij het imago van het bedrijf 3. toont goede onderhandelingsvaardigheden en maakt onder andere gunstige prijsafspraken 4. stelt verkoopprijzen vast op grond van de kostprijscalculatie en een reële winstmarge, toont daarbij marktconform commercieel inzicht


24


5. presenteert de producten op aantrekkelijke wijze en zorgt dat de kapsalon een goede uitstraling heeft 6. communiceert intern duidelijk hoe met de voorraad omgegaan moet worden en hoe de behandelingen/producten verkocht en aangeprezen dienen te worden 7. herkent kansrijke situaties voor verkoop en benut deze effectief 8. evalueert periodiek de verkoopprijzen/tarieven op grond van bestede uren, gebruikte materialen en marktontwikkelingen en stelt deze zo nodig bij Werkproces 1.5 Vormgeven kwaliteit-, arbo- en milieubeleid Omschrijving

De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze het beleid voor de

competentie

onderneming op het gebied van kwaliteit, arbo en milieu te ontwikkelen en uit te voeren.

criteria

1. ontwikkelt duidelijke richtlijnen voor medewerkers op het gebied van kwaliteit, arbo en milieu, houdt rekening met de geldende weten regelgeving (o.a. arbocatalogus) 2. schaft bijv. goed en veilig kappersgereedschap, producten, (persoonlijke) beschermingsmiddelen en inventaris aan 3. creëert kwaliteits- en veiligheidsbewustzijn bij medewerkers, informeert hen bijv. over risico’s van bepaalde producten en de kwaliteits- en veiligheidseisen 4. initieert en voert verbetervoorstellen uit ten behoeve van het verhogen van de kwaliteit en veiligheid

Werkproces 1.6 Vormgeven personeelsbeleid Omschrijving

De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze personeelsbeleid te

competentie

ontwikkelen en uit te voeren.

criteria

1. houdt rekening met de CAO voor het kappersbedrijf en de geldende weten regelgeving en formuleert desgewenst (aanvullende) heldere arbeidsvoorwaarden 2. maakt een realistische keuze in doorgroeimogelijkheden voor de medewerkers en stelt duidelijke loonschalen vast 3. maakt op basis van beschikbare feiten een rationele inschatting van de personeelsbehoefte 4. stelt een helder en realistisch huishoudelijk reglement op voor de medewerkers, bijv. m.b.t. werktijden, arbeidsomstandigheden etc. 5. communiceert op duidelijke wijze diverse relevante (beleids)zaken naar medewerkers en bewerkstelligt medeverantwoordelijkheid en loyaliteit

Werkproces 1.7 Werven en selecteren medewerkers Omschrijving

De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze medewerkers voor de

competentie

kapsalon te werven en selecteren.

criteria

1. stelt tijdig wervende personeelsadvertenties op, die kandidaten aanspreekt die passen bij het kappersbedrijf 2. vraagt in sollicitatiegesprekken goed door naar competenties en specifieke eigenschappen en verstrekt relevante informatie over het bedrijf


25


3. kiest geschikte kandidaten die passen in het team en die de samenwerking en het kappersbedrijf versterken 4. maakt heldere afspraken met nieuwe medewerkers en zorgt voor duidelijke arbeidsovereenkomsten 5. meldt nieuwe medewerkers tijdig aan bij relevante instanties zoals de belastingdienst en het UWV Werkproces 2.1 Aansturen medewerkers Omschrijving

De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze leiding te geven aan de

competentie

medewerkers binnen de kapsalon.

criteria

1. communiceert duidelijk de visie en het bedrijfsconcept naar medewerkers 2. bewaakt de planning zorgvuldig en lost problemen in de planning effectief op, toont daarbij stressbestendigheid 3. verdeelt en delegeert taken effectief, houdt daarbij rekening met de kwaliteiten van de medewerkers en instrueert hen duidelijk 4. organiseert en voert regelmatig gestructureerd teamoverleg, bespreekt relevante zaken en biedt ruimte voor inbreng van medewerkers 5. haalt het maximale uit de medewerkers: stimuleert, motiveert en daagt uit, geeft complimenten en ruimte voor initiatieven 6. houdt het overzicht op de werkuitvoering en evalueert de werkzaamheden 7. bindt medewerkers aan het bedrijf door een prettige werkomgeving te creëren en medewerkers de mogelijkheid te bieden om zichzelf te ontwikkelen 8. schakelt, zonder het overzicht te verliezen, gemakkelijk tussen leidinggevende en uitvoerende taken 9. neemt de eindverantwoording voor de kwaliteit van de werkuitvoering binnen de kapsalon, controleert en corrigeert waar nodig 10. gaat vertrouwelijk om met persoonlijke informatie

Werkproces 2.2 Voeren van functionerings-, beoordelings- en verzuimgesprekken Omschrijving

De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze functionerings-,

competentie

beoordelings- en verzuimgesprekken te voeren.

criteria

1. verzamelt actief informatie over het functioneren van de medewerkers via omzetcijfers, eigen observatie en collega’s 2. bespreekt met medewerkers relevante punten zoals omzet, inzet, vaardigheden, etc., geeft de eigen mening open en eerlijk weer 3. stimuleert reflectie en ontwikkeling, vraagt goed door naar de mening van de medewerker en spiegelt waar nodig 4. geeft op positieve wijze feedback en staat zelf open voor feedback 5. benoemt realistische verbeterpunten voor de medewerker, maakt in overleg concrete ontwikkelafspraken en legt deze eventueel vast in een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) 6. neemt weloverwogen besluiten m.b.t. functiewijziging, beloning of ontslag en communiceert beslissingen helder naar betrokkenen 7. toont belangstelling voor zieke medewerkers en volgt wettelijke verplichtingen


26


8. maakt duidelijke afspraken over communicatie tijdens het verzuim en legt deze vast 9. zorgt voor een spoedige re-integratie van medewerkers Werkproces 2.3 Verzorgen trainingen Omschrijving

De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze professionele trainingen

competentie

te verzorgen die bijdragen aan de vakbekwaamheid en professionaliteit van de medewerkers.

criteria

1. kiest (in overleg) geschikte onderwerpen voor trainingen (bijv. vaktechnisch, verkooptechnieken etc.), sluit hierbij aan op relevante ontwikkelingen en de scholingsbehoeften in de kapsalon 2. bereidt de training inhoudelijk goed voor, formuleert duidelijke doelen en maakt zich de kennis en vaardigheden op hoog niveau eigen 3. organiseert de training op praktische wijze: regelt tijdig de benodigdheden en eventueel modellen, maakt duidelijke werkbeschrijvingen, opdrachten etc. 4. stemt de opbouw van de training af op de (voor)kennis en vaardigheden van de deelnemers, geeft heldere uitleg en instructie en demonstreert didactische en vaktechnische vaardigheden op vakkundige wijze 5. houdt het overzicht, let erop of medewerkers het geleerde goed toepassen en onderbouwen, geeft aanwijzingen en beantwoordt vragen 6. leert medewerkers trainingen te verzorgen en begeleidt hen hierbij, geeft tips en positieve feedback 7. koopt zo nodig de juiste trainingen in bij externe partijen, passend bij de trainingsbehoeften in de kapsalon 8. geeft externe trainers duidelijke instructies over de gewenste leerdoelen en de voorwaarden waaraan de training dient te voldoen

Werkprocesdoorsnijdende competenties

Werkprocesdoorsnijdende competentie: Voorbeeldrol vervullen op sociaal-communicatief gebied Omschrijving

De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze goede sociaal-

competentie

communicatieve vaardigheden te demonstreren en hierin te fungeren als voorbeeld.

criteria

1. communiceert duidelijk naar medewerkers de gewenste omgang met de klant (routing en benaderingswijze) en fungeert daarbij zelf als voorbeeld (zowel in de omgang met klanten als in de omgang met medewerkers) 2. zorgt voor een goede sfeer in de kapsalon en bewaakt de invulling van het gastheerschap door de medewerkers 3. ontvangt de klant gastvrij, zorgt dat deze zich (h)erkend en welkom voelt 4. stelt zich representatief en netjes op, verzorgt zich goed


27


5. stelt zich klantvriendelijk op, toont goede sociaal-communicatieve vaardigheden en kiest de juiste woorden en toon die de klant aanspreken 6. bewerkstelligt klantenbinding en neemt de tijd voor een goed advies, kiest de juiste balans tussen geduld en aandacht en het eigen tijdschema 7. stelt zich omgevingssensitief op, zorgt dat hij voortdurend op de hoogte is van wat er speelt binnen de kapsalon 8. monitort de tevredenheid van de klanten en grijpt zo nodig op subtiele wijze in bij medewerkers om ontevredenheid te voorkomen 9. lost problemen op en handelt klachten over medewerkers netjes af, blijft vriendelijk en neemt de verantwoordelijkheid op zich Werkprocesdoorsnijdende competentie: Voorbeeldrol vervullen op vaktechnisch gebied Omschrijving

De ondernemend kapper is in staat om op adequate wijze goede vaktechnische

competentie

vaardigheden te demonstreren en hierin te fungeren als voorbeeld.

criteria

1. stelt zich actief op de hoogte van het modebeeld, kijkt daarvoor goed naar het straatbeeld, modebladen, televisie, etc., haalt hieruit de modelijn(en) en vertaalt deze naar draagbare kapsels passend bij het gekozen bedrijfsconcept 2. demonstreert passie voor het kappersvak 3. toont talent in de uitvoering van verschillende ontwerpen en haarbehandelingen, demonstreert daarbij goede vaktechnische vaardigheden 4. voert op zelfverzekerde wijze en met vaste hand ook niet standaard haarbehandelingen uit 5. adviseert medewerkers en fungeert als vraagbaak bij het toepassen van vaktechnieken, het geven van adviezen aan klanten, kapsels etc. 6. voert werkzaamheden uit conform de kwaliteits-, arbo- en milieueisen en fungeert daarin als voorbeeld 7. inspireert medewerkers tot het toepassen van en uitvoering geven aan specifieke trends en modelijnen 8. draagt actief kennis en ervaring over aan medewerkers en staat open voor feedback


28


Bijlage 1

Overzicht geïnterviewden, panelleden en leden begeleidingscommissie

Geïnterviewde sleutelinformanten De heer M. Crusio

Catch Kappers

De heer R. Koffijberg

Koffijberg

De heer G.J. Oudenes

BeSpeak

Mevrouw M. Aarts

CNV Vakmensen

De heer M. de Kort

Brainwash Kappers

Mevrouw E. Mizee

Zadkine

Mevrouw M. Patijn

FNV MOOI

Geïnterviewde ondernemend kappers De heer M. Assink

Assink Pure Identity

Mevrouw M. Paradiek

Hairfashion MP

Dhr. Muns

JCHair & Spa

Mevrouw E. Oostingh

Ami Kappers

Mevrouw C. van de Pal

Kinki Kappers

Panelleden De heer G. ter Avest

Ami Kappers

De heer W. Gout

Waxx kappers

De heer R. Rombout

Rombout Kappers

De heer R. Peetoom

Rob Peetoom Hair and Make-up

Mevrouw M. de Haas

Kapsalon Modern / Europa Hairstyling

Mevrouw M. Hoenen

Brainwash

Mevrouw B. Spapens

Riccio Kappers

Leden begeleidingscommissie De heer H. van den Hoeven

Brancheplatform Kappers

De heer T. Brand

ANKO

Mevrouw B. van Ree

ANKO

De heer G. Deben

ANKO

De heer R. Rasenberg

ANKO

Mevrouw M. Van Veen

ANKO

Mevrouw E. Schot

CNV Vakmensen

Mevrouw M. van Vemde

FNV MOOI

Mevrouw M. Patijn

FNV MOOI

Mevrouw C. van Rekum

KOC Nederland


29



30


Bijlage 2

Schriftelijke vragenlijst

Vragenlijst: Taken van de ondernemend kapper Geachte heer/mevrouw,

In opdracht van het Brancheplatform Kappers (overlegplatform van werkgeversorganisatie Koninklijke ANKO en werknemersorganisaties FNV MOOI, en CNV Vakmensen) voert Arbeid Opleidingen Consult een onderzoek uit naar het beroep van de ondernemend kapper. Met ondernemend kapper wordt zowel de kapper met een eigen onderneming bedoeld als de bedrijfsleider of de filiaalmanager in loondienst.

Op basis van de onderzoeksresultaten wordt een beroepscompetentieprofiel (bcp) ontwikkeld, op basis waarvan een mbo-opleiding ondernemend kapper kan worden ontwikkeld (naar verwachting op mbo-niveau 4). Graag willen we u vragen om een bijdrage te leveren aan het onderzoek door deze vragenlijst in te vullen. Bijgaand treft u de mogelijke taken van de ondernemend kapper aan. We willen graag weten of deze inderdaad van belang zijn.

De resultaten worden uiteraard anoniem verwerkt. Wij stellen het op prijs als u de vragenlijst voor 9 maart wilt invullen en in bijgevoegde antwoordenveloppe wilt opsturen naar:

Arbeid Opleidingen Consult Antwoordnummer 60789 5000 WB Tilburg

Indien u vragen heeft over de vragenlijst en/of het onderzoek, dan kunt u contact opnemen met Arbeid Opleidingen Consult. U kunt vragen naar Esther de Ruijter of Ine Luys (telefoon: 013 - 5300402, e-mail: [email protected] of [email protected]).

Wij willen u alvast hartelijk danken voor uw medewerking!

Met vriendelijke groeten,

Esther de Ruijter en Ine Luys Arbeid Opleidingen Consult


31


Algemene vragen Eerst willen we enkele algemene vragen stellen over u en uw bedrijf. 1.

Wat is uw functie?

Franchise ondernemer

Creative director

Kapper ondernemer

Master kapper

Bedrijfsleider

Anders namelijk .................................

Filiaalmanager/salonmanager 2.

Heeft u een eigen bedrijf of bent u in loondienst?

Eigen bedrijf 3.

In loondienst

Aan hoeveel medewerkers geeft u leiding (in aantal en in fte)? Als u het niet exact weet, kunt u een inschatting maken. 1 fte staat voor een voltijd dienstverband. Ik geef leiding aan

……………………medewerkers (aantal) ……………………fte


32


Vragen over mogelijke taken van de ondernemend kapper Wij verzoeken u hieronder aan te geven hoe belangrijk de genoemde taken zijn voor het beroep van de ondernemend kapper. U kunt de vragen beantwoorden door uw antwoorden in de hokjes aan te kruisen. Als u opmerkingen heeft bij de taken, kunt u deze aan het eind van de vragenlijst of bij de betreffende taak noteren.

niet minder belangzeer belang- belangbelangrijk rijk rijk rijk TAKEN 1. Starten van een kappersbedrijf 1

informeert zich over relevante weten regelgeving

2

informeert zich over de vestigingsmogelijkheden

3

informeert zich over kansen en bedreigingen

4

kiest een doelgroep/marktsegment voor het kappersbedrijf

5

ontwikkelt een duidelijke visie en bedrijfsconcept

6

stelt een bedrijfsplan op

7

richt de kapsalon in, creëert de gewenste uitstraling

8

kiest/koopt ict-middelen

9

schakelt juiste mensen/deskundigheid in (bijv. accountant)

2. Vormgeven financieel beleid 1

maakt realistische begrotingen

2

administreert volgens boekhoudkundige regels

3

zet ict-middelen in

4

houdt overzicht op financiën, neemt tijdig maatregelen

3. Profileren kappersbedrijf 1

bedenkt acties en maakt wervende reclame

2

kiest de juiste marketinginstrumenten

3

doet mee aan beurzen, modeshows en/of wedstrijden


33


niet minder belangzeer belang- belangbelangrijk rijk rijk rijk TAKEN 4

bouwt netwerk op (bijv. ondernemers, brancheverenigingen)

5

werkt waar mogelijk samen met andere ondernemers

6

bouwt eigen klantenkring op

7

signaleert en benut kansen op de markt

4. Vormgeven inkoop- en verkoopbeleid 1

kiest merk en type producten

2

maakt zakelijke afweging prijs-kwaliteit bij productkeuze

3

onderhandelt en maakt gunstige prijsafspraken met leveranciers

4

bepaalt verkoopprijzen o.b.v. kostprijscalculatie en winstmarge

5

presenteert producten op aantrekkelijke wijze

6

herkent en benut kansrijke situaties voor verkoop

informeert medewerkers hoe met voorraad en verkoop om te 7 8

gaan evalueert periodiek verkoopprijzen/tarieven, stelt zo nodig bij

5. Vormgeven kwaliteit-, arbo- en milieubeleid 1

ontwikkelt kwaliteit-, arbo- en milieurichtlijnen voor medewerkers

2

schaft veilig gereedschap, producten, inventaris etc. aan

3

informeert medewerkers over kwaliteit en veiligheid

4

voert verbetervoorstellen uit voor verhogen kwaliteit en veiligheid

6. Vormgeven personeelsbeleid 1

formuleert primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden

2

bepaalt doorgroeimogelijkheden en stelt loonschalen vast

3

schat personeelsbehoefte in

4

stelt huisregels op voor personeel

5

communiceert relevante (beleids)zaken naar personeel


34


niet minder belangzeer belang- belangbelangrijk rijk rijk rijk TAKEN 7. Werven en selecteren personeel 1

stelt wervende personeelsadvertenties op

2

voert sollicitatiegesprekken

3

kiest kandidaten die passen in het team en het bedrijf versterken

maakt afspraken met nieuwe medewerkers en zorgt voor 4

arbeidsovereenkomsten

5

meldt nieuwe medewerkers aan bij instanties (bijv. UWV)

8. Leidinggeven aan medewerkers 1

communiceert visie en bedrijfsconcept naar medewerkers

2

bewaakt planning en lost planningsproblemen op

3

verdeelt en delegeert taken

4

organiseert en voert teamoverleg met medewerkers

5

haalt het maximale uit medewerkers

6

houdt overzicht op werkuitvoering en evalueert werkzaamheden

7

creëert prettige werkomgeving

8

biedt ontwikkelingsmogelijkheden aan medewerkers

9

schakelt gemakkelijk tussen leidinggevende en uitvoerende taken

10

neemt eindverantwoording voor de kwaliteit van werkuitvoering

11

gaat vertrouwelijk om met persoonlijke informatie

9. Voeren van functionerings- en verzuimgesprekken 1

verzamelt informatie over het functioneren van medewerkers

2

bespreekt relevante punten zoals omzet, inzet, vaardigheden etc.

3

stimuleert reflectie en ontwikkeling

4

geeft opbouwende feedback en staat open voor feedback

5

maakt concrete ontwikkelafspraken met medewerkers


35


niet minder belangzeer belang- belangbelangrijk rijk rijk rijk TAKEN neemt en communiceert besluiten over functiewijziging, beloning of ontslag

7

toont belangstelling voor zieke medewerkers

8

maakt afspraken over communicatie tijdens ziekteverzuim

6

bedenkt oplossingen om zieke medewerkers zo snel mogelijk in 9

het arbeidsproces op te nemen

10. Trainingen verzorgen 1

kiest geschikte onderwerpen voor trainingen

2

bereidt trainingen inhoudelijk goed voor

3

organiseert trainingen (praktische organisatie)

4

bouwt trainingen logisch op, geeft uitleg en instructie

5

demonstreert vaktechnische vaardigheden

6

houdt het overzicht, geeft aanwijzingen en beantwoordt vragen

7

leert medewerkers trainingen te verzorgen

8

koopt zo nodig trainingen in

9

geeft externe trainers duidelijke instructies

11. Voorbeeldrol vervullen op sociaal-communicatief gebied 1

communiceert intern de gewenste omgang met klanten

2

zorgt voor een goede sfeer in de kapsalon

3

ontvangt de klant gastvrij

4

stelt zich representatief en netjes op, verzorgt zich goed

5

kiest woorden en toon die de klant aanspreken

6

is voortdurend op hoogte van wat er speelt binnen de kapsalon

7

bewaakt tevredenheid van klanten, grijpt zo nodig subtiel in

8

lost problemen op en handelt klachten af


36


niet minder belangzeer belang- belangbelangrijk rijk rijk rijk TAKEN 12. Voorbeeldrol vervullen op vaktechnisch gebied 1

stelt zich op de hoogte van het modebeeld

2

vertaalt modelijnen naar nieuwe, uitvoerbare kapsels

3

demonstreert passie voor het kappersvak

4

toont talent in uitvoering van ontwerpen en haarbehandelingen

5

demonstreert goede vaktechnische vaardigheden

6

adviseert medewerkers, fungeert als vraagbaak (vaktechnisch)

modelijnen

draagt kennis en ervaring over aan medewerkers

voert werkzaamheden uit volgens kwaliteits-, arbo- en 7

milieueisen inspireert medewerkers tot toepassen en uitvoeren van trends en

8 9

Heeft u bepaalde zaken gemist? Of heeft u aanvullende opmerkingen? Dit kunt u hieronder opschrijven.

………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………

Wij danken u hartelijk voor uw medewerking !


37



38


Bijlage 3

Analyseresultaten BCP ondernemend kapper


39



40



41



42



43



44



45

Eindrapportage Beroepscompetentieprofiel ondernemend kapper

Recommend Documents