De Nederlandse overheidsbegroting in 2011 en 2012 in Europees perspectief In tien grafieken
CPB Achtergronddocument
Wim Suyker Mei 2011
1
EMU-saldo, mutatie tussen 2010 en 2012, % bbp 5.5 4.6 3.9 3.4 3.3 3.1 3.0 2.6 2.5 2.1 2.0 1.8 1.7 1.4 1.3 1.2 0.6 0.6 0.6 0.4
-0.1 -0.5 -2.5
-4
-2
0
2
4
Ierland Portugal Spanje Verenigd Koninkrijk Slowakije Nederland (EU) Nederland (CPB) EU eurogebied Duitsland Zweden Finland Frankrijk Italië Oostenrijk Griekenland Malta Luxemburg Slovenië Cyprus België Denemarken Estland
6
EMU-saldo 2012, % bbp
Zweden Finland Luxemburg Duitsland Nederland (CPB) Nederland (EU) Estland Malta Denemarken Italië Oostenrijk eurogebied EU België Portugal Slowakije Cyprus Slovenië Frankrijk Spanje Verenigd Koninkrijk Ierland Griekenland
2.0 -0.7 -1.1 -1.2 -2.2 -2.3 -2.4 -3.0 -3.2 -3.2 -3.3 -3.5 -3.8 -4.2 -4.5 -4.6 -4.9 -5.0 -5.3 -5.3
-7.0 -8.8 -9.3
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
Portugal Ierland Spanje Verenigd Koninkrijk Slowakije Nederland (EU) Nederland (CPB) eurogebied EU Griekenland Duitsland Frankrijk Oostenrijk Zweden Italië Finland Malta Cyprus Slovenië Luxemburg België Denemarken Estland
5.7 3.5 3.1 2.9 2.8 2.5 2.1 1.9 1.9 1.6 1.4 1.4 0.8 0.7 0.7 0.5 0.4 -0.1 -0.3 -0.5 -0.9 -1.8 -4.8
2
-4
-2
0
2
4
6
In 2012 is naar verwachting het overheidstekort in Nederland duidelijk kleiner dan gemiddeld in het eurogebied.
4
Structureel EMU-saldo, mutatie tussen 2010 en 2012, % bbp
-6
Het Nederlands overheidstekort neemt in 2011 en 2012 wat meer af dan gemiddeld in het eurogebied.
8
Het Nederlandse structurele begrotingssaldo verbetert tussen 2010 en 2012 wat meer dan gemiddeld in het eurogebied. Met andere woorden: in Nederland worden wat meer tekortreducerende maatregelen genomen dan gemiddeld in het eurogebied. (De verandering in het structurele saldo is echter geen perfecte indicator hiervoor!). Uit deze grafiek en de eerste grafiek kan worden geconcludeerd dat het positieve begrotingseffect van het voortdurende economische herstel in Nederland vergelijkbaar is met dat van het eurogebied.
Structureel EMU-saldo, 2012, % bbp
Zweden Finland Luxemburg Duitsland Nederland (EU) Nederland (CPB) Denemarken Italië Estland eurogebied EU Oostenrijk Portugal Malta Slovenië Frankrijk België Spanje Slowakije Cyprus Verenigd Koninkrijk Griekenland Ierland
2.1 0.7 -0.4 -0.8 -1.3 -1.8 -1.8 -2.2 -2.3 -2.5 -2.8 -2.9 -3.1 -3.1 -3.3 -3.7 -3.7 -3.9 -4.6 -4.7 -5.3 -6.6 -8.5
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
23.3 21.7 14.4 10.9 8.0 7.9
5.8 5.1 3.8 3.5 3.5 3.1 3.1 3.1 2.2 1.3 0.8 0.7 0.6 0.3 -0.1 -2.1 -6.4
-5
0
5
10
15
20
Griekenland Ierland Portugal Spanje Slovenië Verenigd Koninkrijk Slowakije Frankrijk Finland Denemarken Cyprus Oostenrijk eurogebied EU Nederland (CPB) Nederland (EU) Italië België Luxemburg Estland Malta Duitsland Zweden
Griekenland Italië Ierland Portugal België eurogebied Verenigd Koninkrijk Frankrijk EU Duitsland Oostenrijk Spanje Malta Nederland (CPB) Cyprus Nederland (EU) Finland Denemarken Slowakije Slovenië Zweden Luxemburg Estland
166.1
119.8 117.9 107.4 97.5 88.5 87.9 86.8 83.3 81.1 75.4 71.0 67.9 65.9 64.3 64.0 52.2 47.1 46.8 46.0 33.4 19.0 6.9
50
100
150
De Nederlandse overheidsschuld neemt naar verwachting slechts in beperkte mate toe tussen 2010 en 2012. De gemiddelde toename is in het eurogebied wat groter dan in Nederland.
25
Bruto overheidsschuld, 2012, % bbp
0
Uit deze grafiek en de tweede grafiek kan worden geconcludeerd dat de economische situatie in 2012 nog steeds een negatief effect heeft op het Nederlandse begrotingssaldo (m.a.w. de output gap blijft negatief). Dit effect is voor Nederland min of meer vergelijkbaar met dat van het eurogebied.
4
Bruto overheidsschuld, mutatie tussen 2010 en 2012, % bbp
-10
In 2012 is naar verwachting het structurele overheidstekort in Nederland duidelijk kleiner dan gemiddeld in het eurogebied.
In 2012 is naar verwachting de bruto overheidsschuld in Nederland duidelijk lager dan gemiddeld in het eurogebied.
200
3
Primair EMU-saldo, mutatie tussen 2010 en 2012, % bbp
Ierland Portugal Spanje Verenigd Koninkrijk Slowakije Nederland (EU) Griekenland Nederland (CPB) EU eurogebied Frankrijk Duitsland Zweden Finland Italië Oostenrijk Slovenië Luxemburg Malta Cyprus België Denemarken Estland
8.0 6.4 4.4 3.8 3.7 3.3 3.1 3.1 2.9 2.8 2.1 2.1 2.1 2.1 2.0 1.7 0.9 0.7 0.7 0.6 0.0 -0.2 -2.4
-4
-2
0
2
4
6
8
10
Primair EMU-saldo, 2012, % bbp
Zweden Italië Duitsland Finland Portugal Malta Nederland (CPB) Nederland (EU) Oostenrijk eurogebied Luxemburg België EU Denemarken Griekenland Estland Frankrijk Cyprus Spanje Slowakije Slovenië Verenigd Koninkrijk Ierland
2.8 1.9 1.2 0.7 0.3 0.1 0.1 -0.1 -0.3 -0.4 -0.6 -0.7 -0.8 -1.2 -1.8 -2.1 -2.4 -2.5 -2.9 -2.9 -3.1 -3.6 -4.2
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
Griekenland Portugal Ierland Spanje Italië eurogebied Verenigd Koninkrijk Slowakije Slovenië Frankrijk Oostenrijk Finland EU Nederland (EU) Denemarken Nederland (CPB) Cyprus Zweden België Luxemburg Estland Malta Duitsland
1.8 1.8
1.3 0.6 0.6 0.4 0.4 0.4 0.4 0.4 0.3 0.3 0.3 0.2 0.2 0.2 0.2 0.1 0.1 0.1 0.1 0.0 0.0
4
1
1
2
Het Nederlands primair overheidssaldo is in 2012 naar verwachting in balans, terwijl gemiddeld in het eurogebied nog sprake is van een klein negatief saldo.
4
Rentebetalingen overheid, mutatie tussen 2010 en 2012, % bbp
0
Het Nederlandse primaire overheidssaldo (totaal exclusief rentebetalingen) verbetert tussen 2010 en 2012 wat meer dan gemiddeld in het eurogebied.
2
De rentebetalingen van de Nederlandse overheid lopen tussen 2010 en 2012 in beperkte mate op. De gemiddelde stijging van de rentebetalingen in het eurogebied is wat groter.
Rentebetalingen overheid, 2012, % bbp
Griekenland Italië Portugal Ierland België Verenigd Koninkrijk eurogebied Malta EU Oostenrijk Frankrijk Spanje Cyprus Duitsland Nederland (CPB) Nederland (EU) Denemarken Slovenië Slowakije Finland Zweden Luxemburg Estland
7.4
5.1 4.8 4.6 3.5 3.4 3.2 3.0 3.0 3.0 2.9 2.5 2.4 2.4 2.3 2.2 2.0 2.0 1.7
1.4 0.8 0.5 0.3
0
2
4
6
In 2012 zijn in Nederland de rentebetalingen door de overheid naar verwachting duidelijk lager dan gemiddeld in het eurogebied.
8
5
Toelichting De grafieken zijn op basis van de voorjaarsraming van de Europese Commissie. Voor Nederland is naast de raming van de Europese Commissie [aangeduid met Nederland (EU)] ook de meest recente raming CPB raming opgenomen [aangeduid met Nederland (CPB)]. In de eerste en derde grafiek is voor Ierland de mutatie tussen 2009 en 2012 opgenomen in plaats van die tussen 2010 en 2012. (Het tekort in 2010 is extreem groot door een kapitaalinjectie in de financiële sector). In een eerder achtergronddocument is ingegaan op de Nederlandse overheidsbegroting in 2010 in Europees perspectief.
6