Juridische verantwoordelijkheden /aansprakelijkheid van de preventieadviseur dr. Vanessa Verdeyen Docent sociaal recht & zorgrecht Vrijwillig wetenschappelijk medewerker – Instituut Sociaal Recht, KULeuven
Juridische verantwoordelijkheid = aansprakelijkheid Burgerrechtelijk
Strafrechtelijk
Contractueel & buitencontractueel Schade Vergoeding schade Overdraagbaar Verzekerbaar
Strafwetboek
Burgerlijke RB Benadeelde
Strafrechtbank Parket
Schending Strafsancties Persoonlijk Niet verzekerbaar
3
1. Contractuele aansprakelijkheid Contractuele aansprakelijkheid bij niet naleven van geldige overeenkomst Bevoegde rechtbank Burgerlijke rechtbank Naleving verplichten + eventueel opgelopen schade vergoeden
Arbeidsovereenkomst: Arbeidsrechtbank
4
Contractuele aansprakelijkheid Contractuele aansprakelijkheid PA Interne PA Contractuele verhouding WG Buitencontractuele verhouding WN
Externe PA Contractuele verhouding VZW-externe dienst • Contractuele verhouding WG
5
2. Buitencontractuele aansprakelijkheid 2.1 Algemeen Artikel 1382 BW Aansprakelijkheid buiten elke overeenkomst Voorwaarden: Fout Schade Oorzakelijk verband
Schadelijder levert bewijs
6
Buitencontractuele aansprakelijkheid Algemeen Fout Inbreuk norm Vb. verkeersreglement, milieunormen…
Inbreuk “bonus pater familias” niet de perfecte, maar “normale mens” • normaal en voorzichtige persoon geplaatst in dezelfde omstandigheden • Zorgvuldigheid die naar redelijkheid mag worden verwacht Vb. Medische fout, deontologische fout, toezichtsfout, administratieve fout 7
Buitencontractuele aansprakelijkheid Algemeen Schade = Persoonlijk: materieel en/of moreel Zeker Toekomstig?
Gevolg Schade ongedaan maken Schade compenseren
8
Buitencontractuele aansprakelijkheid Algemeen Wie vergoedt de schade? Diegene die de schade veroorzaakt Ouders voor hun kinderen Onderwijzers voor hun leerlingen Werkgever voor hun werknemers (art. 18 AOW) • Gezagsrelatie (arbeid – loon – gezag) • Tenzij bij – Terugkerende lichte fout – Zware fout – Opzet • Uitzendarbeid? 9
Buitencontractuele aansprakelijkheid Algemeen Wie vergoedt de schade? Preventieadviseurs? • Interne PA • Externe PA – werknemer • Tav werknemers van aangesloten WG • Tav aangesloten werkgever • Tav eigen werkgever (externe dienst) – zelfstandige
10
2. Buitencontractuele aansprakelijkheid 2.2 arbeidsongeval Arbeidsongeval PG/letsel/tijdens de arbeid/door de arbeid PG/letsel/op de arbeidsweg
Verzekeringsplicht Immuniteit werknemers (& werkgever) Uitz. Opzet, arbeidswegongeval, verkeersongeval tav aansprakelijkheidsvordering SO
Immuniteit PA? de ‘aangestelde’ PA ≈ feitenkwestie 11
2. Buitencontractuele aansprakelijkheid arbeidsongeval Stel (interne) PA veroorzaakt (opzettelijk) AO: SO ≈ Arbeidsongevallen-vergoeding SO ≈ BA-vordering voor schade die door AOverzekering niet wordt gedekt AOverzekeraar ≈ regresvordering
// Beroepsziekten!
12
3. Strafrechtelijke aansprakelijkheid 3.1 Algemeen Fout = misdrijf Inbreuk Strafwet Strafwetboek Bijzondere strafwetten • Sociaal Strafwetboek
Niet noodzakelijk schade
13
3. Strafrechtelijke aansprakelijkheid Algemeen Inbreuk Strafwetboek Beroepsgeheim Schuldig verzuim Slagen en verwondingen/doodslag • Opzettelijk/onopzettelijk • ‘wie door onvoorzichtigheid of gebrek aan voorzorg de dood of letsels heeft veroorzaakt’ – Onachtzaamheid ≈ lichtste fout • Preventieadviseur?
14
3. Strafrechtelijke aansprakelijkheid Algemeen Inbreuk Strafwetboek Inbreuk Sociaal Strafwetboek Inbreuken op de gezondheid en veiligheid op het werk Niet aangaan arbeidsongevallenverzekering Niet naleven stappenplan/procedure na arbeidsongeval …
15
3. Strafrechtelijke aansprakelijkheid Algemeen Wie wordt gesanctioneerd Strafwetboek: diegene die misdrijf pleegt Uitzonderingen: minderjarigen…
Sociaal strafwetboek: omschreven personen art. 128: werkgever, aangestelde, lasthebber • bekleed met gezag mbt waken naleving wet – Externe PA? – Interne PA? • Dringende noodzaak • Dubbele functie 16
3. Strafrechtelijke aansprakelijkheid Algemeen • Sancties
• Strafwetboek • Gevangenisstraf en/of geldboete • Bijzondere sancties • Sociaal strafwetboek
Sanctieniveau
Gevangenisstraf
Strafr. boete
1
Admin. boete 60 tot 600
2
300 tot 3000
150 tot 1500
3
600 tot 6000
300 tot 3000
3600 tot 36000
1800 tot 18000
4
6 maanden tot 3 jaar
17
3. Strafrechtelijke aansprakelijkheid 3.2 Arbeidsongeval Aansprakelijkheid bij arbeidsongeval Inbreuk strafwetboek na AO? Slagen & verwondingen / doodslag Schuldig verzuim
Inbreuk Sociaal Strafwetboek? Schending welzijnswetgeving • Ook voordat een AO heeft plaast gevonden Inbreuk procedure na AO
Geen immuniteit! 18
4. Verzekeringsnoodzaak? Burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering PA Zelfstandige Werknemer
Rechtsbijstandsverzekering PA Zelfstandige Werknemer
19
