Demografische ontwikkeling Gemeente Hoorn 2011-2025
Inhoud
blz.
Colofon Uitgave
1.
2.
I&O Research BV Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn tel. (0229) 282555
Bevolkingsontwikkeling
1
1.1 1.2
1 3
Rapportnummer
6
Datum
Aantal inwoners Componenten van de groei
Jong en oud
2011-1809
Oktober 2011
3.
Huishoudens
8
Opdrachtgever De zeven Westfriese gemeenten
1. Bevolkingsontwikkeling
Figuur 1.1 Bevolkingspiramide Hoorn (2011) 95 eo 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 05-09 00-04
1.1 Aantal inwoners In Hoorn wonen per 1 januari 2011 70.697 inwoners. De opbouw van de bevolking in de gemeente lijkt in sterke mate op die van Westfriesland. Momenteel is 24% van de bevolking jonger dan 20 jaar en 14% is 65 jaar of ouder. Dit is vergelijkbaar met Westfriesland.
3.000
2.000
1.000
0
0
1.000
2.000
3.000
vrouwen
mannen Figuur 1.2 Bevolkingspiramide Westfriesland (2011) 95 eo 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 05-09 00-04
10.000
7.500
5.000
mannen
2.500
0
0
2.500
5.000
7.500
10.000
vrouwen 1
Vanaf 2006 is in Hoorn het aantal inwoners gestaag toegenomen. De Hoornse bevolking is gemiddeld over de afgelopen tien jaar met 7,7‰ gegroeid. Dit is relatief meer dan het regionale gemiddelde. In Westfriesland als geheel groeide de bevolking de afgelopen tien jaar met gemiddeld 6,5‰. Het prognosemodel Pearl prognosticeert dat de bevolking van Hoorn de komende 15 jaar – evenals in Westfriesland – toeneemt. In 2025 jaar wonen er naar verwachting circa 74.000 mensen in Hoorn. De groei is voornamelijk het gevolg van natuurlijke aanwas. Het aantal geboorten zal vooral in de eerste periode van tien jaar groter blijven dan het aantal overledenen.
Figuur 1.3 Bevolkingsontwikkeling Hoorn (aantal inwoners)
Tabel 1.1 Gemiddelde groei bevolking Hoorn per 1.000 inwoners, 2001-2010
Feitelijke cijfers 2000-2010, prognose 2011-2025 80.000
2001
10,6
77.500
2002
15,8
75.000
2003
8,5
2004
4,6
2005
-3,0
72.500 70.000 67.500 65.000 62.500 60.000 2000
Achtergrond Pearl Prognose Sinds 2006 stelt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) regionale prognoses op samen met het Planbureau voor de Leefomgeving. De prognoses worden gemaakt met behulp van het model PEARL, wat staat voor 'Projecting population Events At Regional Level'. De Pearl prognose is consistent met de nationale Nederlandse bevolking prognoses van het CBS. Hierbij wordt rekening gehouden met de volgende factoren: • geboorte en sterfte; • vestiging en vertrek; • binnenlandse en buitenlandse migratie; • het regionale woningbouwprogramma; • economische factoren.
2005
2010
2015
2020
2025
Figuur 1.4 Bevolkingsontwikkeling Westfriesland (aantal inwoners)
2006
5,1
2007
7,9
2008
8,7
2009
12,6
2010 gem. 10 jaar
6,6 7,7
Tabel 1.2 Gemiddelde groei bevolking Westfriesland per 1.000 inwoners,
Feitelijke cijfers 2000-2010, prognose 2011-2025
2001-2010
215.000 210.000
2001
6,3
205.000
2002
9,3
200.000
2003
7,3
195.000
2004
5,3
190.000 185.000 180.000 2000
2005
2010
2015
2020
2025
2005
4,1
2006
2,4
2007
6,7
2008
9,3
2009
9,0
2010 gem. 10 jaar
4,9 6,5
2
1.2 Componenten van de groei Natuurlijke groei Er zijn diverse aspecten verantwoordelijk voor de bevolkingsontwikkeling van een gemeente. Dit wordt enerzijds bepaald door de natuurlijke aanwas; ofwel het saldo van geboorte en sterfte. Anderzijds speelt het migratiesaldo een rol; het verschil van het aantal mensen dat zich in de gemeente vestigt en vertrekt naar een andere gemeente. Het aantal geboorten in Hoorn schommelde de afgelopen jaren. Toch is de dalende trend die tussen 2001 en 2008 zichtbaar was onderbroken. Naar verwachting gaat het aantal geboorten in Hoorn de komende jaren wel weer licht dalen. Deze ontwikkeling doet zich in heel Westfriesland voor.
Tabel 1.3 Natuurlijke aanwas Hoorn, per 1.000 van de gemiddelde bevolking, 2001-2010
Figuur 1.5 Ontwikkeling aantal geboorten en de sterfte in Hoorn Feitelijke cijfers 2000-2010, prognose 2011-2025
1.000
750 500
250 0 2000
2005
2010
aantal sterfte
2015
2020
2025
6,1
2002
5,9
2003
5,9
2004
4,1
2005
4,6
2006
4,0
2007
2,9
2008
3,3
2009
4,9
2010
5,6
gem. 10 jaar
4,7
aantal geboorten
Figuur 1.6 Ontwikkeling aantal geboorten en de sterfte in Westfriesland
Tabel 1.4 Natuurlijke aanwas Westfriesland, per 1.000 van de gemiddelde bevolking,
Feitelijke cijfers 2000-2010, prognose 2011-2025
2001-2010
3.000
2001
6,4
2002
5,8
2003
6,0
2.000
2004
5,0
1.500
2005
4,9
2.500
De jaarlijkse sterfteaantallen in Hoorn fluctueerden de afgelopen jaren tussen de 510 en 570. Naar verwachting neemt dit sterk toe; vanaf 2014 wordt een niveau van rond de 600 sterfgevallen per jaar bereikt. Dit hangt samen met de veroudering van de bevolking. De eerste tien jaar overtreft het aantal overledenen het aantal geboorten nog niet. Dit betekent ook voor de toekomst een natuurlijke groei. Maar zowel op gemeentelijk als regionaal niveau zal er rond 2025 nauwelijks nog natuurlijke groei zijn.
2001
2006
4,1
1.000
2007
3,5
500
2008
4,1
2009
4,5
0 2000
2005
2010
aantal sterfte
2015
2020
2025
2010
4,4
gem. 10 jaar
4,9
aantal geboorten
3
Migratie Naast de natuurlijke groei is ook de migratie van invloed op de omvang van de bevolking. Hoorn kende de afgelopen jaren een positief migratiesaldo; het aantal mensen dat zich in de gemeente vestigt, is hoger dan het aantal vertrekkenden. Het jaar 2005 vormt hierop een uitzondering. Toen waren er meer vertrekkers dan vestigers. Dit hangt samen met het kleinere aantal woningen dat in de jaren daaraan voorafgaand is gebouwd. Voor de komende periode wordt een migratieoverschot voorzien. Hetzelfde geldt in beperktere mate ook voor de gehele regio. Voor het totaal gemiddelde van de Westfriese gemeenten wordt een beperkt positief saldo verwacht.
Tabel1.5 Migratiesaldo Hoorn, per 1.000 van de gemiddelde bevolking,
Figuur 1.7 Ontwikkeling vestiging en vertrek Hoorn
2001-2010
Feitelijke cijfers 2000-2010, prognose 2011-2025
4.000
3.500
3.000 2.500
2.000 2000
2005
2010
2015
aantal vestigers
2020
2025
2001
4,5
2002
9,9
2003
2,5
2004
0,5
2005
-7,6
2006
1,1
2007
5,0
2008
5,4
2009
7,7
2010
1,0
gem. 10 jaar
3,0
aantal vertrekkers
Tabel 1.6 Migratiesaldo Westfriesland, per 1.000 van de gemiddelde bevolking, 2001-2010
Figuur 1.8 Ontwikkeling vestiging en vertrek Westfriesland Feitelijke cijfers 2000-2010, prognose 2011-2025
10.000
2001
-0,1
9.500
2002
3,5
2003
1,2
2004
0,3
2005
-0,7
2006
7.500
-1,7
2007
3,3
7.000
2008
5,2
6.500
2009
4,5
2010
0,5
gem. 10 jaar
1,6
9.000 8.500 8.000
6.000 2000
2005
2010
aantal vestigers
2015
2020
2025
aantal vertrekkers
4
Herkomst vestigers en vertrekkers De mensen die zich de afgelopen tien jaar in Hoorn hebben gevestigd, zijn voor een deel afkomstig uit andere gemeenten in Westfriesland. Uit de gemeenten Medemblik, Koggenland en Drechterland komen de meeste vestigers. Ook veel vertrekkers blijven in de regio. Van vergelijkbare omvang zijn de verhuisstromen met overig Noord-Holland en overig Nederland. Op regionaal niveau zien we dat de migranten binnen Westfriesland een veel groter aandeel in het geheel van de verhuizingen hebben.
Figuur 1.9 Locatie van vestiging en vertrek in Hoorn (gemiddeld in de laatste 10 jaar) 902 853
Westfriesland 462 379
Amsterdam Overig Noord-Holland
674
826
674 740
Overig Nederland Buitenland
230 0
200
Waar komt men vandaan?
330 400
600
800
1000
Waar gaat men heen?
Figuur 1.10 Locatie van vestiging en vertrek in Westfriesland (gemiddeld in de laatste 10 jaar) 3748 3748
Westfriesland 847 798
Amsterdam
2140 1783
Overig Noord-Holland
1617 1804
Overig Nederland 835 608
Buitenland 0
1000
Waar komt men vandaan?
2000
3000
4000
Waar gaat men heen?
5
2. Jong en oud
Figuur 2.1 Ontwikkeling bevolkingsopbouw Hoorn Feitelijke cijfers 2000-2011, prognose 2012-2025
Het aantal 0 tot en met 19 jarigen in Hoorn is de afgelopen jaren afgenomen. Naar verwachting zet deze ontgroening van de bevolking zich door; een trend die zich ook in heel Westfriesland voordoet.
80% 70% 60% 50% 40%
Evenals in de rest van Westfriesland krijgt Hoorn te maken met vergrijzing van de bevolking. Het aantal 65-plussers zal sterk toenemen. Tegen 2025 zijn er naar verwachting bijna evenveel 65plussers als jongeren tot 20 jaar.
30% 20% 10% 0% 2000
Er is op regionaal en landelijk niveau sprake van een dubbele vergrijzing; niet alleen het aantal senioren neemt toe, het is vooral de groep oudere senioren (80+) die relatief sterker stijgt.
2005 0-19 jaar
2010
2015
20-64 jaar
2020
2025
65 jaar en ouder
Figuur 2.2 Ontwikkeling bevolkingsopbouw Westfriesland Feitelijke cijfers 2000-2011, prognose 2012-2025 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2000
15% 2011
2005 0-19 jaar
25% 2025
2010
2015
20-64 jaar
2020
2025
65 jaar en ouder
Van de inwoners is 65 jaar of ouder 6
Groene en grijze druk De groep ouderen zal in Westfriesland als gevolg van de vergrijzing toenemen. Voor de gemeente Hoorn voorziet de Pearl prognose dat de grijze druk tussen 2011 en 2025 sterk toeneemt. Dit resulteert in een stijgende demografische druk; per werkende zullen er steeds meer niet-werkers zijn. Zo zullen er in 2025 op elke 100 werkenden, 74 niet-werkenden zijn. De afgelopen jaren is de groene druk gedaald. Naar verwachting zet deze trend zich in de toekomst verder door.
Figuur 2.3 Ontwikkeling groene en grijze druk Hoorn Feitelijke cijfers 2000-2011, prognose 2012-2025 100 80 60 40 20 0 2000
Groene druk = de verhouding van het aantal personen van 0 tot 20 jaar en de zogenaamde ‘productieve’ leeftijdsgroep van 20 tot 65 jaar. Grijze druk = de verhouding tussen het aantal personen van 65 jaar of ouder ten opzichte van de personen in de leeftijd van 20 tot 65 jaar.
2005 Groene druk
2010
2015
Grijze druk
2020
2025
Demografische druk
Figuur 2.4 Ontwikkeling groene en grijze druk Westfriesland Feitelijke cijfers 2000-2011, prognose 2012-2025 100
Demografische druk = de som van beide ‘niet-productieve’ groepen in verhouding tot de personen van 20 tot 65 jaar.
80 60 40 20 0 2000
2005 Groene druk
2010 Grijze druk
2015
2020
2025
Demografische druk
7
3. Huishoudens
Figuur 3.1 Ontwikkeling aantal huishoudens in Hoorn Feitelijke cijfers 2000-2010, prognose 2011-2025
Hoorn telt per 1 januari 2010 31.100 huishoudens. Dit aantal is de afgelopen jaren gestegen en zal dit naar verwachting blijven doen. Dit geldt voornamelijk voor de eenpersoonshuishoudens. Omdat het aantal huishoudens sneller groeit dan de bevolking, neemt de gemiddelde huishoudengrootte af. In 2010 is deze in Hoorn 2,3 en in 2025 zal dit 2,1 zijn.
40.000
30.000
20.000
10.000
Voor Westfriesland wordt een vergelijkbare ontwikkeling verwacht. Het aantal huishoudens zal toenemen; voor de komende 15 jaar wordt een groei van 20% verwacht. Daarbij neemt het aantal eenpersoonshuishoudens het sterkst toe.
0 2.000
2.010
eenpersoonshuishoudens
2015
2020
2025
meerpersoonshuishoudens
Figuur 3.2 Ontwikkeling aantal huishoudens in Westfriesland Feitelijke cijfers 2000-2010, prognose 2011-2025 125.000 100.000 75.000 50.000
2,3
2,1
2010
2025
25.000 0 2.000
2.010
eenpersoonshuishoudens
2015
2020
2025
meerpersoonshuishoudens
Is de gemiddelde huishoudgrootte in Hoorn
8
