defensiekrantnummer 34

defensiekrant

nummer 34 22 november 2012

Schitterende ketenoefening

3

Afscheid generaal Oostendorp

4

Opa worden in Afghanistan

5

Defensie en industrie zoeken synergie

8

Maritieme samenwerking in de West

Foto Jasper Verolme

nieuw milligen 470 Mobiel Geneeskundig Operatiekamer Systeem Compagnie streek voor de oefening Medic Diamond onlangs neer op Kamp Nieuw Milligen. Ongeveer tweehonderd medisch specialisten van landmacht (400 Geneeskundig Bataljon) en luchtmacht deden mee aan de training, gericht op het beoefenen van de medische keten. Van gewond raken in het veld en de eerste behandeling in het veldhospitaal tot de overdracht en strategische evacuatie per helikopter en vliegtuig kwamen aan bod. Meer over Medic Diamond op pagina 7.

Versterking tankvliegtuigcapaciteit getekend brussel Minister Jeanine Hennis-Plasschaert heeft deze week in Brussel haar eerste Raadsvergadering gehad met haar Europese

defensiecollega’s. Er werd vooral gesproken over de ontwikkeling van Europese militaire capaciteiten en diverse lopende en mogelijk nieuwe missies. Ter tafel kwamen piraterijbestrijding, de trainingsmissie in Oeganda en de Eucap Nestor. Deze civiele missie richt zich vanaf begin 2013 op de opbouw van regionale maritieme capaciteit rond de Hoorn van Afrika.

Minister Hennis-Plasschaert sprak en marge van de vergadering met collega’s over mogelijkheden voor internationale samenwerking. In dat verband tekende zij ook een intentieverklaring voor de versterking van de Europese tankvliegtuigcapaciteit. Dat gebeurde tijdens een bijeenkomst van de European Defence Agency. Nederland speelt samen met Frankrijk en Duitsland een leidende rol bij de uitwerking van dit initiatief. Met de ondertekening stemmen de lidstaten in met onderzoek naar de mogelijkheden voor gezamenlijke verwerving en operationele inzet van tank- en transportvliegtuigen. Nederland heeft de leiding bij dit onderzoek. Tijdens een gezamenlijke bijeenkomst met collega's van Buitenlandse Zaken

bespraken de Defensieministers in Brussel de mogelijkheden tot ondersteuning van Mali. Noord-Mali is in handen van opstandige Toearegs en extremistische moslimmilities. Een eventuele missie richt zich op versterking en herstructurering van het Malinese leger. Op 10 december wordt een besluit genomen of de missie doorgaat. De veiligheidssituatie in Mali is al enige tijd onderwerp van gesprek in de VN-veiligheidsraad en de Afrikaanse Unie. Gebrek aan overeenstemming tussen de verschillende partijen bemoeilijkt een constructieve politieke en militaire aanpak. Nederland pleit voor de inbedding van een eventuele Europese missie in een breder VNkader.

Herdenkingsdienst oud-CDS Kroon den haag

De 19 juni van dit jaar overleden oud Chef Defensiestaf luitenant-admiraal b.d. Luuk Kroon is afgelopen maandag herdacht. Dat gebeurde in de Kloosterkerk te Den Haag. Bij deze herdenkingsdienst waren naast zijn vrouw en directe familie, vele vrienden en oudcollega’s van de Koninklijke Marine en overige Defensieonderdelen aanwezig.

Er werd een aantal toespraken gehouden die verschillende facetten van de militaire carrière en van de persoon Luuk Kroon belichtten. Commandant der Strijdkrachten generaal Tom Middendorp ging vooral in op de periode waarin admiraal Kroon CDS was, een afkorting die toen nog stond voor Chef Defensiestaf. Middendorp memoreerde in zijn toespraak de grote rol die admiraal Kroon had gespeeld in het transformatieproces van de Nederlandse krijgsmacht na de val van de Muur en bij het aangaan van nieuwe missies. CZSK vice-admiraal Borsboom beschreef de marinecarrière van Luuk Kroon. Na het doorlopen van het KIM begon die met het commando over mijnenjager Hr. Ms. Staphorst om daarna op te klimmen tot Bevelhebber der Zeestrijdkrachten.

nieuws

2  defensiekrant nr 34 – 22 november 2012

in het kort

Zuiderburen voorspellen mee tijdens Dutch Cloud ■■ gilze-rijen Militair specialisten op het gebied van chemische, radiologische, nucleaire en explosieve (CBRN) stoffen hebben deze week drie dagen op vliegbasis Gilze-Rijen geoefend. Tijdens de halfjaarlijkse commandoposttraining Dutch Cloud bekwaamden deskundigen van de Belgische en Nederlandse land- en luchtmacht zich verder in het analyseren van intellberichtgeving; het melden en rapporteren van CBRN-incidenten en het voorspellen van gevarengebieden. Voor het eerst deden ook een HPG-specialist (hygiëne en preventieve gezondheidszorg), een inlichtingenmedewerker en een brandweerman aan de oefening mee. Met het oog op de samenwerking met civiele autoriteiten, richt Defensie momenteel in Vught een nieuwe eenheid op, die metingen en detectie bij mogelijke incidenten met giftige industriële materialen kan uitvoeren.

Minister prijst ATF-20 voor inzet

Militairen ontvangen MBO-diploma utrecht Twintig militairen van landmacht en marine die onlangs hun getuigschrift voor de pilot Grondoptreden in ontvangst namen, kunnen dat omzetten in een erkend MBO-diploma. De kandidaten kregen hun getuigschrift op de Kromhout Kazerne in Utrecht uitgereikt. Het diploma heeft in de burgermaatschappij de waarde van een MBO-diploma op niveau twee of drie (afhankelijk van de werkervaring) en valt in de categorie Eerder Verworven Competenties (EVC). “Het is fantastisch dat we via dit traject de mogelijkheid creëren de opgedane kennis en werkervaring van militairen te vertalen naar een diploma, dat kan worden gebruikt in de burgermaatschappij”, aldus brigadegeneraal Marius van Zeijts (KL), directeur Personeel en Organisatie. Hij reikte de diploma’s uit. Het behalen van een diploma is goed voor de interne loopbaan van mede-

den haag Drs. Erik Akerboom (51) is onlangs benoemd tot secretaris-generaal van het ministerie van Defensie. De benoeming gaat per 1 december in. Akerboom volgt secretaris-generaal Ton Annink op, die inmiddels als secretaris-generaal bij Sociale Zaken werkt. Erik Akerboom is nu nog werkzaam als Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid bij het ministerie van Veiligheid & Justitie. In deze rol is hij onder meer verantwoordelijk voor de versterking van cyber security in Nederland. Daarnaast stond hij aan de wieg van ontwikkelingen op het gebied van contra-terrorisme en leidde hij zowel nationaal als internationaal grote operaties.

wagen zich in de vuurlinie om ons land veiliger en sterker te maken. Daar heb ik groot respect voor." Met die woorden bedankte minister van Defensie HennisPlasschaert onlangs op Vliegbasis Leeuwarden ruim honderd militairen van Air Task Force 20 voor hun inzet in Afghanistan. Zij deed dat tijdens de uitreiking van de Nederlandse Herinneringsmedaille Vredesoperaties waarbij ook Commandant der Strijdkrachten generaal Tom Middendorp en Commandant Luchtstrijdkrachten luitenantgeneraal Alexander Schnitger aanwezig waren."U, mannen en vrouwen van de Nederlandse krijgsmacht, ú bent die militaire kracht die Nederland zo hard nodig heeft", aldus de bewindsvrouw. "Maandenlang hebt u in NoordAfghanistan gewaakt over de veiligheid van collega’s en bondgenoten. De commando-overdracht had ternauwernood plaatsgevonden of de F-16 moest alweer de lucht in, omdat er coalitietroepen in nood verkeerden."

■■ bath 11 Air Manoeuvre Brigade

heeft samen met Amerikaanse Blackhawk helikopters in Zuid-Nederland deelgenomen aan de oefening Wolfking. Centraal stond het trainen van internationale procedures voor de afvoer van gewonden. Die werden onder wisselende omstandigheden uitgevoerd. De medische evacuatievluchten vonden plaats naast andere oefendisciplines, waaronder de air assault. Dit is de meest vergaande vorm van samenwerking tussen luchtmobiele infanteristen en helikopterbemanningen. In dit geval werd deze aanpak toegepast bij het vermeesteren van de brug nabij het Zeeuwse Bath. Twee Apache gevechtshelikopters hielpen daarbij.

Namens de Hoofddirectie Personeel is hij verantwoordelijk voor de pilot, die wordt vervolgd in soortgelijke projecten. Het traject is van belang voor manschappen en onderofficieren van land-, luchtmacht en het Korps Mariniers die geen MBO-diploma hebben. Het EVCproject is tot stand gekomen in samensamenwerking met de Coöperatie Paars Partnerschap, bestaande uit zeven Regionale Opleidingscentra.

Erik Akerboom nieuwe SG

■■ leeuwarden "U en uw collega’s

Amerikanen actief tijdens oefening Wolfking

werkers en biedt ze de kans buiten Defensie aan de slag te gaan met een erkend papiertje, aldus kolonel John van Tintelen.

Rood erekoord voor stafadjudant DBGS amersfoort Adjudant Eric van Reyswoud heeft onlangs in Amersfoort het Rood Erekoord van Verdienste uitgereikt gekregen. Al vele jaren vervult hij op uitmuntende wijze bij verschillende eenheden de taak van stafadjudant.Van Reyswoud wordt in die hoedanigheid door velen gezien als vakman, leider en instructeur. Daarnaast draagt hij actief bij aan de gedachtevorming rondom de rol en

positie van stafadjudanten, het functioneren van de eenheid en de toekomst van het dienstvak van de Technische Dienst. Van Reyswoud kreeg de onderscheiding uit handen van commandant Defensiebedrijf Grondgebonden Systemen (DBGS), kolonel Hans Damen.

Akerboom rondde de Nederlandse Politieacademie af en studeerde daarna bestuurskunde aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Zijn loopbaan begon in 1986 bij de Politie Utrecht. Daarna was hij onder meer werkzaam als korpschef Regiopolitie Brabant Noord en directeur Democratische Rechtsorde bij de Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst.

Defensie ondersteunt invallen Openbare beëdiging zwolle Defensie heeft vorige week bijstand verleend bij

drugsinvallen in de omgeving van Zwolle. Een Advanced Search Team assisteerde de politie bij het doorzoeken van zestien locaties. Daarbij kwamen onder meer zeven hennepkwekerijen aan het licht.

Ook legde justitie beslag op sommen contant geld, wapens, munitie, twaalf auto’s, twee boten en een zelfde aantal woonwagens. In verband hiermee zijn acht verdachten aangehouden. Plaatsvervangend korpschef van de politie Zwolle liet zich tegen Commandant der Strijdkrachten generaal Tom Middendorp lovend uit over de samenwerking met Defensie. “De wijze waarop militaire specialisten zoeken, is een belangrijke aanvulling op ons onderzoek.” Verder constateerde de politieman dat de coöperatie de laatste jaren sterk is verbeterd. Generaal

Middendorp: “Het doet mij goed te zien dat onze spullen, kennis, kunde én ervaring ook een bijdrage leveren aan de veiligheid in Nederland. Zo maken we samen slim gebruik van middelen die met belastinggeld worden betaald." Later op de dag ging Middendorp langs bij een civiel-militaire calamiteitenoefening in Zwolle. Zogenaamd veroorzaakte een ingestort dak van de IJsselhallen voor veel slachtoffers. Zowel bij de advisering als de ondersteuning van deze quasi catastrofe speelde Defensie een prominente rol.

woensdrecht Ruim negentig militairen van de Koninklijke

Militaire School Luchtmacht (KMSL) Vliegbasis Woensdrecht zijn vorige week beëdigd op de Grote Markt in Bergen op Zoom. De bijzondere gebeurtenis vond voor het eerst sinds het bestaan van de vliegbasis in het openbaar plaats.

Onder grote belangstelling nam basiscommandant kolonel De Jongh, bij de militairen de eed dan wel belofte af op het Vaandel van de Koninklijke Luchtmacht. De keuze voor Bergen op Zoom werd ingegeven doordat de stad dit jaar achthonderd jaar bestaat en vijfhonderd jaar als garnizoen diende. De muzikale omlijsting tijdens de ceremonie kwam voor rekening van de Kapel van de Koninklijke Luchtmacht. Vier Pilatus PC-7 lesvliegtuigen van 131 Elementaire Militaire Vlieger Opleiding Squadron verzorgde een fly pass over het centrum van de stad.

en verder

defensiekrant nr 34 – 22 november 2012  3

Afscheid generaal Oostendorp

‘Er is goed naar mij geluisterd’ utrecht Bijna drie jaar was luitenant-generaal Lex Oostendorp de Inspecteur-generaal der Krijgsmacht. Vlak voor zijn Functioneel Leeftijdsontslag kijkt hij terug op de drie taken die hij in die rol vervulde. ‘Het ging allemaal om mensen.’ Nog een paar dagen en dan is cavalerist luitenant-generaal Lex Oostendorp militair-af. Hij krijgt donderdag 29 november zijn Functioneel Leeftijdsontslag (FLO) en draagt tegelijkertijd zijn functie als Inspecteur-generaal der Krijgsmacht (IGK) over aan ranggenoot luitenant-generaal der mariniers Ton van Ede. Een functie waar generaal Oostendorp voor zijn aantreden in februari 2010 niet op had gerekend. “Heel eerlijk, de functie stond niet op mijn lijstje”, geeft Oostendorp toe. “Ik had er grote vraagtekens bij of de IGK er echt toe doet en of het bij mij paste. Ik heb mijn aarzeling uitgesproken tegen de mensen om me heen en kreeg vooral te horen: ‘Dat is echt iets voor jou’. Kennis van de organisatie, ervaring en oprechte belangstelling voor mensen, daar draait het om.” De IGK is onafhankelijk adviseur van de minister, Inspecteur der Veteranen en bemiddelaar voor de individuele Defensiemedewerker. “De grote gemene deler is dat het allemaal om mensen gaat”, stelt Oostendorp. “En na drie jaar kan ik oprecht zeggen: ja, de IGK doet er toe. Bij de bemiddeling hebben we niet iedereen gelijk kunnen geven, maar wel het gevoel dat ze serieus en correct zijn behandeld. Als Inspecteur der Veteranen ben ik onbevangen een onbekende wereld ingestapt, heb ik naar veteranen geluisterd en hebben we echt wat bereikt. En als adviseur van de minister heb ik niet altijd mijn zin gekregen,

maar is er wel serieus naar mij geluisterd. Daar ben ik blij mee.”

Inspecteur

Om in alle drie rollen te weten waarover hij sprak, stond de agenda van Oostendorp de afgelopen drie jaar boordevol werkbezoeken. Vanaf de werkvloer leerde hij wat er leefde in de Defensieorganisatie – en bij de veteranen. “Ik liep op een avond in mijn Dagelijks Tenue een Veteranencafé in de Bollenstreek binnen”, vertelt de scheidend Inspecteur der Veteranen, “schoof aan de stamtafel aan, stelde me voor, gaf een rondje en vroeg of ik mee mocht luisteren. Vervolgens heb ik de verhalen aangehoord van vijftien mannen, soldaten en korporaals uit de Indië- en Nieuw Guinea-periode. Ik hoorde allerlei zorgen en behoeftes. Pas na lange tijd vroeg iemand me: wat ben jij eigenlijk? kapitein of kolonel? Dat vond ik mooi; ze hebben me van alles verteld over hun zorgen zonder die drempel te voelen.” Het luisteren heeft ook geholpen, constateert de generaal. “Er is de afgelopen jaren veel voor ze bereikt: de Veteranenwet is door de Eerste en Tweede Kamer gekomen, het uitkeren van de ereschuld is begonnen, er is nuldelijns zorg voor veteranen opgezet. Als er niet naar de mensen was geluisterd, was dat nooit tot stand gekomen.”

Kroonjuweel

Voor de meeste medewerkers bij Defensie is de IGK het bekendst in zijn bemiddelingsrol voor individuele gevallen. “Het kroonjuweel van dit

Pathfinders trainen bij luchtmacht nieuw milligen Op de School of Air Control van de lucht-

macht trainde onlangs een afvaardiging van het Korps Commandotroepen in de 3D-torensimulator.

Dat gebeurde samen met het Pathfinderpeloton van 11 Luchtmobiele Brigade dat in oktober ook al te gast was op het Air Operations Control Station van de luchtmacht in Nieuw Milligen. Het hightech trainingscentrum, waar normaliter militaire luchtverkeersleiders hun opleiding en training krijgen, is standaard ingericht als een echte verkeerstoren. Nu niet, want in de koepel zijn de consoles van de lucht-

verkeersleiders omgetoverd tot een observatiepost in een bos, compleet met vogelgeluiden en – de geur van – bomen en struiken. Hier trainen de pathfinders hun specialisme: het verkennen en beveiligen een landingsof dropzone zodat de hoofdmacht kan landen. “Opleiden en trainen doen we zeven van de tien keer in het buitenland”, zegt pathfinder kapitein Igor. “Deze Nederlandse simulator brengt ons zo dicht mogelijk bij de realiteit."

instituut”, heeft de generaal ervaren. “Voor velen is de IGK de laatste strohalm. Hij wordt weleens de ombudsman van Defensie genoemd, maar dat klopt niet. Hij kan het probleem van de mensen niet zelf oplossen, maar adviseert ze in een mogelijke oplossing.” Het is onmiskenbaar dat de reorganisatie veel losmaakt bij de medewerkers. De IGK merkt dat ook. “Sinds de ministeriele beleidsbrief nam het aantal bemiddelingsaanvragen fors toe, naar meer dan vijfhonderd per jaar. Logisch ook. We hebben zesduizend overtollige medewerkers , van wie er velen niet weten waar ze aan toe zijn. Ik constateer dat het vertrouwen van het personeel in de werkgever en leiding sinds 2010 is afgenomen. Ik weet dat er hard aan wordt gewerkt, maar er is veel onzekerheid, het duurt allemaal te lang.”

Adviseur

Intussen moest de IGK ook de minister van Defensie, gevraagd en ongevraagd, van adviezen voorzien. Oostendorp: “Ik hoop niet dat de minister mij als luis in zijn pels heeft ervaren. Een luis irriteert, dat heb ik nooit willen doen. De minister zou juist blij moeten zijn met de IGK. Eerder ben ik een luis in de pels geweest van de ambtelijke top. Ik heb geadviseerd over dingen die niet goed geregeld waren en sprak daar de ambtelijke en militaire leiding op aan.” Daarvoor bezocht Oostendorp drie jaar lang bataljons, squadrons, uitgezonden eenheden, directies en staven. Daar kon hij trends onderkennen die bijsturing nodig hadden.

“Recent heb ik de minister geadviseerd over de regeling van de maximale functieduur van drie jaar”, geeft Oostendorp als voorbeeld. “Die is door de Hoofddirectie Personeel heel stringent neergezet tot 2016. Maar als die te rigoureus wordt toegepast, loopt op sommige plekken heel veel kennis en ervaring weg zonder dat vervanging klaarstaat. Dat moeten we niet willen.

Daar wordt nu naar gekeken.” De scheidend IGK wil maar gezegd hebben; zelfs tegen zijn eigen verwachting in doet dit instituut er wel degelijk toe. “Er is goed naar mij geluisterd”, concludeert Oostendorp. “En via mij dus naar het personeel.” || tekst

kap roel van de wiel

|| foto hans lebbe, avdd

25 jaar homoacceptatie

‘Iedereen mag zichzelf zijn bij Defensie’ den haag De Stichting Homoseksualiteit en Krijgsmacht (SHK) heeft onlangs haar 25-jarig

bestaan gevierd. Sinds 1987 behartigt de organisatie de belangen van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenders bij Defensie.

Hoewel in de beginjaren van de organisatie werd aangekondigd dat de stichting zichzelf zou opheffen zodra alle belemmeringen voor het betrokken personeel zouden verdwijnen, constateert voorzitter SHK luitenant-kolonel Peter Kees Hamstra een kwart eeuw later dat dit nog niet het geval is. “Er zijn nog altijd mannen en vrouwen die niet voor hun geaardheid durven uitkomen. Wij zullen daarom blijven strijden voor sociale acceptatie.” “Er zijn veel stappen gezet, maar de homo-emancipatie bij de Nederlandse krijgsmacht is nog niet voltooid”, sluit hoofd-directeur Personeel luitenant-

generaal Willem van de Water aan. De generaal, wiens jongste dochter lesbisch is, noemde de jubileumviering een mijlpaal. Van de Water: “Wij vervullen samen met de SHK een voorbeeldrol. Iedereen mag zichzelf zijn bij Defensie.” Maar de strijd is volgens De Water nog niet gestreden. Er zijn nog verschillen te overbruggen op het gebied van cultuur, omgangsvormen, sociale veiligheid, professionele weerbaarheid. “Maar we gaan de goede kant op. Het Nederlandse leger staat voor een Do ask, do tell werkomgeving. Want uit de kast werkt nu eenmaal beter.”

Militairen vinden graf vermiste Frank Temme schoorl Het stoffelijk overschot van de sinds maart vermiste Frank Temme is afgelopen donderdag gevonden. Tijdens een zoektocht in de duinen bij Schoorl troffen politie, forensisch rechercheurs en militairen een diep graf aan. Het lichaam moest daarom op ‘archeologische wijze’ worden uitgegraven. De politie doet nog onderzoek naar de toedracht.

In de zoektocht naar de 23-jarige Frank Temme uit Heerhugowaard heeft Defensie vijf keer bijstand geleverd. Afgelopen juni nog hielpen landmachtgenisten van zogenoemde Advanced Search Teams en combat trackers van het Korps Mariniers met zoeken. Officier Veiligheidsregio Noord-Holland Noord,

majoor Fred van Welij: “In de zaak Frank Temme is de integrale samenwerking tussen de verschillende krijgsmachtsdelen en de eenheden van civiele autoriteiten van grote meerwaarde geweest voor het onderzoek." Defensie assisteert de civiele autoriteiten regelmatig bij bijvoorbeeld het zoeken

naar mensen of het opsporen van drugs en juridisch bewijsmateriaal. Van Welij: “Door een andere manier van kijken naar oneffenheden in het terrein en de geavanceerde apparatuur zijn militairen een aanvulling in dergelijke zoekacties.”

DIEMEN

Een Apache-gevechtshelikopter, een F-16 en veertig militairen van 11 Luchtmobiele Brigade hebben vorige week geholpen bij het zoeken naar de 61-jarige Hans Nolte uit Diemen. De man wordt nu al bijna drie weken vermist. Eerder vond de politie de auto

van Nolte aan de rand van het natuurgebied rond het Naardermeer en de Ankeveense Plassen. Tot op heden ontbreekt van hem ieder spoor.

binnenland

4  defensiekrant nr 34 – 22 november 2012

Cyber Coalition 2012

Samen tegen nulletjes en eentjes den haag Een gehackte mailserver, een gekaapte website of een compleet lamgelegd NAVO-netwerk, cyberdreigingen komen in allerlei gedaanten. Voor Defensie

is het zaak in al die situaties snel en adequaat te kunnen handelen. Want een cyberaanval kan net zoveel schade aanrichten als een conventionele aanval, zo blijkt tijdens de NAVO-oefening Cyber Coalition.

Een computervirus legt de besturingssystemen van een waterzuivingsinstallatie in de Estse hoofdstad Tallinn plat. Drinkwater raakt vervuild. Duizenden mensen ziek. Een elektriciteitscentrale in Litouwen valt plotseling uit. De NAVO-partners staan op scherp, gespitst op meer digitale problemen. Ook in Nederland monitoren enkele tientallen civiele en militaire digitale specialisten de crisissituatie. Het oefenscenario is zeker niet ver gezocht, benadrukt majoor Edwin Hofte, stafofficier cyber opleiden en trainen van de Defensiebrede Task Force Cyber. “Cyber is veel breder dan alleen ICT”, zegt hij. “Nutsbedrijven, infrastructuur en wapensystemen, het kan allemaal worden aangetast, door de belangrijkste factor in cyber: het individu.”

Hackende puber

Cyberincidenten kunnen dan ook grote gevolgen hebben, stelt Duco le Clercq, juridisch-bestuurlijk adviseur van de Bestuursstaf. “Een cyberaanval kan zorgen voor grote schade en grote aantallen slachtoffers. In plaats van tanks zijn het nu nulletjes en eentjes.”

Al is de herkomst van zo’n digitale aanval een stuk minder duidelijk, schetst Le Clercq. “Heb je te maken met een Al-Qaida-achtige terreurorganisatie, de maffia of een hackende puber?” Civiele en militaire overheden zullen dan ook moeten samenwerken om een doeltreffende cyberbescherming op te zetten. “De combinatie van civiele autoriteiten als het ministerie van Veiligheid en Justitie en Buitenlandse Zaken en verschillende diensten van Defensie is realistisch. In een echte noodsituatie zul je namelijk ook samen in actie komen bij een cyberaanval.” Maar Defensie is niet de firewall van Nederland. De besluitvorming en aansturing van alle verschillende civiele en militaire spelers is complexe zaak, geeft Le Clercq aan. “We testen met Cyber Coalition zowel onze interne, de interdepartementale als ook de internationale procedures.”

puter Emergency Response Team (DefCERT), de cyberwaakhond van Defensie. “Wij passen triage toe”, legt medior analist Jan-Marc uit. “Wat is de mogelijke impact van een cyberincident van, laten we zeggen in Litouwen, op de Nederlandse infrastructuur?” Snelle uitwisseling van informatie tussen DefCERT en haar NAVO-tegenhangers is dan ook van groot belang, legt hij uit. “Aan de hand van onze analyses maken we een verbeterslag van onze eigen infra.” Zodoende maken de cyberspecialisten de civiele en militaire autoriteiten digitaal weerbaarder. En dat is hard nodig, want elke internetter heeft tegenwoordig toegang tot de ingrediënten voor een cyberaanval, benadrukt majoor Hofte. “Op internet vind je zo handleidingen waarmee je virussen kunt maken. Het wordt dus steeds makkelijker kwetsbaarheden uit te buiten.”

Cyberwaakhond

Cyber zou volgens Hofte vaker geïntegreerd moeten worden in reguliere oefeningen. “Cyber is geen broodje speciaal. Behalve ons optreden op het land, de zee, in de lucht en in de ruimte

Maar niet alleen het hogere kader komt onder druk te staan. Ook het technische handwerk van de cybercoalitie wordt beproefd. Zoals bij het Defensie Com-

maakt ook de vijfde dimensie - het digitale domein - integraal deel uit van onze militaire taken.”

cyberbewustzijn te verbeteren. www.alertonline.nl

Cyber Coalition maakt deel uit van de rijksbrede campagne Alert Online, bedoeld om het

|| tekst

ingmar kooman

|| foto hans lebbe, avdd

De cyberspecialisten van DefCERT waken over de veiligheid van alle geclassificeerde en ongeclassificeerde computernetwerken en informatiesystemen bij Defensie.

Opa worden in Afghanistan

‘Ben je er wéér niet’ doorn Met de Kerst op uitzending zijn, is vervelend maar niet onoverkomelijk. Wat wanneer je écht bijzondere gebeurtenissen dreigt te missen vanwege een missie

in het buitenland. Wachtmeester Niels moest tijdens zijn verblijf in Kunduz hals over kop naar Nederland voor de geboorte van zijn dochter. Majoor der mariniers Ton van Wette kreeg pas na terugkeer op vliegbasis Eindhoven zijn eerste kleinkind te zien. Daags na terugkomst uit Kunduz keert Van Wette voor even terug op de thuisbasis van de mariniers in Doorn. Pas vier dagen geleden heeft hij zijn pasgeboren kleindochter in de armen kunnen sluiten. Dat was voor de hele familie een ontroerend moment. “Het was wel mijn dochter die voor het eerst moeder werd. Daar had ik natuurlijk bij willen zijn.” Aanvankelijk stond Van Wette niet gepland voor de derde Police Training Group (PTG). Maar vanwege het plotselinge overlijden van een collega,

‘Ik kom als een rijker mens terug, daar heeft mijn dochter ook wat aan’ een maand voor vertrek, moest hij inspringen. “Ik kwam binnen bij een club die samen had opgewerkt, die in rouw was om hun overleden collega. Dat was best moeilijk. Geen seconde heb ik echter getwijfeld. Je wilt loyaal zijn naar de organisatie. Mijn dochter had het er zwaarder mee. Ze zei: ‘ben je er wéér niet.’ Mijn uitzending betekende immers dat ik weer een hoogtepunt in haar leven moest missen.” Door veel te bellen, leefde Van Wette op afstand mee. “Het machteloze gevoel dat je vanuit een missiegebied niets kan betekenen, overheerst. Mijn gezin is na 35 jaar wel wat gewend, maar ik kan me goed voorstellen dat het voor jonge

militairen op een bepaald moment een breekpunt is. Gelukkig heb ik zelf nooit voor die keuze gestaan.” Voor wachtmeester Niels is het aftellen geblazen. Met het einde van de missie in zicht, kan de jonge vader na vier maanden eindelijk zijn dochter weer zien. Yeva kwam op 28 juli ter wereld. Politietrainer Niels kreeg van Defensie twee weken verlof om bij de geboorte te zijn. “Of ik de bevalling zou halen, was best spannend. Een baby laat zich nou eenmaal moeilijk plannen. Toen de eerste tekenen er waren, was ik gelukkig binnen 24 uur in Nederland.” Lang kon de wachtmeester niet van zijn ‘roze wolk’ genieten. Het afscheid viel dan ook zwaar. “Het contrast was heel groot. Het ene moment heb je je kind in je armen, twee dagen later sta je buiten de poort in Kunduz en moet je continu scherp zijn. Toch had ik de uitzending niet willen missen. Ik kom als een rijker mens terug. Daar heeft mijn dochter ook wat aan.” Majoor der mariniers Ton van Wette nam als J4 (logistiek officier, red.) deel aan de geïntegreerde politietrainingsmissie. Hij was onder meer verantwoordelijk voor de verhuizing van het Nederlandse kamp in Kunduz en voor de bevoorrading van de missie. Wachtmeester Niels gaf praktijkles aan Afghaanse agenten buiten de poort. || tekst

kap marlous de ridder

|| foto’s sm sjoerd hilckmann, avdd

Thuisfront in het zonnetje Omroep MAX en Defensie houden zaterdag 24 november voor de vijfde keer op rij de thuisfrontdag Missie MAX. Het evenement is bedoeld om het thuisfront een mooie dag te bezorgen en ze dichter bij hun uitgezonden relatie te brengen. Als locatie is dit keer gekozen voor voormalig vliegveld Valkenburg in Katwijk. Net als vorig jaar is het thuisfront van uitgezonden politiepersoneel ook uitgenodigd. Relaties kunnen in de hangaar een persoonlijke boodschap inspreken. Die wordt op dvd gezet en opgestuurd naar de geliefde. Omroep MAX-directeur Jan Slagter, medegastheer, vertrekt kort na Missie MAX naar Sudan en levert een aantal groeten persoonlijk af. Het evenement wordt opgeluisterd door diverse artiesten en activiteiten voor kinderen. Een verslag van Missie Max is te lezen in de volgende Defensiekrant.

binnenland

defensiekrant nr 34 – 22 november 2012  5

Defensie en industrie zoeken synergie rotterdam “De samenwerking tussen Defensie en het bedrijfsleven is een van de belangrijkste factoren voor het succes van de Nederlandse industrie.” Met die

woorden benadrukte werkgeversvoorzitter Bernard Wientjes vorige week op de beurs van de stichting Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid (NIDV) de rol die de krijgsmacht voor de Nederlandse economie speelt. Ruim 130 bedrijven uit het veiligheidsdomein presenteerden zich op de 24ste NIDV-beurs in de Rotterdamse Ahoy. Commandant der Strijdkrachten (CDS) generaal Tom Middendorp was een van de sprekers op het bijbehorende symposium. Hij sprak over “gezamenlijke win-winsituaties” in de ontwikkeling van flexibele en technologisch geavanceerde oplossingen voor de krijgsmacht. Zoals de nieuwe patrouilleschepen van de Holland-klasse, waarvan Hr.Ms. Holland het Schip van het Jaar 2012 is geworden. “Een trendsettend en toekomstbestendig schip, toegerust op de veranderende eisen van onze militaire omgeving”, zei de CDS. Middendorp riep ook op om de “gouden

driehoek” nieuwe glans te geven. In die nauwe samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstituten en de krijgsmacht liggen kansen, zo meent de CDS. “Onze kennis kan u helpen de juiste producten te ontwikkelen. Onze eenheden kunnen een testbank zijn voor nieuwe technieken en concepten. Zo kunt u het product nog tijdens de ontwikkelfase beter maken. Defensie kan zo ook een uithangbord zijn voor onze kennisinstituten en industrie.” De Commandant Landstrijdkrachten, luitenant-generaal Mart de Kruif, ondertekende tijdens de beurs een initiatief om de samenwerking tussen de landmacht en de Nederlandse

defensie-industrie te verdiepen. Dit Land Maintenance Initiative (LMI) zal het onderhoud van de landsystemen beter stroomlijnen, verklaarde De Kruif. “Via dit platform kunnen we informatie continu en vooral pro-actief in plaats van reactief delen. Daarmee kunnen we de beschikbaarheid van bijvoorbeeld onze Fenneks en Scania vrachtwagens verhogen.” Als mede-ondertekenaar toonde ook Ed Noorlander van de technische onderneming Van Halteren zich tevreden met het initiatief. “Samen moeten we synergie vinden”, benadrukte de technisch-commercieel directeur. "Het LMI gaat niet om contracten, maar om contacten. De landmacht is een goede industriële partner. Dit initiatief

Virtuele infanteristen Infanteristen kunnen in de toekomst verregaand virtueel gaan trainen. In de marge van de NIDV ondertekenden Defensie en Re-lion Group een intentieverklaring om een prototype van de zogeheten Virtual Infantry Trainer te ontwikkelen. Dit simulatiesysteem bestaat uit een speciaal pak vol sensoren met een projectiebril. Het pak vertaalt de bewegingen en lichaamshouding van de militair of een groep militairen naar een computergeanimeerde omgeving. Daardoor kunnen infanteristen in elke grote lege ruimte, zoals een gymzaal, oefenen in een vrijwel onuitputtelijke hoeveelheid trainings-scenario's. Dit biedt mogelijkheden om oefeningen veel beter toe te snijden op actuele missiegebieden.

helpt ons om hoogwaardige kennis in Nederland te behouden en uit te bouwen.”

|| tekst

ingmar kooman

|| foto's aoo eric vorstenbosch, avdd

Boven Zo’n 3000 bezoekers uit het bedrijfsleven en overheid woonden de NIDV-beurs bij. Rechtsboven Een robot van de Explosieven Opruimingsdienst assisteert generaal De Kruif bij het ondertekenen van het Land Maintenance Initiative. Rechtsmidden Onder het motto ‘Veiligheid komt niet vanzelf’ presenteerden ruim 130 bedrijven uit het veiligheidsdomein zich. Rechtsonder Contacten leggen en kijken op de NIDV-beurs.

achtergrond 6  defensiekrant nr 34 – 22 november 2012

innovatie = onze toekomst Smart vest en modulaire helm

Schaalbare en slimme bescherming Defensie beschermt onze vrijheid, veiligheid en welvaart. In Nederland en daarbuiten. Om deze belangrijke taak goed en veilig te vervullen, hebben onze mensen de juiste en modernste systemen en uitrusting nodig. Daarom investeren we in innovatie en kunnen we ons land verdedigen, de civiele diensten ondersteunen en de strijd aangaan met terroristen en piraten. De Defensiekrant neemt enkele innovatieve projecten onder de loep. In deze vierde aflevering het smart vest en de modulaire helm uit het Verbeterd Operationeel Soldaat Systeem. Verbeterde overlevingskansen, een betere commandovoering, meer bewegingsvrijheid en slagkracht zijn de doelstellingen van het Verbeterd Operationeel Soldaat Systeem (VOSS). Het is de verzamelnaam voor een reeks innovaties aan het belangrijkste wapensysteem van de krijgsmacht: de individuele militair. “Vooropgesteld: de helm en het kogelwerend vest voldoen als het om bescherming gaat. Toch is er nog ruimte voor verbetering”, vertelt Luc de Beer, projectleider VOSS bij de Defensie Materieel Organisatie. “Het scherfwerend vest van nu voldoet aan de hoogste ballistische eisen, maar de bescherming is bij wijze van spreken erg digitaal: je bent of volledig beschermd of volledig niet. Er is geen ruimte voor maatwerk. Door de omvang en vorm kunnen het vest en ook de helm van nu de bediening van het vuurwapen bemoeilijken. Vesten zijn vaak te groot, laten qua comfort te wensen over en zijn niet ontworpen in samenhang met de omgeving. Zo is het ook met de helm.” Het smart vest en de nieuwe modulaire helm zullen een groot deel van die onvolkomenheden wegnemen, verwacht De Beer. “Slimme integratie is

het sleutelwoord. De functionaliteiten moeten elkaar ondersteunen in plaats van dat ze letterlijk en figuurlijk in de weg zitten. Je moet proberen zoveel mogelijk zaken te combineren zonder dat dit ten koste gaat van de vereiste modulariteit. In de praktijk blijkt dat dit lastiger is dan het voor menigeen lijkt”, maakt de projectleider duidelijk. “Het smart vest is een alles-in-één-constructie: dragen en beschermen, drinkvoorziening, C4I-middelen (command & control, communication, computing en intelligence) én de energievoorziening. In plaats van verschillende op zichzelf staande kleding- en beschermingslagen hebben we bij de ontwikkeling het smart vest en de modulaire helm in samenhang met elkaar, als één systeem benaderd.”

À la minute

Het slimme van het smart vest zit hem niet alleen in de ‘stapelbaarheid’ van bestaande uniformdelen. Met het smart vest krijgt de militair ook de beschikking over nieuwe functionaliteiten. Door een mix aan persoonlijke communicatie- en computerapparatuur (zoals radio, gps en tablet) heeft de militair in het veld á la minute de beschikking over actuele en gedetailleerde informatie. “Het C4I-systeem zorgt zo voor een

Modulaire helm: scherfbril, helmschaal, oorbeschermers en gelaatsmasker

verbeterde situational awareness, licht De Beer toe. “Je bent je optimaal bewust van je omgeving: daar ben ik zelf, daar zijn mijn maatjes, daar zijn mijn voertuigen, en daar kan ik de vijand verwachten.” Al deze elektronica wordt van stroom voorzien door het bear vest, de vervanger van het huidige ops vest. Het in dat nieuwe draagvest verwerkte energy supply system (ESS) kan alle elektronische componenten voeden vanuit de e-lighter, een compacte stroomgenerator die elke militair bij zich kan dragen. De verschillende lagen kleding en beschermingsplaten krijgen binnen het smart vest ook een restyling, geeft De Beer aan. “Draagcomfort is daarbij het belangrijkste winstpunt. De verschillende lagen sluiten beter op elkaar aan. De nieuwe onderkleding is luchtdoorlatend en vochtafvoerend. We streven naar een optimale combinatie van bescherming en vrijheid van beweging.” Over het nieuwe gevechtsshirt kan de militair een beschermend vest, scherfwerende platen en verschillende ballistische uitbreidingen dragen. Alle kleding- en beschermingslagen zijn zo gemaakt dat ze zo min mogelijk ten koste gaan van de bewegingsvrijheid en het draagcomfort. Zo zijn ook het

drinksysteem en de rugzak probleemloos in combinatie met elkaar te dragen.

Pimpen

“Binnen het VOSS kiezen we echt voor een totaalbenadering”, benadrukt De Beer. “Het smart vest en de nieuwe helm moeten dus ook goed op elkaar aansluiten. Een veelgehoorde klacht is nu dat de helm bij een liggende schiethouding voor de ogen kan zakken omdat het vest hem naar voren duwt. Dat probleem lossen we met de modulaire helm op dankzij een uitsnijding ter hoogte van de nek.” Zoals de militair zijn torso afhankelijk van de dreiging kan ‘pimpen’, zo geldt dat ook voor de hoofdbescherming. De basis van de helm vormt de ballistische helmschaal die gebruik van de ballistische bril en de C4I headset eenvoudig mogelijk maakt. Die helmschaal is afhankelijk van de dreiging uit te bouwen met achtereenvolgens oorbescherming en gelaats- en nekbescherming. “Ook het gasmasker, de optische richtmiddelen en de nachtzichtkijker kunnen daarin geïntegreerd of aangeklikt worden”, somt De Beer op. De modulaire helm is volgens hem op meerdere

Benelux aanpak Nederland, België en Luxemburg werken samen in de ontwikkeling van het smart vest. Dit is de belangrijkste gemeenschappelijke component in de nationale programma's waaronder VOSS in Nederland. Ze benaderen de markt dus met een pakket aan eisen. Nederland wil 5.500 smart vests afnemen. De Belgen 4.500 en de Luxemburgers enkele honderden. De invoering van het smart vest en de modulaire helm staat gepland voor 2015.

fronten een beter product. “De helmschaal is met zijn circa 1,2 kilo aanzienlijk lichter dan de huidige helm. Elke ons die je kunt besparen op je hoofd is voor de militair direct merkbaar. Bovendien kan de militair hem straks dus net als de rest van zijn uitrusting afstemmen op de dreiging of de situatie. Schaalbare bescherming dus.”

|| tekst ingmar

kooman

|| infographic paul koebrugge, avdd

Ballistische bril + C4I headset + ballistische helmschaal met bevestigingspunten voor richtmiddelen en nachtzichtkijker

Drinkwatersysteem: waterzak met drinkslang

Ballistische uitbreiding voor schouders, nek en bekken

E-lighter

Rugzak

Keramische beschermingsplaten

Gevechtsshirt: vochtregulerend

Ballistische oorbescherming

C4I: Vergroot het omgevingsbewustzijn van de militair

Beschermend vest: scherfwerend

Tasjes: radio, gps, tablet, munitie en andere accessoires

Keramische beschermingsplaten

Bear vest: draagvest en energieplatform voor de C4I-systemen, voorziet militair met e-lighter tot 48 uur van elektriciteit

Gelaatsbescherming + ballistische nekbescherming eventueel met daarin geïntegreerd het gasmasker

binnenland

defensiekrant nr 34 – 22 november 2012  7

dekaatjes heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Graag 'Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar [email protected], ovv naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd.

Woningen Te koop: Eindhoven, Dr Cuyperslaan 43, instapklaar en modern 2-kmrappartement in kleinschalig complex. Ruim balkol. Gunstig t.o.v. centrum. RvS kaz. op 10 automin. Vr.pr. € 139.000,- k.k. (géén overdr.bel info: 06-43035367 of www.funda.nl

Te koop wegens emigratie: Hoogwoud, Dieringerlaan 10, 2/1 kapwoning met garage/ carport. Vrij uitzicht op landerijen. Woonkmr, keuken, 3 slpkmrs, badkmr. Incl. inboedel. Woonopp. 120 m², perc. 315 m². Vr.pr.: € 220.000,- k.k. Zie www.funda.nl of bel 06-10242483.

Te koop: Leeuwarden, Cambuursterpad 51, eengezinshoekwoning met voor- en achter-

tuin. Vr.pr. € 115.000,- k.k. Zie www. starterswoning-leeuwarden.nl

k.k. of te huur € 750,- p/mnd excl g/w/l. info 0-640130540.

te koop: Zwolle, Kalkbranderstraat 15, goed

Te koop: Tilburg, Ringbaan Oost 203,

onderh. tussenwoning met 3 slpkmrs. Optimale locatie. Woonopp. 100 m², perc. 139 m². Bjr 1998. Vr.pr.: € 189.000,- k.k. Zie www. funda.nl of bel 038-8520837.

sfeervolle ruime woning. Bjr 1950. Perc.: 104 m², inh.: 380 m³ Woonkmr , keuken, kelderkast, bijkeuken, toiletruimte. 1e verd: dakterras, 2 slpkmrs, badkmr. 2e verd: zolderkmr. 3e verd: bergzolder. Dakisolatie en dubb,.begl. Vr.pr.: € 198.500,- k.k. Zie www.funda.nl

Te koop/ te huur: Noordwijkerhout, Pioen 8, gesch. 2/1 kapwoning. Bjr 1993. Ind: hal, toilet, woonkmr, terras aan water, bijkeuken. 1e verd: 3 slpkmrs, toilet, badkmr. 2e verd.: slpkmr, balkon. Vr.pr.: € 400.000,- k.k./huur n.o.t.k. Per direct mog. Info 0252-374737.

Te koop: Oss-Zuid, Ruusbroecgaarde 67, uitgeb.2/1 kapwoning met vrij uitzicht buitengebied. Inbouw haard, centraal stofzuigsysteem. Nabij uitvalswegen, scholen, winkels, NS, bos, recreatieplas, speeltuin, kinderboerderij. Vr.pr. € 269.000,- k.k. incl. Direct beschikbaar. Zie www.funda.nl www.funda.nl

Te koop: Tilburg, Sneekstraat 43, Reeshof, 4 -kmr eengezinshoekwoning met voor- en achtertuin. Inh. :340 m³, perc.: 158 m². Bjr 2002. Vr.pr.: € 220.000,- k.k. Moet weg. Zie www.dehuizenbemiddelaar.nl

Te koop: Veenendaal, Zuiderkruis 124, 2e helft 2011 verbouwd luxe 3-kmrappartement, 6e verd., wijds uitzicht. Woonopp. 90 m². Woonkmr , slpkmr (vh 2), slp-/werkkmr, opbergkast voor wasapp., badkmr. Ruim balkon. Vr.pr.: € 159.500,- k.k. Zie www.funda.nl.

Te koop/ te huur: Putten, Oude Garderenseweg 18-14, kleine boerderij. Bjr 1998. Geschikt voor perman. bewoning indien GBA elders. Woonopp. 70 m², perc. 254 m². Woonkmr, open keuken, 2 slpkmrs, badkm, toilet, vlizotrap naar zolder. 10 m² schuur, onderh. vrije tuin met veel privacy, Vr.pr.: € 129.000,-

Te koop: Vlissingen, Dishoeckstraat 170, appartement. Woonopp. 70 m². Lichte woonkmr, nwe keuken met inb.app. Badkmr douche. Slpkmr met inloopkast. Berging en parkeerpl. op eigen terrein. Loopafst. centrum. Vr.pr. € 82.000,- k.k. Inf.: 06-55708479.

Te koop: Woensdrecht, Marktje 16, vrijst. woning . Bjr 1998. Perc.: 418 m², veel privacy. Vrijst. garage 8x6 m, carport voor 2 auto’s. Kindvr. wijk. Rand natuurgeb. Nabij winkels en school. Op 3,5 km van Vlb. Zie www.vadermakelaardij.nl

Diversen Gezocht: 50 Baretemblemen met ondergrond van het Garderegiment Grenadiers voor Schutterij Sint Hubertus te Nattenhoven. Uw reactie graag aan: Jan Meuwissen, [email protected] of 06-40185255. Gevraagd: Adjudant bd verzamelt bidprentjes van militairen die gesneuveld/ overleden zijn in: Nederlands-Indië, Korea of Nieuw Guinea. Aanbiedingen aan: Aooi bd C. Cuperus, Strijp 17, 4724 EM Wouw. E-mail: [email protected] Gezocht: door adjudant, bijna met FLO, Aluminium dienstzakmes Amefa, met de stempeling: KL 77 en Aluminium dienstzakmes Victorinox, met de stempeling: KM 87. Aooi. H. Kraaijvanger, MDTN *06 496 2259 of 0164-692259.

Voor de liefhebber: Poster met wapen en wapenspreuk “Ut classis naviget” ( vm ETMAG) in lichtbruine houten lijst. Totale afm. 62 bij 47 cm. Inf.: 070-3396617.

Reünie Op vrijdag 14 december is de reünie van CODA (M), GAC en ODF in gebouw “Witte Raaf” op het Marinecomplex te Den Helder. Inschrijving tot 01 december bij SMJRODOPS Fred Duin [email protected], i.c.m. een eigenbijdrage van  € 10,- op bankrekening 673365859 t.n.v. EK Holwerda te Den Helder o.v.v. CODAM/GAC/EDC Reünie 2012. Op zaterdag, 31 augustus 2013, zal er in de VBHKAZ een reünie worden gehouden voor de Bijzondere Bijstands Eenheid Mariniers (BBE-M), nu Unit Interventie Mariniers (UIM). Verzoek aan een ieder die foto’s heeft van de BBE/UIM deze (indien mogelijk v.v.jaartal) te mailen naar : [email protected]

Korpsdiner Korps Rijdende Artillerie op 23 februari 2013. Locatie: Officierskantine Legerplaats bij Oldenbroek. Info /Aanmelden: via www.korpsrijdendeartillerie.nl, overige info via [email protected]

Genezeriken draaien grote medische oefening

Soepel een-tweetje tussen lucht- en landmacht nieuw milligen De nine-liner, het NAVO-format voor het aanvragen van luchtgewondentransport, is zojuist via de radio doorgegeven. De heli komt er aan, tijd is kostbaar. Een net binnengebrachte patiënt met dwarslaesie moet worden gestabiliseerd en klaargemaakt voor medische evacuatie.

“We hebben hier te maken met branden schotwonden, auto-ongelukken en botbreuken, maar ook met mentaal getroffen patiënten”, licht militair verpleegkundige sergeant Hans Treffers toe. Om hem heen in het Role 2 veldhospitaal zetten zijn collega’s nog een

‘Onder tijdsdruk werken, met beperkte middelen is super leerzaam’ tandje bij om de gewonde militair op tijd in de ziekenwagen en vervolgens in de heli te krijgen. Met vereende krachten leggen ze hem, nek en rug ondersteund op een brancard, waarop hij vastgesnoerd wordt.

Treffers: “We werken hier onder hoge tijdsdruk en met beperkte middelen (minder medicijnen op voorraad, geen elektrische bedden, etc., red.). Dat is superleerzaam.”

Ketenoefening

Commandant van 470 Mobiel Geneeskundig Operatiekamer Systeem Compagnie majoor Leontien van den Berg knikt bevestigend. Haar eenheid is neergestreken op Kamp Nieuw Milligen. Hier draaien ongeveer tweehonderd medisch specialisten van de landmacht (400 Geneeskundig Bataljon) en luchtmacht mee in de grote medische oefening Medic Diamond. Een week lang wordt het doorlopen van de medische keten beoefend. Van den Berg: “Van het gewond raken in het veld en de eerste behandeling in een veldhospitaal tot de

overdracht en strategische evacuatie per helikopter en vliegtuig, het komt allemaal aan bod.”

Chinook

Nog geen tien minuten later verraadt het aanzwellende ‘geklap’ van rotors dat hulp nabij is. Op een afgezet terrein op de militaire basis komt een Chinook aan de grond. Drie flight nurses springen uit de helikopter en rennen naar de net gearriveerde ziekenauto. Hup, patiënt erin en weg. Van den Berg: “Nu transporteren ze hem naar veilig gebied waar hij beter behandeld kan worden.”

Delen waar nodig

De oefening wordt niet voor niets gehouden. Per 1 januari 2013 moet 470 Mogoscie ‘operationeel gereed’ zijn. “Deze oefening helpt ons de laatste

‘ruwe kantjes’ bij te schaven,” aldus Van den Berg. “Door onder meer de overdrachtsprocedures met de luchtmacht te oefenen, krijgen we een goed beeld van de tijdsbalk: hoelang duurt het voor ze er zijn, wat kunnen we in deze tijd doen, waar moeten we op letten? En dat is nuttig.” Later, in de door luchtmacht geleverde en deels bemande Casualty Staging Unit (CSU) in Stroe, deelt kapitein-arts (KLu) Mirjam van den Burg haar mening. “Het geeft vertrouwen te zien dat de samenwerking goed gaat. Mocht het er ooit echt om spannen, dan weten we wat we aan elkaar hebben.” In de onder haar leiding staande CSU worden patiënten behandeld ter voorbereiding op vertrek uit het gesimuleerde operatiegebied. Van den Burg: “We delen in elkaars

mankracht en materieel waar nodig.”

één team, één taak

Landmachter luitenant Marnix de Jong van 410 Opvang- en Afvoercompagnie, verantwoordelijk voor de vlakbij de CSU gelegen Role 1 hulppost, knikt instemmend. Twee van zijn mannen werken constant in de operations desk van de CSU en hij heeft vier bedden afgestaan aan de unit. Zelf kan hij in geval van nood beschikken over de ziekenwagen van de KLu. De Jong: “De luchtmacht-slogan is hier van toepassing: één team, één taak.”

|| tekst elnt

wouter helders

|| foto's jasper verolme en gerrit || van der streek, avdd

Boven In het mortuarium van het veldhospitaal werken korporaal Joyce van den Berg en haar collega aan het toonbaar maken van slachtoffers. Hechten wordt gedaan op varkenspoten en op een ‘kappershoofd’ wordt het terugplaatsen van haren geoefend. Rechts Een gewonde militair heeft een dwarslaesie. Hij wordt onmiddellijk gestabiliseerd en klaargemaakt voor luchttransport.

reportage

8  defensiekrant nr 34 – 22 november 2012

Maritieme samenwerking in de West

‘We zijn geen concurrenten van elkaar’ willemstad Recent nog wist Hr. Ms. Van Amstel samen met een patrouillevliegtuig van de Kustwacht de smokkel van 840 kilo cocaïne te voorkomen. De strijd tegen illegale praktijken op zee is wat de marine en de Kustwacht van het Koninkrijk der Nederlanden in het Caribisch Gebied bindt. Maar de samenwerking gaat verder. Met een militair als operationeel directeur en een marineschip 92 dagen tot haar beschikking zit de marine in de haarvaten van de kustwachtorganisatie.

Curaçaoënaar Kingvid Emerenciana tuurt over het heldere water. De baai bij het idyllische Spaanse Water aan de zuidoostkust is vanochtend aangewezen voor een routinecontrole in het kader van handhaving en toezicht. Op een aantal plezierboten en watersporters na, is het rustig. Kustwachter Emerenciana: “We controleren of degenen die zich op zee bevinden zich aan de regels houden, bijvoorbeeld of de eigenaar in het bezit is van registratiepapieren en een geldige vaarvergunning.” Een klein speedbootje trekt als eerste de aandacht. De jongen zegt de speedboot geleend te hebben, maar heeft niet de juiste documenten bij zich. De kustwacht is coulant. De bestuurder komt er met een waarschuwing van af, maar moet wel meteen aanmeren.

Beducht

Even later signaleert de patrouille een dobberende vissersboot met drie latino’s. De snelle super-RHIB van de Kustwacht gaat bijliggen. Terwijl Emerenciana de paspoorten controleert, speurt zijn collega Alexis Girigoria het bootje af. Op zoek naar drugs zijn de kustwachters vandaag niet, er op beducht altijd. “Vreemd, deze boot heeft geen registratie. Dat is net als een auto zonder kenteken. Een overtreding dus”, oordeelt Girigoria. De vissers ontkennen verder iets te doen wat niet mag. En zonder bewijs kan de Kustwacht hen niet aanhouden. Als er noodzaak toe is, mogen de kustwachters zelfstandig boardings van een vaartuig uitvoeren. Maar zo ver komt het vanochtend niet. Na een tijdje op zee, keert de bemanning terug. Deze morgen was er

weinig verdachts te zien. “Maar dat kan vanmiddag totaal anders zijn”, zegt Emerenciana. “Geen dienst is hetzelfde, dat maakt het werk zo leuk.”

Afschrikken

In het Reddings- en Coördinatiecentrum (RCC) op Marinebasis Parera houdt luitenant-ter-zee 1 Erwin Ruijsink als hoofd RCC zicht op alle varende en vliegende eenheden van de Kustwacht van het Koninkrijk der Nederlanden in het Caribisch Gebied (KWCARIB). Zijn eigenlijke werkgever, de marine, zit een gebouw verder. Ruijsink is als marineofficier drie jaar ‘uitgeleend’ aan de KWCARIB. In totaal werken zo’n vijftig militairen op die basis. Op de monitors en radarbeelden is precies te volgen welke scheepvaart zich in de territoriale wateren rond de eilanden bevindt. Ruijsink: “De Kustwacht wordt net als de marine ingezet voor de handhaving van de veiligheid op zee. Daarbij heeft

‘Door alleen al aanwezig te zijn, bereik je een afschrikkend effect’ drugsbestrijding de hoogste prioriteit. Onze patrouilles gaan eruit op basis van inlichtingen, maar ook voor routinecontroles. Door alleen al aanwezig te zijn, bereik je een afschrikkend effect.” Jetski’s vol coke, gecamoufleerde boten waardoor vliegtuigen ze moeilijk waarnemen en zelfs mini-onderzeeërs; smokkelaars worden steeds inventiever.

Een trend die ook Ruijsink signaleert. “Onze reactie daarop is, onvoorspelbaar blijven. De Kustwacht heeft eigen eenheden, maar maakt daarnaast gebruik van Defensiemiddelen, zoals het stationsschip en de boordhelikopter. Wij kunnen bijvoorbeeld een lokaal boardingteam met een fregat meesturen. Dat zorgt dat we breed en snel inzetbaar zijn.”

Operatie Martillo

Inzet van middelen gebeurt in nauw overleg met hoofd afdeling operaties kapitein-luitenant-ter zee Ron van Twuijver. Het stationsschip in de West (tot begin december het multi purpose fregat Hr. Ms. Van Amstel, red.) is 92 dagen beschikbaar voor kustwachttaken. Maar het kan goed dat net in die periode het schip wordt getasked voor bijvoorbeeld de internationale drugsbestrijdingsoperatie Martillo. Binnen deze antidrugsoperatie werken twaalf landen samen om de georganiseerde misdaad in Midden-Amerika een halt toe te roepen. Commandant der Zeemacht in het Caribisch Gebied brigadegeneraal der mariniers Dick Swijgman, is een directe ondercommandant van de Joint Interagency Task Force South die ‘Martillo’ aanstuurt. “Om beurten leidt één van de betrokken landen een operatie onder de vlag van Martillo”, legt Van Twuijver uit. “De marine zet op zo’n moment varende eenheden in, maar kan ook een beroep doen op de Kustwacht.” Een succesformule, zo bleek eind oktober nog. Een Dash-8 patrouillevliegtuig van de

Kustwacht Caribisch Gebied De Kustwacht Caribisch Gebied (KWCARIB) is in 1996 opgericht als uniek samenwerkingsverband tussen Aruba, de voormalige Nederlandse Antillen en Nederland. De organisatie van de KWCARIB is allesbehalve overzichtelijk. Maar liefst zeventien ministeries uit de vier koninkrijkslanden (Aruba, Curaçao, Sint Maarten en Nederland) bepalen het beleid. Deze vier landen zijn samen verantwoordelijk voor de financiën, het justitiële- en het algemeen beleid. KWCARIB legt zich onder meer toe op: drugsbestrijding, grensbewaking, douanetoezicht op zee en milieu- en visserijtoezicht. Daarnaast komt de Kustwacht regelmatig in actie in het kader van Search and Rescue (SAR)operaties.

Steunpunten De KWCARIB opereert vanaf vier steunpunten: op Aruba, Sint Maarten en Curaçao (2). Hiervandaan vertrekken de kustwachtboten voor patrouilles in de wateren rond de eilanden. De vliegende eenheden zijn gestationeerd op Kustwachtsteunpunt Hato, naast het vliegveld van Curaçao.

Materieel De KWCARIB heeft een eigen vloot, met onder meer twaalf super-RHIBS, drie patrouilleboten (cutters) en maritieme patrouillevliegtuigen (Dash-8). Twee Augusta Westland helikopters AW-139 zijn recent aangekocht.

Kustwacht ontdekte een snelle drugsboot, een zogenoemde go fast en seinde daarop het operatiecentrum in. De Van Amstel bevond zich op dat moment in de buurt en wist na een achtervolging met een Belgische Alouette helikopter de drugs te onderscheppen.

Transparant

In de strijd de zee zo veilig mogelijk te maken, zijn marine en kustwacht op Curaçao onlosmakelijk met elkaar verbonden. “Afstemming is het sleutelwoord. We zijn geen concurrenten van

elkaar. Het samen doorlopen van de ochtendbriefing zorgt voor veel transparantie”, meent Van Twuijver. Het feit dat je zo even bij elkaar naar binnenloopt, noemt Ruijsink één van de grote voordelen. “Uiteindelijk zitten we hier met hetzelfde doel. De KWCARIB is een jong, groeiend bedrijf met veel ambitie. Het is leerzaam om een keer vanuit een andere organisatie het maritieme werkveld te overzien.” || tekst

kap marlous de ridder

|| foto’s peter bijpost, avdd

Boven Op zoek naar drugs zijn de kustwachters tijdens deze patrouille niet, er op beducht altijd. Rechtsboven De bestuurder van de speedboot moet zijn papieren laten zien. Tijdens een routinecontrole controleert de Kustwacht of hij in het bezit is van registratiepapieren en een geldige vaarvergunning. Rechtsonder In het Reddings- en Coördinatiecentrum (RCC) op Marinebasis Parera houdt luitenant-ter-zee 1 Erwin Ruijsink als Hoofd RCC zicht op alle varende en vliegende eenheden van de Kustwacht. De marineofficier is voor drie jaar ‘uitgeleend’ aan de Kustwacht. Midden Hr. Ms. Van Amstel is als stationsschip in de West 92 dagen beschikbaar voor kustwachttaken.

COLOFON De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de Directie Communicatie van het Ministerie van Defensie, bestemd voor het gehele Defensiepersoneel OPLAGE 30.000 HOOFDREDACTEUR Martin Zijlstra EINDREDACTEUR André Twigt (070 - 339 78 05) BEZOEKADRES Binckhorsthof, Binckhorstlaan 135, 2516 BA Den Haag POSTADRES Postbus 20703, 2500 ES Den Haag, MPC 58L E-MAIL [email protected] DEFENSIESITE www.defensie.nl REDACTIESECRETARIAAT EN ADMINISTRATIE Marianne Beck-Bergshoeff TELEFOON (070) - 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326. ABONNEMENTEN Per jaar €13,61. Voor het buitenland €15,88. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, telefoon 0900 - 226 52 63 of via www. aboland.nl. In het geval van een dienstabonnement, opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant. ADRESWIJZIGING Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het duurt enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. LAYOUT Grafische Dienst, AVDD Den Haag DRUK OBT bv, Den Haag. De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken.