City as motor, culture as fuel Symposium ‘Fuel 2008’: International guests provide input to stimulate Maastricht to reach for the title: European Capital of Culture 2018.
March 10th 2008 14.00-17.00 Theater aan het Vrijthof, Maastricht
Guido Wevers, director Theater aan het Vrijthof, Maastricht Luba Kuzovnikova, artistic director Pikene på Broen (Barents Spektakel) Kirkenes, Norway
Jeroen Everaert, CEO/curator Mothership, Rotterdam, The Netherlands
Peter Troxler, member of www.ps-culture.net with Dominik Riedo, Minister of Culture, Switzerland more information: www.studio-kernland.com tickets € 15,00. Please register:
[email protected]
‘Fuel’ city as motor, culture as fuel
‘Fuel’, stad als motor, cultuur als brandstof
The preview of ‘Fuel’ was an afternoon with contributions (lectures) and art adding to the discussion of ‘Maastricht, Cultural Capital of Europe 2018’. There were European representatives from the field of art and culture on a quest together to find the essence of a ‘culturally strong city’. This preview consisted of speakers from Norway, Switzerland and The Netherlands who shared their experience and vision. The idea is to have ‘Fuel’ back on a yearly base. In the coming years thou, guests will be asked to bring an art piece from there home country with them, works and installations to which the City will be exposed during the TEFAF days.
Preview van ‘Fuel, stad als motor, cultuur als brandstof’ een middag met Europese bijdrages (lezingen) en kunst in het kader van de discussie rondom het thema ‘Maastricht, Culturele Hoofdstad van Europa’. Een zoektocht naar ‘een cultureel sterke stad’ met Europese vertegenwoordigers uit het veld van kunst en cultuur. De preview omvatte sprekers uit Noorwegen, Zwitserland en Nederland, die hun ervaring en visie deelden. Het plan is, Fuel als jaarlijks terugkerend project in de stad te implementeren, en de nieuwe sprekers voor de komende edities van Fuel te vragen een spraakmakend kunstwerk of installatie uit hun land/omgeving ‘mee te nemen’ naar Maastricht. Gedurende de looptijd van de TEFAF zullen deze werken/installaties als ingrepen in de openbare ruimte van Maastricht te zien en te beleven zijn.
Concept end organization
As Fuel was part of the festival by the theater: ‘Tijdens Tefaf’, the director of the Theater, Guido Wevers, acted as host of the day. Studio Kernland was responsible for the content, program and organization. Fuel was made possible by the Theater aan het Vrijthof and the city of Maastricht.
Date and location
Monday march 10th 2008 in the ‘Bovenzaal Theater aan het Vrijthof’, Vrijthof 47, Maastricht www.theateraanhetvrijthof.nl.
Title
The city being the motor, an inspiring and energizing environment wherein culture is the necessary injection to keep chance and movement going.
Goal
To deliver input through international contributions to the discussion by Maastricht about running for the title of European Capital 2018. At the same time to bring together representatives of the political, cultural and commercial field to discuss possible cross-overs and allow citizens of Maastricht to experience contemporary art. Art of other European cities en cultural communities. Cultural differences should be visible and stimulate awareness of the cultural richness of Europe. Another goal is to open international contacts for Maastricht within the field of art and culture.
Concept en organisatie
Voor het project ‘Fuel’ trad het Theater aan het Vrijthof op als gastheer in het kader van het festival ‘Tijdens Tefaf’. Studio Kernland was verantwoordelijk voor de inhoud, programmering en organisatie. Het project is mede mogelijk gemaakt door ondersteuning van Theater aan het Vrijthof en een financiële bijdrage van de Gemeente Maastricht.
Datum en locatie:
De eerste editie van Fuel vond plaats op maandag 10 maart 2008 in de Bovenzaal van het Theater aan het Vrijthof te Maastricht www.theateraanhetvrijthof.nl.
Titel
De stad als motor, aanjager voor energieke gevarieerde woon- en leefomgeving, met cultuur als onmisbare brandstof voor deze motor, de stad.
Doelstellingen
Door middel van internationale gasten, input leveren aan Maastricht om zich kandidaat te stellen voor ‘Culturele Hoofdstad 2018’. Het bij elkaar brengen van het politieke, culturele en commerciële veld om zo discussie te bevorderen en mogelijke cross-overs te bespreken. Hierbij de bewoners en bezoekers van Maastricht laten kennismaken met hedendaagse kunst- en cultuuruitingen komend van een ander Europees land, een andere cultuur. Bevorderen van internationale en interculturele samenwerking.
4
Program 2008
Programma 2008
12am: Speakers and organization meet for an informal lunch: Jeroen Everaert, CEA/curator Mothership Rotterdam, Luba Kuzovnikova, Artistic Director Pikene på Broen (Barents Spektakel), Peter Troxler, Member of P&S Culture, Dominik Riedo, Minister of Culture Switzerland, Guido Wevers Director of the Theater aan het Vrijthof, Janicke Kernland en Tom Goossen from Studio Kernland.
12.00 uur: Informele lunch en kennismaking, organisatie en sprekers. Aanwezig waren: Jeroen Everaert, CEO/Curator Mothership Rotterdam, Luba Kuzovnikova, Artistiek Directeur Pikene på Broen (Barents Spektakel), Peter Troxler, Lid van P&S Culture, Dominik Riedo, Kulturminister Zwitserland, Guido Wevers Directeur Theater aan het Vrijthof, Janicke Kernland en Tom Goossen van Studio Kernland.
2pm: Introduction by Guido Wevers, director of the theater and host of the event. After welcoming guests and speaker Guido Wevers explained the term ‘Neuroman’: the New Urban Romantic Man, who seems to be: poetic, businesslike, well mannerd and concerned, someone who chooses a family as much as a carrier – the contemporary human specis living in fueled cities today. Also the fact that users of urban environments tend to name, analyse and label al trends is an interesting fenomen. What is the funcion of culture in such a setting – in an urban setting – with this question Guido Wevers opened the afternoon of Fuel, city as motor, culture as fuel.
14.00 uur: Inleiding door Guido Wevers, directeur Theater aan het Vrijthof en gastheer van het evenement. Guido Wevers heet sprekers en bezoekers welkom en legt met de term ‘Neuroman’ de link naar de titel van het Symposium. New Urban Romantic Man, die zo luidt de formule; poëtisch, zakelijk, viriel maar verfijnd is en kiest voor carrière én gezin. Niet zozeer deze term maar wel het benoemen, het duiden van wat er speelt, in een bepaalde tijd op een bepaalde plaats, noemt Guido kenmerkend voor een stad. De stad met duistere kanten en rafelranden, als concentratie van mensen en activiteiten die zich bevruchten en afstoten, de stad, waar de ontwikkeling van de samenleving vorm krijgt. Binnen de stad is nood aan vormgeving en duiding, volgens Guido Wevers, elke stad is daarnaast ook weer anders. Wat is de identiteit van een gebied, van een stad, en hoe draagt de stad dat uit? Welke functie heeft cultuur hierin? Guido Wevers sluit af met: De stad als brandhaard, cultuur als brandstof.
2.15 - 3pm: Jeroen Everaert, CEO and curator of
Mothership, Rotterdam. Mothership is a company that produces works of art for businesses and artists. Supporting them in commercial and organizational tasks to guarantee delivery, expense and quality of the works. Mothership builds a bridge between the art world and the business community. Jeroen Everaert, being a successful representative of the creative industry, got his spin off through Rotterdam, Cultural Capital of Europe 2001. Mothership developed from Showroom Mama in Rotterdam. A foundation for media and moving art that focused on presenting subcultures of the city.
14.15-15.00 uur: Jeroen Everaert, algemeen directeur en
curator Mothership, Rotterdam www.enterthemothership.com. Jeroen Everaert is een representatief voorbeeld van een succesvol ondernemer in de creatieve industrie als direct gevolg van Rotterdam, Culturele Hoofdstad van Europa 2001. Mothership, volgens Jeroen Everaert een cultureel productiebedrijf, houdt zich bezig met het produceren van kunstprojecten in opdracht van zowel bedrijven als kunstenaars. Mothership slaat een ‘brug’ tussen de ‘kunstwereld’ en het bedrijfsleven en zoekt naar mogelijkheden om voor beide groepen projecten te realiseren. Mothership is ontstaan uit ‘Showroom MAMA, showroom for media and moving art’ een stichting die opgericht is in de aanloop naar Rotterdam Culturele Hoofdstad Europa 2001, met als doel het in beeld brengen van de uitingen van de diverse subculturen die we in een stad terugvinden.
Jeroen Everaert, toont in zijn betoog aan dat het verkrijgen van de titel ‘Culturele Hoofdstad Europa’, vanuit zijn ervaring voor de stad Rotterdam (2001), voor de culturele sector in het bijzonder en voor de stad in het algemeen, een positieve, stimulerende werking heeft, zowel in de aanloopperiode, de periode waarin de stad zich daadwerkelijk Culturele Hoofdstad mag noemen, alsook in de periode na de titel. In de aanloopperiode zoeken idee- en cultuurmakers, producenten en kunstenaars contact met de stad. Niet Amsterdam, maar Rotterdam werd ‘the place to be’ voor de creatieve makers. Gedurende de periode van Culturele Hoofdstad kan het gehele culturele veld, maar ook politiek, toerisme, middenstand en de bedrijfswereld deel uit maken van het project en hiervan profiteren aldus Jeroen. De stad kan, naast het profileren van de stad en de cultuur in de stad, een imago uitdragen dat nog lang na het project positieve invloed kan genereren. Het verbeteren van de structuren, aangaan van samenwerkingsverbanden
Jeroen Everaert stressed the impact that Rotterdam Cultural Capital of Europe in 2001 had on art and creative industries in the city. Not only the initiative itself, but the race to get there where inspiring, changing times for Rotterdam. Suddenly Rotterdam became the place to be for artists. The impact is still visible today. The image of the city has changed for ever. Jeroen claimed that not only the art, but politics, tourism and businesses profited by Rotterdam 2001. The improvements on the cultural infrastucture is a given fact and the cooperations between partners within the city and with other areas that were established widely, still function today. There are more and better productions coming from Rotterdam than ever was thinkable before the initatieve was launched. Jeroen showed a whole lot of worksamples by Mothership. Mothership forms the often missing link between artists and comisionairies.
Miothership brings the parties together and functions as an intermediate, so the artist can concentrate on his work and not on the business aspect of it. Some exsamples that illustrate their work: Project ‘Nieuwerkerk aan de IJjssel’: The city Nieuwenkerk was looking for a mascotte for an artfestival. Nieuwerkerk is the lowest place in the Netherlands. This makes the place beeing stressed by the existance of rats. Rats that eat and ruin the dyks that keep the sea out of the area. Together with the artist Florentijn Hofman Mothership came up with the image of a rat. The city needed some convincing to recognize the humor an the ironie. They managed to place a 12 m long, sleeping rat on the outskirts of the city.
binnen en buiten het culturele veld in de stad, zorgt voor structurele verbeteringen van het cultuuraanbod en de cultuurbeleving; kwantitatief en kwalitatief. Met een aantal voorbeelden van projecten die Mothership uitgevoerd heeft wordt duidelijk dat het bedrijf een schakel vormt tussen de uitvoerende partij, de kunstenaar en de opdrachtgever, gemeente, bedrijf of evenement. Zij zoeken voor de opdrachtgever een geschikte kunstenaar en fungeren dan als tussenpersoon, hoofdaannemer in het project, zodat de kunstenaar zich kan richten op zijn creatieve werk. Project ‘Nieuwerkerk aan de IJssel’: Nieuwerkerk aan de IJssel zocht voor een kunstenfestival in de stad een mascotte. In opdracht van Mothership ging Florentijn Hofman aan de slag: Nieuwerkerk aan de IJssel is het diepste punt van Nederland, gecombineerd met het feit dat de muskusrat, de dijken en daarmee het bestaan van Nieuwerkerk aan de IJssel bedreigd, heeft ertoe geleid dat deze muskusrat als symbool voor het festival ging dienen. Vooraf moest de Gemeente ervan overtuigd worden dat de humor en ironie die gepaard ging met de keuze van het symbool de overhand zouden krijgen. In samenwerking met de plaatselijke bevolking is er een muskusrat van bijna 12 meter hoog verrezen. aan de grens van de Gemeente. Project ‘Schaak-Boks Wereldkampioenschap’(Iepe Rubingh): Een schaak-boksgala, in samenwerking met de Schaak- en Boksbonden, Paradiso november 2003, waar de balans tussen lichaam en geest in beeld gebracht werd. Na een ronde schaken moesten de spelers een ronde boksen, waarna het schaken weer werd opgepakt. Uit dit project is een Schaak-/Boksbond ontstaan in Berlijn.
Project ‘Chess-Boxing: Worldchampoinship (Iepe Rubingh): In Paradiso in Rotterdam november 2003 supported by the national chessand boxingassosiation. A viualization of the ultimatief chalance to balance mind and body. The commentators alternate one game of chess with one round of boxing. Out of this project a chess/boxing assiciation formed in Berlin, Germany. Project ‘Brandgrens’: ‘For Rotterdam 2007 – City of Architecture’ Mothership came up with the project ‘Brandgrens’ (the edge of the fire) – marking the area of the city Rotterdam bomed during WW2. Large lightcanons, spots where postitiond along the line - the edge of the once destructed city - shining strait up into the air. At once the dimensions 6
Project ‘Brandgrens’: Mothership heeft in het kader van het Architectuurstad Rotterdam 2007 de brandgrens, de markering van het in de 2e wereldoorlog gebombardeerde stadshart van Rotterdam, zichtbaar gemaakt in het Rotterdam van nu. Middels grote schijnwerpers die langs de 12 kilometer lange brandgrens geplaatst werden is deze brandgrens en het getroffen gebied zichtbaar gemaakt voor de bewoners en bezoekers van
and the impact of the destruction of Rotterdam were visible. During the preparations for this installation they discoverd that Albert Speer had come up with the same idea to demonstrate the power of Hitler. They decided to got through with the project. Their conclusion: The set-up may be the same, but the meaning and impact are deffinatly an onther today. Jeroen ended his speach with mentioning the cultural strengh of Maastricht and the Euregion and giving Maastricht every chance to get the titel. He seees potential in the food culture – an inspiring example beeing ‘Big Turino’ in 2002 in Italy. Guido Wevers thanked Jeroen Everaerd for his contribution and concluded that some of the showed pieces have the power to fuel discussions and others (brandgrens) have the power to create respect and silence. Guido Wevers annonced the following speaker: Luba Kuzovnikova.
3 - 3.45pm: Luba Kuzovnikova artistic director of ‘Pikene på Broen AS’, Kirkenes Norway www.pikene.no. PIKENE PÅ BROEN was started in 1996 in the far north of Norway on the border to Russia and Finland, an area on the edge of Europe with high unemployment and little crossborder communication. The aim was to promote culture as an engine in the development of the local society, through exhibitions, seminars and workshops. The area is home to people from 60 different nationalities and ethnical groups. One of their projects is the ‘Barents Spektakel’ an example of culture as economic factor.
Rotterdam én besef heeft gegenereerd voor de schaal en de impact van dit bombardement voor Rotterdam. Gedurende de voorbereidingen van het project bleek dat Albert Speer op een vergelijkbare wijze de grootsheid van Hitler en zijn rijk markeerde, nu verbeeldde het project de trots en de veerkracht van Rotterdam na het bombardement. Jeroen besluit zijn betoog met de stelling dat Maastricht en de omliggende Euregio over een grote culturele waarde beschikken (voorbeeld Biënnale van Turijn, Italie Big Turino 2002). Maastricht is naar zijn mening een zeer geschikte kandidaat voor de titel Culturele Hoofdstad Europa 2018, “Maastricht doe het alstublieft!” Guido Wevers geeft aan dat de gekozen voorbeelden hem duidelijk maken dat kunst en cultuur in beeld kunnen brengen wat er speelt, tot discussie kan leiden, maar ook de gemeenschap trots kan geven en verbeelden, kan ontroeren en tot stilte kan manen (Brandgrens Rotterdam). Guido Wevers kondigt Luba Kuznikova aan als volgende spreker. 15.00-15.45 uur: Luba Kuzovnikova artistiek leider van
‘Pikene på Broen AS’, Kirkenes Noorwegen www.pikene.no. Pikene på Broen (‘Girls on the Bridge’, naar een schilderij van Edvar Munch, 1920) werd in 1996 in Kirkenes, in het noorden van Noorwegen aan de grens met Rusland en Finland, opgericht. In die tijd een regio aan de rand van Europa met grote werkloosheid en weinig contact met de buurlanden. Pikene på Broen heeft de cultuur ingezet om de dialoog tussen de 60 verschillende nationaliteiten en etnische groepen te stimuleren, met daarbij als belangrijkste doelstelling de grensoverschrijdende samenwerking met Rusland te bevorderen. Een van hun initiatieven, het ‘Barents Spektakel’ is een voorbeeld van cultuur als economische factor.
Luba Kuzovnikova start haar betoog met een videofragment dat een sfeerimpressie geeft van het Barents-Spektakel en de Noordelijke cultuur. Het geeft een beeld van de kleinschaligheid van de plaatselijke gemeenschap en de grootsheid van het evenement. Luba geeft aan dat het zichtbaar maken van de verschillende identiteiten en het verbinden van de verschillende culturen (Rusland, Noorwegen, Finland) een van hun uitgangspunten is.
Luba Kuzovnikova started her presentation with a short film fragment of the Barents Spektakel 2008 (one of the main projects of Pikene på broen), images taped just a few weeks back. Most striking was the illustration of the small northern community and the international grandness of the event. Luba explained the main issue of visualizing the three different cultures (Russia, Finland and Norway) and connecting these.
Om het project waarmee het gestart is, het Barents-Spektakel, te kunnen uitleggen, schetst Luba Kuzovnikova allereerst een beeld van Kirkenes en het kader waarbinnen het project ontstaan is. Kirkenes, ongeveer 4,5 uur vliegen van Maastricht, is bijna 100 jaar geleden ontstaan als arbeiders-gemeenschap van de plaatselijke mijnbouw (metaalerts). Kirkenes ligt 15 minuten van de grens naar Rusland. De meest noordelijke spoorlijn, met een lengte van 8,5 km verbond Kirkenes met de mijnen. Het grensdorp liggend
To be able to explain what the Barents Spektakel is all about, Luba sketched an image of Kirkenes, the history of the place and the concerns of the town today. Kirkenes is a 4,5 hour flight trip away from Maastricht and 15 min car trip from the Russain border. It was founded about 100 years ago as a workers colony of iron-or miners. The worlds norther most railroad with a length of 8,5 km connects the town of Kirkenes with the mining area. After the total distruction of the town during WW 2, the town, located on the Barents sea, was rebuilt facing the industries, the mountains and not the harbor. In 1996 the mines closed. Leaving a harbor town turned with its back to the water. This is the background to wich Pikene på broen was founded. Five women who wanted to proof there was still hope and future for the town after mining – their plan was to use culture to build a future for Kirkenes. In the mean time Kirkenes has grown into an economically important harbor town with 10.000 inhabitants from 60 different nationalities. Even though the neigbouring city accros the border has 300.000 inhabitants (Murmansk) – Kirkenes is the capital of the Barents region. Due to the rising of metal prices, mining will be resumed this year.
Luba described the community as a 10ton community. Nothing lighter than 10 tons has any meaning. To build bridges with culture in the minds of these people takes a tremendous effort. In 2005 the local theater was destroyed by fire. It was one o the few cultural infrastructures of the town en region. The remains of the theater, just as the train, the frozen lakes are the backdrop to the festival. Another project is ‘the Worlds smallest Hotel’ as part of the Barents Triannual: A temporary building next to the church with two rooms. This design hotel placed Kirkenes on the international map of architecture and design. It was meant to stand there for two years but now the city is considering to give it a permenant place. The hotel 8
aan de Barentszee, is opnieuw opgebouwd na de 2e wereldoorlog en is toen, geheel op de berg – waar de industrie gevestigd was - georiënteerd, conform het belang van de berg en de mijnbouw voor de gemeenschap. In 1996 sloten de mijnen. Binnen dit kader werd Pikene på Broen opgericht door vijf vrouwen uit Kirkenes, met als ideaal de mensen van de regio te tonen dat er nog toekomst was voor Kirkenes. Nu is Kirkenes uitgegroeid tot een havenstad met 60 nationaliteiten. Verder maken de aanwezigheid van gas en olie in de Barents-zee deze regio in economisch opzicht, een van de belangrijkste regio’s van Noorwegen. Op dit moment wordt de mijnbouw als gevolg van de stijgende metaalprijzen weer hervat. Kirkenes (10.000 inwoners) wordt een stadje van belang, de hoofdstad van de Barents-regio, met Murmansk als buur (300.000 inwoners). Het was volgens Luba een ’10 tons-cultuur’ waar alles wat minder als 10 ton geen waarde van betekenis had en het niet waard was om over te spreken. Doel is, middels culturele projecten, bruggen te bouwen, om verschillende nationaliteiten, culturen, en kunstgenres met elkaar in verbinding te brengen. Het in 2005 door brand verwoestte theater heeft Kirkenes tot openbaar theater gemaakt, waar de resten van het oude theater, maar ook mijngebouwen en de treinwagons als decor dienden voor theater, dans en muziek. Zelfs de meren, die in de festivalperiode bevroren zijn, vormen een locatie voor dans- en andere culturele projecten.
Een van hun projecten is ‘The Worlds smallest hotel’, een tijdelijk hotel met twee kamers, deel van de Barents Triënnale in 2005. Met dit project werd Kirkenes op gebied van architectuur en urban design op de wereldkaart gezet. Het hotel staat er nog steeds en overwogen wordt het te laten staan of te verplaatsen. Het hotel kreeg volgens Luba een symboolfunctie voor wat er met cultuur mogelijk is, wat cultuur voor een regio kan betekenen. Op dit moment heeft Pikene på Broen niet alleen projecten binnen Noorwegen. Zij worden ook
has become a symbol of power of culture for a region. Promoting the idea of: ‘Take the world to the Barents and the Barents into the world!’ ‘Pikene på broen’ started a series of ‘Border Crossing Exercises’. With this theme the organization represents Norway on several occasions. As in Linz, cultural capital of Europe in 2009 where a project named ‘Extra-Europe’ will show the European countries who are not part of the Union (Switzerland, Norway, Turkey). Pikene på broen will use the occasion to practise ‘Border Crossing Exercises’ across other European borders. Luba mentioned after arriving in Brussel and traveling into the Netherlands how - even though the borders are no longer marked - they still are visible today, they still exist! Guido Wevers thanks Luba for her inspiring speech and announces the cultural minister of Switzerland – to be seen and heard after the break.
3.45 – 4.30pm: Peter Troxler, member of the international
‘idea-community’ www.ps-culture.net accompanied by Dominik Riedo, Minister of Culture, Switzerland www.kulturministerium.ch. ‘P&S (pilgrim en surf) network culture’ researches possibilities to integrate traditional media in future mass communication by using art and culture. This international group develops projects that often develop digitally and find a result in the real world. One of there projects is the ‘Swiss Ministry of Culture’. The fact that Switzerland has no official Minister of Culture triggered the idea to have a democratic election for a Minister on the Internet. The acting Minister of Culture, Dominik Riedo, is the second person entitled in this running project.
Peter Troxler started his speech with the words: “Switzerland does not have a Ministry of Culture”. Cultural policy in Switzerland is situated at a small office of home affairs. The Swiss constitution states that culture is the responsibility of the Cantons (provinces). This same constitution is set up to guaranty the ‘freedom of the arts’. P&S would like to do exactly that: garanty the ‘freedom of the arts’ by setting op a virtual Ministry of Culture. ‘P&S culture net’ stands for Pelgrim and Surf: two modes of exploring the world, that are at the same time contradictory and congruent. Both are samples of mobility. The surfer flows across the Internet. The pelgrim walks step after step. The network started nine years ago through literature. By exploring the modern technology and the influence this new world would have on literature. It grew into a production office – projects living on the Internet as in real life at the same time.
vaker gevraagd Noorwegen in het buitenland te representeren. Onder het motto ‘Take the world to the Barents and the Barents into the world!’ wil de organisatie volgens Luba ‘border-crossingexercises’ bewerkstelligen. Zo zullen ze ook in Linz, de Culturele Hoofdstad 2009, de Noorse bijdrage invullen. Vooral dankzij de insteek van Linz, met het project ‘Extra-Europe’ (waarbij Linz de landen die géén deel uitmaken van de Europese Gemeenschap, Noorwegen, Zwitserland en Turkije uitnodigt), biedt de mogelijkheid volgens Luba Kuzovnikova, om ‘border-crossing- exercises’ in een Europese context plaatsen. Luba concludeerde ook hier tussen Brussel en Maastricht, waar de grenzen niet visueel gemarkeerd zijn, grenzen wel degelijk zichtbaar en merkbaar zijn! Guido Wevers bedankt Luba voor haar inspirerende bijdrage en kondigt een korte pauze aan, waarna we kennis kunnen maken met ‘de Minister van Cultuur van Zwitserland’.
15.45-16.30 uur: Peter Troxler, lid van de internationale
ideeëngemeenschap www.ps-culture.net begeleid door Dominik Riedo, Cultuurminister van Zwitserland www.kulturministerium.ch. ‘P&S (pelgrim en surf) netwerk culture’ onderzoekt, met behulp van kunst en cultuur, de mogelijkheden om traditionele media een plaats in de toekomst te geven. Zij ontwikkelen projecten die op het snijvlak van de virtuele en reële wereld ontstaan. Een van hun projecten is het ‘Kulturministerium Schweiz’. Het feit dat Zwitserland geen cultuurminister kent, vormde de aanleiding om een openbare verkiezing op het internet te organiseren. Het project loopt al vijf jaar en de ‘regerende’ minister Dominik Riedo is inmiddels de tweede democratisch verkozen cultuurminister van Zwitserland.
Peter Troxler begint zijn betoog met de opmerking: “ Zwitserland heeft geen Kulturministerium”. Het cultureel beleid wordt volgens Peter Troxler gemaakt door een klein departement van het Ministerie van Binnenlandse zaken. Dit departement heeft naast cultuur vooral andere taken. Binnen de Zwitserse constitutie is cultuur toegewezen aan de Kantons (de regio, provincie). P&S betoogt dat cultuur van en vóór iedereen is, “Freedom of the Arts”. Zij hebben een virtueel cultuurministerie opgezet, om dit waar te maken en te garanderen. P&S staat voor Pilgrim & Surf, voor de twee manieren om de wereld te ontdekken, te onderzoeken, in het verleden en in het heden. ‘Pilgrim’: De pelgrim volgt een vooraf uitgestippelde reis met een duidelijk einddoel; de reis zelf is een lange moeizame weg als onderdeel van de pelgrimage. ‘Surf’: een snelle, eenvoudige en speelse manier om de wereld te ontdekken, zonder vooraf opgesteld einddoel. Een
netwerk van Art-Activists, volgens Peter negen jaar geleden opgericht vanuit de literatuur, om virtualiteit en werkelijkheid bij elkaar te brengen. Internet beinvloedde de literatuur, P&S exploreerde en analyseerde de betekenis van internet voor de literatuur en voor de kunsten in het algemeen. Het doel van de organisatie is het mogelijk maken om tegelijkertijd in de virtuele en werkelijke wereld te kunnen bewegen en leven.
The project of the Minister of Culture uses the Swiss democraty traditions. In 2005 an Internet election made it possible to elect a Swiss Minister of Culture as a direct democracy. The minister is the minister of the artists. The creative industry are the PR people, the hackies, the game developers, the game sellers, even the cleaner of a theater is considered to be part of the Creative Industry. Culture in a modern, 21th century policy, sense we do not talk about the artist but about making money. The minister of culture is not a political project in the first place, but in the first place it is an artpiece that places the artist first. The interpretation of the job is up to the minister. It can be art or policy. It is also his duty to fill the gap of cultural policy, as respect to the artist. Peter Troxler showed a film fragment out of a documentary by SF1 Sternstunde Kunst about the first cultural minister: Heinrich Gartentor. His final speech as cultural minister of Switzerland wherein he makes a statement about the European regulations on aspargus. Concluding that politics are more easely convinced about the facts of aspargus than art.
10
Binnen de voor Zwitserland zo kenmerkende democratie, is er een virtueel Ministerie van Cultuur gecreëerd met een reële functie en persoon, de Cultuurminister. De minister van Cultuur wordt door Peter als Minister van de Kunstenaars gezien (Minister of the Artists). Dit als tegenhanger van de onder de noemer ‘Creative Industry’, steeds breder wordende definitie waar tegenwoordig pr- mensen, software ontwikkelaars, game ontwerpers en zelfs de schoonmaker van het theater tot de Creative Industry wordt gerekend. De Creative Industry wordt steeds meer “making money with some creative influence somewhere in the traject”, aldus Peter Troxler. De Minister van Cultuur is in de eerste plaats een kunstproject. Een kunstproject dat de kunstenaar centraal plaatst. Het is aan de kunstenaar om dit project invulling te geven. Zijn eigen invulling op artistiek en mogelijk ook op politiek vlak. Elke twee jaar is er een nieuwe verkiezing op het internet en zal de verkozen Minister zijn stempel drukken op het ambt, door middel van performances, tentoonstelling(en) en andere projecten. P&S wil zo het gat opvullen dat vanuit het perspectief van de kunst is ontstaan, tussen cultuurmakers en cultuurbeleid. Hoewel het hier ook een politiek statement betreft, is het vooral een demonstratie van de democratische kracht van het internet. De spanning die ontstaat tussen het officiële culturele beleid van Zwitserland en het beleid uitgedragen door de ‘Minister van Cultuur van Zwitserland’, zorgt volgens Peter Troxler voor discussie en zo voor meer betrokkenheid en een breder draagvlak op het gebied van cultuurbeleid en cultuurbeleving. Peter Troxler toont ons een fragment uit een documentaire van de SF1 Sternstunde Kunst. Het laatste officiële optreden van de eerste Minister van Cultuur, Heinrich Gartentor. Het optreden was een performance waarin de kunstenaar over de EU-normen betreffende de asperges sprak. Het betoog van Heinrich Gartentor over het vastleggen van soort, kleur en maatvoering van de asperges conform de verschillende EU-normen maakt duidelijk dat het gemakkelijker is om de politiek te imponeren met feiten over asperges dan met de kwaliteiten en het belang van cultuur (Kulturcompetenz).
Peter Troxler states that the Minister of Culture realy has had an influence, paved the way on Swiss cultural policy. And especially the cultural subsidies in Switzerland. At this point Peter Troxler handed the microphone over to The Swiss Minister of Culture: Dominik Riedo. Riedo is a writer who has - as one of his first acts as a minister - declared his home village Romoos (750 inhabitants) to be the cultural capital of Switzerland. He places this unknown village on the map, which is again an illustration of the power of this virtual-real art project. Dominik Riedo suggests that Maastricht should proclame an European Minister of Culture. A minister of the whole of Europe – not only the Union. One European Culture with all its diversity without borders, to stimulate the local powers. ‘ Lets start it in Maastricht, perhaps in 2018!’. Guido Wevers ends the afternoon with the remark that Ministers can make it possible that artists can develop, can make statements and can show new horizons. Peter Troxlers ads that a statement about art can be made overall and anytime. Culture is not made trough the governmentstructure but by the artists themselves! Guido Wevers invites everybody to the Theatercafé. A select groep went on for dinner to PuurSmaak and visited the evening show at the Theater by NTGent. Dominik Riedo in gesprek met Luba Kuzovnikova
Peter Troxler geeft aan dat de Cultuurminister daadwerkelijk invloed heeft gehad op het cultuurbeleid en op culturele discussies, bijvoorbeeld op het invoeren van cultuursubsidies in Zwitserland. Peter introduceert Dominik Riedo, huidige Minister van Cultuur van Zwitserland. Dominik Riedo, schrijver van beroep, heeft bij wijze van een eerste actie zijn woonplaats Romoos, een dorpje van amper 750 inwoners, uitgeroepen tot Culturele Hoofdstad van Zwitserland. Hiermee heeft hij het dorp in één klap op de kaart gezet. De gevolgen voor dit dorpje zijn een voorbeeld van de invloed van dit virtueel-reële kunstproject. De minister van Cultuur van Zwitserland roept op om in Maastricht een EU Cultuurminister uit te roepen. Geen Eu-Commissaris met naast cultuur nog een reeks andere disciplines onder zijn verantwoordelijkheid. Een Cultuurminister van Europa, is volgens hem nog beter, waarin geheel Europa vertegenwoordigd is, ook de landen als Noorwegen, IJsland Servië en Zwitserland, daar waar ze horen, in een “European Cultural Community”. Een Europese cultuur; een cultuur, van diversiteit van culturen, zonder grenzen van welke aard dan ook, ter bevordering van de aanwezige krachten. “Let’s start it in Maastricht, perhaps in 2018” luidt de oproep van de Cultuurminister!” (foto) Guido Wevers, sluit af met de opmerking dat hieruit blijkt dat het Ministerie van Cultuur ervoor zorgt dat kunstenaars zich kunnen ontwikkelen, statements kunnen maken en het publiek een nieuwe horizon kunnen tonen. Peter Troxler vult aan dat statements over kunst overal gemaakt kunnen worden, ze zijn niet gebonden aan plaats en tijd. Het cultureel beleid wordt niet gemaakt vanuit of door het overheidsapparaat, maar van binnenuit, vanuit de kunst en de kunstenaars zelf! 17.00 uur: Guido Wevers sluit het officiële deel van het symposium af, met de mededeling dat Studio Kernland het symposium geinitieerd heeft, als eerste deel van een meerdelig debat. Fuel heeft als doel Maastricht, inspiratie te bieden, vanuit Cultureel Europa, om zo richting te geven aan ‘Maastricht, Culturele Hoofdstad van Europa 2018’. Sprekers en bezoekers worden uitgenodigd voor het informele deel van het symposium; een borrel en discussie in het Theatercafé. Aansluitend wordt er met een geselecteerde groep mensen gedineerd bij Puur Smaak, om zo nog verder te discussiëren over het onderwerp. Ter afsluiting was er een bezoek aan de theatervoorstelling van NTGent, in het Theater aan het Vrijthof gepland.
Tijdens Tefaf
Fuel was part of the Festival: Tijdens Tefaf. A festival with an international program presented by the ‘Theater aan het Vrijthof’, during the time of the European Art Fair in Maastricht 2008.
Invitations
Invitations were sent by direct mail and by e-mail to adresses collected by Studio-Kernland.
Registerations
Even though there were only two weeks between the moment of announcement of fuel and the event itself , 75 people registered to take part in this afternoon program. Most were part of the cultural field of Maastricht but also clerks, and businesspeople were part of the audience. This proofs that such programming has the potential to grow into the topic: Cultural Capital of Europe triggers attention. About 60 people took part on may 10th.
PR
A press release was sent to regional daily and weekly newspapers. Ads were placed in Zuiderlucht and Week IN Week UIT.
Coverage was given by
Dagblad de Limburger/Limburgs Dagblad, Saturday 8 maart. WeekIn WeekUit, Wednesday 25 februari and Wednesday 5 maart. Dagblad De Limburger/Limburgs Dagblad, Wednesday 12 maart. L1 TV filmed part of the program (footage has not been used jet). Following agendas placed fuel: www.cultuurnet.nl www.maastrichtnet.nl www.uitburo.nl www.theateraanhetvrijthof.nl www.limbrugboulevard.nl www.studio-kernland.com
Tijdens Tefaf
Het Kader van het symposium: Het Symposium is geplaatst binnen het kader ‘Tijdens Tefaf’, een festival met een internationaal programma (theater, dans en muziek) gepresenteerd door Theater aan het Vrijthof. Tijdens Tefaf, maakt op haar beurt deel uit van de programmering rondom de TEFAF 2008 (The European Fine Art Fair 2008).
Uitnodigingen
Er is een selectieve groep per brief persoonlijk uitgenodigd, overige adressen zijn aangeschreven vanuit het bestand van Studio Kernland (e-mail) om deel te nemen aan het symposium.
Aanmeldingen
Ondanks de korte aanmeldingsperiode (2 weken vooraf), werd er toch een goede respons gegenereerd (totaal 75 aanmeldingen), veelal van mensen die direct betrokken zijn bij de cultuur (beleid, uitvoering) in de stad Maastricht. Vanuit de politiek, het culturele veld, de middenstand en het bedrijfsleven was er interesse voor het symposium. Wij denken uit deze mix te mogen concluderen dat het onderwerp de aandacht van ‘de stad’ krijgt en dat ‘Maastricht Culturele Hoofdstad 2018’ aandacht en draagvlak binnen de stad en de regio heeft. Onder de aanmeldingen/ bezoekers hebben we naast mensen uit Maastricht en de omringende regio ook mensen uit Duitsland en België mogen begroeten. Totaal aantal deelnemers is geschat op 60 personen.
PR
Persberichten verzonden aan regionale dag- en weekbladen. Advertenties in Zuiderlucht, februari 2008 en Week IN WeekUIT, woensdag 5 maart.
Redactionele aandacht
Dagblad de Limburger/Limburgs Dagblad, zaterdag 8 maart. WeekIn WeekUit, woensdag 25 februari en woensdag 5 maart. Dagblad De Limburger/Limburgs Dagblad, woensdag 12 maart. Radio en Televisie: L1 televisie (aanwezig, gebruik beelden onbekend) Digitale media: Plaatsing in de volgende agenda’s: www.cultuurnet.nl www.maastrichtnet.nl www.uitburo.nl www.theateraanhetvrijthof.nl www.limbrugboulevard.nl www.studio-kernland.com
12
Conclusion
The three contributions were very different in content and style. The cultural differences of Europe were visible upon one glance. Jeroen Everaert seemed to have the story that was mostly related to Maastricht. But the social aspects of the work of Pikene på broen are a wonderful example for Maastricht of how to integrate local activities and manpower in a high standing and high quality programming. To name one project: the Swedish sound composer who choreographed local snow scooters of Kirkenes into a show. Peter Troxler made clear that global networks must be used but that they only gain meaning if they get a local and tangible aspect.
To define and promote the identity and culture of yourself is an important aspect of being the cultural capital of Europe. But it is just as important to open up and be a platform, a window to all of Europe and to build connections with other countries, institutions and individuals. These connections will stay and grow beyond the year of 2018. If we may be so free to use the saying of Pikene på broen: ‘Take the world to Maastricht and Maastricht into the world!’ Images: Photography by Hanne Minderhoud Studio Kernland holds a DVD of the event. Report by Studio Kernland on march 11th 2008
Conclusie
De drie bijdragen waren zowel qua inhoud als als stijl zeer verschillend. De culturele verschillen binnen Europa werden zichtbaar gemaakt in alle facetten. De bijdrage van Jeroen Everaert lijkt mede daardoor het meest van toepassing op Maastricht. Maar de sociaal-maatschappelijke doelstellingen van Pikene på Broen zijn een voorbeeld hoe Maastricht, op een kwalitatief goede en inhoudelijke manier, wijken en moeilijk bereikbare groepen, bij de culturele hoofdstad zou kunnen betrekken. Het voorbeeld van een internationaal gerenommeerde, Zweedse choreograaf die met locale sneeuwscooters een ballet maakte, geeft blijk van durf en ongekende mogelijkheden. Peter Troxler’s bijdrage maant dat de globale netwerken voor projecten gebruikt moeten worden, maar pas betekenis krijgen als zij een locaal en een tastbaar element krijgen. De identiteit, de cultuur van een plek, regio of Euregio, definiëren en uitdragen is een wezenlijk onderdeel van de invulling ‘Culturele Hoofdstad van Europa’. Het, met een open vizier uitzetten van de eigen identiteit tegen de bredere context van cultuur Europa-breed geeft een extra dimensie aan het programma van een Culturele Hoofdstad. Een andere, en misschien wel interessantere mogelijkheid is het aangaan van samenwerkingsverbanden met Europese partners, die in de toekomst voor een stad, voor Maastricht, van betekenis kunnen zijn en voor inspiratie kunnen zorgen ‘Maastricht naar Buiten brengen en Buiten naar Maastricht’ kan als vrije vertaling gezien worden van het statement van ‘The Girls on the bridge’. Beeldmateriaal: Film: De lezingen zijn op videofilm vastgelegd en gearchiveerd door Studio Kernland. Fotografie: Hanne Minderhoud Verlag Studio Kernland 11 maart 2008