DiaDuel Foto Nationaal 2006 Sequenties en series Beeldrijm en het derde beeld Exposities Agenda

F O T O B O N D

I nB e e l d

44 November 2006 Jaargang 11

Kwartaalblad voor leden van fotoclubs aangesloten bij de Bond van Nederlandse Amateur Fotografen Verenigingen

BondsDiawedstrijd / DiaDuel Foto Nationaal 2006 • Sequenties en series Beeldrijm en het derde beeld • Exposities • Agenda

Van de voorzitter

Fotobond InBeeld is een uitgave van de BNAFV, Bond van Nederlandse Amateur Fotografen Verenigingen, www.fotobond.nl.

Uitgever Focus Publishing BV, Hendrik Figeeweg 1-z, 2031 BJ Haarlem, tel: 023-5348844, fax: 023-5423110, e-mail: [email protected]. De inhoud van dit magazine verschijnt onder verantwoording van de BNAFV, niet onder die van uitgever Focus Publishing BV. Redactie Wim Broekman (hoofdredacteur) Focus Media Groep (eindred.), Gijs van Gent (beeld), Rob Agterdenbos, Peter van Tuyl. Redactie-adres Jachtlaan 31, 6713 KK Ede, t.a.v. Gijs van Gent. Foto’s op cd, 300 dpi, A4, tekst per e-mail: [email protected]. Ledenadministratie Hannie Jansen, ’t Grachtje Over 128, 1625 PN Hoorn, tel: 0229-271103, e-mail: [email protected]. Bondsbureau Gerda Gallee (zegels, ledenkaarten, contributie, collectiedienst), Venbergse molen 55, 5612 DX Eindhoven, tel: 040-2817575, e-mail: [email protected]. Algemeen secretaris Helmut J. Gassen, Zandeiland 3, 5658 AK Eindhoven, tel: 040-2514074, e-mail: [email protected]. Advertenties Roos Schouw, Focus Media Groep, Hendrik Figeeweg 1-z, 2031 BJ Haarlem, tel: 023-5348844, fax: 023-5423110. Vormgeving Ido Harmens, FirmaVorm. Druk Boom Planeta, Haarlem. Testrapporten De gratis verspreiding van Fotobond InBeeld wordt mede mogelijk gemaakt door een selectie van de beste testrapporten uit Focus, maandblad voor de vrijetijds- en vakfotograaf.

Stuurmanskunst De Fotobond werkt al jaren op prettige manier samen met de Stichting Beeldende Amateurkunst (SBA). Met enige regelmaat geeft de SBA boekjes uit, die ook voor ons als fotografen bijzonder interessant zijn. Nu is er weer een nieuwe verschenen en wel ‘Stuurmanskunst’, met name bestemd voor de besturen van verenigingen. Veel vragen die je als bestuur hebt, van het werven van nieuwe leden tot het omgaan met lokale overheden, kortom te veel om op te noemen. Geen droge theorie, ook geen kant en klare recepten, maar je leest er hoe anderen het doen, wat hun ervaringen zijn. En daar kun je wat mee. Te bestellen voor € 7,50 + portokosten via de website www.amateurkunst.net (acceptgiro wordt meegezonden). In dit boekje staat ook een stukje over mentoren, begeleiders, besprekers. Binnen de Fotobond is er veel vraag naar deze mensen. Er zijn er eigenlijk veel te weinig en we doen daarvoor dan ook steeds weer een beroep op dezelfde personen. Jaren geleden hebben we samen met de SBA eenmalig een mentorencursus georganiseerd en we hebben met hen een eerste inventarisatie uitgevoerd naar de feitelijke behoefte. Hieruit blijkt dat er een grote behoefte aan een dergelijke opleiding is. De eerste gesprekken hierover zijn nu bezig. Het lijkt wel een bredere opleiding te gaan worden, niet alleen gericht op mentoren, begeleiders, besprekers in fotoclubs, maar ook op rondleiders in musea, recensenten van exposities etc. Waarschijnlijk start de eerste leergang al komend jaar. Belangrijk dus voor alle mensen die hier iets in willen gaan doen, of die hun eigen kennis en vaardigheden willen vergroten. Overigens: vanaf 1 januari houdt de SBA op te bestaan. Zij gaat dan op in een veel grotere stichting. De naam is nog niet bekend, maar het wordt een organisatie voor de hele amateurkunst, van muziek en dans tot beeldhouwen en schrijven. Voor de fotografie verandert er daardoor waarschijnlijk niet veel. Even iets heel anders: ik krijg veel uitnodigingen voor openingen van exposities. Eén van de voordelen van voorzitter zijn. Dank daarvoor. Vooral in deze tijd van het jaar zijn er weer veel tentoonstellingen. Er zijn vaak zoveel mooie beelden te zien, maar er komen vaak veel te weinig bezoekers. Daarom vanaf deze plaats een oproep om toch vooral de exposities bij u in de regio te bezoeken. Je mist wat als je ze niet gezien hebt! Frank Boots

Inhoud

Oplagegevens Fotobond InBeeld verschijnt vier keer per jaar en wordt toegezonden aan alle leden van fotoclubs, aangesloten bij de BNAFV. Oplage: 7.000 exemplaren.

Coverfoto

Ton van Vroonhoven - FK De Liemers (zilver in de BondsDiawedstrijd)

Verschijningsdata Februari, april, september, november. Inleverdata kopij en foto’s: 1 januari, 1 maart, 1 augustus, 1 oktober. Auteursrecht Het auteursrecht op deze uitgave en op de daarin verschenen artikelen wordt door de BNAFV voorbehouden. Auteursrechten op geplaatste foto’s zijn voorbehouden aan de auteurs. Het plaatsen van foto’s van de leden van clubs aangesloten bij de BNAFV geeft geen recht op enige vergoeding. De BNAFV is lid van FIAP, FédérationInternationale l’Art Photographique. Tijdschrift erkend door FIAP. Focus Publishing BV is onderdeel van de Focus Media Groep, www.focusmedia.nl.

04 08 13 16 18 22 24 26 27

Foto Nationaal 2006 Dringen aan de top BondsDiawedstrijd / DiaDuel 2006 FocusTest Panasonic Lumix DMC-L1 Met andere ogen Kritisch bekeken Thema Sequenties en series Zo doe ik dat Beeldrijm en het derde beeld Exposities Ga eens kijken Mededelingen FocusTest Olympus E-400 InBeeld 44 - 2006

3

Expositie Foto Nationaal 2006

Dringen aan de top Het aantal inzendingen voor deze editie-2006 lag zeer hoog (131) en om vooral praktische redenen kan de jury maximaal 20 series accepteren. Minder mag, méér niet. Als het er veel meer zouden worden, is het waarschijnlijk niet meer de top, maar tevens de subtop van wat er in de Fotobond wordt gemaakt. Dat betekent dat het jureren streng moet gebeuren. Bij de bespreking tijdens de opening in Doetinchem kwamen alleen de gehangen series aan de orde. De ‘afgewezen’ kandidaten tasten als gebruikelijk in het duister over het waarom. Dat kan bij deze aantallen helaas moeilijk anders.

Juryleden waren Martijn van den Broek, coördinator beeldresearch bij het Nederlands fotomuseum in Rotterdam, Frank van der Stok, o.a. docent fotografie aan Academie Sint Joost in Breda en Wim Broekman, fotograaf, journalist en docent. Juryvoorzitter zonder stemrecht was Rob Agterdenbos, bestuurslid van de Fotobond. Tijdens de selectie werd met mate gediscussieerd over het waarom wel of niet van series, maar de meningen liepen niet al te ver uiteen. Het zou mogelijk geweest zijn tot een selectie van pakweg 25 series te komen, maar meer ook niet als je vergelijkt met de eerste 20. Daar kunnen heel uiteenlopende redenen voor zijn. Technisch b.v. als de inzender het digitaal printen nog niet goed onder de knie heeft, blijkend uit wat groenige of paarse zwartwit prints, zonder dat die tint een inhoudelijke functie heeft. Of een wat vlekkerige of niet goed verscherpte print. De basis van sommige series is de techniek, niet de inhoud. Dat zijn nog concrete, gemakkelijk te constateren zaken. Lastiger wordt het wanneer het om originaliteit gaat, om uniforme kwaliteit binnen de serie, zeggingskracht e.d. Daar legt

elk jurylid vaak zijn eigen nadruk. Een al te voor de hand liggende, clichématige benadering valt uiteraard af, foto’s met een enkele betekenislaag meestal ook. Er was nogal wat werk dat blijk gaf van een ‘wil tot opvallen’, van geldingsdrang. ‘Kijk mij eens’ in plaats van de aanzet tot communiceren of nadruk op inhoud. Het selecteren blijft leuk en stimulerend, omdat er opnieuw zo’n grote diversiteit aan stijlen, onderwerpen en technieken te zien was. Naar namen wordt absoluut niet gekeken, totdat de uitslag vaststaat. Niettemin herken je, als je tenminste enigszins bent ingevoerd in amateurland, gemakkelijk het eigen handschrift van enkele fotografen. En dat geeft ook verrassingen. Het is dus weer een heel aantrekkelijke expositie geworden. Op deze pagina’s de drie bekroonde series. Als het nog kan tijdens de rondreis: ga de originelen zien en bekijk ook de andere 17 series. Ze zijn het waard. Wim Broekman

V.l.n.r. de juryleden Frank van der Stok, Martijn van den Broek en Wim Broekman. 4

InBeeld 44 - 2006

De eervol vermelde Pascal van Heesch is meer bekend van zijn journalistieke werk, terwijl hij hier een charmante serie toonde van onscherp, in veel wit en weinig zwart weergegeven industriële bouwwerken uit het Ruhrgebied.

Expositie Foto Nationaal 2006

De eervol vermelde serie van Wim Bannink liet een opslagruimte voor etalagepoppen zien in warmtoonzwartwit prints. Hoe concreet dat ook lijkt, prachtig van compositie en variatie, het thema is evenzeer het licht, een serie in een fijnzinnig clair obscur.

6

InBeeld 44 - 2006

Van de eveneens eervol vermelde John Seegers (en anderen) zagen we eerder kleurrijke straatbeelden uit Cuba. Dat kan neigen naar een ‘déjà vu’, maar als het opnieuw heel goed is qua gekozen moment, beeldspanning, compositie en kleurgebruik is de onderscheiding verdiend. InBeeld 44 - 2006

7

Wedstrijd BondsDiawedstrijd/DiaDuel 2006

Wim Broekman

N.A.F.V. Amsterdam Goud - winnaar beker Fotobond

Als waarnemer bij de jurering mocht ik mijn eigen conclusies trekken. In de ruim 100 jaar van het bestaan van ‘lantaarnplaatjes’ en dia’s lukte het niet om alle makers de plaats van het ‘duimmerk’ op het raampje bij te brengen. Er zat nog een half dozijn fout, zodat het dia zichtbaar verkeerd op het scherm kwam. Dat werd dan gecorrigeerd. Nascholing zit er niet in: helaas heeft het dia zijn tijd gehad en wat in een eeuw niet lukt bereik je niet in de nadagen. Opvallend vind ik de bijna automatische keuze voor een horizontaal formaat, zelfs als het onderwerp vraagt om verticaal. Eenmaal móest het m.i. verticaal, maar ja, ’s makers wil is wet en ja, één jurylid vond het zelfs winst. Dat blijft dus zo op het scherm. Beelden van reflecties, een dankbaar onderwerp, omkeren kan leiden tot een geforceerd of zelfs wat kinderachtig beeld. Er zijn vaak te veel elementen die zo’n keuze onlogisch maken en die na omkering storen. Het trof me dat men wel oog heeft voor het goede onderwerp, maar dat echt kijken en 8

InBeeld 44 - 2006

dat vervolgens vertalen naar een beeld moeilijk zijn: veel is te verbeteren bij een stapje opzij of vooruit, een hoger of lager standpunt. Men herkent de kwaliteiten en komt niet verder dan een betrekkelijk platte kiek, te voor de hand liggend. Haast? Slordigheid? Onkunde? De oplossing: denk na en benadruk datgene wat je beweegt de opname te maken. Geef je eigen visie weer, geen neutrale kijk op het onderwerp, zoals iedereen het in eerste instantie ziet. Omdat het vooral om statische landschappen, architectuur en details gaat, is er alle tijd. Niets excuseert dan een slordig kader of standaard perspectief. Bij zich snel ontwikkelende situaties met mensen b.v. kunnen er ’verzachtende omstandigheden’ zijn. Dan moet je kiezen tussen een beeld met wat mankementen, of géén beeld. Nog iets opvallends en al te bekend: het licht is verkeerd. Hard, blauw, vanuit de verkeerde hoek, foute schaduwen. Je bent daar en je kunt geen ander moment kiezen, b.v. omdat je reisschema dicteert dat je verder moet, terwijl je daar vroeger of later op de dag had moeten zijn. Later teruggaan

T. van Workum

FC Fodo Doesburg Zilver

Jan Molenveld

CC Wageningen Zilver

of het beste licht afwachten kan niet. Als dit in het resultaat zichtbaar is, dan kan en mag de jury niet coulant zijn. Hoe beoordeel je anders het dia van wie wel het optimale moment afwachtte? Wat me verder opviel is dat de kwaliteit binnen één serie sterk uiteen kon lopen. De hoogst geëindigde clubs danken hun positie dan ook vooral aan een uniform en hoog niveau per dia. Eén of twee onvoldoendes drukken een totaal enorm. De selectie blijft lastig. Ik ben blij dat ik deze laatste diawedstrijd heb meegemaakt, want er was veel te genieten. Ik kreeg niet het gevoel aan het graf van een doodgebloed medium te staan. Een groot briljant projectiebeeld blijft een feest om te zien, van mij hoeft het dia niet te verdwijnen. DiaDuel getuigt van een heel andere opzet: laagdrempelig, want de ‘cracks’ doen niet mee en de maker kiest zelf, zonder bemoeienis van clubbestuur of wedstrijdcommissie. Dit levert onwillekeurig (zo ook bedoeld en geaccepteerd) een lager

Jan Vogelzang

FC ’t Gooi Zilver

niveau op: je kunt nauwelijks spreken van een ‘feest’ om alle 50 dia’s te bekijken. Sommige inzenders tonen zich eerder een ‘ongeleid projectiel’. Maken ze niks beters, of kiezen ze verkeerd? Dat hun onderwerpen dichter bij huis liggen is geen punt – kwaliteit is niet plaatsgebonden. Uitschieters waren er natuurlijk ook. De winnaars komen misschien wat gemakkelijker boven drijven, maar de toegekende onderscheidingen zijn zeker verdiend. Leuk, die positie als waarnemer. Eén dia kreeg de waardering 5, 7, 8. Da’s interessant. De een zegt: bijna top, de ander: onvoldoende. Het waarom blijft duister. Dan mis je de discussie binnen de jury. Als waarnemer meng je je uiteraard niet daarin, ik hield de kaken op elkaar. Discussie tussen de juryleden vindt alleen aan het slot plaats, om te zien of ‘topgroep’ en stickers wel door de hele jury worden gedragen. Daar kan ik het mee eens zijn. Wim Broekman InBeeld 44 - 2006

9

Wedstrijd BondsDiawedstrijd/DiaDuel 2006

Chris Wielsma

AFV Epe Brons

Cor Boers

Riet Elen

Haarlemse AFV Brons

FC de Rarekiek

Martien

FC de Rarekiek Middelharnis

Wim Geerts

AFV Epe

Jan Elen

FC de Rarekiek Middelharnis

Hans Volker

AFV Epe

Henk Naber 10

CC Wageningen

InBeeld 44 - 2006

Piksin Thé

N.A.F.V. Amsterdam

H. Geerlings

Fotogroep F8 Brons

Marijke vd Giessen

Joep Luyckx

CC Wageningen

FC de Rarekiek

Carleen vd Anker

CC Wageningen

DiaDuel 2006

Danny Witte 1e prijs Collectie 1 Eervolle vermelding Landelijk

Noor Dessing

Lia Hoogveld 1e prijs Collectie 2 Eervolle vermelding Landelijk

Michel de Nooij

2e prijs Collectie 1

2e prijs Collectie 2

N. van Workum

Nico de Both

W. de Jong

Yvonne van Dijk

3e prijs Collectie 1

3e prijs Collectie 2

2e prijs Collectie 3

1e prijs Collectie 3

Winnaar Landelijk

J. Konings

3e prijs Collectie 3 InBeeld 44 - 2006

11

Met andere ogen

Graag ontvang ik weer nieuwe foto’s voor deze rubriek. Mail één of meerdere foto’s naar [email protected] (72 dpi, 10 x 15 cm) of stuur (afdruk minimaal 10 x 15 cm) naar Peter van Tuijl, Geulstraat 40, 7071 VV Ulft.

Ad van Gerwen Ad van Gerwen van Fotokring Beeldhoek in Asten/Someren stuurde deze intrigerende foto. In eerste instantie wordt je blik getrokken naar het lijnenspel met verticale en horizontale beeldassen en de diagonaal in de foto. Dat alles zorgt voor ritme en beeldspanning. Die spanning wordt vergroot door het willekeurige patroon van de sigarettenpeukjes en hier en daar wat groen, fris uitziende onkruidplekjes. De foto zet je ook tot nadenken. Je stelt vragen bij de plek. Waar gooien mensen zoveel peuken onder een rooster dat geen functie lijkt te hebben? Is er sprake van een toevalligheid, of wordt zwak menselijk gedrag getoond? Is het misschien een plek waar mensen samenscholen en al rokend wat rondhangen? Een foto die betekenis krijgt door de objecten, maar ook interessant is door de compositie. 16

InBeeld 44 - 2006

Jos Wehrens De foto van Jos Wehrens uit Nijmegen valt op door het licht dat van achter uit de foto komt. Tegenlicht, met toch overal een prachtige detaillering, zorgt voor een heel open sfeer in het beeld. Een tuin die verlaten is, waar een zekere stilte heerst. Tegelijkertijd is de frisse toon van het groen erg uitnodigend. Het is knap dat er een bepaalde sfeer voelbaar is. Het stukje huis of schuur zorgt niet alleen in de compositie voor een prettige afsluiting van het beeld maar geeft er ook een inhoudelijke betekenis aan, een verwijzing naar wonen en leven op een plek waar je stilletjes kunt genieten van de natuur.

Leo Kwinten Leo Kwinten van fotoclub Schijndel toont een vlakverdeling in grijze tonen. Scherpte en onscherpte geven diepte aan het beeld, waardoor je kunt zien dat het een vrijstaand monument of zuil is. Het olifantje trekt de aandacht. Wat brutaal en ook kinderlijk, verhalend als uit een kinderversje. Uit de verhouding in het beeld kun je zien dat het betrekkelijk klein is. De objecten in het beeld verwijzen naar gedenken, herinneren. Niet op een harde manier maar heel subtiel is een grafsteen van een kind in beeld gebracht. Veel van de kerkhoffoto’s zijn confronterend of niets verhullend. Bij dit beeld blijft veel verborgen. Dat laat veel ruimte voor de beschouwer die met gevoel beelden bekijkt.

Lidy van Noordenburg Lidy van Noordenburg van de Broederschap uit Vleuten stuurde drie foto’s die, ondanks dat ze heel verschillend waren, eenzelfde lading hebben. Mooie esthetisch opgebouwde beelden, waarin steeds het menselijke als verwijzing te zien is. Een kerkportaal met prachtig licht en daarbij een platte kartonnen doos als slaapplaats voor een dakloze. Een gesloten hekwerk met daarachter een tent met het opschrift ‘Liebesraum’, gefotografeerd in mooi licht en alles harmonieus in het beeld geplaatst. Ook de foto die hier getoond wordt, is een mooie natuuropname met een bijzonder fraaie lichtvoering. Tegelijkertijd wordt in de foto door de houding van de persoon, de rollator en wellicht ook door de kleding iets van eenzaamheid gesuggereerd. Mogelijk is Lidy geboeid door het contrast van de schoonheid der dingen en de beperktheid van de mensen. Peter van Tuijl

Thema Sequenties en series

Bert Hanekamp

Van samenhang tot sequentie Bekijk de foto’s bij dit artikel eens goed. Zitten er echte sequenties bij, of is de samenhang beperkter? Oordeel zelf en trek de conclusie dat fotograferen met samenhang een geweldige uitdaging is.

Veel fotografen verzamelen vooral mooie plaatjes. Allemaal verschillend en allemaal met liefde gefotografeerd. Niets mis mee. Anderen werken vooral thematisch. Deze fotografen blijven hun onderwerp voor langere tijd trouw, zodat je kunt spreken van een thema. Het aantal thema’s is ontelbaar. Je kunt bloemen als thema kiezen, maar ook berglandschappen, stadsgezichten of carnaval. Vaak hangen thema’s vast aan je persoonlijke interesse. Zelf ben ik jarenlang een verwoed natuurfotograaf geweest. En soms nog. Ik heb een hele collectie dia’s van allerlei soorten wilde planten, zoals orchideeën. Mijn verzameling dia’s is dan ook thematisch ingedeeld. De samenhang tussen de foto’s blijft bij een thema beperkt tot de keuze voor een bepaald onderwerp, meestal zonder dat de fotograaf er diepere bedoelingen mee heeft. Documentaire fotografen zijn de verslaggevers onder ons. Zij diepen een onderwerp uit, door ons met de neus op de feiten te drukken. De samenhang tussen de foto’s is groot, doublures worden juist vermeden en de fotograaf toont vaak veel betrokkenheid bij zijn onderwerp. Soms wordt er ook een mening van de fotograaf zichtbaar. Een serie is eigenlijk een containerbegrip voor allerlei vormen van samenhang tussen foto’s, die in een vooraf vastgestelde volgorde worden gepresenteerd. Bij een sequentie is de volgorde van de foto’s uiterst belangrijk, dwingend zelfs. Verandering van de volgorde is onmogelijk zonder de bedoeling van de fotograaf geweld aan te doen. Een sequentie 18

InBeeld 44 - 2006

heeft namelijk de tijd als hoofdonderwerp. Tijd is een boeiend fenomeen en tijd lijkt altijd in één richting te verlopen. Zo groeit uit een tulpenbol na verloop van tijd een mooie bloem, die uiteindelijk uiteen valt en afsterft. De bekende fotograaf Michel Szulc-Krzyzanowski laat zien dat tijd niet alleen lineair verloopt, maar ook cyclisch kan zijn. Een golf overspoelt het strand en het water trekt zich weer terug de zee in. Een proces dat zich eindeloos herhaalt. Krzyzanowski heeft jarenlang prachtige sequenties gemaakt. Deze fotograaf combineerde vaak meer ideeën in sequenties die hij maakte op zorgvuldig uitgezochte aan zee gelegen locaties, in verre oorden. Binnen een vast decor, zoals het strand of het landschap erachter, doen zich tijdelijke veranderingen voor, waarna alles weer naar het oude terugkeert, of sprake is van een kleine blijvende verandering. De mens die zijn sporen nalaat. Krzyzanowski is een professional. Zijn voorbereiding was altijd perfect. In de uitwerking liet hij niets aan het toeval over. De investering in tijd en geld was enorm groot. Ook vrije tijdsfotografen kunnen heel persoonlijke series of zelfs sequenties maken. Rob Agterdenbos Oproep: de volgende keer wil ik graag over ‘het beslissende moment’ schrijven. Wie heeft er foto’s die bij dit onderwerp passen? [email protected].

Wieske Berkenbosch

Bert Hanekamp InBeeld 44 - 2006

19

Thema Sequenties en series

Wieske Berkenbosch

Rudy Leukfeldt

20

InBeeld 44 - 2006

Bert Hanekamp

InBeeld 44 - 2006

21

Zo doe ik dat André Hartensveld

Beeldrijm en het derde beeld... Woorden uit een analoog diaprojectietijdperk André Hartensveld is sinds 1974 lid van Dia- en Fotoclub ’s-Gravenzande, inspirator voor de AV-werkgroep Regio Westland van de NVG en Lid landelijke gespreksgroep Audiovisueel van de Fotobond. Lid van de Duitse diaporamaclub AV-Dialog.

Voor de diaporamist, diaprojectie in overvloei met meerdere projectoren, is het derde beeld altijd essentieel geweest. Het zorgde ervoor dat de visuele beeldbeleving een harmonieuze was. Niet een horizon bij het ene dia in het midden en bij het andere weer boven of onder. Je fotografeerde voor een diaporama en hield daar rekening mee. Je zorgde dat de horizonlijnen bij opeenvolgende beelden over elkaar vielen. Zo was

22

InBeeld 44 - 2006

dat ook met lichte gedeelten in een dia. Over het algemeen werden lichte plekken in het onderwerp als storend ervaren, ze schoten als het ware een gat in het volgende dia. In donkere gedeelten, meestal schaduwpartijen, kon weer heel mooi een volgend of een gedeelte van een volgend dia geprojecteerd worden. Allemaal foefjes om een betere reeks op het scherm te krijgen.

Hoe werkt dat anno 2006? De vooravond van een digitaal tijdperk waar mogelijkheden onbegrensd lijken te zijn. Om heel eerlijk te zijn moet ik zeggen dat het een heel stuk vereenvoudigd is. Met de verschillende programma’s voor beeldbewerking, zoals Photoshop Elements en Paint Shop Pro waar ik zelf mee werk, en het handboek van Frans Barten is het een lieve lust om de beelden zo aan te passen dat nog nauwelijks overgangen worden waargenomen. Er verandert iets in het beeld en de beschouwer weet niet meer wat de oorspronkelijke foto is. Volgens mij moet dat ook zo zijn, je creëert een nieuwe werkelijkheid.

Hoe doe ik dat..? Bij de opname moet ik al weten wat ik met de resultaten ga doen, dat geeft de minste nabewerking. Als er luchten in de serie moeten zijn, mijd ik overbelichting, want daar kan ik niets mee, tenzij ik die uit een andere foto over kopieer, maar dan nog is het de vraag of die foto in de serie past. Na thuiskomst de RAW-bestanden direct extern opslaan op DVD (laagste opnamesnelheid) en opbergen op een veilige plek. Alle foto’s staan nog op de harde schijf en nu maak ik een selectie voor de serie. Alleen indien nodig deze voorbewerken en opslaan als tif-bestand met volgnummer. Deze bestanden plaats ik in een map met de naam van de serie en dat het hier tif-bestanden betreft. Vanuit deze map ga ik de foto’s bewerken voor mijn serie. Ik open de twee foto’s waarvan ik een tussenfoto wil maken. We zien dat van één van de foto’s de bovenrand blauw is, de geselecteerde en de andere is grijs. De geselecteerde foto wordt ook weergegeven in het venster in ons bewerkingsprogramma. Als ik nu de cursor in het venster breng en plaats op de blauwe balk met de naam achtergrond, kan ik deze verslepen naar de andere foto. Vervolgens klik ik op het icoon <masker> in het venstertje ; kies bij <materialen> voor de kleur zwart. Neem vervolgens het gereedschap penseel, kies de penseel grootte en de dekking en ga heel voorzichtig die zaken weg poetsen die een derde beeld op moeten leveren. Als het resultaat naar mijn zin is, verklein ik de foto in en sla deze op als Jpg met hoogste resolutie in een map met weer de naam van de serie gevolgd door Jpg. Zo hoef ik nooit te zoeken waar mijn foto’s ergens uithangen. Alleen mijn creativiteit is mijn beperking. En zo doe ik dat... André Hartensveld

InBeeld 44 - 2006

23

Exposities

Reflex ’88

Fotobond jaaragenda 2007 31/01 10/02 17/02 01/03 10/03 17/03 31/03 01/04 07/04 21/04 ??/04 13/05 22/08 08/09 26/09 22/09 06/10 20/10 21/10 27/10 31/10 10/11 10/11 25/11

Sluiting inzending voor BMK Jurering en bespreking inzendingen BMK Vergadering Bondsbestuur Sluiting inzending voor Bondsfotowedstrijd (Afdeling Zuid Holland-zuid) Sluiting inzending voor toelating Landelijke Gespreksgroep Portret Jurering Bondsfotowedstrijd (Afdeling Zuid Holland-zuid) Sluiting inzending voor toelating Landelijke Gespreksgroep Audio-visueel Openbare bespreking Bondsfotowedstrijd Sluiting inzending voor toelating Landelijke Gespreksgroep Natuur Algemene Vergadering Digitale dag (locatie en datum nader te bepalen) Besturendag Sluiting inzending voor Foto Nationaal Jurering Foto Nationaal Sluiting inzending Bondswedstrijd ‘Dia Centraal’ Opening Foto Nationaal Jurering Bondswedstrijd ‘Dia Centraal’ Sluiting inzending voor toelating Landelijke Gespreksgroep Digitaal Openbare bespreking Bondswedstrijd ‘Dia Centraal’ Vergadering Bondsbestuur Sluiting inzending voor Foto Individueel Sluiting inzending voor toelating Landelijke Gespreksgroep Fotojournalistiek Jurering Foto Individueel (Fotoclub’59, Delft) Openbare bespreking Foto Individueel

Vergaderingen 21/04 17/02 27/10 11/01 15/03

Algemene Vergadering Bondsbestuur-1 Bondsbestuur-2 Dagelijks bestuur-1 Dagelijks bestuur-2

4) 4) 4) 1) 1)

bestuur-3 bestuur-4 bestuur-5 bestuur-6 bestuur-7 bestuur studiedag

6) 4)

5) 4) 5) 6)

FC Dongen

8) 6)

Bijna een week exposeert de Fotoclub Dongen in het Gemeentehuis Dongen, Hoge Ham 62, ter plaatse. De opening is op vrijdag 17 november 20 uur, de expositie loopt t/m woensdag 22 november. In het weekend is er een Photoshop demonstratie. Zaterdag en zondag 10-17 uur, ma t/m woensdag tijdens de normale openingstijden.

5) 4)

5)

19/04 24/05 23/08 27/09 29/11 14/12

Dagelijks Dagelijks Dagelijks Dagelijks Dagelijks Dagelijks

1) 1) 1) 1) 1) 1)

03/03 12/05 20/10 08/12 20/01 24/03 22/09 10/11 13/01 17/03 01/09 03/11 03/02 02/06 08/09 17/11

FOTOJOURNALISTIEK-1 4) FOTOJOURNALISTIEK-2 4) FOTOJOURNALISTIEK-3 4) FOTOJOURNALISTIEK-4 + toel. 4) PORTRET-1 4) PORTRET-2 + toel. 4) PORTRET-3 4) PORTRET-4 4) DIGITAAL-1 4) DIGITAAL-2 4) DIGITAAL-3 4) DIGITAAL-4 + toel. 4) FIAP-1 4) FIAP-2 4) FIAP-3 4) FIAP-4 4)

Bijeenkomsten Landelijke Groepen 17/02 NATUURGROEP-1 21/04 NATUURGROEP-2 + toel. 27/10 NATUURGROEP-3 15/12 NATUURGROEP-4 27/01 BMK-1 19/05 BMK-2 15/09 BMK-3 24/11 BMK-4 10/02 AUDIO-VISUEEL-1 14/04 AUDIO-VISUEEL-2 + toel. 20/10 AUDIO-VISUEEL-3 ook Journalistiek 08/12 AUDIO-VISUEEL-4 ook Journalistiek

1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8)

24

7) 7) 7) 7) 2) 2) 2) 2) 3) 3) 3) 3)

Vergaderzaal ‘Ons Kabinet’, Kampdijklaan 80, 5263 CK Vught, tel. 073-6571710 Zalencentrum ‘De Coehoorn’, Coehoornstraat 17, 6811 LA Arnhem, tel. 026-4433401 Dorpshuis ‘De Vierstee’, Nachtegaallaan 30, 3738 EB Maartensdijk, tel. 0346-212021 Zalencentrum ‘De Amershof’, Snouckaertlaan 11, 3811 MA Amersfoort, tel. 033-4613524 Vergadercentrum ‘H.F.Witte’, Henri Dunantplein 4, 3731 CL De Bilt, tel. 030-2203954 Gemeenschapshuis ‘Sancta Maria’, Kruisstraat 53, 5612 CD Eindhoven, tel. 040-2434741 Zalencentrum ‘De Schakel’, Oranjelaan 10, 3862 CX Nijkerk, tel. 033-2460804 Kunstcentrum ‘De Nieuwe Veste’, Molenstraat 6, 4911 GS Breda (MvR), tel. 076-5214062

InBeeld 44 - 2006

Deze groep van werknemers van de Nederlandse Spoorwegen, met ook nietwerknemers als lid, exposeert ca. 100 foto’s van de afgelopen twee jaar, waarbij tevens een multimediale diashow wordt getoond. De fotografen zelf kozen het werk dat ze hangen en niet een ‘hangcommissie’. Het werk zal dan ook een grote diversiteit aan thema’s en onderwerpen laten zien. Een of meer fotografen zijn altijd aanwezig, er is een bar. Opening vrijdag 17 november 20-22 uur, verder geopend 18 en 19 november van 11-18 uur. NS Verenigingsgebouw ‘de Spuiklep’, Parallelweg in Heerlen (naast Kinderstad).

[email protected]

Benevisie De vorige maand al vermelde 22e internationale fotoconfrontatie Benevisie is nog tot en met zaterdag 25 november te zien bij Woninginrichting BinnenUit, Schouwersweg 7 in Heinkenszand. Di-do 9.30-17.30 uur, vrij tot 20.30, za 10-16.30 uur.

Riethoven Fotogroep Riethoven houdt haar jaarlijkse expositie op 6 en 7 januari in De Rietstek, Hennipstraat 6 in Riethoven, geopend zaterdag van 14-17 uur, zondag van 11-17 uur.

Apeldoorn In de centrale bibliotheek aan de Vosselmanstraat 229 in Apeldoorn exposeert Bert Hoogland tot 30 november architectuurfotografie onder de titel ‘schrijven met licht’. Dagelijks geopend vanaf 10 uur (zondag vanaf 13 uur) tot 17.30 uur op werkdagen (koopavond 20.30 uur) en za-zo tot 17 uur.

AFV De Iris

Collectief Kamerata

Het 50-jarig bestaan van deze club uit Harderwijk gaat gepaard met een expositie in februari ’07 in kunstcentrum de Catharinakapel, Klooster 1 in Harderwijk. Opening 3 februari, en vervolgens de hele maand op woensdag t/m zaterdag geopend van 14-17 uur. Getoond worden kroniekfoto’s uit de eerste jaren van de vereniging (1957-1977) en foto’s van leden uit de laatste vijf jaar. In een bovenzaal worden digitale audiovisuals vertoond.

Onder deze naam opereert een collectief van zes fotografen, die vaak aan hetzelfde onderwerp werken. In november en december tonen ze onder de titel ‘Zollverein’ de schoonheid van het industriële erfgoed in het Duitse Ruhrgebied. Chemische installaties, hoogovens en mijnschachten die decennia lang het kloppend hart waren van de Duitse economie, maar die nu aan verval ten prooi zijn, of gerestaureerd worden en andere bestemmingen krijgen. Van Kamerata maakt o.a. Pascal van Heesch deel uit, wiens serie Zollverein een eervolle vermelding kreeg bij Foto Nationaal (zie in dit nummer). Openbare Bibliotheek, Prinsengracht 587 in Amsterdam.

[email protected]

FC Uitgeest Met een expositie in Dorpshuis De Zwaan, Middelweg 5 in Uitgeest viert de fotoclub ter plaatse haar 50-jarig jubileum. Voorafgaand is een fotowedstrijd uitgeschreven, waarvan de winnaar bekend wordt gemaakt bij de feestelijke opening op 16 december (14 uur) en de winnende foto wordt tentoongesteld. De expositie duurt tot ca. eind januari. Openingstijden: tel. 0251-318370 [email protected] www.fotoclubuitgeest.nl

FMD Drenthe De Fotomanifestatie Drenthe, met een 35-jarige traditie en dit keer georganiseerd door Fotogroep Meppel, houdt een fotowedstrijd en expositie voor alle clubleden uit de afdeling (die net iets groter is dan de provincie zelf). De expositie omvat ca. 150 foto’s en hangt in de Secretarie, Hoofdstraat 22 in Meppel, geopend van 30 december (opening voor genodigden om 14 uur) t/m 7 januari. Dinsdag t/m zondag van 13-17 uur, donderdag vanaf 10 uur, vrijdag ook van 19-21 uur. Er verschijnt een catalogus met alle winnende foto’s.

FC’59 Delft Aan de fotowand bij Fotobister, Voldersgracht 16 in Delft hangen van 7 november t/m 30 december foto’s van Gerard Vermeulen, al heel lang lid van de FC’59 in Delft. “Hij heeft zijn sporen op fotografisch gebied ruimschoots verdiend.” Geopend dinsdag t/m zaterdag 10-17.30 uur. [email protected]

Openingstijden en details: www.oba.nl [email protected]

Mario Bentvelsen

Het Twaalfde Gebod Deze fotogroep beroemt zich erop de kleinste in het land te zijn. Lid zijn Mario Bentvelsen en Theo van Geenen, beiden tevens lid van de landelijke gespreksgroep Fotojournalistiek. Van 1 t/m 27 december exposeert het duo in Galerie Abtswoude, Aart van der Leeuwlaan 332 in Delft (tel. 015-8882500, dagelijks geopend 9-18 uur). Ze laten voornamelijk documentaire fotografie en reisfoto’s zien. www.hettwaalfdegebod.nl

EfElf IJsselstein Jaarlijkse thematentoonstelling van Fotoclub Ef Elf, die voor de 13e keer wordt gehouden in verzorgingshuis Mariënstein, Benschopperweg 14 in IJsselstein. Thema is ‘beweging’, uitgevoerd op diverse manieren met een soms verrassende kijk en er is ook ander recent werk te zien onder de titel ‘Op zijn EfElfen30st’. 18 nov t/m 15 jan, dagelijks geopend van 10-18 uur. [email protected]

FC Lucifer Fotoclub Lucifer uit Vessem exposeert in gemeenschapshuis D’n Boogerd in Vessem. Er is een 100-tal foto’s te zien plus een extra serie rond het thema ‘Ontmoeting’, waaraan door alle leden is meegewerkt. Tenslotte is er een beamer presentatie met foto’s van ver en dichtbij. 26 t/m 30 dec, geopend van 13-17 uur. De feestelijke opening is 2e Kerstdag om 12 uur.

Galerie Lotard Charlotte van den Beemt presenteert in haar Galerie Lotard, Schenkpad 10 in Eindhoven van 4 januari t/m 3 februari werk van Hans van den Endert en van 8 februari t/m 10 maart werk van Sandra Maarhuis. Openingstijden donderdag t/m zaterdag van 14.30-17 uur. www.lotard.nl

Pinholes in Utrecht Danny Kalkhoven exposeert zijn pinhole fotografie in de Bibliotheek Overvecht, Gloriant Dreef 1 in Utrecht onder de titel ‘Utrecht Lensloos’. Sinds 2002 werkt Kalkhoven vnl. met zelf gemaakte pinhole camera’s, die vaak in minutenlange belichtingen een zachte, dromerige afbeelding leveren. Info en openingstijden: www.gemeentebibliotheekutrecht.nl

www.fotoclublucifer.nl

Afdeling Twente De winnaars van de afdelingswedstrijd in Twente (uitslag bij afsluiten nog niet bekend) hangen in Fotogalerie Objektief, Walstraat 33 in Enschede. 7 jan t/m 3 feb, wo-za 13-17.30 uur. Info: tel. 053-4322507 www.fotogalerie-objektief.nl

Danny Kalkhoven InBeeld 44 - 2006

25

Mededelingen

BMK 2007, doe mee!

(1e prijs): Foto: Kunst Educatie Walcheren Galerie FOTO 21, ’t Zand 21 in Bredevoort (www.galerie21.nl) toont t/m 24 december werk van drie gerenommeerde fotografen onder de titel Beeldpoëzie. Geopend zaterdag van 11-17 uur en zondag van 13-17 uur. Dinie Wikkerink (1953, Bredevoort) is gefascineerd door de gewone dingen in en om haar huis. Zij laat zich verrassen door het binnen vallende licht, waardoor de stoel verandert in een ornament, of waardoor het een tekening maakt op een voor het raam hangend gordijn. Dorothee Bavinck (1947, Haarlem) vindt haar motieven op de vele reizen die ze maakt. Ze is niet alleen gefascineerd door het monumentale karakter van weidse landschappen, maar ook door de schoonheid van een detail. Rosa Verhoeve (1959, Amsterdam) zoekt naar de poëzie van een plek of een gemeenschap. Zo maakte zij een serie in een kleine boerengemeenschap in Frankrijk, waar ze een tijdlang woonde. Sinds 2003 werkt ze in Ethiopië aan een langlopend project over Afrikaanse jongeren die, hoewel afkomstig uit de sloppenwijken, toch de moed en vitaliteit hebben om hun dromen te realiseren. Deze fotoserie ‘Salto Vitale’ werd bekroond bij de Zilveren Camera in de categorie ’Kunst en cultuur’. Tevens wordt het werk van acht prijswinnende fotografen getoond van de Martien Coppens prijs 2006, die 2-jaarlijks wordt toegekend. Thema is ‘Afscheid-houdoe’ en de foto’s komen van de groepen Kunst Educatie Walcheren, Vrouwen van FC Zwijndrecht, FC Océ, FK Leidschendam-Voorburg, FC De Hoeksche Waard, FC Debuut uit Eindhoven en Muzelinck uit Oss. Op 16 december is er vanaf 11 uur een portfoliobespreking door Dinie Wikkerink, Rosa Verhoeve en Peter van Tuijl. Wie zijn portfolio aanbiedt heeft met elk van de drie besprekers een gesprek van een half uur. Deelname via tel. 0543-452006 (Galerie FOTO 21) uiterlijk 4 werkdagen vooraf. Kosten € 10,-. Op 16 december houdt Rosa Verhoeve aan het eind van de middag bovendien een lezing over haar werk. [email protected]

26

InBeeld 44 - 2006

Inzenden kan tot 31 januari. Op 10 februari vindt de ballotage plaats van de Bonds Meester Klasse inzendingen. Inzenders en belangstellenden kunnen ’s middags om 13 uur de bespreking van het ingezonden werk bijwonen. Deze bespreking vindt plaats in Gemeenschapshuis Sancta Maria, Kruisstraat 53 in Eindhoven. Als je werk wilt insturen voor de BMK – maximaal één serie per persoon, kleur of zwart wit – dan moet je rekening houden met de volgende voorwaarden. Aspirant BMK: deelname met een collectie van 8 foto’s of dia’s. Kandidaat BMK: deelname met een collectie van 12 foto’s of dia’s. BMK: deelname met een collectie van 20 foto’s of dia’s. Géén naam op de foto’s vermelden, inzenden onder motto. Afhankelijk van de collectie de foto’s nummeren van 1 tot 8, tot 12 of tot 20. Naam van maker en motto in gesloten enveloppe sturen naar Gerda Gallé, Venbergsemolen 55, 5612 DX Eindhoven. Inzenders van alle collecties dienen vóór 31 januari ’07 € 12,- over te maken op giro 239664 ten name van Penningmeester Fotobond te Eindhoven, met vermelding: Inzending BMK 2007. Inzendingen die niet aan deze voorwaarden voldoen worden niet geaccepteerd. Inlichtingen bij de algemeen coördinator Gijs van Gent, tel. 0318-630002

Leeuwarders verenigt u! In het vorige nummer bespraken we het boekje Vergeten Stad, dat de lokale fotoclub maakte in samenwerking met het Historisch Centrum Leeuwarden. Inmiddels verscheen het tweede deel, nu over het verenigingsleven. Behalve Jantine van der Knaap, die het leeuwendeel voor haar rekening nam, werkten nog vijf fotografen eraan mee. Meer boekjes zullen volgen, op dit deel hopen we in het volgende nummer terug te komen.

Studiedag AV-producties Tot 15 december is inschrijving en aanmelding mogelijk voor de jaarlijkse Studiedag AV-producties, die plaatsvindt op zaterdag 20 januari in CC De Boodschap in Rijen. Gepresenteerd worden ca. 20 AV-producties uit Nederland en België. De organisatie is in handen van AVGroep 1592 uit de afdeling Brabant West. André Hartensveld, met 5 FIAP bekroningen op zijn naam, zal de inzendingen bespreken (zie zijn artikel elders in dit nummer). Aandacht krijgen o.a. de inhoud en ‘rode draad’, de fotografie, de geluidsband, mixages en tekst, de toepassing van derde beelden, enz. Het toverwoord is ‘deskundigheidsbevordering’. Geen ballotage, geen prijzen, acceptatie in volgorde van aanmelding. De dag begint om 10.30 uur en wordt afgerond uiterlijk 17 uur. Aanmeldingsformulier en verdere info via tel. 0162-428245 (Bram Dekkers) of [email protected]

Dia-Digi-middag in Nederweert Eerdere vermelding (met een oproep tot deelname) is helaas mislukt, maar zondag 26 november om 13.30 uur begint een internationale Dia-DigiDag in het Sport- en Squashcentrum, De Bengele 8 in Nederweert. Organisatie door enkele Limburgse clubs en met steun van de Afdeling. Opening met een korte demo van Platinum, gevolgd door een kennismakingsserie van Leo Koppens. De overige series zijn door amateurs uit genodigde clubs in Limburg, Brabant, België en Duitsland ingezonden. Gratis toegang en het publiek deelt via een stemming de prijs uit. Afgesloten wordt met twee series van Henk Tulp, einde ca. 17.15 uur. [email protected]