Uw kind en een smartphone Kinderen hebben steeds jonger beschikking over een eigen mobiele telefoon. Dit is voor u als ouder natuurlijk handig, omdat uw kind zo gemakkelijk bereikbaar is via bijvoorbeeld Facebook of WhatsApp. Helaas kleven er ook wat nadelen aan. Lees hieronder meer over enkele potentiële gevaren van het internetten via de smartphone en hoe u uw kind hier in kunt begeleiden. Cyberpesten Digitaal pesten kan op veel manieren. Online pesten mensen, vooral scholieren, elkaar door: • • • •
Misbruik van privégegevens (zoals het stelen van wachtwoorden of het aanmaken van nepaccounts) Uitsluiting in whatsapp-groepen Het verspreiden van beeldmateriaal (zoals intieme foto’s of filmpjes van mishandeling) Dreigtweets en haatposts
(Cyber)pesten voorkomen: dit kun je doen (of laten) Het helpt om een kind weerbaar te maken. Praat met kind(eren) over wat hij/zij doen op internet en maak afspraken: • • • • • • • • •
Deel nooit privégegevens, zoals naam, adres, telefoonnummer of de naam van je school Verzin (samen) een goede nickname Scherm je profiel zoveel mogelijk af; ‘alleen voor vrienden’ is de beste optie Plaats alleen neutrale foto’s (geen sexy foto’s) of beter nog; helemaal geen foto’s waarop je gezicht herkenbaar is Wees selectief in het accepteren van een vriendschapsverzoek; doe dit alleen wanneer je iemand in het echte leven ooit hebt ontmoet Verwijder onbekende mensen uit je vriendenlijst Houd wachtwoorden en inloggegevens altijd geheim: ook voor je beste vriend(inn)en Niet schelden en geen mensen kwetsen, dat zou je in het echt ook niet doen Heb je iets vervelend gezien of meegemaakt? Vertel het aan iemand die je vertrouwt, bv. een ouder, buurvrouw of leerkracht. Bij onze FAQ’s staan instanties die je verder kunnen helpen.
(cyber)pesten aanpakken: dit kun je doen (of laten) Krijgt een kind toch te maken met online pesten, doe dan het volgende: • • • • • •
Complimenteer dat het kind naar je is toegekomen Een kind dat wordt gepest, heeft in 1e instantie behoefte aan steun Luister naar hem/haar en neem zijn/haar verhaal serieus Onderneem niet meteen actie Bedenk eerst (samen met je kind) wat de beste aanpak is Stap pas (na overleg met het kind) naar school en/of ouders en/of andere partijen
•
Pak internet (of computer of tablet) niet af. Het lijkt misschien een oplossing, maar het is oneerlijk om een kind zo’n zware straf te geven terwijl hij/zij eigenlijk slachtoffer is
Adviseer het kind om het volgende te doen: • • • • •
Reageer niet op de mails, berichtjes of filmpjes Bewaar alle mails, berichtjes of filmpjes. Sla ze op of maak er screenshots/foto’s van. Het kan dienen als bewijsmateriaal Aangifte doen? Kijk dan op vraaghetdepolitie.nl Blokkeer degene die je lastig valt Staan de filmpjes of berichten op een website? Benader de eigenaar en vraag om het materiaal te laten verwijderen (maak eerst foto’s als bewijsmateriaal)
Privacy Kinderen gebruiken hun smartphone om via internet verhalen te delen en foto’s naar elkaar te sturen. Vaak staan ze dan niet stil bij hun eigen privacy. Als een Facebook- of Instagram-account namelijk niet goed is afgeschermd, kan iedereen deze statusupdates en foto’s bekijken en zelfs opslaan of doorsturen. Ook via WhatsApp kunnen foto’s of passages uit een gesprek in handen komen van mensen waarvoor de inhoud mogelijk niet is bedoeld. Een schending van de privacy van je kind, maar veel kun je hier niet aan doen wanneer de informatie eenmaal online staat. Het belangrijkste is dus om je kind hiervan bewust te maken zodat hij/zij online niet onbedoeld persoonlijke informatie deelt met anderen. Enkele tips: – Scherm de Facebook-, Instagram- en Twitter-accounts van je kind af – Praat met je kind over het delen van persoonlijke informatie via internet. Sexting Het versturen of ontvangen van seksueel getinte berichten via de smartphone wordt ‘sexting’ genoemd,. Uit onderzoek van bureau Sense en Rutgers WPF blijkt dat steeds meer middelbare scholieren via hun smartphone wel eens dit soort berichten of foto’s ontvangen. Bij 600 van de 1000 ondervraagde scholieren komt dit voor. De Amsterdamse zedenpolitie krijgt elke dag wel een nieuwe melding binnen van sexting. “De jongeren die de beelden hebben gemaakt en doorgestuurd, doen dat vaak in goed vertrouwen”, meent de Amsterdamse zedenpolitie. “De schok is groot als ze vervolgens zien dat de beelden wijdverspreid zijn. Vervolgens worden ze vaak erg gepest.” Ook hierbij geldt dus dat kinderen zich vooral bewust moeten worden van de gevaren en niet zomaar dit soort berichten uit moeten sturen. Enkele tips: – Sexting verbieden zal niet werken, ga echter het gesprek aan en wijs je kind op de gevaren
– Grijp berichten uit het nieuws aan om sexting bespreekbaar te maken – Het kan helpen als je dit gesprek aangaat op een moment dat je kind je niet aan hoeft te kijken, zoals in de auto of tijdens een wandeling. Grooming Kinderlokken verplaatst zich ook naar de digitale wereld. Dit wordt grooming genoemd. Pedofielen maken hierbij gebruik van nep accounts op social media en sluiten zo online vriendschappen met kinderen die zich van geen kwaad bewust zijn en denken met een leeftijdsgenootje te chatten. Bijvoorbeeld via Facebook of MovieStar Planet. Het kind zal zich speciaal voelen en is zo eerder bereid iets voor iemand te doen die hij of zij helemaal niet kent. Dit kan leiden tot seksueel misbruik via de webcam of soms zelfs in het echt. Enkele tips: – Praat met je kind over de gevaren van chatten met onbekenden – Maak je kind duidelijk dat niet iedereen altijd het beste met hen voor heeft. Diefstal Smartphones zijn prijzig en dus voor dieven een gewild voorwerp. Met een onbeveiligde smartphone kan een dief persoonlijke gegevens inzien, bellen wie hij wilt en geld verdienen via dure smsdiensten. Het resultaat is dan een hoge telefoonrekening. Van een onbeveiligde smartphone kunnen ook gemakkelijk de fabrieksinstellingen worden hersteld, waardoor de telefoon geschikt is om door te verkopen. Een goede beveiliging is daarom zeer belangrijk. Enkele tips: – Beveilig samen met je kind zijn smartphone – Stel een goed wachtwoord dat over hoofdletters, leestekens en getallen beschikt – Een veegpatroon of vingerafdruk ter beveiliging is ook goed – Stel iCloud voor de iPhone of de Device Manager van Android in om een kwijtgeraakte telefoon te blokkeren, op afstand de smartphone te vergrendelen en op afstand een bericht naar de verloren smartphone te sturen. In app aankopen De smartphone wordt door een kind niet alleen gebruikt om berichtjes mee te versturen, maar het is nu ook dé gameconsole voor het spelen van computerspelletjes. Vaak zijn deze games gratis te downloaden in een App Store. De ontwikkelaars van deze spelletjes verdienen hun geld met advertenties en het aanbieden van in-app aankopen, waarbij geld worden betaald om toegang te krijgen tot bijvoorbeeld extra levels, karakters of speciale wapens. Het doen van aankopen kan alleen als er een creditcard of bankrekening gekoppeld is aan het account van de App Store waar de game is gedownload. Als dit het geval is kan je kind zoveel aankopen doen als hij wil, met alle mogelijke financiële gevolgen van dien. Enkele tips: – Maak je kind bewust van de eventuele financiële gevolgen van in-app aankopen – Spreek met je kind een budget af dat hij of zij naar eigen inzicht mag invullen – Vergrendel een App Store met een wachtwoord
Algemene tips • • • • •
Praat met je kind over de gevaren van internet en laat hen inzien dat het goed is om online soms terughoudend te zijn Maak je kind ervan bewust dat niet iedereen altijd het beste met hem of haar voor heeft. Neem contact op met de school of sportvereniging als je kind slachtoffer is van cyberpesten. Beveilig een smartphone altijd met een wachtwoord om deze minder aantrekkelijk te maken voor dieven. Vergrendel de App Store of Play Store waar je kind zijn games download met een wachtwoord en maak afspraken over in-app aankopen.
Extra hulp Wil je meer weten over de gevaren van mobiel internet voor kinderen? Kijk op Mijn Kind Online voor nog meer handige tips en ook Veilig Internetten besteedt hier aandacht aan. Verder heeft expertisecentrum Qpido een chatservice waar je als ouder vragen kunt stellen aan deskundigen op het gebied van bijvoorbeeld de gevaren van sexting. Het internet is een bron voor informatie, entertainment of het gemakkelijk onderhouden van sociale contacten, maar blijft risico’s met zich meebrengen. Kinderen verbieden hier gebruik van te maken is onzinnig, maar het is wel belangrijk hen te begeleiden in hun internetgedrag en hen zich zo bewust te maken van de mogelijke gevaren. Hoeveel beeldschermtijd per dag? Een richtlijn voor de tijdsbesteding op een dag is lastig, omdat kinderen vaak – net als volwassenen – veel media tegelijk gebruiken. De tv staat aan, tegelijkertijd zijn ze op een tablet of mobiel bezig, ze luisteren muziek bij het maken van huiswerk. Een algemene richtlijn is: niet meer dan twee tot drie uur beeldschermtijd per dag. Drie uur is al veel. Vooral ook als je wilt dat er nog tijd over is om te bewegen en andere dingen te doen. Uiteindelijk geldt: gezond verstand boven alles. Als er maar regels zijn, hoe die er ook uitzien. Want als je geen regels geeft, weet je zeker dat het mediagebruik in de puberteit uit de hand loopt. De tips hieronder kunnen je helpen bij het stellen van regels. Tip 1: stop ruim voor bedtijd met gamen Het beste is dat je kind anderhalf uur voor de bedtijd stopt met gamen. Kinderen blijven anders te lang alert, waardoor ze moeilijker in slaap komen. Bij tv-kijken of lezen treedt dat effect niet op. Tip 2: liever geen eigen tv Geef kinderen liever geen tv op de eigen kamer. Ze gaan daardoor minder spelen. Tv op zich is geen probleem als het niet te veel is, liefst op vaste tijden, en samen met een ouder in de buurt. Tip 3: laat de jongste niet meekijken met de oudste Zijn er kinderen van verschillende leeftijd in het gezin, verdeel dan de tijd van computer, tablet en tv onder hen, zodat de jongste kinderen niet steeds programma’s en games te zien krijgen waar ze nog niet aan toe zijn.
Tip 4: positief gedrag online Praat over vriendelijk en netjes gedrag online. Leg uit dat de wet ook op internet geldt. Zo mag je niet inbreken in het account van een ander; dat is strafbaar. En je mag iemand niet kwetsen, beledigen of uitschelden. Ook niet via internet of je mobiele telefoon. Tip 5: voorzichtig zijn met eigen gegevens Leer kinderen voorzichtig te zijn met hun gegevens: vertel niet aan vreemden wat je persoonsgegevens zijn (naam, adres, telefoonnummer), maar geef ook niet al te veel persoonlijke gegevens (waar je op school zit, waar je ouders werken enz.). Anderen kunnen er misbruik van maken. Tip 6: afspraken over online geld uitgeven Spreek af of je kind zakgeld mag uitgeven op internet, en zo ja, hoeveel en hoe. Tip 7: Meldknop.nl Vertel kinderen waar ze hulp kunnen vragen als dat nodig is. Je wilt natuurlijk dat ze meteen naar jou komen, maar als ze dat niet willen of kunnen, dan is er de Kindertelefoon. Maak ze ook bekend met de Meldknop.nl. Hier kunnen ze informatie lezen, maar ook direct met een hulpverlener in contact komen. Installeer de Meldknop in de browser, zodat ze die weten te vinden.
