ABN AMRO Holding N.V

ABN AMRO Holding N.V.

Leeswijzer Het duurzaamheidsverslag en het jaarverslag 2006 worden, net als in voorgaande jaren, gelijktijdig gepubliceerd. Dat is niet toevallig: ABN AMRO is van mening dat de twee verslagen de belanghebbenden een volledig beeld van de bank en haar activiteiten geven. Om het leesgemak te bevorderen, zijn achter in dit verslag een verklarende woordenlijst en een lijst met afkortingen opgenomen. Voor uitgebreide informatie die van belang is voor specifieke lezersgroepen, wordt verwezen naar onderstaande bronnen. 1 Meer informatie over de organisatie, visie en strategie, resultaten, corporate governance en investor relations vindt u: − op onze internetsite: www.abnamro.nl − in het jaarverslag 2006 (kan worden afgedrukt of gedownload via www.abnamro.nl/) − in het ABN AMRO Corporate Governance Supplement 2006 − in het ABN AMRO Magazine 2006 (kan worden afgedrukt of gedownload via www.abnamro.nl/) − in het jaarverslag volgens Form 20-F voor 2006 (kan worden afgedrukt of gedownload via www.abnamro.nl) Verwijzingen naar publicaties worden soms ter verduidelijking voorzien van een symbool:

b Naam van publicatie 2 Uitgebreide informatie over duurzaamheid is verder te vinden op de speciale duurzaamheidssectie op de internetsite van de groep: www.abnamro.com/sustainability. In dit duurzaamheidsverslag staan op tal van plaatsen koppelingen naar deze sectie.

m Korte beschrijving van onderwerp Ons duurzaamheidsverslag 2006 is opgesteld volgens de G3-richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI), niveau A+. De GRI-index op www.abnamro.com geeft een uitgebreid overzicht hoe wij ten aanzien van deze indicatoren scoren.

m GRI-index

Door derden

GRIcheck

C+

B

B+ Verslag extern gecontroleerd

Verplicht

Optioneel

Eigen beoordeling

C

Verslag extern gecontroleerd

2002 in Accordance

A

A+ 200720072007 + 200720072007 200720072007 200720072007 200720072007 200720072007 SELF DECLARED 200720072007

A

GRI REPORT

200720072007 + 200720072007 200720072007 200720072007 200720072007 200720072007 3rd PARTY CHECKED 200720072007

A

GRI REPORT

200720072007 + 200720072007 200720072007 200720072007 200720072007 200720072007 GRI CHECKED 200720072007

A

GRI REPORT

1

Inhoud

Inhoud ABN AMRO in een oogopslag

3

Bericht van de voorzitter

6

Waar wij voor staan

8

Aandachtsgebieden: Transparant en aanspreekbaar zijn

14

Onze activa beschermen

24

Dilemma’s Maatschappelijk verantwoorde financiële dienstverlening

40

A Focus op onze klanten

41

B Belangrijkste duurzame producten en diensten

42

Een aantrekkelijk werkgever zijn

50

De impact van onze bedrijfsactiviteiten minimaliseren

60

A Onze impact op het milieu

61

B Onze leveranciers

67

Bijdragen aan de lokale gemeenschap

2

34

69

A Sponsoring

70

B Investeren in lokale gemeenschappen

71

Verslaggevingsgrondslagen

75

Assurance-rapport

78

Verklarende woordenlijst

80

ABN AMRO in een oogopslag

ABN AMRO in een oogopslag Belangrijkste feiten en cijfers Financieel

2006

2005

2004

22.658

18.946

16.286

858

1.120

709

4.715

4.382

3.865

1

Totaal operationele baten (in miljoenen euro’s) Totaal belastingen (in miljoenen euro’s) Nettowinst (in miljoenen euro’s) Aansprakelijk groepsvermogen (in miljoenen euro’s) Balanstotaal (in miljoenen euro’s)

45.108

43.224

33.239

987.064

880.804

727.454

Efficiencyratio (in %)

69,6

68,3

77,9

1.982

1.777

1.443

351.500

186.300

74.300

Transacties doorverwezen naar Sustainable Risk Advisory

358

372

316

Positieve adviezen door Sustainable Risk Advisory

Duurzaam beheerd vermogen (in miljoenen euro’s) Microkredietklanten

Risico 242

242

194

Projecten getoetst aan Equator Principles

33

43

16

Goedgekeurde projecten na toetsing aan Equator Principles

16

11

4

105.433

93.014

93.776

52

52

49

Sociaal Gemiddeld aantal medewerkers (in fte’s) Vrouwen (in %) Vrouwen in leidinggevende positie (in %)

18

17

19

Niet-Nederlanders in Top Executive Group (in %) 2

54

52

59

130,5

116,6

104,2

27,1

24,2

14,5

Totaal opleidingskosten (in miljoenen euro’s) Investeringen in lokale gemeenschappen (in miljoenen euro’s) Sponsoring (in miljoenen euro’s) Vrijwilligers (aantal medewerkers)

99,5

96,3

88,2

9.930

10.515

14.450

360,3

360,7

378,8

Milieu Elektriciteit (kWh per m2) Elektriciteit (kWh per werkplek)

7.157

7.293

7.585

Elektriciteit (kWh per fte)

9.684

9.388

8.691

Zakelijke vliegkilometers (per fte)

6.432

6.184

5.398

CO2-uitstoot (ton per fte)

3,93

3,55

3,84

Papierverbruik (ton per fte)

0,11

0,13

0,12

2de plaats

2de plaats

1

plaats

1ste plaats

Opgenomen

Opgenomen

Opgenomen

AAA

AAA

AAA

Overige Dow Jones Sustainability Index - World Dow Jones Sustainability Index - STOXX FTSE4Good Europe 50 en FTSE4Good World 100 Innovest Strategic Value Advisors Oekom research Top 100 meest duurzame bedrijven wereldwijd

Top drie3 1

ste

plaats

ste

C+/Prime

C+/Prime

C+/Prime

Opgenomen

Opgenomen

Opgenomen

1 IFRS: International Financial Reporting Standards, exclusief consolidatie-effect private equity-belangen. 2 De definitie van Top Executive Group (TEG) is in 2005 gewijzigd. De cijfers zijn derhalve niet vergelijkbaar. 3 DJSI publiceert geen expliciete ranglijst voor 2006.

3


ABN AMRO organisatiestructuur De organisatiestructuur van ABN AMRO is

De mondiale samenhang tussen de BU’s

per 1 januari 2006 gewijzigd om de focus op

wordt gewaarborgd door de BU-overstijgende

klanten in het middensegment te versterken

Consumer Client en Commercial Client-

en concernbreed de voordelen van de kracht

segmenten. Deze segmenten moeten de

van ABN AMRO als ‘één bank’ effectiever te

toepassing van succesvolle producten over de

benutten. De nieuwe structuur stelt onze

grenzen van de verschillende geografische

Business Units (BU’s) in staat concernbreed

gebieden heen bevorderen en, samen met de

kennis en ervaring uit te wisselen en de

Product BU’s, onze klanten kwalitatief

bedrijfsvoering te optimaliseren.

hoogwaardige oplossingen bieden.

De groepsstructuur van ABN AMRO bestaat

Group Functions creëert toegevoegde waarde

uit:

door concernbreed ondersteuning en diensten

• zeven Client BU’s;

te verlenen op een groot aantal terreinen,

• drie Product BU’s;

variërend van risicobeheer tot financiën en van

• twee BU-overstijgende segmenten;

personeelsbeleid tot duurzame ontwikkeling.

• Group Functions;

Hierbij wordt steeds gestreefd naar een goed

• Services.

evenwicht tussen mondiale aansturing en lokale flexibiliteit en expertise.

De zeven Client BU’s bestaan uit vijf regionale BU’s (Nederland, Europa inclusief

Services blijft zich richten op het vergroten van

Antonveneta in Italië, Noord-Amerika, Latijns-

de operationele doelmatigheid door middel

Amerika en Azië) en twee mondiale BU’s,

van consolidatie en standaardisatie dwars

namelijk Private Clients en Global Clients.

door de hele organisatie heen.

De drie Product BU’s (Global Markets,

Begin 2007 is de verantwoordelijkheid voor

Transaction Banking en Asset Management)

duurzaamheid op centraal niveau

ondersteunen de Client BU’s door voor alle

ondergebracht in een nieuwe functie,

klanten wereldwijd producten te ontwikkelen

Group Public Affairs.

en te leveren.

Groepsstructuur Nederland

Europa incl. Antonveneta

NoordAmerika

LatijnsAmerika

Azië

Private Clients

Global Clients

Lokale producten

Lokale producten

M&A ECM

Consumer Client Segment Commercial Client Segment Lokale producten

Lokale producten

Lokale producten

Lokale producten Global Markets Transaction Banking Asset Management Services

4

Group Functions


Resultaat voor belastingen over 2006 per BU

Aantal vestigingen in 2006 per BU

Medewerkers (fte’s) in 2006 per BU

Nederland: 22,1%

Nederland: 13,9%

Nederland: 20,3%

Europa: 9,7%

Europa: 23,5%

Europa: 16,4%

Noord-Amerika: 18,7%

Noord-Amerika: 9,5%

Noord-Amerika: 13,8%

Latijns-Amerika: 22,1%



Azië: 6,2%

Azië: 2,5%

Azië: 13,0%

Global Clients: 3,8%



Private Clients: 6,3%



Asset Management: 4,4%



Private Equity: 5,6%



Group Functions/Services: 1,0%



Landen en gebiedsdelen waar ABN AMRO gevestigd is Europa

Russische Federatie

Latijns-Amerika

Azië

België

Slowakije

Argentinië

Australië

Denemarken

Spanje

Brazilië

China, Volksrepubliek

Duitsland

Tsjechië

Chili

Filippijnen

Finland

Turkije

Colombia

Hongkong

Frankrijk

Verenigd Koninkrijk

Ecuador

India

Gibraltar

Zweden

Paraguay

Indonesië

Griekenland

Zwitserland

Uruguay

Japan

Venezuela

Kazachstan

Ierland Italië

Noord-Amerika

Kanaaleilanden

Canada

Midden-Oosten en Afrika

Maleisië

Luxemburg

Mexico

Saudi-Arabië

Nieuw-Zeeland

Nederland

Verenigde Staten

Verenigde Arabische Emiraten

Oezbekistan

Zuid-Afrika

Pakistan

Noorwegen

Korea, Republiek

Oostenrijk

Singapore

Polen

Taiwan

Portugal

Thailand

Roemenië

Vietnam

5


Geachte belanghebbende, Geen woorden maar daden. Dit is de afgelopen jaren de drijfveer geweest in ons streven om onze goede bedoelingen ten aanzien van duurzaamheid ook concreet inhoud te geven. Wij willen in de behoeften van onze organisatie voorzien en tegelijk het vertrouwen van onze belanghebbenden behouden en versterken, nu en in de toekomst. Deze ambitie kunnen we alleen waarmaken door duurzaamheid in onze kernactiviteiten te integreren en te verankeren. In 2006 zijn wij met de uitvoering van onze duurzaamheidsstrategie een nieuwe fase ingegaan. Op een aantal belangrijke gebieden kunnen wij goede vooruitgang melden. Nadere bijzonderheden vindt u in dit jaarverslag. Wij zijn ook trots op de erkenning die wij voor onze initiatieven krijgen in de vorm van prestigieuze onderscheidingen voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en onze positie in diverse duurzaamheidsindices. Hoewel er nog veel werk te doen is, toont dit wel aan dat we op de goede weg zijn. De komende jaren blijft onze aandacht er vooral op gericht duurzaamheid tot in het hart van onze organisatie te laten doordringen. Hiertoe zullen wij onze Business Units stimuleren om duurzaamheid in de dagelijkse praktijk gestalte te geven. Hoewel coördinatie en toezicht op diverse punten centraal geregeld zullen worden, zijn wij van mening dat duurzaamheid een onderwerp is dat in eerste instantie op lokaal niveau speelt; daar doen we tenslotte zaken. Begin 2007 is de verantwoordelijkheid voor duurzaamheid op centraal niveau ondergebracht in een nieuwe functie, Group Public Affairs. Deze unit gaat het politieke, economische, maatschappelijke en milieuveld waarin de bank wereldwijd actief is, grondig analyseren. Op deze manier zal Group Public Affairs de bank in staat stellen haar maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen, een concurrentievoordeel te realiseren en meerwaarde voor alle belanghebbenden te creëren. Voor het voortbestaan en de verdere ontwikkeling van onze wereld is innovatie van onschatbare waarde. Door kapitaal en financieel advies te verschaffen, bieden banken anderen de kans hun plannen te verwezenlijken. Via hun contacten met klanten en zakenpartners hebben banken ook inzicht in een groot aantal zeer diverse werkwijzen. In bepaalde gevallen bieden deze werkwijzen goede oplossingen in duurzaamheidskwesties. Wij zien het als een uitdaging om met onze financiële kennis en onze connecties bedrijven te helpen nieuwe, duurzame oplossingen en ideeën voor de wereld van morgen ten uitvoer te brengen. Gezien onze schaalgrootte en de omvang van ons klantenbestand, gaat van ons beleid en van onze werkwijzen een verreikende invloed uit. Wereldwijd opererende bedrijven als ABN AMRO dienen zich daarom bewust te zijn van de keuzes die ze maken en de impact die ze - soms ongewild - binnen hun invloedssfeer hebben. Wij worden regelmatig voor dilemma’s geplaatst en de belanghebbenden bij onze bank hebben uiteenlopende en soms zelfs tegenstrijdige belangen en doelstellingen. In dergelijke situaties is het zelden een kwestie van zwart-wit, maar veeleer van allerlei tinten grijs. Het is ook belangrijk dat wij beproefde werkwijzen en waarden hanteren om tot verantwoorde beslissingen te komen. Bij de beoordeling van klanten is niet altijd sprake van een eenduidig ja of nee: vaak is het een kwestie van ‘ja, maar…’. In dat geval is duurzaamheid er meer bij gebaat om met een klant samen te werken teneinde 6

verandering van binnenuit te bewerkstelligen, dan om de klant af te wijzen.


Het is bemoedigend dat duurzame ontwikkeling bij overheid en bedrijfsleven op steeds meer aandacht en actie kan rekenen. De publieke sector en de private sector zullen moeten samenwerken om mondiale vraagstukken als klimaatverandering, schaarste van energie en (drink)water, armoede en ketenverantwoordelijkheid aan te pakken. Een gedegen weten regelgeving, transparantie en eerlijke spelregels op mondiaal niveau zijn hierbij onontbeerlijk. Het doet mij veel genoegen u dit duurzaamheidsverslag 2006 te kunnen aanbieden. Het verschijnt tegelijk met ons financiële jaarverslag 2006. Ik ben van mening dat belanghebbenden door het lezen van deze twee verslagen zich een volledig beeld van onze organisatie kunnen vormen. Dit duurzaamheidsverslag is opgesteld volgens de G3-richtlijnen van het Global Reporting Initiative (niveau A+). Wij onderschrijven ook de tien Global Compact-principes en de Millennium Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties. In dit duurzaamheidsverslag wordt met symbolen hiernaar verwezen. Het is aan ieder van ons om zijn of haar steentje bij te dragen aan het oplossen van de duurzaamheidsproblemen waarvoor onze wereld zich gesteld ziet. Dit verslag toont, naar ik hoop, aan dat ABN AMRO deze verantwoordelijkheid serieus neemt. Ik wil onze belanghebbenden bedanken voor hun vertrouwen in ABN AMRO, en in het bijzonder onze medewerkers voor hun niet aflatende inzet om van onze organisatie een duurzaam succes te maken. Verder wil ik u, de lezer, bedanken voor uw belangstelling voor ons bedrijf. Uw opmerkingen en suggesties over dit verslag of ons beleid stellen we bijzonder op prijs. U kunt deze mailen naar: [email protected].

Rijkman Groenink,

“Onze taak gaat verder dan het

Voorzitter van de Raad van Bestuur

waarborgen van het succes van ons bankbedrijf in een uiterst concurrerende

Amsterdam, 14 maart 2007

en complexe omgeving. De echte uitdaging is dit te bereiken op een manier die in evenwicht is met en inspeelt op de wereldwijde duurzaamheidsproblematiek. Als wij onze toekomst en die van onze kinderen veilig willen stellen, moeten wij onze verantwoordelijkheid nemen bij het aanpakken van deze problemen.” Rijkman Groenink, Voorzitter van de Raad van Bestuur 7

Waar wij voor staan

Duurzaamheid raakt steeds dieper ingebed in het kerndoel van ons bedrijf: het creëren van maximale duurzame waarde voor onze belanghebbenden. Om het hiervoor benodigde vertrouwen te bewerkstelligen, moeten wij verantwoordelijk en integer handelen. In toenemende mate is dit vertrouwen ook afhankelijk van ons vermogen om het commitment aan duurzaamheid in concrete daden om te zetten. Door onze focus op zes aandachtsgebieden verankeren we duurzaamheid steeds verder in onze bedrijfsvoering. Op deze manier wordt duurzaamheid bankbreed steeds meer een integraal onderdeel van ons handelen en onze besluitvorming. Onze inspanningen variëren van wereldwijde initiatieven en samenwerkingsverbanden tot kleinschalige gerichte campagnes ten behoeve van lokale gemeenschappen. Het bestrijden van de klimaatverandering en het terugdringen van de armoede zijn twee hoofdthema’s van ons duurzaamheidsprogramma.

Waar wij voor staan ‘Van risico naar business en van niche naar

Onze invloedssfeer

mainstream’: dit is de volgende fase van ons

Als financiële instelling moeten wij rekening

duurzaamheidstraject. Door duurzaamheid te

houden met de uiteenlopende - en soms

integreren in alles wat we doen, willen we

tegenstrijdige - belangen van onze klanten en

onze bijdrage aan duurzame ontwikkeling

andere belanghebbenden. Bij onze zakelijke

vergroten en tegelijkertijd onze

beslissingen nemen wij ook maatschappelijke,

bedrijfsdoelstellingen versneld uitvoeren.

ethische en milieukwesties en het welzijn van toekomstige generaties in aanmerking. Dit

Uitgangspunt van onze strategie is het streven

houdt in dat we voortdurend verschillende

naar duurzame winstgevende groei ten

belangen en aspecten tegen elkaar moeten

behoeve van al onze belanghebbenden,

afwegen en langs de meetlat van onze

waaronder klanten, medewerkers,

Waarden, Business Principles en

aandeelhouders, leveranciers, de samenleving

beleidskaders moeten leggen.

en het milieu. Het strategisch voordeel van onze specifieke combinatie van klanten,

Ons streven is om in alle landen waar wij

producten en geografische markten is het

actief zijn, zo hoog mogelijke normen toe te

grootst in het middensegment van de markt.

passen, met inachtneming van de lokale cultuur en voorschriften. We stellen ons

Ons commitment aan duurzaamheid

daarbij betrokken en proactief op.

ondersteunt onze activiteiten. Verantwoordelijkheid, integriteit en

De maatschappelijke en zakelijke context

transparantie in onze manier van zakendoen

waarin wij opereren, wordt door een grote

en werken vormen de basis voor succes in

verscheidenheid van factoren bepaald, zoals

financiële dienstverlening. Wij onderscheiden

klimaatverandering, schaarste van energie en

de volgende zes aandachtsgebieden in

drinkwater, armoede, milieuvervuiling en

duurzaamheid, die in dit rapport worden

mensenrechten. Al deze aspecten plaatsen

behandeld:

ons en onze klanten voor problemen, maar

• transparant en aanspreekbaar zijn;

bieden tegelijk ook kansen. Hoewel wij graag

• onze activa beschermen;

een centrale rol willen spelen bij de aanpak

• maatschappelijk verantwoorde financiële

van deze kwesties, zijn er echter grenzen aan wat wij als financiële instelling kunnen

dienstverlening; • een aantrekkelijk werkgever zijn;

bereiken. Het is dan ook niet in alle gevallen

• de impact van onze bedrijfsactiviteiten

mogelijk om aan de wensen van alle belanghebbenden tegemoet te komen. Soms

minimaliseren; • bijdragen aan de lokale gemeenschap.

moeten wij aanvaarden dat overeenstemming niet haalbaar is.

Belangrijkste onderscheidingen in 2006 The World Environment Center (WEC)

Gouden medaille voor International Corporate Achievement in Sustainable Development

Vereniging voor Milieu-Accountancy (VMA) en het NIVRA

Accountancy Award voor het beste maatschappelijke jaarverslag

Financial Times Sustainable Banking Awards

Banco Real uitgeroepen tot ‘Emerging Markets Bank of the Year’

Transparantieonderzoek door het ministerie van Economische Zaken

Meest transparante duurzaamheidsverslag

8

Waar wij voor staan

Aandachtsgebied Onze ambities op lange termijn Transparant en aanspreekbaar zijn

Klanten, beleggers, non-gouvernementele organisaties (ngo’s), toezichthouders en het grote publiek, allemaal associëren ze ABN AMRO met integriteit en duurzaamheid. Hoewel we duurzaamheid niet als missie op zich zien, leveren we wel een aanzienlijke bijdrage aan de acceptatie van duurzame ontwikkeling in de financiële wereld.


Onze kennis en deskundigheid inzake sociale, ethische en milieuanalyses zijn volledig geïntegreerd in onze besluitvorming als kredietverlener en financieel intermediair. Klanten kiezen voor ABN AMRO als de bank voor transacties met gevoelige sociale en milieuaspecten of besluiten hun zaken elders te regelen.

Maatschappelijk verantwoorde financiële

De betrokkenheid van de bank bij duurzaamheid neemt een prominente plaats in bij

dienstverlening

het vormen van het marktbeeld en koopgedrag van onze klanten. Klanten beschouwen ABN AMRO als hun huisbankier; die de juiste producten en diensten aanbiedt en waarmee ze zich kunnen identificeren.


Toptalent ziet ABN AMRO als een aantrekkelijke werkgever, mede vanwege haar commitment aan duurzaamheid. Onze medewerkers identificeren zich sterk met de bank en met de manier waarop wij ons streven naar duurzaamheid en integriteit omzetten in daden.

De impact van onze bedrijfsactiviteiten

De bank tracht overal binnen de organisatie zo efficiënt mogelijk met hulpbronnen om

minimaliseren

te gaan en producten en diensten op verantwoorde wijze in te kopen, met als drieledig voordeel: een geringer gebruik van hulpbronnen en kostenbesparing, betrokkenheid van medewerkers en een betere reputatie.


Wij zijn een gewaardeerde partner in de lokale gemeenschappen waarin wij actief zijn.

Wij zijn niet verantwoordelijk voor het doen en

betrokken bij internationale initiatieven en

laten van onze klanten en leveranciers maar

partnerships waar we ideeën, expertise en

wel voor onze beslissing met hen zaken te

middelen uitwisselen. Wij zijn aanwezig in

doen. Overigens brengt de vertrouwelijkheid

meer dan 50 landen en hebben ervoor

van klanten transactiegegevens beperkingen

gekozen om onze duurzaamheidsinitiatieven

met zich mee. In dit opzicht mogen en zullen

vooral op die landen te richten.

wij ook geen concessies doen. Vertrouwelijkheid vormt immers de hoeksteen

Corporate governance

van onze relatie met klanten. Er zijn evenwel

ABN AMRO definieert corporate governance

beperkingen aan de rol die wij kunnen en

als de wijze waarop de relatie tussen de Raad

willen spelen. Wij zijn ons terdege bewust van

van Bestuur, de Raad van Commissarissen en

onze verantwoordelijkheid om bij de

haar aandeelhouders is geregeld.

besluitvorming niet alleen naar de mogelijke winst van transacties te kijken, maar ook de

Voor ABN AMRO is een goede corporate

gevolgen voor mens en milieu in aanmerking

governance van cruciaal belang om haar

te nemen. Het gaat om de combinatie van

strategische doelstelling te verwezenlijken,

People, Planet en Profit. Hier staat tegenover

namelijk duurzame waardecreatie op lange

dat wij wel een onderneming met

termijn voor alle belanghebbenden bij onze

winstoogmerk zijn.

bank. Het vormt het fundament onder onze

We moeten dus keuzes maken: waar en met

licence to operate.

wie we zaken willen doen en welke bijdrage we willen leveren. ABN AMRO is intensief

9

Waar wij voor staan

In 2006 werd Antonveneta overgenomen. Met de integratie van deze

Duurzaamheid binnen onze organisatie

Italiaanse bank in de ABN AMRO groep werd al begin 2006 een start

Verdere integratie in de bedrijfsvoering

gemaakt; het integratieproces werd afgerond in december 2006. De

Duurzaamheid is al geïntegreerd in onze

structuur en de governance van Antonveneta zijn thans in

bedrijfsvoering, op het niveau van de Raad van

overeenstemming met die van de groep. Antonveneta en haar

Bestuur en als een kerntaak van het

dochterbedrijven waren ook in 2006 met succes actief in consumer

lijnmanagement.

Antonveneta

banking, commercial banking, merchant banking en asset management. De afdeling Sustainability formuleert en In 2007 en volgende jaren gaan we werken aan de stroomlijning van

coördineert het duurzaamheidsbeleid op

onze duurzaamheidsagenda’s. Dit wordt een geleidelijk proces, waarvan

groepsniveau en ondersteunt de uitvoering

de eerste resultaten inmiddels zichtbaar zijn. In de governance-regeling

ervan. De afdeling bepaalt niet alleen de

voor Antonveneta is vastgelegd dat grotere kredieten door het

gezamenlijke duurzaamheidsagenda, maar

hoofdkantoor van de groep in Amsterdam moeten worden goedgekeurd. fungeert bankbreed ook als kenniscentrum en Dit fiatteringsproces omvat tevens een beoordeling van de sociale,

katalysator.

ethische en milieurisico’s. Duurzaamheid staat tweemaal per jaar op de agenda van de Raad van Bestuur. De Met het oog op corporate governance hebben

individuele bestuursleden worden

wij een bestuursmodel dat ondernemerschap

gestimuleerd om de implementatie van het

door de Raad van Bestuur en een effectief

duurzaamheidsbeleid aan de orde te stellen in

toezicht door de Raad van Commissarissen

hun tweemaandelijkse overleg met de CEO’s

bevordert. Integriteit, transparantie en

van de BU’s.

aanspreekbaarheid zijn de hoofdkenmerken. Deze kenmerken waarborgen dat de

Duurzaamheid blijft een verantwoordelijkheid

controlemaatregelen en het toezicht die

van de CEO’s van de BU’s. Sinds 2006 leggen

noodzakelijk zijn voor een effectief

we meer nadruk op de toepassing van

risicobeheer, een juiste naleving van weten

duurzame ontwikkeling op BU-niveau. Elke

regelgeving en een nauwkeurige en volledige

BU beschikt over speciale teams die het

informatieverstrekking aan de markt,

lijnmanagement helpen duurzaamheids-

aanwezig zijn en goed functioneren. De

initiatieven uit te voeren en het bewustzijn van

ABN AMRO Waarden en Business Principles,

maatschappelijke, ethische en milieukwesties

die samen de ‘ethische gedragscode’ van de

te vergroten. Deze teams werken nauw

bank vormen, zijn het kompas waarop wij in

samen met de hoofdkantoorafdeling

deze zaken varen.

Sustainability en wisselen ideeën en best practices uit via Communities of Practice

b Jaarverslag 2006 voor informatie over: − Corporate governance en de bestuursstructuur van de bank

(CoP’s). Voor elk van onze zes aandachtsgebieden is een CoP ingesteld. De leden van de CoP’s zijn afkomstig uit zowel speciale op

− Raad van Commissarissen en commissies

duurzaamheid gerichte functies, als uit

− Arbeidsovereenkomsten en beloning van het

commerciël- en stafafdelingen.

topmanagement − Nederlandse Corporate Governance Code en Sarbanes-Oxley Act

10

m

Tevens zijn wij bezig duurzaamheidsinitiatieven verder in de relevante

− Compliance

concernfuncties te integreren. Dit zijn Group

− Risicobeheer

Communications, Group Human Resources,

ABN AMRO Corporate Governance Supplement

Group Finance en Group Risk Management.

Waar wij voor staan

Public Affairs

“Alles wat we doen, elk besluit dat we nemen, laat zijn sporen na in de

Sinds januari 2007 behoort duurzaamheid op

wereld om ons heen. De jongeren van nu - de leiders van morgen -

groepsniveau tot de taken van Group Public

groeien op in een hectische wereld, waarin de problematiek van

Affairs, een nieuw opgezette unit binnen

armoede en klimaatverandering een steeds nadrukkelijker rol speelt.

Group Functions. Deze afdeling zal het

Deze generatie zal ons - de leiders van vandaag - beoordelen op onze

politieke, economische, maatschappelijke en

aanpak van deze en andere mondiale problemen.”

milieuveld waarin de bank wereldwijd actief is, grondig analyseren, zodat afdelingen kunnen

Hugh Scott-Barrett, lid van de Raad van Bestuur van ABN AMRO en Chief

profiteren van elkaars kennis, zowel in de

Financial Officer

breedte als in de diepte. Op deze manier kan de bank haar externe positie, ideeën en activiteiten op elkaar afstemmen en

“Twintig jaar geleden heeft de World Commission on Environment and

versterken.

Development duurzame ontwikkeling gedefinieerd als ‘een veranderingsproces waarbij het gebruik van hulpbronnen, investeringen,

ABN AMRO en internationale initiatieven

technologische ontwikkelingen en institutionele veranderingen in overeenstemming wordt gebracht met zowel de huidige als de

Duurzame ontwikkeling bereik je niet vanuit

toekomstige behoeften.’ Financiële instellingen hebben een enorme

een geïsoleerde positie. Om een duurzamere

invloed op al deze factoren van duurzame ontwikkeling.”

economie en wereld te bevorderen, zijn internationale initiatieven en samen-

Björn Stigson, voorzitter van de World Business Council for Sustainable

werkingsverbanden van essentieel belang. Wij

Development

geloven in samenwerking met overheden en lokale gemeenschappen als instrument om welvaart, werkgelegenheid, handel en

duurzame ontwikkeling. Wij onderkennen de

investeringen mogelijk te maken en

noodzaak van bestendige verslaggeving,

instellingen op te zetten voor goed

zowel intern als voor vergelijkingsdoeleinden.

functionerende financiële markten in

Uit eigen ervaring weten wij dat een goede

ontwikkelingslanden.

verslaggeving een belangrijke rol kan spelen in de bevordering van duurzaamheid binnen een

ABN AMRO onderschrijft het Global Compact

organisatie. Door onze bedrijfsprocessen te

van de Verenigde Naties (VN) omdat wij ervan

meten, te bewaken, te analyseren en vast te

overtuigd zijn dat er voor het bedrijfsleven een

leggen, krijgen we een beter inzicht in wat we

belangrijke rol is weggelegd bij het

hebben bereikt en wat ons nog te doen staat.

verwezenlijken van de tien principes die hierin

m

Global Reporting Initiative

zijn vastgelegd. Ook onderschrijft de bank de Millennium Ontwikkelingsdoelen (Millennium

De introductie van de Equator Principles 2

Development Goals, MDG’s) van de Verenigde

(EP2) in juli 2006 vormde een belangrijke

Naties. De MDG’s bevatten duidelijke

stimulans voor onze inspanningen om op het

doelstellingen voor het uitbannen van

gebied van maatschappelijke en milieu-

armoede en daaraan gerelateerde humanitaire

vraagstukken wereldwijd gelijke kansen voor

en milieuproblemen.

financiële instellingen te scheppen. Sinds de

m

oorspronkelijke Equator Principles in 2003

Toelichting op MDG’s en Global Compact

werden geïntroduceerd, is er aanzienlijke ABN AMRO ondersteunt actief de G3-

vooruitgang geboekt in de manier waarop

richtlijnen van het Global Reporting Initiative

financiële instellingen met de

omdat zij bijdragen aan een betere kwaliteit en

maatschappelijke en milieuaspecten van

vergelijkbaarheid van de verslaggeving over

projectfinanciering omgaan. Door de nadruk te

11

Waar wij voor staan

leggen op transparantie, kleinschaligere projecten en advisering bouwt EP2 voort op

ABN AMRO en de klimaatverandering

de ervaring van financiële instellingen en stelt

Klimaatverandering is onverminderd een

het hen in staat samen naar het volgende

uiterst belangrijk onderwerp en is voor

verantwoordelijkheidsniveau door te groeien.

ABN AMRO een hoofdthema op het gebied

m

van duurzaamheid. De wijze waarop

Equator Principles

regeringen en samenlevingen dit probleem nu

ABN AMRO en armoedebestrijding

aanpakken, zal enorme gevolgen hebben voor de huidige en toekomstige generaties. Wij

Armoede is een wereldprobleem. Wij zijn van

merken al dat klimaatverandering invloed

mening dat er bij de aanpak van dit probleem

heeft op de omgeving waarin wij zaken doen.

een belangrijke rol is weggelegd voor het

Dit levert zowel bedreigingen als kansen op

bedrijfsleven. Als het inkomen van mensen

voor de bank, haar klanten en haar

die in armoede leven, omhooggaat, zal dit de

leveranciers en werpt ook vragen op over

lokale gemeenschappen ten goede komen in

verantwoordelijkheid.

zowel humanitair als economisch opzicht. In haar hoedanigheid als internationale financiële

Het bedrijfsleven moet het voortouw nemen

instelling wil ABN AMRO, voor zover dit

in de bestrijding van het broeikaseffect. Wij

binnen haar invloedssfeer ligt, een bijdrage

koppelen onze klimaatinitiatieven aan onze

leveren aan de armoedebestrijding. Over de

functie als financiële instelling. Zo willen wij

resultaten van deze inspanningen doen wij in

een concrete bijdrage leveren aan de

diverse hoofdstukken verslag:

inspanningen van onze klanten op dit gebied en aan de maatschappelijke discussie. De

1 Microfinanciering en advies

resultaten van onze focus op

Wij verstrekken microkredieten in Brazilië,

klimaatverandering tijdens het afgelopen jaar

India en de Verenigde Staten. In 2006 steeg

worden in meerdere hoofdstukken van dit

het aantal door ABN AMRO verstrekte

verslag besproken. Dit betreft onder meer:

microkredieten opnieuw en heeft de bank haar steun aan initiatieven voor microfinanciering,

1 Onze ecologische voetafdruk

onder andere in India, geïntensiveerd.

• Implementatie van het mondiale, door de

Raad van Bestuur goedgekeurde 2 Investeren in lokale gemeenschappen

energiebesparingsprogramma waarmee we

Dit vindt plaats door ABN AMRO Foundation

in 2008 een concernbrede besparing van

en de BU’s. De ABN AMRO Foundation heeft

10% (in kWh per m2 en kWh per fte ten

in 2006 goede vooruitgang geboekt met de

opzichte van 2004) en een evenredige

samenstelling van een mondiale portefeuille

verlaging van de CO2-uitstoot willen

van investeringen in lokale gemeenschappen.

bereiken;

Ook op lokaal niveau is er in 2006 een groot aantal soortgelijke initiatieven uitgevoerd.

• Gebruik van groene stroom op onder meer

onze Nederlandse kantoren, het hoofdkantoor en bij ABN AMRO Zürich;

3 Bijdragen aan de maatschappelijke discussie Wij hebben deelgenomen aan een aantal

hoofdkantoor in Amsterdam door middel

initiatieven rondom de toegang tot

van een innovatief koelsysteem met behulp

financiering, zoals een Adviesraad van de VN,

van water uit een nabijgelegen meer.

het Global Compact en een conferentie georganiseerd door de Wereldbank en het 12

• Verdere energiebesparing op het

Brookings Institute.

Waar wij voor staan

2 Commerciële activiteiten

“Antonveneta is er trots op lid van de ABN AMRO familie te zijn en de

• Betrokkenheid bij de handel in EU-

marktonderscheidende Waarden en Business Principles van de bank te

emissiequota en ‘carbon credits’ onder

delen. Door onze toetreding tot de ABN AMRO groep en ons

het Kyoto-protocol;

commitment aan de compliance-normen van de bank, kunnen we een

• Consolidatie van onze toonaangevende

hoeksteen van de markt én de samenleving worden. In 2006 hebben we

positie bij de begeleiding van bedrijven in

hiervoor de basis gelegd. De volgende stap is de uitvoering van een

de sector duurzame technologie en

programma om de belangrijkste compliance-processen van de groep in

schone energie, die een notering aan de

onze bedrijfsvoering te integreren.”

beurs van Londen willen aanvragen; • Introductie van innovatieve

Piero Montani, Chief Executive van Antonveneta

beleggingsproducten in schone energie voor particuliere beleggers; • Oprichting van de ABN AMRO Clean Tech

die gerelateerd zijn aan de ontwikkeling

De bijdrage van ABN AMRO aan de MDG’s en het Global Compact van de VN

van schone technologie, te genereren.

In dit verslag willen wij u laten zien op welke wijze ABN AMRO in 2006

Community, met als doel meer transacties

heeft bijgedragen aan de verwezenlijking van de acht MDG’s en de 3 Bijdragen aan de maatschappelijke discussie

implementatie van de tien principes van het Global Compact. Wij doen

• Voortzetting van onze deelname aan het

dit door aan het begin van elk hoofdstuk symbolen te plaatsen. De acht

Carbon Disclosure Project en van onze

MDG-symbolen zijn hieronder afgebeeld. Naar het Global Compact van

opname in de Climate Leadership Index

de VN verwijzen we door middel van het Global Compact-logo, vergezeld

van zestig ondernemingen wereldwijd

van een cijfer dat aanduidt welke principes in het desbetreffende

die klimaatverandering tot een belangrijk

hoofdstuk aan de orde komen. De indicatoren voor de MDG’s en het

thema hebben gemaakt;

Global Compact zijn ook opgenomen in de GRI-index.

• Actieve steun aan het ‘Prince of Wales’s

Business & the Environment’-programma

1

2

3

4

van de universiteit van Cambridge en voortzetting van ons lidmaatschap van de daaraan gerelateerde Corporate Leaders

Eradicate extreme poverty and hunger

Achieve universal primary education

Promote gender equality and empower women

Reduce child mortality

Group on Climate Change in het Verenigd Koninkrijk;

5

6

7

8

• Cosponsor van de door het ministerie van

VROM georganiseerde conferenties ‘Make Markets Work for Climate’ in Amsterdam en

Improve maternal health

Combat HIV/Aids, malaria and other diseases

Ensure environmental sustainability

Develop a global partnership for development

Seoel; • Medeondertekenaar van brieven over

klimaatverandering die zijn verstuurd aan de voorzitter van de Europese Commissie en de Britse en Nederlandse premiers; • Ondertekening door ABN AMRO van het

Clean Air Charter in Hongkong.

13

TRANSPA P RANT EN AANSPREEKBAAR ZIJN

Transparant en aanspreekbaar zijn


Maatschappelijk verantwoorde financiële dienstverlening



Transparant en aanspreekbaar zijn Duurzame ontwikkeling komt hoofdzakelijk

overheden en organisaties, waaronder het

voort uit het besef bij bedrijven dat zij deel

Global Reporting Initiative en ngo’s, bevinden

uitmaken van een grotere gemeenschap en

wij ons in een leertraject. Alle partijen zetten

dat zij tegenover alle belanghebbenden

zich in om zo goed mogelijk verslag te doen

transparant en aanspreekbaar moeten zijn.

van hun prestaties op het gebied van duurzaamheid.

Om het vertrouwen van de maatschappij te winnen en te behouden is tegenwoordig meer

Duurzaamheid moet naar onze mening verder

nodig dan het naleven van de weten

geïntegreerd worden in de financiële

regelgeving ten aanzien van gedrag en

verslaggeving. Daarmee vergroten we de

informatieverstrekking. Steeds meer bedrijven invloed van duurzaamheidsgegevens op onze zien dit in. Overleg en betrokkenheid, ethische

bedrijfsdoelstellingen en -informatie-

waarden en de juiste dingen op de juiste

systemen. Wij denken dat op deze manier het

manier doen zijn in het huidige onder-

juiste evenwicht ontstaat tussen de korte en

nemingsklimaat een sine qua non geworden.

de lange termijn dat nodig is om de

Banken in het bijzonder dienen zich

concernstrategie te bepalen en een volledig

verantwoordelijk te gedragen.

beeld van onze onderneming te schetsen aan


Wij hebben verantwoordelijkheden tegenover al onze belanghebbenden. Met al deze groepen willen wij open en transparant communiceren, omdat dit een duurzame basis creëert voor vertrouwen. In ons verslag over 2005 hebben wij uitgebreid stilgestaan bij de positieve effecten hiervan. In 2006 hebben wij onze focus verbreed tot onder meer klimaatverandering en armoedebestrijding. In dit proces is wederom gebleken dat voor het opbouwen en behouden van maatschappelijk vertrouwen meer nodig is dan alleen het naleven van weten regelgeving.

alle belanghebbenden, met inbegrip van Een luisterend oor en aanpassingsvermogen

analisten en beleggers.

zijn essentieel voor elk bedrijf. Ook de bereidheid om vroegtijdig een open dialoog

Duurzaamheidsratings

met alle belanghebbenden aan te gaan, is

Onze prestaties op het gebied van

inmiddels een voorwaarde voor succes

duurzaamheid worden door onafhankelijke

geworden. Wij streven als financiële instelling

ratinginstituten erkend (zie de tabel

naar openheid tegenover alle belang-

Sustainability indices). De positie van

hebbenden. Hierdoor worden wij

ABN AMRO in het SRI-universum (Socially

7,9

onvermijdelijk geconfronteerd met de transparantieparadox. Dit houdt in dat er grenzen zijn aan de openheid die wij kunnen

Belanghebbenden bij ABN AMRO

en willen betrachten. De vertrouwelijkheid van

People

informatie over klanten en medewerkers en

Planet

de bescherming van hun rechten en belangen zijn voor ons minstens zo belangrijk. In veel

Leveranciers

Profit

Klanten

gevallen is dit overigens wettelijk vereist. Wij zijn dan ook voortdurend op zoek naar het juiste evenwicht tussen openheid en vertrouwelijkheid.

Medewerkers

Maatschappij

Financiële en niet-financiële verslaggeving Vergeleken met de financiële verslaggeving is de niet-financiële of duurzaamheids-

Aandeelhouders

Milieu

verslaggeving nog nieuw en volop in ontwikkeling. Samen met andere bedrijven,

15







Sustainability indices 1 2005

2006 Dow Jones Sustainability Index - STOXX

Leider in banksector

Dow Jones Sustainability Index - World

Bij top 3 in banksector

Leider in banksector 2

2de in banksector

FTSE4Good Europe 50

Opgenomen

Opgenomen

FTSE4Good World 100

Opgenomen

Opgenomen

Innovest Strategic Value Advisors

AAA

AAA

Oekom research

C+/Prime

C+/Prime

Global 100 Most Sustainable Corporations

Opgenomen

Opgenomen

1 Voor creditratings, zie ons jaarverslag 2006. 2 DJSI publiceert met ingang van 2006 geen expliciete ranglijst.

Responsible Investment) is ook weergegeven

banksector. ABN AMRO behoort op vier van

in het diagram, dat de resultaten toont van

de zeven aspecten tot de absolute top en

een eind 2006 uitgevoerd onderzoek onder de

staat in het totaalklassement op de tweede

125 grootste commerciële banken ter wereld.

plaats.

De informatie is afkomstig van Dutch Sustainability Research en is gebaseerd op SiRi Pro, de via internet toegankelijke

Betrokkenheid bij aandeelhouders

database van SiRi Company voor duurzaam-

De afdeling Investor Relations (IR) is

heidsinformatie. In het diagram wordt de

verantwoordelijk voor de financiële en

prestatie van ABN AMRO op zeven

strategische communicatie met analisten,

duurzaamheidsaspecten vergeleken met het

bestaande en potentiële aandeelhouders –

gemiddelde en het maximum van de

zowel particuliere als institutionele beleggers – en ratinginstituten. Wij streven ernaar analisten en aandeelhouders informatie te verstrekken waarmee zij zich een goed beeld

ABN AMRO vergelijkende analyse

van onze activiteiten kunnen vormen. Ons Bedrijfsethiek 100

uitgangspunt is dat alle analisten en beleggers gelijktijdig toegang moeten hebben tot

Contractpartijen

Gemeenschap

belangrijke informatie, in overeenstemming met het principe van een eerlijke

50

informatieverstrekking. Daartoe publiceren wij kwartaalberichten,

0

houden wij over de hele wereld roadshows Corporate Governance

Milieu

voor beleggers en organiseren wij beleggersen analistendagen voor professionals, aan zowel de koopzijde als de verkoopzijde. Via audio- en webuitzendingen kunnen geïnteresseerden over de hele wereld deze

Medewerkers

Klanten

evenementen volgen. Bovendien publiceren wij – naast het financieel jaarverslag, het

ABN AMRO Bron: Dutch Sustainability Research

Sectormaximum

Sectorgemiddelde

duurzaamheidsverslag, het jaarverslag volgens Form 20-F en het ABN AMRO Magazine 2006 – elk kwartaal een

16

aandeelhoudersbulletin.



Wij zouden graag zien dat het aandelenbelang van maatschappelijk verantwoorde beleggers




Maatschappelijke betrokkenheid

om tot een actieve dialoog met onze

Partnerships gericht op verhoging van sectorstandaards

beleggers te komen over doelen, problemen

ABN AMRO neemt met lokale

en resultaten met betrekking tot duur-

gemeenschappen, zakenpartners en

zaamheid, hebben wij dan ook uitgebreid.

organisaties actief deel aan initiatieven om de

Zo is er na de publicatie van ons

standaards op het gebied van duurzaamheid

duurzaamheidsverslag 2005 een conference

te verhogen en duurzame werkwijzen te

call voor beleggers gehouden en zijn de

ontwikkelen. Hiertoe spelen wij een actieve

roadshows voor SRI-beleggers, een

rol in strategische partnerships en fora waar

gezamenlijk initiatief van Investor Relations en

partijen met elkaar in dialoog gaan, en in de

Sustainable Development, voortgezet. Gezien

promotie van publiek-private samen-

de bemoedigende resultaten zullen de

werkingsverbanden. Wij worden regelmatig

roadshows in 2007 vaker worden

uitgenodigd om onze kennis omtrent

georganiseerd.

ontwikkelingsvraagstukken te delen.

Het duurzaamheidsverslag 2006 stond op de

In de afgelopen tien jaar zijn het duur-

agenda van de in april 2006 gehouden

zaamheidsbesef en de inzet voor duurzame

Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

ontwikkeling wereldwijd sterk toegenomen.

Tijdens deze vergadering kwam ook ons

Het aantal organisaties dat zich met dit

standpunt ten aanzien van het Sakhalin II-

onderwerp bezighoudt, is navenant gegroeid.

project aan de orde.

De komende jaren willen wij onze mensen en

in onze bank toeneemt. Onze inspanningen


middelen steeds gerichter inzetten:

Stemgedrag In 2006 oefende ABN AMRO Asset Management op meer dan 200 aandeel-

• voor specifieke duurzaamheidsthema’s; • door onze relatie met een kleiner aantal

partners te verdiepen.

houdersvergaderingen wereldwijd bij volmacht het stemrecht uit namens een aantal

Wij zijn van mening dat een dergelijke, meer

Amsterdamse en Luxemburgse beurs-

systematische aanpak uiteindelijk effectiever

genoteerde aandelenfondsen. In de meeste

zal zijn en dat wij zo onze kennis en inzet als

gevallen betrof het Europese bedrijven (57%),

bank beter kunnen benutten. Een overzicht

maar AAAM bracht haar stem ook uit op

van onze belangrijkste partnerships is

aandeelhoudersvergaderingen van Noord-

opgenomen in de tabel.

Amerikaanse bedrijven (22%), Aziatische en

m

Informatie over andere partnerships

Australische bedrijven (13%) en bedrijven in kwartaal van 2006 begon Asset Management

Lobbyen door het bedrijfsleven en bewustmaking

Zweden en Noorwegen met het stemmen bij

Het bankwezen verandert wereldwijd

volmacht voor lokaal beheerde

ingrijpend en in hoog tempo en dat heeft

aandelenfondsen. Met ingang van november

uiteraard zijn weerslag op onze relaties met

2006 brengt Asset Management Amsterdam

externe partijen. Nieuwe weten regelgeving

op onze internetsite verslag uit van haar

en voortgaande consolidatie vereisen een

stemgedrag binnen één maand na de

voortdurende dialoog met de toezichthouders,

betreffende aandeelhoudersvergadering.

waaronder centrale banken en lokale

Voorheen gebeurde dit per kwartaal.

overheden. ABN AMRO heeft liaison offices in

m Ons stemgedrag: ‘Stemmen voor duurzaamheid’

Den Haag, Brussel, Chicago en São Paulo die

opkomende markten (8%). In het vierde

17







“De basisprincipes van goede governance zijn eerlijkheid,

ABN AMRO is actief in diverse organisaties en

verantwoording, verantwoordelijkheid en transparantie, gestut op

fora. In 2006 hebben we een groot aantal

intellectuele integriteit. Toepassing van de GRI-richtlijnen voor

bijeenkomsten georganiseerd en bijgewoond,

duurzame verslaggeving is de beste manier om de raad van bestuur van

waar we onze opvattingen over voor ons

een bedrijf te ondersteunen bij het verwezenlijken van een goede

relevante duurzaamheidsthema’s hebben

governance. Deze richtlijnen verhogen niet alleen de informatieve

uiteengezet. Tot deze thema’s behoorden:

waarde van verslagen, maar stellen beleggers ook in staat een betere

• de G3-richtlijnen van het Global Reporting

inschatting van de waarde van een bedrijf te maken.”

Initiative: vergelijking van de prestaties van bedrijven op het gebied van duurzaamheid vereenvoudigen en grotere transparantie

Mervyn King, voorzitter van het Global Reporting Initiative

stimuleren door de verslaggeving en de regelgeving beter op elkaar af te stemmen; • het EU-emissiehandelsysteem: de

Belangrijkste partnerships

continuïteit van deze markt op de lange Sinds

termijn waarborgen, dus ook na 2012;

World Business Council for Sustainable Development

2000

• International Finance Corporation (IFC):

Equator Principles

2003

commentaar op de herziening van de

Carbon Disclosure Project

2004

prestatienormen en de milieu- en


2004

arbonormen van de IFC, die beide voor de

UN Environmental Programme Finance Initiative

2004

Equator Principles worden gebruikt;

UN Global Compact

2004

Corporate Leaders Group on Climate Change

2004

particuliere organisaties en

Prince of Wales’ Business & the Environment Programme

2004

overheidsinstellingen: discussie over de

Extractive Industries Transparency Initiative

2006

vorm van het internationale financiële

Principles for Responsible Investment

2006

stelsel en de gevolgen daarvan voor de

• ontwikkelingsbanken, publieke en

financiële sector in ontwikkelingslanden. Punten van zorg voor ABN AMRO waren ons helpen de weg te vinden in het

onder andere systemen en richtlijnen om de

ingewikkelde politieke landschap, ervoor

transparantie van en verantwoording over

zorgen dat we op de hoogte blijven van

betalingssystemen en

ontwikkelingen en goed gepositioneerd zijn

inkomstenoverdrachten te verbeteren;

om daarop in te spelen.

procedures voor kredietverlening die de openheid, de concurrentie en het

In al onze contacten met nationale overheden

risicobeheer op lokaal niveau versterken;

en de EU streven wij naar een transparante en

mechanismen voor crisismanagement; en

ethisch verantwoorde benadering. Onze

systemen en instrumenten die de interne

doelstelling is om een voor onze

bedrijfsvoering in het MKB versterken en de

bedrijfsactiviteiten gunstig regelgevend kader

toegang van deze sector tot de

te handhaven door constructief en proactief

internationale kapitaalmarkten vergroten;

samen te werken met Europese instellingen

18

• Wereldbankgroep, UNDP (het

en nationale overheden, in een geest van

ontwikkelingsprogramma van de VN) en

partnership en wederzijds vertrouwen.

ontwikkelingslanden: benadrukking van de

ABN AMRO houdt zich aan de gedragscode

voordelen van de Equator Principles als

van het Europees Parlement inzake lobbyen

kader voor het ontwikkelen van een betere

en heeft haar standpunten over diverse

structuur en betere processen voor het

aspecten van wetgeving voor financiële

beheer van maatschappelijke en

dienstverlening openbaar gemaakt.

milieurisico’s, alsmede voor het creëren van







een gelijk speelveld voor alle partijen. De

ABN AMRO Asset Management treedt toe tot het EITI

focus ligt vooral op de bijdrage die de

ABN AMRO Asset Management trad in 2006 toe tot het Extractive

private sector kan leveren aan een

Industries Transparency Initiative (EITI). Het is daarmee een van de

effectiever beleid en een betere toegang tot

grootste fondsbeheerders die tot nu toe zijn overgegaan tot

financiering;

ondertekening hiervan. Het EITI wordt gesteund door de G8 in het kader

• Werkgroep crisisbestrijding en

van haar strijd tegen corruptie en heeft tot doel het openbaar bestuur in

crisispreventie van het International

delfstofrijke ontwikkelingslanden te verbeteren door de publicatie van

Institute for Finance (IIF): oproep tot een

overheidsinkomsten uit de delfstoffenwinning te bevorderen. In Europa

standaardclassificatiesysteem dat zou

en Noord-Amerika zijn overheidsinkomsten als belastingen, royalty’s en

kunnen fungeren als Bazel-benchmark voor

tekenvergoedingen openbaar. In veel ontwikkelingslanden echter niet;

de kredietwaardigheid van overheden, en

dit vergemakkelijkt verduistering. Door betalingen en ontvangsten

onderzoek naar de mogelijkheden van een

openbaar te maken, wordt dit risico verminderd. Alle 39 beleggings-

sectorstandaard om schuldenlanden te

instellingen die het EITI hebben ondertekend, geven hiermee openlijk

stimuleren zich te houden aan strenge

aan dat zij de doelstellingen van het EITI onverkort steunen en

criteria voor verantwoorde relaties met

verantwoord beleggen hoog in het vaandel hebben staan.

donoren/investeerders, zoals schuldstatistieken, beleidsmaatregelen en een jaarverslag over schuldbeheer.

belangen. Wij zullen ook de komende tijd een beroep blijven doen op de deskundigheid van

In 2006 hebben we met diverse

ngo’s bij onze beleidsontwikkeling en zakelijke

vertegenwoordigers van de publieke sector,

dilemma’s, en met hen blijven samenwerken

zowel nationaal als binnen de EU, deze en

om mondiale duurzaamheidsproblemen aan te

andere thema’s besproken. Ook hebben we

pakken.

met regeringsfunctionarissen van ontwikkelings- en industrielanden van

Ook bij de ngo’s zelf is een fundamentele

gedachten gewisseld over maatschappelijke

verschuiving in de richting van grotere

en milieukwesties, toegang tot financiering,

openheid en meer verantwoording zichtbaar,

mensenrechten en tegenstrijdige nationale

mede omdat bedrijven, overheden,

milieuvoorschriften.

multilaterale organisaties en het grote publiek daar steeds vaker om vragen.

Non-gouvernementele organisaties De ervaring heeft ons geleerd dat het loont

Ontmoetingen met ngo’s

1

om in een vroeg stadium met non-

Onderwerp

gouvernementele organisaties (ngo’s) overleg

Duurzaamheidsvraagstukken

te voeren over relevante thema’s. Dit biedt beide partijen de kans om tot nieuwe en vaak

2006 –

2005 65 2

Reactieve aanpak duurzaamheidsvraagstukken

40

Proactieve aanpak duurzaamheidsvraagstukken

85

–

20

65

–

betere oplossingen te komen en versterkt het

Consultatie beleidsontwikkeling

wederzijds begrip. Van de feedback van ngo’s

Commerciële ontwikkeling

180

85

leren we veel. De kennis van ngo’s over

Feedback op duurzaamheidsverslag

2

15

onderwerpen als klimaatverandering,

Overige

–

155 3

biodiversiteit, bosbeheer en het voeren van

Rondetafelconferenties en panels

125

–

een maatschappelijke discussie kan ons

Niet-commerciële gezamenlijke initiatieven

125

–

577

385

helpen bij het versterken van proactief

Totaal

risicobeheer en bij het afwegen van de vaak tegenstrijdige belangen waarmee wij bij onze bedrijfsactiviteiten te maken hebben, en het vinden van een juist evenwicht tussen deze

1 Gebaseerd op geplande vergaderingen en lokale bevestiging daarvan. 2 De categorie ‘duurzaamheidsvraagstukken’ is met ingang van 2006 gesplitst in ‘reactieve aanpak duurzaamheidsvraagstukken’ en ‘proactieve aanpak duurzaamheidsvraagstukken’. 3 Met ingang van 2006 is de categorie ‘overige’ gesplitst in ‘rondetafelconferenties en panels’ en ‘nietcommerciële gezamenlijke initiatieven’.

19







Chinese walls

bijdragen dat de juiste zaken op de juiste

Volgens de voorschiften voor het bankwezen is ABN AMRO verplicht

manier worden aangepakt.

effectieve interne controlemaatregelen te treffen om te voorkomen dat (vertrouwelijke) informatie die bekend is bij een bepaald onderdeel van

In 2006 heeft de bank met onder meer de

de bank, terechtkomt bij een ander onderdeel van de bank dat daartoe

volgende ngo’s overlegd:

geen toegang zou mogen hebben. Dat kan onder andere door ‘Chinese

• Oxfam Novib over de beoordeling van de

walls’ tussen bedrijfsonderdelen aan te brengen en aldus de informatiestromen in goede banen te leiden. Chinese walls beperken of

wijze waarop de bank haar olie- en gasbeleid bij een specifiek pijpleidingproject toepaste;

voorkomen de verspreiding van informatie binnen de bank en zijn dus

• Greenpeace Nederland en Brazilië over de

een goed hulpmiddel om tegenstrijdige belangen te beheersen en de

ontbossing van het Amazonegebied en

vertrouwelijkheid van klantgegevens te bewaken. Zij kunnen tijdelijk of

daarmee samenhangende thema’s als

permanent zijn en zowel fysiek - bijvoorbeeld gescheiden locaties - als procedureel en systeemtechnisch.

sojaverbouw; • India Comité Nederland over milieu en

mensenrechten in verband met metaal- en mijnbouwactiviteiten in India; De Business Units van ABN AMRO worden in

• Milieudefensie en Friends of the Earth

hun relaties met ngo’s en de aanpak van

International, het International Fund for

belangrijke maatschappelijke, ethische en

Animal Welfare, Sakhalin Environment

milieukwesties in hun regio bijgestaan door de

Watch en Pacific Environment over milieu-

afdeling NGO Engagement. Deze afdeling

en biodiversiteitsvraagstukken in verband

heeft een coördinerende en faciliterende functie op concernniveau en ondersteunt

met het Sachalin II-project; • het Britse Wereldnatuurfonds (WWF UK)

duurzaamheidsmedewerkers,

over het rapport ‘Shaping the Future’ van

bedrijfsonderdelen en de landenmanagers.

BankTrack. Dit rapport had betrekking op het maatschappelijke, ethische en milieubeleid

Directe ontmoetingen en gesprekken

van banken;

In 2006 hebben we meer en vaker overleg

• Oxfam Novib, Milieudefensie en Amnesty

gevoerd met ngo’s: in totaal waren er 577

Nederland over de Equator Principles II

ontmoetingen met 360 ngo’s verspreid over

(in totaal hebben bij de Equator Principles

de hele wereld. Zo hebben we een training

aangesloten financiële instellingen in

over biodiversiteit gevolgd bij het Nederlands

de loop van het proces met 25 ngo’s

Comité van de World Conservation Union (IUCN). In Brazilië hebben onze medewerkers

gesproken); • Milieudefensie over onze leaseautoregeling

aan een sojawerkgroep deelgenomen. Dit

en over de HIER-campagne van de

heeft geleid tot de oprichting van de Ronde-

gezamenlijke Nederlandse ngo’s om de

tafelconferentie voor Verantwoorde Soja.

Nederlandse bevolking bewuster te maken van de klimaatverandering;

Dergelijke bijeenkomsten zijn alleen mogelijk

mensenrechtenvraagstukken en de

worden gehouden en alle deelnemers elkaars

mogelijke rol van financiële instellingen bij

identiteit, doelen en verantwoordelijkheden

de oplossing daarvan;

respecteren. ABN AMRO is een multinational,

• BankTrack, Greenpeace Zuidoost-Azië en

geen ngo, terwijl ngo’s geen multinationals

het Mineral Policy Institute (MPI) over hun

zijn. Door hun krachten te bundelen en kennis

bezwaren tegen bepaalde mijnbouw-

en ervaringen uit te wisselen, kunnen deze zo

activiteiten op de Filippijnen.

verschillende organisaties er gezamenlijk toe 20

• Amnesty Nederland over mondiale

als ze op een open en constructieve wijze



De Millennium Ontwikkelingsdoelen en het Global Compact





“Zowel de risico’s als de kansen van het nieuwe duurzaamheidsparadigma werden door de financiële wereld tot nu toe onvoldoende onderkend: de sector liep duidelijk achter. Hierin komt nu razendsnel

De Nederlandse afdeling van het VN Global Compact

verandering. De uiteindelijke winnaars zullen we, naar mijn

ABN AMRO was in 2006 een van de

grondig in deze dynamische materie verdiepen. Daartoe behoort zonder

oprichters van de Nederlandse afdeling van

twijfel ook ABN AMRO.”

verwachting, moeten zoeken onder bedrijven die zich al langere tijd

het VN Global Compact en heeft vervolgens tijdelijk gefungeerd als het kantoor van de

Matthew J. Kiernan, oprichter en directeur van Innovest Strategic Value

afdeling. De oprichting vloeide voort uit een

Advisors Inc.

besluit van de bestuursvoorzitters van een aantal Nederlandse multinationals in 2005 om de mogelijkheden te verkennen voor

“Bij Investor Relations staat transparantie centraal. Transparantie vormt

samenwerking op het gebied van duur-

in feite de ‘checks and balances’ van de belegger. Beleggers en analisten

zaamheid en internationaal maatschappelijk

stellen het zeer op prijs dat ze de ontwikkelingen bij de bank kunnen

verantwoord ondernemen.

volgen via open en transparante informatie en communicatie.”

ABN AMRO heeft de Nederlandse afdeling

Richard Bruens, hoofd Investor Relations, ABN AMRO

ook geholpen de Millennium Ontwikkelingsdoelen in overeenstemming te brengen met de tien principes van het Global Compact.

financiële markten toegankelijker te maken.

Hierin onderscheidt de Nederlandse afdeling

Dit werk wordt gesteund door een platform

zich van die in andere landen.

van meer dan tien (inter)nationale banken.

Maatschappelijke discussie over toegang tot bankdiensten in de strijd tegen armoede

Overige activiteiten

Voor ABN AMRO is microfinanciering zowel

(WBCSD), de OESO, de Wereldbank en het

een commerciële activiteit als een goed doel.

Brookings Instituut over een betere toegang

Hoewel de ABN AMRO Foundation de

tot financiering en met het Bazels Comité over

capaciteitsopbouw van micro-

de solvabiliteitsvereisten voor microkrediet.

financieringsinstellingen actief ondersteunt,

Om een beter inzicht te krijgen in succesvolle

zal volgens ons dit soort initiatieven pas

formules voor microfinanciering, is samen

duurzaam blijken te zijn als zij commercieel

met het Center for Global Development het

worden opgezet.

onderzoek ‘Microfinance as Business’

Wij hebben contacten met de World Business Council on Sustainable Development

uitgevoerd. De resultaten zijn in december Verenigde Naties

2006 gepubliceerd.

ABN AMRO is lid van de VN-adviesgroep voor

b Het onderzoek ‘Microfinance as Business’

de toegankelijkheid van de financiële sector die in 2006 is opgericht. De groep wil de komende twee jaar voortbouwen op het succes van het Jaar van het Microkrediet 2005 door zich te richten op manieren om de toegang tot financiële diensten te vergroten. ABN AMRO is voorzitter van de werkgroep ‘Engaging the Private Sector’, die bedrijfsmodellen gaat ontwikkelen om de

21





Het mondiale debat over klimaatverandering



aangelegenheid, maar sinds 2006 kunnen ook bedrijven uit andere EU-landen lid worden. De

We hebben ook in 2006 actief deelgenomen

CLG heeft vervolgens een tweede brief aan

aan de mondiale discussie over klimaat-

de Britse premier en één aan de voorzitter van

verandering. Zo traden wij voor de tweede

de Europese Commissie gestuurd, waarin zij

keer op als gastheer in Nederland bij de

zich uitsprak voor krachtigere klimaat-

presentatie van het jaarverslag van het Carbon

maatregelen. Voor de Britse regering was dit

Disclosure Project, dat in 2006 zijn vierde

mede aanleiding om investeringen in CO2-

editie kende. Bij dit project zijn

arme technologie te stimuleren en de

fondsbeheerders (waaronder ABN AMRO

onderhandelingen over het EU-

Asset Management) betrokken met een totaal

emissiehandelsysteem aan te grijpen om

beheerd vermogen van USD 31 biljoen. Banco

ambitieuze doelstellingen te formuleren.

Real trad, samen de Braziliaanse Federatie van Pensioenfondsen, op als sponsor van het

Eind 2006 stuurden de bestuursvoorzitters

eerste Braziliaanse verslag van het Carbon

van diverse grote Nederlandse

Disclosure Project. Een verzoek om informatie

ondernemingen, onder wie Rijkman Groenink

werd verstuurd naar de 50 meest actief

van ABN AMRO, op initiatief van IUCN

verhandelde bedrijven die in de IBrX Index van

Nederland een open brief aan de politiek.

de effectenbeurs van São Paulo zijn

Hierin drongen zij aan op meer politieke

opgenomen. De respons bedroeg 66%.

daadkracht bij de bescherming van natuurlijke

m

systemen en riepen zij de politiek op het


Nederlandse bedrijfsleven te stimuleren In 2006 stond ABN AMRO voor het derde jaar

leiderschap te tonen en zelf bij te dragen aan

in de Climate Leadership Index, de lijst van

duurzame ontwikkeling.

zestig internationale bedrijven die actief werken aan oplossingen voor de

In het najaar van 2006 was ABN AMRO een

klimaatverandering.

van de medeoprichters van de nieuwe brancheorganisatie European Carbon

ABN AMRO heeft afgelopen jaar opnieuw

Investors and Services (ECIS), met als doel de

actieve steun gegeven aan het ‘Prince of

visie van ‘de markt’ op de handel in

Wales’ Business & the Environment’-

emissierechten en klimaatinvesteringen over

programma van de universiteit van

te brengen op beleidsmakers wereldwijd.

Cambridge, dat zich richt op management-

ECIS wil best practices gaan uitwisselen om

voorlichting en -opleidingen, en de daaraan

beleidsmakers te helpen effectievere

gerelateerde Corporate Leaders Group on

marktmechanismen te ontwikkelen in de

Climate Change (CLG). In deze groep komen

aanpak van de klimaatverandering.

topmanagers van grote Britse en internationale bedrijven bijeen die zich bewust

De eerste prioriteit van ECIS is ervoor te

zijn van de noodzaak om nieuw

zorgen dat fase II van het EU-

langetermijnbeleid voor klimaatverandering te

emissiehandelsysteem bijdraagt aan de

ontwikkelen.

vorming van een goed functionerende markt en de bestrijding van de klimaatverandering.

22

Het eerste wapenfeit van de groep was een

Op lange termijn is het doel continuïteit te

brief aan de Britse premier in de aanloop naar

brengen in de CO2-handel na 2012 en

de G8-conferentie in het Schotse Gleneagles,

investeringen in emissieverlagende

waarin zij haar argumenten uiteenzette. De

technologie te stimuleren.

CLG was aanvankelijk een uitsluitend Britse







In 2006 ondertekende ABN AMRO ook het

Feedback op duurzaamheidsverslag 2005

Clean Air Charter in Hongkong, samen met

Na de publicatie van ons duurzaamheidsverslag 2005 hebben we

bijna 250 andere aldaar gevestigde bedrijven.

feedback gekregen door middel van vragenlijsten, commentaar via e-mail en presentaties voor collega-banken, beheerders van

Het afgelopen jaar was ABN AMRO verder

SRI-fondsen en ngo’s. De perceptie van duurzaamheid bij ABN AMRO in

een van de gastheren van de door het

het algemeen en van ons duurzaamheidsverslag in het bijzonder was

ministerie van VROM georganiseerde

positief. Met name op het hoofdstuk ‘Dilemma’s’, het gebruik van

conferenties ‘Make Markets Work for Climate’

symbolen voor de MDG’s en het Global Compact en de algehele opzet

in Amsterdam en Seoel. De nadruk lag hierbij

van het verslag kregen we positieve feedback. De volgende punten

op mogelijkheden om investeringen in energie

waren voor verbetering vatbaar:

via de kapitaalmarkt te financieren, alsmede

• meer informatie over de integratie van duurzaamheid in de

op de noodzaak van duidelijkheid omtrent

kernactiviteiten van de bank;

langetermijnbeleid, stabiliteit en maatregelen

• betere en uitgebreidere milieugegevens;

om kapitaalstromen op gang te brengen.

• meer informatie over krediettransacties (meer cijfers en achtergronden), hoewel we op dit gebied al toonaangevend in de sector zijn; • gegevens over drie in plaats van twee jaar; • minder tekst: aantal bladzijden moet minimaal 30% lager. Deze feedback bleek een waardevolle bron voor verbetering van dit verslag. In vergelijking met voorgaande jaren kregen we op het duurzaamheidsverslag 2005 veel minder reacties. Op ons eerste verslag kwamen ruim vierhonderd reacties (zowel positieve als negatieve), terwijl we op het verslag over 2005 slechts een tiental reacties ontvingen.

Status ambities en actieplan 2006: Transparant en aanspreekbaar zijn In 2006 hebben we ons beleid van actieve betrokkenheid bij alle belanghebbenden voortgezet. De nadruk lag daarbij op een proactieve dialoog. Verder heeft de bank de communicatie met beleggers over haar duurzaamheidsstrategie geïntensiveerd, onder meer door ‘roadshows’ te organiseren.

Ambities en actieplan 2007: Transparant en aanspreekbaar zijn Voor 2007 streven wij de volgende doelen na: − onze contacten met de samenleving, ngo’s, overheden en multilaterale organisaties structureren via de afdeling Group Public Affairs; − onze kennis en acties sterker richten op specifieke thema’s, met bijvoorbeeld klimaatverandering en de toegang tot financiering als hoofdthema’s; − de verantwoordelijkheid voor de SRI-roadshows en de contacten met ratinginstituten voor duurzaamheid overdragen aan de afdeling Investor Relations.

23

ONZE ACTIVA V BESCHERMEN







Als internationaal opererende bank staan wij voortdurend voor complexe beslissingen hoe wij ons kapitaal het beste kunnen uitlenen en investeren. Wij Buiten het kredietbedrijf (bijvoorbeeld hebben hierbij zowel de Als financiële instelling hebben wij de underwriting) ligt de verantwoordelijkheid mogelijkheid als de verantwoordelijkheid én de mogelijkheid om voor de acceptatie van klanten en de verantwoordelijkheid om via onze dienstverlening duurzaamheid te best practices op het gebied bevorderen. Dit geldt vooral voor diensten die goedkeuring van specifieke (kapitaalmarkt) transacties eveneens bij speciale commissies. van duurzaamheid te indirect grote milieu- of sociale gevolgen SRA wordt vaak ingeschakeld om over de bevorderen. Onze klanten kunnen hebben. Hoewel de directe wenselijkheid van dergelijke transacties te zijn zelf verantwoordelijk verantwoordelijkheid voor die gevolgen bij voor hun eigen handelen, onze klanten ligt, zijn wij verantwoordelijk voor adviseren. maar wij zijn de keuze van onze klanten en het gebruik van ons kapitaal. Het is daarom ons beleid om Integratie van ESE-risico’s in het reguliere verantwoordelijk voor de keuze van onze klanten. Wij sociale, ethische en milieuaspecten te risicobeheer proberen daarom bij al onze betrekken in de besluitvorming over In overeenstemming met de duurzaamheidsbeslissingen rekening te klantacceptatie en het gebruik van ons strategie en de strategische risicoagenda van houden met sociale, kapitaal. Dit geeft ons een beter inzicht in de de bank is SRA in april 2006 met een project ethische en milieuaspecten. risico’s van de geselecteerde klantengestart om de beoordeling van ESE-risico’s te In 2006 hebben we hieraan portefeuilles en bevordert aldus de integreren in de reguliere procedures voor verder invulling gegeven duurzaamheid en de winstgevendheid van risicobeoordeling binnen alle BU’s. Hierdoor door deze aspecten te onze klantrelaties. Elk besluit dat wij nu zal de beoordeling van ESE-risico’s in de integreren in onze reguliere nemen, moet bijdragen aan de toekomstige toekomst veeleer een taak van de business waardecreatie van ons bedrijf en aan worden. Het voordeel hiervan is dat de kennis processen voor risicobeheer, klantacceptatie en verbetering van de relatie met van ESE-risico’s en de kennis van de klant besluitvorming op BUbelanghebbenden. worden gebundeld. Dit leidt enerzijds tot niveau. Duurzaamheid beter onderbouwde risicobeslissingen en plaatst ons echter ook voor anderzijds tot een betere dienstverlening aan Risicobeheer lastige dilemma’s, in die zin de klant. Het Group Risk Committee (GRC) heeft de dat we de soms taak om bij besluiten over de acceptatie van In samenwerking met risico-experts binnen de tegengestelde belangen van klanten en transacties de sociale, ethische en partijen moeten verenigen. BU’s heeft SRA eerst de bestaande milieurisico’s (environmental, social and


ethical risks, hierna kortweg te noemen de

procedures voor het beheer van ESE-risico’s

ESE-risico’s) af te wegen. De ESE-risico’s

geïnventariseerd. Het doel ervan was te

worden beoordeeld door Sustainable Risk

bepalen of deze procedures mogelijk hiaten

Advisory (SRA), een speciaal team dat deel

vertoonden. Waar hiaten werden

uitmaakt van Group Risk Management. Dit

geconstateerd, heeft SRA vervolgens samen

team adviseert het GRC in hoeverre de ESE-

met de BU’s gefaseerde plannen van aanpak

risico’s aanvaardbaar zijn, zowel bij klant-

opgesteld. De implementatie van het ESE-

acceptatie als bij individuele transacties. Het

risicobeheer is vooral gericht op de volgende

SRA-team houdt zich primair bezig met

punten:

klanten en transacties in de BU’s Global

• formulering van procedures voor het

Clients en Global Markets. De nadruk ligt daarbij op sectoren met een verhoogd ESE-

escaleren en delegeren van beslissingen; • inventarisatie van de behoefte aan

risico. SRA fungeert tevens als een

specifieke instrumenten voor het beheer

kenniscentrum dat de verschillende BU’s

van ESE-risico’s;

bij de besluitvorming op lokaal niveau ondersteunt.

1-8,10

• aanpak van hiaten in de toepassing van ons

mondiale beleid; • vaststelling van de toereikendheid van ESE-

beleid en -procedures op BU-niveau; • bepaling van de ESE-opleidingsbehoefte.

25







Procedure voor het beheer van operationele risico’s

vormen van de ‘Client Life Cycle’. Deze

Wij beschikken over een bankbrede procedure voor het beoordelen van

nieuwe structuur maakt het voor ons mogelijk

de operationele, juridische en reputatierisico’s van voorgenomen

om potentiële ESE-risico’s in een eerder

nieuwe initiatieven of aanpassingen met betrekking tot producten,

stadium te onderkennen en om medewerkers

processen, activiteiten, systemen en organisatiestructuren. Deze

bankbreed meer bewust te maken van deze

procedure is gericht op het signaleren en beoordelen van potentiële

risico’s. Aangezien ABN AMRO verplicht is om

risico’s en het bepalen van de noodzakelijke maatregelen om deze

alle klanten niet alleen bij acceptatie maar ook

risico’s tot een aanvaardbaar niveau te verminderen. De procedure

periodiek te beoordelen, zal dit nieuwe beleid

wordt uitgevoerd door het lijnmanagement en geëvalueerd door

snel ten uitvoer worden gebracht en zal op de

Operational Risk Management. Fiattering vindt plaats via een of meer

naleving ervan strikt worden toegezien.

commissies: hoe hoger het risico, hoe hoger in de organisatie de commissie. Sociale, ethische en milieurisico’s worden bij de fiattering

Transaction banking en ESE-risico’s

meegewogen.

ABN AMRO onderkent dat haar activiteiten op het gebied van transaction banking (cashmanagement, trade services en De belangrijkste uitdaging waarvoor wij staan,

betaalkaarten) de bank aan ESE-risico’s

is een goed evenwicht te vinden tussen twee

kunnen blootstellen. Transacties waarop het

even belangrijke elementen van het ESE-

defensiebeleid van de bank van toepassing is

risicobeheer: enerzijds een consistent en

of waarbij landen betrokken zijn die in het

krachtig raamwerk op groepsniveau en

beleidskader voor landen-, sociale en ethische

anderzijds de vrijheid van iedere BU om

risico’s (Country, Social and Ethical Risk

specifieke procedures en methodes te

Framework / CSERF) worden genoemd,

ontwerpen die het beste aansluiten bij het

werden in het verleden ter beoordeling en

eigen klantenbestand en de eigen activiteiten.

fiattering aan SRA voorgelegd.

Structuur, beleidsuitvoering, proces-

In 2006 heeft ABN AMRO beleidskaders en

ontwikkeling en training met betrekking tot

instrumenten ontwikkeld waarmee onze

het beoordelen van ESE-risico’s zullen naar

medewerkers van transaction banking deze

verwachting van BU tot BU verschillen, al naar

beoordeling en fiattering zelf kunnen

gelang de aard van de activiteiten. SRA zal

uitvoeren. Ze beschikken over nieuwe

nauw met de BU’s blijven samenwerken om

beslismodellen en over een handleiding

de implementatie te ondersteunen en zal,

waarin de screeningsprocedures voor

waar nodig, assistentie verlenen, adviseren en

transacties zijn beschreven. Transacties met

trainingen verzorgen. De structuren binnen de

een verhoogd ESE-risico, die extra aandacht

BU’s voor het ESE-risicobeheer moeten in

vereisen, zijn daarbij speciaal uitgelicht. Tegen

2007 verder worden ingevoerd.

het einde van het jaar hadden de teams in de transactieverwerkingscentra meer

Integratie van ESE-risico’s in het klantacceptatieproces

verantwoordelijkheid voor deze processen en

De activiteiten en procedures binnen de bank

bij afzonderlijke transacties bepalen. Dit project

ten aanzien van klantacceptatie en ‘ken je

wordt in de nabije toekomst afgerond, waarna

klant’ zijn in 2006 geconsolideerd. In dat kader

de teams voor transaction banking de ESE-

is het algemene klantacceptatiebeleid

risico’s volledig zelfstandig zullen beheren.

gewijzigd. In 2007 moet de beoordeling van het ESE-risico in het nieuwe ‘Client Take-on Process’ worden ingebed en moet dit proces 26

vervolgens een integraal onderdeel gaan

konden zij in toenemende mate zelf de aanpak




De aanpak van ESE-risico’s




productspecialisten. Het is vervolgens aan

Beleid en instrumenten

SRA om dit oordeel te toetsen en de

SRA hanteert een reeks richtlijnen en

besluitvormende organen te adviseren of de

instrumenten om klantrelaties en transacties

klant- of transactierisico’s aanvaardbaar zijn.

op ESE-risico’s te screenen en deze risico’s te beoordelen (zie figuur). Dankzij deze richtlijnen

In moeilijke gevallen gaan medewerkers van

en instrumenten kan de bank de risico-

SRA en de relatiebeheerder met de klant om

beoordeling systematisch uitvoeren.

de tafel zitten voor een diepgaand gesprek

Dit geldt met name voor sectoren

over de wijze waarop de klant met

waarvoor specifiek beleid is geformuleerd.

duurzaamheidskwesties omgaat. In sommige gevallen winnen we ook advies in bij derden.

De beoordeling van klantrelaties en

Deze moeten gezaghebbend zijn op het

transacties met behulp van onze ESE-

desbetreffende gebied en de

richtlijnen en instrumenten is in de eerste

vertrouwelijkheid van onze klantgegevens

plaats de taak van onze relatiebeheerders en

respecteren.

Toepassing van filter voor sociale, ethische en milieurisico’s

Voorgenomen transactie

ESE Risicofilter

Sector

Informele beoordeling

ABN AMRO Waarden en Business Principles Mensenrechtenbeleid CSERF Sectorbeleid

Land Specifieke duurzaamheidskwestie Staat van dienst Externe informatie Algemene punten van zorg

Lijst met andere gevoelige sectoren/activiteiten Lijst van gevoelige kwesties Staat van dienst individuele klanten Externe informatieverschaffers

Sociaal- en milieubeleid

Ethisch beleid

Thematisch

Formele beoordeling

Olie & gas

Mijnbouw & metalen

Bosbouw

Stuwdammen

Kernenergie

Defensie

Gokken

Tabak

Dierproeven

Aanbodketen

Overige

CDT

CDT

Sjabloon

EP

CDT

Sjabloon

Sjabloon

Kernvragen

Kernvragen

Indien nodig

Indien nodig

Advies van SRA en Busines Unit advies teams

Kredietverlening: Kredietfiatteringssysteem CSERF: beleidskader voor landen-, sociale en ethische risico’s CDT: Client Diagnostic Tool

Overige activiteiten: Comités voor klantacceptatie Sjabloon: vragenlijst EP: Equator Principles

27



SRA: adviezen per sector





SRA: adviezen per sector en activiteit in 2006 Aantal

Goedgekeurd

Goedgekeurd

adviezen

Afgekeurd

onder voorbehoud

Olie & gas

78

50

27

1

Mijnbouw & metalen

58

35

18

5

Luchtvaart & defensie

42

27

9

6

Energie & nutsbedrijven

37

30

7

0

Bosbouw

27

20

4

3

Olie & gas: 22%

Chemie

19

16

2

1

Mijnbouw & metalen: 16%

Gokken

19

6

3

10

Luchtvaart & defensie: 12%

Financiële diensten

Energie & nutsbedrijven: 10%

Overige sectoren

Bosbouw: 8% Chemie: 5% Gokken: 5%

5

4

1

0

73

54

12

7

SRA-sectoradviezen

358

242

83

33

Handels- en goederenfinanciering

344

308

16

20

Totaal uitgebrachte adviezen

702

550

99

53

Financiële diensten: 1% Overige sectoren: 21%

SRA: afgekeurde adviezen per sector

De tabel geeft aan hoe vaak SRA in 2006

Naleving van beleid

advies heeft uitgebracht aan transactie- of

Het aantal klanten dat wij hebben getoetst aan

kredietcommissies. Het aantal door SRA

het voor hun sector geldende beleid, is in

verstrekte adviezen inzake klantrelaties en -

2006 verder gestegen. Het afgelopen jaar

transacties is gedaald van 372 in 2005 naar

hebben we het toepassingsgebied van ons

358 in 2006. Het percentage negatieve

beleid voor de sectoren olie & gas en

adviezen is tegelijkertijd opgelopen van 5,4%

mijnbouw & metalen vergroot. In voorgaande

in 2005 naar 9,2% in 2006. Deze stijging

jaren richtten wij ons vooral op grote

betekent weliswaar een omslag in de trend

ondernemingen, maar het beleid wordt nu ook

van de afgelopen jaren, maar houdt

toegepast op middelgrote en kleine bedrijven.

hoofdzakelijk verband met de invoering van

Het percentage beoordeelde klanten is dan

het gokbeleid in 2006: 30% van alle negatieve

ook gestegen met 27% in de olie- en

adviezen in 2006 betrof het gokwezen.

gassector en met 38% in de sector mijnbouw & metalen. Daarnaast is in 2006 het aantal

Olie & gas: 3% Mijnbouw & metalen: 15%

Het aantal adviezen over specifieke

klantrelaties dat is getoetst aan ons

Luchtvaart & defensie: 18%

handelstransacties daalde van 566 in 2005

bosbouwbeleid, met 8% gestegen.

Energie & nutsbedrijven: 0%

naar 344 in 2006. Deze daling vloeide voort uit

Bosbouw: 9%

de implementatie van het nieuwe bewakings-

Door criteria voor ESE-risico’s op te nemen in

Chemie: 3%

en besluitvormingskader ten behoeve van de

onze reguliere procedures voor

Gokken: 31%

handelsadviseurs van de bank. De adviezen

klantacceptatie kunnen wij de reikwijdte van

Financiële diensten: 0%

hadden voor ongeveer de helft (46%)

ons beleid vergroten, want:

Overige sectoren: 21%

betrekking op het sociale en milieubeleid voor

• de nieuwe procedures zijn op meer klanten

de delfstoffenwinning (olie & gas, mijnbouw &

uit meer verschillende segmenten van

metalen) en de bosbouw en voor 17% op het

toepassing;

ethisch beleid (defensie en gokken). In de

28

• bij klanten uit sectoren met een hoog

laatste paar jaar is met name het aantal

ESE-risico zal de toetsing jaarlijks worden

defensietransacties aanzienlijk gedaald.

herhaald.







Proces van beleidsontwikkeling Definitie en

Dialoog met

Definitief concept

Uitrol &

opstellen concept

belanghebbenden

goedkeuring

implementatie

Signalering risico’s, invloedssfeer, omvang risico’s, parameters voor verantwoordelijkheid

Interne & externe klanten, ngo’s

Fiattering door hoogste risicocommissie

Communicatie, opleiding, ontwikkeling tools, aanpassing systemen, bewaking, rapportage

Ontwikkeling van nieuw beleid

kredieten risicomedewerkers bekend zijn

Richtlijn voor dierproeven

met deze materie. SRA heeft het afgelopen

Deze in 2006 opgestelde richtlijn stelt de bank

jaar daarom trainingen verzorgd voor 226

in staat consequente en goed onderbouwde

medewerkers die bij hun werkzaamheden

beslissingen te nemen ten aanzien van

gebruikmaken van het ESE-risicofilter en van

klanten die dierproeven uitvoeren. Het

andere instrumenten.

belangrijkste criterium is dat klanten dit op een terughoudende en verantwoorde wijze

ESE-integratie op BU-niveau

doen. Wanneer ABN AMRO betrokken raakt

BU Nederland

bij bedrijven die dierproeven niet op

De BU Nederland (BU NL) organiseerde in

verantwoorde wijze uitvoeren, kan dit tot

2006 een pilot met een scan voor

reputatieschade voor de bank leiden.

maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo). Hierbij werden grootzakelijke klanten

De richtlijn besteedt vooral aandacht aan de

op ESE-aspecten doorgelicht. Op basis van de

evaluatie van de procedures voor dierproeven

resultaten heeft de BU NL besloten zich te

bij organisaties die contractonderzoek

concentreren op de zakelijke kredietverlening

uitvoeren; voor veel van deze organisaties zijn

in de meest ESE-gevoelige sectoren. In 2007

dierproeven een kernactiviteit. Het beleid van

zal de ‘MVO-Scan’ ook worden uitgevoerd

ABN AMRO sluit acceptatie uit van klanten die

onder kredietrelaties in de top van het MKB-

dierproeven doen op mensapen of op dieren

segment die actief zijn in achttien sectoren

die op een officiële lijst van bedreigde soorten

met een verhoogd ESE-risico. De BU NL heeft

voorkomen.

samen met een adviesbureau vastgesteld om welke sectoren het gaat. Van elk van de

Overig beleid

achttien sectoren zijn de belangrijkste ESE-

We hebben in 2006 verder beleid voor de

risico’s in kaart gebracht en vastgelegd in een

energiesector ontwikkeld. Wat de

model. De informatie in dit model geeft de

aanbodketen betreft, zijn onze activiteiten

medewerkers een beter inzicht in de

beperkt gebleven tot de sectoren koffie en

ESE-risico’s en vergemakkelijkt de discussie

soja. Wel spelen we een actieve rol in de

daarover met de klant.

rondetafelconferenties over verantwoorde soja en palmolie.

BU Europa De BU Europa heeft grondig geïnventariseerd

Training

wat er nodig is om het beleid, de procedures

Om ESE-aspecten in hun dagelijks werk te

en de instrumenten met betrekking tot ESE-

kunnen integreren, moeten relatiebeheerders,

risico’s met succes in de regio Europa te 29







“We zijn actief in de internationale handel en kaarten milieukwesties

risiconiveaus, weten regelgeving en

altijd bij onze klanten aan. Ook sociale en ethische aspecten stellen we

mogelijkheden van de klant. In 2007 zullen de

aan de orde, maar daarbij is het lastiger te bepalen wat goed en fout is.”

benodigde infrastructuur en de implementatieprocessen, met steun van SRA in Amsterdam,

Jasper van Geelen, Corporate Clients BU NL, Rotterdam

verder gestalte worden gegeven.

BU Latijns-Amerika “Sinds de oprichting in 2004 is een duurzame bedrijfsvoering, met

De BU Latijns-Amerika (BU LA) heeft de

respect voor mens en milieu, een van de doelen van de Russian Copper

implementatie van ESE-risicoprocedures in de

Company. Wij doen sinds 2006 zaken met ABN AMRO en hebben

landen in de regio in 2006 voortgezet. Daarbij

sindsdien constructieve aanbevelingen en adviezen van de bank

zijn de beproefde werkwijzen van ons

ontvangen. RCC is op de goede weg en de relatie met ABN AMRO helpt

Braziliaanse bedrijf toegepast. Eind vorig jaar

ons onze doelstellingen te verwezenlijken.”

was het merendeel van de klanten van de BU LA getoetst aan ons ESE-risicobeleid.

Maksim Sjibrik, vice-president en Chief Financial Officer van de

Verder worden alle grote financierings-

RCC-groep

aanvragen die door het regionale hoofdkantoor in São Paulo moeten worden gefiatteerd, aan een duurzaamheidstoets onderworpen. implementeren. Aanvankelijk lag de nadruk vooral op de Europese klanten van de BU

In Paraguay en Uruguay is de bank begonnen

Global Clients. De behoefte bestaat om het

met een systematische analyse van

aandachtsgebied uit te breiden tot het

retailklanten in een aantal sectoren met een

grootbedrijf en het MKB.

verhoogd ESE-risico. Ook in Chili wordt een groeiende groep klanten getoetst. Andere

Om de implementatie van het ESE-

initiatieven van de BU LA in 2006 waren:

risicobeleid en het toezicht daarop te

• ESE-training voor nieuw aangenomen

coördineren, hebben we een speciaal team

risicoanalisten in Brazilië. Ook medewerkers

gevormd dat:

van de bank in Colombia en Venezuela

• het gebruik van due diligence-procedures

en beoordelingsinstrumenten stimuleert;

kregen extra training; • implementatie van een prototypesysteem

• het ESE-risicobeheer verbetert;

voor de toekenning van milieuscores in

• risicobeleid voor specifieke sectoren

Brazilië. Het systeem is nog relatief

formuleert; • ESE-training en -advies geeft.

elementair, maar is in het eerste jaar niettemin met succes toegepast op honderden zakelijke klanten in Brazilië in

BU Noord-Amerika

uiteenlopende sectoren.

De BU Noord-Amerika (BU NA) heeft ook in

30

2006 samen met Group Risk Management

BU Azië

gewerkt aan de ontwikkeling en invoering van

De verantwoordelijkheid voor het ESE-

ESE-risicobeleid en -instrumenten voor het

risicobeheer in de BU Azië is overgeheveld van

middensegment van ons Amerikaanse en

het hoofdkantoor naar de Chief Risk Officers

Canadese klantenbestand. Doel van het beleid

in de verschillende landen, waarbij Sustainable

en de instrumenten is om de BU NA in staat te

Risk Advisory (SRA) Azië in de regio een

stellen een adequate risicobeoordeling van

adviesfunctie vervult. De BU Azië werkt aan

krediettransacties te maken en om een

een procedure om het ESE-risicobeheer van

strategie voor klantbetrokkenheid te bepalen

het snelgroeiende particuliere en MKB-

die rekening houdt met verschillen in ESE-

klantenbestand te versterken.







Toetsing van projecten aan Equator Principles in 2006, naar categorie Aantal

Goedgekeurd

Goedgekeurd

projecten

Afgekeurd

onder voorbehoud

Categorie A-projecten

10

2

5

3

Categorie B-projecten

19

10

8

1

Categorie C-projecten

4

4

0

0

33

16

13

4

Goedgekeurd

Afgekeurd

Totaal

Toetsing van projecten aan Equator Principles in 2006, naar sector Aantal

Goedgekeurd

projecten

onder voorbehoud

Olie & gas

12

Mijnbouw & metalen

4

7

1

5

2

1

2

Energie & nutsbedrijven

12

7

5

0

Bouw & bouwmaterialen

1

1

0

0

Overig

3

2

0

1

Totaal

33

16

13

4

Toetsing van projecten aan Equator Principles in 2006, naar transactiesoort en omvang Transactiesoort

Aantal projecten

Projectfinanciering Mengvormen

2

8 25

Projectkosten

1

Aantal projecten

(in USD)

≥ 1 miljard

8

≥ 500 - < 1000 miljoen

4

≥ 250 - < 500 miljoen

6

≥ 50 - < 250 miljoen

11

< 50 miljoen Totaal

33

4

Totaal

33

1 Projectkosten zijn de totale waarde van het project. 2 Faciliteiten die niet als zuivere projectfinancieringen konden worden aangemerkt, maar wel aan een bepaald project zijn gekoppeld.

Toetsing van projecten aan Equator Principles in 2006, naar locatie Projectlocatie

Aantal projecten

Europa

12

Brazilië

4

Overig Latijns-Amerika

4

Australië

3

Midden-Oosten

1

Noord-Amerika

3

India

2

Overig Azië

3

Afrika

1

Totaal

33

31







“Banken staan bekend als felle concurrenten, maar bij het invullen van

project gekante ngo’s, de Europese Bank voor

de maatschappelijke en milieuverantwoordelijkheid van de financiële

Wederopbouw en Ontwikkeling en de

sector lieten zij zien ook heel goed te kunnen samenwerken. Dit was van

onafhankelijke milieuadviseur. Via deze dialoog

begin af aan een soort handelsmerk van het EPFI-netwerk (Equator

willen wij ons inzicht in de maatschappelijke

Principles Financial Institutions). ABN AMRO en Citigroup hebben

en milieueffecten van het project vergroten.

samen een belangrijke rol gespeeld in de herziening van de Equator

Aanpassing van de Equator Principles

Principles.”

De oorspronkelijke Equator Principles waren Shawn Miller, directeur Environmental and Social Risk Management,

gebaseerd op de voorschriften en richtlijnen

Citigroup

(‘Safeguard Policies’) van de IFC. Nadat de IFC deze voorschriften en richtlijnen in februari 2006 had gewijzigd, moesten ook SRA Azië zet haar sectorspecifieke activiteiten

de Equator Principles worden aangepast.

in 2007 voort, zoals stimulering van de

De deelnemende banken maakten van de

belangstelling van het bedrijfsleven in de regio

gelegenheid gebruik om ook hun praktijk-

voor biobrandstoffen. Dit heeft al geleid tot

ervaringen en de opmerkingen van externe

een nadere analyse van de duurzaamheids-

belanghebbenden mee te nemen.

kwesties in deze branche, met name rond palmolie. Het doel is de due diligence-

De herziene Equator Principles zijn opgesteld

procedures van de bank verder te verfijnen en

door ABN AMRO en Citigroup, een teken van

de business in staat te stellen zich op een

onze betrokkenheid bij de totstandkoming van

verantwoorde wijze te ontwikkelen en tegelijk

de oorspronkelijke Equator Principles en van

commerciële kansen te benutten.

de leidende rol die beide banken spelen. Bij de herziening is rekening gehouden met het

Beoordeling ABN AMRO projectfinanciering

commentaar van alle deelnemende instellingen en de uitkomsten van overleg met

Wij beoordelen onze projectfinancieringen op

klanten, de IFC, kredietverzekeraars, ngo’s en

basis van de Equator Principles, ongeacht het

milieuadviseurs. De herziene Equator

bedrag. Voorts passen wij de Equator

Principles komen overeen met en omvatten

Principles naar de geest toe bij onze zakelijke

de nieuwe sociale en milieuprestatienormen

kredietverlening en andere financiële diensten

van de IFC en bieden daarmee een

wanneer deze specifieke activa betreffen. In

consistente standaard voor projectfinanciering

2006 hebben wij geadviseerd bij 33 projecten

in de private sector.

en transacties, met een totale waarde van ruim EUR 27,7 miljard.

Sommige van onze klanten verwelkomden de herziening als een verdere verduidelijking van

32

Onze beoordeling van de sociale en

de eisen. Wel meenden zij dat de Principles op

milieueffecten van fase 2 van het olie- en

sommige punten, zoals mensenrechten en

gasproject Sakhalin II is in 2006 voortgezet

transparantie van baten, nog niet ver genoeg

met een tweeledig doel: vaststellen in

gingen. Ook vanuit ngo’s kwam er kritiek op

hoeverre het project voldoet aan de Equator

bepaalde aspecten van de Equator Principles;

Principles en bepalen of het een ‘verantwoord’

zij hadden verwacht dat de banken verder

project is voor de bank. Gedurende het

zouden zijn gegaan bij het vaststellen van

beoordelingstraject zijn we met alle partijen in

werkelijke ‘best practices’. In dit opzicht waren

dialoog getreden – hetgeen soms pittige

de ngo’s consequent: zij hadden de IFC

discussies opleverde – inclusief de tegen het

namelijk al eerder bekritiseerd omdat haar






prestatienormen onvoldoende zouden

Status ambities en actieplan 2006:

bijdragen aan de bevordering van best



practices. De ngo’s hadden gehoopt dat de banken die stap wél zouden zetten. Naar onze

Wij hebben onze ambities voor 2006 grotendeels gerealiseerd. De opzet

mening weerspiegelen de prestatienormen

van onze teams is afgestemd op de nieuwe organisatiestructuur. De

van de IFC en de Equator Principles op veel

kennis van duurzaamheidsvraagstukken binnen de BU’s is vergroot,

gebieden wel degelijk de best practices en

waarbij de hoofdkantoorafdeling Sustainability een coördinerende rol

stimuleren zij tevens een verdere verbetering.

speelde. We hebben ook vooruitgang geboekt bij het integreren van

ABN AMRO wil een rol blijven spelen in de

ESE-aspecten in onze reguliere procedures voor risicobeheer en

verbreding van de reikwijdte van de Equator

klantacceptatie. Daarbij zijn enkele gebieden naar voren gekomen waar

Principles, ook in de opkomende economieën.

ons duurzaamheidsbeleid nog niet volledig was verankerd. Wij waren opnieuw actief betrokken bij sectorbrede initiatieven. Verder hebben wij een commercieel en risicobeleid voor de energiesector geformuleerd; onze activiteiten in de aanbodketen zijn echter niet uitgebreid naar andere sectoren dan koffie en soja.

Ambities en actieplan 2007: Onze activa beschermen In 2007 zal onze aandacht vooral uitgaan naar de afronding van de projecten voor integratie van ESE-risico’s en klantacceptatie en naar de opbouw van kennis en vaardigheden op het gebied van ESE-risico’s bij de BU’s die zelf verantwoordelijk worden voor het beheer hiervan. Wij willen in 2007: − de kennis van ESE-risico’s die wij opdoen bij klanttransacties, verzamelen en bewaren; − de opzet van onze teams verder afstemmen op de nieuwe organisatiestructuur; − de implementatie van ons project om ESE-risico’s in onze reguliere bedrijfsvoering te integreren, voortzetten en andere risicomanagers trainen in ESE-aspecten; − het klantacceptatieproject afronden; − het ESE-risicofilter aanpassen aan ons nieuwe transactiefiatteringssysteem; − trainingen verzorgen rond de nieuwe IFC-prestatienormen en de herziene Equator Principles. Medewerkers die zich met projectfinanciering bezighouden, ontvangen een aangepaste ‘Equator-toolkit’, waarmee zij de ESE-risico’s van projecten beter kunnen beoordelen.

33







Dilemma’s Hieronder worden verschillende dilemma ‘s en casestudy’s beschreven waaruit blijkt hoe complex de problemen, processen en onderzoeken zijn waarmee wij als bank te maken krijgen. De voorbeelden illustreren ook dat er geen duidelijk onderscheid is tussen goed en fout: vaak worden we geconfronteerd met verschillende visies en kwesties waarbij veel belanghebbenden, belangen en grensoverschrijdende aspecten een rol spelen. Onze besluitvorming verloopt zorgvuldig en omvat in veel gevallen een uitvoerige analyse en een dialoog met belanghebbenden. Hierbij houden wij altijd rekening met zoveel mogelijk invalshoeken – waaronder ook die van onszelf. De vertrouwelijkheid van klanten transactiegegevens brengt evenwel beperkingen met zich mee. In dit opzicht kunnen wij geen concessies doen. Vertrouwelijkheid vormt immers de essentie van bankieren. Daarom zijn de meeste dilemma’s en casestudy’s geanonimiseerd, tenzij bepaalde projecten reeds algemeen bekend zijn. Voor de actuele stand van zaken met betrekking tot dilemma‘s en casestudy’s die wij in eerdere verslagen hebben beschreven, verwijzen wij naar het internet.

m Updates van dilemma’s en casestudy’s uit 2004 en 2005

1 Mensenrechten in de aanbodketen De situatie

Onze overwegingen

De medewerkers van Client Portfolio

Allereerst moesten we vaststellen of het

Management in Azië wezen het SRA-team

rapport en de daarin geuite beschuldigingen

(Sustainable Risk Advisory) begin 2006 op een

over schending van de mensenrechten

rapport van een ngo waarin werd gesteld dat

klopten. Uit ons due diligence-onderzoek

er het een en ander schortte aan de

bleek dat het een gerenommeerde

mensenrechten- en arbeidssituatie bij een

Amerikaanse ngo betrof die het rapport had

klant van ABN AMRO. Aan deze klant, een

uitgebracht in het kader van een breder

grote Aziatische fabrikant van speelgoed voor

onderzoek in hoeverre de Amerikaanse

internationale merken, verleende onze bank

speelgoedbranche (fabrikanten en grote

algemene zakelijke bankdiensten en

winkelketens) vrijwillige gedragscodes met

kredietfaciliteiten.

betrekking tot de wereldwijde productie naleefde.

De belangrijkste beschuldigingen in het ngorapport betroffen schendingen van de

Ons besluit

mensenrechten en overtredingen van de

Na een eerste analyse besloten we contact

wettelijke minimumnormen voor

met de klant op te nemen. Deze bleek bereid

arbeidsomstandigheden, zoals:

het rapport met ons te bespreken. Hierop

• te krappe huisvesting en slaapgelegenheid;

volgden meerdere gesprekken tussen de klant

• onveilige werkomgeving waarin

en ons SRA-team, waarbij de klant open bleek

medewerkers werden blootgesteld aan

te staan voor mensenrechtenvraagstukken.

giftige dampen;

De klant nodigde de bank uit voor een bezoek

• het ontbreken van de vereiste

arboverzekeringen;

om de kantine, de woonvertrekken en een fabriek in aanbouw zelf te inspecteren.

• te hoge prijzen voor maaltijden; • minderjarige werknemers;

Onze algehele indruk was dat de woon- en

• verbod van vakbondslidmaatschap.

werkomstandigheden aanvaardbaar waren. Dit werd ook bevestigd door een goed bekend staande derde partij. Op grond hiervan

34

kwamen wij tot de conclusie dat de klant zich






bewust was van het belang van een gezonde

geplaatst. Wij moeten uit zeer veel gegevens

en veilige werkomgeving en van de naleving

de plausibele filteren en onderzoeken en zo

van de arbeidswetgeving. Deze

nodig met de betreffende klant de discussie

gebeurtenissen vormen een goed voorbeeld

hierover aangaan.


van een dilemma waarvoor wij worden

2 Mijnbouwproject in opkomende markt De situatie

worden en er was geen steun voor bij de

In 2004 kon ABN AMRO een transactie

lokale bevolking. ABN AMRO en de andere

aangaan met een bedrijf dat in een

financiers werd door ngo’s bovendien te

opkomende markt een mijnbouw- en een

verstaan gegeven dat ze zich niet aan hun

verwerkingsbedrijf exploiteerde. Alvorens

eigen beleid zouden hebben gehouden. Wij

hierover een besluit te nemen, voerden we

zijn vervolgens met de ngo’s in dialoog

een uitgebreid due diligence-onderzoek uit.

getreden over deze kwestie.

Dit omvatte onder andere een toetsing van het project aan ons eigen beleid voor mijnbouw &

Onze overwegingen

metalen en aan de Equator Principles. Verder

De hierboven beschreven situatie illustreert

werden, met behulp van onze Client

dat ons beleid en onze fiatteringsprocedures

Diagnostic Tool, het vermogen en de

weliswaar goede instrumenten zijn om risico’s

bereidheid van de klant geëvalueerd om

te beperken, maar dat zij geen garantie

rekening te houden met sociale en

vormen dat de situatie in de loop der tijd niet

milieurisico’s. Wij drongen er bovendien op

verandert.

aan dat de kredietverstrekkers een onafhankelijke milieuadviseur in de arm

Wat moet ABN AMRO doen wanneer zich een

zouden nemen om de naleving van nationale

incident voordoet nadat wij een financiële

normen en de Equator Principles te

relatie met een klant zijn aangegaan? Dit is

beoordelen.

een belangrijke vraag en het antwoord hangt af van diverse criteria, zoals de ernst van het

Nadat we met deze klant in zee waren gegaan,

incident, de reactie van het bedrijf op het

werden de milieunormen tweemaal

incident, het vermogen van het bedrijf om in

overschreden. In verband met de hierdoor

de toekomst een verantwoorde bedrijfs-

ontstane milieuvervuiling werd het bedrijf

voering te garanderen, onze invloed op het

gedwongen de mijn stil te leggen. Het bedrijf

gedrag van de klant en onze mogelijkheden

moest een boete betalen en zijn bedrijfs-

om het beheer van niet-financiële risico’s bij

processen ingrijpend verbeteren.

de klant te verbeteren.

Enkele maanden later, nadat de vereiste

Ons besluit

verbeteringen waren gerealiseerd, mocht de

Uit een eerste analyse bleek dat het, ondanks

mijn weer open: tijdelijk, om te bewijzen dat

de nadelige milieueffecten, om relatief kleine,

men ditmaal wel in staat was de mijn te

tijdelijke en op één locatie geconcentreerde

exploiteren en tegelijk het lokale milieu

incidenten ging. Wij bezochten de locatie en

afdoende te beschermen.

stelden een due diligence-onderzoek in, inclusief gesprekken met medewerkers van

In die tijd kwam er vanuit verschillende hoeken het bedrijf, lokale toezichthouders en (lokaal en internationaal) kritiek op het project:

vertegenwoordigers van de lokale

de mijn zou niet veilig geëxploiteerd kunnen

gemeenschap. Hieruit kwam naar voren dat

35







het bedrijf naar aanleiding van de

project moeten voldoen, verder aangescherpt.

gebeurtenissen de bedrijfsvoering en het

Wij hebben besloten onze relatie met deze

beheer van niet-financiële risico’s had

klant voort te zetten, maar wel de

verbeterd. Met het oog op andere risico’s die

ontwikkelingen rondom de mijn nauwgezet te

zich mogelijk in de toekomst zullen

volgen en met de klant en externe partijen

manifesteren, hebben we de eisen waaraan

voortdurend in gesprek te blijven over de

de sociale en milieurapportages omtrent het

sociale en milieueffecten.

3 Koeriersbedrijf De situatie

Ons besluit

Voor de bezorging van pakketten en

Wij waren van mening dat de manier waarop

documenten had Banco Real in Brazilië een

het koeriersbedrijf zijn personeel behandelde,

overeenkomst met een koeriersbedrijf. De

niet in overeenstemming was met ethische

bank kwam erachter dat de arbeids-

waarden en eisten van het bedrijf dat het zich

voorwaarden van een van de medewerkers

aan de Braziliaanse arbeidswetgeving en aan

van dit bedrijf niet in overeenstemming waren

onze normen zou houden. Zo niet, dan zouden

met het Braziliaanse arbeidsrecht. Zo werden

we de overeenkomst opzeggen.

er bijvoorbeeld geen sociale premies voor hem en zijn gezin afgedragen en bouwde hij

De leverancier reageerde dat hij het contract

dus geen uitkeringsrechten op. Uit nader

dan zou moeten openbreken en zijn tarieven

onderzoek bleek verder dat de werkgever zijn

zou moeten verhogen om de gestegen kosten

loon nog niet overeenkomstig de cao had

te compenseren.

verhoogd. Hierop besloten we het contract met dit

Onze overwegingen

koeriersbedrijf te beëindigen en onder-

Onze gedragscode en onze overeenkomsten

handelingen aan te knopen met andere

met leveranciers laten hierover geen

koeriersbedrijven voor verlening van dezelfde

misverstand bestaan: leveranciers moeten

diensten, met overname van personeel van

zich houden aan het Braziliaanse arbeidsrecht

het oorspronkelijke bedrijf. Op deze manier

en de toepasselijke cao’s, zodat werknemers

werden de sociale gevolgen tot een minimum

de voorgeschreven arbeidsvoorwaarden

beperkt en kon toch aan onze normen worden

genieten. In het onderhavige geval bleef het

voldaan.

koeriersbedrijf duidelijk in gebreke: het handelde daarmee in strijd met onze opvattingen en ons beleid.

4 Delfstoffenwinning in opkomende markten De situatie

waarde-analyse over de resterende levensduur

Begin 2006 werd ABN AMRO door de

van de mijn te maken en vervolgens een

regering van een Aziatisch land gevraagd te

breder financieel advies te geven.

adviseren over de aankoop van extra aandelen

36

in een lokale koper- en goudmijn waarin de

Rond de mijn speelde echter een aantal

staat al een meerderheidsbelang bezat. Een

problemen. Het belangrijkste probleem was

particulier bedrijf wilde de overige aandelen

de lozing van mijnafval in een rivier, wat

van de hand doen. Onze opdracht luidde een

aanzienlijke milieuschade veroorzaakte.






Onze overwegingen

overheid bij volledige zeggenschap over de

Bij de invoering van ons beleid voor mijnbouw

mijn beter in staat zou zijn de problemen aan

& metalen in 2004 werden projecten met

te pakken.


‘afvallozing in rivieren’ geclassificeerd als niet geschikt voor financiering. In dit geval werd

Ons besluit

ABN AMRO echter niet gevraagd om het

Uit onze analyse bleek dat het project strijdig

project te financieren, maar om een

was met een kernaspect van ons beleid voor

adviesfunctie te vervullen. Wij hebben de

mijnbouw & metalen. Hoewel de opdracht

zaak grondig bestudeerd en daarbij

goede provisie opbrengsten kende, besloten

nadrukkelijk ook gekeken naar de

we af te zien van betrokkenheid bij deze

mogelijkheid dat de opdrachtgevende

aandelentransactie.

5 Casestudy: energie De meeste energie is afkomstig uit natuurlijke

gebruik van energie, CO2-opvang en -opslag,

hulpbronnen als steenkool, olie en gas, die

duurzame energiebronnen (wind, water, en

samen ongeveer 86% van het mondiale

zon), kerncentrales en een efficiëntere

energieverbruik vertegenwoordigen.

elektriciteitsproductie. Hoewel steeds meer

Alternatieven als waterkracht, biomassa, afval

energie uit duurzame bronnen wordt

en andere duurzame energiebronnen zijn goed

gewonnen, is het nog te weinig en gaat de

voor 8%; de resterende 6% is kernenergie.

ontwikkeling ervan nog te traag om de komende twintig tot dertig jaar in de

De mondiale energiesituatie wordt echter

energievraag te kunnen voorzien.

steeds problematischer, aan zowel de vraag-

Kernenergie zal daarom waarschijnlijk

als de aanbodzijde. Hiervoor zijn vier

opnieuw in de belangstelling komen te

hoofdoorzaken aan te wijzen. Ten eerste de

staan, en daarmee een heel scala aan

afnemende ‘leveringszekerheid’ van

andere duurzaamheidsproblemen. In veel

natuurlijke energiebronnen (met name olie en

landen is kernenergie evenwel een beladen

gas). Ten tweede worden bij de verbranding

onderwerp.

van fossiele brandstoffen CO2 en andere broeikasgassen uitgestoten. Ten derde zijn

ABN AMRO is een van de grootste financiers

fossiele brandstoffen eindig en raken ze ooit

van energieprojecten ter wereld. Gezien de

op. En ten vierde blijft de vraag naar energie

sterk uiteenlopende meningen over

sterk toenemen, vooral in de opkomende

kernenergie, is volgens ons een brede en

markten.

open maatschappelijk discussie over dit onderwerp wenselijk, niet in de laatste plaats

De wereldbevolking blijft groeien en de

omdat zich de afgelopen jaren de nodige

economische ontwikkeling gaat steeds

ontwikkelingen op dit gebied hebben

sneller. Het wordt dus steeds urgenter na te

voorgedaan. De bouw van kerncentrales in

denken over mogelijke energietekorten in de

stabiele democratieën zou niet langer moeten

toekomst. Daarbij wordt naar verschillende

worden afgedaan als een onacceptabel

mogelijkheden gekeken, zoals een efficiënter

alternatief voor het opwekken van energie.

37





6 Casestudy: soja



Van alle landbouwproducten trok soja in 2006

De mondiale vraag naar sojabonen, een

verreweg de meeste aandacht van ngo’s en

eiwitrijk gewas, neemt door verschillende

consumenten. De teelt en verwerking van dit

oorzaken toe. Allereerst de stijgende

gewas hebben talrijke – positieve en negatieve

welvaart in Azië, waardoor de bevolking meer

– effecten. Dat heeft ABN AMRO doen

en voedingsrijker gaat eten en ook de

besluiten om als eerste bank zitting te nemen

vleesconsumptie groeit. Om al dat vlees te

in de rondetafelconferentie voor verantwoorde

kunnen produceren, kopen de boeren meer

soja, een overlegorgaan waaraan

soja voor veevoer. Daarnaast is soja ook

uiteenlopende partijen deelnemen en dat

geschikt als biobrandstof.

probeert overeenstemming te bereiken over hoe verantwoorde sojateelt eruit zou

Zuid-Amerika, en dan vooral Brazilië, is de

moeten zien.

enige regio in de wereld waar nog grote stukken grond in cultuur gebracht kunnen

Deze Soja Ronde Tafel is in november 2006

worden voor nieuwe soja-, katoen- en

van start gegaan en wordt momenteel

suikerplantages. Hoewel de groei van het

voorgezeten door ABN AMRO. Aan de ronde

areaal aan sojaplantages in de regio een

tafel zitten vertegenwoordigers van

belangrijke bijdrage levert aan de

sojaproducenten, -handel en -verwerking,

economische ontwikkeling, zijn er ook

financiers en diverse ngo’s.

nadelige aspecten zoals ontbossing, vervuiling van rivieren met pesticiden, slechte

Bij al onze transacties met de soja-industrie

arbeidsomstandigheden, kleine boeren die

gaan wij met onze klanten in overleg om

van hun land worden verdreven en de aanleg

inzicht te krijgen in hun werkwijzen en te

van (water)wegen door tot dan ongerept

beoordelen of ze bereid en in staat zijn

oerwoud.

eventuele negatieve gevolgen van de sojaproductie aan te pakken. Een kredietstop

ABN AMRO is een belangrijke kredietverlener

is één manier, maar niet de beste. Wij zijn van

aan sojaboeren en sojaverwerkende bedrijven

mening dat een proactieve dialoog,

in Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay en

bijvoorbeeld met de leden van de Soja Ronde

financiert ook de in- en doorvoer van soja via

Tafel, de beste resultaten oplevert. Door de

Rotterdam, Hongkong en andere belangrijke

dialoog aan te gaan vergroten wij de kennis

centra. Aan de afnemerszijde tellen wij grote

van en aandacht voor deze kwesties bij onze

voedselproducenten onder onze klanten, die

klanten en verkleinen wij zowel de financiële

de soja verwerken in dranken, sauzen, snacks

als de reputatierisico’s.

en vleesproducten.

7 Casestudy: projectfinanciering, CO2 en het klimaat

38

Ngo’s vragen vaak wat banken doen om de

De CO2-intensiteit van door ons gefinancierde

CO2-intensiteit van hun kredietportefeuille te

projecten kan op allerlei terreinen tot risico’s

meten. Een belangrijk aandachtspunt is het

leiden. Beleidsrisico’s, bijvoorbeeld, als gevolg

klimaateffect van projectfinanciering in de

van het optreden van nationale of regionale

vorm van CO2-uitstoot. Dit is een complexe

overheden en internationale instellingen:

materie, waarbij moet worden beoordeeld in

wanneer nieuw beleid in wetgeving wordt

hoeverre de klant en diens activiteiten op dit

omgezet – en milieubeschermende of

gebied een risico vormen.

emissieverlagende maatregelen nodig zijn –






kan dit de levensvatbaarheid van een project

energiecentrale financieren, wie is er dan

beïnvloeden. Kasstroomrisico’s doen zich voor

verantwoordelijk voor de uitstoot van

als de inputkosten stijgen of de outputprijzen

broeikasgassen: de aandeelhouders van de

dalen als gevolg van de (alternatieve) kosten

centrale, de brandstofleverancier of de

van CO2. Een ander risico is een daling van de

afnemers van de elektriciteit? Stel dat we de

vraag naar CO2-inefficiënte goederen en

CO2-voetafdruk van een project meten, voor

diensten. Tot slot is er sprake van fysieke

welk deel daarvan zouden wij als financier dan

risico’s als extreem weer en aanpassing aan

aansprakelijk zijn? De verantwoordelijkheid

nieuwe klimaatpatronen.

van een bank gaat toch zeker niet verder dan


het beheren van de mogelijke financiële De beoordeling van al deze risico’s is een

risico’s van het project zelf?

complexe zaak. Veel risico’s zijn specifiek voor een bepaald project en vereisen een

Het is duidelijk dat er veel te zeggen valt voor

gedetailleerde analyse. Met het oog op een

systemen en methoden om de kansen en

effectief risicobeheer moeten wij de CO2-

risico’s van klimaatverandering en -beleid te

intensiteit van onze projectfinancierings-

meten en te publiceren, inclusief de

portefeuille minimaliseren en inspelen op de

beoordeling van het CO2- en klimaatrisico in

zich ontwikkelende CO2-handel. Het CO2-risico

sectoren die veel broeikasgassen produceren.

moet in de gehele levenscyclus van het

Een mogelijke oplossing is de totale uitstoot

project worden meegenomen.

van broeikasgassen door het project te kwantificeren, de financiële kosten van deze

Dit leidt echter weer tot de volgende netelige

uitstoot te berekenen en deze in onze

kwestie: wie is eigenaar van en dus mogelijk

financiële analyse op te nemen. De discussie

aansprakelijk voor die CO2? Als wij een

over dit onderwerp duurt nog voort.

39







MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORDE

FINANCIËLE DIENSTVERLENING

40






Maatschappelijk verantwoorde financiële dienstverlening Ons merk is een van onze sterke punten en

Klanttevredenheid

vormt wereldwijd een kwaliteitswaarborg voor

De tevredenheid van onze klanten is bepalend

onze klanten en andere belanghebbenden. Dit

voor ons succes, maar de behoeften en

merk moet vertrouwen en integriteit

wensen van onze klanten verschillen sterk. De

uitstralen, evenals toekomstmogelijkheden,

klanttevredenheid wordt daarom in de diverse

ambitie en het feit dat wij een partner willen

BU’s regelmatig en op verschillende manieren

zijn voor onze klanten. Goede en duurzame

gemeten. Zo wordt zowel kwalitatief als

bedrijfsresultaten zijn alleen mogelijk wanneer

kwantitatief onderzoek toegepast, door onze

een bedrijf de wensen en eisen van zijn

eigen medewerkers of door gerenommeerde

klanten kent, belangrijke trends signaleert en

marktonderzoeksbureaus. Daarnaast vormt

dit alles verwerkt in zijn aanbod van producten

klachtafhandeling een waardevolle bron van

en diensten.

informatie en een goed middel voor interactie met klanten.

A

Focus op onze klanten

In het particuliere segment varieert ons

Onze grootste BU’s voeren meerdere keren

klantenbestand van afnemers van

per jaar een klanttevredenheidsonderzoek uit;

microkrediet en standaard retailproducten tot

de overige BU’s doen dit jaarlijks. Voor wat

vermogende particulieren, en in het zakelijke

betreft onze belangrijkste markten is de

segment van kleine bedrijven tot de grootste

klanttevredenheid in Nederland en de

multinationals. Daarnaast bedienen wij ook

Verenigde Staten toegenomen, maar in

andere financiële instellingen en de publieke

Brazilië van 80% naar 74% gedaald.

sector. Al deze klantgroepen spelen een

m Informatie over klanttevredenheid per BU


Ons klantenbestand wordt gekenmerkt door een grote diversiteit. Onze kracht ligt echter in het middensegment van de particuliere en zakelijke markt. Of onze klanten nu particulieren of multinationals zijn, allemaal stellen ze steeds hogere eisen aan onze dienstverlening en hechten ze ook steeds meer waarde aan onze duurzaamheidsagenda. In 2006 zijn onze duurzame producten en diensten vanuit hun oorspronkelijke nichepositie weer een flink stuk verder opgeschoven in de richting van onze kernactiviteiten en die van onze klanten. Zo hebben we ons ‘duurzame‘ aanbod uitgebreid tot de handel in CO2-rechten, producten voor maatschappelijk verantwoord beleggen, microfinanciering en Private Investor Products.

cruciale rol in onze strategie. Het strategische voordeel van onze specifieke combinatie van

Klachten van klanten

klanten, producten en geografische markten

Als een klacht van een klant binnenkomt,

is echter het grootst in het middensegment.

moet de betreffende BU de procedure voor klachtafhandeling volgen. Deze procedure is

Het opbouwen van langdurige klantrelaties

vastgelegd in het Global Compliance Manual

vormt een belangrijk element van onze missie

en het Group Complaints Handling Policy. Om

om waarde op lange termijn te creëren. Dit

de BU’s te helpen bij een optimale

vereist een actieve betrokkenheid bij onze

klachtafhandeling, hebben wij internationale

klanten, het geven van advies en onder-

richtlijnen opgesteld en een Community of

steuning en het leveren van toegevoegde

Practice voor klachten opgezet.

8,.9

waarde. Door te luisteren naar en te praten met onze klanten en ons daarbij te verdiepen

Elke BU beschikt, afhankelijk van de omvang

in hun doelen op het gebied van duurzaam-

en de aard van de activiteiten, over procedures

heid, willen wij een hechte relatie opbouwen

en afdelingen voor het afhandelen van

die is gebaseerd op wederzijds vertrouwen en

klachten van klanten.

voor beide partijen iets oplevert. 41







Verliezen groter dan EUR 5.000 die uit

omdat ze aanleiding geven tot discussie,

klachten, boetes en sancties voortvloeien,

zullen wij dienovereenkomstig handelen.

worden in onze Corporate Loss Database

m Informatie over weten regelgeving per BU

(CLD) opgenomen. In 2006 werden er 420 verliezen in de CLD geregistreerd. Er zijn geen

Woekerkrediet

gevallen geregistreerd waarbij sprake was van

Wereldwijd hebben heel veel mensen geen of

overtreding van milieuwetgeving of van

slechts beperkte toegang tot bankdiensten.

concurrentievervalsing.

Hierdoor zijn zij bij financiële dienstverlening

m Informatie over klachten van klanten per BU

uiterst kwetsbaar voor uitbuiting. ABN AMRO wil een verantwoord kredietbeleid voeren en

Wet- en regelgeving

alle klanten hoogwaardige diensten bieden,

ABN AMRO hecht veel belang aan het

dus ook op het gebied van kredietverlening.

waarborgen van de vertrouwelijkheid van

Nog los van het feit dat woekerpraktijken vaak

persoonlijke gegevens van klanten. Wij mogen

onwettig zijn, achten wij ze tevens in strijd met

geen concessies doen ten aanzien van de

onze Waarden en Business Principles.

vertrouwelijkheid van informatie over klanten

m Informatie over woekerkrediet per BU

en transacties. Deze vormt immers de basis voor de relatie met onze klanten.

B

Belangrijkste duurzame producten en diensten

Omdat het hoofdkantoor van onze bank in

Wij zijn van mening dat duurzaamheid een

Nederland is gevestigd, is de Nederlandsche

belangrijke rol in alle aspecten van het

Bank onze hoofdtoezichthouder. Daarnaast

zakendoen zal gaan spelen. Wie hier nu al

staan we in alle landen waar wij actief zijn,

rekening mee houdt en inspeelt op de kansen

onder het toezicht van de desbetreffende

die dit biedt, zal dan ook een belangrijk

centrale bank. Wij moeten ook voldoen aan

voordeel ten opzichte van de concurrentie

lokale wetten en bepalingen ter bescherming

hebben. De markten veranderen bovendien.

van de privacy van klanten. Hieronder vallen

Hieronder schetsen wij de belangrijkste

ook marketing en communicatie, de

ontwikkelingen in 2006.

geheimhoudingsplicht van banken en wetgeving inzake gegevensuitwisseling.

Carbonmarkten EU-emissiehandelsysteem

Wij willen dat al onze marketing- en

Het EU-emissiehandelsysteem (Emissions

communicatie-uitingen steeds voldoen aan de

Trading System/ETS) ging op 1 januari 2005

betreffende regelgeving. Datzelfde geldt voor

van start en kort daarna trad het Kyoto-

de gehele ‘levenscyclus’ van onze producten –

protocol in werking. Het afgelopen jaar

vanaf de introductie tot het moment dat een

hebben wij een gerichte strategie

product van de markt wordt gehaald. Dit houdt

geïmplementeerd, waardoor wij in een

in dat er onder meer een duidelijke prijsstelling vroegtijdig stadium een voorsprong hebben en transparante productvoorwaarden zijn,

opgebouwd in de snelgroeiende markt voor de

geheel in overeenstemming met onze

handel in emissierechten en carbon credits die

Business Principles. Wij zien het als onze taak

ontstond na de invoering van het EU ETS en

klanten de informatie te verschaffen die zij

het Kyoto-protocol.

nodig hebben om goed afgewogen financiële

42

keuzes te kunnen maken en beslissingen te

In 2006 werden ongeveer 820 miljoen

kunnen nemen. Wanneer onze producten

emissierechten verhandeld, ruim drie keer zo

aangepast moeten worden als gevolg van

veel als in 2005. Volgens het EU ETS hebben

wijzigingen in lokale omstandigheden of

ongeveer 4.500 energiebedrijven en







industriële ondernemingen in de EU met in

“De emissiehandel blijkt een krachtig beleidsinstrument te zijn in de

totaal zo’n 11.500 installaties hun uitstoot van

strijd tegen milieuproblemen. Overheden moeten degelijke

CO2 begrensd. Als een bedrijf de uitstoot

beleidskaders opstellen, waarna vervolgens de private sector aan zet is:

verlaagt tot onder het toegestane niveau of

deze sector heeft daar immers bij uitstek de mensen en middelen voor.”

meer EU-rechten krijgt toegewezen dan het nodig heeft, kan het dit overschot aan

Gerhard Mulders, Commodities Derivatives Marketer, ABN AMRO

emissierechten verkopen aan ondernemingen die dergelijke rechten tekortkomen. ABN AMRO speelt een belangrijke rol als

“Ons non-profitbedrijf heeft de afgelopen tien jaar kleine leningen

intermediair in deze markt. In 2006 stelde

verstrekt aan vrouwen in het oosten van de deelstaten Uttar Pradesh en

ABN AMRO in Londen een beursanalist aan

Bihar die onder de armoedegrens leven. Met deze leningen kunnen zij

die zich speciaal richt op de markt voor

inkomsten genereren. Sinds drie jaar kunnen we dankzij kredieten van

duurzame energie en CO2-emissierechten.

ABN AMRO veel meer arme vrouwen helpen. Het percentage leningen dat op tijd wordt afbetaald, is nooit lager geweest dan 97%. Dat onze

EU-quota kunnen, rechtstreeks of indirect of

klanten zo trouw aan hun verplichtingen voldoen, bewijst dat ze het

via een clearinglid, worden verhandeld op

belang van krediet onderkennen.”

beurzen zoals de European Climate Exchange (ECX). De meeste transacties komen evenwel

Prof. David Gibbons, directeur van Cashpor Micro Credit in Varanasi,

tot stand op de bilaterale of Over-the-Counter

India

(OTC) markt. Het Commodity Derivativesteam van ABN AMRO treedt hier op als tegenpartij van ondernemingen die hun

Vooruitzichten

rechten bilateraal willen verhandelen in plaats

Het EU ETS vormt de hoeksteen van de

van via een gereglementeerde beurs.

Europese strijd tegen de klimaatverandering. Echter verbeteringen zijn mogelijk:

Handel in carbon credits

• de gegevens over de CO2-uitstoot worden

ABN AMRO is ook actief op de markt voor

momenteel eens per jaar gepubliceerd.

carbon credits onder het Kyoto-protocol. De

Hierdoor is onvoldoende actuele informatie

bank begeleidt ondernemingen bij het

over de totale vraag naar CO2-rechten

verhandelen van hun carbon credits en helpt

beschikbaar. Publicatie van deze gegevens

hen carbon credits te genereren op grond van

per maand of per kwartaal zou dit probleem

het Clean Development Mechanism (CDM) en het Joint Implementation (JI) project. Onze

ondervangen; • regeringen van EU-lidstaten mogen

specialisten in deze handel zijn werkzaam in

maximaal 10% van de rechten uit hoofde

Amsterdam/Londen, Hongkong en São Paulo.

van de tweede fase van Kyoto bij opbod

In Brazilië verzorgen we financiering voor alle

verkopen. Veilen is een goede manier

fasen van het CDM-proces en werken we aan

gebleken om de liquiditeitspositie te

het vergroten van de kennis over dit

versterken, maar als middel om rechten toe

onderwerp. Onlangs hebben wij een

te kennen functioneert het nog niet

bijeenkomst georganiseerd waarop dertig

optimaal.

vertegenwoordigers uit de ethanolsector de mogelijkheden op dit gebied bespraken. We

De EU verdient volgens ons lof voor haar

hebben in Brazilië in 2006 voor EUR 9,7

streven een goed functionerend

miljoen aan carbon credits verhandeld en

handelsysteem in emissierechten op te

analyseren momenteel nog eens achttien

zetten. Wij verwachten dat het EU-

projecten met een totale waarde van ruim

emissiehandelsysteem in fase II van Kyoto tot

EUR 2,7 miljard.

wasdom zal komen en zich tot een levendige

43





Duurzaam beheerd vermogen



• het Brazil Equity Fund, het eerste SRI2005

2006

(in miljoenen euro’s)

ABN AMRO Groenfonds SRI-fondsen SRI-mandaten

Percentage van totaal beheerd vermogen

492 1.095

210

190

1.982

1.777

187.700

176.000

1,06%

1,01%

Totaal duurzaam beheerd vermogen Totaal beheerd vermogen

465 1.307

landenfonds in een opkomende markt dat in Europa en Azië verkrijgbaar is; • het Sustainable Global Credit Fund, een van

de eerste mondiale SRI-bedrijfsobligatiefondsen. Uit de tabellen blijkt dat ons duurzaam beheerd vermogen is gestegen van EUR 1.777 miljoen in 2005 naar EUR 1.982 miljoen in

markt zal ontwikkelen, zowel binnen de EU als

2006. Het duurzaamheidsbesef en de

daarbuiten.

belangstelling voor duurzaam beleggen nemen bij zowel particuliere als institutionele

Maatschappelijk verantwoord beleggen

beleggers toe. De vooruitzichten voor deze vorm van beleggen zijn dan ook gunstig.

ABN AMRO Asset Management streeft ernaar maatschappelijke, milieu- en governance-

Private Investor Products

factoren te integreren in al haar

Private Investor Products (PIP) ontwikkelt

beleggingsprocessen (zowel SRI als niet-SRI).

innovatieve, transparante gestructureerde

Deze integratie wordt gestimuleerd door de

producten in verschillende

grondslagen van de VN voor verantwoord

beleggingscategorieën. Deze producten

beleggen (Principles for Responsible

worden niet alleen verkocht aan particuliere

Investment / PRI) die we in mei 2006

beleggers, maar ook aan private banks,

ondertekenden. Deze grondslagen geven

retailbanken, verzekeraars, onafhankelijke

institutionele beleggers richtlijnen voor de

financiële intermediairs en op de particuliere

vrijwillige integratie van maatschappelijke,

markt gerichte vermogensbeheerders. PIP

milieu- en governance-factoren in hun

heeft in 2006 met succes een aantal

beleggingsactiviteiten.

milieugerelateerde beleggingsproducten in de markt gezet en verwacht verdere groei voor

In 2006 breidde ABN AMRO Asset

2007. De portefeuille van PIP bevat onder

Management (AAAM) haar aanbod van

andere indexproducten op het gebied van

duurzame producten verder uit met drie

water en schone energie, alsmede sector-

nieuwe SRI-fondsen:

gebaseerde indices voor zonne-energie en biobrandstof. Gezien het succes van deze

• het Duurzame Donatie Fonds, dat 1% van de

inleg schenkt aan vier erkende goede doelen;

producten willen we ook institutionele equivalenten ontwikkelen.

Performancegegevens grootste geselecteerde lokale ABN AMRO SRI-fondsen (in %)

Performance

Performance

Performance

2006

2005

2004 - 2006

34,9

26,6

132,0

22,4

30,4

82,9

5,6

23,0

31,1

Brazilië FIA ABN AMRO Ethical II (Braziliaanse aandelen) Zweden Banco Ethic Sverige (Zweedse aandelen) Luxemburg ABN AMRO Sustainable Global Equity Fund 1 44

1 In april 2006 is het Socially Responsible Equity Fund omgevormd tot het Sustainable Global Equity Fund.






Emissies en syndicaten

vertegenwoordigen respectievelijk 80% en

ABN AMRO heeft in de markt voor

20% van de kredietverlening. Het percentage

aandelenemissies een sterke positie onder

terugkerende klanten is gelijk gebleven op

bedrijven in schone technologie en energie. In

60%.


2006 is deze positie verder verstevigd door middel van een aantal grote transacties,

Ons beleid is erop gericht onze activiteiten uit

waaronder de beursintroductie van het Low

te breiden naar arme gebieden met

Carbon Accelerator Fund. Dit fonds kan

bedrijvigheid in de handel, nijverheid of

worden beschouwd als een kraamkamer voor

diensten. In 2006 is het aantal partnerships,

ecotechnologiebedrijven. De belangrijkste vijf

vooral met zakelijke klanten van de bank,

thema’s zijn: carbon credits, zonne-energie,

gestegen. Deze partnerships worden opgezet

brandstofcellen, windenergie en biobrandstof.

met de regionale vertegenwoordigers van deze bedrijven. Zij bevelen kleine bedrijfjes

Microfinanciering

aan die krediet nodig hebben om hun

Toegang tot krediet kan miljoenen mensen

activiteiten uit te breiden en hun inkomsten te

helpen een uitweg uit de armoede te vinden.

vergroten. Eind 2006 waren er 78

Het bereik en de distributiecapaciteit van

microkredietagenten werkzaam vanuit

microfinanciering zijn echter nog altijd een

veertien locaties.

groot probleem. Voor commerciële banken is hier, samen met ngo’s, een belangrijke rol

India

weggelegd. Deze rol vereist nieuwe

In India verstrekken wij microkrediet via

bedrijfsmodellen en winstgevendheid op

gespecialiseerde financiële tussenpersonen

lange termijn, alsmede een duidelijk

(MFI’s). Deze MFI’s lenen de ontvangen

commitment aan het eerste Millennium

gelden uit aan mensen in een economische

Ontwikkelingsdoel, het uitbannen van

achterstandsituatie. Door deze benadering

armoede.

hebben wij de financiële kracht van de bank gecombineerd met het enorme netwerk van

Microfinanciering binnen ABN AMRO is

de MFI’s op het Indiase platteland. Dankzij de

primair een lokale aangelegenheid. In de drie

samenwerking met 26 MFI’s in zes deelstaten

landen waar wij thans microfinancierings-

was onze microkredietportefeuille in India per

activiteiten ontplooien, maken wij gebruik van

december 2006 gegroeid tot USD 26,2

modellen die speciaal zijn toegesneden op de

miljoen en 340.000 (hoofdzakelijk vrouwelijke)

lokale behoeften en commerciële activiteiten.

kredietnemers. Wij richten ons vooral op vrouwen omdat wij door het verstrekken van

Brazilië

krediet aan deze groep een positieve bijdrage

In Brazilië is de portefeuille van Real

leveren aan het realiseren van de Millennium

Microcrédito, het microfinancieringsbedrijf

Ontwikkelingsdoelen onderwijs voor

van Banco Real, gegroeid van EUR 0,2 miljoen

kinderen, gezondheid en gelijke rechten en

in 2003 naar ongeveer EUR 5,8 miljoen in

kansen voor vrouwen.

2006. Microkrediet heeft zich daarmee ontwikkeld van een pilot tot een substantiële

Binnen een jaar na de start hadden onze

bedrijfsactiviteit in negen steden verspreid

Indiase microfinancieringsactiviteiten het

over heel Brazilië.

breakevenpunt bereikt, en ze zijn nog steeds winstgevend. De bank wil in 2009 in India één

De helft van de klanten van Real Microcrédito

miljoen kredietnemers bedienen op een

is jonger dan dertig en 62% van de klanten is

commercieel rendabele basis. Centraal in

vrouw. Individuele leningen en groepsleningen

onze strategie staat het begeleiden van MFI’s.

45







Microfinanciering in opkomende markten

Type klant

Aantal kredieten

Brazilië

India

Particulieren of kleine ondernemingen die geen

Microfinancieringsinstellingen (MFI’s) die het

leningen kunnen afsluiten bij commerciële

krediet vervolgens weer uitlenen aan voornamelijk

financiële instellingen

vrouwen op individuele basis

11.500 (2005: 8.300)

Kredieten aan 26 met ons samenwerkende MFI’s die dit geld vervolgens hebben uitgeleend aan 340.000 kredietnemers (2005: 178.000)

Kredietbedrag

Van EUR 70 tot EUR 7.000

EUR 1,3 miljoen aan MFI’s en die gemiddeld EUR 75-250 aan individuele kredietnemers verschaffen

Totale portefeuille

EUR 5,8 miljoen (2005: EUR 4,5 miljoen)

EUR 26,2 miljoen (2005: EUR 13,2 miljoen)

Tarief

Marktconform

Marktconform

Overige

Aangeboden via 14 kantoren, onder andere in São

Doelstelling is 1 miljoen kredietnemers in 2009

Paulo, Campinas, Rio de Janeiro en Caruaru

Wij helpen MFI’s hun distributiecapaciteit uit te breiden en verzorgen trainingen op het

Duurzame kredietverlening aan particulieren en bedrijven

gebied van procesbeheer. Dit alles wordt

Nederland

gestimuleerd door de jaarlijkse toekenning van

ABN AMRO Groenbank en ABN AMRO

Microfinance Process Excellence Awards

Groenfonds financieren groene projecten in

(MPEA).

Nederland met speciale ‘groene leningen’, die worden verstrekt volgens de regeling voor

Verenigde Staten

groen beleggen. Milieuvriendelijke projecten

Ook in de Verenigde Staten werken we samen

kunnen een door het ministerie van VROM te

met MFI’s om startende en kleine bedrijfjes

verstrekken ‘groenverklaring’ aanvragen. Deze

financieel te ondersteunen. MFI’s bieden

wordt toegekend aan projecten waarin

diensten aan die banken niet kunnen verlenen,

nieuwe, duurzame technologie een rol speelt

zoals technische en individuele ondersteuning

en die voorkomen op een lijst van

in geselecteerde wijken, microkrediet om

milieuvriendelijke investeringscategorieën.

individuele personen een uitweg uit de

Tot nu toe zijn op deze manier projecten

armoede te bieden en leningen tegen een lage

gefinancierd in de biologische landbouw,

rente.

groene magazijnen en nieuwe, schone technologie.

Vanwege de aard van de Amerikaanse economie is een paar honderd dollar krediet

ABN AMRO Groenbank B.V. is een volledige

niet voldoende om een bedrijf op te starten

dochter van ABN AMRO die speciaal is

waarmee iemand een nieuw bestaan kan

opgericht voor de financiering van

opbouwen. Microkrediet in arme

milieuvriendelijke projecten. Daartoe geeft zij

gemeenschappen in de Verenigde Staten

obligaties met een looptijd van vijf en tien jaar

bedraagt doorgaans tussen USD 1.000 en

uit.

USD 10.000: relatief kleine bedragen voor

46

ABN AMRO, maar hoger dan in

Het ABN AMRO Groen Fonds belegt in

ontwikkelingslanden. Daarom werken we

gegarandeerde euroleningen, waarvan ten

met MFI’s als tussenpersonen, die de

minste 70% wordt belegd in projecten die het

leningen tegen een lage rente verstrekken.

milieu ten goede komen. Voorbeelden zijn




windenergie, biologische landbouw en duurzame woningbouw.




• milieu: gericht op verbetering van het

verbruik en beheer van natuurlijke hulpbronnen door bedrijven;

Ultimo 2006 hadden ABN AMRO Groenbank en ABN AMRO Groen Fonds gezamenlijk een beheerd vermogen van meer dan EUR 1 miljard.

• onderwijs: stimulering van

beroepsopleidingen en training; • maatschappij: maatschappelijk

achtergestelde groepen meer bij de samenleving betrekken.

In 2006 heeft de BU Nederland geïnvesteerd in het opbouwen van expertise in biomassa en

In totaal hebben wij in 2006 voor een bedrag

biobrandstof. In dit verband hebben wij de

van EUR 61 miljoen aan socio-milieukrediet

eerste productiefaciliteit voor biomethanol ter

verstrekt aan zakelijke klanten en voor EUR 5

wereld gefinancierd. Een consortium

miljoen aan particuliere klanten. Het aantal

bestaande uit Econcern, de Investerings- en

goedgekeurde kredieten voor vermindering

Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-

van de CO2-uitstoot steeg van 3.803 in 2005

Nederland (NOM), Oakinvest en de oprichters

naar 3.915 in 2006.

bracht het startkapitaal bijeen; voor de financiering van het benodigde werkkapitaal

Wij hebben belangrijke partnerships gevormd

werd een kredietfaciliteit van EUR 25 miljoen

met het CIESP (het ondernemersverbond van

bij ABN AMRO afgesloten. Deze transactie

de staat São Paulo) en Firjan (de tegenhanger

geeft de bank een goede uitgangspositie op

van het CIESP in de staat Rio de Janeiro).

de markt voor bio-energie.

Deze partnerships verstrekken aan het midden- en kleinbedrijf kredieten voor

Verenigde Staten

schonere productiemethoden, waarmee

De BU Noord-Amerika is een erkend expert

bedrijven hun afvalproductie kunnen beperken

op het gebied van groen bouwen. In 2006

en de giftigheid van hun producten verlagen.

nodigden we meer dan vijftig medewerkers en

Deze vorm van kredietverstrekking is een

projectontwikkelaars in onze klantenkring uit

initiatief van het UNEP, het milieuprogramma

voor een speciale bijeenkomst, waarop de

an de Verenigde Naties. In de proeffase

resultaten van een recent onderzoek naar

hebben we negen kredietovereenkomsten

groen bouwen werden gepresenteerd en

voor een totaalbedrag van EUR 231 miljoen

tevens de wensen op dit gebied werden

gesloten met kleine bedrijven.

geïnventariseerd. De BU Noord-Amerika financiert het eerste

Kredietlijn International Finance Corporation in Brazilië

woningbouwproject in Chicago dat volgens de

In 2006 zijn enkele nieuwe elementen

LEED-normen (Leadership in Energy and

toegevoegd aan de kredietlijn die Banco Real

Environmental Design) wordt uitgevoerd. De

heeft bij de IFC voor het financieren van

LEED-certificering van onze drie grootste

sociale, milieu- en corporate governance-

kantoorgebouwen in de Verenigde Staten

projecten. Begin 2006 werd het bedrag van

verloopt volgens planning en zal in 2007

deze kredietfaciliteit verhoogd tot in totaal

worden afgerond.

USD 92 miljoen en werd het werkingsgebied van de faciliteit uitgebreid tot

Brazilië

waardeketenprojecten.

Ons assortiment van dertien producten op het gebied van socio-milieukrediet valt uiteen in

Eind september konden we de ongerustheid

drie categorieën:

die onder onze klanten over het valutarisico

47







Exportfinancieringen

was ontstaan, wegnemen dankzij een in de

voor vijf jaar in een garantieproduct, waarbij

(in aantallen)

Braziliaanse real luidende kredietlijn ter

zij de opbrengsten (vruchtgebruik)

waarde van circa USD 85 miljoen. Dit was de

gedurende die vijf jaar afstaan aan een door

eerste keer dat de IFC een aan de gemiddelde

hen gekozen goed doel. De garantie houdt

rente gekoppeld krediet in de Braziliaanse real

aan de ene kant in dat het goede doel een

verstrekte. Inmiddels zijn drie in real luidende

jaarlijks gegarandeerde opbrengst ontvangt

contracten gesloten. Onderhandelingen over

en aan de ander kant dat de klant na vijf jaar

meer van dit soort contracten zijn gaande.

het ingelegde bedrag gegarandeerd terugkrijgt. De klant kan de rente en de

In de twee jaar dat de IFC-kredietlijn nu

waarde van de opbrengsten van de

Azië en Pacific: 131

bestaat, hebben we voor USD 108 miljoen aan

garantiebelegging die hij/zij aan het goede

Centraal- en Oost Europa: 61

leningen uitgekeerd. We zijn nog altijd de

doel afstaat, als zogeheten periodieke gift

Latijns-Amerika en Caribisch gebied: 87

enige bank in Brazilië met een IFC-kredietlijn

voor de inkomstenbelasting (Box 1) in

Midden-Oosten en Afrika: 64

voor duurzame projecten. Een goed voorbeeld

aanmerking nemen. Hierdoor kan een

OECD: 204

van een succesvolle duurzame krediet-

aanzienlijke vermindering of zelfs een

transactie is de financiering van USD 5,6

teruggaaf van inkomstenbelasting ontstaan.

miljoen voor nieuwe technologie om de drie

Uitzettingen exportfinancieringen (in %)

componenten van Tetrapack-verpakkingen te

Ontwikkelingsfinanciering

scheiden en terug te winnen.

Wij zijn een toonaangevende kredietverlener

m Andere voorbeelden van duurzame kredietverlening

in opkomende markten en werken daarbij samen met diverse multilaterale en nationale

‘Planned Giving’ voor particuliere klanten

Azië en Pacific: 22%

ontwikkelingsbanken. Alle door ontwikkelingsbanken gefinancierde projecten

De BU Private Clients heeft SRI- en DJSI-

worden beoordeeld aan de hand van strenge

fondsen (Dow Jones Sustainability Index)

milieu-, sociale en ethische criteria. Andere

opgenomen in haar Investment Advisory

officiële instanties - zoals kredietverzekeraars -

Cycle, een instrument dat zij gebruikt om

volgen steeds meer de normen van de

klanten te adviseren over hun

ontwikkelingsbanken.

beleggingsportefeuille. In 2006 hebben wij 547 door krediet-

Centraal- en Oost Europa: 7% Latijns-Amerika en Caribisch gebied: 18%

Onder invloed van de groeiende vraag naar

verzekeraars gedekte transacties gefinancierd

Midden-Oosten en Afrika: 6%

producten die een positieve bijdrage leveren

in 76 landen, voor een totaalbedrag van

OECD: 47%

aan de maatschappij of het milieu,

EUR 17,4 miljard. De diagrammen geven de

introduceerde Private Clients Nederland in het

regionale verdeling van de door ons verstrekte

laatste kwartaal van 2006 het Planned Giving-

financieringen en van onze uitzettingen weer.

programma. Hiermee kunnen klanten goede doelen op een eenvoudige en fiscaal

Onze plaats op de ranglijst van cofinanciers:

vriendelijke manier financieel ondersteunen.

• International Finance Corporation: vijfde; • Europese Bank voor Wederopbouw en

ABN AMRO Planned Giving bestaat uit twee varianten: • Goede Doelen Spaardeposito: het

wegschenken van de rente ontvangen op een spaardeposito aan een door de klant te bepalen, erkend goed doel; • Goed Doel Beleggen: met deze variant 48

beleggen klanten minimaal EUR 500.000

Ontwikkeling: negende.







“Het succes van socio-milieukrediet vormt een belangrijke stap voorwaarts bij het creëren van waarde in duurzaamheid. Banco Real verbetert zo de governance-structuur van familiebedrijven in Brazilië en hun toegang tot krediet voor milieugerelateerde projecten. Het feit dat zij hiermee tevens haar kredietportefeuille vergroot en versterkt, toont aan dat duurzaamheid een goede business case vormt.” Rachel Kyte - Director, Environment and Social Development Department of IFC

Status ambities en actieplan 2006: Maatschappelijk verantwoorde financiële dienstverlening In 2006 hebben we goede voortgang geboekt met het ontwikkelen van meer maatschappelijk verantwoorde financiële diensten en hebben we de duurzame grondslag van onze bestaande producten en diensten verder versterkt.

Ambities en actieplan 2007: Maatschappelijk verantwoorde financiële dienstverlening Onze doelen voor 2007 zijn: – verdere uitbreiding van ons aanbod van duurzame producten en stevigere verankering van duurzaamheidscriteria in onze gewone producten en diensten; – vergroting van het duurzaam beheerd vermogen en integratie van milieu, sociale en governance-factoren in onze beleggingsprocessen; – groei van Private Investor Products, in zowel aantal als waarde; – uitbreiding van onze microfinancieringsactiviteiten naar ten minste drie andere landen en verdere groei van onze bestaande microfinanciering; – groei van particulier en zakelijk socio-milieukrediet, in zowel aantal als waarde.

49







EEN AANTREKKELIJK WERKGEVER ZIJN






Een aantrekkelijk werkgever zijn Al onze klanten moeten kunnen rekenen op

werkgever die handelt in overeenstemming

een uitstekende service van betrokken

met lokale weten regelgeving, heeft de bank

medewerkers. Betrokken medewerkers zijn

beleid en best practices geformuleerd.

gemotiveerd om een actieve bijdrage te leveren aan het bereiken van onze

Human Resources

doelstellingen en om samen met ons aan de

De Human Resources (HR)-organisatie van

toekomst van onze bank te bouwen.

ABN AMRO vervult een spilfunctie bij ons streven naar een sterke betrokkenheid van

Wij nemen de lokale wetgeving in acht in alle

onze medewerkers. HR speelt een

landen waar we actief zijn. De norm binnen

ondersteunende rol bij de implementatie van

onze organisatie is immers dat wij onze

de nieuwe organisatiestructuur en bij het in

medewerkers met respect behandelen. Om

praktijk brengen van de drie kerngedragingen

goede arbeidsverhoudingen op alle niveaus

van de bank. Om leidinggevenden en

binnen de bank te waarborgen, streven wij

medewerkers een consistent, hoog service-

naar een sterke en open relatie met al onze

niveau te kunnen bieden, heeft HR een nieuw

medewerkers.

bedrijfsmodel ontwikkeld. De implementatie hiervan is in 2006 grotendeels afgerond.

ABN AMRO is een dynamisch en groeiend bedrijf met in 2006 gemiddeld ongeveer

Arbobeleid

106.000 medewerkers in meer dan 50 landen.

Wij zetten ons in voor de gezondheid, de

Dit cijfer is echter een momentopname. Als

veiligheid en het welzijn van al onze

gevolg van werving en uitdiensttreding

medewerkers overeenkomstig de lokale wet-

alsmede acquisities, verkopen en

en regelgeving. In 2006 zijn voor het eerst

herstructureringsprogramma’s is er immers

verzuimgegevens op groepsniveau

sprake van een voortdurende instroom en

bijgehouden. De gegevens zijn afkomstig uit

uitstroom van medewerkers. In een steeds

lokale systemen voor verzuimbeheer en zijn

veranderende wereld waarin de concurrentie

volgens een algemene formule geaggregeerd.

toeneemt, moet ABN AMRO zich voortdurend

Het totale verzuimpercentage lag in 2006 op

aanpassen om haar ambities te kunnen

4,3%. Dit cijfer omvat ongeveer 65% van het

verwezenlijken en zich op haar kernactiviteiten

totale gemiddelde personeelsbestand (in fte’s)

te kunnen blijven richten. Dit impliceert dat de

gedurende 2006.


Medewerkers die zich sterk betrokken voelen bij onze bank als hun werkgever en bij onze visie op de toekomst, zijn in staat de uitstekende service te leveren die onze klanten van ons mogen verwachten. We doen er dan ook alles aan om de betrokkenheid van onze medewerkers bankbreed te meten en te verbeteren. Zo stimuleren wij medewerkers zich in te zetten voor duurzaamheidsinitiatieven, bevorderen wij talentmanagement en bieden wij goede arbeidsvoorwaarden. Ons uitgangspunt is dat wij al onze medewerkers met respect behandelen; wij streven naar een sterke en open relatie, ook in tijden van reorganisaties. In 2006 hebben we opnieuw goede vooruitgang geboekt om onze ambitie op het gebied van human resources, namelijk een aantrekkelijk werkgever zijn, waar te maken.

1-6

gehele organisatie ook de komende tijd volop in beweging zal zijn.

Het doel van ons arbobeleid is een gezonde en veilige werkomgeving te creëren en in stand

Het is van belang dat onze medewerkers

te houden. Wij willen in samenwerking met

bekend zijn met onze Waarden en Business

onze medewerkers veilig en efficiënt werken

Principles, alsmede met ons beleid ten

bevorderen. Veilige werkomstandigheden in

aanzien van duurzaamheid, diversiteit en

veilige en gezonde gebouwen zijn daarvan een

compliance, en dat zij daar ook naar handelen.

onderdeel. Als financiële instelling lopen wij

De drie kerngedragingen die wij van onze

minder kans op ongevallen met ernstig

medewerkers verwachten, zijn

lichamelijk letsel dan bedrijven in veel andere

samenwerking, klantkennis en integriteit.

sectoren, maar dat doet geen afbreuk aan

Om hen daarbij te helpen en onze positie

onze inzet op dit vlak. In onze belangrijkste

te versterken als een verantwoordelijke

markten volgen medewerkers preventie- en

51







Herstructurering

Gemiddeld aantal medewerkers

Om onze strategische ambities te verwezenlijken en onze concernstrategie

2006

2005

Nederland

26.260

26.110

uit te voeren, hebben we in 2006 een

Verenigde Staten

15.790

16.148

matrixstructuur ingevoerd. Hierdoor zijn we

Brazilië

26.611

25.917

beter toegerust om onze bedrijfs-

Italië

9.813

130

India

6.591

5.425

veranderingsproces hebben de BU’s zich

Verenigd Koninkrijk

4.578

4.813

uiteraard ook steeds geconcentreerd op hun

15.790

14.471

strategische kernactiviteiten: het doen van

105.433

93.014

gerichte investeringen, het stroomlijnen van

29.945

22.201

teams en afdelingen om de resultaten te

135.378

115.215

(in fte’s)

Overige Gemiddeld aantal medewerkers Private equity-belangen

1

2

Gemiddeld aantal medewerkers - totaal

1 Stijging hoofdzakelijk door integratie van Antonveneta. 2 In lijn met IFRS; betreft investeringen in niet-beursgenoteerde bedrijven, zowel voor eigen rekening van ABN AMRO als voor derden.

doelstellingen te realiseren. Naast dit

verbeteren, het afstoten van bedrijfsonderdelen die niet tot de kernactiviteiten behoren en het creëren van synergievoordelen. Onze Waarden en Business Principles fungeren als kompas bij de moeilijke

voorlichtingsprogramma’s over onderwerpen

beslissingen die in dit verband moeten

als RSI en welzijn. Ook zijn in grote

worden genomen.

kantoorgebouwen vaak fitnessruimtes aanwezig.

Wij hebben in de volgende BU’s herstructureringen doorgevoerd:

De beoordeling en het beheer van risico’s waaraan onze medewerkers blootstaan, vormen een integraal onderdeel van het

• BU Nederland: onder andere de outsourcing

van de mid-office hypotheekactiviteiten; • BU Global Markets: samenvoeging van

Business Continuity Management-proces.

verschillende afdelingen en verkoop van de

Voorbeelden hiervan zijn reisbeperkingen

futures-activiteiten in het Verenigd

naar bepaalde landen om veiligheids- of

Koninkrijk en de Verenigde Staten;

gezondheidsredenen en telefoonprocedures

• Services: betrof alle activiteiten.

om medewerkers in geval van nood op het werk of thuis te kunnen bereiken.

In het laatste kwartaal van 2006 werd een herstructurering bij Group Functions bekendgemaakt. Deze zal leiden tot een vermindering

Onderscheidingen als aantrekkelijk werkgever

van het aantal arbeidsplaatsen met 500 fte’s.

ABN AMRO kreeg in 2006 voor haar personeelsbeleid diverse

m Herstructureringen in BU’s

onderscheidingen. Zo werden wij in het Verenigd Koninkrijk uitgeroepen tot een van de 50 aantrekkelijkste werkgevers voor vrouwen en sleepte

Outsourcing en offshoring

Banco Real in Brazilië diverse onderscheidingen in de wacht als een

Outsourcing en offshoring zijn instrumenten

vrouwvriendelijk en aantrekkelijk werkgever (onder meer een achtste

om winstgevende groei op lange termijn te

positie op de ranglijst van meest vrouwvriendelijke werkgevers). In een

ondersteunen en kosten effectief te

onderzoek van de Intelligence Group kwam ABN AMRO in Nederland als

beheersen. ABN AMRO verplaatst niet alleen

de op drie na aantrekkelijkste werkgever uit de bus. In Singapore vielen

werkzaamheden naar haar volledige dochter

onze regelingen voor een goed evenwicht tussen werken privéleven

ACES in India, maar onderzoekt ook de

diverse malen in de prijzen, waaronder de Work-Life Achiever Award.

mogelijkheden van andere goedkope locaties wereldwijd die kunnen voldoen aan onze criteria voor kwaliteit, prijs en compliance,

52

zoals Polen, Brazilië en India.







Communicatie met onze medewerkers

“Sterk gemotiveerde en betrokken medewerkers zijn een

Wij streven naar open en transparante

basisvoorwaarde om onze klanten een uitstekende service te kunnen

communicatie met onze medewerkers, met

bieden. Om onze doelen te bereiken en een duurzame toekomst op te

name in het geval van voorgenomen

bouwen, hanteren wij uiterst strikte criteria bij het aantrekken,

organisatieveranderingen. Wij proberen uit te

ontwikkelen en behouden van talent: dat is wat ons een aantrekkelijk

leggen waarom de veranderingen nodig zijn,

werkgever maakt.”

hoe we ze willen gaan uitvoeren en uiteraard wat de personele gevolgen zijn, zowel

Pauline van der Meer-Mohr, Global Head Human Resources, ABN AMRO

collectief als individueel. Hoewel dit een belangrijk aandachtspunt was, bleek uit het medewerkerbetrokkenheidonderzoek dat

snel en rechtvaardig op te lossen, bij voorkeur

verbetering mogelijk is.

in goed overleg. Elk land is verplicht een officiële klachtenprocedure te hebben en

Bij herstructureringen houden we ons

deze regelmatig te actualiseren.

vanzelfsprekend aan de lokale arbeidswetgeving en aan afspraken met vakbonden

ABN AMRO heeft een officieel klokkenluider-

of ondernemingsraad. Wij streven er steeds

beleid dat in 2006 is aangepast om

naar leidinggevenden en medewerkers

medewerkers beter in staat te stellen

ondersteuning te bieden door middel van

vermoedens te melden, desgewenst

programma’s als ‘Leading through Change’.

anoniem. Het beleid waarborgt dat op

Vaak regelen we ook outplacement,

gerechtvaardigde vermoedens adequaat

herplaatsing of (om)scholing voor de

wordt gereageerd en dat medewerkers die

betrokken medewerkers. Ons ‘Employability

vermoedens te goeder trouw melden, hiervan

Centre’ in Nederland is hiervan een voorbeeld.

geen nadelige gevolgen ondervinden.

In landen waar sprake is van vertegenwoordigend overleg, werken wij in tijden van

Cao’s en vertegenwoordigend overleg

verandering nauw samen met de des-

ABN AMRO erkent het recht van haar

betreffende medezeggenschapsorganen. Het

medewerkers op collectieve onderhandeling

vertegenwoordigend overleg speelt een

en vertegenwoordigend overleg overeen-

belangrijke rol in de ondersteuning van

komstig de lokale weten regelgeving. In veel

medewerkers en leidinggevenden. Het plaatst

landen zijn wij partij in cao’s. Dit is vaak

kritische kanttekeningen bij onze plannen,

wettelijk geregeld. Wij hebben in de meeste

wijst op mogelijke gevolgen voor onze

Europese en ook enkele niet-Europese landen

medewerkers en het milieu en helpt ons onze

cao’s afgesloten, zij het niet voor al onze

doelstellingen te bereiken. In onderlinge

bedrijfsonderdelen.

samenwerking komen we tot een evenwichtiger besluitvorming en kunnen we ook

In landen waar medezeggenschapsorganen

een breder draagvlak voor organisatie-

zijn ingesteld, proberen wij ze te steunen bij

veranderingen creëren.

het uitvoeren van hun taken. Waar nodig bieden wij faciliteiten als werkruimtes of

Klachten van medewerkers

intranetpagina’s voor vakbonden en

Binnen elke organisatie doen zich

ondernemingsraden. In veel landen erkennen

meningsverschillen en fricties voor. Wij nemen

we de vakbonden als officiële personeels-

deze bijzonder serieus en proberen waar

vertegenwoordiging en overleggen we met

mogelijk de achterliggende oorzaken aan te

de bonden over onder meer de cao-

pakken. Ons streven is klachten en geschillen

onderhandelingen.

53







Medewerkerbetrokkenheidonderzoek Afgezet tegen ISR-norm voor de sector financiële diensten

Afgezet tegen ISR-norm voor High Performance-bedrijven

2006 t.o.v. 2005

Communicatie Talentmanagement en persoonlijke ontwikkeling Klantgerichtheid Betrokkenheid Empowerment en innovatie Samenwerking Management & performance Visie/Waarden & Business Principles Leiderschap Beloning Middelen Besluitvorming en verantwoording Concurrentiekracht Verhouding werk-privé -10

-5

0

5

10

-15 -10

-5

0

5

10

15

-10

-5

0

5

10

ISR-norm voor de sector financiële diensten: internationale banken, andere financiële instellingen en een groot aantal van onze concurrenten. ISR-norm voor High Performance-bedrijven: voor bedrijven uit diverse bedrijfstakken, van olie & gas tot banken, farma en technologie. Bedrijven worden geselecteerd op basis van goede financiële resultaten over een langere periode en ‘best practice’ HR-processen.

In landen zonder officieel vertegenwoordigend

het gebied van arbeidsvoorwaarden kijken we

overleg gebruiken we mechanismen als het

naar hetgeen in de lokale markt gangbaar is en

medewerkerbetrokkenheidonderzoek om op

natuurlijk ook naar onze eigen hoge normen.

de hoogte te blijven van wat er leeft onder ons

Het management toetst bestaande regelingen

personeel.

regelmatig om te zorgen dat ze intern rechtvaardig en extern concurrerend blijven.

ABN AMRO heeft bijvoorbeeld in China geen cao, omdat dit bij buitenlandse banken daar

m Europese Ondernemingsraad m Centrale Ondernemingsraad

niet gebruikelijk is. ABN AMRO China kent echter wel een vakbond; de meerderheid van onze Chinese medewerkers is hiervan lid. Op

Arbeidsvoorwaarden Wij bieden onze medewerkers een goed salaris en dito secundaire arbeidsvoorwaarden als onderdeel van een lokaal beloningspakket.

Hoe scoren wij op diversiteit en duurzaamheid?

Wij voldoen aan de wettelijke minimumeisen

In ons medewerkerbetrokkenheidonderzoek zetten wij onze performance

ten aanzien van bijvoorbeeld minimumloon en

af tegen diverse indices. Op diversiteit scoren we conform de norm voor

opzegtermijn en vaak meer dan dat. In ons

High Performance-bedrijven; op duurzaamheid scoren we 3% beter dan

beleid is vastgelegd dat wij geen gebruik van

in 2005 en boven de norm voor de sector financiële diensten, maar iets

kinder- of dwangarbeid maken.

onder de norm voor High Performance-bedrijven. Van onze medewerkers gaf 85% aan bekend te zijn met het commitment van de

Het is bankbreed ons beleid om onze

bank aan duurzame ontwikkeling, acht procentpunt meer dan in 2005.

medewerkers te belonen op basis van hun competenties en prestaties, omdat deze criteria geen onderscheid maken naar geslacht, ras of

54

andere factoren. In de landen waar wij actief



Verhouding man/vrouw in managementfuncties (in aantallen)



Raad van Commissarissen



1

Senior management

Management

Totaal

en Raad van Bestuur 2006

Vrouw

2005

2005 2

2006

2005 2

2006

2005

2006

2

2

29

23

967

883

998

908

Man

18

19

273

260

4.163

4.002

4.454

4.281

Totaal

20

21

302

283

5.130

4.885

5.452

5.189

1 Exclusief Antonveneta. 2 De definities van (senior) management zijn in 2006 veranderd; de cijfers voor 2005 zijn dienovereenkomstig aangepast.

zijn, bieden we een grote variëteit aan

Verhouding man/vrouw in managementfuncties

secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals

(in %)

pensioenregelingen, ziektekosten- en

100%

arbeidsongeschiktheidsverzekeringen,

90%

kinderopvang en variabele werktijden. Dat

80%

betekent niet dat al deze componenten in elk

70%

land tot het lokale beloningspakket behoren.

60%

De samenstelling daarvan hangt af van de

50%

lokale marktomstandigheden. In sommige

40%

(niet alle) landen bieden we flexibele

30%

beloningsregelingen met een grotere

20%

keuzevrijheid voor medewerkers.

10%

Medewerkerbetrokkenheid In hoeverre voelen onze medewerkers zich bij de bank betrokken? Voor het antwoord op die

1

2005 2006

0% Man

Vrouw

Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur

Man

Vrouw

Senior management

Man

Vrouw

Management

1 Exclusief Antonveneta

vraag hebben we in 2006 het tweede bankbrede medewerkerbetrokkenheidonderzoek uitgevoerd. De respons was 85%, tien procentpunt hoger dan in 2005. Om onze

Diversiteit van personeelsbestand

Diversiteit van personeelsbestand

voortgang te meten en te volgen, houden wij

(naar aantal medewerkers per regio, in %)

(naar geslacht en leeftijd)

bij hoe de betrokkenheid van de medewerkers

1

100%

zich in de loop van de tijd ontwikkelt.

90% 80%

In vergelijking met de wereldwijde norm voor

70%

de sector financiële diensten doen wij het in

60%

alle categorieën beter dan onze collega’s.

50%

> 60 Jr 50-59 Jr

40%

Wanneer we echter kijken naar de

40-49 Jr

30%

wereldwijde norm voor High Performance-

Azië / Pacific: 13%

bedrijven, scoren we in vijf categorieën beter

Latijns-Amerika en Caribisch gebied: 27%

en in drie categorieën even goed, maar blijven

Noord-Amerika: 16%

we in zes categorieën achter.

Europa: 43% Midden-Oosten en Afrika: 1%

30-39 Jr

20%

24-29 Jr

10%

< 23 Jr

0% Vrouw

Man

1 Exclusief Antonveneta

55







Verhouding voltijd/deeltijd Voltijd

Deeltijd

Gemiddelde arbeidstijd deeltijdwerkers

2006

2005

2006

2005

2006

2005

Vrouw

75%

74%

25%

26%

0,72 fte

0,71 fte

Man

91%

91%

9%

9%

0,75 fte

0,74 fte

Totaal

83%

82%

17%

18%

0,72 fte

0,71 fte

2006

2005

130.539.000

116.578.000

en is van mening dat voor het bedrijfsleven in

1.238

1.195

dit verband een belangrijke rol is weggelegd.

Opleidingskosten

Mensenrechten

(in euro’s)

Totaal opleidingskosten Bedrag per fte

ABN AMRO respecteert de mensenrechten

Dit standpunt komt ook tot uiting in ons In 2006 presteerden we in alle categorieën

Business Principle ‘wij respecteren de

beter dan in 2005, met uitzondering van

mensenrechten en het milieu’.

beloning, concurrentiekracht en middelen. De twee categorieën waarop de grootste

In ons mensenrechtenbeleid is vastgelegd

vooruitgang werd geboekt, waren

wat wij tegenover onze medewerkers,

management & performance en visies/

klanten, leveranciers en andere

Waarden & Business Principles. Uit deze

belanghebbenden verstaan onder respect

resultaten kunnen we afleiden dat onze

voor de mensenrechten. Wij onderschrijven

medewerkers steeds vaker van mening zijn

ook internationale verklaringen en normen

dat wij zowel intern als extern integer

inzake mensenrechten, zoals de Universele

handelen en dat ze goed geïnformeerd

Verklaring van de Rechten van de Mens van de

worden. Verbeterpunten die uit het in 2006

Verenigde Naties en het Global Compact van

gehouden onderzoek naar voren kwamen,

de Verenigde Naties.

waren het duidelijk formuleren van doelstellingen, concurrentiegeest, het stellen

Wij geven in onze werkomgeving uiting aan

van prioriteiten, de besluitvorming en de

ons respect voor de mensenrechten door in

communicatie tussen het senior management

beleid en trainingen, indien relevant, aandacht

en de medewerkers.

aan mensenrechten te schenken. Zo hebben we in 2006 een Human Rights

Opleiding medewerkers op het gebied van sociale, ethische en milieukwesties 2006

BU Nederland BU Europa

informatie voor leidinggevenden en

2005 1 medewerkers over het mensenrechtenbeleid

2.200

800

van ABN AMRO en de gevolgen daarvan voor

650

–

onze activiteiten. Dit handboek is wereldwijd verspreid onder alle leidinggevenden van de

BU Noord-Amerika

1.250

230

BU Latijns-Amerika

8.550

7.550

BU Azië

600

–

BU Private Clients

200

–

BU Asset Management

125

100

Ons commitment aan diversiteit in ons

1.750

740

personeelsbestand is een duidelijke uiting van

15.325

9.420

Groepsfuncties/overige BU’s Totaal 56

User Guide gepubliceerd. Dit handboek bevat

1 Verdeling gegevens over 2005 op basis van nieuwe organisatiestructuur.

bank.

Diversiteit en inclusie onze Waarden en Business Principles.







ABN AMRO wil ieder individu met respect

“De Global Graduate Academy biedt een uitstekende gelegenheid om

behandelen en de ruimte geven om zijn of

collega’s van over de hele wereld te ontmoeten, kennis op het gebied

haar creativiteit en sterke kanten optimaal te

van markten en corporate finance te vergroten en met andere

benutten. Dat weerspiegelt onze visie dat

bedrijfsonderdelen en producten van ABN AMRO kennis te maken.

diversiteit een belangrijke rol speelt bij de

Dankzij functierotatie kunnen net afgestudeerde medewerkers de vele

verwezenlijking van onze bedrijfs-

aspecten van het lokale bedrijf leren kennen en samenwerken met de

doelstellingen en een sterke performance.

mensen die de organisatie aansturen.”

Het internationale karakter van onze activiteiten

Jim Malone, dealer Derivative Sales, Global Markets, Australië

is ook duidelijk terug te zien in de samenstelling van ons personeelsbestand. Ongeveer 54% van de Top Executive Group (TEG) heeft niet de

“In 2006 kon mijn team aan een duurzaamheidstraining meedoen. Die

Nederlandse nationaliteit. Het percentage

heeft me echt de ogen geopend wat ik als individu in het dagelijks leven

vrouwen in hogere managementfuncties is

allemaal kan doen om het milieu te beschermen. Ik ben er trots op voor

momenteel 9,6%; op managementniveau is

een bedrijf te werken dat zijn medewerkers niet alleen zegt wat ze

dat 18,8%.

moeten steunen, maar ze ook doet inzien waarom hun steun zo belangrijk is.”

In 2006 was diversiteit een speerpunt binnen de bank. Hierbij hebben we vooral aandacht

Lua Clark, Event Management, BU Noord-Amerika

besteed aan geslacht en etniciteit/nationaliteit. In 2007 gaan wij ons vooral richten op inclusie (insluiting van achtergestelde groepen).

Talentmanagement en ontwikkeling van medewerkers

Alle BU’s hebben medewerkers, tijd en budget

ABN AMRO legt sterk de nadruk op de

vrijgemaakt voor diversiteit en inclusie. Deze

opleiding van medewerkers en talent-

medewerkers worden ondersteund door een

management. Wij bieden onze medewerkers

speciaal team op groepsniveau dat ook de

op alle niveaus in de organisatie de

gezamenlijke agenda bepaalt. In 2006 is een

mogelijkheid trainingen en cursussen te

wereldwijde campagne georganiseerd, met als

volgen. Momenteel werken wij er aan om

resultaat dat het aantal deelnemers aan

enkele kernprincipes standaard in al onze

trainingen, conferenties en andere initiatieven

opleidingsactiviteiten op te nemen. Het gaat

op het gebied van diversiteit en inclusie is

om onze missie, onze kerngedragingen, onze

toegenomen.

Waarden en Business Principles, alsmede duurzaamheid, diversiteit en inclusie en

ABN AMRO stimuleert een cultuur waarin werk

compliance. Wij zullen dit ook verlangen van

en privé-leven op een bevredigende wijze

onze coaches en externe aanbieders van

kunnen samengaan. De bank heeft

trainingen en cursussen. Zo willen wij deze

verschillende regelingen die medewerkers

aspecten van onze organisatiecultuur blijvend

helpen werk, zorgtaken en persoonlijke

vormgeven en verankeren.

interesses te combineren.

Performancemanagement Het is ons beleid geen enkele vorm van

Willen wij onze strategische ambities

discriminatie te tolereren. Wij moedigen

waarmaken, dan is het essentieel dat wij onze

medewerkers aan mogelijke gevallen van

prestaties meten en beheersen, zowel op

discriminatie te melden. Deze worden

individueel niveau als op organisatieniveau.

vervolgens onderzocht overeenkomstig ons

Wij streven ernaar om met al onze

lokale beleid en de lokale weten regelgeving.

medewerkers regelmatig gesprekken over hun functioneren te voeren.

57







Performancemanagement is een bankbreed

mondiale duurzaamheidsstrategie onder

proces waarbij de strategie van onze

medewerkers te vergroten en hen te

organisatie door middel van een dialoog wordt

stimuleren duurzaamheid in hun dagelijks

vertaald in individuele taken. Dit helpt ons een

werk te integreren. Dit programma, dat is

duidelijk verwachtingspatroon ten aanzien van

opgezet rond het thema ‘duurzaam bankieren,

de prestaties van medewerkers te scheppen

uw zaak’, reikt de BU’s een groot aantal

en dit op een eerlijke en transparante manier

hulpmiddelen aan, zoals campagnemateriaal,

te koppelen aan ons beloningssysteem.

trainingssessies, nieuwsflitsen per e-mail en

Instrumenten waarmee we dit proces

een intranetbibliotheek over duurzaamheid,

ondersteunen, zijn onder meer:

templates, een dvd en het programma

• het doorvertalen van doelstellingen naar

Chronos voor e-learning.

lagere echelons (cascaderen); • de consistentie van beoordelingen

Chronos is oorspronkelijk ontwikkeld door de

vergroten door vergelijking met

universiteit van Cambridge en de World

sectorgenoten als benchmark te hanteren;

Business Council for Sustainable

• de kwaliteit verbeteren door middel van

zogenoemde ‘360 graden-feedback’.

Development (WBCSD). ABN AMRO heeft het programma voor eigen gebruik aangepast en beschikbaar gesteld in drie talen. Meer dan

In 2006 heeft ABN AMRO een benchmark-

12.275 medewerkers hebben tot nu toe een

vergelijking met ‘best in class’-organisaties

Chronos-training gevolgd. Vanaf 2007 worden

uitgevoerd. Op basis van de uitkomsten

vervolgprogramma’s ontwikkeld.

daarvan is de strategie voor performancemanagement aangepast. Komend jaar ligt de

De ABN AMRO Executive Education Directory

nadruk op procesharmonisatie: door

is een reeks cursussen voor onze Top

processen groepsbreed te stroomlijnen en

Executive Group, met inmiddels ook een

beter op elkaar af te stemmen, zal de

module duurzaamheid waarin het Business &

transparantie wereldwijd binnen de bank

the Environment-programma van de

toenemen.

universiteit van Cambridge en ‘Corporate Social Responsibility: strategies to create

Duurzaamheidstraining We hebben onze trainingen, voorlichtings-

business and social value’ van de Harvard Business School worden behandeld.

campagnes en internationale communicatie over duurzaamheid geïntensiveerd. Elke twee

We hebben het afgelopen jaar verschillende

weken geven we een internationale digitale

presentaties voor medewerkers

nieuwsbrief uit, waarin aandacht wordt

georganiseerd. Bekende sprekers kwamen

besteed aan de belangrijkste ontwikkelingen

daar mondiale ontwikkelingen toelichten. Zo

in de BU’s op het gebied van duurzaamheid.

werd in Amsterdam de lezingenreeks

Deze nieuwsbrief bereikt 11.500 medewerkers

Futuroscope gelanceerd, waar prof. Jeremy

over de hele wereld en is bedoeld om de

Rifkin en dr. Ashok Khosla driehonderd

aanwezige kennis over duurzaamheid uit te

medewerkers trokken. In Brazilië hield

wisselen en te vergroten. De nieuwsbrief

Bernardo Toro voor zo’n vijfhonderd

wordt ook op verschillende intranetsites van

medewerkers, klanten en leveranciers van

de bank geplaatst en in digitale nieuwsbrieven

Banco Real een lezing over het belang van

van de BU’s opgenomen.

onderwijs voor duurzame ontwikkeling. In Brazilië en Nederland organiseerde de bank

58

In 2006 hebben we een duurzaamheids-

voorstellingen van de film ‘An Inconvenient

programma ontwikkeld om de kennis van onze

Truth’ van Al Gore.







Status ambities en actieplan 2006 Een aantrekkelijk werkgever zijn We hebben bijna alle ambities uit het duurzaamheidsverslag van vorig jaar verwezenlijkt en we zullen onze voortgang op deze punten in 2007 nauwgezet volgen. Om het compliance-besef bij de medewerkers verder te vergroten, hebben wij dit onderwerp bankbreed tot een verplicht onderdeel van het performancemanagement gemaakt.

Ambities en actieplan 2007 Een aantrekkelijk werkgever zijn Om een aantrekkelijk werkgever te zijn en te blijven, moeten we ons op enkele aandachtspunten richten. De drie belangrijkste thema’s voor 2007 en daarna zijn: leiderschap en talent, performance, en beloning en cultuur. In 2007 willen wij onder meer: – initiatieven op het gebied van beoordeling en ontwikkeling ontplooien

om ons aanbod van leidinggevend talent verder te vergroten; – het talentmanagementproces lager in de organisatie invoeren; – de inhoud van onze opleidingsprogramma’s in de diverse landen beter

op elkaar afstemmen; – het nieuwe beleid en proces voor performancemanagement

implementeren; – de herstructurering en verdere integratie van Antonveneta

ondersteunen; – de aandacht gericht houden op diversiteit en inclusie; – de betrokkenheid van medewerkers vergroten door een

prestatiecultuur te creëren.

59







DE IMPA P CT VA V N ONZE

BEDRIJFSACTIVITEITEN MINIMALISEREN






De impact van onze bedrijfsactiviteiten minimaliseren Hoewel onze impact op het milieu vooral

van andere panden met derden wordt

indirect is, via financierings- en

gedeeld. Er bestaat een directe correlatie

beleggingsactiviteiten, is er via onze

tussen het totaal aantal vierkante meters

dagelijkse werkzaamheden ook sprake van

van onze totale vastgoedportefeuille, de

directe milieueffecten. Deze directe impact

exploitatiekosten van deze panden en onze

proberen we op twee manieren zo veel

directe impact op het milieu.

mogelijk te beperken: door de milieuprestatie van onze vestigingen te optimaliseren en door

In 2006 hebben wij onze bestaande

het gedrag van leveranciers op sociaal en

programma’s voor energiebesparing en

milieugebied te beïnvloeden.

afvalvermindering verder uitgebouwd. Daarbij hebben wij het Global Reporting Initiative en

A

Onze impact op het milieu

de VfU-indicatoren (Verein für Umwelt) als

In 2006 hebben we verdere vooruitgang

richtsnoer gebruikt. Ook zijn we het afgelopen

geboekt bij ons streven naar afvalvermindering

jaar doorgegaan met de in 2005 gestarte

en een zo efficiënt mogelijk energie-, papier-

‘Stadsplannen’. Dit betreft een analyse waarbij

en waterverbruik en bij de toepassing van

we de beschikbare accommodatie afzetten

remote monitoring om het energieverbruik en

tegen de behoeften van onze organisatie en

de CO2-uitstoot te bewaken. Als financiële

de afgesproken Ruimtestandaard van GPFMS.

organisatie beschouwen wij energie, CO2 en

Deze Stadsplannen stellen ons in staat onze

papier als de belangrijkste indicatoren van

kernactiviteiten uit te voeren in een daarvoor

onze milieuprestatie. Wij hebben op zowel

optimaal geschikte ruimte. Daarmee snijdt het

macro- als microniveau maatregelen genomen

mes aan twee kanten, want zowel onze

om een efficiënter gebruik van hulpbronnen te

exploitatiekosten als onze directe impact op

bevorderen en proberen steeds onze

het milieu dalen.


Wij beïnvloeden het milieu op twee manieren, indirect via onze financierings- en beleggingsactiviteiten, en direct via onze kantoren wereldwijd. Ook in 2006 hebben we getracht deze directe impact te beperken via een mondiaal tweesporenbeleid, gericht op enerzijds vermindering van ons energieverbruik en onze afvalproductie en anderzijds de bevordering van een verantwoorde inkoop en een duurzaam gedrag bij leveranciers. Wat onze eigen ecologische voetafdruk betreft streven we er onverminderd naar om minder grondstoffen als papier en energie te verbruiken, terwijl wij in onze aanbodketen duurzame selectiecriteria verder hebben verankerd in onze procedures voor leverancierselectie en management.

medewerkers daarbij te betrekken.

Rapportage van duurzaamheidsgegevens

Onze mondiale vastgoedportefeuille

Om onze milieuprestaties beter te kunnen

Onze mondiale vastgoedportefeuille omvat

beheersen, hebben we in de BU Europa een

zo’n 4.700 panden die worden beheerd door

proef gehouden met SoFi (Sustainability

ABN AMRO Global Property and Facilities

Reporting Solution), een internetprogramma

Management Services (GPFMS), in nauwe

voor het vastleggen van duurzaamheids-

samenwerking met de regionale Property and

gegevens dat al door verschillende grote

Facilities Management teams. Door autonome

financiële instellingen wordt gebruikt. De

groei, overnames (onder andere Antonveneta)

proef is geslaagd en SoFi wordt vanaf 2007

en verkopen is onze vastgoedportefeuille in

bankbreed ingevoerd.

1-10

2006 per saldo met ruim 10% gegroeid. Deze portefeuille omvat eigen en gehuurde panden

SoFi werkt als volgt: wij voeren onze

in meer dan vijftig landen. Een aantal panden

milieugegevens, bijvoorbeeld over energie,

is volledig in eigen gebruik, terwijl het gebruik

water, afval en papier, in een standaardformaat

61







“We werken sinds 1999 met Banco Real samen en hebben sindsdien de

Door dit programma hebben we een beter

ontwikkeling van de bank op weg naar duurzaamheid van dichtbij

inzicht gekregen in het energieverbruik en de

gevolgd. Samen hebben we daarbij veel geleerd en ook mijn bedrijf

CO2-uitstoot van de betrokken gebouwen. Elk

heeft bepaalde duurzaamheidselementen in haar bedrijfsvoering

half uur komen er gegevens beschikbaar, 24

opgenomen. Deze vormen inmiddels een integraal onderdeel van onze

uur per dag. Met deze gegevens kunnen we

bedrijfscultuur. Het besluit om de bank in haar duurzaamheidsstreven te

de milieuprestaties van deze gebouwen

volgen, heeft zich vertaald in een nog altijd voortdurende winstgroei.”

steeds verder verfijnen en verbeteren.

Fábio Betti, directeur van Novacia/Cia de Video

Voorbeelden van hoe wij onze directe impact verminderen Een goed voorbeeld van maatregelen die wij

met geautomatiseerde werkstroomprocessen

hebben genomen om het directe milieueffect

en rapportages in. Met behulp van prestatie-

van onze panden te verkleinen, is het gebruik

indicatoren die zijn gebaseerd op de GRI-

van groene stroom op onze Nederlandse

richtlijnen en de VfU-indicatoren, kunnen wij

kantoren en het hoofdkantoor. Ook

de milieuprestaties van al onze vestigingen

ABN AMRO Zürich gebruikt sinds oktober

vergelijken, verbeterplannen maken en

2006 groene stroom, opgewekt via

doelstellingen formuleren.

waterkracht.

Energiebesparing en CO2-reductie

In 2006 is bij het hoofdkantoor in Amsterdam een innovatief koelsysteem met water uit een

Een van de duidelijkste voorbeelden van onze

nabijgelegen meer in gebruik genomen. Ook

opstelling ten aanzien van klimaatverandering

werden zonnepanelen op het dak geplaatst.

is ons commitment om het energieverbruik op

Beide maatregelen leveren een aanzienlijke

concernniveau te verminderen met 10% in

energiebesparing en verlaging van de CO2-

2008 (ten opzichte van 2004; gemeten in kWh

uitstoot op.

per m en kWh per fte) en de CO2-uitstoot 2

evenredig te verlagen. Om dit doel te

In Nederland zijn we bezig met de invoering

bereiken, moeten wij allereerst weten, en dus

van ‘slaapsoftware’ die computers en

meten, wat onze panden aan energie

beeldschermen die niet van bedrijfskritisch

verbruiken en hoeveel CO2 zij uitstoten.

belang zijn, uitschakelt of in de slaapstand zet wanneer ze gedurende een langere periode

Remote monitoring

niet worden gebruikt, zoals ’s nachts of in het

In 2006 hebben we technologische

weekend. Dit leidt niet alleen tot een directe

oplossingen ontwikkeld en geïmplementeerd

besparing op het energieverbruik door deze

om de milieuprestaties van onze panden te

apparatuur, ook het energieverbruik door de

controleren en te optimaliseren. Samen met

airconditioning wordt minder, omdat de

een externe consultant hebben we een

‘slapende’ apparatuur minder warmte afgeeft.

internetprogramma ingevoerd waarmee we

Een wekfunctie op het netwerk schakelt de

op afstand het energieverbruik en de CO2-

apparatuur bij het begin van de werkdag

uitstoot van 35 grote kantoorgebouwen van

automatisch weer in.

de bank in Europa en Azië kunnen beheersen.

62

Deze panden vertegenwoordigen samen 20%

Onze milieuprestaties in 2006

van ons wereldwijde energieverbruik.

Energie

De uitrol van fase 2 van het project staat

Ons totale energieverbruik in kWh per

gepland voor 2007.

vierkante meter bleef in 2006 gelijk aan dat van 2005 en daalde met 5% ten opzichte van






het basisjaar 2004. Ons energieverbruik in

organisatie. Deze verbetering is te danken aan

kWh per werkplek nam af met 2% ten

besparingen in onze belangrijkste markten.


opzichte van 2005 en met 6% ten opzichte van het basisjaar 2004. Deze dalingen komen

Na een geslaagde pilot in 2006 wordt

overeen met onze doelstellingen en we zullen

momenteel, onder de naam ‘Paperchase’, een

ook in 2007 naar manieren blijven zoeken om

programma uitgerold dat het papierverbruik

deze dalende trend vast te houden.

moet verminderen door middel van monitoring en gerichte acties, in combinatie met

Ons energieverbruik per medewerker (fte)

bewustwordingscampagnes in de regio’s. Een

vertoont echter een stijgende lijn ten opzichte

van de maatregelen die wordt overwogen,

van zowel 2005 als het basisjaar 2004. Dit

betreft de installatie van printregistratie-

wordt vooral veroorzaakt door het effect van

software op een aantal printerservers. Deze

consultants, leveranciers en andere derden op

software legt het papierverbruik per afdeling

ons energieverbruik. Door outsourcing steeg

en individu vast, zodat de bewustwordings-

in 2006 namelijk het aantal mensen dat in

campagne specifiek op grootverbruikers kan

gebouwen van onze bank werkt maar niet in

worden gericht.

dienst is van de bank (bijvoorbeeld IT-support). Ons energieverbruik heeft evenwel betrekking

Andere maatregelen die in onze belangrijkste

op de energie die wordt verbruikt door

regio’s worden genomen, zijn het dubbelzijdig

apparatuur voor onze bedrijfsprocessen en

gebruik van printen kopieerpapier en het

de binnenomgeving.

grootschaliger gebruik van kringlooppapier en/ of papier met het FSC-keurmerk.

Wij beschouwen kWh per vierkante meter en kWh per werkplek daarom als een juistere

Nederland

maatstaf voor energieverbruik dan kWh per fte

In Nederland is het gebruik van duurzaam

en rapporteren deze vanaf nu dus ook.

papier in 2006 opnieuw gestegen: 75% van het totale papierverbruik, inclusief

CO2 uitstoot

kopieerpapier, enveloppen en bankafschriften,

Onze CO2-uitstoot nam in 2006 toe met 22%

heeft inmiddels een FSC-keurmerk. In 2005

ten opzichte van 2005. Dit komt vooral door de

was dat 60%.

groei van onze bedrijfsactiviteiten en de uitbreiding in een aantal landen met een iets

De BU Nederland, de BU Asset Management,

ongunstiger CO2-profiel als gevolg van de

Global Procurement en Group Sustainable

fossiele-brandstofintensieve wijze waarop

Development hebben samen nieuw beleid

daar energie wordt opgewekt. Bovendien is

voor het gebruik van kopieerpapier in

ook de CO2-index van de WBCSD gestegen,

Nederland geformuleerd. Met hulp van de

en dus ook de daaruit voortvloeiende

Rainforest Alliance worden richtlijnen gegeven

berekeningen. De energie CO2-uitstoot is

over de papiersoorten die het best voldoen

echter met 1% gedaald ten opzichte van het

aan onze gebruikseisen en tegelijkertijd het

basisjaar 2004. We blijven zoeken naar verdere milieu minimaal belasten. Ook wordt gekeken mogelijkheden voor verbetering op dit gebied.

naar mogelijkheden om de vraag naar papier in ons Nederlandse bedrijf terug te dringen.

Hout- en papiergebruik Maatregelen om het papiergebruik te

Noord-Amerika

verlagen, hebben op groepsniveau een

De BU Noord-Amerika is in het ABN AMRO

besparing van 12% opgeleverd ten opzichte

Plazagebouw in Chicago een pilot gestart om

van 2005 en 2004, ondanks de groei van onze

het gebruik van printerpapier te beperken. Als

63



Vergelijking kWh (relatief kWh-verbruik per fte, in % van totaal)





Energie- en papierverbruik 2005

2006

– Stroomverbruik in kWh 1 – Energieverbruik andere bronnen

1.2

Totaal energieverbruik Totaal papierverbruik in tonnen 3

2004

837.695.572

699.302.119

705.241.555

183.343.574

216.248.035

215.315.873

1.021.039.146

915.550.154

920.557.428

11.571

12.401

12.254

1 Berekend op basis van 71% van het verbruik en geëxtrapoleerd naar groepsniveau, inclusief Antonveneta. 2 Inclusief fossiele brandstoffen, stadsverwarming en stadskoeling. 3 Papier: berekend op basis van 82% van het aantal fte’s en geëxtrapoleerd naar groepsniveau, inclusief Antonveneta.

Brazilië: 14%

Zakelijk vliegverkeer en CO2-uitstoot

Frankrijk: 2% India: 2%

Zakelijke vliegkilometers (per fte)

Nederland: 28%

– korte afstand

Singapore: 1%

– lange afstand

Taiwan: 1%

CO2-uitstoot (in tonnen per fte)

Verenigd Koninkrijk: 6% Verenigde Staten: 30% Overige: 16%

CO2-uitstoot (totaal in tonnen)

Vergelijking CO2-uitstoot

1

2

2006

2005

2004

6.432

6,184

5.398

489

478

446

5.943

5.706

4.952

0,7418

0,7137

0,6250

– korte afstand

0,0881

0,0860

0,0803

– lange afstand

0,6537

0,6276

0,5447

78.206

69.602

66.194

1 2 3 4

3

4

Op basis van 76% van fte’s. Korte afstand: minder dan 500 km. Op basis van emissiefactoren voor zakelijke vliegkilometers zoals vermeld in het WRI/WBCSD GHG Protocol Initiative. Extrapolatie naar totaal aantal fte’s op groepsniveau, inclusief Antonveneta.

(relatieve CO2-uitstoot per fte, in % van totaal)

CO2-uitstoot 1 (in tonnen)

– Elektriciteitsverbruik – Energieverbruik andere bronnen Totaal energieverbruik Zakelijk vliegverkeer Totaal Brazilië: 4%

2006

2005

2004

292.780

223.917

292.894

43.734

52.940

47.746

336.514

276.857

340.640

78.206

69.602

66.194

414.720

346.459

406.834

1 Voor de berekening van de CO2-uitstoot is de tool van het WRI/WBCSD GHG Protocol Initiative gebruikt.

Frankrijk: 1% India: 7% Nederland: 8% Singapore: 1%

Milieueffecten

Taiwan: 4%

2006

2005

2004

Verenigd Koninkrijk: 8%

Elektriciteit (kWh per m )

360,3

360,7

378,8

Verenigde Staten: 43%

Elektriciteit (kWh per werkplek)

7.157

7.293

7.585

Overige: 24%

Elektriciteit (kWh per fte)

9.684

9.388

8.691

Zakelijk vliegverkeer (km per fte)

6.432

6.184

5.398

Totale CO2-uitstoot (in ton per fte)

3,93

3,55

3,84

Papierverbruik (in ton per fte)

0,11

0,13

0,12

64

2







eerste stap werden 165 multifunctionele

“We kunnen nog veel meer doen om onze impact op het milieu te

apparaten geïnstalleerd die zowel konden

beperken. Slechts een klein percentage van de collega’s is bereid lampen

afdrukken als kopiëren en faxen. Hiermee

en beeldschermen uit te schakelen, documenten tweezijdig af te

werd energie bespaard en, door tweezijdig te

drukken en koffiebekers te hergebruiken. Deze houding veranderen is

printen, ook papier. Het project zal de

een moeizaam proces dat veel te traag verloopt gezien de urgente

komende jaren naar de gehele regio worden

klimaatproblemen. Daarom moeten we als bank op mondiaal niveau

uitgebreid.

actie ondernemen.”

Latijns-Amerika

Chiel Bakkeren, Quantitative Risk Analyst, ABN AMRO

Van al het papier dat de bank momenteel in Brazilië gebruikt, is 75% kringlooppapier. Verder zijn in 2006 samen met

Om het autoverkeer terug te dringen,

milieuorganisatie Imaflora en de FSC twee

moedigen we onze medewerkers aan met het

workshops gehouden voor zeven

openbaar vervoer of – in Nederland – met de

meubelfabrikanten. Zij kregen voorlichting

fiets naar het werk te komen. Ons streven is

over de FSC-handelsketen en werden

om onze grootste kantoorgebouwen dicht bij

aangemoedigd zich vóór juli 2007 te laten

een treinstation te situeren. In Nederland

certificeren. De plannen voor FSC-certificering

kennen we een belastingvrije regeling

bevinden zich thans in de uitvoerings- en

waarmee medewerkers een OV-abonnement

follow-upfase.

of een fiets kunnen kopen.

Azië

Verder blijft de bank het gebruik van

De duurzaamheids- en communicatieteams

telefonisch vergaderen en videoconferenties

zullen richtlijnen publiceren voor het gebruik

stimuleren. Niet alleen vanwege het reizen,

van kringlooppapier voor drukwerk. In

maar ook uit oogpunt van productiviteit.

Hongkong en Singapore worden visitekaartjes al op kringlooppapier gedrukt en wordt

In Brazilië hebben we de lease- en

tweezijdig gekopieerd en geprint. Verder zijn

brandstofvoorwaarden voor ons wagenpark

in Singapore multifunctionele apparaten

herzien om de overstap van benzine op

geplaatst zodat minder verschillende

milieuvriendelijker ethanol te stimuleren.

apparaten nodig zijn en het papierverbruik

In Nederland zijn we bezig onze leaseauto-

afneemt.

regeling te herzien om een efficiënter brandstofverbruik en een vermindering van

Reizen

de CO2-uitstoot mogelijk te maken.

Het totaal aantal zakelijke vliegkilometers dat wereldwijd door medewerkers van de bank werd afgelegd, steeg in 2006 licht. Deze

Andere besparingsprogramma’s

toename komt vooral voor rekening van de

Voorlichtingscampagnes

(begin 2006 opgezette) BU Azië en de groei

Naast verschillende specifieke initiatieven

van bedrijfsactiviteiten van de bank, waarvoor

blijven we het efficiënt gebruik van

vliegreizen onvermijdelijk waren. De bank

hulpbronnen en de uitvoering van CO2-

heeft in het laatste kwartaal maatregelen

reductieprogramma’s stimuleren door middel

genomen om het vliegverkeer te beperken,

van ons Global Property Leadership Team, de

hetgeen resulteerde in een daling van het

Resource Efficiency CoP en door lokale en

aantal vliegkilometers tegen het einde van het

internationale voorlichtingcampagnes.

jaar. 65







Gebruiker én financier van een natuurlijk koelsysteem

In nauwe samenwerking met Services en de

Op 16 augustus 2006 stelde energiebedrijf NUON zijn nieuwe koelstation

BU’s en door middel van gecentraliseerde,

officieel in werking. Dit station verzorgt koeling voor huishoudens en

technische en softwarematige oplossingen

bedrijven aan de Amsterdamse Zuidas. Door natuurlijke bronnen te

blijven wij ook in 2007 het efficiënt gebruik

gebruiken, stoot het koelsysteem tot 65% minder CO2 uit dan een

van hulpbronnen bankbreed ondersteunen.

traditioneel systeem. Het ABN AMRO Groen Fonds heeft het koelsysteem met een lening van EUR 16 miljoen helpen financieren.

Water en afval

ABN AMRO heeft verder een contract met NUON gesloten voor de

Als financiële dienstverlener achten wij water

koeling van het hoofdkantoor. Het natuurlijke koelsysteem levert niet

en afval minder relevante indicatoren, omdat

alleen een aanzienlijk lager energieverbruik en veel minder CO2-uitstoot

deze vooral betrekking hebben op verbruik

op, maar is ook veel goedkoper dan de traditionele compressiekoelers

door onze medewerkers en niet op onze

en koeltorens.

bedrijfactiviteiten als zodanig. Wij verzamelen wel gegevens over het waterverbruik en de afvalproductie in onze organisatie, maar deze

Status ambities en actieplan 2006

zijn minder nauwkeurig.

Onze directe impact op het milieu De hoeveelheid afval bedroeg in 2006 0,19 ton In 2006 hebben we de ambities uit het duurzaamheidsverslag van 2005

per fte (2005: 0,24). Dit duidt op een dalende

grotendeels gerealiseerd. We zullen een extra inspanning moeten

lijn, die vooral te danken is aan de bewust-

leveren om bijvoorbeeld ons waterverbruik, onze afvalproductie en

wording onder de medewerkers en de

onze CO2-uitstoot te verminderen.

grootschalige recycling in Brazilië, die een belangrijk effect hadden op onze groepscijfers.

Ambities en actieplan 2007

Daarnaast is in Brazilië het aandeel van

Onze directe impact op het milieu

hervulbare printercartridges en toners gestegen tot 33% van het totaal. Verder is

In 2007 zullen wij:

duurzaamheid geïntroduceerd bij de bouw

– de zogenaamde ‘Stadsplannen’ die wij voor een aantal van onze

van nieuwe kantoren, met als gevolg minder

belangrijkste locaties hebben opgesteld, verder ontwikkelen en

milieubelasting door bouwafval.

uitvoeren; – onze CO2-uitstoot waar mogelijk verminderen of gedeeltelijk

Ons waterverbruik bedroeg in 2006 22 m3 per

compenseren. Verder blijven wij officiële programma’s implementeren

fte, een stijging van 4% ten opzichte van 2005

om ons energieverbruik en onze CO2-uitstoot te verlagen. Ons streven

en van 16% ten opzichte van basisjaar 2004.

is om in 2008 het energieverbruik met 10% te hebben verlaagd,

Daar staat tegenover dat het waterverbruik

2

gemeten in kWh per m en kWh per werkplek. – de transparantie van onze milieugegevens verbeteren en de

per werkplek licht daalde. Dit is het gevolg van enkele technische maatregelen in onze

implementatie van het computerprogramma EMAS Remote Energy &

kantoren en van een verfijndere analyse

CO2 Monitoring & Targeting voor onze grootste locaties wereldwijd

van de gegevens.

voortzetten; – waterbesparingsmogelijkheden onderzoeken, inclusief het gebruik van regenwater; – zo veel mogelijk multifunctionele kantoorapparatuur gebruiken om dubbelzijdig papiergebruik en dus papierbesparing te bevorderen; – het vastleggen van duurzaamheidsgegevens met behulp van SoFi uitbreiden naar alle regio’s; – een efficiënt gebruik van hulpbronnen op alle onderdelen van het facilitair beheer blijven promoten. 66


B



Onze leveranciers




2006 verder uitgebreid door bij de inkoop

Inkoop

ABN AMRO heeft in 2006 wereldwijd voor

sociale en milieucriteria te hanteren en

(per categorie, in %)

ongeveer EUR 7 miljard aan goederen en

leveranciers te vragen onze gedragscode voor

diensten ingekocht. Voor het derde

leveranciers te ondertekenen. Ook hebben we

opeenvolgende jaar heeft de bank bij de

voor al onze inkoopcategorieën een

besteding van dit geld haar duurzaam-

risicoanalyse uitgevoerd, zodat we extra

heidsbeleid in aanmerking genomen, onder

maatregelen kunnen nemen voor categorieën

andere door duurzaamheidscriteria te

die een verhoogd risico vormen of juist extra

integreren in het standaardinkoopproces en zo

kansen bieden.

veel mogelijk leveranciers te vragen onze gedragscode voor leveranciers te tekenen.

Verder hebben we in 2006 een methode

Facilities management: 24%

Met succes, want inmiddels hebben 427

ontwikkeld om voor alle subcategorieën van

HR-diensten: 12%

leveranciers over de hele wereld de

ons inkooppakket de sociale en milieueffecten

Informatiediensten: 3%

gedragscode ondertekend, een stijging van

te meten. Met deze methode is in 2006

IT-applicatieontwikkeling: 4%

36% ten opzichte van 2005.

proefgedraaid en in 2007 zal het merendeel

IT-infrastructuur: 16%

van de inkoopprojecten in Nederland en het

IT-software: 7%

Verder heeft de bank in 2006 op concern-

Verenigd Koninkrijk volgens deze methode

Marketing: 7%

niveau een duurzaam inkoopbeleid ontwikkeld

worden uitgevoerd. In 2006 zijn we in

Netwerkbeheer: 1%

en goedgekeurd. Dit beleid biedt een

Nederland begonnen Utz Capeh duurzame

Professionele diensten: 11%

structuur, gefaseerde acties en de basis voor

koffie te gebruiken. In het tweede kwartaal

Speciale professionele diensten: 5%

duurzame regionale inkoopdoelen tot en met

van 2007 moet de introductie zijn afgerond.

Reizen: 4%

2009. Het voorziet ook in een model waarmee kan worden gecontroleerd of de implementatie op koers ligt.

Overige: 6%

Noord-Amerika In Noord-Amerika worden in toenemende mate duurzaamheidscriteria toegepast in het

Verder hebben we, in nauwe samenwerking

inkoopproces, bijvoorbeeld door in onze

met onze grootste klantgroepen, in alle

offerteaanvragen vragen over duurzaamheid

inkoopregio’s veertien duurzame projecten

op te nemen. Ook blijven we actief de

uitgevoerd, die op concernniveau zijn

diversiteit onder onze leveranciers bevorderen

goedgekeurd en op elkaar afgestemd. De

door meer orders te plaatsen bij leveranciers

resultaten van de grootste projecten worden

die goed scoren op dit punt en door de banden

in de paragrafen over de regionale inkoop

met onze partners op dit gebied te versterken.

besproken. Het percentage duurzame producten in de In mei 2006 zijn vertegenwoordigers van al

2.000 artikelen tellende catalogus voor

onze inkoopregio’s, waaronder Brazilië,

kantoorartikelen van de BU NA is van 35%

Nederland en het Verenigd Koninkrijk, Noord-

gestegen naar 39%. Daarmee hebben we ons

Amerika, Europa en Azië, bijeengekomen om

doel, een stijging van 10%, overtroffen. Wij

ervaringen uit te wisselen over diversiteit in

willen in 2007 het aanbod van duurzame

het leveranciersbestand, het onderhouden

producten in andere catalogi vergroten.

van relaties met leveranciers en het opstellen van een duurzaam inkoopbeleid.

In 2006 is voor ruim USD 55 miljoen, ofwel 5% van het totale inkoopbedrag, besteed bij

Nederland en het Verenigd Koninkrijk In Nederland en het Verenigd Koninkrijk hebben we ons duurzame inkoopbeleid ook in

bedrijven die worden geleid door vrouwen of leden van minderheidsgroepen. Het ging in totaal om meer dan tweehonderd bedrijven. 67







Status ambities en actieplan 2006

Verder loopt onder 68 leveranciers een pilot

Onze leveranciers

waarbij hun geschiktheid als leverancier wordt beoordeeld op sociale, milieu- en governance-

Ook in 2006 hebben wij ons duurzaam inkoopbeleid als maatstaf

aspecten. Op basis van de resultaten kunnen

gehanteerd voor het toepassen van duurzaamheidscriteria in onze

we verbeterpunten bij leveranciers aanwijzen.

standaardselectieprocedure en hebben wij leveranciers gevraagd onze

Verder onderzoeken ze samen met Integrare,

gedragscode voor leveranciers te ondertekenen. Op concernniveau is

een maatschappelijke organisatie die

een mondiale strategie voor duurzame inkoop goedgekeurd. Verder zijn

bedrijven van etnische minderheden en

in de inkoopregio’s veertien duurzame projecten uitgevoerd.

gehandicapten helpt, naar zakelijke kansen voor dit soort bedrijven bij grote ondernemingen.

Ambities en actieplan 2007

Azië

Onze leveranciers

BU Asia Procurement is eind 2005 opgezet en In 2007 zullen wij:

werkt sindsdien actief aan de voorlichting over

– op concernniveau een methode ontwikkelen waarmee de kansen

en de bevordering van duurzaamheid. Een

en/of risico’s van alle inkoopcategorieën bepaald kunnen worden.

uiterst belangrijke maatregel in dit verband

Op basis van de resultaten kunnen wij vervolgens onze aanpak van

was de opname van duurzaamheids- en

duurzame inkoop differentiëren;

compliance-criteria in onze gedragscode voor

– het e-learningprogramma Chronos over duurzame ontwikkeling opnemen in ons e-learningcurriculum voor alle 185 medewerkers van

leveranciers en onze inkoopprocedures voor de gehele regio.

Global Procurement wereldwijd; – een leveranciersforum voor mondiaal opererende leveranciersgroepen

ABN AMRO was in 2006 een van de oorspronkelijke ondertekenaars van het Hong

opzetten; – duurzaamheid verankeren in ons leveranciersbeheer en onze

Kong Corporate Social Responsibility Charter, een handvest voor maatschappelijk

leveranciersrelaties.

verantwoord ondernemen in Hongkong. Verder blijft ons inkoopteam, dat deel uitmaakt

Latijns-Amerika

hoofd Services in Hongkong, zich inzetten om

de toepassing van duurzaamheidscriteria in

duurzaamheid te integreren in onze

2006 voortgezet. Op ons Leveranciersforum

werkomgeving, bedrijfsprocessen en

2006 mochten we 78 leveranciers en 33 eigen

betalingsoverzichten. Ons doel is deze

medewerkers verwelkomen, onder wie Fabío

boodschap over te brengen op ons volledige

Barbosa, CEO van Banco Real. De leveranciers

bestand van zo’n 2.300 leveranciers. Ook in de

presenteerden er (de resultaten van) hun

toekomst zullen we veranderingen in de

duurzaamheidsplannen en speciaal

aanbodketen blijven aansturen, bijvoorbeeld

uitgenodigde gastsprekers gaven presentaties

door de papierinkoop voor de gehele regio

over groene economie en diversiteit.

systematisch te inventariseren en ervoor te

Een ander belangrijk resultaat van 2006 is de

zorgen dat uitsluitend milieuvriendelijk

ontwikkeling van een model voor het beheer

geproduceerd papier wordt ingekocht.

van leveranciersrelaties op basis van de sociale en milieucriteria van ons mondiale duurzaamheidsbeleid. Dit model biedt duurzaamheidscriteria voor de selectie en beoordeling van leveranciers en wordt 68

van de taskforce die wordt geleid door ons

In Brazilië is de dialoog met leveranciers over

momenteel uitgetest bij elf leveranciers.

BIJDRAGEN AAN DE LOKALE GEMEENSCHAP



Onze maatschappelijke en sponsorprojecten hebben een drieledig doel: een positieve bijdrage leveren aan de gemeenschappen waarin we actief zijn, de duurzaamheid van onze activiteiten versterken en de betrokkenheid bij onze bank vergroten. In 2006 hebben we onze maatschappelijke activiteiten geïntensiveerd en hebben we, met de deelname aan de Volvo Ocean Race, een nieuwe dimensie aan onze sponsoractiviteiten toegevoegd. Verder is de ABN AMRO Foundation meer gericht op landen waar onze inbreng het meeste effect sorteert.





Bijdragen aan de lokale gemeenschap Wij zijn van mening dat ABN AMRO een

voeling hebben met onze klanten en de

constructieve rol in de samenleving kan

samenleving en positief kunnen bijdragen aan

spelen. In lijn met ons commitment aan

een grote verscheidenheid van organisaties

duurzame ontwikkeling proberen wij een

en gemeenschappen. Wij nemen in onze

actieve bijdrage te leveren aan de

sponsorprojecten steeds vaker duurzame

gemeenschappen waarin wij verspreid over

elementen op.

de hele wereld actief zijn. Onze investeringen in lokale gemeenschappen vormen een

Lokale sponsoring dient altijd te voldoen aan

aanvulling op onze bedrijfsactiviteiten en

de eisen van het Group Sponsorship Policy,

bevorderen de duurzaamheid van deze

dat een kader biedt voor de beoordeling of

gemeenschappen. De projecten

sponsoraanvragen in overeenstemming zijn

ondersteunen ook de realisatie van de

met onze bedrijfsdoelen, Waarden en

Millennium Ontwikkelingsdoelen en het

Business Principles. ABN AMRO sponsort

Global Compact. Verder stimuleren de

geen politieke of religieuze projecten,

projecten een nauwere samenwerking met

studiereizen, festiviteiten, individuele

regeringen, ngo’s en klanten en een grotere

personen of projecten die het milieu of onze

betrokkenheid van onze medewerkers. Onze

reputatie zouden kunnen schaden

sponsorprogramma’s en maatschappelijke projecten onderstrepen ons commitment

Gesponsorde evenementen

om deze doelen te helpen verwezenlijken.

In 2006 heeft ABN AMRO met twee boten meegedaan aan de Volvo Ocean Race. Deze

A

8

Sponsoring

zware zeilrace rond de wereld was een groot

De strategie achter onze sponsorprogramma’s

succes, zowel sportief als qua marketing.

Sponsoring vormt voor ABN AMRO een

sportevenement dat onze bank sponsorde.

uitstekend communicatiekanaal waardoor wij

Doel van dit project was onze naams-

Het was het eerste wereldomvattende

bekendheid te vergroten en onze internationale slogan ‘making more possible’ te introduceren. Tijdens de race heeft het

Maatschappelijke projecten, sponsoring en vrijwilligerswerk medewerkers

team van ABN AMRO nauw samengewerkt 1

met de ABN AMRO Foundation, die in de

2006

2005

Maatschappelijke projecten (in miljoenen euro’s)

27,1

24,2

verschillende etappeplaatsen enkele grote

Sponsoring (in miljoenen euro’s) 2

99,5

96,3

projecten organiseerde.

geïnitieerde maatschappelijke projecten

9.930

10.515

BU Nederland

2.150

1.000

Aantal medewerkers betrokken bij door de bank

BU Europa

Tournament in Rotterdam sponsorden we in 2006 ook het Daimler Chrysler Open

600

180

BU Noord-Amerika

4.600

6.250

rolstoeltennistoernooi dat in Utrecht werd

BU Latijns-Amerika

1.750

1.600

gehouden.

BU Azië

650

1.370

BU Private Clients

150

100

LaSalle Bank in de Verenigde Staten heeft het

30

15

LaSalle Bank Sports Charitable Fund opgezet,

BU Asset Management

70

In navolging van het ABN AMRO World Tennis

1 Cijfers 2005 op basis van de nieuwe organisatiestructuur. 2 De definitie van sponsoring is in 2006 veranderd; de gegevens over 2005 zijn hiervoor gecorrigeerd.

dat is bedoeld om een gezonde leefomgeving te helpen beschermen en kinderen en







volwassenen te stimuleren gezond te leven.

TEAM ABN AMRO in de Volvo Ocean Race

De stortingen in het fonds zijn afkomstig van

De Volvo Ocean Race bood de ABN AMRO Foundation een geweldige

de sportevenementen die door de bank

mogelijkheid om in de gemeenschappen waarin wij actief zijn, iets

worden gesponsord, zoals de LaSalle Bank

voor achterstandsgroepen te doen. Als blijk van onze inzet voor

Chicago Marathon, de LaSalle Bank Shamrock

duurzaamheid en om ervoor te zorgen dat de race iets blijvends zou

Shuffle-fitnesswandeling en het LaSalle Bank

achterlaten, deed de stichting in elke etappeplaats giften aan lokale

Open golftoernooi. De marathon van Chicago

goede doelen: in Kaapstad en Rio de Janeiro werden, samen met Oxfam

werkt aan een meerjarenplan om het

Novib, twee grote donaties gedaan, terwijl de stichting in andere

evenement een ‘groener’ karakter te geven.

havensteden vijf kleinere donaties verrichtte aan projecten die de bank al langer ondersteunde.

De verzameling moderne kunst van

m Meer informatie over TEAM ABN AMRO en de donaties van de ABN AMRO Foundation

ABN AMRO in Nederland en Brazilië en onze fotocollecties in de Verenigde Staten en Frankrijk maken kunst toegankelijk voor een

verwezenlijken van de MDG’s en met name

groot publiek. In 2007 gaan de topwerken uit

van MDG 1 (het uitbannen van armoede). Dit

onze Nederlandse kunstcollectie op tournee

vertaalt zich in allerlei projecten die gericht zijn

langs musea in de Verenigde Staten en zeer

op het ondersteunen van de economische

waarschijnlijk ook Brazilië. Verder stimuleren

ontwikkeling van lokale gemeenschappen,

we creativiteit en kwaliteit door wereldwijd

zoals:

kunstprijzen te sponsoren, zoals de

• onderwijs en opleiding: gemeenschappen,

ABN AMRO Kunstprijs in Nederland, de

organisaties en professionals kennis en

Emerging Art Award in Australië, de

vaardigheden bieden;

ABN AMRO Young Artist Award 2006 en de

• inkomensvorming: de structuren,

ABN AMRO Little Artist Charity 2006 in

vaardigheden, benodigdheden,

Taiwan. In onze beleving gaan kunst en cultuur

hulpmiddelen en/of het kapitaal verstrekken

hand in hand. Via onze kunstcollecties over de

waarmee gemeenschappen, organisaties

hele wereld maken we deel uit van

en instellingen een duurzaam bestaan

verschillende culturen.

kunnen opbouwen; • milieubescherming: projecten voor

B

Investeren in lokale gemeenschappen

herbebossing, schone technologie en milieubehoud.

Strategie maatschappelijke projecten een kader

Concernbeleid voor maatschappelijke projecten

geformuleerd. Binnen dit kader kunnen de

Dit beleid bevat een gemeenschappelijk kader

BU’s hun eigen strategie ontwikkelen,

voor de aansturing en onderlinge afstemming

budgetten vaststellen en initiatieven

van activiteiten binnen de groep en bepaalt op

entameren. De ABN AMRO Foundation is

welke aspecten rond het thema ‘een

verantwoordelijk voor maatschappelijke

duurzaam bestaan’ de focus ligt. Verder is in

investeringen op concernniveau.

het beleid vastgelegd hoe de maatschappelijke

ABN AMRO heeft voor het investeren in

projecten op groeps- en BU-niveau elkaar Met onze maatschappelijke projecten richten

kunnen aanvullen.

we ons vooral op het bevorderen van een

De beoordeling en de besluitvorming rond

duurzaam bestaan: mensen de middelen

maatschappelijke projecten moeten op elk

aanreiken om in hun levensonderhoud te

niveau op een solide, transparante en eerlijke

voorzien en een toekomst op te bouwen.

wijze geschieden, waarbij steeds de hoogste

Wij willen een bijdrage leveren aan het

selectienormen worden gehanteerd. De in het

71





“De samenwerking tussen de ABN AMRO Foundation en Plan Nederland bij beroepsopleidingen in Vietnam gaat verder dan alleen financiële steun. Wij vinden het heel bijzonder dat Plan een beroep kan doen op de expertise van lokale ABN AMRO medewerkers. Het is ook geweldig dat



• richtlijnen voor projectbewaking en

verificatie.

m Projecteisen en uitsluitingscriteria van de ABN AMRO Foundation

dankzij de hulp van de Foundation zo’n 1.200 Vietnamese jongeren aan een baan kunnen worden geholpen.”

De Community of Practice (CoP) voor maatschappelijke projecten is een

Maarten de Jongh, Account Manager Corporate Partnerships bij Plan

kenniscentrum en een forum met

Nederland

vertegenwoordigers van verschillende BU’s dat maatschappelijke projecten bevordert en op elkaar afstemt. De CoP brengt het beleid

“Via het programma voor maatschappelijke projecten raakte ik

voor het investeren in lokale gemeenschappen

betrokken bij kinderen met leermoeilijkheden. Ik heb hun geholpen met

in praktijk en houdt toezicht op de coördinatie,

Engels en ook deelgenomen aan buitenactiviteiten en workshops

afstemming en positionering van de diverse

schilderen. Als lid van ‘de ABN AMRO familie’ vind ik dat we een

maatschappelijke projecten.

verantwoordelijkheid hebben tegenover de lokale gemeenschap. Ik heb het Engels van deze kinderen zien verbeteren. Dit was een mooie

Vrijwilligerswerk door medewerkers

ervaring.”

Wij steunen doelen die goed passen bij onze maatschappelijke rol en waarbij de sterke

Harald Wong, manager Portfolio Strategy & Execution, ABN AMRO N.V.

punten, de kennis en de infrastructuur van

Azië-Pacific

ABN AMRO als financiële instelling goed van pas komen. Daarom gaat onze bijdrage aan de ontwikkeling van de lokale gemeenschap beleid vastgelegde procedure voor het

verder dan alleen financiële steun: waar

beoordelen van projecten omvat de volgende

mogelijk stellen we ook onze medewerkers,

onderdelen:

kennis en infrastructuur ter beschikking. De

• compliance- en reputatiecontrole;

faciliteiten die wij bieden voor het verrichten

• projecteisen;

van vrijwilligerswerk, versterken de trots van

• uitsluitingscriteria;

onze medewerkers dat zij bij ABN AMRO

• besluitvorming en bevoegdheden;

werken. Wij blijven onze medewerkers

Focus van maatschappelijke projecten Duurzaam bestaan

Onderwijs, vaardigheidsontwikkeling

Sustainable Inkomensvorming livelihood

UN Millennium Ontwikkelingsdoel 1 uitbannen van armoede ABN AMRO Foundation ABN AMRO Community Investment Policy

72

Milieu, ecosystemen







Acceptatiecriteria voor maatschappelijke projecten Beoordeling tegenpartijrisico

Verenigbaarheid met missie en

Beoordeling operationeel risico m.b.t.

mogelijkheden van ABN AMRO

maatschappelijk nut en duurzaamheid van project

Reputatie-incidenten

Geschikt voor vastgesteld aandachtsgebied

Belang van de beoogde maatschappelijke

voor maatschappelijke projecten

effecten

Voordelen die de capaciteiten/ mogelijkheden

Duurzaamheidsgehalte van de effecten op

van de bank voor het project meebrengen

(middel)lange termijn

Staat van dienst qua governance &

Betrokkenheid van andere belanghebbenden

Afstemming van het project met lokale

transparantie

(bv. klanten, leveranciers)

belanghebbenden

Compliance check op mogelijke banden met

Voordelen voor de doelgroep(en)

Staat van dienst qua performance

witwassen en terrorisme

De kwaliteit van het projectplan, vaststellen van andere potentiële risico’s die de uitkomst van het project nadelig kunnen beïnvloeden

stimuleren tijd en energie te steken in

• ondernemerschap bevorderen;

maatschappelijke projecten ten behoeve van

• beroepsopleidingen aanbieden;

de lokale gemeenschap.

• de capaciteit van microfinanciering

Het jaar 2006 liet, wat vrijwilligerswerk door

vergroten;

medewerkers betreft, een wisselend beeld

• het MKB versterken;

zien. In zijn totaliteit was er echter sprake van

• de markt vergroten waarop armere

een daling, vooral veroorzaakt door de BU

mensen zaken kunnen doen.

Noord-Amerika en de BU Azië. In de BU Nederland zijn daarentegen in de loop van

Behalve met kapitaal helpt de stichting

het jaar diverse nieuwe initiatieven opgestart,

projecten en partners ook met specifieke

waardoor het aantal vrijwilligers hier is

(vak)technische kennis en vaardigheden. De

gestegen. In Brazilië (onderdeel van de BU

ABN AMRO Foundation werkt samen met

Latijns-Amerika) blijft vrijwilligerswerk door

gerenommeerde ngo’s met een goede staat

medewerkers erg belangrijk.

van dienst en lokale contacten.

ABN AMRO Foundation

De stichting wordt bestuurd door een

Sinds haar oprichting in 2005 heeft de

internationale groep senior managers van de

ABN AMRO Foundation al veel werk verzet bij

bank, een vertegenwoordiger van de

het samenstellen van een wereldwijde

ondernemingsraad en een extern lid. Het

portefeuille van maatschappelijke projecten.

dagelijks bestuur wordt gevormd door vier

Door de index van het Internationale

medewerkers van ABN AMRO. De stichting

Monetaire Fonds voor het bbp (bruto binnenlands product) per hoofd van de bevolking te hanteren en haar beleid te richten

Uitsluitingscriteria voor maatschappelijke projecten

op landen waar de bank actief is, kan de

Politieke projecten speciaal gericht op lobbyactiviteiten

stichting zich beter concentreren op die

Religieuze projecten

landen waar projecten voor armoede-

Organisaties van veteranen, (studenten)sociëteiten en vakbonden

bestrijding en inkomensvorming het meeste

Niet in overeenstemming met onze Waarden en Business Principles

effect sorteren. Om tot optimale resultaten

Schadelijk voor het milieu

te komen, steunt de stichting projecten die:

Individuele personen Studiereizen of festiviteiten

73







Status ambities en actieplan 2006:

ontvangt jaarlijks EUR 5 miljoen van


ABN AMRO en is juridisch onafhankelijk van de bank.

Het afgelopen jaar hebben we alle ambities uit het duurzaamheidsuitgebreid dankzij specifiek daarop gericht beleid en de Community of

Voorbeelden van maatschappelijke projecten

Practice. We hebben de positie en de activiteiten van de ABN AMRO

Op groepsniveau:

Foundation versterkt, met name door de betrokkenheid van onze

• noodhulp na de aardbeving op Java;

medewerkers te vergroten door middel van capaciteitsvergroting en

• hulp na de aardbeving in Pakistan;

vrijwilligerswerk. De animo voor vrijwilligerswerk verschilde echter van

• update Tsunami.

verslag 2005 gerealiseerd. Wij hebben onze maatschappelijke projecten

BU tot BU en het totale aantal vrijwilligers daalde. Lokale projecten: • project van het World Resources Institute

Ambities en actieplan 2007:

voor nieuwe ondernemingen in Mexico en


Brazilië; • scholenproject in Brazilië;

Ook in 2007 behoren maatschappelijke investeringen, zowel op groepsniveau en BU-niveau als via de ABN AMRO Foundation, tot de speerpunten van onze duurzaamheidsstrategie. In 2007 willen wij: – de bewustwording over maatschappelijke investeringen vergroten in landen die daar tot nu toe minder bij betrokken waren en deze toegenomen bekendheid vertalen in concrete projecten; – onze maatschappelijke projecten beter laten aansluiten op onze

• de prijs Universidade Solidária van Banco

Real; • het Livelihood Advancement Business

School-project voor beroepsopleidingen in Vietnam samen met Plan Nederland; • microfinanciering- en micro-

ondernemingsprogramma in India;

aandachtsgebieden en vooral werken aan de groei van kennisintensief

• Workplace Giving-programma in Australië;

vrijwilligerswerk door medewerkers;

• het City Gateway-stadsvernieuwingsproject

– de bestaande projectenportefeuille van de ABN AMRO Foundation

in het Verenigd Koninkrijk;

uitbreiden, met name naar landen waar wij reeds actief zijn en de

• bomen planten in Soweto, Zuid-Afrika;

nood het hoogst is;

• spelenderwijs leren ondernemen met ‘Kids

– een ABN AMRO India Foundation oprichten en meer partnerships met derden aangaan om de toegang tot financiële diensten te verbeteren voor de miljoenen armen die tot nu toe van deze diensten verstoken zijn gebleven.

74

in Bizz’ in Nederland; • leren omgaan met geld in Money Smart

Week in de Verenigde Staten.

m Meer informatie over de ABN AMRO Foundation m Meer informatie over maatschappelijke projecten


Verslaggevingsgrondslagen Reikwijdte

Verslaggevingsproces

Dit verslag betreft alle activiteiten die

Wij beschikken niet over een duurzaamheids-

ABN AMRO Holding N.V. en haar

informatiesysteem dat vergelijkbaar is met de

meerderheidsbelangen op het gebied van

systemen waaruit de gegevens voor ons

duurzaamheid uitvoeren. Antonveneta valt

financieel jaarverslag worden gehaald. Bij het

buiten de reikwijdte van dit verslag, tenzij

verzamelen van gegevens is niettemin zo veel

gegevens door centrale functies worden

mogelijk gebruikgemaakt van de informatie-

verzameld. Het verslag heeft betrekking op

systemen op groepsniveau, waaronder

dezelfde entiteiten als het jaarverslag. Het

General Ledger (financieel), RAPID en CIDAR

bevat kwantitatieve en kwalitatieve gegevens

(risicobeheer) en Global Data Warehouse en

over het kalenderjaar 2006. De in dit verslag

Peoplesoft (personeel). Waar nodig, zijn cijfers

gebruikte milieu-indicatoren berusten echter

afgerond.

op een beperkt gegevensbestand, zoals aangegeven in de betreffende hoofdstukken.

Alleen voor door ons relevant geachte indicatoren waarin bestaande systemen niet

Keuze van onderwerpen

voorzien, is informatie verzameld uit lokale

Aan de behandeling van de meeste

informatiesystemen en via vragenlijsten. De

onderwerpen in dit verslag ligt een

gegevens zijn getoetst en extra gecontroleerd

gestructureerde dialoog ten grondslag die wij

in nauw overleg met vertegenwoordigers van

met belanghebbenden bij onze bank hebben

de BU’s. Hoewel wij het vertrouwen hebben

gevoerd over wat zij belangrijk vinden om een

dat de verschafte informatie in het algemeen

mening over ons duurzaamheidsgedrag te

betrouwbaar is, beseffen wij dat er in

kunnen vormen. Daarnaast is rekening

sommige gevallen een bepaalde mate van

gehouden met de feedback die wij naar

onzekerheid bestaat als gevolg van

aanleiding van ons vorige verslag hebben

beperkingen in de wijze van het meten,

ontvangen. Wij hebben ernaar gestreefd om in

berekenen en schatten van gegevens. Waar

dit verslag onderwerpen en dilemma’s aan de

onzekerheden substantieel zijn, is dit in het

orde te stellen die in 2006 illustratief zijn

verslag aangegeven. Indien gegevens niet

geweest voor de financiële sector in het

beschikbaar zijn, staat op de betreffende

algemeen en voor ABN AMRO in het

positie in de tabel een liggend streepje.

bijzonder. Nadere bijzonderheden over diverse onderwerpen zijn te vinden in ons financieel

Ter afronding van het proces hebben senior

jaarverslag 2006 en het Form 20-F.

managers de gegevens in de hoofdstukken over hun eigen units goedgekeurd. De

Wij hanteren de G3-richtlijnen om te

betrouwbaarheid van dit verslag is onderzocht

waarborgen dat onderwerpen aan de orde

door Ernst & Young. Hun assurance-rapport is

komen die door een brede groep

opgenomen op pagina 78.

belanghebbenden relevant worden gevonden en generiek zijn voor verslaggeving inzake

Economische prestatie

duurzaamheid. Dit verslag is niveau A+.

De informatie die over bedrijfsresultaten

Daarnaast maken wij gebruik van GRI-

wordt verstrekt, is in overeenstemming met

supplementen voor de sector financiële

het jaarverslag van de bank, dat conform de

diensten. De richtlijnen bestaan uit meerdere

grondslagen voor financiële verslaggeving en

hoofdstukken, waarvan de twee belangrijkste

de vereisten ten aanzien van corporate

de verslaggevingsgrondslagen en de

governance is opgesteld.

duurzaamheidsindicatoren betreffen.

m GRI-index

75


Milieu

heeft een verklaring inzake mensenrechten

ABN AMRO rapporteert over de directe

opgesteld. Ook in ons beleid inzake

milieueffecten van de eigen organisatie, met

klantbetrokkenheid komen mensenrechten

dien verstande dat bepaalde G3-indicatoren voor

aan de orde (zie pagina’s 25-33 en pagina 56

milieuprestaties minder relevant zijn voor

voor nadere informatie). Duurzame inkoop is

bedrijven in de sector financiële dienstverlening.

de verantwoordelijkheid van Group

Vermindering van de hulpbronnen die onze

Procurement Services, dat daartoe speciaal

organisatie zelf verbruikt, is primair de taak van

beleid heeft geformuleerd voor grote

Facility Management Services. Ons beleid voor

leveranciers (zie pagina 67-68 voor nadere

duurzaam vastgoedbeheer biedt medewerkers

informatie).

van GPFMS wereldwijd richtlijnen ten aanzien van best practices op het gebied van grond-

Maatschappij

stoffen, energie, water, papier, biodiversiteit en

Het is de taak van Group Compliance ervoor te

CO2-uitstoot. De milieueffecten van zakenreizen

zorgen dat alle medewerkers voldoende

per vliegtuig worden centraal gemeten door

bekend zijn met ons anticorruptiebeleid, dat in

Procurement Services.

overeenstemming is met de geldende voorschriften en regels. Group Compliance

Het proces van milieuverslaggeving is

registreert ook eventueel aan de bank

vastgelegd in een speciaal intern handboek. In

opgelegde boetes en straffen in verband met

de grootste gebouwen van de bank wordt het

de overtreding van wet- of regelgeving. Sinds

energie- en waterverbruik steeds vaker op

begin 2007 wordt onze positie inzake

afstand bewaakt. Op basis van de aldus

maatschappelijke kwesties centraal

verkregen gegevens kunnen wij mogelijkheden

gecoördineerd door Group Public Affairs (zie

voor een verdere vermindering van het verbruik

pagina 10-11 voor nadere informatie).

vaststellen (zie pagina 61-66 voor nadere informatie).

Productverantwoordelijkheid Hoewel de bank zich strikt houdt aan de

Arbeidsbeleid

vereisten inzake productinformatie en de

Goede arbeidsvoorwaarden, training en

gedragscodes en normen voor marketing en

opleidingen, relaties tussen werkgever en

publiekscommunicatie, worden de

werknemer, diversiteit en gelijke kansen voor

gezondheid en de veiligheid van klanten toch

iedereen zijn de verantwoordelijkheid van

minder relevant geacht voor de financiële

Group Human Resources, dat deze doelen via

sector. Het is de taak van Group Compliance

verschillende interne beleidslijnen probeert te

en Group Legal om beleid te formuleren dat

bereiken. Veel van de G3-indicatoren die

ons in staat stelt de voor de financiële sector

betrekking hebben op arbeid, zijn afkomstig uit

geldende weten regelgeving na te leven.

Peoplesoft, de database van HR (zie pagina 5159 voor nadere informatie).

Uitspraken van derden Wij hebben dit verslag bewust niet beperkt tot

Mensenrechten

76

alleen eigen uitspraken, maar ervoor gekozen

Group Human Resources heeft tevens tot taak

ook een aantal externe partijen hun mening te

gevallen van discriminatie op te sporen en af

laten geven over onze bank of hun samen-

te handelen, erop toe te zien dat bij geen

werking met ons. Hun uitspraken zijn

enkele activiteit van de bank kinder- of

ongewijzigd overgenomen. Wij waarderen de

dwangarbeid wordt verricht en ervoor te

bijdragen van onze belanghebbenden, maar

zorgen dat de vrijheid van vergadering op geen

kunnen uiteraard geen verantwoordelijkheid

enkele wijze wordt belemmerd. ABN AMRO

aanvaarden voor hun uitspraken.


Meer informatie over ABN AMRO Holding N.V.

Beleid, procedures, criteria, instructies, verklaringen, richtlijnen en dergelijke die in dit

In dit verslag komen financiële aspecten van

verslag worden genoemd, zijn voor intern

ABN AMRO slechts in beperkte mate aan de

gebruik door ABN AMRO; derden kunnen daar

orde. Voor een vollediger beeld wordt u

onder geen beding rechten aan ontlenen. De

verwezen naar het financiële jaarverslag, het

gehanteerde standaards bij de beoordeling

Form 20-F en de internetsite www.abnamro.

van de naleving van beleid en richtlijnen zijn

com/annualreport.

subjectief en het staat ABN AMRO vrij in dit verband naar eigen inzicht te beslissen.

Forward-looking statements

ABN AMRO kan niet garanderen dat beleid,

Dit verslag bevat bepaalde vooruitblikkende

procedures, criteria, instructies, verklaringen

verklaringen (forward-looking statements)

en richtlijnen in dit verslag zullen worden

met betrekking tot de financiële positie, de

nageleefd en aanvaardt geen enkele

bedrijfsresultaten en de activiteiten van

aansprakelijkheid voor eventuele gevolgen van

ABN AMRO, alsmede bepaalde plannen en

niet-naleving. ABN AMRO behoudt zich het

doelstellingen in dat verband. Deze

recht voor beleid, procedures, criteria,

vooruitblikkende verklaringen bevatten per

instructies, verklaringen en richtlijnen te allen

definitie risico’s en onzekerheden omdat zij

tijde en naar eigen inzicht aan te passen, te

betrekking hebben op gebeurtenissen en

wijzigen of in te trekken.

afhankelijk zijn van omstandigheden die zich in de toekomst zullen voordoen. Door diverse

ABN AMRO behoudt zich het recht voor om

factoren zouden de feitelijke resultaten en

(bijzonderheden met betrekking tot) beleid,

ontwikkelingen wezenlijk kunnen verschillen

procedures, criteria, instructies, richtlijnen,

van die welke in deze vooruitblikkende

verklaringen en dergelijke die in dit verslag

verklaringen expliciet of impliciet tot

zijn vermeld, niet aan derden te verstrekken.

uitdrukking komen. Dit verslag verwijst via hyperlinks of

Disclaimer

anderszins mogelijk naar informatie van

Dit verslag is niet bedoeld als oproep,

derden. De redelijkheid, juistheid en

uitnodiging, aanbod of stimulans om

volledigheid van dergelijke informatie is niet

beleggingsactiviteiten te ontplooien, al dan

door ABN AMRO geverifieerd. Links naar

niet beleggingen te verrichten, al dan niet

andere internetsites impliceren niet dat

rechten in verband met beleggingen uit te

ABN AMRO die sites of de daarop

oefenen of al dan niet overeenkomsten aan te

voorkomende producten of advertenties

gaan. Dit verslag is opgesteld in het kader van

goedkeurt of daarmee instemt. ABN AMRO

de relatie met beleggers en klanten en om

aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid met

huidige belanghebbenden te informeren

betrekking tot dergelijke door derden

omtrent het commitment van ABN AMRO aan

verschafte of te verschaffen informatie.

duurzaamheid. Niets in dit document dient te worden opgevat als een uitbreiding van bestaande verplichtingen van ABN AMRO jegens haar klanten of aandeelhouders.

77

Assurance rapport

Assurance-rapport Aan: Belanghebbenden van ABN AMRO Opdracht Wij hebben een assurance-opdracht uitgevoerd overeenkomstig Standaard 3410 ‘Assurance standaard inzake maatschappelijke verslagen’. Onze assurance-opdracht is gericht op het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid dat de informatie over duurzaamheid in het Duurzaamheidsverslag 2006 van ABN AMRO Holding N.V. (‘ABN AMRO’) in alle van materieel zijnde opzichten een betrouwbare en toereikende weergave is van de inzake deze onderwerpen geleverde inspanningen en prestaties gedurende 2006, met uitzondering van de gegevens met betrekking tot ziekteverzuim (pagina 51) en de doelstellingen en actieplannen 2007 zoals beschreven in de betreffende secties. Met betrekking tot deze informatie is onze assuranceopdracht gericht op het verkrijgen van een beperkte mate van zekerheid. De werkzaamheden die worden verricht bij het verkrijgen van een beperkte mate van zekerheid zijn gericht op het vaststellen van de plausibiliteit van informatie en zijn geringer in diepgang dan de procedures die wij in deze assurance-opdracht hebben uitgevoerd voor het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid. De gegevens over energie en personeel omvatten ook Antonveneta. Met betrekking tot Antonveneta hebben wij geen werkzaamheden verricht. Met betrekking tot de informatie op de ABN AMRO website waarnaar in het Duurzaamheidsverslag 2006 wordt verwezen hebben wij geen werkzaamheden verricht ter verkrijging van zekerheid.

Criteria Als toetsingscriteria hebben wij gehanteerd de ‘Sustainability Reporting Guidelines’ (G3) van Global Reporting Initiative, de Handreiking Maatschappelijke Verslaggeving van de Raad voor de Jaarverslaggeving en het verslaggevingsbeleid van ABN AMRO. Wij zijn van mening dat deze criteria toereikend zijn voor het doel van onze assurance opdracht.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van ABN AMRO is verantwoordelijk voor de inhoud van Duurzaamheidsverslag 2006, en het opmaken ervan in overeenstemming met bovenstaande criteria. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van een duurzaamheidsverslag dat betrouwbaar en toereikend is, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor het meten en presenteren van duurzaamheidsprestaties en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. De door het bestuur gemaakte keuzes, de reikwijdte van het verslag en de verslaggevingsgrondslagen, inclusief de inherente specifieke beperkingen die de betrouwbaarheid van de in het verslag opgenomen informatie kunnen beïnvloeden, zijn uiteengezet op pagina 75-77 van dit verslag. De GRI inhoudsopgave – tabel is opgenomen in de PDF versie van het duurzaamheidsverslag beschikbaar via de ABN AMRO Internet site.

Verantwoordelijkheid van de accountant Het is onze verantwoordelijkheid om op basis van de boven beschreven opdracht een conclusie te formuleren over het Duurzaamheidsverslag 2006 van ABN AMRO. Wij hebben onze werkzaamheden verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Hierin staan onder meer gedragsregels, inclusief eisen voor de onafhankelijkheid van de assurance teamleden. De belangrijkste werkzaamheden voor het Duurzaamheidsverslag als geheel waren: • Het verkrijgen van inzicht in de branche en de voor de organisatie meest relevante 78

maatschappelijke issues;

Assurance rapport

• Het beoordelen van de grondslagen voor de verslaggeving, alsmede van belangrijke schattingen en berekeningen, die bij het opmaken van het Duurzaamheidsverslag 2006 zijn toegepast; • Het beoordelen van het algehele beeld van het Duurzaamheidsverslag 2006 aan de hand van bovengenoemde criteria. Voor de informatie, gericht op het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid: • Het identificeren van inherente risico’s in de betrouwbaarheid van de informatie en onderzoeken in hoeverre deze risico’s worden afgedekt door interne beheersingsmaatregelen; • Het voor zover relevant voor onze opdracht, middels deelwaarnemingen toetsen van de interne beheersingsmaatregelen gericht op de betrouwbaarheid van duurzaamheidsinformatie op een effectieve werking gedurende het verslagjaar; • Het vaststellen dat de in het verslag opgenomen gegevens juist en toereikend zijn door een combinatie van interviews met de functionarissen die verantwoordelijk zijn voor de meting en de registratie, het uitvoeren van cijferbeoordelingen, verbandscontroles alsmede rechtstreeks op de gegevens gerichte detailcontroles mede gericht op de toetsing van de onderbouwing van de verstrekte informatie. Deze detailcontroles hebben wij via deelwaarnemingen zowel op groepsniveau als op het niveau van Business Units en afdelingen uitgevoerd met behulp van interne en externe informatiebronnen. Voor de informatie, waarbij de werkzaamheden zijn gericht op het verkrijgen van een beperkte mate van zekerheid: • Het beoordelen van de plausibiliteit van de verstrekte kwalitatieve en kwantitatieve informatie in het Duurzaamheidsverslag 2006 van ABN AMRO door middel van het uitvoeren van analytische procedures op zowel groepsniveau als op het niveau van Business Units en afdelingen, het houden van interviews met verantwoordelijke functionarissen en het door middel van deelwaarnemingen toetsen van de onderbouwing van deze informatie.

Conclusie Voor de informatie in het Duurzaamheidsverslag 2006 van ABN AMRO waarbij onze werkzaamheden waren gericht op het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid komen wij tot de conclusie dat deze informatie in alle van materieel belang zijnde opzichten een betrouwbare en toereikende weergave is van de inzake deze onderwerpen geleverde inspanningen en prestaties gedurende 2006, in overeenstemming met de ‘Sustainability Reporting Guidelines’ (G3) van Global Reporting Initiative, de Handreiking Maatschappelijke Verslaggeving van de Raad voor de Jaarverslaggeving en het verslaggevingsbeleid van ABN AMRO. Voor de informatie in het Duurzaamheidsverslag 2006 van ABN AMRO waarbij onze werkzaamheden waren gericht op het verkrijgen van een beperkte mate van zekerheid is ons niet gebleken dat deze informatie onjuistheden van materieel belang bevat. Amsterdam, 14 maart 2007 Ernst & Young Accountants Namens deze D.A. de Waard RA MA

79


Verklarende woordenlijst Vaak voorkomende begrippen in dit verslag Community of Practice (CoP)

om bedrijven over de hele wereld te stimuleren duurzaamheid en

Millennium Ontwikkelingsdoelen van de VN

CoP’s zijn groepen mensen

maatschappelijke

Door de lidstaten van de VN in

binnen ABN AMRO met een

verantwoordelijkheid in hun

2000 afgesproken doelstellingen

vergelijkbare expertise die

beleid en werkwijzen te

(Millennium Development Goals /

zichzelf rond een bepaald thema

integreren en daarover verslag uit

MDG’s) om de problemen van

organiseren om kennis en

te brengen.

duurzame ontwikkeling het hoofd

ervaringen uit te wisselen tussen

te bieden door middel van


armoedebestrijding, onderwijs,

Een breed gedragen initiatief

gezondheid van moeders, gelijke

Duurzaamheid

waarin diverse belanghebbenden

kansen voor mannen en vrouwen

Duurzaamheid betekent voor

samenwerken om een raamwerk

en bestrijding van ziektes.

ABN AMRO dat wij ‘handelen

voor duurzaamheidsverslaggeving

naar onze Waarden en Business

te ontwikkelen en voortdurend te

Sarbanes-Oxley Act

Principles om in de huidige

verbeteren. De meest recente

In 2002 ingevoerde Amerikaanse

behoeften van onze organisatie

mondiale standaard is de G3. Tot

wet gericht op verbetering van

en onze belanghebbenden te

op heden hebben bijna 1.000

het besturingsmodel van

voorzien, en tegelijkertijd het

ondernemingen in meer dan 60

ondernemingen. De wet stelt

menselijk kapitaal, de natuurlijke

landen verklaard dat zij het GRI-

nieuwe, strengere eisen aan alle

hulpbronnen en de financiële

raamwerk voor verslaggeving

Amerikaanse raden van bestuur,

middelen die in de toekomst

zullen toepassen.

managers en

BU’s en landen.

nodig zijn, te beschermen, in

accountantskantoren.

stand te houden en te

Kredietverzekeraar

versterken.’

Instellingen die door de overheid

SRI-fondsen

gegarandeerde leningen,

Beleggingsfondsen voor

Equator Principles (EP)

garanties, kredieten en

maatschappelijk verantwoord

Een benchmark van de financiële

verzekeringen verstrekken aan

beleggen (Socially Responsible

sector om de milieu- en sociale

binnenlandse ondernemers die

Investment / SRI) ofwel

risico’s van projectfinanciering te

zaken willen doen in het

duurzaam beleggen. Deze

bepalen, te beoordelen en te

buitenland.

fondsen worden beheerd volgens

beheersen.

80

een hele reeks ethische criteria,

Kyoto-protocol

op grond waarvan zij bepaalde

Form 20-F

Een in 1997 in het Japanse Kyoto

beleggingen wel of niet in hun

Door niet-Amerikaanse bedrijven

gesloten internationaal verdrag

portefeuille opnemen.

die actief zijn in de Verenigde

waarbij bindende doelstellingen

Staten jaarlijks aan de

voor de vermindering van de

Triple Bottom Line

Amerikaanse Securities and

uitstoot van broeikasgassen zijn

People, Planet, Profit: uitgebreide

Exchange Commission te

vastgelegd voor de deelnemende

maatstaf voor de prestaties van

verstrekken informatie.

landen. De industrielanden

bedrijven, waarbij niet alleen naar

moeten tussen 2008 en 2012

geld maar ook naar mens en

Global Compact van de VN

hun uitstoot hebben

milieu wordt gekeken.

Een initiatief van de secretaris-

teruggebracht tot onder het

generaal van de Verenigde Naties

niveau van 1990.


Afkortingen in dit verslag Algemene afkortingen

ABN AMRO-gerelateerde afkortingen

CDM

Clean Development Mechanism

ACES

ABN AMRO Central Enterprise Services

CDP


BU

Business Unit

CER

Certified Emission Reductions

CDT

Client Diagnostic Tool

DJSI

Dow Jones Sustainability Index

CoP

Community of Practice

ECX

European Climate Exchange (Europese

CSERF

Country Social and Ethical Risk Framework

klimaatbeurs)

EOR

Europese ondernemingsraad

Emissions Trading System

ESE (filter)

Environmental, Social and Ethical (filter)

ETS

(emissiehandelssysteem)

GBC

Group Business Committee

FSC

Forest Stewardship Council

GPFMS

Global Property and Facilities Management

FTE

Full-Time Equivalent (voltijdequivalent)

GRI


GRC

Group Risk Committee

HR

Human Resources

GRM

Group Risk Management

IFC

International Finance Corporation

IR

Investor Relations

IMF

Internationaal Monetair Fonds

MTO

Medewerkertevredenheidonderzoek

IUCN

International Union for the Conservation of Nature

SRA

Sustainable Risk Advisory

and Natural Resources

TEG

Top Executive Group

KPI

Key Performance Indicator (prestatie-indicator)

MDG

Millennium Development Goals (Millennium

Services

Ontwikkelingsdoelen)

MFI

Microfinancieringsinstellingen

MKB

Midden- en kleinbedrijf

NGO’s

Non-gouvernementele organisaties

OESO

Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling

OTC

Over-The-Counter

SMART

Specifiek, meetbaar, afgesproken, realistisch, tijdgebonden

SRI

Socially Responsible Investment (maatschappelijk verantwoord beleggen)

VfU

Verein für Umwelt, vereniging voor milieubeheer in het banken verzekeringswezen

VN

Verenigde Naties

WBCSD

World Business Council for Sustainable Development

WEC

World Environment Center

WNF

Wereldnatuurfonds

WRI

World Resources Institute

81

ABN AMRO Holding N.V. Gustav Mahlerlaan 10 1082 PP Amsterdam Correspondentieadres: Postbus 283 1000 EA Amsterdam Telefoon: + 31 20 628 93 93 + 31 20 629 91 11 Internet: www.abnamro.com www.abnamro.com/sustainability ABN AMRO Holding N.V. gevestigd te Amsterdam, Handelsregister K.v.K. Amsterdam, nr. 33220369. De bank bestaat uit ter beurze genoteerde onderneming ABN AMRO Holding N.V., die haar bedrijf nagenoeg geheel uitoefent via haar volledige dochteronderneming ABN AMRO Bank N.V., dan wel via de talrijke dochterondernemingen van ABN AMRO Bank N.V.

Een speciaal woord van dank voor alle medewerkers van ABN AMRO voor hun inbreng, inspiratie en samenwerking. Colofon Ontwerp: Eden Design & Communication, Amsterdam Vertaling: Bosch & Bosch, Amsterdam Foto Rijkman Groenink, page 7: Ron Offermans, Amsterdam Druk: Thieme Amsterdam bv, Amsterdam Productie: Group Public Affairs, Group Risk Management en Group Communications

ABN AMRO Holding N.V

Recommend Documents