Dermatologie
Mohs’ chirurgie
Dermatologie
Bij u is huidkanker geconstateerd. In overleg met u heeft de dermatoloog gekozen voor een operatieve behandeling. De operatie die bij u wordt toegepast heet Mohs' chirurgie. Deze folder beschrijft in grote lijnen wat de operatie inhoudt. De dermatoloog in het UMCG bepaalt of deze techniek van toepassing is voor uw specifieke situatie.
Mohs’ chirurgie De officiële naam is Mohs’ micrografische chirurgie. De naam is ontleend aan Frederik Mohs, een arts die deze operatietechniek heeft ontwikkeld. Mohs' chirurgie is een techniek voor het verwijderen van huidkanker. De huidkanker wordt laag voor laag verwijderd. Iedere laag wordt op het laboratorium door een patholoog onder de microscoop bekeken om te zien of er nog huidkanker aanwezig is. Zolang er nog huidkanker onder de microscoop wordt gezien, gaat de dermatoloog verder met laagjes wegsnijden, totdat alle huid kanker verdwenen is. Op deze manier wordt alleen de huidkanker verwijderd, waarbij de gezonde huid er omheen zoveel mogelijk blijft gespaard. Deze operatie kan een hele dag in beslag nemen.
Wanneer wordt voor Mohs’ chirurgie gekozen? Mohs’ chirurgie kan worden toegepast bij een aantal vormen van huidkanker, maar wordt vooral toegepast bij basaalcel- en plaveiselcelcarcinomen in het gezicht. Meestal wordt voor Mohs’ chirurgie gekozen bij: • huidkanker in het gezicht (neus, ooghoek, oor, lip); • een grote plek van huidkanker; • huidkanker die groeit in uitlopers (sprieterig);
1
Mohs’ chirurgie
•
huidkanker op een plaats waar al eerder een behandeling van huidkanker heeft plaatsgevonden (recidief).
Voorbereidingen thuis Om de behandeling zo goed mogelijk te laten verlopen, begint u thuis met een aantal voorbereidingen: • U stopt met pijnstillers met een ontstekingsremmend effect zoals Diclofenac (Voltaren) en Ibuprofen, bij voorkeur vijf tot tien dagen van tevoren. • Wij adviseren u tien dagen voor en tien dagen na de behandeling niet te roken. Roken vernauwt de kleine bloedvaten waardoor het genezingsproces vertraagt. Aangezien van tevoren niet helemaal te voorspellen is hoe groot de huidkanker is, kan de operatie de hele dag duren, waarbij de operatie en de wachttijd elkaar steeds afwisselen. Wij adviseren u daarom iemand mee te nemen die de hele dag bij u aanwezig kan zijn. Verder kunt u een boek, puzzelboek of handwerk meenemen om de wachttijd te overbruggen. Op het behandelcentrum is koffie, thee en warme chocolademelk verkrijgbaar. Wij bieden u en uw partner/ begeleider een maaltijd aan. Uiteraard mag u ook zelf eten meenemen. In het ziekenhuis zijn mogelijkheden tot het kopen van drankjes, broodjes enzovoort. Het is niet verantwoord om na de operatie zelf naar huis te rijden.
De dag van de operatie U kunt thuis van tevoren gewoon ontbijten. Ook de medicijnen die u normaal inneemt - met uitzondering van de medicijnen waarvan is aangegeven dat u daarmee moet stoppen - kunt u innemen.
2
Dermatologie
Het is het belangrijk dat u geen sieraden draagt en geen make-up of crème gebruikt. Omdat het meestal gaat om een operatie in het gezicht, is het aan te raden gemakkelijke kleding aan te trekken. Bijvoorbeeld een blouse of een vest, omdat die niet over het hoofd hoeft te worden aan- en uitgetrokken. Voor de operatie kunt u zich, zoals vermeld in de afspraakbrief, melden bij de balie op afdeling D1, Fonteinstraat 15. De operatie De operatie wordt uitgevoerd door een dermatoloog, een dermatoloog in opleiding en een doktersassistente. Soms is er nog een tweede operateur, verpleegkundige of co-assistent aanwezig. In de behandelkamer neemt u plaats op de operatietafel. De te opereren plek wordt verdoofd. U krijgt zowel een plaatselijke kortwerkende verdoving als een langwerkende verdoving om de wachttijd te kunnen overbruggen. De dermatoloog verwijdert de eerste laag van de huidkanker. Bij een ‘gewone’ operatie zou de wond nu gesloten worden. Bij u wordt de operatie tijdelijk beëindigd en u krijgt een tijdelijk verband op de wond. U wacht dan in de wachtkamer van het behandelcentrum. Het is niet toegestaan om tijdens het wachten de afdeling te verlaten. De verwijderde huid wordt naar het laboratorium gebracht en microscopisch onderzocht. Dit neemt ongeveer 45 minuten in beslag. Als blijkt dat er nog huidkanker aanwezig is, wordt opnieuw huid weggesneden. Aansluitend wordt dit weer onderzocht. Deze procedure wordt herhaald totdat alle huidkanker weg is. Als alle huidkanker weggesneden is, moet de wond die is ontstaan worden gesloten. Dit kan op verschillende manieren. Als de wond randen niet direct tegen elkaar gehecht kunnen worden, wordt er huid uit de omgeving in de wond geschoven. Er kan ook een stukje huid van elders van uw lichaam worden gebruikt. Hiervoor krijgt u een extra verdoving. In sommige gevallen wordt er voor gekozen 3
Mohs’ chirurgie
om de wond gedeeltelijk of volledig open te laten en secundair te laten genezen. Het sluiten van de wond duurt over het algemeen één tot anderhalf uur. Dit is afhankelijk van de manier waarop dit moet gebeuren. Na het dichtmaken van de wond, wordt er een druk verband aangebracht. Als de dermatoloog verwacht dat de wond heel groot zal worden, kan ervoor worden gekozen dat de sluiting van de wond wordt uitgevoerd door de plastische chirurg. In dit geval wordt de wond verbonden en zult u enkele dagen later geholpen worden door de plastische chirurg.
Na de behandeling Zeven dagen na de operatie komt u voor controle op het behandelcentrum. U krijgt hiervoor een afspraak mee. Het is raadzaam om tot die tijd rustig aan te doen. Houdt u daarnaast rekening met de volgende zaken: • Het verband dat is aangebracht laat u zitten tot de controleafspraak. • Als de wond vlak bij het oog zit kunnen de oogleden de eerste paar dagen gezwollen en blauw van kleur zijn, dit trekt vanzelf weer weg. • Het is beter niet te bukken. Als u bukt komt er druk op de wond waardoor de zwelling toeneemt. • Er bestaat altijd een kans op nabloeden. Als de wond blijft bloeden, moet u deze een half uur afdrukken (constante druk) met een schone doek. Als de bloeding niet stopt, neemt u telefonisch contact op met de dermatoloog in het UMCG die u behandeld heeft. Deze kunt u overdag bereiken via het planbureau Dermatologie (050) 361 80 25. ’s Avonds of in het weekend belt u naar de centrale van het UMCG, telefoonnummer (050) 361 61 61 en vraagt u naar de dienstdoende dermatoloog. 4
Dermatologie
•
Na de behandeling kan het geopereerde gebied enige tijd gevoelig blijven. • Bij pijn mag u altijd paracetamol nemen, maximaal drie keer daags twee tabletten van 500 mg, tenzij de arts anders voorschrijft. U mag geen aspirine innemen in verband met bloedverdunning. • De arts bespreekt met u wanneer u weer mag starten met de medicijnen waarmee u gestopt bent voor de ingreep. • Het is mogelijk dat u antibiotica krijgt voorgeschreven. Dit is afhankelijk van de locatie van de operatie en uw medische voorgeschiedenis. Indien nodig krijgt u een recept voor de tabletten mee van de arts bij de intake van de operatie. De tabletten moeten op de dag van de operatie een uur voor de ingreep worden ingenomen. Tijdens de controleafspraak bekijkt de dermatoloog de wond en de verpleegkundige verwijdert de hechtingen. Over het algemeen gaat er dan weer een verband op en krijgt u een afspraak voor controle.
Mogelijke complicaties Voor geen enkele chirurgische ingreep kan absoluut gegarandeerd worden dat de behandeling zonder complicaties zal verlopen. Mohs’ chirurgie is daarop geen uitzondering. • Bij de operatie kunnen noodgedwongen kleine zenuw takjes worden doorgesneden. Dit geeft een verminderd gevoel in het geopereerde gebied en is meestal tijdelijk. Bij uitzondering wordt een zenuwtakje doorgesneden wat blijvende verminderde beweeglijkheid van het gezicht geeft. Als er op de ontstane wond een stukje huid van elders is geplaatst of als er ter plaatse huid uit de omgeving van de wond verschoven is om de wond te kunnen sluiten, kan het een enkele keer voorkomen dat 5
Mohs’ chirurgie
•
de huid niet ‘ingroeit’. Dit levert over het algemeen geen problemen op, de wond geneest later vanzelf. Bij uitzondering komt het voor dat er een wondinfectie optreedt. Dit blijkt dan tijdens de controleafspraak en u krijgt dan een antibioticakuur mee.
Vragen Als u vragen heeft over deze operatie kunt u altijd contact opnemen met het planbureau van de afdeling Dermatologie. Het telefoonnummer is (050) 361 80 25.
6
Dermatologie
Aantekeningen
7
Mohs’ chirurgie
8
Patiënteninformatie vlc 259/1412
