De unieke waarde van Vrijwilligerswerk De voortgang van het onderzoek naar de waarde van vrijwilligerswerk binnen de pedagogische civil society
Onderzoeksteam: Prof. Dr. Lucas Meijs Dr. Judith Metz Niek Hoogervorst MSc. Eva van Baren MSc. Lonneke Roza MSc. Rotterdam School of Management (RSM) Erasmus Centre for Strategic Philanthropy (ECSP) Erasmus Universiteit Rotterdam Postbus 1738 3000 DR Rotterdam Contact:
[email protected] 010-4081921
In opdracht van ZonMw voert het Erasmus Centre for Strategic Philanthropy (ECSP) een onderzoek uit naar de unieke toegevoegde waarde van vrijwilligerswerk binnen de pedagogische civil society. De pedagogische civil society bestaat uit (een deel van) de omgeving waarbinnen kinderen en jongeren opgroeien en leren en is van grote invloed op de opvoeding en ontwikkeling, ‘It takes a village to raise a child’.
Hoe te verwijzen naar deze publicatie?
Roza, L., Baren van, E.A., Meijs, L.C.P.M., Metz, J. & Hoogervorst, N. (2012). ECSP webpublicatie: Nieuwsbrief November 2012. De unieke waarde van vrijwilligerswerk. Verkregen op [DATUM] van (www.ecsp.nl) 1
Inhoud Onderzoek ............................................................................................................................................... 3 Voortgang project ................................................................................................................................... 4 Gerelateerde onderzoeken ..................................................................................................................... 9 Bedankt! ................................................................................................................................................ 10 Het onderzoeksteam ............................................................................................................................. 10
2
Onderzoek De pedagogische civil society bestaat uit (een deel van) de omgeving waarbinnen kinderen en jongeren opgroeien en leren en is van grote invloed op de opvoeding en ontwikkeling. Het concept benadrukt het belang van informele netwerken, vrijwillige associaties en formeel vrijwilligerswerk in het opvoeden van kinderen en jongeren, ofwel: ‘It takes a village to raise a child’. In de pedagogische civil society wordt echter onderkend dat beroepskrachten, vrijwilligers en familieleden verschillende typen inzet zijn. Deze mensen voegen door hun verschillende relaties tot de organisatie, werkzaamheden, cliënten en elkaar, ook verschillende waarde toe aan het proces.
Traditioneel wordt in professionele, beroepsmatige organisaties het werken met vrijwilligers geplaatst in het perspectief van een kostenbesparing ten aanzien van het werken met beroepskrachten. Dit wordt “vrijwilligers-kosten-efficiëntie” genoemd. Vrijwilligers worden dan ingezet voor werkzaamheden waar beroepskrachten te duur voor zijn of waar de organisatie te weinig budget voor heeft.
Echter, in vrijwilligersmanagement kan er ook vanuit het perspectief worden gekeken dat vrijwilligers waarde toevoegen, juist omdat ze op vrijwillige basis participeren. Vrijwilligers worden dan ingezet op werkzaamheden, waar het feit dat ze vrijwilligers zijn een extra, unieke waarde toevoegt. In de praktijk kan dit bijvoorbeeld betekenen dat cliënten het bezoek van een vrijwilliger hoger waarderen dan een bezoek van een beroepskracht.
Met een looptijd van 27 maanden geeft dit onderzoek inzicht in de unieke positie en waarde van door vrijwilligers uitgevoerde werkzaamheden in de pedagogische civil society. Zowel vanuit bestaande kennis als vanuit praktijkonderzoek en een experimentele setting zal de centrale vraagstelling voor dit onderzoek worden beantwoord:
Welke werkzaamheden in de pedagogische civil society kunnen beter worden gedaan door vrijwilligers dan beroepskrachten, omdat unieke aspecten van vrijwilligerswerk daar waarde toevoegen?
Er wordt gewerkt met een actiegericht, interactief onderzoeksdesign. Empirisch wordt gekeken naar de werkzaamheden die door vrijwilligers (kunnen) worden uitgevoerd binnen (een selectie van) de door het programma "Vrijwillige inzet voor en door jeugd en gezin" gefinancierde projecten.
3
Het totale onderzoek resulteert in (praktisch toepasbare) kennis over hoe de (professionele) organisaties en hun financiers binnen de pedagogische civil society een inhoudelijke keuze kunnen maken tussen de inzet van beroepskrachten en vrijwilligers die verder gaat dan de financiële voordelen van werken met vrijwilligers. Hierdoor kan de totale effectiviteit van de interventie worden verbeterd.
Organisaties streven er naar een zo goed mogelijke service te leveren en om dat te doen moeten er keuzes worden gemaakt. Keuzes over de locatie van de organisatie, welke fondsen aan welk project worden toebedeeld maar ook of de organisatie het best vrijwilligers of betaalde medewerkers kan inzetten voor een bepaalde taak. Het blijkt dat elke organisatie het weer net iets anders aanpakt. In de ene organisatie wordt een bepaalde taak of functie vervuld door een vrijwilliger, en in de andere door een beroepskracht. Hoe die keuze tot stand komt, en welke voor en nadelen het gebruik van vrijwilligers heeft tegenover beroepskrachten worden nader bekeken in dit onderzoek. Op deze manier wordt een beter inzicht verkregen in de toegevoegde waarde van vrijwilligers in organisaties. Uitgangspunt van het onderzoek is dat er wezenlijk verschillen zijn tussen vrijwilligerswerk en betaald werk. Ook wordt er aangenomen dat het voor de ontvanger van de service (bv hulp) een verschil maakt door wie het geleverd wordt.
Voortgang project Inmiddels is het november 2012 en is het team al ruim 20 maanden bezig geweest met onderzoek op dit terrein. Inmiddels zijn we duidelijk in een afrondende fase van dit project en wordt er hard gewerkt aan verschillende (wetenschappelijke) publicaties. Maar allereerst willen wij graag heugelijk nieuws met u delen. Onze collega Judith Metz is per 1 oktober 2012 benoemd als Lector aan de Hogeschool van Amsterdam. Een bijzondere gebeurtenis, want niet eerder heeft de Hogeschool van Amsterdam een lectoraat ingevoerd gericht op jongerenwerk. Een erkenning voor onze collega, maar ook zeker voor het werkveld rondom jongerenwerk, proficiat! Terugkomend op het project en de voortgang daarvan, kunnen we zeggen dat we redelijk veel hebben kunnen uitschrijven in de afgelopen twee jaar. Om het allemaal gemakkelijk voor u te maken hebben wij het even op een rijtje gezet. De meeste hiervan zijn vrij toegankelijk (behalve artikelen in tijdschriften en boeken). Wij moedigen het veld daarmee hopelijk aan om deze publicaties te lezen, vragen te stellen en met ons daarover in discussie te gaan.
4
Webpublicaties (vrij toegankelijk via www.ecsp.nl/research/projects ) Jaar
Auteurs
Titel
2012
Hoogervorst, N., Meijs, L.C.P.M., The Unique Value of Volunteering for Recipients of Support: an Roza, L., Baren van, E.A. & Metz, experimental Approach. J.W.
2012
Roza, L., Meijs, L.C.P.M., Metz, Denktank beleidsmedewerkers over de waarde en inzet van J.W., Hoogervorst, N. & Baren van, vrijwilligers(werk) E.A.
2012
De Vries, J.R., Meijs, L.C.P.M., Wat maakt het uit voor jouw kind? Vrijwilligers over de waarde Roza, L, Hoogervorst, N., Metz, van vrijwilligerswerk ten opzichte van beroepsmatig werk J.W. & Baren van, E.A.
2011
Baren van, E.A., Meijs, L.C.P.M., Hoe derde partijen, zoals overheden, bedrijven en fondsen, Roza, L., Metz, J.W. en hedendaags ‘vrijwilligerswerk’, ‘vrijwilligersmanagement’ en de Hoogervorst, N. civil society kunnen bevorderen
2011
Ploeg, F.A., Meijs, L.C.P.M., Roza, Denktank beroepskrachten & vrijwilligers over de waarde van L., Metz, J.W., Hoogervorst, N. & vrijwilligerswerk. Baren van, E.A.
2011
Huisman, W.H.A., Meijs, L.C.P.M., Vrijwilligerswerk in de media: termen in de Nederlandse Roza, L., Metz, J.W., Hoogervorst, samenleving. N. & Baren van, E.A
2011
Baren van, E.A., Meijs, L.C.P.M., Over hedendaagse Roza, L., Metz, J.W. & 'vrijwilligersmanagement' Hoogervorst, N. pedagogische civil society
2011
Roza, L., Meijs, L.C.P.M., Baren Denktank vrijwillige inzet van, E.A., Metz, J.W. & Hoogervorst, N.
2011
Ploeg, F.A., Meijs, L.C.P.M., Roza, De taakverdeling tussen beroepskrachten en vrijwilligers: L., Metz, J.W., Hoogervorst, N. & Waarom deze taken aan verschillende medewerkers wordt Baren van, E.A. toegekend.
'vrijwillige inzet' als bouwstenen voor
5
en de
Professionele publicaties (artikelen) Jaar
Auteurs
Titel
Bron
2012 Metz J.W., Meijs L.C.P.M., Roza Ongelijkheid in opvoeding – Tijdschrift voor Sociale L., Baren van E.A, Hoogervorst, Pedadogische civil society: het Vraagstukken, No. 5-6. N. verkeerde concept 2012 Roza L., Meijs L.C.P.M.
Gezonde balans. Wat Sport en Bestuur, April beroepskrachten en vrijwilligers 2012 toevoegen aan de sportvereniging
2012 Metz, J.W., Meijs, L.C.P.M., Rol Civil Society in transitie van Jeugdbeleid, Juni 2012 Roza, L., Baren van, E.A. & de jeugdzorg? Hoogervorst, N.
Professionele publicaties (boeken en boekhoofdstukken) Jaar
Auteurs
Titel
Boek
2012
Mies C., Meijs, L.C.P.M.
Meer dan met elkaar Jumelet H., Wenink, J., Zorg voor onszelf? Eigen kracht van jeugdigen, hockeyen opvoeders en omgeving , grenzen en mogelijkheden voor beleid en praktijk. Den Haag.
2012
Metz. J.W., Meijs, Grenzen aan de civil Jumelet H., Wenink, J., Zorg voor L.C.P.M., Roza, L., Baren society onszelf? Eigen kracht van jeugdigen, opvoeders en omgeving , grenzen en van, E., Hoogervorst, N. mogelijkheden voor beleid en praktijk. Den Haag.
2012
Metz. J.W., Meijs, Unique value of Georg von Schnurbein, Daniel L.C.P.M., Roza, L., Baren volunteering for the Wiederkehr, Herbert Ammann eds. Volunteering between Freedom and van, E., Hoogervorst, N. upbringing of children Professionalisation. Basel.
Verwacht eerste kwartaal 20131
Metz. J.W., Meijs, Werktitel: Perspectives Bridges-Karr, L. Metz. J.W., Meijs, L.C.P.M., Bridges-Karr, L. on volunteering in the Onderwijsbundel HBO & WO Pedagogic Civil Society: A common approach to parenting support and youth development
1
De eerste versie van de onderwijsbundel ligt klaar. Na overleg met de drukker wordt deze nog eventueel aangepast en publicatieklaar gemaakt.
6
Conferenties (opvragen via
[email protected]) Jaar
Auteurs
Titel
Conferentie
Abstract Metz, J.W., Meijs, L.C.P.M. & Value of volunteering for European conference for ingediend Roza, L. beneficiaries social work research september 2012 2012
Metz, J.W., Roza, L., Meijs, Differences between paid and L.C.P.M., Van Baren, E.A. & unpaid social services for Hoogervorst, N. beneficiaries
Annual Conference of Arnova, Indianapolis, US
2012
Metz, J.W., Roza, L., Meijs, The added L.C.P.M., Van Baren, E.A. & volunteering Hoogervorst, N. development
2011
Metz, J.W., Baren van, E.A., The unique value of Volunteer work between Roza, L., Meijs, L.C.P.M. & volunteering for childrearing freedom and professionalization, Hoogervorst, N. European University of Voluntary Service (EFU)
2011
Meijs, L.C.P.M., Roza, L. Volunteering in the pedagogic Philanthropy, public services, policy: working Metz, J.W. & Baren, E.A. civil society together or falling out? IRSPM 2011, Dublin, Ireland.
value of Bi-Annual Conference of to youth International Society for Third Sector Research, Siena, Italy
7
Wetenschappelijke publicaties Jaar
Auteur
Titel
Journal
June 2012
Metz, J.W., Van Baren, The benefits of volunteering to DESK REJECT bij Youth E.A., Meijs, L.C.P.M., youth development & Society Roza, L. & Hoogervorst, N.
Oktober 2012
Metz, J.W., Van Baren, The benefits of volunteering to Submission to E.A., Meijs, L.C.P.M., youth development American Journal of Roza, L. & Community Hoogervorst, N. Psychology.
Oktober 2012
Metz, J.W., Van Baren, Pedagogische betekenis E.A., Meijs, L.C.P.M., Vrijwillige Inzet Roza, L. & Hoogervorst, N.
Verwacht voorjaar 2013
Hoogervorst, N., Van Working title: The unique value Baren, E.A., Roza, L. & of volunteering in the upbringing of children and Metz, J.W. adolescents: An experimental approach
Verwacht voorjaar 2013
Metz, J.W., Meijs, L.C.P.M., Roza, L., Van Baren, E.A. & Hoogervorst, N.
van Pedagogiek
Submission Nonprofit Voluntary Quarterly
to and Sector
Working title: Perceived Submission to British differences in receiving support Journal of Social Work from paid staff or volunteers. A multi-actor perspective.
Ook in de aankomende periode zullen er weer conferenties worden bezocht om de kennis te verspreiden en de opgedane kennis te verscherpen. In November 2012 zal er een paper worden gepresenteerd op de jaarlijkse conferentie van Arnova over de waarde van vrijwilligerswerk door de ogen van diverse stakeholders (beleidsmedewerkers, betaalde krachten en vrijwilligers zelf). De conferentie staat bekend als DE conferentie op het gebied van nonprofit, vrijwilligerswerk en civil society. De paper is op te vragen via
[email protected]. In juli 2012 is er een toegankelijke brochure beschikbaar gesteld en uitgedeeld aan diverse deelnemers van het programma tijdens het congres. We hebben helaas niet iedereen kunnen bereiken, dus mocht u deze publicatie onverhoopt gemist hebben, kunt u de brochure alsnog downloaden via www.ecsp.nl projecten of een aantal hardcopy gratis bestellen via
[email protected]. 8
Interessant in deze brochure zijn de samenvattingen van de expertpapers. Mocht het uw aandacht hebben getrokken, kunt u de gehele (engelstalige) papers opvragen via
[email protected]. De komende tijd staat er een onderwijsbundel op het programma, zodat er ook aandacht komt binnen het onderwijs (MBO+/HBO/Universiteit) voor vrijwillige inzet. Verwacht wordt dat deze in het voorjaar van 2013 zal worden gepubliceerd. Erg interessant zijn de 5 expertpapers die wij in het kader van dit onderzoek door een internationale expertgroep hebben laten schrijven over de waarde van vrijwillige inzet rondom jeugd en gezin. Deze zijn binnen de onderwijsbundel verwerkt. Ook is er een casus ingebracht om studenten spelenderwijs om te gaan. Deze casus zal ook mee gaan dingen bij internationale teaching case competities. Tot slot publiceren wij nog een rode draad met samenvatting van onze bevindingen op de website van het ECSP (www.ecsp.nl). Deze rode draad van ons onderzoek met de belangrijkste uitkomsten kunt u tegen het einde van dit jaar verwachten.
Gerelateerde onderzoeken Naast het grootschalige onderzoek wat het onderzoeksteam uitvoert in opdracht van ZonMw, is er nog een aantal interessante gerelateerde onderzoeken. Lucas Meijs, Lonneke Roza en Eva van Baren zijn op dit moment met een onderzoek bezig voor The International Award for Young People (www.award.nl). Dit is een leiderschap- en ontwikkelingsprogramma voor jongeren. De Award is actief in meer dan 50 landen. De onderzoekers kijken specifiek naar de sectie vrijwillige inzet en de impact van dit programma op het leven van de deelnemers. Het team hoopt begin volgend jaar met eerste resultaten te komen. Voor informatie over dit project kunt u contact opnemen met Lonneke (
[email protected]). Dr. Judith Metz onderzoeksleider van het 4-jarige Raak Pro programma Talentontwikkeling bij risicojongeren, waarin zij diverse onderzoeken doet binnen het jongerenwerk. Voor meer informatie daarover kunt u contact opnemen met Judith (
[email protected]). Daarnaast is een grootschalig en longitudinaal onderzoek opgezet naar episodisch (ad hoc) vrijwilligerswerk. Er wordt 5 jaar lang gekeken naar de effectiviteit van NL Doet als faciliterende partij voor episodisch vrijwilligerswerk. De komende jaren zullen deelnemers en niet-deelnemers worden bevraagd over hun participatieprofiel en naar hun bijdrage aan sociale cohesie en sociaal kapitaal in Nederland. Voor informatie over dit project kunt u contact opnemen met Eva (
[email protected]). Tot slot is er in samenwerking met ZonMw en Universiteit van Utrecht een teachingcase ontwikkeld waarin groepen binnen een gemeente op een speelse manier aan de slag kunnen om te kijken welke actoren waar ingezet zouden kunnen of moeten worden, om de pedagogische civil society zo effectief mogelijk te laten werken. Doel is om buiten de eigen kaders na te denken over de ontwikkeling van het terrein rondom jeugd en gezin en hoe men verschillende partijen (naast de meest conventionele partijen)
9
daarbij kan betrekken. Mocht u interesse hebben in de teaching case kunt u contact opnemen met Niek Hoogervorst (
[email protected]) of ZonMw
Bedankt! Dit was de laatste nieuwsbrief binnen het project Vrijwillige Inzet voor en Door Jeugd en Gezin vanuit ons onderzoeksteam. Wij willen graag via deze weg iedereen bedanken die heeft deelgenomen aan ons onderzoek en daarmee een waardevolle bijdrage heeft geleverd aan kennisontwikkeling. Wij hopen dat wij producten hebben mogen ontwikkelen die u en uw organisatie een helpende hand bieden. Het onderzoeksteam zal zich de komende jaren zeker nog verder verdiepen in vrijwillige inzet, dus houd de website van het Erasmus Centre for Strategic Philanthropy in de gaten voor verdere kosteloze onderzoeksrapporten over vrijwillige inzet (www.ecsp.nl).
Het onderzoeksteam Prof. Dr. Lucas Meijs is hoogleraar Volunteering, Civil Society and Businesses aan de vakgroep Business-Society Management aan de Rotterdam School of Management, Erasmus University en hoogleraar Strategic Philanthropy bij het Erasmus Centre for Strategic Philanthropy..Lucas is lid van de Raad voor Maatshappelijke Ontwikkeling (RMO). Tevens is Lucas sinds juli 2010 hoofdredacteur van Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, hét wetenschappelijk tijdschrift van the Association for Research on Nonprofit Organizations and Voluntary Action (ARNOVA). Lucas studeerde bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en promoveerde in 1997 tot doctor in de bedrijfskunde met het proefschrift getiteld Management van vrijwilligersorganisaties. De Hogeschool van Amsterdam heeft per 1 oktober 2012 dr. Judith Metz benoemd tot lector van het lectoraat Youth Spot, Jongerenwerk in de grote stad. Het lectoraat gaat bestaande werkwijzen in het jongerenwerk onderzoeken en onderbouwen, zoals De Inloop, Ambulant jongerenwerk en Talentontwikkeling. Judith werkt samen met studenten, docenten, promovendi, en professionals aan de professionalisering van het jongerenwerk. Zij was tevens verbonden aan de Erasmus Universiteit voor onderzoek naar de pedagogische civil society. Sinds 15 jaar verricht Judith Metz onderzoek op het snijvlak van wetenschap en praktijk van welzijn en participatie in de Nederlandse samenleving. In dit brede werkveld houdt zij zich bezig met sociaal beleid, welzijnswerk, 10
civil society en diversiteit (inclusief jongeren). In 2006 is zij gepromoveerd aan de Universiteit voor Humanistiek. Lonneke Roza MSc. is sinds 2009 junior onderzoeker bij RSM Erasmus Universiteit en Erasmus Centre for Strategic Philanthropy. Haar onderzoeken richten zich onder andere op de effectiviteit van (sociale) programma’s, nonprofit
management
en
maatschappelijk
betrokken
ondernemen
(werknemersvrijwilligerswerk). Lonneke heeft onder andere meegeschreven aan de achtergrondnotitie voor het aangenomen wetsvoorstel voor de Maatschappelijke Stage in opdracht van het Ministerie van OCW en is mede projectleider van het onderzoek in opdracht van ZonMw en van het onderzoek naar de International Award for Young People. Zij heeft een master in Bedrijfskunde en inmiddels is ze haar promotietraject gestart over de inrichting van programma’s van maatschappelijk betrokken ondernemen vanuit zowel bedrijf- als non-profit perspectief. Eva Anne Van Baren MSc. is sinds 2010 junior onderzoeker bij RSM Erasmus Universiteit en Erasmus Centre for Strategic Philanthropy. Ze heeft onder andere een achtergrondnotitie voor het Ministerie van VWS geschreven
over
hedendaags
vrijwilligerswerk.
Naast
haar
werkzaamheden voor het project over de unieke waarde van vrijwilligerswerk binnen de pedagogische civil society, richt Eva haar onderzoek voornamelijk op episodisch (ad hoc) vrijwilligerswerk. Haar grootste project is op dit moment naar de bijdrage van NL DOET. Dit longitudinaal onderzoek wordt over 5 jaar uitgevoerd onder een panel van deelnemers en niet deelnemers. De uitkomsten zullen aantonen in welke mate er een relatie is tussen deelname en NL DOET en sociale cohesie, vrijwillige inzet en sociaal kapitaal. Niek Hoogervorst is sinds juli 2011 postdoctoraal onderzoeker bij het Erasmus Centre for Strategic Philantropy. Niek heeft een breed interesseveld: hij studeerde Management, Economie & Recht
(Bachelor)
in
Den
Haag
en
Sociale
&
Organisatiepsychologie (Master) in Leiden. In september 2011is hij aan de Erasmus Universiteit gepromoveerd op zijn onderzoek naar de drijfveren van leidinggevenden om (on)ethisch leiderschap te vertonen. Zijn onderzoek wordt gekenmerkt door een combinatie van experimenteel lab- en veldonderzoek en is gepubliceerd
11
in de internationaal gerenommeerde tijdschriften Journal of Business Ethics, Journal of Experimental Social Psychology en Journal of Applied Social Psychology.
12
