#12
voor leden en vrienden:
uitgave 2close cadeau
kwartaaluitgave van de Gemeenschap Beeldende Kunstenaars jaargang 4 | december 2012 | www.gbk.nl
Marena Seeling ...houdt van plekken die knagen en wringen Door Martin Pieterse
Nijmeegse Marena Seeling schildert geen pittoreske rivierbochten en romantische vergezichten. Haar landschappen zitten vol bonkige elementen zoals fabrieken, sluizen en steenkolenhavens. Het is het landschap uit haar jeugd, dat haar blik bepaalt. Zelfs als ze zich van de realiteit vrij schildert, borrelt dat oerlandschap telkens omhoog. Uitgerekend op de ochtend van het interview is een deel van de elektriciteitscentrale van Electrabel bij Nijmegen ontploft. Marena Seeling woont niet ver van de centrale. De harde knal en het sissen van de ontsnappende stoom bezorgden haar een behoorlijke schrik. De schrik was des te groter, omdat het gebouw een belangrijke rol speelt in haar leven en in haar werk.
z.t. (2007), olieverf op linnen, 120 x 200 cm.
‘De energiecentrale is een soort icoon van deze omgeving’, zegt Seeling in haar Nijmeegse atelier. ‘Ik ben in Weurt geboren. Als kind keek ik uit op de centrale, ik speelde in de omgeving. Heel typerend dat gebied daar, met die grote fabrieksgebouwen aan de horizon, en die waterpoelen. Ik ben opgegroeid met de vanzelfsprekendheid van dat landschap.’ Al vroeg in haar leven is Seeling Weurt ontvlucht, maar het panorama van haar jeugd is ze nooit meer kwijtgeraakt. ‘Ze zeggen wel eens dat je karakter in de eerste vijf jaar van je leven wordt gevormd. Maar in je vroege jaren wordt volgens mij ook de manier gevormd waarop je naar de wereld kijkt. Bij mij is dat in ieder geval zo.’ Schetsboek Marena Seeling maakt landschappen, overwegend schilderend. Af en toe gaat ze met een schetsboek de natuur in om de zichtbare wereld aquarellerend vast te leggen. Meestal componeert ze haar landschappen echter intuïtief, uit elementen uit haar herinnering. En in die herinnering zit rotsvast het landschap van haar jeugd. Geen weelderig en romantisch natuurparadijs, maar wel een inspirerend gebied waar je als kunstenaar iets mee kunt.
z.t. (2012), olieverf op linnen, 120 x 160 cm.
Marena Seeling (Weurt °1953), www.marenaseeling.nl Opleiding: 1978-1983 Academie voor Beeldende Kunsten Arnhem Exposities, onder andere: 2011: De Nieuwe Kamer, Nijmegen 2006: Galerie De Rog, Grave 2002: Galerie AdK, Amsterdam 1998: Huis der Provincie, Arnhem 1992: Pictura, Groningen Werk van Marena Seeling bevindt zich in diverse particuliere collecties, en in de verzamelingen van onder andere de Kunstuitleen Utrecht, en de gemeentes Nijmegen en Apeldoorn. De kunstenares woont en werkt in Nijmegen.
z.t. (2012), aquarel, 17 x 26 cm. (Particuliere collectie)
‘Ik vind het een echt archetypisch landschap: de rivier, de uiterwaarden en de natuur, maar ook de bedrijvigheid, de sluizen, de fabrieken. Grote elementen als zo’n energiecentrale in een plat en uitgestrekt land, de wolkenluchten erboven. Het is een aantrekkelijk, poëtisch landschap, dat je tegelijk ook afstoot en op afstand zet. Het is nooit eenduidig. Ik merk dat ik juist plekken interessant vind waar het een beetje knaagt en wringt.’ Afgelopen zomer exposeerde Marena Seeling in het Dijkmagazijn-GBK in Winssen. De tentoonstelling droeg de titel Schetsen aan verrommeling. ‘Verrommeling’ is een term uit de planologie. Het duidt op een landschap dat rommelig en onaantrekkelijk wordt door lukraak gebouwde bedrijvenpanden, windmolens, kassen, zendmasten en andere bouwsels. Seeling: ‘Eigenlijk vind ik ‘verrommeling’ niet zo’n goed woord. Het klinkt zo negatief. Ik houd wel van een landschap met grote dingen in de ruimte. Maar ik ontmoette iemand die als landschapsarchitect een officieel onderzoek deed naar verrommelde gebieden. De expositie in het Dijkmagazijn bestond uit zijn foto’s en mijn schilderijen.’ Maas en Waal Voor het project in Winssen trok Marena Seeling met haar schetsboek door het rivierenland tussen Maas en Waal. Op die manier ontstond een hele reeks aquarellen van plekken, die de bezoeker gedurende de expositie ook met de fiets kon gaan bekijken. Het waren wel echte Marena Seeling-plekken. Dus
geen schilderachtige rivierbochten en romantische vergezichten. ‘Nee’, zegt ze, en ze kijkt er een beetje stoer bij, ‘dan ga ik zitten, en waar valt mijn oog meteen op? Op de steenkolenhaven! Of op de sluizen bij Weurt: grote bouwwerken die opvallen in het landschap. Op een omgeving die verwarrend en vol is.’ Zelfs plaatsen die duizenden kilometers van huis verwijderd zijn, beziet Seeling met haar heel eigen kunstenaarsblik. ‘Ik kijk naar het landschap door mijn ogen. Door jaren ervaring heb ik er ook oefening in. Een tijd geleden was ik op Lanzarote voor een vakantie. Je denkt dan: ach Lanzarote, dat is hartstikke toeristisch, daar is voor mij als kunstenaar niks aan. Maar in Lanzarote heeft de crisis ook toegeslagen. Overal zie je verlaten en vervallen toeristenhotels. Voor mij zijn dat grote witte vlakken in een kaal vulkaanlandschap. En ja, dan moet ik er toch wat mee doen.’ Bij haar Lanzarote-project ging Seeling te werk zoals ze vaker te werk gaat: letterlijk door knippen en plakken, en door het herschikken en abstraheren van de realiteit ontstaat uiteindelijk een panorama als collage. Soms wordt zo’n collage omgevormd tot een ruimtelijk beeld, in de vorm van een installatie. Marena Seeling houdt overigens niet van zielige lijntjes en gepriegel. Geschilderde kleurvlakken worden bij voorkeur met een brede kwast opgezet, of bijna grafisch met behulp van sjablonen of afplaktape op de ondergrond gepenseeld. Een exacte weergave van een realiteit is het niet, meer een vage herinnering aan een eerste indruk. De ontwikkeling van idee tot compleet schilderij kan soms jaren duren. ‘Het is een lange weg. Ik pel de realiteit uit, zoals je de schillen van een ui afpelt. En aan het eind leg ik er weer nieuwe schillen op. Het wordt uiteindelijk mijn realiteit, een realiteit van niet bestaande landschappen die toch ergens aan herinneren. Dat gaat zoekend en tastend, heel intuïtief. Je moet niet teveel sturen, vind ik. Als je dat doet, dan lukt het niet. Als je iets niet bevalt, dan haal je het weg, en schilder je er wat anders voor in de plaats. Gewoon blijven kijken, kijken of het klopt.’ Schoorsteenpijp Soms schildert Marena Seeling dingen die de beschouwer wel degelijk direct herkent. Zoals de oude schoorsteenpijp van de Nijmeegse energiecentrale. Maar vaker is de herkenning indirect, bijna zoals je in het gezicht van een wildvreemde de gelaatstrekken van een dierbaar familielid denkt te herkennen. Marena Seeling loopt naar een doek dat tegen de muur van haar atelier geleund staat. ‘Dat lichtblauwe vlak is water, dat wilde ik zo glad mogelijk houden. Dan dat rechtopstaande element links, en een grotere vorm rechts. Op zo’n moment krijg je als kunstenaar een ingeving, heel intuïtief. Je pakt je kwast, en dan tjak! tjak!, heb je precies het volume dat je zoekt, met een soort schuin dak waardoor er diepte ontstaat.’ Marena Seeling glimlacht veelbetekenend: ‘En dan kijk je er de volgende dag nog eens naar, en denk je: goh, toch weer dezelfde vorm als de Nijmeegse energiecentrale!’
Bericht van het bestuur In onze zoektocht naar een nieuwe voorzitter werden we door een aantal GBK-leden geattendeerd op Rita Weeda. Na uitvoerig met haar gesproken te hebben, was Rita bereid na te denken over het GBK-voorzitterschap. Rita is momenteel wethouder in Renkum en heeft ook haar sporen nagelaten als wethouder Cultuur van Arnhem. Ze is dus voorzien van een groot netwerk en heeft veel bestuurlijke ervaring. Vanaf begin oktober is Rita aan het proefdraaien als voorzitter. Na goedkeuring van de ALV in januari 2013 wil ze zich in ieder geval voor een jaar aan de GBK verbinden. Soms lijkt de GBK wel een Arnhemse aangelegenheid, maar gelukkig zijn daar Tiel en Winssen nog. De afgelopen twee jaar heeft Coen Vernooij met veel toewijding in Het Klooster in Tiel de serie 2close gerealiseerd. Ter afsluiting werd in oktober vol trots het boekje 11x2close gepresenteerd en dat krijgt u van ons als een klein kerstcadeautje. Laten we daarnaast het Dijkmagazijn-GBK in Winssen niet vergeten, waar afgelopen zomermaanden de eerste van vier exposeizoenen succesvol van start ging. Aan de planning voor 2013 wordt al gewerkt. Ook de GBK-taskforce heeft niet stilgezeten. Er zijn drie bijeenkomsten geweest en december zal gebruikt worden om tot een conclusie te komen. In januari 2013 zal Heidi Linck namens de taskforce haar bevindingen presenteren tijdens de ALV. Meer over taskforce leest u elders in dit nummer. Er lag nog geld op de plank bij de gemeente Arnhem voor een cultureel bruggenbouwer. Afgelopen zomer is besloten dat geld onder te brengen bij Plaatsmaken en i.s.m. de Arnhemse BK-instellingen treedt men gezamenlijk op als bruggenbouwer. Belangrijkste taak is het contact te vergroten tussen de Arnhemse kunstenaars en het publiek. Op dit moment wordt er aan een website gebouwd en is er een eerste actie in voorbereiding waar de BK-instellingen zich presenteren. Ook de GBK is vertegenwoordigd in het Platform BK-Arnhem.
Verder zijn de voorbereidingen op de Arnhemse modebiënnale 2013 in volle gang. Het thema van deze biënnale is Fetishism in Fashion. De GBK is benaderd om na te denken over deelname aan de randprogrammering. Naast dat het inhoudelijk interessant is om bij de modebiënnale aan te haken, ziet het bestuur het als een mooie gelegenheid om de zichtbaarheid van de GBK te vergroten. Houd uw mailbox voor oproepen in de gaten! Het einde van het jaar is in zicht en terugkijkend is niet alles gelukt. Vol enthousiasme begonnen we met GBK-avonden waar er van de tien uiteindelijk vijf werden gerealiseerd. Jammer, maar het geeft ook een duidelijk signaal af. Aan ideeën ontbreekt het vaak niet, maar wel aan de organisatie van zo’n avond. Dat blijft een lastig punt. Wat betreft de commissies hebben een aantal commissieleden aangegeven te zullen stoppen. Van de Ballotagecommissie zijn dat Hjalmar Riemersma en Lique Schoot en van de Tentoonstellingscommissie zijn dat Marije Vermeulen (voorzitter), Anneke Ingwersen, Cornelia Bruinenwoud en Jeroen Glas. Vanaf deze plek wil het bestuur hen hartelijk danken voor hun inzet en betrokkenheid. Tot slot wil het bestuur u nu vast uitnodigen voor de Algemene Ledenvergadering (ALV) en nieuwjaarsborrel op 25 januari 2013 in SHOWROOM Arnhem.
Wij wensen u fijne feestdagen. Rita Weeda (beoogd voorzitter) Hans Walraven Heidi Linck Ietje van de Berg (penningmeester) Berna Lohman (secretaris)
HOE = HET NU 2012 HOE = HET NU 2012 is dé Gelderse verkooptentoonstelling mét veiling (24-11 t/m 16-12-2012). HOE = HET NU biedt elk jaar een overzicht of dwarsdoorsnede van actuele Gelderse beeldende kunst. HOE = HET NU is naast een overzicht van actuele Gelderse beeldende kunst, een meetinstrument: in hoeverre willen of kunnen kopers tegenwoordig geld besteden aan hedendaagse Gelderse kunst. HOE = HET NU, reeds jarenlang een succesnummer van het helaas niet meer bestaande K13 in Velp, vond dit jaar doorgang in het Apeldoornse ACEC-gebouw. Opnieuw onder de bezielende leiding van Peter Nijenhuis werden er dit jaar ruim 200 actuele beeldende kunstwerken geveild, gemaakt door ruim 70 veelal Gelderse kunstenaars onder wie ook vele GBK-leden. Twitter en andere sociale media werden nog meer dan voorheen aangewend om aan HOE = HET NU 2012 ruchtbaarheid te geven. De veiling werd verricht door de Apeldoornse wethouder Cultuur Olaf Prinsen op 16 december. Helaas had tijdens het ter perse gaan van dit blad de veiling (d.d. 16-12-2012) nog niet plaatsgevonden. Benieuwd naar hoeveel werken er werden verkocht? Wij van de redactie zijn dat ook! Wordt vervolgd…
Dubbele centerfold: An Beerman An Beerman (°1928, Teloek Bajoer, Borneo, Indonesië) schildert echt niet alleen vrouwen met kerkuilen. In het atelier in haar woonplaats Andelst werkt Beerman momenteel bijvoorbeeld aan een doek met wielrenners. Uiteenlopende alledaagse onderwerpen wil ze zonder opsmuk laten zien voor wat ze zijn: “Wat mij het meest bezighoudt, zijn de ‘gewone’ dingen om mij heen. Ik probeer iets over te brengen van het poëtische, intense en ongewone van die gebeurtenissen, bijvoorbeeld van het oeroude gebaar van het aanbieden van een vrucht of het bezwerende van het spelen met schaduwen, of kinderen die zich verkleden met papieren kronen en daarmee plotseling iemand anders worden, of een kind eenzaam aan tafel. Dat zijn dingen die altijd zijn gebeurd en ook altijd weer zullen gebeuren, zolang er kinderen zijn. Ik schilder figuratief omdat dat voor mij de beste uitdrukkingsmogelijkheid is.” Vroeger was An Beerman jarenlang lid en uit solidariteit met collega-kunstenaars en de beeldende sector, werd ze ondanks haar hoge leeftijd in 2011 opnieuw lid van de GBK. Meer informatie over An Beerman en haar werk is te vinden op www.anbeerman.nl
Cadeau: uitgave 2close uit Het Klooster in Tiel Op 20 oktober 2012 werd de laatste tentoonstelling uit de GBK-expositieserie 2close in Het Klooster in Tiel afgesloten met een prachtige uitgave. Als aandenken en als documentatie werd er een boekje gemaakt van alle elf 2close-tentoonstellingen getiteld 2close. In het licht van de feestdagen krijgt u als GBK-lid of –vriend 2close cadeau. Vrouw met jonge kerkuil I (2007), olieverf op doek, 80 x 105 cm.
Nieuwe GBK-expositieserie in Het Klooster in Tiel: Know how In 2013 gaat de GBK van start met een geheel nieuw tentoonstellingsconcept in Het Klooster in Tiel: Know how. Beeldend kunstenaar, GBK-lid én curator van 2close Coen Vernooij verzon opnieuw het concept. En opnieuw koos hij voor een opmerkelijke woordcombinatie omdat die naar een aantal belangrijke zaken verwijzen die Vernooij graag in tentoonstellingen wil laten zien. De letterlijke vertaling van knowhow is vakkennis, het weten van het ‘hoe en waarom’, maar Vernooij hoopt in Know how ook te onthullen hoe een kunstenaar in zijn atelier eigenlijk te werk gaat. En Know how dat verwijst naar de kunstenaar met een grote K. Die moet het doen, maar hoe? Voor 2013 liggen er zeven Know how-tentoonstellingen op de plank. Gaat dat zien…
Vrouw met jonge kerkuil II (2007), olieverf op doek, 90 x 100 cm.
Tip: vanaf nu zijn de GBK centerfolds 30 x 40 cm zodat ze in een standaard wissellijst passen.
Kort politiek Op 24 oktober 2012 werd in de commissievergadering van provincie Gelderland het Cultuur- en Erfgoedprogramma (PS2012-744) behandeld. Met dit nieuwe Cultuur- en erfgoedprogramma 2013 - 2016 wil de provincie Gelderland het Coalitieakkoord 2011 – 2015 concreet vormgeven. ‘Door ombuigingen is structureel eenderde minder budget beschikbaar voor provinciaal cultuur- en erfgoedbeleid. Dit vraagt om scherpe keuzes.’ Omdat die ‘scherpe keuzes’ nogal wat vragen opriepen over bijvoorbeeld het weinig concrete karakter van het nieuwe beleid, is er op initiatief van het Platform BK-Arnhem (organisaties en initiatieven m.b.t. beeldende kunst in Gelderland waarbij ook de GBK is aangesloten) een brief en inspreektekst verstuurd naar de Statenleden en de fractievoorzitters. Tijdens die vergadering heeft beeldend kunstenaar Hans Jungerius van G.A.N.G. (GBK-lid) namens alle bk-instellingen deze brief ingesproken. Namens de GBK zat secretaris Berna Lohman op de tribune. De brief en inspreektekst staan op gbk.nl. Wordt, indien nodig, vervolgd…
GBK-Taskforce presenteert eindverslag ...tijdens de Algemene Ledenvergadering van 25 januari 2013 Op de Algemene Ledenvergadering van 26 juni 2012 presenteerde Heidi Linck de werkwijze van de GBK-taskforce, die op verzoek van het bestuur een toekomstplan ontwikkelt. Hoe staat het er nu voor? Dit najaar heeft de Taskforce discussiebijeenkomsten gehouden over drie onderwerpen: het imago van de GBK, de activiteiten en het betrekken van een eigen ruimte. Het imago van de GBK Om de zichtbaarheid van de GBK naar buiten toe te vergroten, adviseert de Taskforce om de Communicatiecommissie uit te breiden met meerdere leden om meer en vaker aan in- en externe PR te kunnen doen. Als concrete nieuwe communicatie-activiteiten kwamen onder andere naar voren: de ontwikkeling van een maandelijkse digitale nieuwsbrief die de activiteiten van leden in beeld brengt en oproepen voor projecten verspreidt onder de leden, en het sneller en vaker naar buiten treden bij nieuwe projecten. Het imago ontstaat echter niet alleen via de PR. De aanwezigheid op netwerkgelegenheden en in de belangenbehartiging van kunst en kunstenaars draagt hier ook aan bij. Ook de ballotage zoals die de afgelopen jaren plaatsvindt, is van belang voor het imago van de vereniging als geheel en de Taskforce adviseert dan ook om de Ballotagecommissie te behouden. Activiteiten en tentoonstellingen in handen van de leden Voor veel leden is de GBK een podium voor hun werk. Zij willen graag deelnemen aan tentoonstellingen. De afgelopen jaren lag de organisatie van een groot aantal projecten in handen van een klein aantal leden. De Taskforce heeft een nieuwe structuur bedacht voor de organisatie van leden- en publieksactiviteiten, waarin alle leden dezelfde kans hebben om te exposeren en het initiatief en de realisatie bij de leden zelf komt te liggen. Zij vormen tijdelijke projectgroepen als zij een idee voor een activiteit hebben en krijgen van de GBK de ruimte om dat idee te realiseren. Dat biedt vrijheid en mogelijkheden, maar ook verantwoordelijkheden. Een projectgroep staat er in de nieuwe structuur dan ook niet alleen voor: commissies en bestuur adviseren en ondersteunen. Eigen ruimte: de ideeën in de praktijk Voor veel van de kwesties die in de Taskforce-bijeenkomsten aan de orde kwamen, zou een eigen ruimte uitkomst kunnen bieden. Een vaste eigen ruimte in de binnenstad stelt ons
in staat om permanent zichtbaar te zijn en onze leden en publiek te ontmoeten op een plek die we zelf kunnen inrichten en runnen. Een eigen plek zou leden kunnen enthousiasmeren om langs te komen en ongedwongen met elkaar plannen te smeden voor nieuwe projecten. De Taskforce adviseert dan ook om de leden voor minimaal een jaar een eigen ruimte te geven, niet alleen vanwege deze voordelen, maar ook om de hierboven genoemde ideeën in de praktijk te brengen en te toetsen aan de werkelijkheid. Eindverslag De hierboven omschreven ideeën zijn slechts een greep uit de vele en het stellen van prioriteiten is dan ook onvermijdelijk. Daarnaast onderzoekt de Taskforce momenteel samen met het bestuur de wenselijkheid en (financiële) haalbaarheid van de plannen. Op de Algemene Ledenvergadering van 25 januari 2013 presenteert de Taskforce het eindverslag, waarna deze tijdelijke groep leden zichzelf feestelijk zal opheffen.
Inspiratie voor de ALV van 25 januari 2013 Op 9 november 2012 organiseerde FNV Kiem, de vakbond voor mensen die in de creatieve sector werkzaam zijn, een symposium onder de titel ‘Kunstenaarsverenigingen. Een fenomeen van de 20ste eeuw, met wel of niet een toekomst?’ Je zou kunnen zeggen dat dit symposium vragen probeerde te beantwoorden waar de GBK-Taskforce ook mee worstelt: Hoe ziet de toekomst van de GBK eruit? Een verslag van dit symposium, waar naast (bijna) alle andere Nederlandse kunstenaarsverenigingen ook de GBK bij aanwezig was, is te lezen via gbk.nl. Daar vindt u ook de uitgebreide tekst van Jaap Röell: ‘Over het nut en belang van de beeldende kunstenaarsvereniging, gezien vanuit de kunstenaar’. Een echte opsteker en aanrader voor iedereen die de GBK, een kunstenaarsvereniging, een warm hart toedraagt.
Activiteitenagenda GBK-leden 1. Voor wie het nog niet wist: Plaatsmaken is eind november jl. verhuisd naar Klarendal. Nieuwe locatie: Klarendalseweg 82A, 6822 GC Arnhem, www.plaatsmaken.nl. PM is van 22 december tot 7 januari even met vakantie. 2. T/m 22 december 2012: Chunk of Gold waarin een reeks abstract-realistische schilderijen van Anke van Hout. Galerie Vonkel, Assendelftstraat 17-19, Den haag, www.vonkel.nl. 3. T/m 23 december: Jubileumexpositie vanwege het 10-jarig bestaan van galerie Stills met werk van o.a. GBK-leden Alexander Bobkin, Elzo Dibbets, Andreas Hetfeld, Han Klinkhamer, Bob Lejeune, Pauline M.M. Nijenhuis, Marena Seeling, Milian van Stokkum en Casper Verborg. Galerie Stills, Voorstadslaan 68, Nijmegen, www.galeriestills.nl. 4. T/m 30 december 2012: Grafiek van Lia Stouten te zien in galerie De Sleedoorn, Piersonstraat 11 in Zetten, www.sleedoorn.nl. 5. T/m 30 december: De kolonialen, het leven van de zeven Bronbekers met werk van (een kleindochter) Lique Schoot. De expositie presenteert de geschiedenis van zeven mannen die tussen 1850 en 1950 in NederlandsIndie dienden en daarna in tehuis Bronbeek te Arnhem woonden. Locatie Museum Bronbeek, Velperweg 147 in Arnhem, www.gelegerdingelderland.nl 6. T/m 31 december: Kunstpassage Rotterdam met wisselende tentoonstellingen. Deze hotspot is een initiatief van o.a. Rogier Janssen. Geopend tijdens kantooruren of op afspraak. Westzeedijk 82a, www.facebook.com/Kunstpassage. 7. T/m 5 januari 2013: Werk van Sybille Eimermacher in boekhandel ONGERIJMD in Arnhem. In ONGERIJMD, gespecialiseerd in poëzie, kunst, filosofie, landschap en geschiedenis, zijn wisselende exposities van kunstenaars uit de regio te vinden. Nieuwstad 38, Arnhem, www.boekhandelongerijmd.nl 8. T/m 5 januari 2013: Aquarellen van Edith Meijering in Bmb Galerie in Amsterdam, Kerkstraat 127-129, www.galeriebmb.nl.
9. T/m 6 januari 2013: Speciaal voor de tentoonstelling Mapping the Landscape gemaakt werk van Heidi Linck over het landschap in Euregio Venlo. Museum van Bommel van Dam, Deken van Oppensingel 6 in Venlo, www.mappingthelandscape.eu of www.vanbommelvandam.nl. 10. T/m 6 januari 2013: Onderhuids met werk van Petra de Vries, Art & Tax, Meipoortstraat 16, Doesburg, www.pe-arttax.nl. 11. T/m 9 januari 2013: Onder het motto ‘de kunst van het bewaren’ maakt werk van Lys Vosselman onderdeel uit van een tentoonstelling in de hal van het COVRAkantoorgebouw, opslag voor radioactief afval. Covra, Spanjeweg 1, Nieuwdorp, www.covra.nl. 12. T/m 12 januari 2013: Slotexpositie/ overzichtstentoonstelling na ruim 15 jaar bij Galerie RudolfV met werk van o.a. Karin Buchholtz. Kerkstraat 427, Amsterdam, Kerkstraat 427 in Amsterdam, www.rudolfv.com. 13. T/m 13 januari 2013: in Museum Casteelse Poort is werk van July Leesberg te zien. Koetshuis Casteelse Poort, Museum Wageningen, Bowlespark 1A, Wageningen, www.marloukursten.nl. 14. T/m 13 januari 2013: Werk van Arno Arts en anderen oud-leden ter ere (en boekpresentatie) van Kunstkring De Kameleon (1961–1967), vrijhaven voor artis¬tiek Arnhem in de jaren zestig. MEE-gebouw, Trans 6 in Arnhem. Geopend op donderdagen van 17.00-21.00 uur en tussen 12.00-17.00 uur op vrij- en zaterdagen. 15. T/m 26 januari 2013: De Wodanseiken, een initiatief van Stichting Scarabee (van GBK-vrienden Lotte Menkman en Henk Meutgeert), toont recente werken in het kader van de Wolfhezer eikenbomen. Schilderijen van o.a. Wenda Kieskamp, Hjalmar Riemersma, Johanneke Sanders en Paulien Wittenrood. Raadsgalerij Gemeentehuis Renkum, Generaal Urquhartlaan 4, Oosterbeek, www.scarabee-art.nl 16. 10 januari t/m 9 februari 2013: GBK-expositie Knowhow met Marion van Delst. Van Delst werkt met vele verschillende media, zelden in series en wordt geïntrigeerd door het feit dat mensen dezelfde emoties delen. Opening 10 januari 2013 om 20:00 door Ivonne Zijp. Het Klooster, St.Agnietenstraat 26, Tiel, www. hetkloostertiel.nl en www.gbk.nl. 17. T/m 9 maart 2013: Schilderijen naar aanleiding van een reis door Israël in 2011 van Renneke van der Linden in Joods Hospice Immanuel, Amstelveenseweg 665 in Amsterdam, www.joodshospiceimmanuel.nl. 18. 20 januari t/m 20 maart 2013: My Dearest met werk van Karin Hoogesteger. My Dearest is een serie van eenenveertig miniatuurportretten van gemiddeld 10 x 10 cm. Galerie Judy Straten, Schoolstraat 7, Horst, www.galeriejudystraten.nl.
N.B.: wilt u uw tentoonstelling of andere activiteit ook hier in de nieuwsbrief geplaatst zien? Stuur dan uw bericht door naar redactie@ gbk.nl. Tip: zet
[email protected] in uw persoonlijke mailinglijst! N.B.2: wanneer u een aankondiging van een expositie toevoegt aan uw persoonlijke GBK-pagina wordt deze automatisch zichtbaar op de homepage van gbk.nl (in de bewegende tentoonstellingenrubriek). N.B.3: Regelmatig ontvangt de GBK berichten over mogelijkheden om te exposeren of verschillende andere aanbiedingen die interessant kunnen zijn voor haar leden. Ze worden geplaatst op gbk.nl onder het tabblad ‘prikbord’
Nieuwe leden & vrienden De GBK streeft ernaar om zoveel mogelijk nieuwe leden te werven om zo een krachtige stem te laten horen als professionele beroepsvereniging met een groot draagvlak in Gelderland.
Word ook lid of vriend van de GBK! De vereniging zet zich in voor het belang van de beeldende kunst. Met meer leden en vrienden kan de GBK de kunst een grotere rol laten spelen in Gelderland. Daar profiteren zowel kunstenaars als liefhebbers van! Kijk voor meer informatie en de mogelijkheden op gbk.nl en klik op: Word lid!
Family Tears (2010), hout, textiel en lood, 120 x 90 x 60 cm.
Over de GBK De Gemeenschap Beeldende Kunstenaars (GBK) is sinds 1947 actief als beroepsvereniging van professionele kunstenaars in Gelderland. De GBK telt zo’n driehonderd leden. De vereniging zet zich actief in voor het belang van de beeldende kunst in Gelderland en presenteert zich als klankbord, intermediair en waakhond. De GBK organiseert ook tentoonstellingen die de kwaliteit van Gelderse kunstenaars op een bijzondere manier belichten. Leden en vrienden zijn welkom op de speciale GBK-avonden en ontvangen deze GBK-uitgave met interviews en actueel nieuws. De GBK is lid van de Federatie Nederlandse Kunstenaarsverenigingen.
Digging Kromforländer (2012), video, 03:14 min
De GBK heeft een onbezoldigd bestuur bestaande uit zes leden waarvan drie kunstlievende- en drie kunstenaarsleden: vacature voorzitter, Berna Lohman (secretaris), Ietje van den Berg (penningmeester), Heidi Linck en Hans Walraven. Het bestuur wordt ondersteund door diverse commissies. GBK | Postbus 307, 6800 AH Arnhem |
[email protected] | www.gbk.nl ArToll 2011: WUNDERKAMMER, nosy parkers, installation
Colofon De GBK #12, jaargang 4, december 2012, kwartaaluitgave van de Gemeenschap Beeldende Kunstenaars, opgericht 11 januari 1947. Redactie: Evelien Jansen, Marjan Verloop Contact:
[email protected] Ontwerp: Stream, Julius van der Vaart Drukwerk: Drukkerij Gelderland, Arnhem Aan dit nummer werkten mee: Martin Pietersen (portretten), An Beerman (centerfolds) en Daniël Goedewaagen (fotografie centerfolds), 21Lux Photography (fotografie kunstenaarsportretten), Yorick de Vries, www.studioanotherday.nl (beeldende column), het GBK-bestuur. Met dank aan Brieke Drost en Marena Seeling voor de interviews.
z.t. (2012), olieverf op doek, 150 x 180 cm.
Léon Marie Dekker (°1966) “De druppel heeft voor mij diepere betekenis en kan op vele en paradoxale manieren uitgelegd worden. Condenseren en smelten, stollen en kristalliseren zijn in deze context overgangsvormen die naast natuurlijke transformatieprocessen, verwijzen naar bloed, zweet, tranen en als metafoor voor het DNA.” Votiefbeelden uit verschillende culturen waarin abstractie, figuratie en decoratie naast elkaar kunnen bestaan, hebben volgens haar directe raakvlakken met onze eigen oorspronkelijke beeldcultuur. www.leonmariedekker.nl In het esthetische werk van Liedewij van Eijk (°1991) is het vraagstuk glashelder: aangeboren of aangeleerd? Door het tonen van patronen in het gedrag van dieren, worden toeschouwers geconfronteerd worden met hun eigen sociale gedrag. Van Eijks’ films bevatten ook antropomorfe karakteristieken, zoals een kat die drinkt met zijn voorpoot, of honden die elkaar onderrichten en honden die poseren in een lijst. Wij herkennen dit en blijven achter met een glimlach. www.liedewijvaneijk.nl Met zijn sculpturen en installaties, werkt Gerhardus Stephanus de Groot (°1970) aan een fictieve dierentuin, waarin tragikomische dierfiguren centraal staan. Spiegelbeelden van een absurd bestaan. Humor speelt in zijn werk een belangrijke rol als tegenhanger van de ‘zwaarte’ van het bestaan, om de zaken draaglijker te maken. In het licht van de vergankelijkheid kiest hij vooral voor inferieure materialen zoals tape, gaas, TL-balken, 2e-hands spullen, kunstbont, etc. www.stephanus.net
Met schilderen, tekenen en schrijven maakt Jerry Veldhuizen (°1973) vaak landschappelijke voorstellingen; reflecties op zijn inspiratiebronnen als omgangsvormen, communicatie en maatschappelijke protocollen. Sinds 2006 documenteert en becommentarieert hij bijna dagelijks op www.basicdonkeyhealthcare.nl zijn werkproces.
Ook kunstinstellingen en -liefhebbers zijn van harte welkom als vriend van de GBK. Nieuwe kunstlievende GBK-vrienden sinds september 2012: Aranka Broekhuijsen Bas Mühren Joop Nuyens Ries Roowaan
Lea Rosa Jetske Tinnevelt Erik Vos
Kijk op www.gbk.nl voor informatie om GBK-lid of -vriend te worden.
Brieke Drost ...wil per se geen verhaal vertellen Door Martin Pieterse
Volgens Brieke Drost hoeft ambachtelijk schilderen niet automatisch te leiden tot krachtpatserig Net Echt. Ze wil geen moralistisch verhaal vertellen, maar haar publiek het resultaat van haar toewijding laten zien. Daarbij gaat het om de ragfijne balans tussen voorstelling en techniek. In het atelier van Brieke Drost in Wolfheze snort de houtkachel. Het brandhout komt uit de omliggende bossen. Op een tafel met verf en fijngepunte penselen ligt ook een loep. Het is een rustige plek om te werken. In deze bedachtzame omgeving schildert Drost kleine panelen in een minutieuze, bijna hyperrealistische stijl. Maar een traditionele fijnschilder is ze niet. No way! ‘Het is veel conceptueler dan je denkt’, zegt ze beslist. ‘Eigenlijk vind ik mezelf niet zo’n knappe schilder’, zegt Brieke Drost maar meteen. ‘Ik heb een ontzettende bewondering voor mensen die zomaar een kwast pakken, en dan rats! rats! een hele voorstelling op het doek zetten, helemaal vanuit hun creatieve fantasie. Dat heb ik ook geprobeerd, maar het bleek niet mijn stijl te zijn.’ Ze trekt een groot doek uit een rek. Het stelt een aardewerk bak voor, ingebed in een achtergrond van allerlei okertinten. ‘Dit maakte ik in de jaren na de academie. Het werd niet wat ik ervan verwachtte.’ Ze wijst naar het midden van het doek: ‘Maar als je die kleine penseelstreken hier van dichtbij bekijkt, dan ontdek je een gelaagdheid in de kleur die een heel eigen schoonheid heeft. Eigenlijk ben ik daarmee doorgegaan.’ Serviezen Begin jaren negentig begon Drost met het nauwkeurig in olieverf naschilderen van voorwerpen zoals vazen, serviezen en glaswerk. De glans van zilver, de glimlichtjes op antiek porselein, de lichtval door een glazen vaas: allemaal schilderkunstige details die met een zichtbare eerbied voor het ambacht op doek en op paneel werden gezet. Maar Drost wilde haar publiek niet louter bekoren met een krachtpatserig Net Echt. Dat werd duidelijk toen ze ging exposeren. Drost presenteerde zich bewust samen met kunstenaars die veel minder ambachtelijk werkten dan zijzelf. Bovendien op plaatsen waar je geen realistisch werk zou verwachten, zoals Hooghuis en de oude Gele Rijder, niet meer bestaande expositieruimten die destijds vooraan stonden op het gebied van kunstvernieuwing.
Walcherse knopen (2010), tempera op paneel, 11 x 18 cm.
Geen moralistisch verhaal, maar zo lichtvoetig mogelijk het onderwerp ontleden en ontkleden, en het dan op míjn maniernaschilderen.’ Dat klinkt vanzelfsprekend, maar het luistert nauw: ‘De voorwerpen staan bijvoorbeeld altijd geïsoleerd tegen een donkere achtergrond. Ik zal een vaas nooit op een tafelkleedje zetten, of er een bloem in schilderen. Het gaat niet om een romantisch plaatje, maar altijd om het voorwerp zelf, en de manier waarop het geschilderd is, zonder anekdote, zonder sentiment.’ Haar onderwerpen vindt Brieke Drost hoofdzakelijk in catalogi van tentoonstellingen en veilinghuizen, en sinds kort zelfs op het internet. Ze heeft ook een eigen collectie voorwerpen die ze graag schildert. Maar door foto’s uit boeken te gebruiken zet ze het onderwerp in één keer op afstand. Het wordt abstracter, en tegelijk vervuld van een heel eigen leven. ‘Ik ben nu bezig met een serie over sieraden.’ Ze wijst op een paneeltje met twee antieke gouden oorbellen: ‘Die oorbellen zijn twee kwetsbare voorwerpen, gemaakt van filigraan gouddraad. Als je ze zo ziet, dan hebben ze bijna iets aandoenlijks. Het zijn kostbare sieraden, maar tegelijk zijn ze ook niets: een paar balletjes om aan je oren te hangen, meer niet. Ik vind het echt een uitdaging om van zoiets simpels een geschilderd icoon te maken.’ Tempera De laatste jaren werkt Brieke Drost veel in eitempera. Het is een bijna antieke schilderwijze waarbij eigeel als bindmiddel voor de pigmenten wordt gebruikt. Drost: ‘Weer zo’n oude ambachtelijke techniek, zou je denken. Maar het opent enorm veel beeldende mogelijkheden. Zelfs het feit dat tempera heel duurzaam is, en het schilderij dat ik nu maak er over duizend jaar net zo uit zal zien als nu: dat voegt al iets toe. Bovendien vraagt tempera een heel andere schildertechniek dan olieverf. In olieverf kun je eeuwig doorwroeten. Olieverf droogt zo langzaam. In eitempera moet het er in één keer op staan.’
Brieke Drost vindt het helemaal logisch. ‘Ik gebruik het ambacht, zeker. Maar het is veel meer een stijlmiddel dan een halsstarrig vasthouden aan een oude traditie. Ik sta in deze tijd, ik wil iets maken dat bij deze tijd hoort, en dat een relatie aangaat met de eigentijdse kunst. Ik voel verwantschap met hedendaagse kunstenaars, en veel minder met klassieke fijnschilders als Helmantel, om maar eens een naam te noemen. Echte fijnschilders zijn technisch knap, veel knapper dan ik, maar ik vind het soms zo eendimensionaal, bijna saai.’
Ze nodigt uit om een paneel van dichtbij te bekijken. Alle verftoetsen staan zichtbaar naast elkaar, niets is in elkaar gewreven, zoals bij olieverf vaak gebeurt. ‘Daardoor wordt de voorstelling opvallend helder, bijna grafisch. In tempera heeft dat donkerblauw veel meer diepte dan in olieverf. Dat zijn subtiele technische details, maar ze hebben wel veel invloed op de manier waarop je het werk ervaart. Ik hoop altijd dat mijn publiek mijn toewijding en aandacht voor de details aanvoelt, die ragfijne balans tussen voorstelling en techniek. Mijn werk is echt voor de goede verstaander.’
Geen verhaal Simpelweg ‘knap schilderen’ is niet het ding van Brieke Drost. Mensen hebben haar wel eens gevraagd waarom ze geen portretten schildert. ‘Als je een portret schildert, dan vertel je als schilder eigenlijk het verhaal van die persoon. En ik wil per se geen verhaal vertellen! Als kenners een schilderij van Vermeer uitleggen, dan blijkt elk detail een betekenis te hebben. Ik wil nadrukkelijk betekenisloos schilderen.
Wie een paneeltje van Brieke Drost koopt, krijgt het niet mee in een vel bubbeltjesplastic, maar in een mooi handgemaakt doosje, bijna als een kostbaar sieraad. Wat een mooie verwijzing is naar Drost’s meest recente opdracht: het ontwerpen van een munt ter herdenking van driehonderd jaar Vrede van Utrecht. ‘Kijk, dat vind ik nou hartstikke leuk. Juist ook omdat het niet past in het benauwde hokje van een fijnschilder. Zo’n munt ontwerpen hoort er, wat mij betreft, helemaal bij.’
Buckle Brooch (2012), tempera op paneel, 10 x 12 cm.
Kan(hout) (2010), tempera op paneel, 18 x 14,5 cm.
Brieke Drost (Arnhem °1957), www.briekedrost.nl Opleiding: 1980-1985 Academie voor Beeldende Kunsten Arnhem Exposities, onder andere: 2012: Biënnale Gelderland 2012: Condensed Reality, Arnhem 2011: Art Amsterdam, Amsterdam 2008: Galerie Poonberg, Rotterdam 2006: De Refter, Ubbergen 1999: Archipel, Apeldoorn 1994: Art-Frankfurt, Frankfurt (D) 1992: Expositie Koninklijke Subsidie, Amsterdam Werk van Brieke Drost bevindt zich onder andere in de collecties van de Provincie Gelderland, het Ministerie van Buitenlandse Zaken en de gemeente Nijmegen. Ze werkt ook in opdracht. Brieke Drost was in 1985 initiatiefnemer van kunstenaarsinitiatief Hooghuis in Arnhem. De kunstenares woont en werkt in Wolfheze.
Bessen (2011), tempera op paneel, 11 x 18 cm.
Beeldende column In 2012 vroeg de GBK-redactie grafisch ontwerper Yorick de Vries op kritische wijze te reflecteren op beeldende kunst(enaars). In deze uitgave vraagt De Vries zich af of beeldende kunst een product is:
‘Rond de kerstdagen worden wij, burgers en consumenten, bestookt met (nog meer) uitverkoop. Winkels schreeuwen ons (nog meer) naar binnen om te kopen, kopen, kopen. Producten die ooit geprezen werden, worden opeens aangeboden voor de helft van de prijs. Hoe zit dat tegenwoordig met beeldende kunstvoorwerpen, zeker in tijden van crisis? Mijn vraag is dus: moeten beeldend kunstenaars zich (meer) richten op het massaproduct, of is kunst al in de uitverkoop gegaan?’
