Dichter. Man is surrounded by three layers: the skin, the clothes and the wall friedensreich hundertwasser

Dichter op de huid Skin Deep

Man is surrounded by three layers: the skin, the clothes and the wall friedensreich hundertwasser

Dichter op de huid is een verkenning van de vele betekenissen van de huid. Een beeldende en een beschrijvende studie, op de raakvlakken van vormgeving, filosofie, fysica, beeldende kunst en poëzie. Dichter op de huid is een samenwerkingsproject van Fort Asperen en het Nationaal Glasmuseum en vormt een tweeluik met het project Op het lijf geblazen. Op het lijf geblazen kan het best begrepen worden als een serie experimenten in de Glasblazerij Leerdam waarbij modeontwerpers en kunstenaars is gevraagd draagbare objecten in glas te maken. Skin Deep is an exploration of the many meanings of skin, a visual, descriptive study touching on design, physics, philosophy, visual arts, design and poetry. Skin Deep is a collaborative project between Fort Asperen and the National Glass Museum forming a diptych with Blowing Life. Blowing Life can best be understood as a series of experiments in the Glasblazerij Leerdam in which fashion designers and artists have been asked to create wearable objects in glass.

Arnoud Odding & Tiziana Nespoli stichting glas – 2008

9 789078 034063

Op het lijf geblazen | Blowing Life

Connecting the fragments

De samenhang der splinters

Almost everything we see, we are used to seeing from the outside, be it a chair, a computer or a person. On the rare occasion that we do glimpse below the surface, it is surprising, confusing or shocking. Skin is perfectly normal and extraordinary at the same time, full of contradictions. Anyone wishing to research skin will find several exhibitions on Internet in which a different aspect of skin is highlighted each time: skin and fashion, architecture and skin, skin and identity, the physics of skin, design and skin; and yes even glass skin. Everybody views skin from their own perspective: the architect sees the larger form, the philosopher the world’s mask, the poet a metaphor and the trader a market. Skin confronts us with our fragmented views of the world. The exhibition Dichter op de Huid (Skin Deep) and this publication place some of these fragments next to each other, like pieces of a puzzle, colour by colour, the outside facing up, looking carefully to see what fits. Dichter op de Huid is merely scratching at the surface of a colossal project, a careful attempt at mapping the many ways we give meaning to the skin around us. The words, the formulas and the art that in turn create an image, ungraspable, ephemeral, inexpressible in words. This exhibition aims to overcome the fragmented meanings in our mind: unavailingly yet beautifully.

Van vrijwel alles dat we zien zijn we gewend aan de buitenkant, of het nu een stoel, een computer of een mens is. De enkele keer dat we de binnenkant te zien krijgen is dat verrassend, verwarrend of shockerend. De huid is doodgewoon en bijzonder tegelijk, een vel vol tegenstrijdigheden. Wie zich een beetje verdiept in de huid komt op internet meerdere tentoonstellingen tegen waar telkens een ander aspect van de huid getoond werd: de huid in de mode; architectuur en huid; huid en identiteit, de fysica van de huid; design en huid; ja zelfs de huid van glas. Ieder kijkt vanuit zijn eigen perspectief naar de huid. De architect ziet de grote vorm, de filosoof het masker van de wereld, de dichter een metafoor en de ondernemer een markt. De huid confronteert ons met onze versplinterde wereldbeelden. De tentoonstelling Dichter op de Huid en deze publicatie leggen een aantal van die splinters naast elkaar, als puzzelstukjes. Kleur bij kleur, de buitenkant naar boven, voorzichtig kijken wat er past. Dichter op de Huid is niet meer dan ruiken aan een titanenproject, een aarzelende poging tot cartograferen van de vele manieren waarop wij betekenis geven aan de huid om ons heen. De woorden, de formules en de kunst die er eigen ongrijpbare, meestal niet in taal te vangen, verbeeldingen aan geven. Deze tentoonstelling wil de versplinterde betekenissen in ons hoofd doorbreken. Vergeefs, maar in schoonheid.

Juni 2008

VOORWOORD

Tiziana Nespoli and Arnoud Odding Tiziana Nespoli en Arnoud Odding

The curators of Dichter op de Huid (Skin Deep) are Arnoud Odding and Tiziana Nespoli. Tiziana Nespoli is a freelance exhibition producer in Amsterdam and has been Head of Exhibitions for The Zoological Museum Amsterdam of the University of Amsterdam since 1997. Arnoud Odding founded the production bureau O dubbel d in The Hague in 1990 and is Director of Stichting Glas: the museum umbrella organisation of the National Glass Museum and the Glasblazerij Leerdam. In 2004 they published the book Het Gedroomde Museum (The Dreamed Museum), a series of essays in which they describe the origins of museums as places where cultural and scientific insights were generated, presented and openly discussed. In this publication they attempted to re-define a museum as a think tank for scientists, artists, philosophers and of course the general public; a place where everybody was able to play a dubious role. Since then, they have jointly published various articles in which this method of doubt was tested on diverse subjects.

2

Nationaal Glasmuseum Leerdam / Fort Asperen

De curatoren van Dichter op de Huid zijn Arnoud Odding en Tiziana Nespoli. Tiziana Nespoli is zelfstandig tentoonstellingsmaker te Amsterdam en sinds 1997 Hoofd Tentoonstellingen van het Zoölogisch Museum van de Universiteit van Amsterdam. Arnoud Odding begon in 1990 het organisatiebureau O dubbel d te Den Haag en is tevens directeur van de Stichting Glas: de museale koepel van het Nationaal Glasmuseum en de Glasblazerij Leerdam. In 2004 publiceerden zij het boek Het Gedroomde Museum, een serie essays waarin zij de oorsprong van musea beschrijven als plaatsen waar culturele en wetenschappelijke inzichten werden gegenereerd, gepresenteerd en publiekelijk ter discussie gesteld. Zij probeerden in deze publicatie het museum te herdefiniëren als een ‘denktank voor wetenschappers, kunstenaars, filosofen en natuurlijk het algemeen publiek; een plek waar iedereen een twijfelachtige rol kan spelen.’ Sinds 2004 publiceerden zij samen diverse artikelen waarin deze methode van de twijfel op uiteenlopende onderwerpen werd uitgetest.

Skin Deep / Dichter op de huid

Voorwoord

PREFACE

PREFACE

3

Billboard van onze identiteit ie in zijn hart kijkt, W voelt zich slecht op zijn gemak in zijn huid

E

Dit is mijn dag Vanochtend werd ik wakker in een droom van iemand die een huid van vlees bewoont. Ik kon niet vluchten, ik was geen Tsjwang Tse die had gedroomd dat hij een vlinder was en zich bij ochtendlicht afvroeg of hij, Tsjwang Tse, gedroomd had een vlinder te zijn of dat de vlinder droomde als Tsjwang Tse te ontwaken, nee, ik was een mens, een taai skelet met tweeëndertig tanden, twee handen en een tragisch intellect dat met een angst voor klokken was behept. Maar langzaam, bijna heilig stond ik op, gaf mijn gezicht een hand en ritste mijn gedachten dicht. Dit is mijn dag wist ik. Hier lonkt een spiegel naar verwonderd licht. Daar breekt een vlinder uit. En dat ben ik. Menno Wigman, Dit is mijn dag

Johann Wolfgang von Goethe

r is geen ander dier dan de mens dat zijn oppervlakte vereert als sacraal ornament van het lichaam. Er is geen ander orgaan dat in de loop der tijden zo gemanipuleerd is als de huid. Geen deel van het menselijk lichaam is maakbaarder, kwetsbaarder of bedrieglijker.

De huid is van nature eerlijk De huid is het omhulsel, dat het individu van de buitenwereld afgrenst. De huid is het zichtbare, is dat wat wij tonen. Het is niet vreemd dat juist ons vel symbool van onze vitaliteit is geworden. Een doffe vacht, groezelige veren of een vale fletse huid weerspiegelt onze slechte gezondheid. Het zijn tekenen van zwakte, ziekte, of ouderdom. Een zieke huid is afstotelijk, seksueel oninteressant. Maar ontbinding is ook mooi. De craquelé van een lemen huis in de zon, van een uitgedroogd schilderij, van een geglazuurde glazen vaas en zelfs – of misschien juist – van een uitgemergelde, zieke rug in barmhartig strijklicht. De huid weerspiegelt ons welzijn, ons genot of onze ziekte. De huid ruikt, stinkt en zweet, verkleurt en ontkleurt, tintelt of trekt samen. De huid zendt geursignalen uit die we kunnen vangen in een flesje. De huid is intiem en privé. Wie is bereid de bezwete huid van een vreemde te kussen, of zelfs in de eigen huid te snijden? Van onze huid lezen wij onze gezondheid af, onze jeugdigheid, onze identiteit en onze individualiteit. Via onze huid en onze haren communiceren wij ongewild en soms zelfs ongemerkt. Huid lijkt de reflectie te zijn geworden van ons diepste zelf. Misschien hebben wij juist daarom door de eeuwen heen gespeeld met de manipulatie van de huid. Misschien hebben wij telkens nieuwe manieren bedacht om de ander om de tuin te leiden omdat ons vel zo’n oprechte weergave is van ons innerlijk. Om de werkelijkheid te maskeren? Verleiding en misleiding We zijn van visueel georiënteerde dieren uitgegroeid tot visueel geobsedeerde dieren, die nieuwe lagen en nieuwe betekenissen


5

Essay Billboard van onze identiteit

OVER / OP / IN / VOORBIJ DE HUID

OVER DE HUID

Ons dagelijks ritueel In de afgelopen 150 jaar ontstond een ware industrie rondom de verleiding en misleiding, maar ook rondom de sacrale functie van de huid. Brandstof voor cosmetische fabrieken: een toename van het

6



7

Essay Billboard van onze identiteit

vermogen om meer mensen te zien dan je kunt kennen. Eerst op schilderijen, toen op foto’s, televisies, internet. Dagelijks zagen wij vele onbekende gezichten aan ons voorbij trekken, we konden onze obsessie met het zien niet meer beteugelen. Ons visuele perspectief nam toe, en daarmee ook de wens om op anderen te lijken. Anderen die er beter uit zagen, jonger, gezonder, gladder, strakker, glanzender, doffer, gekleurder, gepierceder, gehangener, gebutster, extremer, extremer, extremer. We zijn geobsedeerd geraakt. De cosmetica van de huid is de laatste tientallen jaren een integraal onderdeel geworden van ons modebeeld, van ons dagelijks ritueel, van de identiteit die wij willen uitdragen. Van die identiteit die wij wensen te zijn; en alles lijkt mogelijk. Als wij de vijftig gepasseerd zijn moeten we nog steeds seksueel aantrekkelijk zijn met een strak vel, ook al heeft dat in het geval van de meeste vrouwen weinig biologische zin. We moeten viriel zijn en onze onbedwingbare krachten manifesteren en daarom leggen wij een dwaalspoor aan met tatoeages, haken en hightech huiden. Maar wie is nou wie aan het misleiden, inmiddels? De eeuwigdurende jeugd wordt ons aangesmeerd in potjes die onze oppervlakte van twee kanten bestoken. Met extra gezonde bacteriën van binnen en met nanodeeltjes van buiten. De eeuwigdurende vitaliteit wordt ons door onze wassen neus geboord, want de huid blijft de huid met een eigen fysica en een eigen identiteit. Regenerist of degenerist. Vroeg of laat zal alles vergaan. Wie zijn huid kent, kent zichzelf.


op de huid hebben aangebracht. De snelle visuele beoordeling van het uiterlijk van de ander en zijn intenties is van levensbelang. Vrienden en vijanden, seksueel gelijken of ongelijken. Woorden zijn mooi maar de huid, haar geur, haar status kan allesbepalend zijn. Mooie woorden vervagen bij de aanblik van een huid die ons niet past. De eerste indruk ontlenen we aan onze huid, aan de decoratie van onze huid, aan de kleren die wij over onze huid spannen. De huid wordt een doek dat wij wassen en baden, verhullen en onthullen, betekenen, doorboren, oprekken en besproeien met anti-zweetmiddelen. De huid is het billboard geworden van onze identiteit. Al zeker zo’n tienduizend jaar manipuleren wij onze oppervlakte. Met de toename van de technische mogelijkheden veranderen slechts de middelen, niet de intenties. Van het simpelweg aanbrengen van minerale kleurstoffen op de schaars geklede huid zoals rode oker, gele oker, witte as en klei die in archeologische opgravingen telkens teruggevonden worden in Afrikaanse grotten, tot de zuid Amerikaanse ukurù, een rode kleurstof die uit de zaden van het gelijknamige fruit wordt getrokken. Van de houtskool uit Egypte die gebruikt werd om de ogen sprekender mee te maken, tot het groene malachietpoeder dat zij op hun oogleden smeerden en het rode oker of de carmijn waarmee zij hun lippen voller maakten: het zijn de eco-varianten van onze moderne misleidingtechnieken. Technieken waar de mode nog dagelijks gebruik van maakt. Ook minder milde en meer permanente krassen, tatoeages en piercings ontstonden dankzij ons toenemend technisch vernuft. Zodra de techniek er is, wordt er dankbaar gebruik van gemaakt om het ook op ons eigen lijf toe te passen. Hoe gruwelijker de techniek waarmee wij onze huid manipuleren, hoe meer de techniek in oorsprong toegepast werd bij initiatieriten, riten die de overgang van de mens van de ene levensfase naar de andere begeleidden. Honderden krassen in de huid die van een jongen een man maakten, patronen van littekens op het gezicht van jonge meisjes die volwassen werden, Mandan-priesters die zich aan haken in borst en rug op lieten ophangen in de Okipa-ceremonie, de heiligste ceremonie van hun indianenstam. En dichterbij, kunstenaars die in hun eigen vel kerfden bij wijze van demonstratie. De hardhandige manipulatie van de huid, bracht ons dichter bij ons zelf, maakte dat wij innerlijke groei door konden maken en een hogere staat van bewustzijn bereikten, wat we daar ook onder verstonden.

About skin

The billboard of our identity He, who looks into his heart, feels uncomfortable under his skin

T

Johann Wolfgang von Goethe

here is no animal other than man that reveres its surface as the body’s sacred ornament. There has been no other organ throughout history which has been manipulated to the same extent. No part of the human body heals as quickly, is more vulnerable or deceptive.

Seduction and deceit From being visually oriented animals, we have developed into visually obsessed animals; we have added new layers and new meaning to skin. The quick visual judgement of appearances and


9

Essay The billboard of our identity

About / On / IN / Under thE skin

Skin is honest by nature The skin is the casing that separates the individual from the outside world. The skin is visible, the part of ourselves that we show. It is not so strange then, that our skin has become the symbol of our vitality. A dull coat, soiled feathers or an ashen, pallid complexion reflects poor health. They are signs of weakness, ill health and old age. Unhealthy skin is repulsive, sexually uninteresting. However, decomposition can be beautiful too. Cracked mud huts in the sun, old dried-out paintings, a craquelé glass vase and even – or even particularly – an emaciated, sick-looking back in warm skim light. Skin reflects our wellbeing, our pleasure or our sickness. Skin smells, stinks and sweats, colours and fades, tingles and tightens. Skin emits smell signals we could catch in a bottle. Skin is intimate and private. Who would be prepared to kiss a stranger’s sweaty skin, or cut into his or her own with a knife? Our skin reveals how healthy and youthful we are, as well as revealing our individuality. We communicate through our skin and our hair, unintentionally and sometimes unnoticed. Skin seems to have become part of our innermost selves. Maybe this is why, through the ages, we have toyed with the manipulation of our skin. Maybe we have continuously thought up new ways to lead others down the garden path because our skin is such a genuine representation of our inner self, to mask the truth?

healthier, smoother, tighter, shinier, matter, more coloured, more pierced, gaunter, extremer contours, extremer extremes. We have become obsessed. The cosmetics of the skin have become an integral part of our fashion image over the last dozen or so years, of our daily ritual, of the identity we wish to portray, of the identity we wish to have. Furthermore, everything appears to be possible. If we have past the age of fifty we must still be sexually attractive, with tight skin. Even though for most women, there is no biological need for this. We have to be virile and our untameable forces have to manifest, which is why we leave a false scent using tattoos, hooks and high-tech skins. But who is misleading whom these days? We are being palmed off with eternal youth in pots that bombard our surface from two sides, extra healthy bacteria from the inside and nanoparticles from the outside. We are made to believe in eternal vitality, the skin remains skin with its own physics and its own identity, regenerating or degenerating. Sooner or later everything will perish. He who knows his skin knows himself.

Our daily ritual Over the last 150 years, a true industry has developed around seduction and deceit, but also around the sacred function of skin. Fuel for cosmetics factories: an increase in the ability to see more people than you could know, first in paintings, then in photos, on television and Internet. On a daily basis we have seen many unknown faces pass us by, we were not able to curb our obsession with seeing any longer. Our visual perspective has increased, and with this our desire to resemble others. Others who look better, younger,

10



11

Essay The billboard of our identity


intentions of others are of vital importance; friends and foes, sexual equals or opposites. Words are beautiful but the skin, its smell; its status is the determining factor. Beautiful words fade once the eyes see the skin and it is found wanting. We form our first impressions from the skin, from how our skin is decorated, from the clothes we cover our skin in. Skin becomes a cloth that we wash and bathe, cover and uncover, paint, pierce and stretch and spray with antiperspirants. Our skin has become the billboard for our identity. We have been manipulating our surface for at least ten thousand years. With the developments in technical possibilities merely the means and not the intentions have changed. From the simple application of mineral colorants on sparsely clothed skin such as red ochre, yellow ochre, white ash and clays continuously being discovered in archaeological sites from African caves to the American ukurùs. A red dye which is taken from the fruit with the same name or charcoal from Egypt which was used to make the eyes more striking, or the green powdered malachite that was used as eye shadow and the red ochre or carmine with which people made their lips look fuller; these are the organic varieties of our modern techniques of deceit. Techniques employed by the fashion industry on a daily basis. Less subtle and more permanent scratches, tattoos and piercings originated thanks to our increasing technical ingenuity. As soon as a technique becomes available, it is appreciatively made use of on our own bodies too. The more gruesome the technique with which we manipulate our skin, the more likely the technique was originally used in initiation rites; rites which marked the transition of a person from one phase of life to the next: hundreds of scratches on the skin turned a boy into a man, patterned scars on the faces of young girls made them women, Mandan priests allowing themselves to be hung from hooks on their chests and backs during the Okipa ceremony, the most holy of ceremonies for their Indian tribe. Closer to home, artists who gouge out their own skin to prove a point. The heavy-handed manipulation of the skin, brought us closer to ourselves, enabled us to undergo personal development and achieve a higher state of consciousness, whatever that may have meant to us.

Deze Vlaamse modeontwerper is geboren in Brecht, België in 1957. Hij studeerde in 1980 af aan de modeafdeling van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen. Samen met Dirk van Saene, Dries van Noten, Ann Demeulemeester, Martin Margiela, Marina Yee (afgestudeerd in 1981) en Dirk Bikkembergs (afgestudeerd in 1982) werd hij bekend als de Antwerpse Zes. Hij brengt sinds 1983 elk jaar een eigen collectie uit, elk met een eigen naam. De collectie van 2008 heet “Skin King” en is gebaseerd op de Azteken die hun overwonnen vijanden vilden en hun huid aantrokken... mode als second skin en als offer.

Beirendonck is a Flemish designer, born in Brecht, Belgium in 1957. In 1980 he studied at the fashion department of Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerp, off and on, and became known as one of the Antwerpse Zes, along with Dirk van Saene, Dries van Noten, Ann Demeulemeester, Martin Margiela, Marina Yee (graduated 1981) and Dirk Bikkembergs (graduated 1982). Since 1983, he has brought out his own titled collection every year. The 2008 collection is called “Skin King” and is based on the Aztecs who skinned the enemies they had conquered and wore their skins... fashion as a second skin and as an offering.

12


XVI

Naomi Filmer (1969) woont en werkt in Milaan en Londen als freelance sieraad ontwerper en is als senior onderzoeker verbonden aan Central Saint Martins in Londen. Gericht op op de relatie tussen object en lichaam, maakt ze werk dat prikt, omhelst, smelt en vervelt. Ze onderzoekt de lichaamsvorm door toevoegingen en verplaatsingen in plaats van door decoratie, waarmee ze het lichaam als een zelfstandig sieraad presenteert. Voor Dichter op de huid blaast ze glas op leer. Leer, eerst een dierenhuid, nu verwerkt tot een schoen om de voet van een ander dier te versieren en te beschermen. Het resultaat is een referentie naar de glazen muiltjes uit het sprookje, onvergankelijke voetafdrukken, de aanwezigheid van een lichaam, een mens, een dier, een verleden, maar wel in afwezigheid…

Naomi Filmer (1969) lives and works in London and Milan, as a freelance designer and jewellery artist, and holds a Senior Research Fellowship at Central St Martins. Focussing on the relationship between object and body, she makes works that pinch, plug, hug and melt, exploring the body by placement and attachment, rather than decoration. In her recent works she selects details of physical form and expression, presenting the body as a jewel in its own right. For Skin Deep glass is blown onto leather. Leather, once the skin of an animal, is transformed into a shoe to decorate and protect the foot of another animal. The result is a reference to the glass slippers of the fairy tale, everlasting footprints, the presence of body, a person, an animal, a past, but in their absence.


13

Artists

XIV

> pagina


> pagina

Shoulder Balls

Kunstenaars

Skin King Collection

Naomi Filmer


Walter van Beirendonck

> pagina

> pagina

I

Joanneke Meester (1966) heeft een bijzondere relatie tot het menselijk lichaam. Ze heeft in één klap bekendheid gekregen toen zij een pistooltje maakte uit de huid van haar buik. Meester is geïnteresseerd in de maak baarheid en de kwetsbaarheid van de mens. Zij is zich scherp bewust van het geweld dat overal in de maatschappij onderhuids aanwezig is en probeert de donkere kant van de dingen, de kant die we zo vaak proberen weg te stoppen, juist aan het licht te brengen. In het woord ‘onderhuids’ zit een sleutel tot haar werk verborgen, namelijk het woord ‘huid’. De huid als spiegel van de binnenkant, als groot en gevoelig vel, waarop veel af te lezen valt, of juist niet.

Joanneke Meester (1966) has a special relationship with the human body. She became instantly renowned when she fashioned a gun from the skin of her own stomach. Meester is interested in man’s ability to heal and in man’s vulnerability. She is keenly aware of the violence present under the surface in society and tries to bring to light the dark side, which we so often try to hide. In the phrase ‘under the skin’ there is a hidden key to her work, the word skin. The skin as a mirror of the inside, as a large and sensitive layer, reveals much or nothing at all.

14

II


De afgelopen twintig jaar heeft de Nederlandse kunstenaar Berend Strik (1960) in verschillende disciplines gewerkt, variërend van beeldhouwen tot architectuur tot tweedimensionaal werk. Hij is echter het meest bekend om zijn borduurwerken waarmee hij eind jaren tachtig is begonnen. Het beginpunt ervan is altijd een foto, bijvoorbeeld oude familiefoto’s, foto’s uit tijdschriften of gemaakt tijdens zijn reizen. Strik naait over de foto’s heen en zet er stukken stof op vast. De reproduceerbaarheid van de foto’s wordt ondermijnt door het kwetsbare borduurwerk, waardoor de autonomie van het beeld terugkeert. Het onderwerp van de foto wordt een origineel, en krijgt het karakter van een vervormd schilderij. Hij transformeert de betekenis van het beeld en van het werk. Hij verandert het verhaal, speelt met stijl en sfeer en gebruikt autobiografische details om uit te drukken waarvan hij vindt dat het universeel is.

Over the past twenty years, Dutch artist, Berend Strik (1960) has worked in various disciplines, ranging from sculpture and archi tecture to work in two dimensions. However, he is perhaps best known for the embroidered pieces he started working on at the end of the Eighties. The starting point for these were photographs, including old family pictures, photographs in magazines and his own travel pictures. Strik proceeds to stitch over these images adding patches of fabric. The photograph’s power of reproduction is undermined by the delicate stitching, returning the image into a more autonomous form. The subject of the photograph becomes original, taking on the character of a mutated painting. He intervenes in the meanings within an image and with the image itself. He alters the narrative, plays with historic atmospheres and historical art clichés as well as using autobiographical details to express something he feels is universal.


15

Artists

The Pardon Letters


Collage #29

Kunstenaars

Berend Strik


Joanneke Meester

Collection 2008/2009 > pagina

Hussein Chalayan is een Turks-Cypriotische modeontwerper, geboren in 1970. Hij studeerde aan het Central Saint Martins in Londen, en viel tijdens zijn eindexamen op doordat hij gebruik maakte van onconventionele materialen en onorthodoxe technieken. Hussein Chalayan behoort tot de meest vernieuwende, experimentele en conceptuele modeontwerpers van dit moment. Zijn inspiratie en concept haalt hij voornamelijk uit de filosofie en antropologie en maakt gebruik van niet eerder gebruikte technieken in de mode. Zo verwerkte hij zijn Airborne Collection uit 2007 LED lampjes in de kleding en straalde er laser-licht uit de jurken die getoond werden in zijn 2008 collectie. Hussein Chalayan is a Turkish-Cypriot fashion designer, born in 1970. He studied at Central Saint Martins College, London, attracting attention with his use of both unconventional materials and unorthodox techniques. He is one of today’s most innovative and experimental conceptual fashion designers. Philosophy and anthropology being his main source of inspiration and he uses techniques that have not been used before in fashion. For instance, LED lighting was used in his Airborne Collection from 2007 and the dresses shown in his most recent 2008 collection emit laser light.

16


XIV

De Nederlandse mode-ontwerper Alexander van Slobbe (1959) kan gezien worden als de grondlegger van het minimalisme in de Nederlandse mode, sinds zijn “cum laude” afstuderen aan de Arnhemse kunstacademie. Hij streeft naar een eigen vormentaal die tot uiting komt in zijn vrouwenlabel Orson + Bodil (opgericht in 1989). Eén van de intenties van Orson + Bodil is de crossover met diverse andere disciplines, zoals fotografie en architectuur. Van Slobbe verwerkt zowel ambachtelijke technieken als nieuwe materialen in zijn ontwerpen: van nylon tot porseleinen knopen gemaakt door Koninklijke Tichelaar Makkum. Met Tichelaar heeft hij in 2006 de Parels van Makkum gemaakt van porselein, een modern alternatief voor een traditionele parelketting.

The Dutch fashion designer Alexander van Slobbe (1959) is considered the founder of minimalism in Dutch fashion since he graduated with honours from the Arnhem Academy of Art and Design. He pursues a personal language of design, which is brought to life in his women’s clothes label, Orson + Bodil (founded in 1989). One of Orson + Bodil’s intentions is to cross over into diverse disciplines such as photography and architec ture. Van Slobbe uses traditional techniques as well as new materials in his designs: from nylon to porcelain buttons created by Royal Tichelaar Makkum. He created the porcelain Makkum Pearls with Tichelaar in 2006, a modern alternative for the traditional string of pearls.


17

Artists

XIII


> pagina

Kunstenaars

Collection 2000

Alexander van Slobbe


Hussein Chalayan

De fysica van de oppervlakte IJskristallen

Zo koud werd het in huis,

zo koud was de winter dat we vastvroren aan elkaar.

Elke poging tot een gebaar

ging verloren in splinters ijs op de huid. Elk geluid werd flinterdun.

Toen de dooi inviel

smolt ook de glasheldere pijn die ons zo omzichtig had aangeraakt.

O, dat ijskoud liefhebben

dat mijn samenzijn met jou mogelijk maakt, onmogelijk maakt. Maarten Doorman, Het gelijk van de vismarkt

Slangen die niet van huid kunnen verwisselen, gaan te gronde. Evenzo de geesten die men verhindert van mening te veranderen: zij houden op geest te zijn

D Friedrich Nietzsche

e oppervlakte is één zijde maal de andere zijde – bij een vierkant of een rechthoek. Bij een driehoek is de oppervlakte de helft van de basis maal de hoogte. En bij een cirkel is de oppervlakte pi maal de straal (de helft van de diameter) in het kwadraat. De oppervlakte verhult en verraadt. En hoewel een abstract en nietszeggend vormloos vel, is de opper– vlakte bepalend voor de inhoud. De verhouding van de oppervlakte tot het volume dat zij verhult, kan – zoals we later zullen zien – zelfs levensbepalend zijn. De verhouding tussen de oppervlakte en het volume heeft een enorme impact op de biologische levenskwaliteit van organismen, of op het karakter van de materie. Als je bedenkt dat de oppervlakte van een kubus zes keer de zijde maal de zijde is geworden, in plaats van één keer de zijde maal de zijde, of in het geval van een cirkel vier pi maal de straal in het kwadraat, is er iets wezenlijks veranderd in de verhouding tussen oppervlakte en volume. Maar zegt volume wel iets over de inhoud? Of ontleent de inhoud juist betekenis aan de oppervlakte? Als de diameter van een ronde eencellige of een molecuul toeneemt, heeft hij in verhouding tot zijn inhoud uiteindelijk minder oppervlakte tot zijn beschikking aan de buitenkant. De oppervlakte-volume-verhouding is gewijzigd. Een toegenomen oppervlakte-volume verhouding heeft voor- en nadelen, die van invloed zijn op zowel de dode als de levende materie. S pan de huid van een ezel over een pispot en gij hebt een trommel Gustave Flaubert

De oppervlakte zuigt zich vast aan het volume als een huid op de botten van een stervend lichaam. De oppervlakte verdeelt zich als het kant dat gespannen wordt over onze dijen. De oppervlakte lokt


19

Essay De fysica van de oppervlakte


Op de huid

De toekomst is ons hemd, maar het heden is onze huid Eugène Ionesco

Spanningen De oppervlakte is mysterieus. En zelfs als buiten en binnen van hetzelfde materiaal gemaakt zijn, gedraagt buiten zich altijd anders dan binnen. Als je kijkt naar een klomp goud, of naar de oppervlakte van een parel, dan gedragen dezelfde atomen binnen in een kristal zich anders dan de atomen die zich aan de oppervlakte bevinden. Een klomp goud kan een mooie ring worden, maar op nano niveau, als er maar een paar duizend atomen bij elkaar zitten, verraadt de oppervlakte zich als reactief katalysator. De chemische kracht in bijvoorbeeld een goudkristal, hangt af van het aantal chemische verbindingen dat de atomen onderling kunnen maken en dat hangt weer af van de vrije elektronen die in een vage mist om het atoom heen zweven. Atomen die zich aan de oppervlakte van een kristal bevinden kunnen minder verbindingen leggen dan degenen die diep binnen in de goudklomp liggen; zij zijn omgeven door talloze aantrekkelijke buren. Het gevolg van deze oneerlijke verdeling tussen buiten en binnen is dat de elektronenmist van de oppervlakteatomen samengetrokken wordt, naar binnen gezogen, naar vrij beschikbare buurnevels.

20



21

Essay BDe fysica van de oppervlakte

De oppervlakte is altijd het overgangsgebied tussen buiten en binnen. Een interface. De oppervlakte is de grens tussen vast en vloeibaar, tussen hemel en aarde. En daarom kan een mug landen op het water. Zelfs als atomen niet actief met elkaar reageren, of zich niet actief met elkaar kunnen verbinden, gebeuren er rare dingen. Moleculen kunnen elkaar heel zwakjes aantrekken als de atomen waaruit zij bestaan een dipool kunnen vormen of dat al zijn. Een dipool is simpelweg een object met twee polen, twee uiteinden met tegengestelde elektrische of magnetische polariteit. In feite is elke magneet een dipool. Elektrische dipolen zijn objecten die als geheel weliswaar neutraal zijn, maar gepolariseerd doordat de electrische ladingen niet evenwichtig verdeeld zijn over het atoom: de ene kant is positief en de andere negatief. Het watermolecuul is daarvan een voorbeeld. Dankzij deze dipool wordt onze voorgekookte maaltijd heet in de magnetische magnetron. Dankzij deze dipool verandert water aan de oppervlakte in een elektrisch elastiekje; de watermoleculen aan de oppervlakte grijpen elkaar aan, richten zich als magneten naar elkaar toe omdat er boven niets meer is. Behalve misschien een kever als het Schrijvertje dat dankzij de oppervlakteverbredingen aan zijn voeten vaste grond voelt. Liggend op een verend rubber vel voelen wij de spanning van de oppervlakte.


een reactie uit, stemt of ontstemt. De oppervlakte is de misleidende verrader van de inhoud. Maar ook weer niet. De oppervlakte van de moleculen waaruit de materie is opgebouwd beïnvloedt de reactiviteit; hoe groter de buitenkant is ten opzichte van de binnenkant, hoe groter de kans is op interactie met de omgeving. Simpelweg omdat er meer oppervlakte beschikbaar is om mee te reageren. Onze oppervlakte is ons reactiecentrum, ons communicatiekanaal, met de buitenwereld. Fijn gemalen zout lost sneller op dan grof gemalen zout. Een doorschijnend, fijnmazig kledingstuk dat slechts een enkel toont, is erotischer dan een naakte vrouw. Maar ook omgekeerd: hoe kleiner de oppervlakte van een levend wezen is, hoe minder schadelijk de invloed van de omgeving. Zoals het gladde oppervlak op een vaas minder stof vasthoudt dan een geribbelde. Net zoals oppervlakteverkleining handig kan zijn, is ook oppervlaktevergroting in de natuur een populair beginsel. Poriën, butsen, inhammen, deuken, stekels en punten – indien gewenst worden alle middelen toegepast. Vaak zien we dit beginsel van oppervlaktevergroting binnen in organismen, daar waar het veilig is en noodzakelijk om zo groot mogelijk te zijn binnen gestelde grenzen. Vertakkende longen, kieuwen, gerimpelde darmen, de plekken waar interactie en reactiviteit bron van het leven zijn. Maar in diezelfde organismen wordt net zo goed aan oppervlakteminimalisatie gedaan, als dat wenselijk is: lange dunne zenuwcellen die niets hoeven op te nemen, alleen iets door te geven.

On the skin

The physics of the surface The snake that cannot shed its skin perishes. So do the spirits who are prevented from changing their opinions; they cease to be spirits

S

Friedrich Nietzsche

I f you span the skin of a donkey over a piss pot you shall have a drum Gustave Flaubert

The surface draws a vacuum around the volume as the skin does around the bones of a dying body. The surface spreads, as the sides stretched over our thighs. The surface entices a reaction, agreeable or disagreeable. The surface is the misleading betrayer of the content. But then again it is not. The surface of the molecules of which the matter is built


23

Essay The physics of the surface


urface area is one side times the other side – for a square or a rectangle. For a triangle, the surface area is half the base times the height. For a circle, the surface area is pi times the radius (half the diameter) squared. The surface conceals and betrays. Even though it may be an abstract, meaningless, formless sheet, the surface determines the content. The relation of the surface area to the volume which it conceals can even be – as we will see later – a matter of life and death. The relation between the surface area and the volume has a huge impact on the biological life quality of an organism, or on the nature of matter. If you consider that the surface area of a cube has become six times the side times the side instead of one side times the side, or in the case of a circle, four pi times the radius squared, something essential has changed between the surface area and the volume. However, does the volume say anything about the content? Or is it in fact the content that is provided meaning by the surface area? If the diameter of a round single-celled organism, or a molecule, increases in relation to its content, eventually it has less surface area available on the outside. The ratio of surface area to volume has changed. An increase in the ratio of surface to volume has advantages and disadvantages, which affects dead as well as living matter.

up affects the reactivity; the larger the outside is in relation to the inside, the greater the chance for interaction with the surroundings, simply because there is more surface available to react to. Our surface is a reaction centre, our communication channel with the outside world. Finely ground salt dissolves quicker than roughly ground salt. A translucent, fine-meshed material that only reveils an ankle is more erotic than a naked woman. The opposite is true as well: the smaller the surface area of a living organism, the less detrimental the influence of the surroundings. As the smooth surface on a vase holds less dust than a ribbed one would. Language is a glove pulled tightly around the skin of the content Godfried Bomans

A reduction in surface area can be equally usefull as an increase in surface area. It is a popular principle in nature: pores, dents, indentations, imprints, prickles and points – if necessary, all options are employed. We often see the beginning of an increase in surface area inside organisms, where it is safe and necessary to be as large as possible within certain limits. Forking of lungs, gills, wrinkled intestines, the places where the interaction and reactivity are the source of life. However, in those same organisms the surface area is also minimised, when desirable: long thin nerve cells have no need to absorb anything; they only pass things on.

be actively combined, strange things happen. Molecules can attract each other very slightly, if the atoms of which they are composed can form, or already have formed a dipole. A dipole is simply an object with two poles, two extremes with opposing electric or magnetic polarity. In fact, every magnet is a dipole. Electric dipoles are objects that are neutral themselves but are polarised due to electrical charges not being equally distributed over the atom: one side is positive, the other negative. The water molecule is an example of this. Thanks to this dipole, our pre-cooked meal heats up in the magnetic microwave. Thanks to this dipole, water at the surface changes into electrical elastic, the water molecules at the surface cling on to each other, facing each other like magnets because there is nothing else above. Except for perhaps a beetle such as the whirligig that, thanks to the increase in the surface feels solid ground beneath it. Lying on a springy rubber sheet we feel the surface tension. The future is our shirt, but the present our skin Eugène Ionesco

24



25

Essay The physics of the surface


Tensions The surface is mysterious. And even when the outside and inside are made up of the same material, the outside always behaves differently to the inside. If you look at a lump of gold or at the surface of a pearl, the atoms within a crystal behave differently to the same atoms at the surface. A lump of gold can become a beautiful ring, but at a nano level if there are only a few thousand atoms next to each other, the surface discloses itself as a reactive catalyst. The chemical power in a gold crystal for example, depends on the chemical combination of the atoms and this in turn depends on the free electrons floating around the atom in a hazy mist. Atoms that are at the surface of a crystal have fewer combination possibilities than those deep within the gold lump: they are surrounded by an endless amount of attractive neighbours. The result of this dishonest distribution between inside and outside is that the atoms’ electron mist at the surface contracts, is sucked in to free neighbouring mists. The surface is always the transition area between inside and outside, an interface. The surface is the border between solid and liquid, between heaven and earth. This is why a mosquito can land on water. Even if atoms do not react with each other, or cannot

De wit verkleurde kameleon doorloopt in zijn leven alle huid stadia van de tentoonstelling Dichter op de huid. Bij weinig andere organismen is het aanpassingsvermogen van de huid zo goed zichtbaar. De huid van de kameleon verandert van kleur, niet om zich aan te passen aan zijn omgeving maar om zich te laten zien. Zijn huid is een kleurig gewaad. Vel dat beschreven wordt door zijn emoties. Maar zijn huid is  bedrieglijk en verandert niet van kleur. Zijn huid is doorzichtig, helder als glas. Zijn huid bestaat uit transparante lagen die de primaire kleuren reflecteren. De buitenste laag reflecteert rood en geel, die daaronder blauw, die daaronder wit, dankzij de gelaagdheid van zijn huid mengt hij alle denkbare secundaire kleuren. Hiernaast gebruikt hij het zwarte pigment melanine, waar ook wij bruin mee kleuren, om de accenten te leggen. Voorbij de huid van de kameleon rest alleen de transparantie van licht dat weerkaatst op gebroken glas.

The white-coloured chameleon goes through all the stages of the skin in the exhibition Skin Deep. Few other organisms have the ability to adapt their skin so visibly. The chameleon’s skin changes colour, not to adjust to its surroundings but to display itself, its skin a colourful attire; skin that is described by its emotions. But its skin is deceptive and does not in fact change colour. Its skin is transparent, clear as glass. It consists of transparent layers that reflect primary colours. The outside layer reflects red and yellow, the one below it blue and below this white, as a result, secondary colours can be mixed. In addition, the black pigment melanin, with which we too turn brown, is used to add accents. Past the chameleon’s skin, all that is left is the transparency of light reflecting on broken glass.

26


In January 2008, Naomi Filmer ran a workshop for students studying product- and fashion design at Artez, Institute of the Arts Arnhem. The design question was about research into the relation between glass and body. Seven designs by seven students were chosen and subsequently realised in de Glasblazerij Leerdam. The students chosen were Dieter Volkers, Laurens Schellekens, Sjoerd Vroonland, Rick Hulshof, Annie Ching, Anne Korshun and Britt Tan.

In januari 2008 heeft Naomi Filmer een workshop gedaan met studenten mode- en productvormgeving van Artez, de Hogeschool van de Kunsten Arnhem. De ontwerpvraag was het onderzoek naar de relatie tussen glas en lichaam. Er zijn zeven ontwerpen van zeven studenten uitgekozen die in de Glasblazerij Leerdam zijn gerealiseerd. De uitverkoren studenten zijn Dieter Volkers, Laurens Schellekens, Sjoerd Vroonland, Rick Hulshof, Annie Ching, Anne Korshun en Britt Tan.


27

Artists

XI

About / ON / IN / Under thE skin

> pagina

Kunstenaars

Kameleon op sterk water

Dieter Volkers, Sjoerd Vroonland, Rick Hulshof, Laurens Schellekens, Anne Korshun, Annie Ching, Britt Tan


Zoölogisch Museum, Universiteit van Amsterdam

> pagina > pagina

VII

De fotoseries van Levi van Veluw (1985) zijn getekende en gefotografeerde zelfportretten. Hij modificeert het gezicht tot een object door de combinatie met wezensvreemde elementen, waardoor een werk ontstaat dat geen portret meer is, maar een beeld van kleur, vorm, textuur en inhoud. Levi van Veluw verklaart zijn methode als volgt: “Ik zit voor de spiegel met diverse objecten en ideeën. Die dag, zal het proces vorm krijgen en ik creëer een nieuw object dat mij op dat moment interesseert”. Hij is in 2007 afgestudeerd aan Artez, Hogeschool van de Kunsten Arnhem.

Levi van Veluw’s photo series are all self-portraits, a combination of drawings and photographs. He modifies his face into an object by combining it with other stylistic elements, working it, not into a portrait, but into an image of colour, form, texture, and content. The author and object of these elemental transfers explains his method: “I sit in front of a mirror with several objects and ideas. That day, the process takes shape, and slowly I create a new object I find interesting.” He graduated in 2007 from Artez, Institute of the Arts Arnhem.

28


XV

Mieke Groot (1949) studeerde edelsmeedkunst aan de Gerrit Rietveld Academie en aansluitend was zij lid van de werkgroep glas onder Sybren Valkema. Ze werkt sinds haar afstuderen samen met Richard Meitner in de door hen opgerichte General Glass Studio in Amsterdam en leidde, na de pensionering van Valkema, gedurende twintig jaar met Meitner de glasafdeling aan de Rietveld Academie. Ze werkt sinds die tijd in eigen glasblaasstudio met diverse technieken, waarbij zij onder andere vaas- en potvormen maakt. De laatste jaren worden deze objecten verrijkt met een huid van email die vaak in een dikke laag is aangebracht waardoor de transparantie van het glas bewust wordt ‘aangetast’.

Mieke Groot (1949) was trained first as a jeweller and then at the glass department of the Gerrit Rietveld Academy in Amsterdam under Sybren Valkema. After his retirement in 1980 she headed the department for twenty years with Richard Meitner, with whom she founded the General Glass Studio in Amsterdam in 1976. She has been working there since with the techniques of glassblowing and enamelling, creating limited editions of vase- or pot-shaped objects. Lately these objects have been enriched with an enamel ‘skin’ deliberately corroding the transparency of the glass.


29

Artists

Vaas


Material transfers; Carpet / Ballpoints; Blocks

Kunstenaars

Mieke Groot


Levi van Veluw

X

One Minute foundation is a non-profit organization stimulating the making and showing of audio-visual works that last exactly one minute. The One Minute foundation realizes television programmes, exhibitions and presentations in participating countries, award festivals, DVD releases, lectures, workshops, Internet, TV, websites and projects for mobile phones. In the exhibition, four One Minute Movies are shown by, Dorota Buczkowska, Evelien Krijl, Anssi Pulkkinen, and Alexandra Rouppe van de  Voort & Teun Karelse.


Artists

30

> pagina

> pagina


De Stichting One Minute is een non-profit organisatie die het maken en vertonen van audiovisueel materiaal van exact één minuut stimuleert. De stichting bereikt dat via televisie programma’s, tentoonstellingen, presentaties in deelnemende landen, festivals, dvd-uitgifte, lezingen, workshops, internet TV, websites en projecten op mobiele telefoons. In de tentoonstelling worden vier One Minutes getoond, van Dorota Buczkowska, Evelien Krijl, Anssi Pulkkinen, en Alexandra Rouppe van de  Voort & Teun Karelse.

Kokon

Kunstenaars

1 minuten films

Studio Makkink&Bey


Dorota Buczkowska, Evelien Krijl, Anssi Pulkkinen, Alexandra Rouppe van de  Voort, Teun Karelse

IV

Studio Makkink & Bey is in 2001 opgericht door Rianne Makkink (1964)  en Jurgen Bey (1965). Stedenbouw, architectuur, landschapsarchitectuur zijn volgens hen onlosmakelijk verbonden met productvormgeving. De gloeilamp heeft de architectuur beïnvloed, het gebouwde huis het interieur, en een wolkenkrabber had nooit kunnen bestaan zonder lift. Ook in de Kokon-producten is deze beïnvloeding van toepassingen te zien: niet alleen gebruiksvoorwerpen als tafels en stoelen zijn verpakt in een strak gespannen huid van pvc, maar ook het decor van de catwalk van Jean Paul Gaultier en de lambrisering in het Centraal Museum Utrecht.

Studio Makkink & Bey was founded by Rianne Makkink (1964) and Jurgen Bey (1965) in 2001. According to Makkink and Bey, urban development, architecture, and landscape architecture are inextricably linked to product design. The light bulb has influenced architecture, the house itself the interior, a skyscraper could never have existed without lifts. In the Cocoon products too, the influence of applications is visible: not only are appliances such as tables and chairs packed in a tight skin of PVC, the catwalk designed for Jean Paul Gaultier and the panelling of Centraal Museum Utrecht are too.


31

> pagina

XII

De Nederlandse fotografe Inez van Lamsweerde (1963) woont tegenwoordig vooral in New York, met haar partner Vinooth Matadin. Ze heeft wereldwijde bekendheid gekregen met haar digitaal bewerkte foto’s. De maakbaarheid van lichamen, identiteit en sekse vormen voor Inez van Lamsweerde een belangrijke inspiratiebron. Van Lamsweerde neemt onder andere vrouwelijke ideaalbeelden uit de massamedia als uitgangspunt en manipuleert deze met behulp van de ‘paintbox’-computer. Haar fotografische werken confronteren ons met een cultuur waarin huid en het lichaam hun natuurlijkheid dreigen te verliezen.

The Dutch photographer Inez van Lamsweerde (1963) currently lives and spends most of her time in New York with her partner Vinooth Matadin. Her digitally manipulated photographs have won her world acclaim. The extent to which the body can be manipulated, identity and sex are important sources of inspiration for Inez van Lamsweerde. Van Lamsweerde often starts with ideal female images taken from mass media which she manipulates using PaintBox Computer. Her photographic works confront us with a culture in which skin and body threaten to lose their naturalness.

32


> pagina

XVI

De interesses van Maria Blaisse liggen op het kruispunt van kunst en mode, video, performances en fotografie worden opgenomen in een zoektocht naar een beeldend optreden, met het lichaam als verbindend element. De afgelopen dertig jaar heeft Blaisse de relatie tussen materiaal, vorm en het lichaam onderzocht, gebruik makend van de nieuwste materialen en technieken, zoals neopreen rubber, schuimen, vacuüm mallen en laminaten. Ze maakt poëtische, bedrieglijk simpele niet-geweven vormen voor het lichaam, vormen die niet alleen het uiterlijk van de drager veranderen, maar ook zijn bewegingen, terwijl de vormen zelf hun beeldende kwaliteit behouden. Haar recente bamboe structuren refereren aan architectonische vormen.

Maria Blaisse’s interests lie in the intersections between art and fashion, incorporating video, performance and photography in an exploration of sculptural performance, with the body as a critical element in the animation of materials and form. Over the past 30 years, using contemporary materials and processes, such as neoprene rubber, foam polyamides, vacuum moulding and lamination, Blaisse has explored the relationship between materials, forms and the body. She creates nonwoven forms for the body that are poetic and deceptively simple, forms which not only change the appearance of the wearer, but also adapt to the movements of the human body, while retaining a sculptural life of their own. Her latest moving bamboo structures touch the field of architecture.


33

Artists

Bamboe project


Anastasia

Kunstenaars

Maria Blaisse


Inez van Lamsweerde

De huid is een orgaan De mens is een ziekte op de huid van de aarde

D Immanuel Kant

Stilleven Een winter vroeg opgestaan, hemel, hoe eerlijk meelevend en lelijk is deze geboorte, huid tussen binnen en buiten, schuim tussen gister en later, men scheert zich zijn vader thee zettend ontvalt men het glas, drinkend verbittert de suiker, men doucht zich, kookt ei poseert voor het daglicht, stilleven met eter nu, avond, heeft men de scherven verstoken, geluk is niet te verduren, het potlood potdoof, zelfs de inkt moet herschreven, traag mort de haast van het maaksel toen men nog leefde Gerrit Kouwenaar, het bezit van een ruïn

e huid ademt en leeft. Onzichtbaar worden dode huidcellen afgestoten, per uur verliezen wij er zo’n twee miljoen. Onzichtbaar worden nieuwe cellen aangemaakt en wordt het web geweven van elastine dat ons soepel en collageen dat ons stevig houdt. Onzichtbaar houden onze klieren ons olieachtig zacht en ondoordringbaar. Ontstoken door de stralen van de zon, neemt onze huid kleur aan en veranderen wij van zachtroze naar roodbruin; melanine pigment dat ons siert en beschermt. Ontstoken door de stralen van de zon maken wij vitamine D aan, dat onze weke beenderen sterkt. Ontstoken door de warmte van de zon, geeft de huid verkoeling aan het hele lichaam. Maar als de huid die ons ooit beschermde zich overgeeft, wordt zij lui en onbetrouwbaar. De cellen worden moe, net als het lichaam, de huid wordt dun, kwetsbaar, minder plooibaar, slap en droog. De zon die ooit haar vriend was, blijkt tegelijkertijd een vijand die haar beschadigt. Met het voortschrijden van de tijd verliest de huid haar elasticiteit, en vormen zich rimpels, lachend of fronsend in ons gelaat. Toch sterft zij pas echt als het hart al dood is, en vergaat dan als eerste alsof zij nooit bestond. Als je met volle streken de huid van een mooie perzik of de melancholie van een oude appel schildert, zie je in de weerspiegeling die ze uitwisselen dezelfde lauwe schaduw van verzaking, dezelfde liefde voor de zon, dezelfde herinneringen aan de dauw Paul Cézanne De autonomie van de huid De huid is onze oppervlakte, ons reactiecentrum, communicatie middel naar de buitenwereld toe. Van oudsher weerspiegelt het onze emoties en driften. Vaak is aan onze huid onze emotionele staat eerder af te lezen dan wij ons zelf bewust zijn. De menselijke huid is doordrongen met zenuwen uit het autonome zenuwstelsel. Autonoom niet in de zin dat dit zenuwstelsel in vrijheid door ons bediend wordt, maar autonoom in de zin dat het volkomen


35

Essay De huid is een orgaan


In de huid

ehind every large human brain, B there is a potentially very sweaty human body Nina Jablonsky

Bid om een dikke huid en een gevoelig hart Billy Graham

Het naakte bestaan Behalve verkleuren, kan de huid ook zweten onder invloed van alle eerder genoemde factoren. Wij zijn één van de weinige zoogdieren die nagenoeg haarloos door het leven gaan. Er zijn vele hypothesen die proberen te verklaren waarom wij zo haarloos zijn ten opzichte van de andere primaten. Was de primitieve mens een aap die zijn tijd voornamelijk in zee doorbracht? Het hebben van geen haar in waterige milieus is bevorderlijk als je een flink stuk wilt zwemmen. Haren verzwaren de boel of moeten goed vet gehouden worden om geen water op te zuigen. De kans dat wij een soort zwemmende apen waren, is klein omdat er in fossiele resten geen enkele aanwijzing is aangetroffen dat wij ooit een scala van aanvallen door waterparasieten hebben doorgemaakt. Wat is naakter dan een ontkleedde, roodharige puber met sproeten, in het volle licht? Zijn wij naakt omdat we op een gegeven moment kleren zijn gaan dragen? Of droegen wij kleren omdat wij

36



37

Essay De huid is een orgaan

Jeuken Net als andere primaten zijn mensen sterk visueel georiënteerd, bij de andere apen is het rood worden ten tijde van seksuele ontvankelijkheid evidenter dan bij mensen. Vrouwtjesbillen zwellen op en worden roze rood, een teken dat zij zich openstellen voor het mannelijk zaad. Maar ook de mens kan zijn of haar seksuele opwinding niet zondermeer onder stoelen of banken verbergen. Alsof ze aangestoken worden door het vuur, kleuren nekken en borsten heet rood, soms alleen al bij de gedachte aan de huid van een vreemde. Maar dat mag ook wel, de huid is ons grootste seksuele orgaan. Onze huid is ons gevoelscentrum, niet ons hart zoals men ons doet geloven. Alleen al bij de gedachte aan seks tintelt en jeukt de huid.

zo naakt waren? Werden wij naakt uit hygiënisch oogpunt omdat er zoveel parasieten in onze haren kleefden en wij toen bedachten dat we de parasieten beter uit onze kleren konden wassen dan uit onszelf? Waarschijnlijk niet, want we waren eerder naakt dan dat wij artefacten maakten. De enige plausibele verklaring voor ons naakte bestaan, is dat het ons in staat stelde efficiënter te zweten. Zweet blijft niet plakken in onze haren, maar verdampt zonder obstakels in de open lucht. Verdampen geeft verkoeling, zweten is het ventilatiesysteem dat zich over onze hele oppervlakte uitstrekt. En dat konden we goed gebruiken want tussen de andere dieren op aarde ontwikkelden wij in de laatste twee miljoen jaar van evolutie een enorm hersenvolume. Onze hersenen zijn inmiddels de grootste hersenen ter wereld – ten opzichte van ons lichaam, dat nog wel. En dat is handig om mee na te denken en menselijke dingen mee te doen, maar onhandig uit het oogpunt van oververhitting. De temperatuur van de hersenen is direct afhankelijk van de temperatuur van ons bloed. Alleen een volledig zwetend lichaam dat in werking treedt als dat nodig is, biedt voldoende ventilatiekanalen om ons enorme hoofd nog enigszins koel te houden.


onafhankelijk opereert van onze zogenaamde vrije wil. Het regelt datgene waarvan het in al haar autonomie denkt dat het goed is voor het interne lichaamsklimaat: ademhalen, bloedpompen, verteren en de huid besturen. Vooral in buitengewoon stressvolle situaties is de huid één van haar onontkoombare slachtoffers. Het autonome zenuwstelsel zorgt dan in enkele seconden voor een dramatische hormonale en mechanische opeenvolging die leidt tot rekrutering van het beschikbare bloed naar dìe plekken die ons in staat stellen om onze huid te redden. De huid wordt letterlijk afgeknepen en leeggezogen. We trekken wit weg. Onze haren worden opgezet, en we beginnen meedogenloos te zweten op onze handpalmen en voetzolen. De huid is een verraadster van onze diepste angsten.

In the skin

Skin is an organ Mankind is an illness on the Earth’s skin

S

Immanuel Kant

Paul Cézanne

The autonomy of the skin The skin is our surface, our reaction centre, our means of communication with the outside world. From times immemorial, it has reflected our emotions and moods. Our emotional state can often be discerned from our skin, before we, ourselves, are aware of it. The human skin is saturated with nerves from the autonomous nervous system. Autonomous, not in the sense that we are at liberty to direct the nervous system ourselves, but autonomous in the sense that it operates with total independence from our so-called free will. It regulates that which it perceives in all its autonomy to be good for the body’s internal climate: breathing, pumping blood, digestion


39

Essay Skin is an organ


kin breathes and lives. Dead skin cells are rejected unnoticeably; per hour, we lose approximately two million. Unnoticeably, new cells are formed and a web of elastin to keep us supple and collagen to keep us firm is spun. Unnoticeably, our glands keep us oily soft and impermeable. Inflamed from the sun’s rays, our skin browns and we change from soft pink to red brown: melanin pigment adorns us and protects us. Inflamed by the sun’s rays we produce vitamin D to strengthen our fragile bones. Inflamed by the warmth of the sun, our skin cools our bodies. However, if the skin that once protected us gives up, she becomes lazy and unreliable. The cells become tired, as does the body, the skin becomes thin and vulnerable, less flexible, flabby and dry. The sun, once her friend, is also an enemy that harms her. With the passing of time the skin loses its elasticity, and wrinkles form laughter or frowns on our faces. However, skin only truly dies when the heart dies, and then perishes first, as if she had never existed. In defining with fleshy touches the skin of a beautiful peach or the melancholy of an old apple, I glimpse in the reflections that they exchange the same tepid shadow of renunciation, the same love of the sun, the same recollection of dew, a freshness

and running the skin. Especially in unusually stressful situations, the skin is one of its inescapable victims. In several seconds, the autonomous nervous system creates a dramatic hormonal and mechanical succession leading to the recruitment of the available blood to those places which enable us to save our skin. The skin is literally tornicated and sucked dry. We turn pale; our hairs stand on end, and our palms and feet soles start sweating mercilessly. The skin betrays our deepest fears. Itching Humans are strongly visually oriented, as are other primates. Turning red when sexually ripe is more evident in other apes than in humans. The bottoms of females swell and turn rosy-red as a sign that they are open to receiving the male seed. However, this does not mean that humans are necessarily able to hide their sexual arousal either. As if they had caught fire, neck and breasts glow red, sometimes only at the thought of the skin of a stranger. But that is acceptable; the skin is our largest sexual organ. Our skin is our centre of feeling, not our heart as we have been led to believe. The thought of sex, alone makes the skin tintle and itch.

but evaporates without obstruction in the open air. Evaporation provides cooling; sweating is a ventilation system spanning our entire surface. This was something we needed, as compared to the other animals on Earth our brains grew incredibly in volume in that two million years of evolution. Now we have the largest brains on Earth – in relation to our bodies, that is. And this is useful for thinking and doing human things, but not good with regards to overheating. The temperature of the brain is directly related to the temperature of our blood. Only a body sweating fully when necessary, offers sufficient ventilation channels to keep our enormous heads somewhat cool. ehind every large human brain, B there is a potentially very sweaty human body Nina Jablonsky

Just pray for a thick skin and a tender heart Billy Graham



41

Essay Skin is an organ

40


Naked existence Aside from causing the skin to blush, all the aforementioned factors can cause the skin to sweat. We are one of the few mammals that go through life practically hairless. Many hypotheses have tried to explain why we are hairless in relation to other primates. Was primitive man an ape that spent most of its time in the sea? Not having hair in water environments is beneficial if you would need to swim a fair amount. Hair makes things heavier and needs to be kept well oiled in order not to absorb any water. The chance that we were a type of swimming ape is small as there are no fossil remains that would suggest any of this – no sign of an immune system that has survived a spectrum of attacks from water parasites. What can be more naked than a nude, red-haired adolescent with freckles in full light? Are we naked because we decided to start wearing clothes at some point? Or did we wear clothes because we were so naked? Did we become naked due to hygiene reasons because there were so many parasites in our hairs and we decided that it would be easier to wash the parasites out of our clothes than out of our hair? Probably not, because we were naked before we started making artefacts. The only plausible cause for our nakedness is that it made us able to sweat more efficiently. Sweat does not stick to our hairs,

> pagina

VII

Ferdinand von Hebra (1816-1880), grondlegger van de Weense school, is één van de belangrijkste personen in de geschiedenis van de dermatologie. Hij reisde vele huidziekten achterna, zo deed hij onder andere Noorwegen aan om lepra te bestuderen. Vanaf 1856 begon hij zijn monumentale Atlas der Hautkrankheiten te publiceren, samen met Karl Heitzmann en de schilderende dokter Anton Elfingen. Deze laatste verzorgde de iconografische weergave. Wat vooral opvalt aan de illustraties is de bijna poëtische manier waarop de meest verschrikkelijke huidziekten worden afgebeeld, zij staan in schril contrast met de klinische detailfoto’s die wij nu kennen. Ziekten op de huid worden zo bijna tot sieraad van het lichaam, als een kwetsbaar zilveren ketting om een vrouwenhals of als zorgvuldig gevlochten haar. Pijnlijk menselijk.

Ferdinand von Hebra (1816-1880), one of the founders of the Vienna School, is one of the most important people in the history of dermatology. He travelled to see many skin diseases, going to Norway to study leprosy, for instance. He started publishing his monumental ‘Atlas der Hautkrankheiten’ in 1865 with Karl Heitzmann and the painter-doctor Anton Elfingen, who provided the iconographical representation. What is most noticeable in these illustrations is the almost poetic manner in which the most horrendous skin diseases are shown, in sharp contrast to the clinically detailed photographs we are familiar with nowadays. Skin diseases are almost transformed into an adornment of the body, like a fine silver necklace round a woman’s neck or carefully pleated hair, humanly painful.

42


> pagina

XI

Artists

Installation Fear


Atlas der Hautkrankheiten

Kunstenaars

Sissel Tolaas


Ferdinand von Hebra

Sissel Tolaas (1961) is een reiziger: ze groeide op in IJsland en Noorwegen, studeerde in Oslo, Warschau, Moskou, St. Petersburg, Oxford en Princeton. Since 1990 werkt ze aan ‘geur – de geur & communicatie” in verschillende vakgebieden zoals wiskunde, scheikunde, taalkunde en kunst. Ze is sinds 1987 gevestigd in Berlijn, waar zij in 2004 haar laboratorium voor geur en communicatie heeft opgericht: IFF re-searchLab Berlin, ondersteund door het IFF (International Flavors & Fragrances Inc., New York). Ze is sinds oktober 2006 als onderzoeker verbonden aan de Harvard Business School met als onderwerp onzichtbare communicatie en retorica.

Sissel Tolaas (1961) is a traveller: she grew up in Iceland and Norway, studied in Oslo, Warsaw, Moscow, St. Petersburg, Oxford and Princeton. Since 1990 she has been working on the topic of ‘smell – smell & language communication’ within different sciences such as mathematics, chemistry, linguistics and arts. Based in Berlin since 1987, she established the research lab for smell and communication: IFF re-seachLab Berlin, supported by IFF (International Flavors & Fragrances Inc., New York) in 2004. Sissel was appointed researcher at Harvard Business School on Invisible Communication & Rhetoric in October 2006.


43

> pagina

> pagina

XII

Bart Hess, in 2007 afgestudeerd aan de Design Academy Eindhoven,  versmelt in A Hunt for High-tech technologie met huid en bont om zo een meerwaarde aan zijn imitatiebont te geven. Door niet uit te gaan van de werkelijke wereld heeft hij de vrijheid om eigenschappen van bont te versterken of te veranderen. De combinatie van onnatuurlijke materialen zoals metaal en kunststof resulteert in een bont met een hightech karakter, wat heeft geleid tot een materialencollectie die is vormgegeven in een, door Bart Hess geschapen, nieuwe wereld. In een animatiefilm nemen de creaturen en materialen je mee in het verhaal van deze wereld.

Bart Hess graduated from the Design Academy Eindhoven in 2007. In ‘A Hunt for High-tech’ he fuses technology with skin and fur in order to add significance to his imitation fur. By not using the real world as his starting point, he has the freedom to change or enhance the qualities of fur. Fur with a high-tech character is created by treating unnatural materials such as metal and plastic. This has resulted in a collection of materials that have been designed in a new world created by Bart Hess. He makes his view of this world visible in an animation film in which creatures and materials draw you into his story.

44


V

Koos Breukel (1962) heeft in zijn carrière tientallen collega-fotografen geportretteerd vanwege hun verwantschap, inspiratie of vriendschap. Hij maakt gebruik van een grootformaat camera en concentreert zich op het gezicht en het bovenlichaam, meestal geplaatst tegen een egaal zwarte achtergrond. Het gebruik van deze klassieke camera vergt geduld en de fotograaf gebruikt deze tijd om het beeld te zoeken dat beantwoord aan zijn intuïtieve indruk van een persoon. Volgens Koos Breukel moeten de mensen zichzelf kunnen zijn voor de camera, geen pose aannemen. Hij werd bekend met een serie foto’s van overlevenden van de Faro-vliegramp en met een reportage die hij wijdde aan de bevriende, aan aids lijdende acteur Michael Matthews (1958-1996). Met behulp van indringende zwart-wit beelden slaagde Breukel er in om de tegenstrijdige schoonheid in het ziekteproces van Matthews te belichten.

Koos Breukel (1962) has photographed dozens of his colleague photographers because of his kinship, inspiration or friendship. He uses a large-format camera and mostly concentrates on the face and above the waist against an even, black background. The use of this classic camera requires patience; the photographer uses this time to find the image that corresponds to his intuitive impression of the person in question. According to Koos Breukel, people have to be able to be themselves in front of the camera, without adopting a pose. He gained recognition through a series of photos showing the survivors of the Faro aeroplane crash and the photo reportage of his friend and actor Michael Matthews (1958-1996) who was suffering from AIDS. With the aid of these intrusive black and white images Breukel succeeded in exposing the contrastive beauty in Matthews’ illness.


45

Artists

Michael Matthews


A Hunt for High-tech

Kunstenaars

Koos Breukel


Bart Hess

> pagina

> pagina

XV

Honderden films zijn gemaakt en vele bibliotheken zijn vol geschreven over de complexe relatie tussen mens en dier. Voerman&Vermeulen hebben een andere weg gekozen om deze afwisselend problematische en harmonieuze relatie te onderzoeken. In één van hun projecten hebben ze badpakken gemaakt van meer dan zestig kippenvellen, en deze aangetrokken. De hanenkam wordt gebruikt voor het kammen van elkaars haar.

Hundreds of feature films have been made and complete libraries have been written about this, but Voerman&Vermeulen have taken a different route to exploring this often problematic, sometimes harmonious relationship. In one project they made clothing out of more than sixty chicken skins and wore it. In addition, they decided to make a rooster’s comb into the kind we use for our hair.

46


X

Het “Living Screen” (levend scherm) project, ontworpen door het BioKino Collective, analyseert de relatie tussen biologie, kunst en bewegend beeld. Het onderzoekt de manier waarop ons kijken verandert en/of vervormd wordt wanneer we reageren op films die op een levend scherm worden geprojecteerd. Het scherm wordt gekweekt uit verschillende menselijke cellen en microscopisch kleine filmpjes worden op deze levende schermen geprojecteerd via een speciale projector (de BioProjector). Deze projectie is 500 micron klein en kan alleen bekeken worden door een microscoop. De schermen leven, reageren, veranderen en sterven. Ze veranderen het beeld van de micro-film, waardoor de kijker geconfronteerd wordt met zaken zoals virtualiteit, realiteit, leven en dood.

The Living Screen project, developed by BioKino, investigates the interface between biology, arts and moving image. It explores the way the nature of spectatorship evolves and/or ruptures when viewers interconnect with movies projected on a screen that is alive. The screens are grown from different mammalian cells and microscopic movies are projected over these living screens, via a specialised projector (Bio-Projector). The projection is 500 microns in size and can only be viewed by peering through a microscope located within the Bio-Projector. The screens are alive, react, transform and eventually die. They contort the projected micro-movie, confronting the spectator with issues such as virtuality, reality, life and death.


47

Artists

The Living Screen Project – Skin Deep


Kippenvel

Kunstenaars

BioKino Collective


Voerman&Vermeulen

Het werk van Simone van Bakel (1966) kenmerkt zich door een sobere vormgeving, waaraan zij telkens andere details toevoegt. Haar naam werd gevestigd door haar serviesgoed voorzien van teksten in braille. Naast andere zintuiglijke waarnemingen blijven tast en tactiliteit een belangrijk beeldelement vormen. Fragmenten van het lichaam worden afgedrukt in objecten, of objecten laten door een fysieke aanraking juist een afdruk achter in de huid. Bio-keramische sieraden worden niet op, maar onder de huid geïmplanteerd waardoor zij voorgoed vergroeien met de drager. Het steeds verder inzoomen op of in het menselijke lichaam legt zij bloot in permanent gestolde vormen, elk met een eigen werkelijkheid vanuit een bijna anatomische vanzelfsprekendheid.

Simone van Bakel’s (1966) work is characterised by an austere style to which she continuously adds different details, for instance she made crockery adorned with Braille text. Aside from other sense perceptions, feeling and touch remain important imageforming elements in her work. Fragments of the body are imprinted on objects, or conversely, from physical contact objects leave an imprint on the skin. Bio-ceramic jewellery is not applied onto the skin but implanted under it, thus becoming permanently part of the wearer. Continuously zooming further into or onto the human body, she reveals these as permanently solidified forms, each with its own reality, from an almost anatomic naturalness.

48


XII

Rob Sweere (1963) is in 1986 afgestudeerd aan de Kunstacademie St. Joost in Breda, aan de afdeling fotografie en audiovisueel. Van 1986 tot 1989 studeerde hij Vrije kunst aan de Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem en van 1991 tot 1992 aan de Rijksacademie voor de Beeldende Kunsten in Amsterdam. Rob Sweere richt zich op architectonische vormen waarin materialen gebruikt worden om de zintuiglijke ervaring te sturen. Door een bijzondere omgeving te creëren en de indrukken daarvan te leiden, wil Sweere mensen op een gewone plek een ongewone ervaring bieden.

Rob Sweere (1963) graduated from the department for photography and audiovisual design at St. Joost Art Academy in Breda in 1986. From 1986 to 1989 he studied Fine Arts at the Institute of the Arts in Arnhem and from 1991 to 1992 at the Rijksacademie voor de Beeldende Kunsten in Amsterdam. Rob Sweere focuses on architectonic designs in which materials are used to direct a sensual experience. By creating a particular environment and directing the impressions, Sweere wishes to provide an unusual experience in an ordinary setting.


49

Artists

> pagina


VI

Under Your Skin

Kunstenaars

> pagina

Rob Sweere


Simone van Bakel

Joanneke Meester Collage #29, 2008

I


Oron Catts & Ionat Zurr

Berend Strik

The Tissue Culture & Art, Victimless Leather, 2004

The Pardon Letters, 2007

Olivier Goulet

Keiko Sato

Skin Bag-jacket, 2002

installation, 2007

III Skin Deep / Dichter op de huid Nationaal Glasmuseum Leerdam / Fort Asperen

II

Koos Breukel

Studio Makkink & Bey

White Shibari, 2008

Marlies Dekkers

Michael Matthews, 1995

Kokon, 1999

V Skin Deep / Dichter op de huid Nationaal Glasmuseum Leerdam / Fort Asperen

IV

Simone van Bakel

Altlas der Hautkrankheiten, 1856

2008

Ferdinand von Hebra

Elizabeth Swinburne

Ivory push, 2005

My Body of Work, 2008

Tara Woudenberg

Levi van Veluw

Lucy & Jorge Orta

Material Transfers; Carpet / Ballpoints; Blocks, 2007

Totipotent Architecture, 2004

VII Skin Deep / Dichter op de huid Nationaal Glasmuseum Leerdam / Fort Asperen

VI

asdagen

0, 21, 22 juni

etterend glasspektakel in m en bij Fort Asperen, een nd vol activiteit in het teken thema Op het lijf geblazen. ntuigen komen aan bod: voelen, proeven, luisteren, ... Op meer dan tien plaatsen dam, Acquoy en Fort Asperen peciaals te beleven met de en als thema!

tiviteiten, waaronder: zaterdag 21 juni om 15.00 uur alerie de Smederij de opening tentoonstelling met recente ecten van Cilja Zuyderwyk, ren van smeedijzer van de he kunstenaar Tim Roosen lderijen van de Rus Gregory t.

ERIEDESMEDERIJ.NL

ef oude tijden in het Hofje rden, waar in historische ms uit 1850 rondleidingen n worden, en u glaswerk uit iode kunt bewonderen in een eze ene keer opgengesteld huisje. Deze locatie is op gesloten!

FJEVANAERDEN.NL

Mooiglas & Zo zal Alwin ater laten zien hoe je met svlam allerlei mooie vormen aken.

OIGLAS.NL

rie Verboog, gespecialiseerd Deco, antiek, curiosa, fi fties es, organiseert op vaste pen taxaties en laat u raden e waardes. Als u zelf een stuk aar u meer van wilt weten: het vooral mee. Alleen dit d ook op zondag geopend!

ERIE-VERBOOG.NL

MidzomerGlasNacht

Op het lijf geblazen

Wegens het geweldige succes van afgelopen jaar organiseren we ook dit jaar de Glasnacht, maar nu met Fort Asperen en de Glasblazerij als locaties.

Jaarlijks kiest Leerdam, dé Glasstad, een jaarthema. In 2008 is dat thema Op het lijf geblazen. De Glasblazerij Leerdam en het Nationaal Glasmuseum hebben dit voorjaar internationaal bekende modeontwerpers en kunstenaars gevraagd draagbare objecten in glas te maken. Op het lijf geblazen is er op gericht om toepassingen te bedenken die misschien niet logisch lijken maar dat uiteindelijk wel blijken te zijn. De experimenten in de Glasblazerij vormen een tweeluik met Dichter op de huid in Fort Asperen. De resultaten van Op het lijf geblazen zijn dan ook een integraal onderdeel van de tentoonstelling Dichter op de huid.

21 juni vanaf 19.00 uur

U vaart in de schemer over de Linge, de lampjes dansen op het water, en het fort doemt voor u op. In het donkere fort leidt de gids u met zaklampen langs de hoogtepunten van de tentoonstelling, waarna u kunt bijkomen bij het kampvuur, met toepasselijke hapjes en drankjes. RESERVEREN VERPLICHT WANT VOL=VOL! TENTOONSTELLINGEN @STICHTINGGLAS.NL OF VIA 0345-612714 | 24,95 EURO PER PERSOON INCLUSIEF ENTREE BEIDE LOCATIES, VERVOER PER BOOT EN DIVERSE VERSNAPERINGEN.

Tentoonstelling Royal Leerdam Ook Royal Leerdam Crystal heeft zeer ambitieus ingespeeld op het jaarthema door acht docenten van de Design Acadamy Eindhoven uit te nodigen om het jaarthema Op het lijf geblazen te vertalen in kristal. AnneMieke Eggenkamp, Tet Reuver, Aldo Bakker, Chris Koens, Kiki van Eijk, Chantal van Heeswijk, Dick van Hoff en Jan Melis laten zien hoe zij het materiaal voelen en waarnemen. Deze verschillende interpretaties van het thema hebben geresulteerd in een bijzondere collectie kunstvoorwerpen. Tijdens de Glasdagen zijn deze objecten op de best denkbare tentoonstellingsplek te zien: de werkvloer van de fabriek van Royal Leerdam Crystal waar de meesterblazers gewoon hun werk blijven doen.

Jaarthema

Dichter op de huid tentoonstelling in Fort Asperen De Stichting Fort Asperen en het Nationaal Glasmuseum nodigen u van harte uit om met uw partner aanwezig te zijn bij de opening van de tentoonstelling: Dichter op de huid in Fort Asperen. Dichter op de huid is een door de gastcuratoren Arnoud Odding en Tiziana Nespoli samengestelde verkenning van de vele betekenissen van de huid. Een beeldende en een beschrijvende studie, op de raakvlakken van fysica, sociologie, filosofie, beeldende kunst, vormgeving en poëzie. Protective Kissing van de franse kunstenaar Olivier Goulet is de openingsact op donderdag 12 juni om 15.30 uur. Aansluitend kunt u kennis maken met diverse kunstenaars van wie het werk aanwezig is op de tentoonstelling, onder het genot van een hapje en een drankje. Henk Staal, Voorzitter Stichting Fort Asperen

WWW.ROYALLEERDAMCRYSTAL.COM/NED/INDEX.HTM

Fort Asperen Langedijk 60, Acquoy www.fortasperen.nl/upload/route.pdf Deze uitnodiging geldt tevens als vrijkaart voor 2 personen voor de tentoonstelling op een ander moment. De tentoonstelling loopt tot en met 21 september 2008.

I.v.m. catering graag aanmelden voor 8 juni via [email protected] of 0345-612714.

Er varen de hele middag bootjes tussen Fort Asperen en de Glasblazerij Leerdam, zodat u ook een kijkje kunt nemen bij het glasblazen! Dichter op de huid is mede mogelijk gemaakt door

Wim Delvoye doorsnede op sterk water, 1899

Museum Vrolik installation Fear, 2006

Sissel Tolaas

Zoologisch Museum

videostills from Sybille II, 1999

videostill from Thomas, 2004

Rogier Roeters

videostills from Snails love, Alexandra Rouppe van de Voort & Teun Karelse | Decrease, Anssi Pulkkinen | To Tame, Dorota Buczkowska | Untitled, Evelien Krijl

One minute movies

The Living Screen Project – Skin Deep, 2008

Bio-Kino Collective

kameleon op sterk water

XI Skin Deep / Dichter op de huid Nationaal Glasmuseum Leerdam / Fort Asperen

X

Bart Hess

Rob Sweere

videostill from A Hunt for High-tech, 2007

Under Your Skin, 2007

Hussein Chalayan

Inez van Lamsweerde

collection 2000

Anastasia, 1995

XIII Skin Deep / Dichter op de huid Nationaal Glasmuseum Leerdam / Fort Asperen

XII

Voerman&Vermeulen

Walter van Beirendonck

Kippenvel, 2006

Skin King, collection 2008/2009

Mieke Groot

Alexander van Slobbe

Vaas, 1996

collection 2008/2009

XV Skin Deep / Dichter op de huid Nationaal Glasmuseum Leerdam / Fort Asperen

XIV

Bamboe project, 2008

Maria Blaisse

Shoulder Balls, 2007

Naomi Filmer

BioCouture ‘Denim’ Jacket, 2007

Suzanne Lee


XVI

> pagina

> pagina

IV

XVI

Suzanne Lee is ontwerper en senior onderzoeker bij Central Saint Martins, Londen. BioCouture, haar project voor mode van de toekomst, verbeeldt hoe we kleding zouden kunnen kweken voor een duurzame toekomst. BioCouture maakt van bacteriele cellulose in een laboratorium biologisch afbreekbare kleding. Het uiteindelijke doel van dit project is om hele jurken te laten groeien uit vaten met vloeistof. Biotechnologische mode wordt onderzocht in haar boek “Fashioning the Future: tomorrows wardrobe” uitgegeven door Thames & Hudson, waarin zij de kleding van de toekomst beschrijft gebaseerd op hedendaagse technologie, onderzoek en ontwikkeling. BioCouture wordt mede mogelijk gemaakt door de The Arts and Humanities Research Council in Engeland.

Suzanne Lee is a designer and Senior Research Fellow in Fashion at Central Saint Martins, London. BioCouture, her future fashion project, imagines how we could grow clothing for a sustainable future. BioCouture fashions bacterial-cellulose, grown in a laboratory, into biodegradable garments. The projects ultimate goal is to grow dresses in vats of liquid. Biotech fashion is explored in Lees book ‘Fashioning The Future: tomorrows wardrobe’, published by Thames & Hudson, which describes a future wardrobe based on contemporary technology R&D. BioCouture is supported by The Arts and Humanities Research Council, England.

50

Artists

White Shibari


BioCouture ‘Denim’ Jacket

Kunstenaars

Marlies Dekkers


Suzanne Lee


Ontwerpster Marlies Dekkers (1965) bespeelt de menselijke huid met vernieuwende lingerie. Met het voor haar typerende lijnenspel verheft ze het menselijk lichaam tot kunstwerk, volgens het motto: “Your body, my canvas”. Ze studeerde in 1991 cum laude af aan de St. Joost Academie voor Kunst en Vormgeving, werd in 2007 Zakenvrouw van het Jaar en won met haar lingeriecollectie reeds verschillende prijzen, waaronder de prestigieuze Franse Creator of the Year Award 2008.

Designer Marlies Dekkers (1965) plays the human skin with innovative lingerie. In her very typical linework she transforms the human body into a work of art, following her motto: Your Body, My Canvas. She graduated with honors from the St. Joost Academy for Art and Design in 1991, became Business Woman of the Year in 2007 and won several prestigious prices with her collections, one being the French Creator of the Year Award in 2008.


51

De franse kunstenaar Olivier Goulet heeft een speciaal materiaal ontwikkeld voor het uitdragen van zijn idealistische visie op het grensvlak van activisme en ontwerp. SkinBag, zoals het materiaal en het project heten, is een uitnodiging om onszelf en onze identiteit te onderzoeken. De pijnlijke weg van egocentristisch individualisme naar een optimale collectieve identificatie en netwerk. Het gevoel van SkinBag is uitdagend, het lokt gepassioneerde en irrationele reacties uit. Hij maakt er kleding van – als een tweede huid – en tassen en andere accessoires, die als organen bij het lichaam horen.

The French artist Olivier Goulet has developed a special material for implementing his vision, on the border of activism and design. SkinBag, name of both the material and the project, is an invitation to explore ourselves and our identity, created as a guide for human mutation, the painful way from egocentric individualism to an optimum collective identification and network. SkinBag has a challenging feel; it entices passionate and irrational reactions. He makes clothes from it – like a second skin – and bags and other accessories belonging to the human body much as organs do.

52



53

Artists

III


> pagina

Kunstenaars

Skin Bag-jacket


Olivier Goulet

Voor wie dit leest

Het kookboek van ons kennen

Gedrukte letters laat ik U hier kijken, maar met mijn warme mond kan ik niet spreken, mijn hete hand uit dit papier niet steken; wat kan ik doen? Ik kan U niet bereiken. O, als ik troosten kon, dan kon ik wenen. Kom, leg Uw hand op dit papier; mijn huid; verzacht het vreemde door de druk verstenen van het geschreven woord, of spreek het uit. Menige verzen heb ik al geschreven, ben menigeen een vreemdeling gebleven en wien ik griefde weet ik niets te geven: liefde is het enige. Liefde is het meestal ook geweest die mij het potlood in de hand bewoog tot ik mij slapende vooroverboog over de woorden die Gij wakker leest. Ik zou wel onder deze bladzij willen zijn en door de letters heen van dit gedicht kijken naar uw lezende gezicht en hunkeren naar het smelten van Uw pijn. Doe deze woorden niet vergeefs ontwaken, zij kunnen zich hun naaktheid niet vergeven; en laat Uw blik hun innigste niet raken tenzij Gij door de liefde zijt gedreven. Lees dit dan als een lang verwachte brief, en wees gerust, en vrees niet de gedachte dat U door deze woorden werd gekust: Ik heb je zo lief. Leo Vroman, 262 Gedichten

Filosofie doet met elke stap die ze zet een huid af; daar kruipen de domme volgelingen in

A Sören Kierkegaard

ls je kijkt, zie je de oppervlakte. Als je voelt, voel je de oppervlakte. Een vormloos vel dat gespannen de gedaante van een stoel aanneemt. De oppervlakte, de schaal van een ei, verhult de inhoud. Maar onder de harde schaal schuilt een onbekende en misschien sinistere werkelijkheid. Krokodillen kruipen uit eieren terwijl je zat te wachten op kuikens. Scherven steken ritmisch als een fossiele ruggengraat door de huid van de aarde. Intuïtie en feiten Feiten en concepten hebben een gemeenschappelijke oorsprong: de mens. Zoals de menselijke natuur te maken heeft met de ver schijningsvormen, zo zal de mens succesvol zijn in het verklaren en verkopen ervan. We kunnen alleen datgene verklaren wat wij zelf in de wereld hebben gebracht of bedacht. De aard van de werkelijkheid is blijvend onaantastbaar. Waarom? Omdat wij haar niet bedacht hebben. We kunnen graven in de huid, dwalen over de huid, maar zullen bedrogen uitkomen. De huid blijft huid, oncontroleerbaar vlak in twee dimensies. Lengte maal breedte. Of niet? Ons lot is te kennen, direct of door onze verbeelding. We kennen alleen datgene wat zich aan ons openbaart of datgene dat wij kunnen bedenken in onze verbeelding. Is dat zo? Of verlaten wij deze grenzen? En worden wij één met de natuur? En kunnen wij de stof waar wij allen mee bedekt zijn, juist kennen als geen ander? Kennen wij onze huid? Of denken wij haar te kennen en blijft zij eindeloos en abstract, maar tijdelijk? Geloven wij in formules, in feiten en geconstrueerde werkelijkheden? Zo lang ze kloppen, klopt de werkelijkheid die wij hebben bedacht. Of gaan we inmiddels aan de formule voorbij en maken we ons eigen model waarin we zonder bewijs kunnen aanvoelen dat het de werkelijkheid benadert, zonder dat het gewaardeerd wordt? Een werkelijkheid waarin we onze eigen huiden kunnen laten groeien of waarin we beelden kunnen projecteren op ons eigen menselijk zaad?


55

Essay Het kookboek van ons kennen


Voorbij de huid

Godfried Bomans

Het onvoorstelbare In de klassieke fysica en meetkunde vroeg men zich nog gewoon af hoeveel land er ingesloten kan worden door de huid van een stier. Abstracter: vindt, gegeven de lengte van een kromme, het maximale oppervlak dat erdoor wordt ingesloten. Het oppervlak is maximaal als de huid een cirkel is, zei Aristoteles. De klassieke fysica verklaarde het waarneembare, het meetbare, zoals de aantrekkingskracht of de afstoting tussen magnetische polen. De moderne fysica gelooft nu ook in het niet waarneembare, het bedachte, zoals de theoretische constructie van atomen en moleculen of de relativiteitstheorie. De nieuwe fysica is het domein van de gedachtenkunstenaars. De huid bestaat uit miljoenen hele kleine cellen. Meer dan 600.000 van deze cellen zouden nodig zijn om er een postzegel mee te bedekken. In chemische modellen lijken atomen op lege ruimte. “Als de deeltjes in een atoomkern (protonen en neutronen) een diameter van 1 cm hadden, zouden elektronen kleiner zijn dan een haarbreedte. De diameter van het hele atoom zou groter zijn dan de lengte van 30 voetbalvelden. Wij ervaren materie echter als vaste, niet-doordringbare stoffen, zelfs vloeistoffen en gassen doordringen we niet echt, want we bewegen tussen de moleculen door die op onze huid afketsen. Hoe kunnen we ons dat voorstellen, dat we continu op lege ruimte stoten?” (Willem Houtgraaf). Sterker, als materie eigenschappen heeft van een golf en een golf van de materie, en als massa en energie uitwisselbaar zijn, hoe kan huid dan nog huid zijn? Is de huid als een bamboe vlechtwerk waarbij de kruispunten voor de samenhang zorgen? En hoe losjes kan dat vlechtwerk dan geweven zijn?

56


O die Grieken!, schrijft Nietzche, Zij wisten te leven: daartoe is het nodig om dapper stil te blijven staan bij de oppervlakte, de plooi, de huid; de schijn aan vormen, klanken en woorden te aanbidden; in de hele Olympus van de schijn te geloven! Die Grieken waren oppervlakkig – uit diepte!’


57

Essay Het kookboek van ons kennen

De taal is een handschoen die strak om de huid van de inhoud getrokken is

Amen Is de huid dan alleen nog maar een bedenksel? Waar je vrij mee kunt speculeren? Dat telkens als wij kijken een andere vorm aanneemt, een andere betekenis in een ander gedachtenstelsel? In Silence of the Lambs naaide een seriemoordenaar pakken van de huid van dikke dames. Geloofwaardig? Bij het zien van de film is geloven geen probleem. Is de huid de oppervlakte die alles bedekt, die de monsters verhult? Die krokodillen uit eieren tovert terwijl wij net weer kuikens verwachtten? De huid is wat wij er in willen zien, wat wij ervan willen geloven. De huid is de oppervlakkigheid, waar wij zelf ongekende diepten in creëren. Een gouden afdruk van mensenhanden in een gestolde, glazen bel? En wat is de essentie? De puist of het pus? Is de huid een oneindig klein punt dat zich uitstrekt over het universum? Nee, beter: de hemel en de aarde? Is de huid een big bang? Verandering in milliseconden? Nanoseconden? Is de huid een oneindig punt dat wij slechts zien als we door de transparantie heen kijken? Is de huid de kromme van oneindigheid, de spiraal die slechts een verstoring nodig heeft kleiner dan het zichtbare om te ontstaan en uit te groeien tot oneindig uitdijende proporties? Is de huid zowel Adam als Eva? Het begin en het einde? Nivea? De huid is versplinterd, ieder maakt er de zijne van.


Is de wetenschappelijke theorie een kaart van een verborgen landschap waarin de hoogstandjes omcirkeld zijn? Is de theorie een kookboek waarin geheime recepten staan die orde scheppen in het feitenrijk? Of is de theorie een intuïtie, het creëren van een werkelijkheid zoals die bestaat voor ons gevoel? Soms een kunstwerk, soms een model en soms slechts een gedachtegang die uit dezelfde bron ontspringt. En is het de kunst om dit gevoel goed te vermarkten, zoals wij ons de micro-oplosbare huidemulsies laten aansmeren door firma’s die illusies verkopen? Misleiding. Maar ook weer niet. We willen graag geloven. Ons lot is te kennen, direct waar te nemen of te verbeelden.

Under the skin

The cookbook of our knowledge With every step philosophy sheds a skin which the stupid followers crawl in

I

Sören Kierkegaard

f you look, you see the surface. If you touch, you feel the surface. A formless sheet stretches into the shape of a chair. The surface, the shell of an egg conceals the content. But under the hard skin hides an unknown and perhaps sinister truth. Crocodiles creep out of eggs whilst you were expecting chicks. Splinters stick up through the skin of the Earth like rhythmic fossils forming a spine.

59

Essay The cookbook of our knowledge



Intuition and facts Facts and concepts have a common origin: man. As human nature has to deal with manifestations of form, man will be successful at explaining and selling these. We can only explain that which we have thought of or brought into the world ourselves. The essence of truth remains ungraspable. Why? Because we have not invented it. We can dig under the skin, roam around the skin, but we will come out deceived. Skin remains skin, an uncontrollable surface in two dimensions. Length times width. Or not? Our fate is to know, directly or through our imaginations. We only know that which reveals itself to us or that which we have thought up in our imaginations. Is this true? Or can we transcend these boundaries and become one with nature? And can we know the matter that covers us all better than anyone else can? Do we know our skin? Or do we think we know her but in reality she remains abstract and temporary? Do we believe in formulas, in facts and construed realities? As long as they are right, the reality we have thought up is right. Or are we transcending the formula in the mean time and are we creating our own model with which we can feel, without proof that that we are approximating reality, without it being valued? A truth in which we can grow our own skins, or one in which we can project images on our own human seed? Is the scientific theory a map of a hidden landscape with the highlights circled? Is the theory a cookery book with secret recipes that bring order to the world of facts? Or is the theory an intuition creating what we feel is a reality, as it exists? Sometimes

a piece of art, sometimes a model and sometimes merely a train of thoughts originating from the same source. Is it art to market this feeling as we allow ourselves to be sold the micro-solvent skin emulsions by firms selling illusions? Misleading, but then again not misleading. We want to believe. Our fate is to know, to experience directly or to imagine. Language is a glove pulled tightly around the skin of the contents Godfried Boman

Oh, those Greeks! wrote Nietzsche, They understood how to live. What you need for that is to be brave and stop at the surface, the fold, the skin, to worship appearance, to believe in forms, tones, words, the whole Olympus of appearance. Those Greeks were superficial -- out of profundity...

Amen Is skin merely an idea which you are free to speculate on? That takes on another form every time we look, another meaning in another train of thoughts? In Silence of the Lambs, a serial killer sewed coats made from fat women’s skin. Believable? Watching the film, believing is easy. Is the all-covering skin that which hides the monsters? That has crocodiles hatch out of eggs as if by magic, while we were expecting chicks? Skin is what we want to see in it, what we want to believe it to be. Skin is the superficiality in which we create

60



61

Essay The cookbook of our knowledge


The unimaginable In classic physics and geometry one wondered how much land could be closed in by the skin of a bull. More abstract: find, given the length of the curve, the maximum surface area that can be enclosed by it. The surface area is at its greatest in a circle, said Aristotle. Classic physics explains what can be observed, what can be measured, such as the attraction or repulsion between magnetic poles. Modern physics now believes in the non-observable too, that which has been thought up, such as the theoretical construction of atoms and molecules or the theory of relativity. Modern physics is the domain of thought artists. The skin consists of millions of tiny cells. More than 600.000 of these cells are needed to cover a postage stamp. In chemical models, atoms resemble empty space, “If the particles in the core of an atom (protons and neutrons) had the diameter of 1 cm, electrons would be smaller than the width of a hair. The diameter of the entire atom would be larger than the length of 30 football fields. We experience matter as solid, impenetrable matter, even liquids and gasses we are unable to really penetrate as we move between the molecules, which are in fact deflected from our skin. How can we imagine that we keep bumping into empty space?” (Willem Houtgraaf). In fact, if matter has the characteristics of a wave and a wave of matter, and if mass and energy are interchangeable how can skin be skin? Is skin like woven bamboo in which the cross sections create the connection? How loosely could it be woven?

the unknown depths ourselves. A golden, human handprint in a solidified crystal bubble? And what is the essence, the spot or the pus? Is the skin an infinitesimal point that stretches across the universe, no, across the heavens and Earth? Is the skin a Big Bang, change taking place in milliseconds, nanoseconds? Is the skin an endless point which we only see when we look through the transparency? Is skin the curve of infinity, the spiral that only requires a disruption invisible to the eye to exist and grow into infinitely expanding proportions? Is skin Adam and Eve, the beginning and the end? Nivea? Skin is fragmented; everybody makes their own.

The Tissue Culture & Art, Victimless Leather

Huidzakken. Hoe groot moet de huid zijn om een been te omhullen? Hoe groot moet een huid zijn om een hoofd te bedekken? Onderhuids zijn grotere oppervlakten dan bovenhuids, welvingen, verbeningen, landschappen van vlees. De huid van een mens omvat een universum. De uitkomst van de som der delen is kleiner dan men zou verwachten.

Skin matters. How large does the skin have to be in order to cover a human leg? Under the skin, surfaces are greater than on the skin’s surface: curves, ossification and landscapes of flesh. The human skin contains an entire universe. The sum of the parts is smaller than one would expect.

> pagina

III

Symbiotica, Tissue Culture and Art (TC&A), door Oron Catts en Ionat Zurr uit Perth, Australië, is een voortdurend onderzoeks- en ontwikkelingsproject over het gebruik van cellen en cel manipulatie als een middel voor artistieke expressie. Het TC&A project is gebaseerd op de overtuiging dat biologisch gerelateerde technologie een dramatisch effect zal hebben op de menselijke ontwikkeling en geschiedenis in de nabije toekomst. In Dichter op de huid is Victimless Leather te zien, waar een klein jasje groeit in een couveuse met levende cellen: we kweken leer zonder dat het slachtoffers maakt.

Symbiotica, Tissue Culture and Art (TC&A) by Oron Catts and Ionat Zurr (Perth, Australia) is an ongoing research and development project into the use of tissue culture and tissue engineering as a medium for artistic expression. The TC&A Project is built on the strong belief that biologically related technologies are going to have a dramatic effect on human evolution and human history in the near future.

62


Artists

XI


> pagina

Kunstenaars

Doorsnede op sterk water

Oron Catts & Ionat Zurr


Museum Vrolik


63

> pagina

VI

Lucy Orta, Professor of Art, Fashion and the Environment at London College of Fashion was born in England but resides in Paris since 1991. She began her artistic career by creating ‘Body Architecture’, sculptures that Lucy Orta, doceert Kunst, Mode en Vorm resemble portable architecture: geving aan het Londen College of Fashion. tents or sleeping bags that covert into protective clothing. Ze is geboren in Engeland maar werkt en woont sinds 1991 in Parijs. Zij begon haar Her current research focuses on public-space and with carrière met het ontwerpen van “Body her husband Jorge Orta they Architecture”, beelden als draagbare develop large-scale architectural architectuur: tenten of slaapzakken artworks. For Skin Deep, Orta veranderen in beschermende kleding. created organic glass forms in Haar huidige onderzoek richt zich op Leerdam based on her research de openbare ruimte en met haar man with cell-biologists, interpreting Jorge Orta ontwikkelt ze grootschalige the process of differentiation architectonische kunst. Voor Dichter op cells undergo to create the de huid heeft Orta in Leerdam organische actual architecture of our body. glazen vormen laten maken. De vormen They are integrated into fine zijn gebaseerd op haar onderzoek naar het differentiatieproces dat lichaamscellen steel maquettes of historical buildings to create a series ondergaan bij het vormen van de archi– of abstract proposals for the tectuur van ons lichaam. In dunne stalen transformation of abandoned frames vormt het glas maquettes van locations - breathing new life historische gebouwen. Het zijn abstracte into architecture where the voorstellen voor de transformatie van formal structure of the building verlaten locaties. De architectuur wordt dialogues with the fluidity of glass. nieuw leven ingeblazen en de bestaande structuren van het gebouw gaan een dialoog aan met de vloeibaarheid van het glas.

64


> pagina

II

Aan de installaties van Keiko Sato (Japan 1957) ligt de verbinding van een Westers en Aziatisch denken ten grondslag. De centrale rol van het individu in het westen wordt in haar werk versmolten met Aziatische gemeenschapszin. De installaties zijn vaak opgezet als landschappen die een relatie met de structuur en geschiedenis van die specifieke plek aangaan. In Fort Asperen toont zij een project waarbij het zand de huid verbeeldt met gebroken glas als symbool voor fysieke en geestelijke pijn. De flessen zijn op speciale manieren gebroken, door hitte, bevriezing en kracht. Tijdens het maken van de installatie vervalt de functie van fles en verandert ze in iets onbekends. De installatie en het bijbehorende geluid door Makiko Sadakata versmelten in een wereld ‘voorbij de huid’.

The basis for the installations by Keiko Sato (Japan, 1957) have developed from her experience and thought in Europe. The role of individualism in the West is conceptualized in her work as a fusion with Asiatic collectiveness. The installations are often constructed as landscape with regards to the structure and the history of the space. In the installations, especially made for Fort Asperen, she shows that sand forms like skin with broken glass symbolizing physical and mental pain. The glass bottles are broken by heat, cooling and force. In the process of making the installation, their function as a container disappears and transforms into something unknown. The sound, by Makiko Sadakata and the installation integrate and create a world “Beyond the skin.”


65

Artists

Installation


Totipotent Architecture

Kunstenaars

Keiko Sato


Lucy Orta

> pagina

VI

Tara Woudenberg (Leerdam 1978) is glasblazer, wereldreiziger en kunstenaar. Scheuren door de Ruimte is sinds 1997 haar werkthema. Voor haar werk My Body of Work heeft ze het menselijk lichaam opengescheurd. Door haar manier van glasblazen zijn organen gegroeid uit kleur, vorm, structuren en reliëf. Wat onder de huid ligt is open en bloot gelegd. Bloederige, vlezige kleuren in organische vormen, gehavende en opengebarsten structuren omringd door samen geklonterd en gescheurd reliëf, nog warm en nat. Tara’s installatie is door de huid heen gescheurd.

Tara Woudenberg (Leerdam 1978) is a glass blower, an artist and world traveller. ‘Ripping through Space’ has been the theme of her work since 1997. For ‘My Body of Work’, she has torn open the human body. Her manner of blowing glass grows organs out of colour, form, structure and relief. The skin is cut open revealing what is below the surface. Bloody, flesh colours in organic forms, damaged structures burst open, surrounded by clotted and torn relief, still warm and wet. Tara’s installation has ripped through the skin.

66


> pagina

VI

Elizabeth Swinburne (1957) woont en werkt in Edinburgh, Schotland. Sinds haar afstuderen in 1983 is haar werk door heel Europa, Noord- en Zuid Amerika en in Japan te zien geweest. Ze gelooft in een ‘handson’ aanpak, vaak werkend met een team van vakmensen maar ook zelfstandig. Haar werk maakt optimaal gebruik van de intrinsieke eigenschappen van glas: de vloeibaarheid, breekbaarheid en transparantie. Van haar serie ‘touch’ tot het meer recente ‘growth’: de vormen zien eruit alsof ze over een ander onderwerp gaan, maar onderzoeken beide de achterliggende ideeën van kwetsbaarheid, groei en afwezigheid. Swinburne heeft op diverse plaatsen academische functies vervuld en geeft wereldwijd masterclasses.

Elizabeth Swinburne (1957) lives and works in Edinburgh, Scotland. Since graduation in 1983 her work has been exhibited throughout Europe, the United States, South America and Japan. She believes in a ‘hands-on’ approach, often working with a team of craftsmen but also happy to work on her own. The works exploit the fundamental characteristics of the material, glass - its fluidity, fragility and its transparency. From her series ‘touch’ to the more recent ‘growth’, forms appear to be thematically different, yet each explores common ideas of vulnerability, growth and absence. She has held academic posts and teaches master classes internationally.


67

Artists

Ivory push


My Body of Work

Kunstenaars

Elizabeth Swinburne


Tara Woudenberg

> pagina

X

Beeldend Kunstenaar Rogier Roeters (1980) had altijd een interesse voor mode en kleding en gebruikt die in de korte films die hij maakt. Eigenlijk werkt hij sculpturaal. Hij maakt allerlei objecten, zoals knuffelachtige manshoge poppen die hij in de films laat optreden. Zijn werkwijze is daarbij handmatig en bijna onhandig. Het raffinement zit hem in die schijnbaar halfslachtige, slordige werkwijze. Juist daarin is Roeters erg precies.

Dutch artist Rogier Roeters (1980) has always had an interest in fashion and clothing, and uses them in the short movies he makes. He is an artist working as a sculptor. He fabricates all sorts of objects, like the very cuddly lifesize dolls that appear in his movies. The way he works is hands-on and almost clumsy. The refinement is in that seemingly half-hearted, careless technique. Especially in that, he is very precise.

68


> pagina

XI

Wim Delvoye (1965) woont en werkt in Gent. Zijn werk kenmerkt zich door een grote interesse in ambachtelijke, niet direct met kunst verband houdende, productieprocessen. Delvoye heeft een grote interesse in het banale, zoals excrementen of het uitdrukken van puistjes in de getoonde film “Sybille II”. Hij confronteert uitgeholde beelden van de populaire cultuur met zichzelf en het verleden. Maatschappelijke ordeningen en klassen worden vaak met elkaar vermengd: hij jongleert met ‘hoge’ en ‘lage’ cultuur. Het varken, dat hij tatoeëerde voor de Documenta in Kassel bijvoorbeeld, is een dier dat in oorsprong in het wild leefde en een schrander dier is. In onze tijd is het verworden tot een industrieel product, een bleekroze evenknie van de naakte blanke mens, een spreekwoordelijk boegbeeld van stompzinnigheid.

Wim Delvoye (1965) lives and works in Gent. His work is charac terised by his great interest in traditional production processes, not directly related to art. Delvoye is greatly interested in the banal, such as excrement or squeezing out spots in the film “Sybille II” shown at Skin Deep. He confronts hollow images in popular culture with itself and the past. Social hierarchies and class systems are often mixed, juggling with high and low culture. The pig which he tattooed for the Documenta in Kassel, for example, is a shrewd animal that originally lived in the wild. In our times, it has become an industrial product, a pale pink equal to the white man, a figurative figurehead of stupidity.


69

Artists

Videostills from Sybille II


Videostill from Thomas

Kunstenaars

Wim Delvoye


Rogier Roeters

70


Lamelos, Boris Peeters Kayeko on the Catwalk

Julie Joliat Illustration for Grafuck

Cristian Suta x

Hannes Kater Drawing 01/31/2006 for The Drawinglog

Harmen Liemburg New Formula

Melle Zonder titel 2008

Shootmedia Classic Girl

Poly-Xelor, Luna Maurer & Roel Wouters The Argyle Pullover Photography: Joep Vogels

Marc van der Holst Spekkie Big

Greet

Erik olde Hanhof (Erikenik) > Dikke huid Ineens liepen er allemaal rode minikreeftjes over mijn autoband. Het deed Bibendum helemaal niets.

João César Nunes Face vs face

Lamelos, Jeroen Funke The Skin on Sunday

Deborah van der Schaaf > Het betere handwerk

Luis Mendo

Tentoonstelling Dichter op de huid Concept, samenstelling en essays Arnoud Odding en Tiziana Nespoli naar een idee van Annalily van den Broeke Productie Annalily van den Broeke, met medewerking van Loes Hartzema Vertaling Netty Foley Advies José Teunissen, Artez Grafisch ontwerp, illustraties en samenstelling Skin Issue[s] Suzanne Hertogs & Janneke Hendriks Druk Zwaan Printmedia, Wormerveer Zeefdruk Helder Zeefdruk Audiovisuele presentatie MVIE Audiovisuele Techniek, Leerdam Dichter op de huid is financieel gesteund door Mondriaanstichting / Provincie Gelderland / Gelderland Cultuurland / K.F. Heinfonds / Gemeente Lingewaal / Gemeente Geldermalsen Met dank aan alle vrijwilligers van Stichting Fort Asperen en Stichting Glas. © Stichting Fort Asperen en Stichting Glas

Lamelos, Sam Peeters

nationaal glasmuseum leerdam Jaarthema Op het lijf geblazen Concept en idee Arnoud Odding Productie Annalily van den Broeke De werken in dit project zijn geblazen door Jessica Homich en Henk Verweij en hun collega’s in de Glasblazerij Leerdam. Op het lijf geblazen is mede mogelijk gemaakt door VSB Fonds / Rabobank Vijfheerenlanden / de vaste financiers van het Nationaal Glasmuseum: Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen / Gemeente Leerdam / MVIE Audiovisuele Techniek / Zwaan Printmedia Mede mogelijk gemaakt door de leden van het GlasGilde: AmEuro Metals, BlokUnits Bouwmodules b.v., C3Group BV, Dalmec BV, De Graaff Advies, Drukkerij Den Dunnen b.v., Fellows Personal Coaching, Gemeente Lingewaal, Hermeta, Kars Advies, Kop Beveiliging BV, Kleyn Trucks BV, Leerdam Druk, Meesters van zaken Advocaten, MVIE Audiovisuele Techniek, Notarispraktijk Leerdam, Partycentrum Het Dak, Rabobank Vijfheerenlanden, Reinder Zaal, Rom Euro Art, RPS BCC B.V., Van Noord Accountants en Belastingadviseurs, Van der Wal Interieur Adviseurs, Winkelcentrum Europaplein. © Stichting Glas

Colophon

Colofon

nationaal glasmuseum leerdam & fort asperen

INDEX

Kunstenaars

INDEX

Artists

Bakel, Simone van VI / 48 Beirendonck, Walter van XIV 1/ 12 BioKino Collective X 2/ 47 Blaisse, Maria XVI / 33 Breukel, Koos V 3/ 45 Buczkowska, Dorota X / 30 Catts, Oron (& Ionat Zurr) III / 63 Chalayan, Hussein XIII / 16 Ching, Annie 27 Dekkers, Marlies IV 4/ 51 Delvoye, Wim XI / 69 Filmer, Naomi XVI 5/ 13 Goulet, Olivier III / 52 Groot, Mieke XV 6/ 29 Hebra, Ferdinand von VII 7/ 42 Hess, Bart XII / 44 Hulshof, Rick 27 Karelse, Teun X / 30 Korshun, Anne 27 Krijl, Evelien X / 30 Lamsweerde, Inez van XII / 32 Lee, Suzanne XVI / 50 Makkink & Bey, Studio IV / 31 Meester, Joanneke I / 14 Orta, Lucy + Jorge VI 8/ 64 Pulkkinen, Anssi X / 30 Roeters, Rogier X / 68 Rouppe v/d Voort, Alexandra X / 30 Sato, Keiko II / 65 Schellekens, Laurens 27 Slobbe, Alexander van XIV 9/ 17 Strik, Berend II 10/ 15 Sweere, Rob XII / 49 Swinburne, Elizabeth VI / 67 Tolaas, Sissel XI / 43 Tan, Britt 27 Veluw, Levi van VII 11 / 28 Voerman & Vermeulen XV / 46 Volkers, Dieter 27 Museum Vrolik XI / 62 Vroonland, Sjoerd 27 Woudenberg , Tara VI / 66 Zoölogisch Museum XI / 26

1

foto pagina XIV: Ronald Stoops

2

BioKino Collective is: Tanja Visosevic, Guy Ben-Ary, Bruce Murphy

3

foto Koos Breukel op pagina IV: Courtesy Van Zoetendaal Photography

4

foto pagina IV: Carin Verbruggen

5

beeld Mieke Groot op pagina XV: Collectie Nationaal Glasmuseum Leerdam

6

beeld Naomi Filmer op pagina XIV: BlueLoop Lense Lenticular gemaakt door 3D Create / Lense made for ‘Out of the Ordinary’ at the V&A, London 2007-2008

7

beeld Ferdinand von Hebra op pagina VII: Collectie Teylers Museum

8

beeld Lucy + Jorge Orta op pagina VI: Courtesy of Association Continua, San Gimignano, foto: Ela Bialkowska

9

foto op pagina XIV: Peter Stigter

10

beeld Berend Strik op pagina II: Courtesy Gallery Fons Welters

11

beeld Levi van Veluw op pagina VII: Courtesy RONMANDOS Gallery

Dichter. Man is surrounded by three layers: the skin, the clothes and the wall friedensreich hundertwasser

Recommend Documents