DEFENSIEKRANT. voor een eresaluut een tussenstop in Kandahar. Daarna vloog de machine door naar de Verenigde Arabische Emiraten

DEFENSIEKRANT NUMMER 15 | 22 APRIL 2010

2

In memoriam

3

Frisian Flag stoomt luchtmachten klaar voor grote werk

4

Uitreiking Bronzen Kruis

5

Uitreiking Kruis van Verdienste

Waardig afscheid TARIN KOWT - Militairen en burgers van Task Force Uruzgan hebben dinsdag op Kamp Holland afscheid genomen van de zaterdag 17 april gesneuvelde korporaal van de mariniers Jeroen Houweling (29) en marinier der 1ste klasse Marc Harders (23). Na een waardige afscheidsdienst en rampceremonie werden de met de Nederlandse vlag bedekte kisten per Landrover naar een

C-130 Hercules vervoerd. Twee draagploegen begeleidden hun collega’s, voorafgegaan door een Canadese doedelzakspeler. Langs de hele route naar het vliegveld bij Kamp Holland vormden honderden Afghaanse, Amerikaanse, Australische en Nederlandse militairen een erehaag en brachten een laatste groet. Een pantserhouwitser vuurde een saluutschot af en twee Apaches van de Neder-

landse Air Task Force verzorgden een fly by. De C-130 Hercules vloog nog over buitenpost Tabar, de locatie waar beide mannen sneuvelden. Veel collega’s waren daar nog aanwezig en konden zo afscheid nemen van Jeroen en Marc. Vervolgens maakte het transporttoestel voor een eresaluut een tussenstop in Kandahar. Daarna vloog de machine door naar de Verenigde Arabische Emiraten.

Dapperheidsonderscheidingen uitgereikt 7

8

Jan Smit in Afghanistan

Cross, sport van het Grote Lijden

DEN HAAG - Zes militairen hebben op 14 april in Den Haag het Bronzen Kruis ontvangen en negen collega’s het Kruis van Verdienste. Allen kregen een dapperheidsonderscheiding voor getoonde moed tijdens operaties in Afghanistan. Demissionair minister van Defensie Eimert van Middelkoop en Commandant der Strijdkrachten generaal Peter van Uhm reikten de decoraties uit. Tien medailles werden te midden van aangetreden troepen, in het bijzijn van militaire- en civiele autoriteiten en toegestroomde belangstellenden opgespeld. Vijf militairen ontvingen een dapperheidsonderscheiding achter gesloten deuren op de Haagse Prinses Julianakazerne. Vanwege de aard van hun werk werd hun identiteit niet publiekelijk bekend

gemaakt. De uitreiking van de dapperheidonderscheidingen op het Plein werd met bijzonder militair ceremonieel voltrokken. Hoewel het vaandel in de loop van de tijd zijn betekenis als veldteken, verzamelpunt voor strijdende troepen, heeft verloren, is de symbolische waarde ervan behouden gebleven. Het vaandel staat voor

verbondenheid en trouw van de eenheid aan het staatshoofd. De ceremonie werd onder anderen bijgewoond door Ridders Militaire Willems-Orde, de dragers van de hoogste militaire dapperheidonderscheiding van Nederland. Beide eretekens zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog ingesteld.

•

Lees verder op pagina’s 4 en 5

Daarvandaan komen de stoffelijke overschotten naar Nederland. Op de Van Braam Houckgeestkazerne in Doorn werd eveneens op gepaste wijze afscheid genomen van de gesneuvelden. Op hun thuisbasis bracht commandant van het Mariniers Training Commando kolonel Rolf Springer namens het korps de condoleances over. Korporaal Houweling en marinier Harders sneuvelden

nadat hun Viking rupsvoertuig op een bermbom reed. Een derde marinier raakte zwaargewond. Zijn toestand is inmiddels stabiel. Tot de uitvaart van de militairen is het condoleanceregister op de site van het ministerie van Defensie open. Hierop waren bij het ter perse gaan van deze krant op dinsdagmiddag al bijna vierduizend blijken van medeleven geplaatst. Zie de in memoriam op pagina 2.

•

DEFENSIEKRANT | NR 15 | 22 APRIL 2010

PAGINA 2

In Memoriam

Bij een aanslag met een geïmproviseerd explosief even ten noorden van Tarin Kowt, Afghanistan zijn op 17 april jl. korporaal van de Mariniers Jeroen Houweling (29) en marinier der 1ste klasse Marc Harders (23) om het leven gekomen. Beiden maakten deel uit van de 13e Marinierscompagnie, 1 Mariniersbataljon. In Uruzgan waren zij geplaatst bij de Bravo Marinierscompagnie van Battle Group 12.

KPLMARNALG Jeroen Houweling

Jeroen ‘Houwie’ Houweling was sinds zijn opkomst in Rotterdam op 30 november 1998 een marinier in hart en nieren. Humor, kameraadschap en gedrevenheid kenmerkten hem. Een markante persoonlijkheid was hij; direct, gevat, ‘schijt’ aan alles, zo was Houwie. Trots was hij ook, op het Korps Mariniers, maar vooral op thuis. Zijn vrouw Jessica en (zijn persoonlijke MAG-team) zijn zoontjes Raphaël en Benjamin waren alles voor hem. In geuren en kleuren kon hij vertellen als zijn oudste, Raphaël, alweer bijdehanter dan hijzelf was geworden, of als Benjamin de boel weer eens op stelten had gezet. Het verlies van Jeroen is een zware klap voor de 13e Marinierscompagnie. Zijn inzet en professionaliteit, maar ook zijn markante persoonlijkheid, grappen en oneliners zullen ontzettend worden gemist en nooit worden vergeten. Onze gedachten gaan uit naar Jessica, Raphaël, Benjamin, familie en vrienden in Nederland. Wij hopen dat zij de kracht vinden het verlies te kunnen verwerken.

20 oktober 1980 – 17 april 2010

De nuchtere Drent Marc ‘Harses’ Harders kenmerkte zich door zijn droge humor, werklust en kameraadschap. Tijdens oefeningen in onder meer Noorwegen, de Verenigde Staten en Suriname bewees Marc een ware marinier te zijn, op wie zijn maten binnen als buiten diensttijd konden bouwen. Zowel tijdens zijn uitzending naar Tsjaad en naar Afghanistan bewees hij zich veelvuldig. Zijn collega’s namen graag zijn skivaardigheden (Noorwegen) en stuurmanskunsten met de Landrover (Tsjaad) op de hak. Ook stond hij bekend om zijn bereidheid te allen tijde de mitrailleur MAG over te nemen. Met het wegvallen van Marc Harders verliest de 13e Marinierscompagnie een trouwe en gewaardeerde collega. Hij zal enorm worden gemist. Onze gedachten gaan ook uit naar zijn familie en vrienden. Wij wensen hen heel veel sterkte en kracht bij het verwerken van dit onverteerbare verlies.

MARN1ALG KV Marc Harders 05 december 1986 – 17 april 2010

Namens de commandant, officieren, onderofficieren en mariniers van de 13e Marinierscompagnie

Raven speurt naar vuur

Koninklijke interesse voor Veteranencomité

BERGEN - Defensie heeft op verzoek van de gemeente Bergen een team van de landmacht ingezet met Raven onbemande verkenningsvliegtuigjes. De toestellen kunnen met hun speciale warmtebeeldcamera gebieden in de gaten houden waar duinbranden nasmeulen.

HILVERSUM - Het Comité Nederlandse Veteranendag heeft bezoek gehad van zijn beschermheer, prins Willem Alexander. Op de Zwaluwenberg bij Hilversum woonde de troonopvolger onlangs een vergadering bij over de aanstaande Veteranendag. Daarbij gaven de voorzitter en de vicevoorzitter, respectievelijk mr. Boele Staal en luitenant-generaal Lex Oostendorp (naast Inspecteur-generaal der Krijgsmacht ook Inspecteur der Veteranen), tekst en uitleg. Aan de orde kwamen de huidige veranderingen in de groep van circa honderdduizend veteranen in ons land. Zo daalt het aantal ouderen onder hen (Tweede Wereldoorlog tot Libanon) en komen er steeds meer jonge oud-strijders bij. Daarom verdient het aanbeveling om het programma en de mediastrategie aan te passen aan de interesses en beleving van de jongere veteranen. Het Comité Nederlandse Veteranendag (foto) bestaat uit onder anderen vertegenwoordigers van de provincie Zuid-Holland, de gemeente Den Haag, Defensie, de media, het Veteraneninstituut en het Veteranenplatform.

Oplaaiende en smeulende vuurtjes worden vanuit de lucht eerder gedetecteerd. Daardoor kan de brandweer ze in de kiem smoren, eventueel met assistentie van de al aanwezige blushelikopters van de Koninklijke Luchtmacht. De onbemande vliegtuigjes worden via grondstations bestuurd. De Ravens zijn uitgerust met een dag- of een warmtebeeldcamera. Met deze waarnemingsapparatuur kan men tot een afstand van tien kilometer informatie over een gebied inwinnen.

•

•

In alle rust informeren, pas dan verzekeren DEN HAAG - De Nederlandse Voorlichtingsgroep benadert defensiemedewerkers en hun familie om verzekeringsproducten te slijten, zo heeft Defensie vernomen. Hoe vertegenwoordigers van dit bedrijf aan de adresgegevens komen, is onduidelijk, maar het zorgt wel voor onrust bij personeel en thuisfront. Militairen worden regelmatig benaderd om bepaalde verzekeringen af te sluiten. Het gaat om gewone risicodekking, zoals een reis- of inboedelverzekering, maar ook om assuranties in verband met de risico’s die een militair tijdens een uitzending loopt en om onder meer lijfrentepolissen. De assurantiebureaus wekken soms de indruk dat militairen zich aanvullend moeten verzekeringen omdat hun rechtspositie onvoldoende zou zijn. Defensie

sprak na binnen gekomen klachten eerder al de bonden aan die deze bedrijven adresgegevens van hun leden verstrekken. Defensie herhaalt de oproep aan haar personeel zich eerst goed te laten informeren over de rechtspositie. Bij twijfel over de vraag of zaken wel goed geregeld zijn, kan contact worden opgenomen met het DienstenCentrum Human Resources, telefoonnummer 0800-2255733/*06-733 of met de aangewezen P&O-adviseur.

•

Networking tegen bosbranden Stuivertje wisselen DEN HAAG - Het C2 Support Centre van de DMO heeft vorige week een belangrijke rol gespeeld bij de ondersteuning van een bosbrandoefening van de Veiligheidsregio Gelderland-Midden. Het ging daarbij om de toepassing van ‘ad hoc networking’, een technologie ontwikkeld om de digitale commandovoering te ondersteunen. “De oefening was zeer geslaagd”, zei luitenant-kolonel Theo Sierksma van de sectie Systeemontwikkeling van het C2 Support Centre. “Niet alleen organisatorisch, maar vooral ook omdat gebleken is dat ons concept van ad hoc networking echt werkt. Het biedt de gebruiker robuuste datacommunicatie tussen de onderlinge voertuigen en de commandopost bij zowel uitval en overbezetting van de publieke telefoniesystemen en op plaatsen waar geen bereik is.” Het concept werd begin dit jaar in Barcelona al bekroond met een Innovation Award. De succesvolle inzet van het concept tijdens deze oefening is een belangrijke stap in de doorontwikkeling en de beschikbaarheid van het product.

•

DEN HAAG - Hr. Ms. Tromp heeft afgelopen zaterdag haar missie binnen de EU-operatie Atalanta afgerond. Het luchtverdedigings- en commandofregat ontwapende de afgelopen twee maanden in de wateren van Somalië een indrukwekkend aantal piraten. Het amfibisch transportschip Hr. Ms. Johan de Witt neemt de taken over. De Tromp boekte onder meer successen tijdens Sweeping Broom, een ‘bezemactie’ om zeerovers af te schrikken. Bij deze operatie op negenhonderd mijl uit de kust van Somalië, lokaliseerden en ontwapenden de Nederlandse militairen drie piratengroepen. Het zogeheten APAR-radarsysteem aan boord bleek van onschatbare waarde om de kleine aanvalskiffs te ontdekken. Ook de boordhelikopter van de Tromp was, naast Duitse, Luxemburgse en Zweedse patrouillevliegtuigen die de zee afspeurden, voor de positiebepaling van de piraten van essentieel belang. Aan boord geplaatste mariniers vonden op verschillende skiffs aanwijzingen voor zeeroverij, zoals wapens en ladders. Volgens de richtlijnen van de Europese Unie vernietigde de bemanning van de Tromp de aanvalskiffs en zette de piraten vervolgens met voldoende eten, drinken en brandstof aan boord van een moederskiff richting Somalië.

•

DEFENSIEKRANT | NR 15 | 22 APRIL 2010

PAGINA 3

Flexibel Personeelssysteem bijna voltooid, maar:

“Niet verder springen dan polsstok lang is” DEN HAAG - Na een lange periode van wikken wegen, het maken van regels, overleg met de vakbonden voor defensiepersoneel en het smeden van een juridisch raamwerk, is een cruciale stap gezet op weg naar een volwaardig Flexibel Personeelssysteem (FPS). En nog wel op het hoogste niveau, de Ministerraad. Die gaf vorige week het groene licht voor wijzigingen in het Algemeen Militair Ambtenaren Reglement (AMAR), nodig om het FPS rechtspositioneel gestalte te geven. Volgens hoofddirecteur Personeel luitenant-generaal Hans Leijh bestaat er nu duidelijkheid over wat het defensiepersoneel van de werkgever kan verwachten en over de rechten en plichten van beide kampen. In de komende weken worden de aanpassingen in het AMAR aangeboden aan de Raad van State die met een advies komt. Daarna volgt publicatie van de wijzigingen in het Staatsblad, eventueel met bijstellingen. Vervolgens krijgt het FPS in de periode augustus/september een wettelijke basis. In brede zin beoogt het systeem ‘evenwicht’ te creëren in de samenstelling van het personeelsbestand. Dat betekent een brede basis met jonge militairen en een zogeheten ‘spits’ met oudere, meer ervaren krachten. Een piramidale opbouw dus, nodig vanwege de (vredes)operaties die fysiek en mentaal veel van het personeel vergen. “Een rol speelt ook dat we een aantrekkelijk werkgever willen blijven voor zowel jongeren als voor ervaren personeel”, beklemtoont Leijh. Voor de werknemers zelf zit ook behoorlijk wat in het vat. Onder het motto ‘de juiste man of vrouw op de juiste plaats’ kunnen ze zich via verschillende functies (verder) ontwikkelen, zolang ze het heft zelf maar in handen nemen. Ze krijgen kortom loopbaanmogelijkheden voorgeschoteld, waarvan de organisatie op haar beurt profiteert. Die verzekert zich immers van kwalitatief prima werknemers. Ook belangrijk: aan de hand van het FPS kunnen ze zich kwalificeren voor een positie op

de arbeidsmarkt. Handig voor wie de dienst gaat verlaten. Eigen grenzen De jongste wijzigingen in het AMAR zijn niet de eerste. Eerder verdween het onderscheid tussen Beroeps Onbepaalde Tijd (BOT) en Bepaalde Tijd (BBT) en krijgen nieuwkomers vandaag de dag een aanstelling bij Defensie, in plaats van bij een krijgsmachtdeel. Dat maakt voor iedereen de weg vrij voor een loopbaan binnen de totale krijgsmacht, in plaats van alleen bij marine, landmacht, luchtmacht of marechaussee. ”Het FPS spoort iedereen aan om over de eigen grenzen te kijken. Kiezen voor Defensie is kiezen voor uitdagend werk in een organisatie met veel mogelijkheden”, weet Leijh. Dit betekent onder meer dat de werknemer samen met een als onderdeel van het FPS speciaal gerekruteerde loopbaanfunctionaris (geen commandant of personeelsfunctionaris) de ‘krijgsmachtbrede’ mogelijkheden in kaart brengt. Om vervolgens onder het motto ‘afspraak is afspraak’ een Persoonlijk Ontwikkelplan (POP) te maken dat zich op banen overal richt. “Een overstap kan in iemands voordeel werken”, legt Leijh uit. Deze mogelijkheid kent echter grenzen. Zo krijgt de militair rond zijn 35ste te horen of hij

mag blijven. Als dit niet mogelijk is, dan wordt hij aan de hand van de regels daarvoor in het Algemeen Militair Ambtenaren Reglement naar een baan in de burgermaatschappij begeleid. “De regelgeving is er geheel op ingericht”, aldus Leijh die benadrukt dat de gedachten achter het Flexibel Personeelssysteem voor iedereen geldt. Voor burgers geldt dat die in de loop van 2010 nieuws kunnen verwachten over de uitwerking van ‘hun’ loopbaanbeleid.” Andere mentaliteit Nu het FPS vorm begint te krijgen, wil Leijh toe naar een volgende fase, het maken van zogeheten ‘loopbaansporen’, het bedenken van functiebenamingen, het creëren van een ‘defensiebreed functiehuis’. Zoals al min of meer aangegeven, wordt daarin een monteur of ziekenverpleger van marine of luchtmacht bij Defensie aangesteld, in plaats van bij een krijgsmachtdeel. Waarbij de eigenheid van de krijgsmachtdelen grotendeels in tact blijft, maar het personeelsbeleid en de uitvoering daarvan meer geharmoniseerd worden. “Sleutelen aan een schip is wat anders dan aan een tank.” Verder beoogt de generaal de verschillen in cultuur te verkleinen. “In de nieuwe situatie doet de kleur van je uniform

er minder toe, wat een andere mentaliteit vergt. Immers, militairen hebben vooral affiniteit met het eigen krijgsmachtdeel, maar moeten tegenwoordig ook samen kunnen en willen werken. Aan het hogere personeel de taak het voorbeeld te geven, wat trouwens gebeurt, zoals in Afghanistan. Daar werken militairen van alle krijgsmachtdelen dagelijks met elkaar samen. Nu de grenzen in Nederland overbruggen, waarbij tradities gewoon overeind kunnen blijven en de verschillen waar nodig in stand kunnen blijven, zonder dat dit belemmerend werkt.” Het duurt echter nog wel even voordat het Flexibel Personeelssysteem op volle toeren draait. Dat komt door het momenteel ontbreken van voldoende doorstroommogelijkheden, een vitale pijler onder het stelsel. Reden daarvoor: de onbalans tussen jong en oud(er) personeel. “Met relatief veel ouderen is die niet ideaal”, verzucht Leijh. “FPS is klaar om te draaien, maar de situatie laat het nog niet toe om dat op volle te toeren te doen.” Wel benadrukt Leijh dat Defensie er alles aan doet om gemaakte FPS-afspraken na te komen, uiteraard binnen de grenzen van het personele budget. “We springen niet verder dan onze polsstok lang is.”

DMO over op SAP DEN HAAG - De Defensie Uitleen Organisatie (DUO) is als eerste binnen de Defensie Materieel Organisatie overgegaan op SAP. Hoewel de werkprocessen grondig zijn herzien, vallen de veranderingen voor de klanten voorlopig mee. “Defensiebreed gaan we op dezelfde manier werken en komen assortimentsmanagement en voorraadbeheer veel beter uit de verf”, vertelt commandant van het overkoepelende Algemeen Goederen Bedrijf (AGB) kolonel Gert Meijerink. “We kennen bijvoorbeeld de voorraadhoogtes op diverse locaties en we werken met vaste artikelgegevens en benamingen. Mede daardoor kunnen we onze klanten beter en sneller bedienen.”

De grote voordelen van SAP worden volgens projectleider luitenant-kolonel John Klein Schaarsberg pas goed merkbaar wanneer meer eenheden overstappen op SAP. “De materieelbeheerders van onze klanten kunnen dan zelf hun behoeftestelling, materieelontvangst en retourafgifte in SAP registreren. Nu kunnen ze dat nog niet, maar door de stapsgewijze invoering wordt dat in de komende jaren wel mogelijk.”

Goedkoper Het SPEER-programma, waarvan SAP deel uitmaakt, behelst een defensiebrede integratie en standaardisatie van de financiële en materieellogistieke processen. Waar de krijgsmachtdelen qua materieellogistiek nu nog gebruik maken van eigen procedures en informatiesystemen, zullen zij in de toekomst allemaal zo veel mogelijk op dezelfde manier gaan werken, ondersteund door één systeem. Hierdoor is een effectie-

vere en snellere bedrijfsvoering mogelijk. De organisatie wordt eenvoudiger en goedkoper, wat uiteindelijk weer ten goede komt aan het joint optreden. Ongeveer elfduizend medewerkers gebruiken SAP straks in hun dagelijkse werkzaamheden. Informatie over het programma SPEER is te vinden op Defensie intranetportaal >Bedrijfsvoering>Projecten >Defensiebrede Projecten>Matlog en financiën>ProgrammaSPEER

Actuele vulling defensieorganisatie De vulling van de defensieorganisatie overstijgt op dit moment de planning. Dit komt omdat in 2009 de interesse voor werken bij de krijgsmacht met honderdduizend belangstellenden overweldigend was en de uitstroom van personeel met dertig procent afnam. Defensie plukt de vruchten van de in het verleden genomen maatregelen op het gebied van werving en behoud, maar onmiskenbaar is ook het gunstige effect van de economische crisis op werving en behoud van personeel. In 2009 is besloten om de militaire vacatures tot 2015 geleidelijk te vullen. Dit was nodig om aan bezuinigingsverplichtingen te voldoen. De maatregel betekent dat jaarlijks een beperkt aantal van de militaire vacatures wordt opgevuld. Voor dit jaar doet zich daarbij een probleem voor, omdat de hoeveelheid te vullen vacatures nu al ruimschoots is gehaald. De instroom is daardoor te hoog en de uitstroom te laag met als consequentie een dreigend financieel tekort in het personeelsbudget. Voor de organisatie dreigt een tegenstrijdige situatie: enerzijds telt de krijgsmacht nog 2.700 militaire vacatures, anderzijds dreigen dit jaar meer mensen in dienst in dienst te komen dan kunnen worden betaald. Omdat er meer dan genoeg instromers zijn voor 2010, moeten behoedzaam worden omgegaan met de instroommogelijkheden. Instroom via Regionale Opleidingscentra blijft hierbij het uitgangspunt. Daarnaast worden nog instromers geworven voor de schaarse categorieën waaronder de technische functies. Hoewel FPS een flexibele doorstroom beoogt, heeft de huidige situatie ook consequenties voor de doorstroom. De contracten van BBT’ers en van het burgerpersoneel met een tijdelijk contract worden niet zondermeer verlengd. Daarnaast wordt een stop gezet op extra inhuurkrachten. Insteek is wel dat de operationele inzetbaarheid hier niet onder mag lijden.

Drie fases Het Flexibel Personeelsysteem kent ruw gezegd drie fases. In de eerste ontvangt de militair een aanstelling en volgt een basis- en een vaktechnische opleiding. Daarna vervult hij zijn eerste operationele functie. In fase twee staan maximum looptijden in rang en maximum leeftijdsgrenzen centraal. Officieren en onderofficieren kunnen daarna naar fase drie doorstromen, onder de voorwaarde dat ze geschikt zijn voor de beoogde baan en er voldoende functies klaar liggen. Meer informatie op de pagina Flexibel Personeelssysteem op intranet, te bereiken via de startpagina

DEFENSIEKRANT | NR 15 | 22 APRIL 2010

PAGINA 4

Vervolg pagina 1

Het Bronzen Kruis DEN HAAG - De kapiteins Maarten en Sander van het Wapen der Infanterie, kapitein der Mariniers Christiaan Dwarshuis, sergeant van de Mariniers Fred, korporaal van de Mariniers Dominique Willems en korporaal Ruud van Dijken van het Wapen der Infanterie kregen het Bronzen Kruis voor moedig en beleidvol optreden tegenover de vijand in Afghanistan.

Kapitein Maarten gaf in 2007 leiding aan vier ploegen van de Special Task Force Unit Viper. Eén van die eenheden stond onder bevel van Maartens ranggenoot Sander. Op 18 juni van dat jaar kwamen de teams uit de Baluchi-vallei toen aan de rand ervan een pantservoertuig defect raakte. Daardoor waren de mannen gedwongen de nacht er door te brengen. De Nederlandse battle group was op dat moment in zwaar gevecht in en om Chora. Maarten besloot daarop met zijn ploegen de vallei in te trekken. Op die manier dwong hij de vijand troepen in te zetten tegen de Special Task Force Unit Viper en zo de aanval op Chora en de Nederlandse eenheden af te zwakken. “We wisten dat dit een zeer risicovolle opdracht was. Vrijwel direct kwamen we onder hevig vijandelijk vuur.” Met onder meer mortieren van de patrouillebasis Puntjak en luchtsteun wisten de mannen uiteindelijk een inbraak te forceren en trok de vijand zich tijdelijk terug. Daarna ging het alsnog fout. “We liepen in een goed voorbereide hinderlaag. Het vuur kwam van drie kanten”, vertelt Sander. Zijn wapenkijker werd geraakt, waardoor hij glassplinters in zijn ogen kreeg en niets neer zag. “En ik was tijdelijk doof door een explosie vlak naast me. Daardoor was ik niet in staat het gevecht te leiden.” Medic Ben verzorgde Sander terwijl zijn team verder vocht. Sergeant van de Mariniers Fred, eveneens lid van Special Task Force Unit Viper, nam een alternatieve opstelling. Met gericht vuur gaf hij de rest van het team de kans uit de hinderlaag te ontsnappen. Sander: “We vroegen luchtsteun aan om de vijand te stoppen. Dit lukte met een vliegtuigbom die op 140 meter afstand van ons werd afgeworpen.” Maarten leidde de aanvallen, de uiteindelijke doorbraak en de opmars door het gebied. Operatie Nahrin werd onder aanhoudende zware tegenstand uitgevoerd. Fred: “Toen bleek dat het doel van de opdracht om de vijanddruk te verminderen op Chora behaald was. We hebben die dag flink wat engeltjes verbruikt.” “Hoewel je elkaar niet kunt zien, help je collega’s in nood”, gaat Maarten verder, die zich ook wist te onderschei-

den tijdens operatie Derapet in de Tangi-vallei. Zijn eenheid liep in een hinderlaag, maar desondanks weigerde hij stellingen bij een quala vanuit de lucht te laten bombarderen omdat er mogelijk onschuldige vrouwen en kinderen zouden omkomen. Door slim tactisch handelen wist de kapitein uiteindelijk zijn onder vuur liggende eenheid uit de hinderlaag los te vechten. Daarbij maakte hij zijn eigen belang en veiligheid ondergeschikt aan dat van zijn mensen, andere eenheden en aan de Afghaanse bevolking. Dat gold ook voor Sander. Hij voorkwam dat een van zijn voertuigen op een geïmproviseerd explosief reed. Vervolgens leidde hij zijn eenheid uit een vuurgevecht. Vervolgens ondersteunde hij met zijn eenheid daarna een andere Viper-ploeg, zodat die uit een hinderlaag kon wegkomen. Kapitein der Mariniers Christiaan Dwarshuis voerde maandenlang onder fysiek en operationeel zeer zware omstandigheden het commando over Forward Operating Base Khyber. Hij leidde er een Operational Mentor and Liaison Team (OMLT) dat een eenheid van het Afghaanse leger ondersteunde. De kapitein nam deel aan gevechtsacties, toen de vijand op 21 januari 2008 de aanval inzette op basis Khyber. Een Afghaanse militair raakte daarbij gewond. Dwarshuis verliet hierop de relatief veilige basis en bracht de gewonde in veiligheid. Met een collega zuiverde hij een nabijgelegen nederzetting, zodat een helikopter de man kon evacueren. Exact een maand later, op 21 februari, stuitte de door Dwarshuis begeleidde Afghaanse eenheid op vijand. In het vuurgevecht kon het voorste deel zich niet meer verplaatsen en dreigde te worden afgesneden. Dwarshuis overbrugde onder zwaar geweer- en granaatvuur ruim 75 meter en zuiverde zelfstandig een nederzetting. Hij leidde de evacuatie van wederom een gewonde Afghaanse militair, behield het overzicht op verdere bestrijding van de vijand en bracht met zijn granaatwerper onderdrukkingsvuur uit. Daarna bevrijdde hij drie Afghaanse militairen die onder zwaar vuur lagen. Door zijn veelvuldig getoonde moed, leiderschap en beleidvol optreden, strekte hij niet alleen zijn eenheid

tot voorbeeld, maar zette hij zijn mannen ook aan tot grote prestaties en heeft hij ernstige verliezen aan eigen zijde voorkomen. “We zaten onder zeer primitieve omstandigheden in een forward operating base”, vertelt Dwarshuis over de samenwerking van mariniers en het Afghaanse leger. “Met zijn zessen begeleidden we veertig Afghanen tijdens hun operaties en inzet. Zij waren net uit de opleiding en hun militaire ervaring was beperkt. Die mannen gaan voor je door het vuur, maar alleen als ze zeker weten dat jij dat ook voor hen doet.” Korporaal Ruud van Dijken patrouilleerde op 7 september 2008 in de Baluchi-vallei toen het pantservoertuig voor hem werd getroffen door een bermbom. Een deel van de bemanning slingerde eruit, anderen

zagen kans het brandende wrak op eigen kracht te verlaten. Van Dijken en zijn collega’s snelden te hulp. “Van wat ik nu ga zien, zal ik de rest van mijn leven last blijven houden”, schoot door zijn hoofd, terwijl hij naar de getroffen YPR rende. Het vuur had de munitievoorraad in het voertuig bereikt en liet die exploderen. Van Dijken keek om zich heen en miste soldaat der eerste klasse Jos Ten Brinke. Met gevaar voor eigen leven dook de korporaal het voertuig in om hem eruit te halen. “Hij ligt in het vuur en ik denk: Word wakker, je staat in brand man! Ik pak hem bij zijn armen maar het lukt me niet om hem naar boven te hijsen. Ik laat hem los en ga vervolgens door het commandantenluik naar binnen. De tijd begint te dringen want de YPR brandt behoorlijk en er ligt allerlei munitie in het vuur. Uiteindelijk lukt het me om hem deels boven het luik te krij-

gen, maar ik kan hem niet meer verder tillen. Vuur, explosies. Net als ik wil opgeven, zie ik sergeant Koole boven het luik hangen. Samen trekken we Jos eruit. Geen moment te vroeg, want net als we van het voertuig af zijn, ontploft de boel. Pas toen werd mij duidelijk dat Jos niet sliep, maar we hebben hem niet achtergelaten.” De bermbom bleek fataal te zijn geweest. Korporaal van de Mariniers Dominique Willems maakte 16 juli 2008 deel uit van een OMLT en begeleidde een geweergroep van het Afghaanse leger tijdens een patrouille in de Baluchi-vallei. “We besloten quala’s te zuiveren”, zegt Willems die voorop liep. De groep kwam onder vijandelijk vuur. Terwijl die situatie gaande was, bemerkte Willems een ophanden zijnde aanval. Hij merkte dat hij geen contact had met zijn commandant en

dus geen orders kon ontvangen. Daarop besloot hij drie onder vuur liggende Afghaanse militairen op een nieuwe positie te plaatsen. Hierdoor werd de aanval op de flank afgeslagen en omsingeling voorkomen. Daarna stuitte Willems met zijn eenheid op vuur vanuit een quala waaruit enkele vrouwen en kinderen kwamen. Willems: “We probeerden ze naar een veilige plek te dirigeren, maar ze gingen weer naar binnen. Dat sloot voor ons de mogelijkheid uit om al vurend het huis te zuiveren. Later bleek dat een afleidingsmanoeuvre van de Taliban te zijn om hun gewonden af te voeren.” Intussen raakten munitie en water op. “Ik had het gevoel dat we er niet meer uit zouden komen, maar dat lukte toch. Het werd donker en de Taliban had geen ‘nachtzicht’ meer.” (alle teksten zijn door de redactie bewerkt en ingekort)

•

Het Bronzen Kruis Het Bronzen Kruis is bij Koninklijk Besluit van 11 juni 1940 door Hare Majesteit Koningin Wilhelmina ingesteld. De onderscheiding wordt toegekend aan militairen in dienst van het Koninkrijk der Nederlanden die zich door moedig of beleidvol optreden tegenover de vijand hebben onderscheiden. Het versiersel bestaat uit een vierarmig bronzen kruis, bevestigd aan een oranje zijden lint, in het midden voorzien van een verticale streep van ‘Nassausch’ blauw. Op de voorzijde van het kruis staat een opgelegde gekroonde ‘W’, omringd door twee half cirkelvormige lauwertakken. De achterkant van het kruis is glad met in het midden de inscriptie ‘1940’, verwijzend naar het jaar van instelling, omringd door twee half cirkelvormige lauwertakken. Deze zijde bevat tevens de woorden ‘trouw aan Koningin en vaderland’.

V.l.n.r: korporaal Bas Hol, korporaal der Mariniers Marco Eerhart, korporaal 1 b.d. Franco Weijers, sergeant Peter Koole, adjudant Rob Martens, eerste luitenant Dennis Pickhard, eerste luitenant der Mariniers Jurjen Abma, korporaal van de Mariniers Dominique Willems, korporaal Ruud van Dijken en kapitein der Mariniers Christiaan Dwarshuis. (foto: Gerben van Es)

DEFENSIEKRANT | NR 15 | 22 APRIL 2010

PAGINA 5

Vervolg pagina 1

Het Kruis van Verdienste DEN HAAG - Vanwege moedig en beleidvol optreden tijdens vijandelijke vuurgevechten in Afghanistan hebben eerste luitenant der Mariniers Jurjen Abma, eerste luitenant Dennis Pickhard van de Koninklijke Luchtmacht, adjudant Rob Martens van de Koninklijke Luchtmacht, sergeant-majoor van de Mariniers Patrick en sergeant Peter Koole van het Wapen der Genie, korporaal der eerste klasse Ben van het Wapen der Infanterie, zijn ranggenoot b.d. Franco Weijers van het Wapen der Genie en korporaal van de Mariniers Marco Eerhart en korporaal Bas Hol van het Wapen der Genie het Kruis van Verdienste ontvangen. Eerste luitenant Jurjen Abma voerde op 21 februari 2008 als mentor bij het Operational Mentor and Liaison Team (OMLT) een patrouille uit bij Kakarak. Bedoeling was eventueel aanwezige vijand te ontdekken, te bestrijden en wapenopslagplaatsen te ontmantelen. Als opvolgend teamleider was ook korporaal van de Mariniers Marco Eerhart bij die actie betrokken. “De omgeving vol bermbommen was alleen te voet toegankelijk. Als we op pad gingen, waren we altijd op het ergste voorbereid”, vertelt Eerhart. Kort daarop liep de patrouille in een zware hinderlaag. De onervaren Afghaanse militairen op de kop kwamen bij een gebouw onder zwaar vuur, één van hen werd geraakt in zijn been. Abma wilde helpen, maar door het geweld lukte dat niet. Uiteindelijk slaagde de hele groep er in zich met de gewonde via een gat in de muur terug te trekken. Het vuurgevecht met de Taliban ging echter door. Eerhart gaf zijn collega’s in het voorterrein zo goed mogelijk dekkingsvuur en stuurde twintig Afghaanse militairen aan. Abma vroeg om luchtsteun. Die kwam. Op nog geen 125 meter sloegen de bommen in. Door de chaos kon de patrouille van Abma zich veilig terugtrekken en hergroeperen. Later troffen ze in een kleine bunker naast delen van wapens ook vrouwen en kinderen aan. Ze werden door een medic onderzocht. Eerhart: “Deze gevechtsactie was het hoogtepunt van wat ik aan vijandelijk vuur heb meegemaakt. Ik heb bij die situaties veel over mezelf geleerd en hoe ik erop reageer.” Explosievenruimers eerste luitenant Dennis Pickhard en adjudant Rob Martens van de Koninklijke Luchtmacht maakten op 20 augustus 2007deel uit van een patrouille in Kala Kala bij Chora. Opeens klonk een enorme knal: de mannen liepen

in een hinderlaag. Martens: “Ik zag dat de Patria naast ons een voltreffer kreeg en riep tegen de chauffeur: Achteruit! Zo dicht mogelijk naar die Patria! Dennis Pickhard en ik sprongen uit de Bushmaster en renden naar één van de twee gewonden. Er werd volle bak op ons geschoten, maar daar dacht je niet bij na. Eén man was gewond aan zijn been. Hem droegen we naar ons voertuig. Daarna haalden we de andere op. Hij bleek in shock.” Het duo verleende meteen eerste hulp tot een hulpkreet klonk. Bleek dat er nog een man in de Patria zat. Martens klom er weer in en trof een collega aan met een ernstige beenwond. Hij had zelf al een knevel aangebracht.“Terwijl Dennis dekkingsvuur gaf, sleepte ik hem de Bushmaster in. Net op tijd, want toen de klep sloot, hoorden we de kogels op de achterkant inslaan. Onze chauffeur scheurde naar de ziekenauto. Daar assisteren Dennis en ik nog bij de gewondenverzorging totdat de medevac ze ophaalde. Ik had het gevoel dat ik die dag veel engeltjes op mijn schouders had.” Pickhard en Martens hebben zo het leven gered van de drie gewonde collega’s. Geen van hen liep blijvend letsel op. Sergeant-majoor van de Mariniers Patrick diende rond de kerst van 2007 als compagniesmentor van een Afghaanse legereenheid bij het OMLT rond Deh Rawod. Op 16 december liep hij in de omgeving van Deh Rawod voorop tijdens een patrouille, die in een hinderlaag terecht kwam. Door toedoen van de sergeantmajoor wist de eenheid hieruit te ontsnappen en met vitale informatie terug te keren naar de battle group. Patrick nam met zijn eenheid vervolgens deel aan een tegenaanval. De marinier ging zijn eenheid keer op keer voor, onder meer door als eerste een brandende nederzetting binnen

te gaan van waaruit de vijand kort tevoren de troepen onder vuur had genomen. Op 27 december opende de vijand bij dageraad de aanval op de patrouillebasis Volendam ten noorden van Deh Rawod. Toen niemand iets ondernam, deed Patrick dat wel. “We brachten de MB’s in stelling om de quala van waaruit werd geschoten onder vuur te nemen. Daarop stopte het schieten.” De militairen zochten naar vijand en richtten iets verderop een vuurbasis in. Patrick: “Ik stond samen met een Afghaanse luitenant een plan te bedenken toen hij ineens door het hoofd werd geschoten. Dit was een grote schok, want hij was een zeer gerespecteerd leider.” De marinier vuurde meteen terug, vroeg gewondenvervoer aan en leidde het peloton. Daags erna ging hij weer voorwaarts met zijn eenheid, waardoor het vertrouwen van de aangeslagen militairen werd hersteld. Patrick dwong met zijn optreden groot respect af. Niet in de laatste plaats bij de Afghaanse militairen. Groepscommandant sergeant Peter Koole van het Wapen der Genie nam op 7 september 2008 deel aan een patrouille in de Baluchi-vallei toen een YPR werd getroffen door bermbom. “Toen ik het brandende voertuig zag, ging er bij mij een knop om.” Koole stelde met zijn mijndetector eerst zeker of er bij het voertuig geen explosieven lagen. Daarna sprong hij direct bij om zijn collega’s te helpen. Het vuur deed de munitie in de YPR exploderen. Toch klom Koole er in om korporaal Ruud van Dijken te helpen. Die probeerde via een luik aan de bovenzijde soldaat 1 Jos Ten Brinke uit het voertuig te halen. Samen lukte het hen, maar voor Ten Brinke bleek de uitwerking van de bermbom fataal. Koole ging nogmaals de exploderende YPR in om een essentieel uitrustingsstuk op

te halen. De dagen erna hield Koole zich sterk, niet alleen voor zichzelf, maar vooral voor zijn groep. “Als ik zou inzakken, zou ik ook de anderen in de steek laten.” Samen met zijn collega’s begeleidde Koole de kist met het stoffelijk overschot van Ten Brinke naar Nederland. “Toen ben ik emotioneel helemaal leeggelopen.” Korporaal der eerste klasse Ben van het Wapen der Infanterie maakte in 2007 als medisch specialist deel uit van één van de vier ploegen van de Special Task Force Unit Viper. Op 18 juni 2007 ging zijn ploeg de door de vijand beheerste Baluchi-vallei in waar de Nederlandse battle group op dat moment in Chora vocht. Onder codenaam Nahrin draaide het erom de vijand te dwingen troepen in te zetten tegen de Viper-ploegen om zo de aanval op de Batlle Group af te zwakken. “We waren ontzettend gemotiveerd om onze collega’s te hulp te schieten.” De ploeg van Ben liep tijdens een verkenning echter in een hinderlaag waarbij de ploegcommandant glas in zijn oog kreeg. Korporaal Ben trotseerde een kogelregen om zijn collega hulp te bieden. “Vooral door het dekkingsvuur van de overige ploegleden konden we terug naar de anderen. Het scheelde maar weinig of het was verkeerd afgelopen. Zonder onze collega’s hadden wij het nooit gered. Eigenlijk verdient de hele ploeg deze onderscheiding.”

plaatsvervangend commandant van een geniegroep, Hol als chauffeur. Weijers: “Onze YPR reed achter een andere pantserwagen. Ik stond bovensluiks, zag wel een auto op de weg, maar sloeg er geen acht op. Toen we net een bochtje maakten, klonk opeens een gruwelijk harde knal. De auto vol met explosieven was tegen de zijkant van onze YPR gereden.” Weijers lag na de knal achter in de bak, evenals een gewonde luchtmachtkapitein. Ook Hol ging knock out. Hij kwam op de vloer van de YPR weer bij. Een andere collega zat versuft tegen de achterklep. Hij bloedde uit zijn mond en er stak iets uit zijn oog. Onder de slachtoffers waren zowel de groeps- als de pelotonscommandant. Weijers, gewond aan zijn hoofd, nam de leiding van eerstgenoemde over. Terwijl de kogels langs zijn hoofd vlogen, kroop Hol naar buiten, pakte zijn geweer en gaf dekkingsvuur. “De boordschutter was gewond en nadat mijn magazijn leeg was, bracht ik hem met de sergeant naar de veilige achterkant van de YPR. Verkenners schoten te hulp en namen links en rechts van het voertuig posities in. Ik besloot de .50 te gebruiken, maar het boordwapen sloeg telkens vast.

Ik zag dat er stukken blik van de ontplofte auto in het wapen waren geslagen. Met mijn blote handen probeerde ik die eruit te trekken en liep daarbij snij- en brandwonden op.” Inmiddels onderdrukte de groep onder leiding van Weijers het vuur om de dreiging voor de gewonden weg te nemen. Weijers riep naar Hol dat hij de zwaar beschoten YPR aan de praat moest zien te krijgen anders zou die worden opgeblazen. “Opblazen? Echt niet!”, dacht Hol. “De motor deed het nog, één van de tracks lag eraf. Met een stuurbeweging kreeg ik die er weer op. Toen de gewonden afgevoerd waren, konden we weg.” In de motor zat geen druppel olie meer, maar hij redde het tot Puntjak.” Terwijl er bloed uit zijn oren liep, controleerde Weijers de route naar de basis op explosieven. Eenmaal op Puntjak bleek de ernst van zijn verwondingen en werd hij voor behandeling overgebracht naar Nederland. Hol liep derdegraads brandwonden op. Weijers:“Achteraf gezien deed ik gewoon wat mij het beste leek. Ik zie het Kruis van Verdienste als een grote eer voor wat wij die dag hebben gepresteerd.” (alle teksten zijn door de redactie bewerkt en ingekort.)

•

Korporaal der eerste klasse b.d. Franco Weijers en korporaal Bas Hol van het Wapen der Genie namen 19 januari 2007 deel aan een pelotonspatrouille nabij Sorkh Morgab. Weijers als

Het Kruis van Verdienste Het Kruis van Verdienste is bij Koninklijk Besluit van 20 februari 1941 door Koningin Wilhelmina Ingesteld. De onderscheiding wordt toegekend aan Nederlanders en niet-Nederlanders die zich tijdens vijandelijke actie door moedig en beleidvol optreden hebben onderscheiden en zo het belang van het Koninkrijk dienden. Het versiersel bestaat uit een gelijkarmig kruis in brons. Op de voorkant staat een opgelegde gekroonde W, omringd door twee half cirkelvormige lauwertakken. De gladde achterzijde bevat de Nederlandse Leeuw, die staat voor verdienste. Het kruis is bevestigd aan een zijden lint van ‘Nassausch’ blauw, in het midden voorzien van een brede verticale oranje streep.

Sergeant Peter Koole: “Toen ik het brandende voertuig zag, ging er bij mij een knop om.” (foto: Gerben van Es)

DEFENSIEKRANT | NR 15 | 22 APRIL 2010

PAGINA 6

Frisian Flag stoomt NAVO-luchtmachten klaar voor grote werk

”We willen van alle markten thuis zijn” LEEUWARDEN - Als er na Afghanistan opnieuw ergens in de wereld een crisis uitbreekt, dan staan de luchtmachten van het NAVO-bondgenootschap paraat om die gezamenlijk de kop in te drukken. Afgelopen week vormde het luchtruim boven de Wadden- en Noordzee het decor voor Frisian Flag, een internationale oefening in het uitvoeren van mondiale missies in luchtverdediging en luchtsteun aan grondtroepen. Zeven landen meldden zich bij het zenuwcentrum van Frisian Flag, 323 Tactical Training, Evaluation and Standardization Squadron (TACTESS) op de vliegbasis Leeuwarden. De Verenigde Staten waren vertegenwoordigd met F 15’s. Tekst: Jack Oosthoek/ Foto’s: René Ketting (AVDD)

Frisian Flag bestaat al sinds medio de jaren negentig en is een oefening dóór vliegers vóór vliegers, vertelt kapitein-vlieger Joost van organisator TACTESS. Zo blijven de communicatielijnen kort, wat veel tijdwinst en tactische ‘uitdagingen’ oplevert. “Leven er speciale wensen, dan passen we de oefening daar snel op aan.” De deelnemers aan Frisian Flag trainen gezamenlijk voor klussen binnen de snel inzetbare ‘vliegende brandwacht’ van de alliantie, de NATO Response Force. Ze testen bijvoorbeeld de samenwerking tussen lucht- en grondeenheden, zoals Patriot luchtafweerbatterijen, het Link 16 data communicatiesysteem, mobiele gevechtsleidingsposten en tankvliegtuigen. Dit is nuttig voor het geval vliegers van het bondgenootschap ver van huis in een buitenlandse operatie verzeild raken. “Dan moet alles als een geoliede machine werken”, aldus Joost. Nederland greep de gelegenheid aan voor het trainen van het ’ambitieniveau’ van Defensie. In beide gevallen lag het accent op offensieve en defensieve acties op de kust, dat allemaal in een even realistisch als complex scenario. Door grote drukte in het toen nog niet vanwege de IJslandse vulkaanas gesloten luchtruim, was er dit keer met een vak van 150 bij 200 kilometer minder ruimte voorhanden. Goed en veilig Frisian Flag diende volgens Joost

nog een doel: aantonen dat de luchtmacht een grootschalige oefening met deelname van veel buitenlandse eenheden op poten kan zetten. Waarbij de vergelijking met Red Flag in de Verenigde Staten zich opdringt. Aan bod kwam ook het kweken van nog meer snelheid in het dagelijkse werk. Zo werden gemaakte fouten onder het motto lessons learned snel hersteld, het liefst nog dezelfde dag. “We hoeven dus niet tot 2011 te wachten.” Aan het doorvoeren van veranderingen kleefde een voorwaarde: dat moest in één keer goed en vooral veilig gebeuren. “Alles in Frisian Flag moet waarde hebben”, aldus Joost De bemanning van de, voor de duur van de oefening op Leeuwarden gestationeerde, Patriotbatterij van de Groep Geleide Wapens De Peel had deze boodschap goed begrepen. Die stond voortdurend in contact met de vliegers, hielp mee met het voorbereiden van missies, stond met de neus vooraan bij debriefings. Alsof dat nog niet genoeg was, legden ze de vliegers het vuur na aan de schenen door af en toe in de huid van de vijand te kruipen. Patriotcommandant kapitein Lennart Cornelisse: “Inzicht krijgen in elkaars werk, daar gaat het ons om. We willen van alle markten thuis zijn.” Volgens kapitein Harold Hendrikx van de National Data Link Management Cell, die via Link 16 voor actuele informatie-uitwisseling tussen de oefende partijen zorgde, kan het inderdaad geen kwaad om in andermans keuken te snuffelen.

“Een krijgsmachtdeel opereert tegenwoordig niet meer alleen.” Dit wordt onderstreept door de vaste plaatsing van marineadjudant Rob Koopmans in de National Data Link Management Cell van de luchtmacht, waar hij de functie van netwerkmanager vervult. Een voor hem bijzondere ervaring in een vreemde cultuur. “Een marineman spreekt een meerdere niet bij de voornaam aan. Kennelijk is de KM wat militaristischer ingesteld. Maar ik voel me bij de luchtmacht allerminst een vreemde eend in de bijt.” Één doel Hoewel al twee keer deelnemer, is en blijft Frisian Flag voor Koopmans een aparte dimensie. Aan boord van een schip zou hij een dergelijke oefening nooit meemaken. Als operationeel verschil met een marineoefening noemt hij dat Frisian Flag ‘slechts’ op één doel gericht is. Bij grootschalige KM-trainingen krijgen de deelnemers er méér voor hun kiezen en vaak nog onverwacht ook, om ze zo grondig te testen. Bijvoorbeeld als het gaat om kennis van brandveiligheid aan boord en het redden van drenkelingen, de zogeheten ‘man over boord’. Door zijn plaatsing groeit Koopmans kennis van Link 16 als kool. “De luchtmacht is op dit gebied wat verder dan de marine.” Kortom, Frisian Flag betekende winst voor Koopmans. Al was het in het begin wennen in de shelter van de niet door woelige baren geplaagde National Data Link Management Cell. “Maar daardoor kon ik wel rustig werken.”

•

Een F 16 taxiet naar zijn standplaats. De basis Leeuwarden had tijdens Frisian Flag wat weg van de Kalverstraat, maar dan voor vliegtuigen.

Frisian Flag lokte oude, luidruchtige bekenden naar Friesland, Phantoms van de Duitse luchtmacht.

Marineadjudant Rob Koopmans achter de knoppen van de National Data Link Management Cell.

Deelnemers Het lijstje met deelnemers aan Frisian Flag zag er als volgt uit: • Nederland: twaalf F-16’s van de vliegbasis Leeuwarden; zes van Volkel • Zweden: vier JAS 39 Gripen • Finland: vier F-18’s Hornet

• Amerika: zes F-15’s • Noorwegen: 8 F-16’s en 1 DA20 storingstoestel • Duitsland: vier F4F Phantoms • Polen: vier F-16’s

Kapitein-vlieger Joost Sleepy Meijer, leider van Frisian Flag. “Alles moet als een geoliede machine werken.”

DEFENSIEKRANT | NR 15 | 22 APRIL 2010

PAGINA 7

IN HET KORT

DEKAATJES heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of defensiekrant@mindef. nl, onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventuuel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd. Uw gegevens, zoals telefoonnummer en adres, kunnen door zoekmachines worden gevonden.

Jan Smit in Afghanistan TARIN KOWT - Zanger Jan Smit is vorige week op bezoek geweest bij de Nederlandse troepen in Afghanistan. Op diverse kampen gaf hij optredens en sprak met soldaten. Ook ging hij mee met een patrouille. Met zijn bezoek wilde Smit de militairen een hart onder de riem steken. “Ik ben ontzettend trots op onze jongens en meiden. Ik heb met eigen ogen gezien wat Nederland voor de bevolking van Afghanistan betekent. Er is veel vooruitgang geboekt de laatste jaren.’’ Smit en zijn manager reisden mee met staatssecretaris van Defensie Jack de Vries. Het gezelschap werd gevolgd door een cameraploeg van de Tros voor de documentaire ‘Jan in Afghanistan’. Van te voren hadden alle militairen een speciale editie van Smits nieuwste CD ‘Leef’ gekregen.

WONINGEN Te koop: Apeldoorn, Landdrostlaan 115, goed onderh. tussenwoning. Woonopp 128 m². Ind: hal, toilet, woonkmr, keuken. 1e verd: 3 slpkmrs, douche met 2e toilet. 2e verd: voll. afgewerkte zolder, CV uit 2005, aansl wasm/droger. Tuin met schuur en achterom. Vr.pr.: € 239.500,- k.k. Zie www.wittewoningmakelaars.nl

•

Te koop: Apeldoorn, Wilhelmina Drückerstraat 345, 3-kmr appartement op begane grond in centrum. Met tuin en eigen parkeerplaats (carport). Vr.pr. € 180.000,- k.k. Info: 06-46178362. Zie www.funda.nl.

Regimentsoverdracht

Minister krijgt C-17

HAVELTE - Kolonel Kees Bolderman heeft het commando over het Regiment Huzaren Prins van Oranje overgedragen aan ranggenoot Pieter van Egmond. Dat gebeurde onlangs op de Johannes Postkazerne in Havelte ten overstaan van personeel van 42 Tankbataljon, waarvan Van Egmond commandant is. Onder de gasten waren onder anderen de wapenoudste der Cavalerie generaal-majoor Harm de Jonge, chef Militair Huis van Hare Majesteit de Koningin generaal-majoor Henk Morsink en voormalig wapenoudste luitenant-generaal b.d. Remco Seijn. Eveneens aanwezig was een delegatie bewoners van het Koninklijk Tehuis voor Oud-Militairen en Museum Bronbeek. Foto: Dennis Boom.

DEN HAAG – Minister Eimert van Middelkoop heeft op 15 april in Den Haag een model van een C-17 Globemaster in ontvangst genomen. Hij kreeg de miniatuur vanwege zijn rol bij de totstandkoming van de Heavy Airlift Wing, die vanaf Pápa Airbase in Hongarije met dit type vliegtuig opereert. Het model betrof de SAC-01, het eerste toestel van de overkoepelende Strategic Airlift Capacity. Van Middelkoop heeft in juni 2008 een Memorandum of Understanding ondertekend, waardoor Nederland zich als deelnemer aan het gezamenlijke airlift project verbond. Op 23 september van dat jaar was het samenwerkingverband tussen de twaalf deelnemende landen effectief en op 27 juli 2009 arriveerde het eerste toestel op Pápa Airbase. Voor Nederland eindigde daarmee de rol van de Defensie Materieel Organisatie en werd het project overgedragen aan de Commandant der Strijdkrachten. Inmiddels opereert de Heavy Airlift Wing met drie kisten die voor vele missie zijn ingezet en al meer dan duizend uur hebben gevlogen. Van Middelkoop ontving het model uit handen van de nieuwe en de voormalige projectmanager. Foto: Peter Wiezoreck

•

•

HKZ-certificering DOORN - De Militaire Geestelijke Gezondheidszorg (MGGZ) ontving onlangs het HKZ-kwaliteitskeurmerk (Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector). In Doorn overhandigde senior lead auditor David Scheele het certificaat aan directeur kolonel-arts Cees IJzerman. Op het eerste gezicht heeft de gemiddelde militair weinig aan een keurmerk, maar wie onverhoeds zorg nodig heeft, voelt zich geruster als de kwaliteit ervan gewaarborgd is. De HKZ-certificering vormt naast een bewijs van goede zorg ook een garantie dat verbeteringen worden opgepakt en doorgevoerd. Auditor Scheele was zeer positief over de snelle toegang tot de militaire zorg in vergelijking met de civiele tegenhanger. Heel efficiënt vond hij de koppeling van cliënten en behandelaars. Meerwaarde van de militaire geestelijke gezondheidszorg is volgens Scheele dat veel behandelaars zelf militair zijn en de ervaringen van cliënten sneller kunnen plaatsen. De stichting HKZ werd in 1984 in het leven geroepen door zorgaanbieders, zorgverzekeraars en belangenorganisaties.

•

Air Task Force klokt vijftienduizend uur KandahaR – De Air Task Force op Kandahar Airfield in Uruzgan heeft onlangs het vijftienduizendste vlieguur geklokt. De eenheid opereert momenteel met vier toestellen die iedere dag grondtroepen ondersteunen en verkenningstaken uitvoeren. De machines en het personeel komen van de vliegbases Volkel en Leeuwarden. De jachtvliegtuigen vliegen vanaf 2003 voor de NAVO-geleide ISAF-missie. Eerst gebeurde dat vanaf vliegbasis Manas in Kirgizië, sinds april 2005 vanaf het internationale vliegveld van Kabul en sinds november 2006 vanaf Kandahar. De vlieguren zijn gerekend vanaf de periode in Kabul tot nu. De F-16’s blijven nog zeker tot het einde van het jaar actief in Afghanistan om de terugtrekking van de Nederlandse militairen en hun materieel uit Uruzgan te beveiligen.

•

Chef ‘d equipe basketbalploeg gezocht DEN HAAG - Het Bureau Internationale Militaire Sport (BIMS) zoekt een nieuwe chef d’équipe voor de militaire basketbalploeg. Geïnteresseerden kunnen tot uiterlijk maandag 17 mei reageren door een

sportief CV en een begeleidende motiveringsbrief te sturen naar [email protected]. Per post kan ook naar het volgende adres: CommandoDienstenCentra, Bureau Internationale Militaire Sport, t.a.v. kolonel N. Spreij, MPC 58L, postbus 20703, 2500 ES Den Haag. Meer informatie bij kolonel Spreij, hoofd Bureau Internationale Militaire Sport, n.spreij@ mindef.nl. Raadpleeg de website www.defensie.nl/ cdc/sport, equipes à basketbal.

•

Scholieren ingewijd DEN HAAG - Defensie heeft leerlingen van 5 en 6 VWO ondersteund in de intellectuele competitie ‘Den Haag Centraal’. Dit onderwijsproject daagde scholieren uit een beleidsvoorstel te schrijven voor de aanpak van een actueel maatschappelijk probleem. De in totaal twintig teams konden kiezen uit de vraagstukken sociale dienstplicht, krachtwijken, bonussen, downloaden of integratie. Op de Haagse Prinses Julianakazerne kwamen vorige week twee teams bijeen die het beste idee hadden voor het thema ‘sociale dienstplicht’. Daar schreven zij onder begeleiding van een defensieadviseur een beleidsvoorstel. Ook gingen de scholieren het gesprek aan met politici, wetenschappers en beleidsmedewerkers van kennisinstellingen, bedrijven, de gemeente Den Haag en de ministeries van Financiën, Defensie, Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Per thema gaf één groep aan het einde van de dag een presentatie in de oude Tweede Kamer. De overige leerlingen stelden als oppositie kritische vragen. Voor de beleidsmakers in spe werd gaandeweg duidelijk dat de totstandkoming van beleid een veelzijdig proces is, waarbij je wordt uitgedaagd verschillende belangen met elkaar te verenigen en de juiste informatie te vergaren. Een deskundige jury koos Dalton Den Haag als uiteindelijke winnaar met hun voorstel over krachtwijken, getiteld ‘Neem je moeder mee naar school’. Initiator van de beleidscompetitie is de intermediaire organisatie Science Alliance. Kijk voor meer informatie over ‘Den Haag Centraal’ op www. science-alliance.nl/denhaagcentraal.

•

Soldaat van Oranje ROTTERDAM - Het OorlogsVerzetsMuseum Rotterdam houdt op zondag 25 april een themamiddag over ‘Soldaat van Oranje’, voormalig verzetstrijder Erik Hazelhoff Roelfzema. Uitgangspunt is de nieuwe documentaire Soldaat voor Ambon, die gaat over de geheime missie van Hazelhoff Roelfzema. Hiervan zendt de AVRO het tweede deel uit op 24 april a.s. De datum 25 april is bewust gekozen, wan op die dag herdenkt de Molukse Republiek de zestigjarige onafhankelijkheidsstrijd. Over de documentaire en Missie Ambon verschijnt in april het boek ‘De Soldaat achterna’ van Carel Erasmus (uitgeverij Free Musketeers)

•

Te koop: Den Helder, Andromeda 103, groot herenhuis, 3/1 kap, met inpandige garage. Woonkmr met vide, 7 kmrs wv 4 slpkmrs,, 3 verd. Fraaie tuin met terrassen aan het water. Bjr 2001. Zie: www.warnarsmakelaardij.nl Te koop: Den Helder, De Ruijterstraat 14, gemoderniseerde eengezinswoning nabij centrum. Woonopp. 90 m²., perceelopp. 88 m², inh. 225 m³, 80 m² eigen grond. Woonkmr, keuken (2007), badkmr met douche en toilet, 3 slkmrs. HR CV 2007, dubbel glas, recent aangel. betonnen vloer. Bjr 1910. Vr.pr.: € 128.000 k.k. Zie www.funda.nl of bel 0223-615409. Te koop: Tilburg,Textielplein 27, eengezinswoning met of event. zonder garage. Bjr 1955. Goede locatie aan mooi park. Rustige wijk. Nabij uitvalswegen, centrum. Vr.pr. € 199.000,- k.k. Zie www.jaap.nl Te koop: Utrecht, Burg.Norbruislaan 556. Grote garage, dakterras 50 m², 4 verd. 4 slpkmrs, grote zolder, aparte werkkmr, nwe keuken, badkmr. Inh. 520 m³. Kindvr. buurt. Nabij Vecht, Slot Zuylen en Natuurgebied. Goede bereikbaarheid. Check www. marktplaats.nl (3555 EZ) voor foto´s. Vr.pr. € 359.000,- k.k. Mail: [email protected] Te huur: Den Helder, Pieter v/d Deurelaan 46, eengezinswoning. Tuin op ZW. Centraal gelegen, Marinehaven 4 km. Woonkmr met vloerverw. 4 slpkmrs, recent geren.k euken en badkmr. Evt. gemeubileerd/gestoffeerd. Periode: juli 2010-juli 2013 (data in overleg). Mail: czendman@planet. nl of 0223-660442. Gezocht : voor gezin met 3 kinderen, m.i.v. 01 juli 2010 huurwoning met 4 slpkmrs te Leusden, Amersfoort, Kattenbroek of Nieuwland wegens plaatsing in Amersfoort. Inf Duitsland: 00498415505798 of [email protected]. DIVERSEN Gezocht: oude militaire horloges en scheeps gronograven. Deze zijn er in verschillende merken en uitvoeringen en werden in de oorlog veel gedragen door Engelse - en Duitse militairen. Vergoeding in overleg. Tel. 053 431 3943 of e-mail: [email protected] Cadetten Hockey Club zoekt (oud-) leden om op vrijdag 14 mei op de KMA te Breda een reünie toernooi mee te spelen. Tijd 14.00 – 17.00 uur. Hieraan zijn geen kosten verbonden. Aansl. BBQ met de Vereniging Oud Leden Cadetten. Aanmeldingen sturen naar MCE.MarquartScholtz.01@ mindef.nl. Info 076-5273502. RECREATIE Te huur: Spanje, Alella , ca. 15 km van Barcelona, 5 pers. luxe appartement met 2 slpkmrs, badkmr, zonneterras en gebruik zwembad. Ca 5 km van strand. Van mei t/m okt. Inl. of brochure 0223-642711 of [email protected] REÜNIE 20 jaar na opkomst op het KIM houdt het B-jaar ‘90 een reünie op zaterdag 12 juni. Na ontvangst volgt een ontspannen programma op de ARZV, gevolgd door een drankje in de Adelborstenbar en een diner in de Marineclub. Overnachting is mogelijk op het KIM. Kosten n.o.t.k. Info en aanmelden: [email protected] of [email protected] Reünie 20 jaar MOST (Mine counter measures vessel Operational Sea Training) wordt gehouden op 25 juli van 11.00 tot 16.00 uur in de vorm van een receptie en lunch. Locatie: MOST gebouw (G2) op de marinebasis Zeebrugge, Graaf Jansdijk 1, 8380 Zeebrugge, België. Inf. 0032/ (0)50558795 of email: [email protected] Beroeps en reserve officieren Wapen der Artillerie Vooraankondiging 4e Galafeest. Datum: Zaterdag 30 oktober, aanvang 18.30 uur. Locatie: Knobbel in Oldebroek. Aanmelden: d.m.v. nog te ontvangen persoonlijke uitnodiging, via netwerken VOA, M&M, KVNRO, KVEO, Cadettenver. Nadere info: Lkol [email protected]

•

DEFENSIEKRANT | NR 15 | 22 APRIL 2010

Cross sport van het Grote Lijden

“Al doet je hele lichaam pijn, je gáát door” ’t HARDE - De relatief anonieme sport cross, vooral onder militairen populair, is er een van het Grote Lijden. Door de meestal rulle ondergrond, venijnige heuveltjes en dito ‘dalen’ in het bosparcours, moet een loper voor een goed resultaat fysiek tot de bodem gaan en soms nog wel dieper. “Al doet je hele lichaam pijn, je gáát door. Een crosser wil bewijzen dat hij meer aankan dan het lijf aangeeft”, aldus luitenant-kolonel bd George van Gorkum. Tijdens het nationaal militair kampioenschap vorige week bij ’t Harde op de Veluwe voorzag de rascrosser ontluikend talent van tips. Cross is een sport van het Grote Lijden. TEKST: JACK OOSTHOEK FOTO’S: PETER WIEZORECK

Totdat Van Gorkum in 2009 afzwaaide, was hij een begrip in de militaire sportwereld. Als lid van het militair crossteam deed hij tot 1995, het jaar waarin hij stopte, aan liefst zeventien militaire wereldkampioenschappen mee. Daarnaast liep hij honderden andere defensiewedstrijden, waarbij hij in medailles grossierde. Ook nam hij aan talloze (militaire) halve marathons op de weg deel en schaarde zich eveneens op dat onderdeel onder de besten. Volgens Van Gorkum draait het bij crossen vooral om kracht, nodig omdat de ondergrond van het traject met mul zand en gras vaak zacht is. Bovendien moet er vanwege de vele bochten om de haverklap worden gewend, gekeerd, gedraaid, aangezet en ingehouden. Dit allemaal in schril contrast tot een wegwedstrijd, waarbij de atleet een vrijwel constante snelheid loopt en grotendeels rechtuit gaat. Nog een verschil met een wegwedstrijd: de wisselende tempo’s. “Vooral op dat aspect moet je veel trainen in geaccidenteerd terrein. Zelf loop ik vaak viaducten op; volle bak

het talud op, dribbelend naar beneden”, aldus Van Gorkum, die in zijn ‘gouden jaren’ wekelijks 120 tot 140 uur oefende. Daarbij liep hij ‘s ochtends naar de kazerne, maakte tussen de middag opnieuw vele kilometers en ronde de dagelijkse training ’s avond af met een rit op de racefiets naar huis. Zelfdiscipline Volgens Van Gorkum gooit vooral de ‘kleine man’ hoge ogen op een cross. Die ‘snijdt’ makkelijk door het mulle zand en verliest weinig energie. Zware jongens daarentegen strijden vooral tegen het eigen gewicht en zien hun vitaliteit dan wegsmelten als sneeuw voor de zon. “Lichte crossers vliegen over het parcours”, weet triatleet, crosser en deelnemer aan menig halve marathon, adjudant Sjakko Kramer (luchtmacht). Adjudant Rik van Trigt (landmacht): “Soms moet je boven je snelheid kunnen lopen. Dat maakt de cross weliswaar loodzwaar, maar mooi.” Volgens sergeant Anouska Lievaart van 13 Geneeskundige Compagnie, vorige week winnares van het NMK voor vrouwen (15.11 min.), beschikt een beetje crosser over zelfdiscipline. Daarnaast weet hij het parcours

te ‘lezen’, weet precies wanneer te versnellen en in te houden. “Op de eerste kilometers moet je vooral niet de snelste willen zijn.” In de ogen van Lievaart is crossen door de fraaie natuur een sport van het grote genieten. “Je voelt de vrijheid. Maar dat maakt van crossers nog geen individualisten. Je hebt elkaar nodig en je trekt je in een wedstrijd aan elkaar op. Anders houd je het niet vol. Achter elke crossprestatie zitten veel mensen.” Cadet sergeant Rick Hartogs van de Koninklijke Militaire Academie kan erover meepraten, hij won tijdens het NMK de cross voor mannen (twaalf kilometer) in veertien minuten en achttien seconden. Maar moest daarvoor diep, heel diep in de krachtreserves tasten. “Mijn benen liepen helemaal vol.” Daarmee betaalde Hartogs de tol voor de vele wedstrijden die hij de afgelopen tijd in vooral het civiele crosscircuit liep. Toch koesterde hij de gouden medaille, al vond hij het jammer dat concurrent Iwan Kamminga, de ‘keizer’ van de militaire mannencross, ontbrak. “Het voelt heerlijk om in een wedstrijd drie keer ‘dood’ te gaan.”

•

Lage opkomst Het jongste defensiekampioenschap Cross trok slechts 81 deelnemers. Dat kwam waarschijnlijk doordat de wedstrijddatum veel lopers niet schikte. Eigenlijk zou het evenement in januari plaatsvinden, maar vanwege bar winterweer werd die naar vorige week verschoven, wat veel militairen dus kennelijk slecht uitkwam. Mogelijke oorzaak: oefeningen, zoals op dit moment Uruzgan Integration van de Redeployment Task Force. Adjudant Hans van Leeuwen van de Sportcommissie Koninklijke Landmacht betreurde de lage opkomst. Voor de wedstrijd in januari schreven zich 180 liefst lopers in. “Cross is toch bij uitstek een militaire sport.”

Uitslagen Uitslagen van het NMK Cross op het intranet.

Sergeant Anouska Lievaart stak er bij de dameswedstrijd met kop en schouders bovenuit. “Op de eerste kilometers moet je vooral niet de snelste willen zijn.”

Met ‘volgelopen’ benen baant cadet sergeant Rick Hartogs (links) zich een weg naar het goud op de lange cross voor mannen. Rechts luitenant-ter-zee 1 Albert Timmers van het Commando Zeestrijdkrachten in Den Helder.

D efensie E venementenkalender De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen: 24 april Concert for Freedom in Emmen, orkest van de Koninklijke Luchtmacht 24 april Oranjeconcert Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’ in Groningen 28 en 29 april Concert for Freedom in Zeist, orkest van de Koninklijke Luchtmacht 29 april Taptoe Den Helder, Marinierskapel 30 april Aubade op de Coolsingel in Rotterdam, Marinierskapel

30 april Oranjeconcert Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’ in Groningen 1 mei Concert for Freedom in Oss, orkest van de Koninklijke Luchtmacht 2 mei Concert for Freedom in Nijmegen, orkest van de Koninklijke Luchtmacht 2 mei Concert Regimentsfanfare ‘Garde Grenadiers en Jagers’ in Weert 4 mei Filmvoorstelling over de beginperiode van het Korps Mariniers, Mariniersmuseum in Rotterdam 6 mei Vliegerworkshop, Mariniersmuseum in Rotterdam 7 mei Vertelvoorstelling ‘Vlindertje Fladder’, museum Bronbeek in Arnhem

7 mei Concert for Freedom in Uden, orkest van de Koninklijke Luchtmacht 7 mei Relatieconcert Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’ in Rhenen 8 mei Concert for Freedom in Uden, orkest van de Koninklijke Luchtmacht 9 mei Concert for Freedom in Veldhoven, orkest van de Koninklijke Luchtmacht Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ´Actueel´ op de link activiteiten.

COLOFON De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting en Communicatie van het Ministerie van Defensie, bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. | OPLAGE: 41.000. HOOFDREDACTEUR: Ellen Eggink | EINDREDACTIE: Andre Twigt (070 - 339 78 05) | REDACTIE: Evert Brouwer (070 - 339 78 04) | Jack Oosthoek (070 - 339 78 01) | Monique van Rijen-Bos (070 - 339 78 03) BEZOEKADRES: Binckhorsthof, Binckhorstlaan 135, 2516 BA Den Haag | POSTADRES: Postbus 20703, 2500 ES Den Haag, MCP 58L | E-MAIL: [email protected] | DEFENSIESITE: www.defensie.nl REDACTIESECRETARIAAT EN ADMINISTRATIE: Marianne Beck-Bergshoeff | TELEFOON: (070) - 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326. | ABONNEMENTEN: Per jaar € 13,61. Voor het buitenland €15,88. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, telefoon 0900 - 226 52 63 of via www.aboland.nl. In het geval van een dienstabonnement, opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant. | ADRESWIJZIGING: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het duurt enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. | LAYOUT: vijfkeerblauw.nl, Rijswijk | DRUK: DeltaHage, Den Haag. De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. ZIj geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken.