Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak te Hasselt 2012 – 2016
Versie 2015 Hervormde Gemeente “De Baak” Hasselt
Inhoudsopgave Voorwoord ...................................................................................................................................................... 4 1. Kerkenraad ................................................................................................................................................. 5 1.1 Beleid in hoofdlijnen ....................................................................................................................... 5 1.2 Modaliteit ............................................................................................................................................. 5 1.3 Nieuwe ontwikkeling ...................................................................................................................... 5 1.4 Samenstelling kerkenraad ............................................................................................................ 5 1.5 Werkzaamheden kerkenraad ...................................................................................................... 6 1.6 Samenstelling federatiekerkenraad.......................................................................................... 6 1.7 Werkzaamheden federatiekerkenraad.................................................................................... 7 2. Algemene zaken ....................................................................................................................................... 8 2.1 Het Heilig Avondmaal ..................................................................................................................... 8 2.2 De Heilige Doop ................................................................................................................................. 8 2.3 Inzegening van andere levensverbintenissen ...................................................................... 9 3. Predikant ...................................................................................................................................................11 3.1 Uitgangspunten....................................................................................................................................11 3.2 Hoofdtaken ........................................................................................................................................11 3.3 Beleidsvoornemens .......................................................................................................................11 3.4 Jaargesprek met predikant .........................................................................................................11 4. Erediensten en bijzondere diensten ..............................................................................................12 4.1 Beleid ...................................................................................................................................................12 4.2. Beleidsvoornemens ......................................................................................................................13 5. Pastoraat ...................................................................................................................................................14 5.1 Beleid ...................................................................................................................................................14 5.2 Beleidsvoornemens .......................................................................................................................14 5.3 Organisatie ........................................................................................................................................15 6. Jeugdpastoraat en Jeugddiaconaat .................................................................................................16 6.1 Doel jeugdpastoraat ......................................................................................................................16 6.2 Verantwoordelijkheid...................................................................................................................16 6.3 Organisatie ........................................................................................................................................16 6.4 Doel jeugddiaconaat ......................................................................................................................16 6.5 Verantwoordelijkheid...................................................................................................................16 6.6 Organisatie ........................................................................................................................................16 6.7 Jeugddiaconaat en de clubs ........................................................................................................17 6.8 Maatschappelijke stage ................................................................................................................17 6.9 Adventsmaaltijd 65+ .....................................................................................................................17 6.10 Tenslotte ..........................................................................................................................................17 7. Diaconaat ..................................................................................................................................................18 7.1 Visie ......................................................................................................................................................18 7.2 Huidige activiteiten........................................................................................................................18 7.3 Toekomstgericht beleid ...............................................................................................................20 7.4 Communicatie met derden .........................................................................................................21 8. Catechese ..................................................................................................................................................22 8.1 Doelstelling .......................................................................................................................................22 9. Vorming en Toerusting: de Kerk als lerende gemeenschap ................................................23 9.1 De Commissie Vorming en Toerusting (CVT) als leerschool van geloof..................23 9.2 Uitgangspunten en handvatten................................................................................................24 9.3 Samenstelling Commissie Vorming en Toerusting ...........................................................24 10. Commissie communicatie in oprichting ....................................................................................25 11. Beheer ......................................................................................................................................................26 11.1 Doelstelling .....................................................................................................................................26 2 Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
11.2 Kerntaken........................................................................................................................................26 11.3 Beheer onroerend goed.............................................................................................................27 11.4 Beheer financiën...........................................................................................................................28 11.5 Verhuur ............................................................................................................................................28 11.6 Personeel en vrijwilligers .........................................................................................................28 11.7 Jaargesprek met personeel en vrijwilligers ......................................................................29 11.8 Bedrijfshulpverlening ................................................................................................................29 11.9 Archiefbeheer ................................................................................................................................29 11.10 Meerjarenbeleidsplan..............................................................................................................30
3
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
Voorwoord Aanvaard elkaar daarom ter ere van God, zoals Christus u heeft aanvaard. (Romeinen 15:7) Dit draag ik jullie op: heb elkaar lief (Johannes 15:17) In deze Bijbelwoorden ligt de missie van de Hervormde gemeente De Baak opgesloten. Zij laat zich daarbij steeds inspireren door de hele Bijbel, in het bijzonder het Evangelie van Jezus Christus, en verricht zo haar dienstwerk in deze wereld, ver weg en dichtbij. De Hervormde gemeente De Baak is een pluriforme christelijke gemeenschap. Een open huis, een herberg, waar mensen worden uitgenodigd om elkaars deelgenoot te worden op weg naar het Koninkrijk. De kern van ons gemeente-zijn is het geloof in de bevrijdende God van Israël en in Jezus Christus, Zijn Zoon die het verbond tussen God en ons mensen heeft hersteld, en in de Heilige Geest.
4
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
1. Kerkenraad
1.1 Beleid in hoofdlijnen Het beleid van de Hervormde Gemeente De Baak is er op gericht om zo goed mogelijk invulling te geven aan haar missie. Op onderdelen gaan wij onderstaand in op specifieke beleidspunten.
1.2 Modaliteit De modaliteit van De Baak kan worden betiteld als open confessioneel. Dat wil zeggen dat wij Jezus Christus belijden als onze Heer en Heiland zoals is verwoord in de Protestantse versie van het Apostolicum. Daarbij gaan we ontwikkelingen in de tijd niet uit de weg. Nieuwe dingen worden bespreekbaar gemaakt en daarin wordt door de kerkenraad de dialoog gezocht met de gemeente. Indien deze (maatschappelijke) ontwikkelingen vragen om een duidelijke visie dan zal deze visie ontwikkeld worden en zullen eventuele daaraan gekoppelde besluiten duidelijk en gefundeerd door de kerkenraad worden genomen.
1.3 Nieuwe ontwikkeling De kerkenraden van de Hervormde gemeente De Baak en de Gereformeerde Ichthuskerk te Hasselt hebben in 2014, na hoor en wederhoor van de gemeente, de intentie uitgesproken een nauwe samenwerking aan te gaan in de vorm van een federatie als bedoeld in Ord. 2-116 van de Kerkorde. Het federatiedocument zal in de loop van 2015 door beide kerken worden getekend. De kerkenraad van de Hervormde gemeente De Baak hecht er aan vanaf die datum als Protestantse gemeente in wording te worden aangesproken.
1.4 Samenstelling kerkenraad Predikant Praeses Scriba Ouderlingen (waaronder 2 jeugdouderlingen) Ouderlingen-kerkrentmeesters Diakenen (waaronder 1 jeugddiaken) Totaal 1
5
1 1 1 12 6 7 28
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
1.5 Werkzaamheden kerkenraad De zorg voor de erediensten, de dienst van Woord en sacrament;
Het leiding geven aan de opbouw van de gemeente in de wereld;
De zorg voor de missionaire, diaconale en pastorale arbeid en de geestelijke vorming van de gemeente; 1
Het verrichten van alles wat verder naar de orde van de kerk wordt gevraagd.
1.6 Samenstelling federatiekerkenraad Als gevolg van de totstandkoming van de federatie tussen beide gemeenten zal na ondertekening van het Federatiedocument een federatiekerkenraad worden geformeerd. De beide kerkenraden zullen na ondertekening als wijkkerkenraad leiding geven aan de gemeente waartoe zij behoren. De samenstelling van de te vormen federatiekerkenraad 2 is als volgt: Predikanten Praeses Scriba Ouderlingen-kerkrentmeesters Diakenen Totaal
1
2 2 2 2 2 10
zie verder onder Pastoraat
Beide gemeenten zijn in alle ambten vertegenwoordigd, zij zijn door en vanuit de wijkkerkenraden voorgedragen 2
6
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
1.7 Werkzaamheden federatiekerkenraad Door de federatiekerkenraad zullen krachtens art. 8-2 van de Generale Regeling Federatie de volgende, door de kerkenraden aangewezen werkzaamheden worden gecoördineerd:
7
De zorg voor de gezamenlijke diensten van Woord en sacrament;
De zorg voor de overige gezamenlijk te houden diensten;
Het leiding geven aan de opbouw van de gemeente in de wereld;
De zorg voor de missionaire, diaconale en pastorale arbeid en de geestelijke vorming;
Het vaststellen van het beleidsplan ter zake van het leven en werken van de federatie;
Het ter plaatse bevorderen van de gemeenschap van de kerken;
Het vaststellen van regelingen ten behoeve van het leven en werken van de federatie;
Behartiging van al datgene dat leidt tot een toekomstige vereniging of fusie tussen beide kerken;
Het jeugd- en jongerenwerk van beide gemeenten;
De vorming en toerusting van beide gemeenten;
Het verrichten van alles wat verder naar de orde van de kerk wordt gevraagd.
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
2. Algemene zaken 2.1 Het Heilig Avondmaal In de gemeente en in de kerkenraad is in 2010 nagedacht over de viering van het Heilig Avondmaal. Op een gemeenteavond hebben we een drietal vormen van Avondmaaalsviering besproken. De eerste vorm stelt dat wij voor de viering van het Avondmaal geroepen worden tot zelfonderzoek. Daarbij speelt de lezing van het formulier een belangrijke rol. Bij deze vorm van viering worden de belijdende leden genodigd. Daar is een reden voor, die samenhangt met de wijze waarop wij tegen het moment aankijken dat wij belijdenis doen. Waar wij onze kinderen laten dopen, daar geloven wij, dat deze kinderen, als zij eenmaal tot hun verstand zijn gekomen, zelf de verantwoordelijkheid op zich nemen van de doopgelofte door hun ouders uitgesproken. In deze vorm staan de bediening van de Heilige Doop, het doen van belijdenis, en de viering van het Heilig Avondmaal in één en hetzelfde verband. In de kerkenraadsvergadering van 13 april 2010 hebben we daar nog eens met elkaar over gesproken. Daarna hebben we een besluit kunnen nemen, inhoudend dat wij het beleid ongewijzigd laten. De nodiging tot de viering van het Heilig Avondmaal zal, evenals voorheen, uitgaan naar de belijdende leden van de gemeente. 2.2 De Heilige Doop Als gemeente van Christus komen wij samen in de wekelijkse eredienst. We komen samen rondom Woord en Sacrament. In de bediening van de sacramenten zijn wij als gemeente getuige van het heil dat ons in het Woord wordt aangereikt. In overeenstemming met de Kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland, waarvan wij als gemeente deel uitmaken, leggen wij in onze Doopbediening vooral nadruk op de kinderdoop. Hierbij heeft de kerkenraad een belangrijke functie: de kerkenraad ziet erop toe dat de Doop in de gemeente heilig wordt gehouden, m.a.w. het is aan de kerkenraad om hierin ook de gemeente voor te gaan in het leggen van de volstrekte nadruk op de bediening van de Heilige Doop. De kerkenraad draagt hier de verantwoordelijkheid. Hij organiseert een doopzitting en voert het gesprek over de betekenis van de Doop – in de regel in de persoon van de predikant, samen met een van de ouderlingen – met hen door wie de Doop voor hun kinderen of voor zichzelf wordt begeerd. Mocht het gaan om de Doop van een kind, dan ziet de kerkenraad er op toe dat de Doop door tenminste een van de ouders/verzorgers wordt begeerd. Tenslotte bepaalt de kerkenraad of de doopvragen door doopleden mogen worden beantwoord. In onze gemeente is dit toegestaan. Vervolgens wordt de Heilige Doop bediend in een kerkdienst van de gemeente, door een predikant, met gebruikmaking van één van de orden uit het Dienstboek van de kerk. In de meeste gevallen gaat het hierbij om de kinderdoop. 8 Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
In het geval van de bediening van de doop aan kinderen, worden de doopvragen beantwoord door de ouders/verzorgers. Mocht het zo zijn dat men als kind niet gedoopt is, dan kan men als (jong-)volwassene, na een vorm van geloofsonderricht, in het midden van de gemeente gedoopt worden, na het afleggen van de belijdenis van het geloof. Met deze nadruk op de kinderdoop – met daarbij de ruimte voor de doop voor volwassenen – scharen wij ons achter de intentie van de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland. Nu leeft in onze gemeente ook het besef van het bestaan van wat genoemd wordt het opdragen van een kind. Deze vorm, die we vooral tegenkomen in evangelische gemeenten, kan ook op sympathie rekenen bij een aantal leden van onze gemeente. Op verzoek van deze gemeenteleden kan dan ook, in een thuissituatie, een samenkomst georganiseerd worden, waarbij de voorganger het kind opdraagt en zegent, als moment op de weg van het kind richting de Heilige Doop. Dit kan echter alleen, na beraad in de kerkenraad en in aanwezigheid van een ouderling. Het verzoek dient schriftelijk te worden ingediend bij de scriba van de gemeente. Voorafgaand aan het eventuele opdragen van een kind zal eveneens een pastoraal gesprek plaatsvinden, waarin vanuit de kerkenraad gewezen wordt op het belang en de inhoud van de Doop. 2.3 Inzegening van andere levensverbintenissen De kerkenraad heeft zich hierin uitvoerig verdiept om te komen tot een standpunt hierover. Daarin heeft hij ook de gemeente betrokken door het informeren en horen van de gemeente door middel van gemeenteavonden. Dat dit niet gemakkelijk is geweest blijkt wel uit het feit dat we er twee seizoenen voor hebben uitgetrokken om tot een standpunt te komen. Van fundamenteel belang hierbij is de vraag: Hoe lees je de Bijbel? Beter gezegd: Hoe leg je bepaalde teksten uit en hoe betrek je die op de homofiele broeders en zusters in de gemeente? De conclusie die de kerkenraad hieruit heeft getrokken is dat over een relatie van mensen van hetzelfde geslacht op basis van wederzijdse liefde en trouw in de Bijbel niets is te vinden. Een ander punt was: Wat betekent “zegenen” eigenlijk? Hoe ervaren we zelf zegeningen? Is zegeningen ervaren hetzelfde als gezegend zijn? Wie zegent wie? De conclusie die de kerkenraad heeft getrokken is dat God zegent. Maar die zegen gaat niet buiten de verantwoordelijkheid van mensen om. De moeilijkste vraag was echter wel: Als mensen om een zegen vragen, mag je dat dan botweg weigeren? Nog een ander punt dat is besproken is de visie op het huwelijk. De kerkenraad is vrij unaniem in het reserveren van de term “huwelijk” voor een man-vrouw relatie. In het huwelijksformulier dat in De Baak wordt gebruikt, wordt het huwelijk “een instelling van God” genoemd. Verwijzingen naar de Bijbel, beginnend bij Adam en Eva geven aan, dat wij als christelijke gemeente deze relatie als uniek en zelfs heilig zien. Door God gereserveerd voor man en vrouw. Ook het seksuele aspect binnen de relatie wordt daarbij benoemd. De zegen van kinderen wordt nader toegespitst in “het vormen van een christelijk huisgezin, 9
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
een hoeksteen in gemeente en maatschappij”. Het maakt ons ervan bewust dat, in onze visie op het huwelijk, seksualiteit en ook het voortgaan van de geslachten hiermee verbonden zijn. Wij moeten in alle eerlijkheid concluderen dat het vragen van een zegen over een huwelijk evenmin een vanzelfsprekende zaak behoort te zijn. De kerkenraad heeft echter ook unaniem gesteld dat de deuren van onze gemeente voor anders geaarde gemeenteleden open moeten blijven staan. Dit lukt niet door uitsluitend het unieke karakter van het huwelijk te benadrukken. Er zal ook oog en oor moeten zijn voor de wederzijdse liefde en trouw die onze homofiele broeders en zusters voor elkaar ervaren en vorm willen geven. Wanneer er over die wederzijdse liefde en trouw, bij wet erkend, door hen een zegen wordt gevraagd, mogen wij dat dan zomaar weigeren? Moeten we dat anderzijds zomaar doen? Alle voorgenoemde punten overwegende is de kerkenraad tot het volgende besluit gekomen: Het huwelijk belijden wij als christelijke gemeente als een door God ingestelde relatie tussen man en vrouw. In het huwelijksformulier en trouwgesprek wordt het huwelijk ook als zodanig benoemd en uitgelegd. Daarmee draagt het huwelijk een uniek karakter. Hieruit volgt dat andere relatievormen niet aan het huwelijk gelijk zijn. Daarbij willen we het karakter van de seksualiteit en de gave van kinderen binnen het verbond van man en vrouw betrekken. Een zegen vragen in een gelijke liturgische vorm over relaties anders dan die tussen man en vrouw, zou ontkrachten wat wij belijden over het huwelijk. Op grond van het bovenstaande samen met hetgeen op gemeenteavonden naar voren is gebracht, heeft de kerkenraad van de Hervormde gemeente De Baak in zijn vergadering van 9 juni 2004 besloten dat het niet mogelijk is, noch binnen de Baak noch daarbuiten, een zegen te vragen in een gelijke liturgische vorm als bij het huwelijk. Hiermee is niet gezegd dat er voor het vragen van een zegen aan God voor deze broeders en zusters in het geheel geen plaats is. Dit zou getuigen van grote liefdeloosheid en ons als christelijke gemeenschap ongeloofwaardig maken. Op de zondag na hun verbintenis is het mogelijk om, in aanwezigheid van hen die een verbintenis zijn aangegaan, in de voorbede om een zegen te vragen. De volgende woorden zouden uitgesproken kunnen worden: “Heer, onze God, wij vragen uw zegenende aanwezigheid voor br/zr en br/zr die afgelopen week een verbond voor het leven zijn aangegaan. Wilt U hen zegenen en de kracht geven om elkaar in liefde bij te staan, in de zekerheid, dat U hen zult bijstaan, door het geloof in Jezus Christus. Geef ook ons als gemeente fijngevoeligheid om hen met liefde te omringen. Amen”.
10
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
3. Predikant 3.1 Uitgangspunten In de Hervormde gemeente De Baak werkt een predikant. Hij/Zij werkt met het oog op:
de opbouw van de gemeente als gemeenschap rondom de erediensten;
de geloofsgroei van gemeenteleden en bezoekers;
een goede pastorale zorg;
de verdere ontwikkeling van een levendig jeugdwerk.
3.2 Hoofdtaken Het ambt van predikant omvat 2 hoofdtaken: Herder en Leraar. Onder het herderschap vallen taken als het Pastoraat. Onder het Leraarschap de bediening van het Woord en de sacramenten, de catechese en de vorming en toerusting. 3.3 Beleidsvoornemens De predikanten en de ouderlingen stemmen hun werk in de wijken op elkaar af. De predikant enerzijds en de ouderlingen anderzijds hebben een verschillende achtergrond. Zij werken echter samen als team van ‘werkers in de wijngaard’. 3.4 Jaargesprek met predikant Eenmaal per jaar, in september, vindt het zgn. jaargesprek plaats tussen de predikant en een delegatie van de kerkenraad met uit ieder college één afgevaardigde. Dit jaargesprek wordt gevoerd in het kader van het beleidsplan van de gemeente en het werkplan van de prediakant. De verrichte werkzaamheden worden aan de hand van het door de predikant gemaakte werkverslag in mei geëvalueerd. Jaarlijks wordt één van de deelnemers aan dit gesprek volgens rooster door een ander lid van de kerkenraad vervangen.
11
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
4. Erediensten en bijzondere diensten 4.1 Beleid De zondagse erediensten van de gemeente dienen tot eer van God en vormen het centrum van het gemeenteleven. In deze diensten:
komt de gemeente bijeen;
wordt de lofzang gezongen en wordt er gebeden;
wordt het Woord uitgelegd en verkondigd als troost, bemoediging en opdracht;
worden de sacramenten gevierd;
wordt een begin gemaakt met de dienst aan de wereld.
Minimaal één keer in de maand is er na de dienst op de zondagochtend gelegenheid om elkaar te ontmoeten onder het genot van een kopje koffie of thee. Tijdens de dienst op de zondagochtend is er een crèche voor kinderen tot 4 jaar en een nevendienst voor kinderen van de basisschool. De erediensten op de zondagochtend beginnen in de maanden mei t/m september om 09.30 uur en in de maanden oktober t/m april om 10.00 uur. Tijdens de zomervakantie van de basisschool worden de erediensten op de zondagochtend afwisselend in De Baak en in de Gereformeerde Ichthuskerk gehouden. Verder worden er erediensten gehouden op de algemene christelijke feestdagen die niet op een zondag vallen en op Oudejaarsavond en Nieuwjaarsmorgen. Een aantal van deze diensten wordt gezamenlijk gevierd met de gemeente van de Gereformeerde Ichthuskerk. Vier maal per jaar wordt in De Baak op zondagochtend een eredienst gehouden waarin het Heilig Avondmaal wordt gevierd, waarbij de nodiging uitgaat naar de belijdende leden. Op dezelfde ochtend wordt ook het Heilig Avondmaal gevierd in de Gereformeerde Ichthuskerk, waar ook doopleden worden uitgenodigd aan te gaan. ’s Avonds is er afwisselend in één van beide kerken een gezamenlijke dienst waarin ook het Heilig Avondmaal wordt gevierd. Het beleid t.a.v. de nodiging wordt gehandhaafd zoals dat gebruikelijk is in de kerk waarin de viering plaatsvindt. In het zorgcentrum De Hazelaar wordt parallel aan de ochtenddienst eveneens het Heilig Avondmaal gevierd waarbij een ouderling en een diaken, hetzij van de Gereformeerde Kerk Ichthus of van De Baak, aanwezig zijn. In de Stille Week voor Pasen wordt jaarlijks, afwisselend in De Baak en de Gereformeerde Ichthuskerk, een Paascyclus gehouden, met diensten op donderdag-, vrijdag- en 12
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
zaterdagavond. Tijdens deze Paascyclus wordt het Heilig Avondmaal gevierd volgens het beleid van de gemeente in wier kerk de dienst wordt gehouden. Een beperkt aantal erediensten per jaar op de zondagochtend heeft een bijzonder karakter, zoals een gezinsdienst, een jeugddienst, een IKK-dienst, een aangepaste dienst met verstandelijk beperkten. Samen met de Gereformeerde Ichthuskerk worden door verschillende commissies onder verantwoordelijkheid van de beide kerkenraden bijzondere diensten georganiseerd, zoals opendeur-diensten, jeugddiensten, zangdiensten, vesperdiensten en Taizé-vieringen. 4.2. Beleidsvoornemens Uit de resultaten van een gemeenteraadpleging is gebleken dat veel leden de uitleg en verkondiging van Gods Woord, in zijn betekenis voor het persoonlijk geloofsleven en het bestaan in de wereld van nu, zien als het concentratiepunt van de diensten. Daarom dient regelmatig, minimaal 1x per jaar, de prediking in de vergadering van de kerkenraad aan de orde te komen. Daarbij gaat het om de inhoud van de prediking en de verbinding met andere gemeenteactiviteiten, zoals gesprekskringen, samenkomsten en catechese. De eredienst moet een gebeurtenis zijn die alle leden mee kunnen vieren. Zij moet zodanige elementen bevatten dat ieder gemeentelid, jong en oud, zich bij de dienst betrokken voelt. Zij moet dus herkenbaar zijn en een uitstraling hebben naar buiten. De liturgische vorm is een belangrijk middel om deze doelstelling te verbeteren. De kerkenraad zal voortdurend over de vorm van de diensten en de achterliggende theologische gedachten moeten blijven nadenken om te komen tot verantwoorde keuzes. In overweging zal worden genomen om vanuit de kerkenraad een “commissie eredienst” in te stellen. Deze commissie kan ook het aanspreekpunt zijn voor de leiding van de kindernevendiensten.
13
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
5. Pastoraat 5.1 Beleid Uitgangspunten ‘Want waar twee of drie mensen in mijn naam samen zijn, ben ik in hun midden.’ (Mattheüs 18:22). Het pastoraat wordt uitgeoefend onder alle gemeenteleden, met als doel in vertrouwelijke gesprekken de kernzaken van het leven te delen. Zo wordt de opdracht: ‘Wees blij met wie zich verblijdt, heb verdriet met wie verdriet heeft’ (Romeinen 12:15) in praktijk gebracht. Ondanks de bredere maatschappelijke ontwikkeling van individualisering en afnemende sociale verbanden wordt het toch belangrijk gevonden om het huisbezoek te blijven doen en zo mogelijk te intensiveren. Het pastoraat is een vorm van gemeenteopbouw. Een gelegenheid om te horen wat er leeft in de gemeente. In de individuele gesprekken is er oog voor het persoonlijk geloof, en indien mogelijk kan de ouderling en/of de wijkdame daarbij behulpzaam zijn. Het huisbezoek kan in twee categorieën worden verdeeld: het crisispastoraat en het aandachtspastoraat. Het crisispastoraat en het regelmatig bezoeken van leden van 80 jaar en ouder is met name het werkterrein van de predikant. Het aandachtspastoraat is voornamelijk voor de ouderlingen en de wijkdames. Met betrekking tot het aandachtspastoraat is het streven dat 1x per twee jaar een bezoek aan de gemeenteleden wordt gebracht. In geval van langdurige ziekte en bij mensen die niet meer mobiel zijn zullen, afhankelijk van de situatie, vaker bezoeken worden afgelegd. Leden van 70 jaar en ouder worden op of kort na hun verjaardag bezocht door de wijkdame. Ook na een geboorte, voor zover daarvan kennis is gegeven, wordt het gezin door de wijkdame bezocht. Binnen een half jaar na de doop wordt het gezin door de wijkouderling bezocht. Ook na een belijdenis wordt het betreffende lid binnen een half jaar bezocht. Bij een huwelijk of een huwelijksjubileum, wordt na kennisgeving door de ouderling en de wijkdame hier aandacht aan besteed. Nieuw ingekomen leden worden door de ouderling en/of wijkdame bezocht. Naast de individuele huisbezoeken is er ook plaats voor het groot-huisbezoek. Dit wordt 1x per twee jaar, zo mogelijk jaarlijks, samen georganiseerd met het pastoraat van de Gereformeerde Ichthuskerk. 5.2 Beleidsvoornemens Eenmaal per jaar, in principe tussen Pasen en de zomer, wordt het pastoraat geagendeerd in een vergadering van de kerkenraad, met als doel om de overige colleges te informeren over de voortgang van het werk van de ouderlingen en de wijkdames en om de gelegenheid te geven met elkaar hierover van gedachten te wisselen. 14 Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
Ieder jaar, aan het begin van het winterwerk, zal in een consistorievergadering geïnventariseerd worden of er cursussen/trainingen georganiseerd moeten worden voor toerusting in het pastoraat in de gemeente. Deze cursussen/trainingen moeten worden georganiseerd in samenwerking met de Gereformeerde Ichthuskerk waardoor ze een breder draagvlak krijgen. In eerste instantie zijn deze cursussen/trainingen bedoeld voor ouderlingen, wijkdames en wijkbroeders. Bij voldoende ruimte kunnen deze cursussen/trainingen ook aangeboden worden aan gemeenteleden die belangstelling hebben voor het pastoraat. Er zal constant aandacht moeten blijven voor de werkers in het pastoraat. Het werk kan hun zomaar teveel worden, waardoor het enthousiasme wegvloeit. Een evenwichtige taakverdeling is van groot belang. Is er voldoende tijd beschikbaar om al het werk voor de kerk te kunnen doen? Een aandachtspunt is om het aantal vergaderingen zoveel mogelijk te beperken, zodat er meer tijd beschikbaar blijft voor het pastorale werk. Uitbreiding van het aantal bezoekdames/broeders zal ook het werk van de ouderlingen verlichten. 5.3 Organisatie De verantwoordelijkheid voor het pastoraat berust bij de kerkenraad., die hieraan op zijn eigen wijze gestalte geeft. Het pastoraat wordt in de hele gemeente uitgeoefend door predikant, ouderlingen, en wijkdames. Daarnaast wordt er, gemeentebreed, steeds weer een beroep gedaan op alle gemeenteleden om te zien naar de ander. Ten slotte krijgt ook binnen de verschillende gesprekskringen het omzien naar elkaar gestalte. 5.4 Aandachtspunten
15
De kwaliteit van het pastoraat;
Jaarlijks evalueert de predikant met de wijkouderling de voortgang van het pastorale werk in de wijk;
Het pastoraat in de hele Hervormde gemeente De Baak.
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
6. Jeugdpastoraat en Jeugddiaconaat 6.1 Doel jeugdpastoraat Doel van het jeugdpastoraat is: contacten leggen met jongeren binnen de kerk en daar waar nodig pastorale zorg verlenen. 6.2 Verantwoordelijkheid Het jeugdpastoraat is nog niet helemaal uitgewerkt. In voorkomende gevallen verzorgen de jeugdouderlingen en/of predikanten het jeugdpastoraat. 6.3 Organisatie In de praktijk vindt het pastoraat plaats tijdens de jeugdactiviteiten. Maar de jongeren worden ook individueel aangesproken en bezocht. Als er iets aan de hand is wordt dit veelal doorgespeeld naar de jeugdouderlingen. Dit kan zijn via een pastorale ouderling of leidinggevende van catechisatie, clubs en kindernevendiensten. In geval van ziekte gaat een jeugdouderling op bezoek en biedt namens de kerk iets aan. Dit blijk van medeleven zien we ook terug in het ‘bloemetje’ vanuit een jeugddienst. (Het is dan niet een bloemetje, maar een meer jeugdige attentie.) Dit kan, indien aan de orde, ook tijdens een reguliere dienst. 6.4 Doel jeugddiaconaat Doel van het jeugddiaconaat is: kinderen (6-12), tieners (12-15) en adolescenten (16+) op een voor hun leeftijd aantrekkelijke manier te laten ervaren hoe je je vanuit het christelijk geloof voor elkaar en anderen (wereldwijd) kunt zorgen. 6.5 Verantwoordelijkheid Het jeugddiaconaat is de verantwoordelijkheid van de jeugddiaken in overleg met de jeugdouderlingen, clubleiding, catecheseleiding, jeugddienstcommissie, tienerdienstcommissie en de predikanten. 6.6 Organisatie De jeugddiaken zet in maart/april een stukje in het Kontaktblad Ichthus waarin hij/zij de jeugd vraagt:
voor welk doel zij het komende seizoen geld bijeen willen brengen via collectes bij diensten, catechese en via acties.
wat zij voor acties in gedachten hebben voor het goede doel.
De jeugddiaken inventariseert reacties over doelen en acties. De jeugddiaken kiest in overleg met de jeugdouderlingen het doel voor komend seizoen en plant ook in overleg eventuele 16
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
acties voor dat doel in het seizoen. In het startweekend worden doel en acties bekend gemaakt aan de gemeentes. 6.7 Jeugddiaconaat en de clubs De jeugddiaken kan samen met, of binnen de clubleiding, een avond verzorgen waar het gaat om: – een actie voor het goede doel – samen koken, bidden, eten, drinken, praten, danken en opruimen. Samen leven voor de Heer. 6.8 Maatschappelijke stage Jongeren moeten gedurende hun middelbare schooltijd vanaf 2011, 72 uur maatschappelijke stage lopen. Op deze manier maken zij kennis met verschillend vrijwilligerswerk binnen de samenleving. De kerk kan deze verplichting aangrijpen om jongeren inzicht te geven in en te motiveren voor het kerkenwerk. 6.9 Adventsmaaltijd 65+ Elk jaar wordt in de adventstijd een 65+ maaltijd gehouden, waarbij jongeren gevraagd wordt te helpen. Via deze weg vindt de kennismaking plaats tussen jongeren en ouderen binnen de gemeente. 6.10 Tenslotte Binnen het JODO leeft de wens om het pastoraat meer in beeld te krijgen. Er is behoefte aan een meer uitgewerkt, duidelijk visiestuk met bijbehorend plan. Daarbij is het nodig dat het doel van het jeugdpastoraat concreter wordt, evenals de verantwoordelijkheid ervan. Op dit moment ontbreekt een dergelijk visiestuk. Het is de bedoeling dit de komende periode te verwezenlijken. Wel zijn de eerste lijnen uitgezet naar de verschillende jeugdonderdelen als clubs, kindernevendienst en catechese. Deze lijn zal gebruikt worden om de jongeren in beeld te krijgen die actief deelnemen aan kerkelijke activiteiten. Daarnaast willen we ook graag de jongeren in beeld krijgen die hierbij niet actief zijn. Dit kan uiteraard via de ledenadministratie. Hoe we hier verder mee aan de slag gaan is nog onderwerp van gesprek.
17
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
7. Diaconaat 7.1 Visie Grondgedachte: Vieren zonder delen is niet mogelijk. Uitgangspunt: de gemeente die tot dienst der barmhartigheid is geroepen geeft onder leiding van de diakenen op haar roeping in het diaconaat. Diaconaat is niet alleen een taak van de diaconie, maar een zaak van de hele gemeente. Diakenen moeten de gemeente bewust maken en actief betrokken doen zijn. Het diaconaat krijgt o.a. handen en voeten in:
Het betrachten van onderling dienstbetoon;
Het verlenen van bijstand, verzorging of bescherming aan hen die dat nodig hebben;
Het verrichten van bepaalde taken op diaconaal terrein;
Het bijeenbrengen van de voor de uitoefening van het diaconaat binnen en buiten Nederland benodigde gelden;
Het dienen van de Kerk in haar taak om overheid en samenleving te wijzen op hun roeping ten aanzien van de sociale vraagstukken, de gerechtigheid te betrachten.
7.2 Huidige activiteiten Voorbereiden van de (gezamenlijke) Avondmaalsviering in de kerk en gelijktijdig een tafelviering in bejaardencentrum De Hazelaar, het dienst doen aan de Avondmaalstafel en een bestemming geven aan de avondmaalscollecte (zie collecterooster). Medewerking verlenen aan de diensten in de Stille Week voor Pasen, Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Stille Zaterdag. Tijdens de dienst van Witte Donderdag wordt dienst gedaan aan de Avondmaalstafel, op Stille Zaterdag wordt de nieuwe paaskaars door een diaken binnen gedragen. Door de diaconie wordt, tijdens de doopdienst de doopkaars aan de paaskaars ontstoken en na de dienst aan de doopouders overhandigd. Door de diaconie wordt, tijdens de belijdenisdienst, een boek verstrekt aan hen die belijdenis doen. Tijdens de dienst op de laatste zondag van het kerkelijk jaar ontsteekt een diaken de aansteekkaars aan de Paaskaars en overhandigt hij/zij de aansteekkaars aan de nabestaande om een kaars voor de overledene aan te steken. De diakenen nemen deel aan de activiteiten van het Werelddiaconaat en Diaconale doelen binnen Nederland en geven voorlichting over sociaal beleid en sociale zekerheid. 18
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
De diaconie heeft met één diaken zitting in het gezamenlijk Diaconaal Platform te Hasselt. Afgesproken is dat het secretariaat bij De Baak ligt. Vanuit het Diaconaal Platform heeft één van de leden zitting in de cliëntenraad WMO. De diaconie neemt deel aan projecten zoals Dorcas en de schrijfactie van Amnesty International. Aansluiten en begeleiden van kerkradio. Het bezorgen van een attentie bij bejaarden op Dankdag. Het bezorgen van een attentie met Pasen. Bij verjaardagen en aan het eind van het jaar wordt aandacht gegeven aan jongeren die in een woonvorm wonen, mensen die langdurig worden verpleegd en ouderen die in verpleeghuizen verblijven. Tevens wordt aan het eind van het jaar bij de jongeren een attentie bezorgd. Participeren in besturen van instanties met een diaconale achtergrond. Contacten onderhouden met de HVD. Contacten onderhouden met de Roemenië Actie Commissie, waaronder het meewerken aan het tot stand komen van een Medische post in Magyar Osd. (buitenland collecte 2012-2016). Contacten onderhouden met Ans Rozema (Mercy Ships) en Ina van de Brandhof (Operatie Mobilisatie). Participeren in in de Interkerkelijke Bijbelclub voor mensen met een verstandelijke beperking. Mede organiseren van diensten voor de medemens met een verstandelijke beperking. Dit gebeurt in samenwerking met Philadelphia. Zorg dragen voor verspreiding van de liturgie onder alle kerkradio luisteraars. Deze wekelijks terugkerende taak wordt uitgevoerd in samenwerking met de HVD. Begeleiden van hulpbehoevenden binnen onze gemeente. Samenwerking zoeken met ouderlingen voor meer inzicht in behoeften, met indien nodig, diaconale huisbezoeken. Medewerking aan eindejaarsgift sociale minima. Bij mensen met een kerkradio-verbinding wordt, als die er prijs op stellen, twee keer per jaar het collectebusje geleegd. Eens per jaar wordt in samenwerking met de diaconie van de Gereformeerde Ichthuskerk het collecterooster gemaakt. De eerste collecte van een dienst is een diaconale collecte.
19
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
De verdeling van de diaconale collecten door het jaar is als volgt: 15 keer diaconie, 4 keer Kerk In Actie, 2 keer PKN, 3 keer Binnenlandproject, 3 keer Buitenlandproject, 3 keer Roemenië Actie Commissie (RAC), 2 keer Mercy Ships en ± 15 keer diverse maatschappelijke doelen. Voor eventuele noodhulp kan er in het rooster ruimte gemaakt worden. Wij sluiten zo mogelijk aan bij (Inter)nationale of plaatselijke acties. De gemeente wordt gevraagd mee te denken over doelen voor het binnen- en buitenlandproject. Jaarlijks wordt een begroting opgesteld op basis van de te verwachten ontwikkelingen op sociaal-economisch terrein, de taak die de diaconie zich heeft gesteld, en de doelstellingen die zij wenst te realiseren. Jaarlijks wordt twee maal een gezamenlijke vergadering gehouden met de diakenen van de Gereformeerde Ichthuskerk. Deelnemen aan de ZWO-commissie. ZWO staat voor Zending, Werelddiakonaat en Ontwikkelingssamenwerking. De jeugd wordt jaarlijks gevraagd mee te denken over een jeugddoel voor het komende seizoen. Hiervoor wordt gecollecteerd bij jeugddiensten, tienerdiensten, catechisatie, etc. De jeugd wordt gevraagd mee te denken en mee te organiseren betreffende te houden acties voor dat jeugddoel in dat betreffende seizoen. Samen met de jeugd organiseren we een Adventsmaaltijd voor 65+. 7.3 Toekomstgericht beleid Voortzetten van de huidige activiteiten; De gemeente actief en meer betrekken bij diaconale activiteiten; Een visie ontwikkelen op toekomstige veranderingen op sociaal economische terrein die te maken hebben met diaconaat. Deze visie zal als uitgangspunt dienen voor het opstellen van onze specifieke doelstellingen en, waar nodig, worden meegenomen in het opstellen van de jaarlijkse begroting; Jeugd betrekken bij het collecteren tijdens de erediensten (1x per maand tijdens de dienst) en bij de uitgang volgens rooster; Samenwerking jeugddiaconaat met de Gereformeerde Ichthuskerk verdiepen; Nadenken op welke wijze wij bejaarden meer bij de gemeente kunnen betrekken;
20
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
Voorlichting geven aan de gemeente betreffende de diaconale activiteiten, waarbij een beroep wordt gedaan op de in de gemeente aanwezige middelen en mogelijkheden. Deze voorlichting richt zich op:
De gemeente in haar geheel
Bepaalde groepen in de gemeente (HVD)
Individuele gemeenteleden
7.4 Communicatie met derden Op een open en heldere wijze communiceren met de gemeente. Op deze wijze dienen we op een enthousiaste manier de gemeente deelgenoot te maken van de diaconale activiteiten. Daarnaast zal de diaconie meer communiceren met betrekking tot specifieke projecten en de giften die zij aan diverse instanties geeft. Op deze manier hopen we dat de gemeente een goed beeld krijgt van de taken van de diaconie. Op een open en heldere wijze communiceren binnen de kerkenraad en de afzonderlijke colleges binnen de kerkenraad. Regelmatig contact, zowel binnen de kerkenraad als binnen de afzonderlijke colleges, is hierbij van uitermate groot belang. Voortdurend op de hoogte blijven van wijzigingen op sociaal-economisch gebied en blijven analyseren welke gevolgen deze wijzigingen hebben op het welzijn van hulpbehoevenden. De diaconie zal de gemeente hierover op adequate wijze voorlichten. De gemeente blijvend wijzen op haar verantwoordelijkheid in de gemeente en vragen om signalen van hulpbehoevenden door te spelen aan de diaconie.
21
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
8. Catechese 8.1 Doelstelling In het kort kan de doelstelling voor de catechese als volgt worden omschreven: Catechese is de taak van de gemeente om (jongeren in) de gemeente in aanraking te laten komen met de Heer en het christelijke geloof. Dit gebeurt in de hoop dat de jongeren door de leiding van de Heilige Geest, zelfstandig en in vrijheid kiezen voor een relatie met God, het navolgen van Christus en een volwaardige plek in de gemeenschap der heiligen. Hier is gekozen voor de omschrijving: ‘in aanraking te laten komen’ omdat het geen confrontatie is, maar meer een uitnodigend karakter hoort te hebben. Daarnaast doet deze omschrijving recht aan het feit dat catechese niet alleen leren met het hoofd is, maar een aanspraak hoort te zijn van heel de mens. Niet alleen het verstand, maar ook het gevoel en het handelen van de christen hoort aandacht te krijgen. Belangrijk is het dat de catechese zich richt op de mens midden in deze cultuur. In het Oude Testament wordt al voortdurend beschreven hoe de volwassenen de opdracht krijgen om hun kinderen te vertellen over de grote daden van God. Ook in het Nieuwe Testament worden ouders opgeroepen om hun kinderen te onderwijzen in de navolging van Christus. Zo is de opdracht om de jongeren in te wijden in het christelijke geloof aan de gemeente als geheel gegeven. Ook wordt zo duidelijk dat de catechese in het grotere verband staat van de opvoeding thuis. In de school van het geloof is niemand uitgeleerd. Daarom geldt voor ieder de opdracht om de dingen van God te blijven onderzoeken en bestuderen. Catechese is niet alleen voor jonge mensen. Gesteld kan worden dat de bronnen van de catechese gevormd worden door de Bijbel en de (protestantse) traditie. Het is natuurlijk niet werkbaar om dat als geheel te nemen. Daarom zijn al snel drie kernen ontwikkeld: Wet, gebed en gebod. Daarnaast hoort bij de stof ook alles wat nodig is om zelfstandig in de christelijke gemeente te functioneren: de liturgie, de doop, het avondmaal. De catechese probeert het evangelie zo onder woorden te brengen dat het aansprekend en uitnodigend is voor mensen in de 21e eeuw. Hiervoor is het nodig dat er gezocht wordt naar eigentijdse methoden en werkvormen. De catechisatie is een gezamenlijke activiteit van De Baak en de Gereformeerde Ichthuskerk. Tijdens de catechisatie wordt ondermeer gewerkt met de methode “Follow Up”. Dit is een methode die aansluit bij de belevingswereld van de tieners. De groepen die met deze methode werken volgen de lessen in De Baak of in De Schakel.
22
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
9. Vorming en Toerusting: de Kerk als lerende gemeenschap 9.1 De Commissie Vorming en Toerusting (CVT) als leerschool van geloof In het bevestigingsformulier voor ambtsdragers van de Protestantse Kerk in Nederland (Dienstboek II, pag. 256vv, Zoetermeer 2004) staat dat ‘alle ambtsdragers tezamen als raad van de kerk de verantwoordelijkheid hebben om de gemeente en elkaar in vieren, leren en dienen bij de heilsgeheimen te bewaren…’. Deze drieslag ‘vieren, leren en dienen’ geldt voor de hele gemeente. Het vieren vindt zijn kern in de kerkdiensten, en is voor een groot deel in handen van de predikant (onder verantwoordelijkheid van de kerkenraad) en wordt onder andere gestimuleerd door de jeugddienstcommissie en de bijdrage van de kerkkoren. Het dienen heeft haar uitdrukkelijke gestalte in de diaconie en in missionaire arbeid. Het leren heeft een duidelijk gezicht in catechese, jeugdwerk en een diversiteit aan kringen. De kerkorde van de PKN stelt ten aanzien van het leren van de gemeente in artikel XI: De gemeente is geroepen blijvend een lerende gemeenschap te zijn. De vorming en toerusting van haar leden krijgt gestalte in onderricht en bezinning, in meditatie en gebed, in beraad en daadwerkelijke inzet. Deze gedachte wordt verder uitgewerkt in ordinantie 9 van de kerkorde, die als titel draagt: De geestelijke vorming: De gemeente geeft onder leiding van de kerkenraad in vorming en toerusting, catechese en jeugdwerk gestalte aan het blijvend proces van geestelijke vorming waarin alle generaties betrokken zijn (ord. 9.1.1). En: De kerkenraad nodigt, vanwege de roeping van de gemeente om leerlingen te blijven op de weg van de Heer, de leden van de gemeente uit om deel te nemen aan vormings- en toerustingswerk met het oog op hun geestelijke groei en het vervullen van de taken van gemeente en kerk. (ord. 9.2.1) Uit deze woorden blijkt dat het leren in de gemeente zich niet beperkt tot de catechese aan jeugd en jongvolwassenen. Leerlingen van Jezus zijn we ons leven lang. Dat is een goede zaak. Het leren onder belijdende leden gebeurt incidenteel en in verschillende samenstelling, bijvoorbeeld via gespreks- en gemeenteavonden en andere activiteiten. De Commissie Vorming en Toerusting bundelt overeenkomstig ord. 9 van de kerkorde dit ‘leren’ in de gemeente en geeft richting, structuur en inhoud aan bovenstaande activiteiten. Zij doet dit door jaarlijks een gevarieerd aanbod te realiseren. Vanzelfsprekend zal ze de bestaande activiteiten in haar aanbod opnemen.
23
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
Zo krijgt de roeping van de gemeente om blijvend een lerende gemeenschap te zijn (art. XI kerkorde) gestalte in zowel catechese en jeugdwerk als ook in vorming en toerusting: vorming tot discipelen (= leerlingen) van Jezus en toerusting tot de taak waartoe we geroepen zijn: het zoeken van het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid. 9.2 Uitgangspunten en handvatten In zijn boek Terug naar de kern noemt dr. J. Hendriks drie kenmerken of dimensies van de kerk: omgang met God, gemeenschap met elkaar en dienst aan de wereld. M. Noorloos vertaalt dat in zijn boek Leven uit de bron in: betrokkenheid bij of hart voor de Heer, betrokkenheid bij of hart voor elkaar als zijn volgelingen, betrokkenheid of hart voor zijn werk in en voor de wereld. De vorming en toerusting van de gemeente betreft al deze drie terreinen. De CVT bevordert en stimuleert middels haar aanbod de spiritualiteit, de gemeenschap en de dienstbaarheid in en van de gemeente. De CVT probeert zich in haar aanbod op deze drie terreinen te richten om eenzijdigheid te voorkomen en de gemeente in haar breedte te dienen. Permanent leren in de school van het geloof is niet alleen een zaak van het hoofd, maar ook van hart en handen. Ook samen dingen doen bevordert de gemeenschap en kan dienstbaar zijn aan mensen. De CVT kan werken vanuit een jaarthema, dat tevens kan worden uitgewerkt in de startdienst en als kapstok kan dienen voor het groot-huisbezoek. In haar aanbod speelt de behoefte van de gemeenten vanzelfsprekend een grote rol. Om die op het spoor te komen is overleg met predikanten, pastorale ouderlingen, wijkcontactpersonen, diaconie etc. van belang. De CVT presenteert haar aanbod in de gemeentegids die aan het begin van het nieuwe seizoen wordt verspreid. Het aanbod is toegankelijk voor iedereen. Bestaande dingen zoals groot-huisbezoek worden hierin opgenomen. In haar aanbod kan zij gebruik maken van talenten van mensen in de gemeente en daarbuiten. 9.3 Samenstelling Commissie Vorming en Toerusting De CVT bestaat uit 7 of 9 mensen (3/4 Baak, 3/4 Bolwerk, 1 predikant toegevoegd). Daarbij zij opgemerkt dat vanuit beide kerken één lid deel uitmaakt van de kerkenraad. Haar taken zijn: de gemeente enthousiasmeren en informeren, overleggen met andere commissies en predikanten, peilen van behoeften, plannen opzetten en afspraken maken. En het spreekt vanzelf dat ze openstaat voor allerhande suggesties.
24
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
10. Commissie communicatie in oprichting De kerkrentmeesters richten zich op de formele communicatie en hebben zich tot taak gesteld om een zo groot mogelijke groep leden te bereiken en daarnaast (vooral via de website) ook interessant te zijn voor niet-leden of anders geïnteresseerden. De komende tijd wordt, onder verantwoordelijkheid van de op te richen federatiekerkenraad, een communicatiecommissie ingesteld. Deze commissie krijgt ondermeer als opdracht te onderzoeken of de huidige manier van communiceren nog aanspreekt Afhankelijk van de uitkomsten zal een advies worden uitgebracht. In dit onderzoek moeten alle vormen van communicatie meegenomen worden. Te denken valt aan internet, uitzendingen via radio en/of internet, email en de audiovisuele middelen tijdens de eredienst. In dit onderzoek dienen alle kostenaspecten meegenomen te worden, uitbesteden, eigen beheer, etc. In deze commissie zullen ook leden van het college van kerkrentmeesters zitting nemen.
25
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
11. Beheer
11.1 Doelstelling De doelstelling van het college van kerkrentmeesters is de instandhouding van de eredienst en de overige kerkelijke activiteiten van de gemeente. De taak van de kerkrentmeesters is de zorg voor de stoffelijke aangelegenheden van de gemeente, voor zover niet van diaconale aard. Deze omvat het beheer over alle goederen waarvan de gemeente als rechtspersoon eigenares of bezitster is. De kerkorde van de PKN (2004) geeft een uitgebreide opsomming weer van de samenstelling en taken van het College van kerkrentmeesters in Ord. 11. Deze ordinantie hanteren we als leidraad bij het weergeven van de activiteiten van het College van kerkrentmeesters van de Hervormde gemeente De Baak. De kerkrentmeesters zijn allen als ambtsdrager lid van de kerkenraad. Er zijn zes ouderlingkerkrentmeesters. Allen zijn verantwoordelijk voor het gehele taakveld maar vervullen daarnaast elk een specifieke functie. In het handboek kerkrentmeesters staan deze taken omschreven. 11.2 Kerntaken Om zinvol te functioneren binnen de kerk hebben de kerkrentmeesters hun activiteiten onderverdeeld in een aantal kerntaken. De kerntaken zijn concreet en bieden houvast bij het vervullen van het beleid. De volgende kerntaken worden onderscheiden:
26
Beheer onroerend goed ;
Beheer financiën ;
Verhuur ;
Personeel en vrijwilligers;
Communicatie;
Bedrijfshulpverlening;
Het bijhouden van de registers van de gemeente, het doopboek en het trouwboek en de ledenadministratie;
Beheer van de kerkelijke archieven.
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
11.3 Beheer onroerend goed De gemeente bezit twee gebouwen, te weten het kerkgebouw aan Oudendijk 2 te Hasselt en de pastorie aan Oudendijk 2a, eveneens te Hasselt. Zowel het kerkgebouw als de pastorie staan op eigen grond. Kerkgebouw De kerk, gebouwd in 1976, wordt, naast de erediensten, ook gebruikt voor trouw- en uitvaartdiensten en andere activiteiten van de kerkelijke gemeente. Daarnaast kunnen andere activiteiten plaatsvinden, voor zover niet strijdig met de doelstelling van de kerk. Voor de gemiddelde erediensten zijn voldoende plaatsen aanwezig. In 2012 werd de keuken van de kerk vervangen. In 2011 ontvingen wij een legaat dat voor de financiering hiervan werd ingezet. Daarnaast heeft ook een activiteitencommissie zich volop ingezet om voor dit doel geld in te zamelen. Pastorie De pastorie, gebouwd in 1995, is gelegen naast het kerkgebouw en is een moderne semibungalow, op een ruime kavel. Afgezien van periodiek onderhoud, zoals schilderwerk en vervanging van de keuken over een termijn van ca. 5 jaar, bij een passende gelegenheid, behoeft deze woning verder naar verwachting voorlopig weinig extra onderhoud. Werkzaamheden aan de woning zullen te allen tijde in overleg plaatshebben met de bewoners. Gebruik basisschool De Hoeksteen Naast bovenstaande eigen gebouwen gebruiken wij de naastgelegen basisschool ca. 50 keer per jaar als ruimte voor de kindernevendienst. (bij toerbeurt één lokaal en twee lokalen). Deze school voldoet aan alle voorwaarden op het gebied van veiligheid en vergunningen. Er is een officiële huurovereenkomst. Onderhoud In 2007 heeft een inventarisatie van het onderhoud voor de komende 10 jaar door een extern bureau plaatsgevonden. De inventarisatie heeft geleid tot het meerjaren onderhoudsplan, met daarin de activiteiten en de verwachte kosten over de periode van 2008 tot en met 2018 voor het onderhoud van het kerkgebouw. In 2011 hebben de kerkrentmeesters het binnenwerk van het kerkgebouw geïnventariseerd en een controlelijst gemaakt voor het jaarlijkse onderhoud. In het najaar van 2011 is een onderhoudscommissie opgericht, met een aantal werkgroepen (werkgroep schilderen, tuinonderhoud etc.) . De leden van deze werkgroepen dragen zorg voor het jaarlijkse onderhoud van de kerkelijke gebouwen onder leiding van de kerkrentmeesters. In 2012 werd ook het binnen- en buitenwerk van de pastorie geïnspecteerd door de kerkrentmeesters en werd een controlelijst opgesteld voor het jaarlijkse onderhoud van de pastorie. Buitenterrein Voor het tuinonderhoud zijn meerdere (vaste) vrijwilligers eschikbaar. Er zijn voldoende parkeerplaatsen rondom “de Baak” beschikbaar. 27
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
Overige zaken De gebouwen zijn verzekerd tegen brand- en stormschade. Het dagelijks beheer en toezicht wordt verzorgd door het kostersechtpaar. Voor het kerkgebouw is een gebruikersvergunning verleend in 2010. Het kostersechtpaar en hun vervangers zijn in het bezit van het diploma sociale hygiëne en BHV. 11.4 Beheer financiën Zonder geldstroom zou ook de kerk niet kunnen bestaan. De belangrijkste bron van inkomsten is de vrijwillige bijdrage, bekend als de Actie Kerkbalans. Daarnaast wordt wekelijks in de erediensten gecollecteerd. Andere inkomsten zijn: verhuur, giften, legaten, subsidies, verjaardagsfonds, acties. De belangrijkste uitgaven zijn de salarissen, te weten het traktement van de predikant, het salaris van het kostersechtpaar, de energiekosten en het noodzakelijke onderhoud aan de gebouwen. Er zal op een verantwoorde wijze met de besteding van het geld moeten worden omgegaan. Dit kan onder andere door het gebruik van fondsen, het budgetteren, en een adequate financiële verslaglegging. Hiervoor schromen wij niet gebruik te maken van externe adviseurs. Cyclus van begroting en jaarrekening De jaarlijkse begroting en jaarrekening worden in overleg tussen kerkrentmeesters, commissies en het administratiekantoor Kerkelijk Bureau Salland te Kampen verzorgd, en aangeboden aan o.a. kerkenraad, gemeente en kerkelijke instanties. Het college van kerkrentmeesters stelt ten behoeve van het financieel te voeren beleid jaarlijks een begroting (en toelichting hierop) vast. Administratie Uitsluitend de administratie vaste vrijwillige bijdragen wordt in eigen beheer uitgevoerd. De overige administratieve werkzaamheden worden extern uitgevoerd, een en ander in overleg met het college van kerkrentmeesters, hierbij vertegenwoordigd door de penningmeester. 11.5 Verhuur Het gebruik van gebouwen voor of vanuit het gemeentewerk is steeds gratis. Het is voor derden mogelijk (delen van) het kerkgebouw te huren tegen van tevoren overeengekomen tarieven. De kerkrentmeester met de taak beheerder is verantwoordelijk voor de verhuur van het gebouw. Voor alle gebruik van de gebouwen voor verhuur of eigen activiteiten geldt dat dit niet strijdig mag zijn met de belangen van de kerkelijke gemeente De Baak. Dit ter beoordeling van de kerkenraad van De Baak. 11.6 Personeel en vrijwilligers Tot nu toe is er geen behoefte aan een personeelsbeleidsplan. Door de gemeente De Baak wordt een 100% predikantsplaats bekostigd. Voor het overige bestaat het personeel uit een beheerder en een koster. Voor beiden is een oproepkracht beschikbaar voor vervanging 28
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
tijdens vakantie en/of ziekte. De Baak heeft de beschikking over drie organisten, die zorgdragen voor de begeleiding van de erediensten, trouw- en rouwdiensten. Jaarlijks wordt daartoe in onderling overleg een rooster opgesteld. Deze organisatie ontvangen hiervoor een vergoeding. Een gemeente kan niet bloeien zonder vrijwilligers. Meer dan 300 leden van de gemeente De Baak dragen in meer of mindere mate een steentje bij aan talloze activiteiten welke in en rondom De Baak plaatsvinden. Om een aantal doelstellingen te verwezenlijken zijn commissies samengesteld. Deze commissies worden deels gevormd door de leden van De Baak, voor een ander deel uit kerkenraadsleden. De commissies draaien onder verantwoordelijkheid van het college van Kerkrentmeesters. Zo is er bijvoorbeeld de onderhoudscommissie die het jaarlijkse onderhoud van de kerkelijke gebouwen en terreinen voor haar rekening neemt. Ook is er een commissie liturgisch bloemschikken, een activiteitencommissie en een verjaardagsfonds. 11.7 Jaargesprek met personeel en vrijwilligers Eenmaal per jaar, in februari, vindt een evaluatiegesprek plaats met de leden- en bijdragenadministrateur. Ook met de koster en beheerder vindt jaarlijks, eveneens in februari, een functioneringsgesprek plaats.
11.8 Bedrijfshulpverlening Ongeveer dertig enthousiaste gemeenteleden zijn opgeleid tot BHV-er. Zij worden jaarlijks bijgeschoold. Wekelijks heeft een BHV-er dienst om in geval van calamiteiten en/of eerste hulpverlening het Hoofd BHV (= de koster) te ondersteunen in geval van calamiteiten. In geval van ontruiming hebben alle aanwezige BHV-ers een taak. Voor 2012 is een ontruimingsoefening samen met de brandweer gepland. In het gebouw is een AED aanwezig. De BHV-ers zijn allen opgeleid voor gebruik van dit apparaat. 11.9 Archiefbeheer Het bijhouden van de registers van de gemeente, het doopboek en het trouwboek en de ledenadministratie.
29
Sinds 2011 wordt gebruik gemaakt van de Landelijke ledenregistratie. Daarnaast wordt het doopboek en trouwboek bijgehouden.
Het archief van 1956 tot 2004 is opgeslagen bij het Historisch Centrum Overijssel (HCO) te Zwolle. Het archief vanaf 2004 is opgeslagen in De Baak en wordt beheerd door twee vrijwilligers.
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015
11.10 Meerjarenbeleidsplan De staat van onderhoud van het kerkgebouw en de pastorie op een verantwoord niveau houden, door middel van uitvoering van het meerjaren onderhoudsplan. De organisatie en opbrengst van de actie Kerkbalans optimaliseren (en daarmee het actief beheren van het ledenbestand). Net als alle kerken hebben wij zorg over de terugloop van het aantal kerkgangers en de vermindering van inkomsten die daarvan het gevolg is. De komende tijd zullen wij moeten kijken hoe wij met minder middelen toch onze erediensten in stand kunnen houden. Het optimaliseren en verbeteren van de communicatie via o.a. kerkblad en website. Invoering van digitale archivering. Instandhouding van het grote aantal vrijwilligers. Veel werkzaamheden worden en kunnen worden uitgevoerd door vrijwilligers. Het is zaak zoveel mogelijk gemeenteleden bij het vrijwilligerswerk te betrekken en betrokken te houden. Hiervoor zal eens in de 3 jaar een vrijwilligersbijeenkomst worden georganiseerd (in 2012 en 2015). Actie ondernemen voor het op peil houden van ontruimingsverantwoordelijken en eerstehulpverleners. In het bovenstaande zijn de hoofdzaken en hoofdtaken in het kerkrentmeesterlijk beheer beschreven. De nadere uitwerking, afspraken en verplichtingen zijn vastgelegd in het handboek kerkrentmeesters. Dit handboek wordt jaarlijks geactualiseerd.
30
Beleidsplan Hervormde gemeente De Baak versie 2015