Verslag participatiebijeenkomst westelijke ontsluiting Amersfoort, gehouden in restaurant De Olifant in Dierenpark Amersfoort op maandag 6 december 2010 Aanwezig: H. Abrahams (projectmanager) H. Buijtelaar (wethouder) F. de Haan (gespreksleider) L. van Rosmalen (assistent-projectmanager) Circa negentig belangstellenden Verslag: Corien Hilhorst (MKW secretariaatsservices)
1.
Opening en vaststellen agenda De heer De Haan opent de bijeenkomst om 19.35 uur en heet alle aanwezigen welkom. Wethouder Buijtelaar is verheugd over de grote opkomst, ondanks de barre weersomstandigheden. Deze bijeenkomst volgt op de bijeenkomst van 4 oktober jl. waarin de aftrap is gegeven voor een notitie aan de gemeenteraad. Hierbij wil de gemeente gebruikmaken van de input van de aanwezigen. In het tweede deel van de bijeenkomst vindt terugkoppeling plaats, waarbij themagewijs wordt aangegeven wat de input is geweest. Ook in deze bijeenkomst kunnen hiaten worden aangegeven. Uiteindelijk wordt een Startnotitie opgesteld die aan de gemeenteraad wordt voorgelegd. In het tweede deel van de bijeenkomst moet worden gekomen tot participatieafspraken. Alle belangen in het geheel moeten worden afgedekt. De heer De Haan licht toe dat inzicht moet worden verkregen in wat de gemeente heeft gedaan met alle suggesties en hartenkreten. Ook wordt toegelicht wat de gemeente, om haar moverende redenen, niet heeft overgenomen. Daarnaast wordt aangegeven wat nog moet worden uitgezocht. De aanwezigen kunnen aangeven of de hartenkreten goed zijn verwoord. Wellicht is de gemeente iets vergeten. Waarom is iets afgevallen? Uiteindelijk moet een Startnotitie worden voorgelegd aan de gemeenteraad. Hoe ziet het proces eruit in de komende maanden ofwel jaren? Hij memoreert dat al sinds 1958 wordt gesproken over de westelijke ontsluiting. De heer Rodenburg (bewoner BW-laan) hoort veel over zorgvuldigheid. Hoe gaat de gemeente met de bestaande dilemma's om? Een aanwezige vraagt waarom de door de raad vastgestelde randvoorwaarden niet in deze samenvatting zijn meegenomen. De heer Abrahams wijst erop dat de randvoorwaarden van de raad cursief zijn weergegeven in de lijst. De heer De Haan verzoekt de aanwezigen die niet bij de vorige bijeenkomst aanwezig zijn geweest, hun gegevens achter te laten, zodat zij alle relevante informatie kunnen ontvangen. Hij inventariseert de achtergrond van de aanwezigen en constateert dat er vertegenwoordigers zijn namens onder andere ondernemers, bewoners, ProRail, gemeente Soest, belangengroeperingen en dergelijke.
1
2.
De grote lijnen - Wat is de vraag/opgave? De heer Abrahams wijst op de meegegeven opdracht. In de raadsvergadering van september 2009 is gesproken over het aanvullende pakket VERDER, de mobiliteit in de provincie Utrecht. Daarin is een onderzoek naar verbetering van de doorstroming aan de westzijde van de stad als belangrijk punt aangemerkt. In de raadsvergadering van 16 februari 2010 heeft de raad gekozen voor een ontwikkelingsscenario. Het ruimtelijk scenario was "optimaliseren". Op basis daarvan kon nader onderzoek worden gedaan naar de verbetering van de doorstroming aan de westzijde van de stad. Diverse varianten kwamen ter tafel en uitspraken werden gedaan over mogelijke oplossingen. Hiervan is gezegd dat deze later aan de orde zouden komen. Krachtens het coalitieakkoord wordt in deze raadsperiode (tot 2014) een oplossing gevonden voor de verbetering van de doorstroming aan de westzijde van de stad. Op 16 februari 2010 heeft de raad uitgesproken dat het tijd is te zoeken naar een oplossing. Geconstateerd is dat het probleem in 2020 heel groot zou zijn. Om dit adequaat op te lossen, moet hierover nu worden besloten. Het pakket VERDER betreft allerlei maatregelen. In de totale context wordt naar de oplossing gezocht. Afgesproken is dat eerst de randvoorwaarden voor de oplossing worden vastgesteld. De raad heeft hiertoe een aanzet gedaan en heeft uitgesproken dat alle betrokkenen hierin moeten worden gehoord. Met alle partijen wordt naar de oplossing gezocht. Dit is 4 oktober jl. gepresenteerd waarna kon worden gereageerd. Circa 22 reacties zijn ontvangen, variërend van particulieren tot verschillende belangengroepen, Defensie, de dierentuin enzovoort. Deze reacties zijn onderscheiden naar een aantal thema's: - participatie; - hoe en wat wordt onderzocht; - randvoorwaarden waaraan de uiteindelijke oplossing moet voldoen; - oplossingssuggesties die in de onderzoeken moeten worden meegenomen. De verschillende opmerkingen zijn gerangschikt in "over te nemen", "gewijzigd over te nemen" of "niet overgenomen". Als wordt gezegd: "Houdt Hoogland-West groen", past dit binnen de kaders, waarin wordt gezegd dat beperkt mag worden ontwikkeld. Veel opmerkingen passen in de door de raad geformuleerde randvoorwaarden. Een aantal opmerkingen is overgenomen, waaronder: "Hoever strekt het zoekgebied?". De oplossing wordt niet alleen gezocht tussen de Stichtse Rotonde en de Birkstraat, maar is verstrekkender. De oplossing kan wellicht op een andere manier worden gevonden. Dit moet uit het onderzoek blijken. Een aantal opmerkingen past niet geheel, zoals: "Hoe wordt omgegaan met onderzoeksbureaus?". Er moet worden voldaan aan een aanbestedingsprocedure als het gaat om de keuze voor een bureau. Wel kan worden gesproken over de opdrachtformulering. Wettelijk kan een bureau niet worden uitgesloten, behalve als een bureau niet aan de eisen van de aanbesteding voldoet. Een aanwezige realiseert zich dat de gemeente zich aan aanbestedingsregels moet houden. Zij wil graag vooraf weten welke bureaus worden uitgenodigd en of nog aanvullende suggesties kunnen worden gedaan. De heer Abrahams antwoordt dat de opdrachtformulering, voordat de aanbesteding plaatsvindt, met de participatiegroep wordt besproken. Bovenstaand verzoek wordt hiermee uitgebreid. 2
Een aantal opmerkingen is in strijd met de opdracht van de raad, zoals "dat het onderzoek niet eerder mag worden gestart dan de aanpassing van de A1 en A28 is gerealiseerd”. In de verkeersmodellen wordt gerekend alsof de A1 en A28 functioneren. Als dit moet worden aangevochten, moet men bij de raad zijn op het moment dat de Startnotitie wordt besproken. De heer De Lange (SGLA) wil dat geen onomkeerbare maatregelen worden genomen, voordat duidelijk is wat de A1 en de A28 doen. Volgens hem valt dat wel binnen de opdracht van de raad. Hij ziet dit graag meegenomen. De heer Abrahams wijst erop dat aanvullingen op de panelen kunnen worden geplaatst. Hoe kan de participatie worden vormgegeven? Hierbij is gekeken met welke partijen en belangen in het gebied direct moet worden gesproken. Gekozen is voor het participatiemodel "adviseren". Dit houdt in dat mag worden meegedacht en geadviseerd. Dit wordt verwerkt, waarna de raad besluit. Gezocht wordt naar een groep belanghebbenden die dicht op het proces zitten, waarmee regelmatig kan worden gesproken en die in elke stap meepraten. Gedacht wordt aan een groep van maximaal twintig personen, omdat het anders onwerkbaar wordt. Naast deze participatiegroep is er een groep "meelezers". Deze mensen zijn van alles op de hoogte en kennen de mensen van de participatiegroep en kunnen bij hen hun signalen ventileren. Welke belangen zijn er: - directe bewoners (waaronder de Daam Fockemalaan, Birkstraat, BW-laan); - bedrijven en instellingen (waaronder het dierenpark en de hockeyclub); - bedrijfsleven (waaronder De Isselt, Soester Zakenkring); - belangenorganisaties van het groen (waaronder het Utrechts Landschap en de Vereniging Behoud Bos Birkhoven-Bokkeduinen); - gebruikers; - bewoners en andere groepen in de stad (waaronder de SGLA). Vanuit de aanwezigen wordt dit aangevuld met het Nieuwe Eemland, de gemeente Soest, Defensie en de NS. De heer Abrahams verwijst ook naar Onze Lieve Vrouwe ter Eem waar een herontwikkeling plaatsvindt. De heer Abrahams heeft contact gehad met de Fietsersbond. Die zoekt een vertegenwoordiger voor de participatiegroep. Hij mist ook de betrokkenen van buiten het betreffende gebied, bijvoorbeeld uit Nieuwland/Hoogland of elders. Een aanwezige zegt dat ook moet worden gedacht aan het Mobiliteitsplatform Amersfoort, waarin een groot deel van het bedrijfsleven wordt vertegenwoordigd. Het Mobiliteitsplatform Amersfoort heeft een convenant met de gemeente gesloten. Een van de wenseneisen is de verbetering van de westelijke ontsluiting. De heer Abrahams neemt deze opmerking mee. De heer Haver Droeze (landschapsarchitect) maakt zich zorgen over de kwaliteit van het beschermde stadsgebied. Wat gaat bij dit kruispunt gebeuren? Hij vreest het ontstaan van een soort 'spaghettislangenkuil'. Hij wenst een beeldkwaliteit waarvan iedereen plezier heeft.
3
De heer Abrahams deelt mee dat op andere punten ook gesprekken plaatsvinden, onder andere met de gemeente Soest en de provincie. Dat gebeurt grotendeels in het kader van het Utrechts Verkeer- en Vervoerberaad (UVVB), waarin het gehele pakket VERDER wordt besproken. Ook ProRail, NS, NS-Poort en Defensie moeten worden gehoord. Hiermee is contact, los van de klankbordgroep. In de onderzoeksfase wordt besproken wat de capaciteitsberekeningen zijn en wat de problemen zijn waarvoor zij staan. Defensie heeft als reactie een uitgebreide brief ingezonden. Als over het Defensieterrein een tracé wordt aangelegd, moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Defensie heeft als gebruiker van het gebied wensen ten aanzien van ontsluiting en verbeterde bereikbaarheid. Een aanwezige stelt dat ook de Stichting Behoud Woonklimaat Berg vertegenwoordigd moet zijn. Die staat voor het behoud van het beschermd stadsgebied. De heer Rodenburg (bewoner BW-laan) is van mening dat NS, ProRail en Defensie partijen zijn die dwingend advies geven. Zij staan boven de politiek. De participatieraad geeft vrijblijvend advies. De samenstelling van de participatieraad moet zodanig zijn dat een gedragen advies kan worden geformuleerd in plaats van een versplinterd advies. De heer De Lange (SGLA) vreest dat een apart circuit ontstaat. In hoeverre wordt de participatiegroep daarvan op de hoogte gehouden? Welk gewicht wordt aan dergelijke gesprekken gegeven? Het participatieproces mag niet worden gefrustreerd door het door elkaar lopen van processen. De participatieraad moet het centrale orgaan zijn, waarin alles samenkomt. De heer Abrahams bevestigt dat verschillende gesprekken gaan plaatsvinden. Alle partijen moeten kunnen aangegeven waar ze staan en wat ze doen. De participatiegroep is daarbij nauwer betrokken. De overige belanghebbenden moeten ook worden betrokken en geïnformeerd. Voorgesteld wordt te werken met een website (community) waar alle informatie zo snel mogelijk wordt opgevoerd. Mensen kunnen daarvan lid worden en met elkaar in discussie gaan. Hij hoopt hiermee iedereen te bereiken. Hij wil transparant blijven, ook als met anderen wordt gesproken. Een aanwezige merkt op dat partijen als Defensie, NS, ProRail en Rijkswaterstaat snel met dictaten komen. In veel gevallen houdt een deel van de argumenten geen stand. Daarom zijn mensen nodig die dit waarnemen, aan de orde stellen en weerwoord kunnen geven. Als de participatiegroep niet de gelegenheid krijgt rechtstreeks over belangrijke inhoudelijke punten te discussiëren met de genoemde partijen, dan heeft het weinig zin. Hij verwijst naar voorvallen uit het verleden, waarbij de gemeente bijvoorbeeld aangaf niet met Defensie te kunnen onderhandelen. Dat proces moet worden gewaarborgd. De heer De Haan hoort deze suggesties en aanvullingen graag bij de panelen. De wethouder gaf aan dat nu niet dergelijke afspraken moeten worden gemaakt. Wel moeten de afspraken en marges helder zijn. De heer Abrahams deelt mee dat de schriftelijke informatie is gemaild, per post is verzonden en op de website is opgenomen. 3.
De diepte in - Gerichte gesprekken bij de panelen De heer De Haan deelt mee dat vier panelen zijn opgesteld met de onderwerpen: participatie, onderzoek, randvoorwaarden en oplossingen. 4
Bij elk paneel staan twee begeleiders. De wethouder en de heer Abrahams lopen rond. Alle aanwezigen worden verdeeld in vier groepen die per kwartier wisselen van paneel. 20.25 uur- 21.20 uur discussie bij de panelen. 4.
Wat viel op in de discussie? Hoe gaan we verder? Wethouder Buijtelaar constateert dat bij participatie veel is ingegaan op de deelnemers. Niet zozeer zal worden gekeken wie erin zit, maar wel naar het belang dat wordt vertegenwoordigd. Op de vertegenwoordiger drukt enige last om de groep juist te vertegenwoordigen. Het belang van de weggebruiker is als aandachtspunt aangegeven. Geïnventariseerd wordt wie zich hebben opgegeven. Daarna wordt beoordeeld of alle belangen worden vertegenwoordigd. De informatie met betrekking tot mogelijke varianten mag op de website worden gepubliceerd. Hetzelfde geldt voor de verkeersmodellen. Gewezen is op de belangen van de gemeente Soest, sluipverkeer en waarvandaan het komt. Hij vraagt zich af of dit praktisch uitvoerbaar is. Is het zinvol eerst een participatiegroep te vormen en daarna met NS, ProRail en Defensie te spreken? Hij wil dit pragmatisch insteken, zodat de discussies in de participatiegroep voldoende inhoud krijgen. De heer Abrahams heeft gesproken met mensen die in het gebied een bezit of clubhuis hebben. In de eerste periode wordt gewerkt aan de modelkeuze. Een aantal varianten wordt opgesteld en gewogen. De raad maakt een afweging. Als de raad een variant heeft gekozen, beginnen de gesprekken met de verschillende belanghebbenden. Hij voorziet een langdurig, zorgvuldig overlegtraject, voordat tot een definitieve oplossing wordt gekomen. Er is enige tijd nodig om te beoordelen of alle belangen zijn vertegenwoordigd. Medio januari 2011 wordt een overleg gehouden met de mensen die zich hebben opgegeven. Hij realiseert zich dat de deelnemers een achterban zullen hebben. De deelnemers mogen niet schromen vrijuit te spreken. Hierover moeten afspraken worden gemaakt. Het nadere proces wordt medio januari 2011 besproken. In het voorjaar van 2011 wordt doorgewerkt met de onderzoeken en de variaties in het traject om de doorstroming te verbeteren. Medio 2011 kan een keuze worden gemaakt over de te onderzoeken varianten. Een grote terugkoppeling zal plaatsvinden als een aantal modellen voorligt. Dan worden de keuzes nader onderbouwd en toegelicht. De website wordt voorzien van alle informatie: www.amersfoort.nl/amersfoortwestbereikbaar. Er volgt nog een 'community'. Het e-mailadres is:
[email protected]. Het verslag wordt gemaild en op de site geplaatst. Mensen die niet digitaal bereikbaar zijn, ontvangen het verslag per post.
5.
Rondvraag en sluiting De heer Abrahams is bereikbaar, ook voor individuele vragen. Een aanwezige vraagt zich af wie wat onderzoekt.
5
De heer Abrahams geeft aan dat vele varianten en tracés zijn genoemd. De cijfers moeten worden geactualiseerd. Er wordt een kentekenonderzoek gehouden. Nieuwe gegevens worden in kaart gebracht. In het voorjaar van 2011 wordt een keuze gemaakt tussen tracés met realiteitszin. Deze tracés worden onderzocht. De onderzoeksopdracht is openbaar. Een aanwezige zegt dat de mensen die in de participatieraad komen, al zouden zijn aangezocht. De heer Abrahams spreekt dit tegen. Een aanwezige vraagt zich af hoe hij in de participatiegroep kan komen. Wie bepaalt welke mensen in de participatiegroep komen? De heer Abrahams heeft eerder in deze bijeenkomst een voorstel gedaan voor het opzetten van een participatiegroep. Mensen kunnen zich aanmelden per e-mail. Met de gegadigden wordt in januari 2011 gesproken. Dan wordt gekeken of het een werkbare situatie is en of alle belangen worden vertegenwoordigd. Uiteindelijk moet worden gekomen tot een groep van maximaal twintig personen. Een aanwezige heeft alleen de datum van 2020 gehoord. Is dit een vaststaand gegeven? De heer Abrahams geeft aan dat op dat moment het aantal spoorbewegingen zodanig zou zijn, dat de spoorbomen meer dan twintig minuten per uur gesloten zijn. De heer De Haan dankt alle aanwezigen voor hun inbreng en sluit de bijeenkomst om 21.35 uur.
6
