Doelgroep. Duur. Activiteiten. Doelstellingen RELATIE MET DE EINDTERMEN WOESTIJNATELIER 1 STE, 2 DE EN 3 DE LEERJAAR. Richtlijnen voor de animator

WOESTIJNATELIER 1STE, 2DE EN 3DE LEERJAAR Richtlijnen voor de animator

Doelgroep 1ste tot 3de leerjaar Basisonderwijs

Duur 2 uur

Activiteiten Activiteit 1:

Is er zand in de woestijn?

Activiteit 2:

Aanpassingen van woestijnplanten

Activiteit 3:

Ontdek bijzondere woestijnplanten

Doelstellingen Volgende doelstellingen komen in elk geval aan bod: 1. De leerlingen kunnen met voorbeelden aantonen: a. Dat er woestijnen zijn in verschillende delen van de wereld. b. Dat er woestijnen zijn met zand, kiezels, rotsen … c. Dat het in de woestijn heel warm maar ook heel koud kan zijn d. Dat er in de woestijn mensen kunnen leven e. Dat er in de woestijn veel verschillende en bijzondere dieren leven 2. De leerlingen kunnen met voorbeelden aantonen dat dieren en planten zich op verschillende manieren kunnen aanpassen aan de levensomstandigheden in de woestijn.

RELATIE MET DE EINDTERMEN — De leerlingen kunnen gericht waarnemen met alle zintuigen en kunnen waarnemingen op een systematische wijze noteren. — De leerlingen kunnen, onder begeleiding, minstens één natuurlijk verschijnsel dat ze waarnemen via een eenvoudig onderzoek toetsen aan een hypothese. — De leerlingen kunnen in een beperkte verzameling van organismen en gangbare materialen gelijkenissen en verschillen ontdekken en op basis van minstens één criterium een eigen ordening aanbrengen en verantwoorden. — De leerlingen kunnen bij organismen kenmerken aangeven die illustreren dat ze aangepast zijn aan hun omgeving.

1 JUTTA KLEBER EDUCATIEF MEDEWERKER TEL +32 (0)2 260 09 91 [email protected] WWW.PLANTENTUINMEISE .BE

1.

Activiteit 1 : Is er zand in de woestijn ?

1.1. Werkwijze Dit deel gaat door in het Van Heurck-klasje of in het regenwoudklasje, volgens beschikbaarheid en praktische mogelijkheden. Wat? 1. We bekijken met de kinderen een Powerpoint presentatie met vragen en foto’s over de woestijn. 2. Met de kinderen de vragen bespreken, zoveel mogelijk input van de kinderen zelf laten komen. 3. Gebruik aanschouwelijk materiaal (zie nota’s per dia).

1.2. Nota’s per dia: 1.2.1.

Slide 1 – 2 – 3: waar zijn de woestijnen van de wereld?

Slide 2 : Enkel voor kinderen 3de leerjaar: woestijnen zijn droge plaatsen, plaatsen waar het weinig regent. Kijk op de kaart. Waar regent het veel? En weinig? Waar zouden de woestijnen kunnen liggen? Zijn alle droge gebieden ook woestijnen zoals wij ons die voorstellen? Slide 3:   



1.2.2.

Kunnen de kinderen tonen waar de warme woestijnen liggen (roos op de kaart)? Kunnen ze de werelddelen benoemen waar deze woestijnen liggen? Kennen ze de naam van één of meerdere woestijnen? Can the children name the continents + evt. the woestijnen indiciated? (het is niet nodig om alle namen van de woestijnen te vermelden als je merkt dat dit te moeilijk is voor de kinderen). o Noord-Afrika: Sahara + Arabische woestijn o Zuid-Afrika: Kalahari (halfwoestijn), Namaqualand o Australië: verschillende woestijngebieden, de grootste zijn de Victoriawoestijn en de Great Sandy woestijn. o Niet aangeduid op de kaart: er is ook een woestijngebied in Zuid-Madagascar o Noord-Amerika + Mexico: Sonora woestijn, Chihuahua woestijn, Mojave woestijn o South America: Atacama woestijn (de droogste), Chaco woestijn. Verschil tussen roze gebieden (warme woestijnen) en gele gebieden (koude woestijnen).

Slide 4 – 5: is er zand in de woestijn?

Belangrijk: kinderen moeten weten dat niet alle woestijnen zandwoestijnen zijn! Gebruik de dozen met verschillende soorten bodem (zand, kiezels, humus, rotsen) en laat de kinderen kiezen welke soorten grond er voorkomen in de woestijnen. Foto 1: Sahara woestijn (slechts 1/6th van de Sahara is bedekt met zandduinen!) 2 JUTTA KLEBER EDUCATIEF MEDEWERKER TEL +32 (0)2 260 09 91 [email protected] WWW.PLANTENTUINMEISE .BE

Foto 2: White sands woestijn in New Mexico (USA). Het zand is wit omdat er gips in plaats van kwarts in zit. Het voelt veel koeler aan dan geel zand. Foto 3: Woestijnplanten tussen keitjes in Namaqualand (Zuid- Africa) Foto 4: Mooie rotsen, ontstaan door erosie, in Mali (Sahara – Sahel region) Foto 5: Rotsen in de woestijn van Australia

1.2.3.

Slide 6 – 7: is het warm in de woestijn?

In ‘warme’ woestijnen is het erg warm overdag. De hoogste temperatuur ooit gemeten in een woestijn: 57°C in de Mojave Woestijn (USA). Tweede warmste : 55°C) in Tunesië, Sahara. Vergelijk met:  

Normale temperatuur in een (klas)lokaal: ongeveer 20°C Temperatuur op de warmste zomerdag ooit in België: 38°C

Foto van sneeuw in de woestijn: Chihuahua woestijn (Mexico). Het sneeuwt niet vaak in de woestijn, en het gebeurt enkel in de gebergtes.

1.2.4.

Slide 8 – 9: regent het in de woestijn?

Foto 1: Atacama woestijn, droogste plaats ter wereld. De gemiddelde neerslag bedraagt er ongeveer 15 millimetres per jaar, maar op sommige plaatsen valt er maar 1 tot 3 millimeter per jaar. Er zijn weerstations in de Atacama woestijn waar het gedurende 4 jaar niet heeft geregend. Het is vrij zeker dat er tussen 1570 en 1971 geen beduidende hoeveelheden regen gevallen zijn in de Atacamawoestijn. Foto 2 Namibië: het regent in de meeste woestijnen maar enkele maanden per jaar. Er is een erg lang droog seizoen. Foto 3 + 4 ; Als het regent in de woestijn, valt er vaak erg veel regen op korte tijd. Door de hevige regen spoelt de weinige vruchtbare grond weg en ontstaan er overstromingen. Activiteit: vul de regenmeters: 3 kinderen mogen de 3 regenmeters vullen met de hoeveelheid regen die valt per seizoen. Er is een regenmeter voor elk van de 3 woestijngebieden:

3 JUTTA KLEBER EDUCATIEF MEDEWERKER TEL +32 (0)2 260 09 91 [email protected] WWW.PLANTENTUINMEISE .BE

1. Chihuahua woestijn: Januari - april Mei - augustus 3 cm 14 cm 2. Atacama woestijn: (plaats waar het nog een beetje regent)

September –december 6 cm

Januari - april Mei - augustus September –december 1,5 cm 0cm 1 cm 3. België (na één seizoen zal de regenmeter al vol zijn, toon dat er 3 flessen min. nodig zijn om alle regen op te vangen) Januari - april 24 cm

1.2.5.

Mei - Augustus 28 cm

September –december 31 cm

Slide 10 – 11: leven er mensen in de woestijn?

Foto 1: Phoenix, een stad met 4 miljoen inwoners in de woestijn van de US. Foto 2: Timbuktu, een heel oude stad, rustplaats van de kameelkaravanen die zout, goud, slaven … door de woestijn transporteerden. Foto 3: de ‘empty quarter’, een deel van de Arabische woestijn waar bijna niemand woont. De meeste woestijnen zijn vrijwel onbewoond ten gevolge van watertekort, moeilijkheden voor landbouw, zandstormen …

1.2.6.

Slide 12 – 13: wonen er dieren in de woestijn?

Slide 12: Ratelslang van de Amerikaanse woestijnen, thorny devil van de Australische woestijnen, woestijnvos uit de Sahara, meerkat van de Kalahari woestijn, woestijnschildpad van de NoordAmerikaanse woestijn, armadillo van de Zuid-Amerikaanse woestijn. Slide 13: De kinderen moeten raden in welke woestijn de dieren thuishoren: 1. 2. 3. 4. 5.

1.2.7.

Kameel  Sahara Thorny devil  Australische woestijn Pecari  US + Mexico woestijn gordeldier  Zuid-Amerikaanse woestijn Namaqua kameleon  Namaqua woestijn (South Africa)

Slide 14: Groeien er planten in de woestijn?

Kinderen laten reageren – niet corrigeren of aanvullen maar gaan kijken.

4 JUTTA KLEBER EDUCATIEF MEDEWERKER TEL +32 (0)2 260 09 91 [email protected] WWW.PLANTENTUINMEISE .BE

2.

Activiteit 2: Groeien er planten in de woestijn?

Wandel via de Mediterrane kas – Mabundu – Victoria naar de Droogtekas. Vraag bij elke kas: zijn we al in de woestijn? Hoe weet je dat?  Praat met de kinderen over temperatuur, vochtigheid, eventueel ook over de soorten planten Ga de Droogtekas binnen: Zijn we nu in de woestijn? Is het hier warm? Vochtig? Geef de kinderen ongeveer 10 minuten om door de Droogtekas te wandelen. Stel hen daarna (een greep uit) de volgende vragen:  Wat heb je gezien? Enkel cactussen? Zien de woestijnplanten er hetzelfde uit als de planten van bij ons? Als de planten van het regenwoud? Heb je vreemde planten gezien? Groeien er ook bomen in de woestijn?  Welke planten zijn cactussen? En welke niet?  Waarom zien woestijnplanten er zo vreemd uit? We wandelen nu met de kinderen door de woestijn en gaan op zoek naar 4 dieren die er leven. Deze dieren worden met een foto voorgesteld in de Droogtekas:    

Pecarizwijntje in het Mexicaanse deel Namaqua kameleon in het kasje met de kleine succulenten Kameel in het Sahara deel Guanaco dichtbij de grijsaardcactussen.

Wanneer de kinderen de dieren opmerken, vertel je hen een verhaal. (Afhankelijk van de tijd zal je sommige verhaaltjes moeten inkorten)

2.1. Story 1 Princes, het pecarizwijntje Princes is een pecari zwijntje (Pecari tajacu). Ze leeft in de woestijn van Mexico, met haar hele grote familie. In de zomer is het er héél erg warm in de woestijn waar Princes leeft. Zo warm dat Princes en haar familie zich de hele dag lang verstoppen onder de planten. Zie jij een plant waar Princes zich goed onder zou kunnen verstoppen? In de zomer regent het ook vaak in de woestijn waar Princes leeft. Er is dan meer dan voldoende water voor iedereen. De cactussen en andere planten zuigen zich vol met water. Sommige planten (agave salmiana) zorgen ervoor dat er extra veel water langs hun bladeren naar de grond vloeit, zodat de wortels veel kunnen opnemen. De dieren drinken van plassen en meertjes. Maar dan wordt het winter. En de winter duurt lang in de woestijn van Mexico. Van oktober tot mei! En al die tijd regent het haast niet in de woestijn. 5 JUTTA KLEBER EDUCATIEF MEDEWERKER TEL +32 (0)2 260 09 91 [email protected] WWW.PLANTENTUINMEISE .BE

Voor de planten is dat helemaal niet erg. Ze hebben allemaal wel ergens voldoende water bewaard om de droge periode door te komen. Zie jij waar deze plant zijn water bewaart? (Planten aantonen: grootmoedersstoel, agave salmiana, nolina recurvata (?) …). Maar wat moet Princes doen? Hoe kan ze aan drinken geraken? Alle plassen, beekjes en vijvertjes zijn helemaal opgedroogd. Kan jij Princes helpen? Oplossing: Om aan water – en voedsel - te geraken, eten pecari’s van de woestijn in de eerste plaats agaves en opuntia’s. Ze gebruiken hun harde neus om de stekeltjes van de opuntia’s (en van de agavas?) af te wrijven voor ze er in bijten. Te zien op youtube! Indien mogelijk: neem eeen afgevallen stengelschijf van de Opuntia (GEBRUIK HANDSCHOENEN) en snijd er in. Laat de kinderen het sap zien.

2.2. Story II Charlie, de Namaqua-kameleon Dit is een vrij lang verhaal dat je, afhankelijk van de omstandigheden, serieus kan inkorten. Charlie is een kameleon. Niet zomaar een doordeweekse kameleon, nee, hij is een Namaquakameleon. En nama- kaka-meleons, die wonen in de woestijn. Er zijn niet veel namakakameleons in de woestijn. Helemaal niet veel. Charlie denkt zelfs dat hij de aller enigste kameleon is in de hele grote woestijn. En daarom voelt Charlie zich eenzaam. Eenzaam en bang! Hij is bang dat de gieren die boven z’n kop cirkelen uit de lucht naar beneden zullen komen vallen en hem met hun grote klauwen zullen vastgrijpen en oppeuzelen. Hij is bang voor de hyena’s die hij ’s nachts hoort huilen in de verte. Hij is eenzaam als de zon de hele lange dag lang z’n kop verschroeit en hij is nog eenzamer tijdens de lange koude nachten die hij bibberend onder de eindeloze sterrenhemel doorbrengt. Op een dag ontdekt Charlie dat hij niet helemaal alleen is in de woestijn. Hij ontmoet een PLANT. Een plant die hij nooit eerder had gezien. Voorzichtig trippelt hij er naartoe. ‘Euh … plant?,’ zegt Charlie. Het blijft stil in de eindeloze woestijn. De plant antwoordt niet. Heel zachtjes, met de bibber in z’n pootjes, schuifelt Charlie nog een stukje dichterbij. STOP! HALT! roept de plant. ‘NIET DICHTERBIJ!’. Charlie schrikt zo hard dat hij wel een meter achteruit springt. Weer blijft het héél lang stil in de woestijn. Dan zegt Charlie: ‘Ik ben eenzaam’. 6 JUTTA KLEBER EDUCATIEF MEDEWERKER TEL +32 (0)2 260 09 91 [email protected] WWW.PLANTENTUINMEISE .BE

‘IK NIET!’ roept de plant. Dat vindt Charlie vreemd. Want nergens, nergens in de wijde woestijn ziet hij een andere plant. ‘Ik ben bang’, zegt Charlie. IK NIET roept de plant. ‘Ben je dan niet bang om opgepeuzeld te worden?’, vraagt Charlie. Door een gier, of een hyena, of een namakakameleon?’. Hij schrikt er zelf een beetje van dat hij zoiets durft te vragen. ‘IK HEB STEKELS’ brult de plant. ‘IK BEN GEVAARLIJK!’. Charlie kijkt naar de plant. Natuurlijk, stekels! Dat hij daar niet aan had gedacht! Met stekels hoef je nooit bang te zijn om opgepeuzeld te worden. Met stekels hoef je niet bang te zijn voor gieren of hyena’s, en al helemaal niet voor namakakameleons. ‘Euh, hoe kom je eigenlijk aan stekels?’, vraagt Charlie. ZE GROEIEN, roept de plant, ZE GROEIEN ALS JE LANG GENOEG WACHT! Charlie gaat in de zon zitten en wacht. Hij wacht op stekels Hij wacht tot de zon ondergaat. En ’s nachts, onder de sterrenhemel wacht hij nog steeds op stekels. En de volgende dag wacht hij nog steeds. Af en toe draait hij zijn hoofd, om naar zijn rug te kijken. Geen stekels te zien! Behalve een paar kleine bultjes, die er eerder schattig dan gevaarlijk uit zien, ziet Charlie niets. Oh, wat zou Charlie toch stekels hebben! Wat zou hij graag gevaarlijk zijn! Maar het lukt hem niet. Hij blijft gewoon een bange, eenzame kameleon in de woestijn. ‘Niet opgeven,’ zegt hij bij zichzelf. ‘Gewoon dapper zijn, Charlie,’ . En hij gaat verder op stap door de woestijn. Hij stapt langs de grote zandheuvels naar nog meer zandheuvels, langs een uitgedroogde rivier tot aan een vlakte die helemaal vol ligt met keitjes. Honderden en duizenden witte en grijze keitjes, zo ver hij kan kijken. De zon brandt op zijn bolletje, en hij is zo alleen. Tenminste, dat denkt hij … Plots hoort hij een fijn stemmetje. ‘Hé, pssst,’ zegt het stemmetje. Charlie kijkt om zich heen. Niets of niemand te bekennen, in de hele wijde vlakte niet! ‘Psst, hier ben ik, onder je voeten!’. Charlie kijkt naar beneden en ziet nog steeds niets. Of toch? ‘Het venstertje,’ zegt het stemmetje, ‘kijk maar door het venstertje, dan zie je me. Charlie buigt zich voorover en kijkt door een piepklein venstertje tussen de keitjes en het zand. Hij ziet alleen maar groen. ‘Ik ben een plantje, ‘ zegt het stemmetje. Een plantje met een venstertje. Ik ben het vensterplantje. ‘Ben je eenzaam?’, vraagt Charlie. ‘nee hoor, we zijn hier met z’n velen, en het is reuze-gezellig’ antwoorden nu heel veel stemmetjes. Charlie kijkt nog eens goed en ziet nu wel twintig venstertjes, en achter alle venstertjes zitten piepkleine plantjes. 7 JUTTA KLEBER EDUCATIEF MEDEWERKER TEL +32 (0)2 260 09 91 [email protected] WWW.PLANTENTUINMEISE .BE

Charlie is een beetje jaloers. Het lijkt hem zo fijn om daar met z’n velen lekker samen te zitten in het zand. ‘Zijn jullie bang?’, vraagt Charlie. ‘Bang? Nee hoor!’ Wij zitten veilig onder het zand! Niemand kan ons hier vinden! En wij kijken gezellig door ons venstertje naar buiten!’ ‘Natuurlijk!’, zegt Charlie. ‘Dat ik daar niet eerder aan heb gedacht! Ik moet me verstoppen in het zand. Dan kan niemand me vinden! De gieren niet, en ook de hyena’s niet! En dan schijnt de zon niet meer zo vreselijk hard op m’n bolletje! En dan heb ik’s nachts niet meer zo’n vreselijke kou. Charlie maakt een kuiltje in het zand, tussen de keitjes. ‘Even passen,’ zegt hij en hij gaat in het kuiltje zitten. Maar zijn grote buik en kop steken nog helemaal uit het zand. ‘Het moet dieper Charlie, dieper!,’ zegt hij bij zichzelf. Hij graaft en graaft en graaft tot hij een reuzengrote kuil heeft waar hij helemaal in past. Nu gewoon wachten, Charlie. Wachten tot er een zandstorm komt en het kuiltje helemaal dicht waait. Dan kan niemand, niemand me vinden! Die nacht komt er een zandstorm. Charlie’s kuiltje waait helemaal dicht. Hij hoest en proest, want zijn mond, neus en oren zitten helemaal onder het zand. De volgende ochtend, als de zon weer opkomt, blijft het voor Charlie donker. Hij ziet niets. Hij zit helemaal onder het zand. Zonder venstertje. Héél even is hij helemaal tevreden. ‘Niemand kan me zien, nu hoef ik niet meer bang te zijn’, denkt hij. De gieren en de hyena’s, ze hebben geen idéé dat hier een kameleon zit. Maar jongens, wat is hij éénzaam! En wat duurt de dag lang, als je daar op je eentje zit en helemaal niets ziet. Dan voelt hij dat de zon branden op zijn ruggetje. Hij begrijpt dat zijn rug nog boven het zand uit steekt en dat de gieren hem nog altijd kunnen vinden. ‘Dit wordt niks,’ mompelt hij, terwijl de zandkorrels in z’n neusgaten kriebelen. Hij graaft zich los uit het zand en oh wat is hij blij als hij de blauwe hemel weer ziet! De blauwe hemel waar wel twintig gieren in rondcirkelen, maar héél héél even kan het hem niks meer schelen. Charlie schut zich goed uit, peutert het zand uit zijn oren en gaat weer op pad. De hele dag lang tsjokt hij over de eindeloze vlakte vol zand en keitjes. Pas als de sterren aan de hemel verschijnen valt hij uitgeput in slaap. Arme Charlie, wat is hij alleen! De volgende dag, als Charlie z’n oogjes weer open doet, ziet hij vlakbij zich een prachtige paarse bloem. ‘Voor jou,’ zegt iemand vlak bij hem. ‘Voor mij?,’ vraagt Charlie verschrikt. ‘Ja hoor, voor jou,’ zegt de stem. Charlie kijkt voorzichtig om zich heen. Hij ziet niemand. Hij ziet alleen maar die ene prachtige bloem, en verder duizenden duizenden keitjes. ‘Wacht maar, er komt nog meer, ‘ zegt de stem.

8 JUTTA KLEBER EDUCATIEF MEDEWERKER TEL +32 (0)2 260 09 91 [email protected] WWW.PLANTENTUINMEISE .BE

Terwijl de zon verder opkomt, ontluiken rondom Charlie duizenden bloemen. Ze komen tevoorschijn uit de duizenden keitjes rondom hem. ‘Een wonder,’ denkt Charlie. ‘Of een droom, misschien?’. Maar dan slaat de schrik hem om het hart. Die stem hier vlakbij, die moet van iemand zijn. Van een gier misschien? Of een hyena? Of van de verschrikkelijke stekelplant? ‘Wie ben je?,’ vraagt hij in paniek. En waar zit je? Waarom zie ik je niet? ‘Ik ben een kameleon’, zegt de stem. ‘Niet zomaar een kameleon, nee, een namakakameleon. Je ziet me enkel als je in mijn ogen kijkt’. Dan ontdekt Charlie vlakbij de mooiste ogen die hij ooit heeft gezien. Ogen waarin duizenden paarse bloemen weerspiegelen. En op alle bloemen landen vlinders, duizenden vlinders uit Charlie’s buik. ‘Waarom zie ik alleen je ogen?’ vraagt Charlie. ‘Dat komt omdat ik een kameleon ben, en kameleons zie je niet!’ antwoordt de kameleon met de mooiste ogen van de hele woestijn. ‘Een kameleon zie je niet?’ roept Charlie uit. ‘Ben ik dan al die tijd voor niets bang geweest? Bang voor de gieren en de hyena’s? ‘Kunnen ze me gewoon niet zien?’ De twee mooie ogen knikken. ‘Ja, zo is het, zeggen ze.’ Charlie kijkt opnieuw naar de duizenden bloemen in de mooie ogen van de kameleon. ‘Kan jij toveren?’, vraagt hij dan. ‘Kan je uit stenen bloemen toveren?’. ‘Nee, Charlie, toveren kan ik niet’, zeggen de ogen. ‘Maar ik weet wel hoe het komt dat er bloemen uit stenen komen. Kijk eens goed naar die keitjes. En voel er eens aan … Snap je het al? Het zijn geen steentjes. Het zijn plantjes. Piepkleine plantjes die op steentjes lijken. Het zijn LEVENDE STEENTJES. ‘En weet je waarom ze zo erg op steentjes lijken?,’ vraagt de namakakameleon. ‘ Net als jij zijn ze bang om opgepeuzeld te worden. Door de gieren, die in de lucht cirkelen. Of door de hyena’s, die huilen in de nacht. En daarom hebben ze besloten dat het maar beter was om op steentjes te lijken. Zo kan niemand ze vinden.’ Het hele jaar door zijn het grijze, onopvallende keitjes. Maar één keer per jaar toveren ze hun prachtige bloemen tevoorschijn. En dat is de dag waarop kameleons verliefd worden. ‘Verliefd!’, zucht Charlie. DAT zijn dus die vlinders in z’n buik! Die nacht, onder de sterrenhemel ligt Charlie poot aan poot met de mooiste meisjeskameleon van de hele woestijn. Hij ziet de weerspiegeling van haar prachtige ogen in de duizenden sterren, en de nacht ruikt bedwelmend naar het parfum van wel duizenden bloemen.

9 JUTTA KLEBER EDUCATIEF MEDEWERKER TEL +32 (0)2 260 09 91 [email protected] WWW.PLANTENTUINMEISE .BE

De volgende dag zullen de bloemen verwelkt zijn, en zullen er weer alleen maar maar keitjes zijn. Maar Charlie zal nooit meer bang of eenzaam zijn.

2.3. Story III: kort verhaaltje over Kamiel, de kleine kameel Kamiel is een jonge jongenskameel. Hij gaat met pa en ma wandelen in de woestijn. Ma zegt hem dat hij voldoende moet drinken van de bron voor ze vertrekken. Maar Kamiel luistert niet. ‘Ik heb al zoveel gedronken, ma,’ zegt hij. Mijn bult zit vol! Maar na enkele uren wandelen krijgt hij érg veel dorst. Hij begint vreselijk te zeuren. Maar pa en ma hebben geen medelijden met hem. ‘Waarom heb je niet naar je ma geluisterd?’, vraagt z’n pa. ‘Weet je wel dat we de komende dagen nergens nog water zullen vinden? Misschien duurt het nog wel een week voor we weer bij een bron komen. Kamiel zucht eens diep. Al dat gezeur! Hij zal er wel iets op vinden. Plots ziet hij een Kandelaarboom (Euphorbia candelabrum). Die ziet er lekker sappig uit. Als hij daar nou eens in zou bijten? Er zitten wel stekels aan, maar met z’n harde, dikke tong en lippen kan Kamiel daar best wel tegen. Kamiel neemt een flinke hap maar …. oh, oh dat had hij beter niet gedaan! ER zit geen lekker zoet sap in de kandelaarboom, maar vies wit plakkerig spul! En wat nog erger is: hij wordt er héél erg ziek en misselijk van! Zijn mond doet pijn en zijn tong zit vol met blaren! En hij heeft nog véél meer dorst! Hij loopt en loopt en loopt tot hij uiteindelijk terug bij de bron is. Daar drinkt hij wel 100 liter water en belooft hij dat hij vanaf nu altijd altijd naar z’n mama zal luisteren!

2.4. Story IV: heel kort verhaaltje over de guanaco De guanaco leeft heel hoog in het Andesgebergte van Zuid-Amerika. Daar hoog in de bergen zit je dicht bij de zon. En dat voel je! Als jij er zou gaan wandelen, zou je misschien wel verbranden. Hoe zou jij je beschermen tegen de hitte van de zon? (zonnecrème, petje). In de winter kan het ook heel koud zijn in het Andesgebergte, ook al schijnt de zon nog hevig. Wat zou jij aantrekken als je in de winter daar hoog in de bergen op stap zou gaan? De dieren en planten van het Andesgebergte kunnen geen truien, petjes of zonnecrème gebruiken. Wat heeft de guanaco om zich te beschermen tegen hitte, koude en zonnebrand? (toon de foto) Kan je hier planten zien die zich beschermd hebben tegen de felle zonneschijn? En de koude wind? (trek de aandacht op de grijsaardcactussen)

2.5. Boekje Woestijn De kinderen krijgen nu het ‘Woestijnboekje. Laat ze hierin eerst de dieren uit de verhaaltjes verbinden met de planten die erbij horen. 10 JUTTA KLEBER EDUCATIEF MEDEWERKER TEL +32 (0)2 260 09 91 [email protected] WWW.PLANTENTUINMEISE .BE

3.

Ontdek bijzondere woestijnplanten

Laat de kinderen vervolgens één woestijnplant zoeken die ze bijzonder vinden. Ze moeten deze plant tekenen in het boekje en erbij schrijven waarom de plant bijzonder is voor hen. Nog tijd over? Geef de kinderen (apart of per 2) een kaartje van het volgende soort

IK TEKEN … EEN WOESTIJNPLANT DIE JE HAAST NIET ZIET

Laat hen een plant kiezen die overeenkomt met het kaartje dat ze getrokken hebben. Van deze plant maken ze ook een tekening in hun boekje. Afhankelijk van de tijd die nog rest krijgen ze één of twee kaartjes.

11 JUTTA KLEBER EDUCATIEF MEDEWERKER TEL +32 (0)2 260 09 91 [email protected] WWW.PLANTENTUINMEISE .BE