DE BEAMER TIJDENS DE DIENST BEAMTEAM De beamers zijn: ****** Het team kan nog steeds aanvulling gebruiken. Kunnen werken met Powerpoint, beschikbaarheid ’s zondags, nauwkeurig werken en stressbestendigheid zijn de vereisten. Voor de taak van het opnemen en op internet plaatsen van geluidsopnamen is het nodig te kunnen werken met een wave-editor en met een ftp-programma (maar dat is iedereen te leren die kan powerpointen…).
ROOSTER (Half)jaarlijks wordt een rooster opgesteld voor de inzet van de ‘beamers van dienst’ en de eerste reserves. Tijdens de periode komen daar wijzigingen in omdat mensen ruilen of om andere redenen. Via het dienstrooster proberen wij zo actueel mogelijk te zijn. In de dropbox staat steeds het meest actuele rooster. Het format spreekt voor zich. Wie iets ruilt, kan dat zelf in het spreadsheet verwerken. Lever wel een berichtje aan ****, zodat hij het ook in het dienstrooster kan (laten) wijzigen.
BEAMER VAN DIENST EN EERSTE RESERVE De ‘beamer van dienst’ (bvd) maakt en verzorgt de presentatie. De eerste reserve (1er) is beschikbaar om evt. in te springen. De presentatie wordt geplaatst in de dropbox, naam jjjjmmdduu(initialen opsteller).pptx, bijvoorbeeld 2012051310(HR).pptx voor de presentatie die HR gemaakt heeft voor 13 mei 2012, de ochtenddienst. Wijzigt iemand iets in de presentatie van een ander, sla hem dan op met je eigen initialen. Voor de zekerheid is het handig de presentatie toch ook nog op een usb-stick mee te brengen. De aanwezigheid van de reserve in de kerkdienst is gewenst om ook op het laatste moment nog de presentatie te kunnen overnemen in geval van nood. Er is in principe geen bezwaar tegen dat de 1er ook voor iets anders ingeroosterd is. Mocht onverhoopt zijn inzet als beamer van dienst nodig zijn, dan is dat een noodgeval en dan zal mogelijk wat geïmproviseerd moeten worden.
TAAKVERDELING BVD EN 1ER De bvd is de eerstverantwoordelijke. Wanneer hij zijn presentatie af heeft (uiterlijk zaterdag rond de middag), verzendt hij deze aan de 1er (of meldt dat deze in de dropbox staat). Op zondag nemen zowel de bvd als de 1er de presentatie mee naar de kerk (al het goed is, is ook de dropbox bereikbaar vanuit de kerk en staat de presentatie er dus al). Komt de bvd niet opdagen, dan kan de 1er de presentatie verzorgen. Is er zaterdagmiddag nog geen presentatie gearriveerd dan kan de 1er contact opnemen met de bvd daarover. Is die niet bereikbaar of is er een andere ‘overmacht’-situatie, dan neemt de 1er de taak van de bvd over en bereidt de presentatie voor en verzorgt deze op zondag. Dus: de 1er heeft in principe geen andere taak dan te checken of de bvd een presentatie heeft gemaakt. Pas wanneer onverhoopt iets niet goed gaat, komt hij in actie.
ORGANISATIE Ruim van tevoren (maar helaas afhankelijk van de medewerking van de voorgangers in kwestie), uiterlijk de donderdag voor de dienst om 17.00 uur, krijgen alle ‘beamers’ de orde van dienst door via
[email protected]. Het komt nog wel eens voor dat het kinderlied niet wordt genoemd en/of dat niet duidelijk is wat het kinderlied is in de aangeleverde liturige. In de dropbox onder roosters staat ook het rooster voor het kinderlied. In principe is dat rooster leidend. Geeft een predikant een ander lied op, neem dan even contact op. Met de ontvangen gegevens maakt de bvd een presentatie in Powerpoint. Veel liederen staan tegenwoordig al in de database http://johannes.cvoe.nl/ppt (waarvoor iedereen eigen inlogcode heeft). van een aantal liederen (waaronder het klein gloria) is er een [a1]-versie (alternatief 1). Die [a1]-versies zijn er meestal speciaal voor gebruik op grotere projectieschermen. Is een lied er niet, laat dat dan aan ***** weten. Hij zal proberen ervoor te zorgen dat het er tijdig komt. Mocht je van een lied alleen de tekst projecteren, dan haal je die uit OPS. Bijbelteksten (in de diverse vertalingen) zijn te vinden via www.biblija.net.
COMBO Als het combo meewerkt aan een dienst, projecteren wij van de combo-liederen (meestal duidelijk aangegeven welke dat zijn) ALLEEN DE TEKSTEN. Met alleen tekst gaat er meer op een dia en zijn afwijkingen vaak minder funest dan wanneer met noten wordt geprojecteerd. Bovendien zijn noten niet zo hard nodig: het combo neemt de gemeente wel mee in de melodie.
De beamer tijdens de dienst
1
27-11-2012
PREDIKANT EN ORGANIST Stuur tijdig een pdf van de presentatie (6 dia’s op een pagina is goed leesbaar)aan predikant en organist en vraag ze de presentatie te controleren. Als het combo meedoet geldt hetzelfde voor Robert Dingemanse: stuur ook hem een exemplaar ter controle:
[email protected].
DE PP-PRESENTATIE VOORBEREIDEN
Wij gebruiken office 2007 op de pc waarmee wij projecteren. Thuis gebruiken wij office 2007 of office 2010. Meestal gebruikt de beamer van dienst een vorige presentatie als voorbeeldpresentatie waaruit een aantal dia’s kunnen worden overgenomen. De eerste dia is in principe de eerste dia van de voorbeeldpresentatie met o.a. het logo van De Brug en de tekst ‘Welkom. Daaronder wordt de voorganger genoemd en kan het thema van de dienst worden vermeld. De laatste dia is de laatste dia van de voorbeeldpresentatie. Daarop zetten wij welke diensten er tot en met komende zondag op het rooster staan (ook de gezamenlijke diensten met de Nieuwe Kerk).
Een template en een voorbeeldpresentatie, speciaal voor office 2010 wordt ooit nog eens gemaakt (door Hans Ruiter). Voor de te projecteren teksten (zowel liederen als bijbelteksten) hanteren wij nu een witte achtergrond. Wij gebruiken lettertype Calibri, 32 pts, gewoon (dus niet BOLD), kleur zwart.
In de kop van een dia zetten wij in rood (calibri, 20 pts. BOLD, R,G,B=192,0,0 ) wat er gezongen/gelezen wordt. Omdat predikanten nog wel eens onduidelijk zijn in hun aankondiging van het te zingen lied, zetten wij er ook de coupletnummers in de kop bij (dan hebben in elk geval organist, dominee en beamer van dienst hetzelfde voor hun neus).
In de powerpoints van liederen met notenbalk staat die informatie in blauw onderaan (blauw: R,G,B=51,51,204).
1
1
Die kleur rood komt dicht bij de kleur rood in ons logo.
De beamer tijdens de dienst
2
27-11-2012
Verwijder bij de liederen met noten uit de database het ‘allen’ als dat er nog boven staat. Als een hele dia herhaald moet worden, is het handig bovenaan even te vermelden ‘tweede keer’ o.i.d. (ook in blauw RGB=51,51,204). Dit omdat de gemeente geen dia-overgang ziet. Na elk lied/elke bijbeltekst zetten wij een zwarte dia neer. Zie voor het projecteren van het liederenbord de aparte opmerkingen onderaan. Als de regel in een couplet te lang is voor een regel op het scherm, laten wij de tekst van de vervolgregel even een centimeter inspringen: dat bevordert de leesbaarheid. Dat is ook de standaardinstelling in de template/het voorbeeld. N.B. bij Bijbellezingen is dat weer niet handig. In de lineaal moet dan in de opmaak het icoontje voor het begin van de vervolgregels even naar links gesleept worden. Als een couplet eigenlijk net een regel te lang is om op één dia te passen, werken wij met een iets kleinere letter: niet merkbaar voor het publiek en het heeft ook geen opmerkingen opgeleverd. Met een tweede extra regel gaat dat ook nog. Bij meer dan twee extra moet je naar een tweede dia. PP verkleint automatisch de letters om de tekst passend te maken voor de dia. Grootte 28 punts hanteren wij als kleinste acceptabele formaat. Wij projecteren één couplet per pagina, ook al zouden er twee op kunnen. Eventuele andere elementen (filmpje, paasproject) kunnen gemakkelijk als afzonderlijke dia’s worden tussengevoegd. Op verzoek van Hans van Dolder projecteren wij ook het ‘Onze Vader’. Voor de continuïteit doen wij dat dan ook tijdens diensten met een andere voorganger. Als er een filmpje mee moet, is een aandachtspunt dat ook geluid moet worden aangesloten! Bij Bijbelteksten laten wij de versnummers gewoon tussen de tekst staan. Zet deze in ‘superscript’ in de kleur rood (R,G,B=192,0,0). De orden van dienst die wij van predikanten ontvangen, lopen nogal uiteen in gedetailleerdheid. Dat kan verwarrend zijn. Uitgangspunt is dat wij als volgt werken: o WEL projecteren Startdia en einddia (zie de voorbeeldpresentatie) alle liederen Klein Gloria Geloofsbelijdenis Schriftlezingen Onze Vader o NIET projecteren wetslezing en andere korte Bijbelteksten die niet rechtstreeks een voorbereiding voor de preek vormen o Gebruik voor en na de dienst: voorlopig blijft de afspraak dat wij dan uiterst terughoudend zijn met het gebruik: alleen ‘reclame-dia’s’ op verzoek van de kr. o Als beamers voldoen wij zoveel mogelijk aan de wensen van de predikant. o Probeer vooral predikanten te stimuleren de beamer ook tijdens de preek te gebruiken om nog eens een tekst eruit te lichten, een plaatje als illustratie te tonen of ….
De beamer tijdens de dienst
3
27-11-2012
LIEDERENBORD Wij werken met het projecteren van e en liederenbord. De vorm: zie het voorbeeld. Een tabel zonder zichtbare randen helemaal linksonder. Teksten Calibri 24pt, in wit. Het liederenbord moet op den duur het fysieke liederenbord vervangen. Dat is altijd te zien en bevat niet alle onderdelen van de dienst. Met onze beamer-versie kunnen wij iets subtieler zijn. Wij geven als extra informatie de gegevens over de lezingen en de collecten. Het liederenbord projecteren wij vrijwel voortdurend. Wij laten de onderdelen weg die al geweest zijn. Zo is steeds duidelijk welk onderdeel van het liederenbord aan de beurt is. Op enkele ‘gepaste’ momenten in de dienst laten wij het liederenbord achterwege en gaan wij ‘op zwart’. Zie daarvoor hieronder en zie ook de bijlage (draaiboek).
Wanneer wel en wanneer niet projecteren? Algemeen: Een handige werkwijze is de liederenborddia één keer helemaal te maken, er een zwarte dia achter te zetten en die twee dia’s steeds via ‘dia dupliceren’ te kopiëren (gebruik niet de optie ‘kopiëren’ in PP: dan moet je steeds de achtergrond opnieuw instellen.) Maak de presentatie steeds in de vorm: te zingen lied (of te lezen tekst) zwarte dia liederenborddia Direct na het laatste couplet ga je naar ‘zwart’. Direct na het naspel van het orgel (of na enkele seconden zwart na het lezen van een tekst) ga je naar de liederenbord-dia. Het liederenbord moet de vervanging worden van het bord dat aan de muur hangt. In principe is het daarom steeds zichtbaar. Er zijn enkele uitzonderingen: 1. tijdens de preek blijf je op zwart. Pas na afloop van de preek zet je het liederenbord erop. 2. na het ‘lied na de preek’ blijf je op zwart tijdens de voorbeden. Het ‘Onze Vader’ start je dan vanuit zwart. Na het ‘Onze Vader’ ook nog even zwart. Enkele seconden na de voorbeden kan dan het liederenbord er weer op. 3. bij bevestiging ambtsdragers, avondmaal, doop e.d. blijf je ook ‘op zwart’. Overigens: handel verder naar bevind van zaken. Als je bijvoorbeeld weet dat iemand herdacht zal worden, is het wellicht goed ook voor de ‘voorbeden’ (na de preek) op zwart te blijven.
ORGANIST Herinner de organist en de dienstdoende ouderling voor de dienst even aan de afgesproken werkwijzen: 1. Voor de dienst: zodra de predikant en de andere ambtsdragers uit de consistorie (de administratie) komen, (houd dat even op de gang in de gaten) zet je het ‘lied voor de dienst erop’. Dat is voor de organist het teken dat in te zetten. 2. Na de collecte(n) is het slotlied aan de beurt. Zet dat erop; zodra de collectanten naar voren lopen om de collectezakken af te geven. Dat is ook weer een teken voor de organist het slotlied in te zetten.
De beamer tijdens de dienst
4
27-11-2012
BIJLAGE DRAAIBOEK GEWONE DIENST VOOR DE BEAMER VAN DIENST Voor de dienst
introdia(‘s) paar minuten voor begin: liederenbord tijdens binnenkomst ambtsdragers na lied: even (+ 2 seconden) zwart, daarna liederenbord liederenbord laten staan lied, na lied: zwart zwart laten zwart laten klein gloria, na lied: even zwart, daarna liederenbord liederenbord laten staan lied, na lied: even zwart, daarna liederenbord liederenbord laten staan
Lied voor de dienst Welkom en mededelingen Aanvangslied [bij voorkeur een psalm] Stil gebed Bemoediging en Groet Klein Gloria [geen klein Gloria in de 40-dagentijd] Gebed van toenadering/verootmoediging/kyrië Lied Tekst van lofprijzing/ bemoediging/ verkondiging van het evangelie/ eventueel gevolgd door tekst met oproep tot nieuw leven/gebod. Lied Gebed om de opening van het Woord Kindermoment Kinderlied Schriftlezing Lied evt. Schriftlezing evt. Lied Prediking Lied (evt. voorafgegaan door orgelspel) Evt. herdenken van overleden gemeentelid Dankgebed en voorbede, stil gebed, gezamenlijk Onze Vader. Ruimte voor evt. mededelingen
lied, na lied: even zwart, daarna liederenbord liederenbord laten staan liederenbord laten staan lied, na lied: even zwart, daarna liederenbord schriftlezing, even zwart, daarna liederenbord lied, na lied: even zwart, daarna liederenbord schriftlezing, even zwart, daarna liederenbord lied, na lied: zwart zwart laten staan, tenzij predikant iets wil laten zien lied, na lied: zwart zwart tekst ‘Onze Vader’, even zwart, daarna liederenbord in principe liederenbord laten staan, soms bij mededeling behorende dia/filmpje liederenbord laten staan (soms nadere info o ver collecte), wanneer collectanten naar voren lopen: slotlied projecteren als teken voor organist lied, na lied: zwart zwart, op moment dat ds van podium komt: dia met diensten van (vandaag en) komende week.
Collecte
Slotlied Zegen
De beamer tijdens de dienst
5
27-11-2012
