De speelweek loopt van maandag 14 juli tot en met vrijdag 18 juli 2014, telkens van 8u30 tot 17u

ERKENNINGSNUMMER P708430 Afgiftekantoor Leuven 1 BELGIE-BELGIQUE

W ingerdstraat 14, 3000 Leuven Tel. Tel. 016/28.47.90 — Fax. 016/20.44.45

V.U.: P. P. Coosemans, Schoolbergenstraat 165, 3010 Kessel-Lo In deze editie:

Wingerd Driemaandelijkse huiskrant van het Woon- en Zorgcentrum De Wingerd ¤ Kleinschalige groepswoningen voor dementerende ouderen ¤ Zorgflats voor echtparen ¤ Centra voor Dagverzorging & Kortverblijf ¤ Lokaal Dienstencentrum Wijnveld ¤ Expertisecentrum Dementie Vlaams Brabant — MEMO

‘T ZOMERT IN DE WINGERD We organiseren voor de eerste keer een ‘speelweek’ tijdens de zomermaanden, voor kinderen van 3 tot 12 jaar. Ervaren monitoren begeleiden aangepaste spelactiviteien: bij goed weer in de tuinen, in de polyvalente zalen van het lokaal dienstencentrum bij minder weer. Het initiatief staat open voor kinderen en kleinkinderen van bewoners, van medewerkers en jongeren uit de buurt. Met dit project willen we de nadruk leggen op het brede woonzorgcentrum, op de integratie met de buurt en een meerwaarde bieden voor medewerkers, bewoners en hun naasten. Niet alleen vormt het tijdelijke speelplein een mogelijke oplossing voor het opvangvraagstuk waarmee de gezinnen van onze medewerkers tijdens de schoolvakanties worden geconfronteerd; het is bovendien ook wel eens fijn om je kinderen tijdens het werk af en toe bezig te zien.

PB Leuven 1 2/2444

W oonzorgnet Dijleland

Speelweek Kwaliteitsindicatoren Getuigen Valentijn in De Wingerd Levensloop 2014 Preekstoel Vrijwilligersfeest Kruiswoordpuzzel Symposium Dementie op Jonge Leeftijd MEMOrabel Kleurplaatwedstrijd In Cijfers Colofon

1 2 3 4 4 5 5 5 6 7 8 8 8

SPEELWEEK intergenerationele contacten door samen deel te nemen aan activiteiten zoals een rondje ochtendgymnastiek, een partijtje turnen, een uurtje relaxatie-oefeningen, of een vrolijke zangstonde, … Maar op de eerste plaats is het initiatief er natuurlijk voor de kinderen: we willen hen enkele leuke, actieve dagen laten doorbrengen in en om het woon- en zorgcentrum. Deze “speelweek” zal beslist bijdragen aan een positieve beeldvorming omtrent ouderen in het algemeen en het leven in een woon- en zorgcentrum in het bijzonder. We laten hen kennismaken met het werk van hun ouders of grootouders en voor anderen zal het een eerste kennismaking zijn met het woon- en zorgcentrum in hun buurt.

WAT

STAAT ER OP HET PROGRAMMA?

De ‘speelweek’ loopt van maandag 14 juli tot en met vrijdag 18 juli 2014, telkens van 8u30 tot 17u.

een bezoekje aan de fitnessruimte met interactieve spelconsole leent zich daar uitstekend voor en natuurlijk mag ook een onze klassieke ijskar niet ontbreken. In de tuin bij het Grand Café zal voor de gelegenheid zelfs een heus springkasteel opgesteld staan, waar het jonge geweld zich helemaal in kan uitleven!

PRACTICA De dagopvang staat open voor iedereen, na inschrijving en kost € 5 voor het eerste kind, € 4 vanaf het tweede; een 10- en 16-uurtje zijn inbegrepen, alsook water en ‘s middags een kommetje soep.

HET GRAND CAFÉ SERVEERT VANAF NU DAGELIJKS EEN AANGEPAST KINDERMENU AAN € 5 ! De aanwezigheid van opgroeiende jongeren en spelende kinderen vormt voor onze bewoners een deugddoende en hartverwarmende ervaring. Hun levendigheid en hun spontane spel doen terugdenken aan de eigen kindertijd en aan de eigen kinderen. We beogen ook een fijne interactie met onze bewoners:

De monitoren plannen een aantal activiteiten volgens thema, dagindeling en spelvariatie; rekening houdend met de verschillende leeftijdsgroepen, met buiten- en binnenspelen en zullen het dagelijkse contact met de bewoners behouden door deel te nemen aan de vaste activiteiten van het verenigingsleven. Het turnuurtje of

Alle deelnemertjes brengen zelf hun boterhammen of lunchpakketje en eventueel een drankje mee. Denk er ook aan wat reserve speelkledij (voorzien van naam) mee te brengen en misschien kan een stuk speelgoed dat thuis nog ergens in de kast stof ligt te vergaren, kan hier nog wel een ander kindje plezieren. Als er voor bepaalde activiteiten extra materiaal nodig is, dan zal dit tijdig gemeld worden aan de mama’s en de papa’s. Het animatieteam zorgt voor de coördinatie en de ondersteuning van de monitoren. Liesbet Volders, centrumleider van het lokaal dienstencentrum, en Isabelle Santy, medewerker van de personeelsdienst, zijn alvast begonnen met de voorbereiding en zien het volledig zitten om er een geweldige week van te maken! Mochten er nog vragen, bedenkingen, opmerkingen of speciale verzoeken zijn; geef dat dan gerust aan hen door. Speciaal voor de jongens en de meisjes die nu en dan al eens in het Grand Café komen lunchen met hun ouders of grootouders, bieden we elke dag een kindermenu aan: curryworst met frietjes en appelmoes of een kleinere portie pasta van de chef. Geniet van het nieuwe voordeeltarief: € 5 per maaltijd. Op woensdagmiddag mee op bezoek te gaan bij oma of opa in De Wingerd wordt vanaf nu nog leuker! Jan Vanwezer dagelijks verantwoordelijke

24ste jaargang, nr. nr. 2 — zomer 2014

e-post: [email protected]

1.

Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info

ZORGKWALITEIT IN DE WINGERD Het Agentschap Zorg & Gezondheid van de Vlaamse overheid ontwikkelde de voorbije jaren een duidelijk afgebakend referentiekader voor integraal kwaliteitsbeleid in de ouderenzorg. Het geeft aan wat van elk woonzorgcentrum mag verwacht worden inzake verantwoorde zorg en dienstverlening. Kwaliteit van wonen en zorg is enkel verantwoord indien men voldoet aan de vooropgestelde normen, zoals vastgelegd in het kwaliteitsdecreet van 17 oktober 2003. Vanuit dit referentiekader reikt de Vlaamse overheid nu ook een aantal indicatoren aan waarmee de woonzorgcentra kwaliteit kunnen meten en hun beleid evalueren. Alle woonzorgcentra in Vlaanderen hebben in een eerste fase al 7 van de 21 indicatoren geregistreerd en de resultaten gemeld aan het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid. Elk woonzorgcentrum krijgt daarvan een individueel rapport en een globaal overzicht van de sektor waarin duidelijk wordt hoe de eigen organisatie zich positioneert ten opzichte van de andere woonzorgcentra. De overheid zal deze kwaliteitsindicatoren en de resultaten van deze eerste meting gebruiken bij toekomstige inspecties en erkenningsbeslissingen. In het kader van de openbaarheid van besturen, worden deze resultaten ook gepubliceerd en rapporteert de bevoegde minister hierover aan het parlement. Het woonzorgcentrum kan de indicatoren op zijn beurt gebruiken als basis voor het kwaliteitsbeleid en om zijn cliënten te informeren. Met dit artikel willen wij u alvast informeren en een leeswijzer bieden bij de scores van De Wingerd.

Kwaliteitsindicator - Doorligwonden (decubitus) - Decubitus ontstaan in wzc - 1 of meer valincidenten afgelopen maand - 2 of meer valincidenten afgelopen maand - 5 tot 9 verschillende soorten geneesmiddelen - 10 of meer verschillende soorten geneesmiddelen - Bewoners overleden in wzc - Plan voor zorg levenseinde - Zorgpersoneel dat wzc verliet

Mediaan 1 Vlaanderen

Mediaan 75-100% RVT

Percentage De Wingerd

Percentiel 2 De Wingerd

3,3 2,1

3,6 2,3

2,4 2,4

29 51

11,5

11,1

14,0

73

2,6

2,6

3,9

70

44,6

46,2

36,2

15

42,6 78,6 14,6 6,0

41,9 81,5 20,3 5,4

17,3 97,9 22,0 8,1

4 93 54 68

1 De mediaan komt overeen met percentiel 50. 2 Het percentiel geeft aan hoeveel procent van de voorzieningen 75-100% RVT een percentage heeft dat kleiner of gelijk is aan het percentage van De Wingerd.

Om het percentage van De Wingerd (kolom 3) te kunnen vergelijken met dit van de groep 75-100% RVT (kolom 2) kijk je best naar kolom 4. Daaruit blijkt bijvoorbeeld dat slechts 4% van deze groep eenzelfde of lager percentage bewoners heeft die 10 of meer verschillende genees-middelen voorgeschreven krijgen als in De Wingerd. Ook het percentage bewoners dat 5 tot 9 verschillende soorten geneesmiddelen voorgeschreven krijgt, is aanzienlijk lager in De Wingerd. Het aantal bewoners met doorligwonden lijkt kleiner in De Wingerd, maar dat is niet meer het geval als gelet wordt op het aantal doorligwonden ontstaan in het woonzorgcentrum. Verder lijkt het aantal overlijdens dat plaats heeft in De Wingerd hoger dan dat in de andere centra. Enkele kwaliteitsindicatoren vallen minder gunstig uit. Dit geldt voor het aantal valincidenten in de afgelopen

aantal valincidenten groter. Bij fixatie zijn de valincidenten echter zwaarder. Overdag kan de persoon met dementie zich verwonden in een poging het fixatiemateriaal te verwijderen. 's Nachts kan deze zwaarder vallen door over de verhoogde bedsponden te klimmen. De geneesmiddelen worden in woonzorgcentra vaak voorgeschreven ter behandeling van gedragsstoornissen. Volgens het medisch team in De Wingerd moet de aanpak van gedragsstoornissen in eerste instantie niet-farmacologisch zijn en pas in tweede instantie farmacologisch. De niet-farmacologische aanpak kan muziektherapie of reminiscentie omvatten maar ook de architectuur (het kleinschalig wonen) speelt hierbij een rol. Het percentage bewoners dat overlijdt in De Wingerd is hoog. Overlijden in het woonzorgcentrum wordt hierbij als positiever gezien dan

Verder trachten we voor families en betrokkenen het thema sneller bespreekbaar te maken.” De plaats van De Wingerd in de groep woonzorgcentra met een hoog percentage zwaar zorgbehoevenden moet bekeken worden vanuit de belevingsgerichte zorg die in er wordt nagestreefd. De resultaten over de eerste zeven kwaliteitsindicatoren suggereren dat De Wingerd voor sommige in de kopgroep en voor andere in het midden of achteraan het peloton zit. In de interpretatie van dr. Jo Lisaerde vertonen de resultaten meer consistentie doordat ze over het algemeen aansluiten op het belevingsgerichte zorgmodel dat wordt toegepast. De indicatoren meten veeleer met ruwe getallen wat de overheid gewenst of

LIEVER OVERLIJDEN IN HET EIGEN WOONZORGCENTRUM DAN IN EEN ZIEKENHUIS... In enkele kranten zijn artikelen over de kwaliteitsindicatoren verschenen waarin De Wingerd een goede indruk maakte. Liever dan deze artikelen te citeren, halen wij de informatie uit de oorspronkelijke bronnen: de resultaten van heel Vlaanderen uit het Vlaamse Agentschap Zorg en Gezondheid en de resultaten van De Wingerd bij De Standaard. Zelfs deze objectieve cijfers moeten voorzichtig geïnterpreteerd worden: het gaat om de eerste meting van slechts 7 indicatoren, gebaseerd op getallen die door de wooncentra zelf zijn ingediend. De zeven onderzochte indicatoren zijn: doorligwonden (decubitus), valincidenten, medicatiegebruik (5 tot 9 soorten), medicatiegebruik (10 of meer soorten), overlijden in het wzc, plan zorg voor levenseinde en zorgpersoneel dat het wzc verliet. In de tabel worden de belangrijkste resultaten samengevat. Aangezien De Wingerd over 75% of meer RVT-bedden beschikt, worden de resultaten vergeleken met andere woonzorgcentra met 75 tot 100% zwaar zorgbehoevenden. Uit kolom 2 blijkt dat het percentage in deze groep wat verschilt van dit van alle Vlaamse woonzorgcentra samen (kolom 1).

2.

maand en voor het aantal medewerkers in de zorg die het voorbije kalenderjaar het woonzorgcentrum vrijwillig of in onderling akkoord heeft verlaten. Om deze droge getallen enigszins te kunnen situeren, hebben wij ze voorgelegd aan dr. Jo Lisaerde, de coördinerende arts in De Wingerd. Er is geen specifiek onderzoek gevoerd naar de oorzaken van de gemeten percentielen; het gaat hier om een persoonlijke interpretatie. Hier volgen zijn bedenkingen: “Doorligwonden houden nauw verband met de zwaarte van de dementie (of ziekte in het algemeen). Zoals uit het percentage bewoners dat overleden is in het woonzorgcentrum blijkt, blijven de meesten tot het einde van hun leven in De Wingerd. Ook dit kan een verklaring vormen voor het percentiel decubitus ontstaan in De Wingerd. Bewoners kunnen overdag gefixeerd worden door een tafelblad vast te schroeven op hun zetel en 's nachts door verhoogde bedsponden. Het is een bewust beleid in De Wingerd deze vrijheidsberoving zo weinig mogelijk toe te passen. Daardoor is wellicht het

overlijden in een ziekenhuis. Dit hangt samen met het medisch model dat hier gehanteerd wordt, hetgeen onder meer een intensieve palliatieve zorg omvat en een vast artsenteam dat oproepbaar is (in plaats van telkens andere huisartsen). In De Wingerd wordt intensief gewerkt aan het maken van plannen voor de zorg rond het levenseinde. In principe wordt een consensus nagestreefd met de bewoner, een formele vertegenwoordiger (aangeduid door de bewoner) of een informele vertegenwoordiger (een familielid). Het is dus niet het medisch team dat autonoom beslist over het zorgplan levenseinde. Dit aandachtspunt van De Wingerd vertaalt zich niet in een hoog percentage omdat de bewoners bij opname vaak al in de fase van de matige dementie zitten, waardoor het zorgplan niet meer met hen kan besproken worden. Bij de vroegtijdige zorgplanning lopen er echter een aantal initiatieven waarbij we streven de keuze dichter bij de persoon te brengen. Zo is er bijvoorbeeld een project in het dagcentrum waarbij we het gesprek in een eerdere fase van het ziekteproces bespreekbaar proberen te maken.

ongewenst vindt in een woonzorgcentrum. Zij zijn geen subtiele metingen van de mate waarin de zorg aansluit op de beleving van de bewoners of hun kwaliteit van leven, die in De Wingerd centraal staan. Dit neemt niet weg dat wij allemaal fier zijn op gunstig uitgevallen indicatoren en dat men de nodige aandacht zal besteden aan de minder gunstig uitgevallen aspecten. Johan

Externe verwijzingen: - www.zorg-en-gezondheid.be/ referentiekaderwzc - www.standaard.be/rusthuizen

GETUIGENIS

LEVENSMAND

Ik hou er aan jou en het hele team van De Wingerd te bedanken voor de goede zorgen van ons mama, wijlen Yvonne Boudewijns.

Toen er een 5-tal jaren geleden bij mijn echtgenoot Alzheimer werd vastgesteld viel onze wereld in. Hoe zouden we dit allemaal moeten verwerken indien de ziekte naar verloop van tijd evolueerde? Hij had tenslotte toch nog maar de leeftijd van 60 jaar en net met pensioen.

Ik denk ook dat ik mijn lof voor De Wingerd, de werkwijze en de uitstekende accommodatie niet onder stoelen of banken heb gestoken. Als dit het resultaat is van 20 jaar denkwerk en ervaring mogen jullie daar terecht fier op zijn! Het is een rolmodel dat navolging verdient en niet alleen voor dementerende senioren maar, in deze vergrijzende maatschappij, voor de hele ouderenzorgsector. Blijf alstublieft verder innoveren en verbeteren; dan kan het “laatste levenseizoen” alleen maar aan kwaliteit winnen. Dan hoop ik, als dat ooit noodzakelijk mocht zijn, ook in zulke aangename omgeving te kunnen verblijven. Oprecht dank. Met vriendelijke groeten, Dirk Philips, Sint-Niklaas

MAAK VAN DEZE WERELD EEN PARADIJS Toespraak door Jan Stienaers op de uitvaartplechtigheid van Fons Van Doren. Geachte familie, beste aanwezigen, Ik wens dit 'in Memoriam' te brengen in naam van de zorgflatbewoners van 'De Wingerd' en ook in naam van het verzorgend personeel. Ik breng het voor een medebewoner die op ons allen een diepe indruk heeft nagelaten. Ik heb Fons een jaar lang gekend en tijdens de opname van het VRTprogramma 'Via Annemie' had ik het genoegen enkele diepgaande gesprekken met hem te kunnen voeren. Zo ontstond tussen ons een echte vriendschap en omwille van deze vriendschap wil ik hem hier een laatste eer bewijzen. Fons was, zonder overdrijving, een fijne mens. Hij was een man die fier was op zijn boerenafkomst en zijn beroepsleven stelde hij als boekhouder ten dienst van onze boeren. Maar dat alleen maakt een mens niet groot. Fons was in de eerste plaats een door en door christelijk mens, die de echte boodschap van het evangelie begrepen had: "Mensen, houd van elkander en maak zo van deze wereld weer een echt paradijs". Deze ingesteldheid doorleefde hij met grote overtuiging samen met zijn Delfientje, van wie hij zielsveel hield. Hij paste ze toe in zijn parochiale bezigheden; hij paste ze toe in zijn omgang met vrienden en kennissen en tenslotte schonk hij zijn lichaam, ten bate van zijn medemensen, aan de wetenschap. Ik ben fier zo iemand, al was het maar voor korte tijd, als vriend te hebben gehad.

Medicatie verlengde enigszins wel de ziekte, maar ik moest toch na 2 jaar vaststellen dat de ziekte erger werd. Mijn man werd met momenten agressief en de medicatie werd aangepast zodat hij weer een paar jaartjes verder kon. Maar op 65-jarige leeftijd was het zo erg geworden dat hij moest opgenomen worden in het ziekenhuis. Tweemaal gedurende 3 maanden opgenomen in Leuven en dan nog eens 3 maanden Kortenberg in afwachting van een plaatsing in een woon- en zorgcentrum. Hier werd de diagnose gesteld dat hij niet meer bekwaam was thuis verzorgd te worden, zodat een woon-en zorgcentrum werd aangevraagd. Het werd uiteindelijk De Wingerd aangezien deze instelling heel erg aangeprezen werd voor mensen met dementie. Uiteindelijk brak de dag aan dat hij naar De Wingerd kon gaan waar hij zich heel gelukkig voelde. Ook ik voelde me hier goed bij want ik voelde en zag dat mijn echtgenoot er goed verzorgd werd en de nodige aandacht kreeg. De patiënten zelf hielpen mekaar heel goed zodat het leven aangenaam was voor hem. Maar na een maand in De Wingerd verslechterde zijn toestand, kreeg een hersenbloeding en was volledig aan zijn bed gekluisterd. Dag en nacht ben ik bij hem gebleven omdat het duidelijk was wat er ging gebeuren. De neuroloog zei me dat ze niets meer voor hem konden doen: dit was verschrikkelijk. Het comfort en de verzorging die mijn echtgenoot die ganse week gekregen heeft was super; ook aan mij werd gedacht. Op tijd wat drank, iets te eten en zelfs een bed zodat ik de nodige rust zou hebben s'nachts. Aan een goede babbel in deze moeilijke periode had ik helemaal geen gebrek, met al mijn vragen kon ik bij de verzorging terecht, zelfs ‘s nachts maakten ze hier tijd voor. Op een dag werd mij een levensmand aangeboden. “Wat is dit?”, vroeg ik me af. Wel die mand was gewoon super en in de moeilijke strijd die hij had, heeft hij kunnen genieten van een heerlijk geurende oliemassage, aangepaste teksten die ik hem dan voorlas, een bloemetje en kaarsen. Ik kon mijn ogen niet geloven toen ik dit allemaal zag en ik besefte dat mijn echtgenoot tot het laatste moment de beste verzorging en aandacht kreeg. Toen hij overleden was mocht ik hem zelfs nog mee wassen wat voor mij heel veel betekende. Wat lag hij nadien toch mooi op zijn sterfbed omringd door mooie bloemen die ik in die mand gevonden had. Dit maakte me toch nog enigszins gelukkig dat ik zo afscheid kon nemen. Nu blijf ik achter met verdriet voor het grote verlies, maar anderzijds toch gelukkig dat hij in De Wingerd nog zulke mooie momenten heeft kunnen beleven. Een grote merci voor het personeel van De Wingerd. Desmet Maria, Leuven

Wij brengen vandaag aan Fons een laatste groet. Als er een hemel bestaat, zien wij elkaar daar ongetwijfeld weer. Het zijn zulke mensen die als mooie parels de kroon van ons Vlaamse volk sieren. Fons, wij zullen je nooit vergeten.

VERENIGINGSLEVEN Tijdens de zomermaanden is er een aangepast programma: we gaan wandelen op de Kluis, maken een busuitstap naar het dierenpark Planckendael, nodigen u alvast van harte uit voor onze gezellige maatjesavond en wanneer de Rode Duivels in Brazilië spelen, dan supporteren we met zijn allen tijdens de live uitzendingen in het Grand Café! Hou de aankondigingen dus in de gaten en noteer alvast de Mariaviering op 15 augustus 2014. Bij mooi weer zal de eucharistie om 16 uur in de tuin doorgaan, bij kans op een bui gaat de viering en het feestelijke samenzijn achteraf door in de polyvalente zalen.

24ste jaargang, nr. nr. 2 — zomer 2014

e-post: [email protected]

3.

Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info

VALENTIJN IN DE WINGERD LUISTEREN

LEVENSLOOP 2014

VANUIT JE LEUNSTOEL

WZC De Wingerd liep mee ! Tijdens het weekend van 26, 27 april nam De Wingerd deel aan een '24u Levensloop', een evenement georganiseerd door de Stichting tegen Kanker om fondsen te werven ten voordele van de strijd tegen kanker.

"Valentijn in De Wingerd, past dat wel?" hoor ik u vragen. Sinds het ontroerend tv-programma ‘Via Annemie’, waarin Fons zijn liefde verklaarde aan Delphine (beiden flatbewoners in De Wingerd) weten wij dat dit wel kan. Het tvprogramma begon trouwens met een gedicht van Jan over "Marcelleke, mijn mirabelleke, mijn karamelleke". De speelsheid van dit gedicht deed wat denken aan die van Guido Gezelle in Het schrijverke: "O krinkelende, winklende waterding".

Met het recente afscheid van collega Sandra, begin dit jaar, nog in ons hart en onze gedachten , twijfelden we geen seconde om ons in te schrijven. Met 43 deelnemers (personeelsleden, vrijwilligers, sympathisanten) vormden we al snel een stevig team. We wandelden/liepen met z'n allen de klok rond.

In de namiddag van dinsdag 11 februari werden in het Grand Café gedichten en verhalen voorgedragen door Hein van den Brempt, Piet Debruyn en Mieke Soens, afgewisseld met muziek vertolkt door Rudi Thomassen en Ingrid Vanderwaeren. Het eerste gedicht was het overbekende "Dien avond en die rooze" van Guido Gezelle. Hein presenteerde nog andere klassiekers: van Paul van Ostayen en van Felix Timmermans. De tekst kon op een scherm gevolgd worden (handig voor slechthorenden). Piet en Mieke gooiden het over een andere boeg en brachten veeleer dierenverhalen, niet de bekende fabels van Jean de La Fonteine, maar verhalen van Godfried Bomans en Toon Telleghen. De verhalen werden meeslepend verteld; ze waren grappig maar hadden toch een boodschap. Ze gingen niet alleen over liefde bij kikkers en eendagsvliegen maar ook over de vriendschap tussen een eekhoorn en een mier. Ingrid speelde viool en werd op gitaar begeleid door Rudi. Lichtvoetige dansjes uit de Belgische en Franse folkloredoos. Bewoners en bezoekers luisterden geconcentreerd en klapten na elk stukje tekst en na elk stukje muziek. Enkele bewoners waren te enthousiast over sommige teksten om stil te kunnen blijven. Een van de verhalen van Piet ging over Anna, de eendagsvlieg die op één dag moet groeien, huwen, kinderen krijgen en sterven. Anna laat er voorwaar geen gras over groeien en hertrouwt zowaar nadat haar eerste echtgenoot gestorven is. Toevallig zat ik in het Grand Café ook met een Anna, een tante van 95 jaar, bepaald geen eendagsvlieg. Toch was ze nooit getrouwd en had ze nooit kinderen gekregen. Liefde zal ze ongetwijfeld gekend hebben, maar daar is ze discreet over. Eén dag of 95 jaar ... het leven blijft toch altijd te kort, nietwaar? Tjonge, hoe zelfs dierenverhalen je aan het filosoferen kunnen brengen!

Onze teamkapitein (Karen Dourée) en 4 vaste medewerkers (Isabelle Santy, Heidi Van Campenhout, Kristel Michiels en Stien Claus) zorgden voor de coördinatie en logistieke ondersteuning. De teamleden mochten zich aanmelden in de team-tent en kregen een T-shirt (met dank aan D-Store Bierbeek) en een polsbandje van Levensloop. Ieder liep of stapte naargelang zijn of haar vermogen. Na de geleverde prestatie werd een glaasje appelsap aangeboden door De Wingerd. Ons team had zich ook opgegeven om een winstopbrengende activiteit te doen. We verkochten quiches (met dank aan Sodexo), biologisch appelsap (fruitbedrijf Vandervelpen uit Opvelp) en allerhande accessoires. Stien bood haar diensten aan als expert in voetmassage.

EXPO JUNI - AUGUSTUS 2014 Na een jarenlange professionele carrière maakt Gina De Rudder haar droom waar en volgt gedurende 8 jaar academie, schilderkunst aan het SLAC te Leuven. Tijdens die periode experimenteert zij op vele domeinen en gaat steeds weer op zoek naar nieuwe uitdagingen. Haar recentste werken tonen mensen: groepen of individuen, anoniem en onderweg. Het zijn momentopnames, in een stad of een vakantieplek. De schilderijen tonen de mens in beweging of beelden zijn activiteit uit. Het overbodige is eruit weglaten, slechts de essentie wordt behouden. Schaduwen spelen en niet alles wordt onthuld om tot een rustgevend geheel te komen waarbij de verbeelding van de toeschouwer aangesproken wordt... Gina De Rudder, Leuvensestraat 107A te 3051 Sint-Joris-Weert T: 016/47 35 70 E: [email protected]

Mede dank zij het mooie weer, het enthousiasme van de deelnemers en de puike organisatie van de Stichting tegen Kanker hebben we met z'n allen genoten van het evenement. We kijken alvast uit naar de volgende editie ! Samen met 82 teams hebben we 184 000 euro ingezameld voor de missie van Stichting tegen Kanker. Zo kan de Stichting meer wetenschappelijk onderzoek financieren, projecten organiseren voor de psycho-sociale ondersteuning van patiënten en naasten en werken aan preventie. Dank aan iedereen die ons op welke manier dan ook steunde ! Karen

Johan

Meer informatie: www.levensloop.be

4.

PREEKSTOEL

VRIJWILLIGERSFEEST

Het ONZE VADER van Isle Cornu

Nieuwe tijden zijn aangebroken! Tot vorig jaar werden de vrijwilligers door de directie en het personeel getracteerd op een traditionele feestavond met receptie, speeches, huldiging van jubilarissen. Daarna volgden een drie-gangen,maaltijd en… de onvermijdelijke danspartij. Na de drukke feestelijkheden in januari rond de pensionering van directeur De Belie was het tijd voor wat anders, iets origineels. 't Werd een geslaagde namiddag, die de creatievelingen ons aanboden. In elke woning hadden de bewoners met het personeel iets lekkers klaargemaakt: belegde broodjes en taart in allerlei soorten, vormen en smaken. Al dat lekkers werd in het Grand Café uitgestald en het waren de dames en heren van het personeel die ons bedienden! Maar dé verrassing was het grote petanquetornooi dat tussendoor plaats vond. We werden door lottrekking ingedeeld in groepjes van drie en speelden zoals in echte wereldbekers eerst schiftingen, dan achtste, vierde en halve finales. We waanden ons echt in de Midi, toen we nog mochten genieten van een glaasje pastis. Geen wonder dat de sfeer en de nodige discussies naast en op de baan hoog oplaaiden. Gelukkig hielden de arbiters Hugo en Jos het hoofd koel. De sfeer werd onhoudbaar toen Edith, Lina en Marc met glans de finale wonnen! Elk broodje, elk stuk taart, elk glaasje smaakte nadien nog beter. Een geslaagd feest, zeker voor herhaling vatbaar, zelfs voor een ouwe rot als ik. P.C.

Onze Vader die in de hemelen zijt, wij verlangen naar uw Nabijheid in ons hart en onze dromen, in ons luisteren en ons spreken. Geheiligd zij uw Naam, in vaders en in moeders, in allen die zich zorgzaam buigen over kinderen en zieken, over studenten en armen. Uw Rijk kome, laat uw Licht stralen over onze straten en pleinen totdat het zomert in de wereld en alle angst verstomt. Uw Wil geschiede op aarde als in de hemel, laat uw Liefde branden in onze daden en woorden, laat uw Kracht helen waar pijn is en verdriet. Geef ons heden ons dagelijks brood, laat ons niet vergeefs zwoegen en werken, maak onze inzet vruchtbaar en vreugdevol. En vergeef ons onze schulden, was onze wonden gaaf en schoon, bewaar ons verhaal in uw milde schoot. Gelijk ook wij vergeven aan onze schuldenaren, hen vrede toezeggen en ruimte maken voor een nieuwe toekomst. En leid ons niet in bekoring, lever ons niet over aan zinloosheid en leegte, ommantel ons met uw Vrede. Maar verlos ons van het kwade, houd onze ogen op U gericht en laat ons leven vanuit uw grote Goedheid.

‘NEW LOOK’ 4 APRIL 2014

Pater Piet

POËZIE De zomers Klaprozen, korenbloemen, barstenvolle goudgele aren streelden mijn gezicht. Groengouden vliegen zoemden een gedicht. Rood liet het ooft de appelwangen bollen. Zomernachtdonker is gesmolten licht. Niet bang zijn voor kabouters en voor trollen. Ze komen 's nachts het grasveld voor je rollen. Alleen een dom kind houdt zijn ogen dicht.

SPEELWEEK - KRUISWOORDPUZZEL Horizontaal 2. meedoen om te winnen 6. plek waar kinderen samen spelen 9. liedjes uit volle borst laten klinken 10. periode zonder school 11. begeleider op het speelplein 12. onze provinciehoofdstad 13. residentieel verblijf voor ouderen 14. groot luchtkussen in de tuin

Zullen wij dit soort zomers nooit meer zien? Ging dan het paradijs voorgoed verloren omdat wij aan de wereld toebehoren? Huil niet, huil niet, de hemel zal misschien een zolder in een huis zijn zonder zorgen. Daar hebben ze die zomers opgeborgen.

Verticaal 1. populaire frituursnack 3. water dat door Leuven stroomt 4. vakblad voor lezers van Wingerd 5. ziekte waardoor je vergeet 6. 65+ers 7. sportieve turnoefening 8. het warmste seizoen

Kees Stip uit: Au! de rozen bloeien. Sonnetten van bedreigd geluk. Bert Bakker 1983

De titel deed mij door het meervoud al meteen denken dat het om iets ging dat met herinneringen te maken heeft. En die uit onze kindertijd blijven toch zo lekker lang hangen, en wekken soms verlangen, dat weten we intussen in De Wingerd al wel. RT

24ste jaargang, nr. nr. 2 — zomer 2014

e-post: [email protected]

5.

Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info

SYMPOSIUM: DEMENTIE OP JONGE LEEFTIJD 21 mei stond al lang met een rode stip aangegeven in de agenda van al wie van ver of nabij betrokken is bij ‘jongdementie’; er wordt niet elk jaar een symposium hierover georganiseerd en de honger naar informatie is groot, de vraag naar praktische hulp alomtegenwoordig. Meer dan 160 mensen begeven zich die ochtend dan ook naar het Provinciehuis in Leuven om meer over dit nijpend probleem te weten te komen.

De koffie vóór het grote werk is een ijsbreker, warmt de sociale contacten op en verjaagt de eventuele vermoeidheid van de reis, maar stipt op tijd verwelkomt Griet Robberechts alle deelnemers en betrekt al onmiddellijk ook de aanwezige Nederlanders bij het gebeuren; zij zijn immers op dit terrein medespelers en collega's. Dit wordt al direct duidelijk bij het voorstellen van het boek ‘Dementie op jonge leeftijd’ dat een week geleden van de persen rolde en hier vandaag een prominente rol speelt. Het is een heruitgave van ‘Wegwijs in dementie op jonge leeftijd’ dat in 2007 verscheen, twee maal een herdruk kende maar nu toch wel dringend aan herziening toe was, gezien de vele nieuwe inzichten die men sindsdien verkreeg, de schat aan ervaringen die men opdeed én de

expertise die men zowel in België als in Nederland opbouwde. Voor het nieuwe boek werkten maar liefst 18 Vlaamse en 11 Nederlandse auteurs samen. Het biedt, en ik citeer: “de concrete inzichten en praktische technieken om de actuele uitdagingen rond jongdementie aan te pakken”. Twee jaar heel intensieve samenwerking brachten een werkstuk voort dat ongetwijfeld voor velen een bron van informatie en een concrete hulp zal zijn, zowel voor personen met een beginnende dementie en hun familieleden als voor de hulpverleners en verzorgers. Aan Annemie Janssens (BE) en Marjolein de Vugt (NL), redactrices van het boek, komt ongetwijfeld de eer toe om de aanwezige auteurs van een glanzend nieuw exemplaar te voorzien. Het applaus is warm en gemeend. Het publiek wordt hierna onmiddellijk in het bad gegooid door een interview van Leen Persijn met drie ‘ervaringsdeskundigen’: een partner en een dochter - mantelzorgers - en een nog jonge vrouw die zelf de ziekte heeft. Leen Persijn schuwt de moeilijke vragen niet, is heel direct en open. De drie getuigen op hun beurt beantwoorden haar onbevangenheid met spontaneïteit en soms pijnlijke eerlijkheid. Het maakt het publiek maar al te duidelijk met welke problemen deze mensen te maken hebben en welke levensmoed er nodig is om toch nog positief in het leven te staan. Het toont ook aan hoe belangrijk de reacties van de onmiddellijke omgeving zijn en hoe moeilijk de zoektocht naar informatie soms verloopt. Ze vertellen over hun boosheid, hun radeloosheid soms, hun angst, hun struisvogelen wegloopgedrag, hun pijn ook. Maar de woorden ‘gelukkig zijn’, ‘leven van moment tot moment’, ‘relativeren’, ‘daadkracht’ en ‘humor’ zijn als lichtpuntjes in het gesprek en maken duidelijk dat het niet altijd kommer en kwel is en dat het leven voor deze mensen nog heel waardevol is.

Maar liefst 6 verschillende onderwerpen worden aangeboden om in workshops te bespreken. De keuze gebeurde op voorhand en was heel divers: Activiteiten voor personen met jongdementie, Jongdementie in een thuiszorg-ondersteunende dienst, Moeilijk hanteerbaar gedrag, Frontotemporale dementie, Begeleiding van gezinnen, Ondersteuning/beleving van kinderen. Het is deugddoend ‘experten’ te horen vertellen over hún specialisatiedomein en over ervaringen zó uit de realiteit gegrepen. Ondanks alle theorie, hoe interessant ook, is het in veel gevallen dít waarvoor men kwam.

beschrijft vervolgens hoe tussen 2007 en nu de wetenschappelijke wereld en de verzorgenden "wegwijs werden in dementie op jonge leeftijd". De kennis erover is zeker uitgebreid. Er ontstonden allerhande initiatieven als ontmoetingsgroepen en praatcafés; dagopvangcentra stelden zich her en der open voor deze doelgroep, ook kortverblijf wordt hier en daar een optie. Zelfs de politieke wereld en de media schoten uit de startblokken en plaatsten met allerhande initiatieven - denk aan de website Vergeet dementie onthou mens, de radioshow Music for life in 2012 en de actie ‘Te gek?!’ in 2013 dementie en jongdementie op de maatschappelijke agenda. Sensibiliseren is echter een blijvende opdracht en het is in het kader daarvan dat het herwerkte boek een taak te vervullen heeft. De nood aan informatie blijft immers immens groot.

Jurn Verschraegen, directeur van het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen,

Ton Muurling, voorzitter Stichting Kenniscentrum Dementie op Jonge leeftijd in Nederland, schetst op zijn beurt de omvang van het probleem bij onze noorderburen. Hij doet een oproep tot voortzetting en uitbreiding van de samenwerking want gedeelde kennis vermenigvuldigt ieders vaardigheden. Hij wijst op de afremming door bezuinigingen en breekt een lans voor de participatiemaatschappij, voor het zo lang mogelijk thuis verzorgen, voor passie én compassie. Na de theorie volgt wat meer praktijkgerichte informatie.

6.

Na een verkwikkende lunch, tijdens dewelke duchtig aan sociaal netwerken wordt gedaan en hét boek wordt afgehaald, waarrond het allemaal te doen is vandaag, is het tijd voor een tweede sessie. Prof. dr. Mathieu Vandenbulcke, werkzaam in de geheugenkliniek van UZ Gasthuisberg, geeft een uitgebreid beeld van wat dementie is voor de wetenschapper. Onder een waterval van woorden en een stortvloed van beelden probeert elkeen de toch wel moeilijke materie te volgen én te begrijpen. Dat lukt wel aardig al is het soms moeilijk om door de bomen het bos nog te zien. Het tempo ligt hoog, maar toch leert men het verschil tussen de ziekte van Alzheimer en fronto-temporale degeneratie, tussen het semantisch en het episodisch geheugen, eiwitkluwens en eiwitplaques... Af en toe klinkt het zelfs heel vertrouwd want wie kent niet het woordvindingsprobleem, of werd niet geconfronteerd met doelloos en onophoudend ijsberen, hoorde niet termen als afasie en vasculaire dementie? Ook dat de medicatie veelal symptomatisch en dus niet genezend is weten de meesten wel. Maar toch: de gedrevenheid van de spreker voedt de hoop dat er ooit wél een remediërende pil gevonden wordt, of dat de vinger gelegd wordt op de grondoorzaak van de plaques, of dat we preventief slag kunnen leveren tegen het zo gevreesde ziektebeeld. Maar voorlopig blijft het zoeken met passie en blijvend enthousiasme en blij zijn met elk nieuw inzicht in de ziekte en met de spiksplinternieuwe unit voor diagnose en crisisopvang van nog jonge mensen met dementie in het UZ Gasthuisberg. Dr. Marjolein de Vugt, gezondheidspsycholoog en universitair hoofddocent aan het Alzheimer Centrum Limburg in Maastricht, heeft het op haar beurt over de beleving van mantelzorgers en thuiswonende kinderen in een gezin met een persoon met jongdementie. Waarom de diagnose zo vaak uitblijft en wat dit doet met een gezin, met een relatie, met het zelfbeeld van de betrokkene; het zijn herkenbare situaties voor velen onder de toehoorders. Waarom er vaak gedragsproblemen ontstaan en hoe die best ondervangen worden is voor mensen uit de thuiszorg een opsteker. Hoe kinderen reageren op hun opeens zo afhankelijke ouder en hoe men een brug

MEMORABEL

BOEKVOORSTELLING hun cognitieve en hun gedragsproblemen. De gevolgen voor gezin, familie en vrienden worden ook bekeken. Er is wel een afzonderlijk hoofdstuk over opname en verblijf in een zorginstelling maar niet over thuiszorg. Ten slotte bevat het boek praktische informatie rond diensten voor informatie en ondersteuning, financiële tegemoetkomingen en vroegtijdige zorgplanning.

kan slaan om die soms losgeslagen jongeren terug te bereiken, is welkome informatie. Het doet pijn te horen hoeveel problemen een gevolg zijn van onwetendheid, van taboegedrag, van door de maatschappij verkeerd beantwoorde signalen. Ook hier klinkt de schreeuw naar voorlichting, goede opvang, georganiseerde hulp, door de overheid en de maatschappij erkend en bekostigd. Goede informatie en waar ze te vinden: hét sleutelantwoord voor alle problemen. Laten we hopen dat deze dag daar een steentje toe bijdraagt.

Door de verscheidenheid aan auteurs en onderwerpen biedt dit boek een behoorlijke introductie op dementie op jonge leeftijd. Zowel theoretische als praktische informatie, zowel medische als psychologische aspecten komen aan bod. Het kan jongdementerenden en hun gezinsleden helpen de controle over het leven te herwinnen.

Een tweede workshopsessie moet de deelnemers opnieuw in de praktijk dompelen, een welkome afwisseling na alle uitleg van de theoretici. En dan de kers op de taart: de opening van de website www.jongdementie.info De idee hiervoor werd gelanceerd vanuit de samenkomsten van kinderen van jonge mensen met dementie. Voor de vormgeving zorgde Nina Van Goeye, dochter van een jonge persoon met dementie, en grafisch ontwerper. Haar komt de eer te beurt om met één klik de website écht online te plaatsen. Resten nog de dankbetuigingen en een laatste nabespreking in het gezelschap van een glaasje fris of wit/rood. Het was een dag om over na te denken, besluiten uit te trekken en vervolgens de handen uit de mouwen te steken. De organisatie van de dag was in handen van het Expertisecentrum Dementie Vlaams-Brabant Memo, het Nederlands Alzheimer Centrum Limburg en het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen. En er werd voor de realisatie ervan nauw samengewerkt met de provincie VlaamsBrabant, Lannoo Campus en de Vlaamse Alzheimer Liga. Zij hebben als team ongetwijfeld puik werk verricht. Mieke Soens

JB

Mensen jonger dan 65 jaar die geconfronteerd worden met de diagnose "dementie" en hun gezinsleden hebben behoefte aan informatie want ze zitten met veel vragen: Welke ziekte heb ik precies? Is deze erfelijk? Welke gevolgen heeft ze voor mijn denkvermogen en activiteiten? Hoe is het verdere verloop van de ziekte? Waar kan ik terecht voor meer informatie en ondersteuning? Welke financiële tegemoetkomingen bestaan er? Op deze en andere prangende vragen biedt het boek "Dementie op jonge leeftijd" een antwoord. De redactie van dit boek is verzorgd door Annemie Janssens, verbonden aan De Wingerd en Memo, en door Marjolein de Vugt, verbonden aan het Alzheimer Centrum Limburg en de

Universiteit Maastricht. Het boek is geschreven door 29 auteurs, deels Vlamingen, deels Nederlanders en vooral artsen en psychologen. Het is de geactualiseerde versie van "Wegwijs in dementie op jonge leeftijd", die uitsluitend de Belgische situatie betrof. De multidisciplinariteit en deskundigheid van het auteursteam waarborgen de correctheid van de verstrekte informatie. Met de term "jongdementie" wordt eenvoudigweg dementie bedoeld die begint vóór de leeftijd van 65 jaar. De maatschappelijke situatie van jongdementerenden verschilt van deze van ouderen met dementie: zij hebben vaak nog thuiswonende kinderen, ouders die in leven zijn en een baan (en bijgevolg financiële problemen als ze deze verliezen). Op jongere leeftijd is deze ziekte van Alzheimer veel minder frequent dan op oudere leeftijd en komen andere dementievormen relatief meer voor. Bij deze ziektes zijn de geheugenproblemen vaak minder uitgesproken, terwijl andere problemen (bv. gedragsproblemen) meer op de voorgrond treden. Onder meer daarom duurt het dikwijls langer voor de diagnose "dementie" gesteld wordt bij jongere dan bij oudere personen. Terwijl in de meeste algemene boeken over dementie de ziekte van Alzheimer centraal staat, zijn in dit boek consequent naast het Alzheimerhoofdstuk afzonderlijke hoofdstukken voorzien over vasculaire dementie, fronto-temporale degeneratie en Parkinsondementie. Het meer theoretische deel bevat ook hoofdstukken over diagnosestelling, medicatie en erfelijkheid. In de volgende drie hoofdstukken komen de mensen met jongdementie centraal te staan: hun verliesbeleving,

24ste jaargang, nr. nr. 2 — zomer 2014

AGENDA PRAATCAFÉS DEMENTIE Een praatcafé dementie is een reeks van bijeenkomsten voor familieleden van personen met dementie en andere geïnteresseerden. In het praatcafé wordt telkens een gastdeskundige aan het woord gelaten over een bepaald aspect van dementie. Je kan kiezen voor een bepaald thema of voor de 6 avonden. Het praatcafé gaat door op een wisselende locatie. Toegang is gratis en inschrijven is niet nodig, tenzij anders vermeld. Donderdag 25 september 19u30 Als eten moeilijk wordt... Door Gerda Vandenbroeke, logopediste WZC Ter Meeren Wolfshaegen 186, 3040 Neerijse Woensdag 8 oktober, 19u30 Toneelstuk Oblivium Door Theaterfactorij Leuven Buurthuis Pastoriestraat 1, 3360 Bierbeek Deelname € 6, inschrijven verplicht! [email protected] of 016/46.14.00

Expertisecentrum Dementie Vlaams-Brabant Wingerdstraat 14 3000 Leuven

memo

Tel: 016 / 50.29.06 E-post: [email protected] Internet: www.ecdmemo.be

e-post: [email protected]

7.

Internet: www.wingerd.info www.wingerd.info

SPEELWEEK - KLEURPLAAT

WOON-

Vakantiekriebels? Doe dan zeker mee met onze zomer-kleur-wedstrijd!* De 10 eerste tekeningen die ons ingekleurd toegezonden of persoonlijk bij het secretariaat worden afgeleverd, winnen een waardebon voor een kindermenu in het Grand Café.

EN

ZORGCENTRUM DE WINGERD

Wingerdstraat 14 - 3000 LEUVEN T: 016 28 47 90 F: 016 20 44 45 E: [email protected] Centra voor Dagverzorging & Kortverblijf Thuisondersteunende Diensten T: 016 28 48 00 E: [email protected]

(*) deelnemers zijn tussen 3 en 12 jaar oud, inzendingen moeten vóór 1 september 2014 in ons bezit zijn, per deelnemer wordt er slechts één kleurplaat of ingekleurde copie weerhouden.

Kleinschalig Genormaliseerd Wonen Zorgflats voor echtparen Sociale Dienst De Wingerd T: 016 28 47 93 E: [email protected] Lokaal Dienstencentrum Wijnveld T: 016 28 49 50 E: [email protected] WOONZORGNET DIJLELAND Samen met de woon- en zorgcentra Ter Meeren in Neerijse, Keyhof in Huldenberg en Dijlehof in Leuven, werkt De Wingerd aan kwaliteitsvolle voorzieningen voor ouderen in de regio. [ www.woonzorgnet-dijleland.be ]

WERKTEN MEE AAN DEZE EDITIE Agnes en Johan Beullens, Paul Coosemans, Piet Debruyn, Karen Dourée, Antje Proost, Isabelle Santy, Mieke Soens, Rudi Thomassen en Jan Vanwezer. Foto’s: medewerkers en vrijwilligers Vormgeving: Eindredactie:

S. Paemelaere P. Coosemans tel. 016/25.45.64 Gedrukt bij Acco Leuven. Reageren op de inhoud via: [email protected] Jaarabonnement: Steunabonnement:

€ 12,00 € 50,00

IBAN: BE69 7343 5622 0078 BIC: KREDBEBB

IN CIJFERS We verwelkomen 12 nieuwe bewoners: mvr. Geeraert in woning 1, mvr. Voordeckers in woning 3, mvr. Van der Veken in woning 9, mvr. Vandemoortele en dhr. Vandezande in woning 10, mvr. Dereze, dhr. Pillen en mvr. Gilles in woning 11, dhr. en mvr. Oortman-Verhoeven en dhr. en mvr. Pouelmans-Delport in de zorgflats. De voorbije maanden namen we afscheid en deelden in het verlies van de families: Van Doren, Vander Gucht, Nuttin, Chabert, Roy, Van Dael, Frederickx, Harth, Impe, Gheysens en Vandenschrick.

SPONSORS CONIX RDBM ARCHITECTS Londenstraat 60 b121 2018 Antwerpen

8.

Pues Begrafenissen Eikestraat 2 3020 Winksele

Drukkerij Ameel

Uitvaartcentrum De Meerleire -Tossyn

Garage Mees

Viridee NV

Platte-Lostraat 216 3010 Kessel-Lo

Brusselsestraat 61 3000 Leuven

Verzekeringskantoor Vanden Eynde-Tuyls

www.garagemees.be 3061 Leefdaal

‘s Hertogenlaan 42 3000 Leuven

W. Degreefstraat 10a 1560 Hoeilaart

KBC Bank & Verzekeringen Sint-Jacobsplein 32 3000 Leuven

Thyssen Krupp

Cibo cleaning

dRUKKERIJ acco

Sodexo NV

Av. metrologie 10 1130 Brussel

Gontrode Heirweg 148B 9090 Melle

Rijweg 173 3020 Herent

C. Lemairestraat 1 1160 Brussel