De missie die steeds maar duurder wordt

‘Boeksken’? geeft antwoord op pagina 3

01 Vrijdag Augustus2008

Werkt bevrijdend.

STATION Treuren BEIJING om Misha Zomer 2008

Dichter bij onze sporters kan je niet komen. P16 Ga mee

Sommige sterke verhalen zijn gewoon waar. Boris en Marina Khodorkovsky snappen er niks van dat hun zoon Mikhail, ooit de rijkste man van Rusland, wegkwijnt in een Oost-Siberische gevangenis. ‘Hij had in de afgelopen vijf jaar zoveel voor ons land kunnen doen.’ 09

Wielrennen, hockey, atletiek en meer

China open u! Speciale bijlage OS Iedereen kijkt naar Peking In Peking strijden vanaf 8 augustus ’s werelds beste sporters om de roem en de medailles. Wielrenner Theo Bos over de angst om zijn benen. Tafeltennisster Li Jiao denkt terug aan haar keiharde leerschool. En zwemmer Anthony Nesty over de gekte na het goud.

17

Uruzgan Nazorg voor militairen jaagt de kosten omhoog

De missie die steeds maar duurder wordt

Lifestyle

Mannenmode Stijlvolle kloffies door de jaren heen 10

De oorlog in Uruzgan kost twee miljoen per dag. Dat is vier keer zoveel als de eerste raming van het kabinet. Het Verhaal

‘Blijf vechten’ Halime schreef over eerwraak 12

Joegoslaviëtribunaal

‘Ja, ik ben Karadzic’ Hij was een stuk magerder dan in zijn gloriedagen en droeg een donker pak en een stropdas. Radovan Karadzic, de voormalige leider van de Bosnische Serviërs, is gisteren voor het eerst voorgeleid aan het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag. Hij was rustig, er kon zelfs een bescheiden lachje af. Karadzic wilde nog niet schuldig of onschuldig pleiten op de elf punten van de aanklacht. Hoofdaanklager Serge Brammertz had aangekondigd dat hij de tenlastelegging nog wil actualiseren. De eerste voorgeleiding duurde een uur. De volgende is op 29 augustus. ARIEF RORIMPANDEY DEFENSIE/ANP

Arnold Karskens AMSTERDAM

...

Langlopende medische verzorging en uitkeringen aan militairen verhogen de kosten voor Uruzgan met honderden miljoenen. Dat zegt advocaat Henk van der Meijden uit Harderwijk. Hij vertegenwoordigt tientallen militairen met claims bij Defensie. ‘Zo werk ik aan de zaak van een 25-jarige militair met ernstige fysieke gezondheidsschade. Hij heeft recht op 37.000 euro per jaar, tot zijn pensioen. Daarbij ko-

men de kosten voor aanpassing van zijn huis en zijn verzorging van zo’n 15.000 per jaar. Dan kom je al snel op twee miljoen per arbeidsongeschikte militair. Exclusief een schadevergoeding van wellicht enkele tonnen.’ Ernstig gewonden zijn soms voor de rest van hun leven afhankelijk van hulp. Over veertig jaar kan het dan gaan om bedragen tot 4 miljoen. Tot nu toe zijn er 22 militairen zwaargewond geraakt in Uruzgan. Het meeste geld kost de verzorging van militairen met posttraumatisch stress-syndroom (PTSS). Defensie

hanteert bij missies een PTSS-percentage van vijf. Tot 2010 zullen in Uruzgan zo’n 20.000 Nederlandse militairen dienen. Bij een gunstig scenario houden dus 1.000 militairen PTSS over aan hun uitzending. Oud-commandant der strijdkrachten Dick Berlijn heeft dat echter al ‘te laag voor deze missie’ genoemd. Advocaat Van der Meijden zegt dat uit zijn praktijk blijkt dat ruim de helft van de PTSS-patiënten voor het leven werkloos en arbeidsongeschikt blijft. ‘De uitkeringen dienen veelal door Defensie te worden gedragen.’

Deze kosten, variërend tussen de 0,5 en 1,5 miljoen euro, zijn niet ingevuld. PvdA-Kamerlid Angelien Eijsink: ‘Wij, als parlement, krijgen er geen zicht op. Het kabinet geeft over de missie in Uruzgan keurige staatjes over de kosten van het eten en de aanschaf van materiaal. Maar bij de post ‘veteraan’ staat dat het later wordt ingevuld. Ik wil een bedrag, maar de regering zegt: als er geld nodig is, komt dat er wel. Een goede veteranenzorg was bij de PvdA een van de voorwaarden voor de uitzending.’ Lees verder op pagina 2

2

Nieuws

 

    

 


Uruzgan Ook de stijgende olieprijs maakt de uitzending duurder

‘Financiële gevolgen missie zijn onderschat’ VERVOLG VAN PAGINA 1

... Hoe hoog de kosten van de missie kunnen oplopen, is misschien het beste te illustreren aan de hand van de 705 claims die nu al bij Defensie zijn ingediend. Die komen voort uit vorige missies en ongelukken tijdens oefeningen en op kazernes. Advocaat Van der Meijden: ‘Uitgaande van forfaitaire bedragen kan de totale schade tussen de 300 en 400 miljoen bedragen. Bij een calculatie, waarin je ook de gemiste carrière en pensioenopbouw meerekent, kom je tot het dubbele. Dan overschrijden de bestaande claims ruim de 500 miljoen euro.’ Tot nu toe is één claim gerelateerd aan de Uruzgan-missie. De grote zwik moet dus nog komen. SP-Kamerlid Remi Poppe: ‘Volgens de VS komt eenderde van hun militairen terug uit Irak en Afghanistan met combat stress. Ik neem aan dat het percentage onder Nederlandse militairen dus ook veel hoger ligt dan de paar procent die nu wordt gehanteerd. De nazorg gaat klauwen met geld kosten.’ De initiële kosten van de Uruzganmissie zijn door het kabinet bij het begin van de missie op 1 augustus 2006 becijferd op 380 miljoen euro. Dat komt neer op 520.000 euro per dag. Inmiddels is dat bedrag voor de eerste twee jaar verhoogd tot 580 miljoen. Voor de verlenging tot juni 2010 is een bedrag vrijgemaakt van 540

‘In een oorlog kun je niet voor een dubbeltje op de eerste rang zitten’ ‘De nazorg van de missie gaat klauwen met geld kosten’ miljoen. Voor het afbreken van de basis en het repatriëren van de wapens en manschappen naar de Nederlandse kazernes is nog eens 115 miljoen uitgetrokken. Totaal: 1,235 miljard voor vier jaar Uruzgan. Dat is ruim 845.000 euro per dag. Daarbij komen dus ook nog de kosten voor de nazorg en pensioenen. Omdat die zelfs voor de Kamer onbekend zijn, biedt het recente boek De oorlog van 3 biljoen van de Amerikaanse economen Joseph Stiglitz en Linda Bilmes een richtlijn. Zij rekenden uit dat de oorlogen in Afghanistan (sinds 2001) en Irak (2003) de VS tot nu toe 845 miljard dollar hebben gekost. In een ‘realistisch-gematigd scenario’ schatten ze de langetermijnkosten voor de invaliditeitsen gezondheidsuitkeringen op 683 miljard dollar. Bijna net zoveel als de oorlogskosten tot nu toe. Als we ditzelfde model gebruiken

  


$$$$ $$$ 
$
$ #$$ $ $ $!$ $$$$ $ $ $ $ $$  $$$$$ $$$$"$$ 

   

voor Uruzgan, dus de kosten voor behandeling, nazorg en uitkeringen van veteranen even hoog schatten als die voor de oorlogsvoering, komen we op een bedrag van ongeveer anderhalf miljoen euro per dag. Maar dat is nog niet alles. Daarbovenop komen schadeposten als een neergestorte F-16 (40 miljoen euro), twee neergestorte Chinooks (100 miljoen) en een verwoeste Apache (40 miljoen). Verschillende gepantserde voertuigen zijn inmiddels vernield. De kosten voor vervanging en extra bestellingen bedragen nu 200 miljoen voor de eerste twee jaar. Veel van het materieel (ter waarde van miljarden) is op het eind van de missie zo goed als afgeschreven en moet worden vervangen. Door de sterk gestegen olieprijs hakken de transportkosten de komende twee jaar steviger in het budget. Alles, tot aan het flesje drinkwater toe, wordt naar Uruzgan vervoerd via zee, weg en lucht. Tel daarbij de prijs van de ontwikkelingshulp aan het gebied, die in vier jaar naar schatting zo’n 140 miljoen zal bedragen. Veel van dit geld moet het kabinet tegen een stijgende rente lenen. De 4-jarige missie kost de Nederlandse burger volgens berekeningen van deze krant minimaal twee miljoen euro per dag. In totaal is dat bijna drie miljard: ruim zeven maal het budget waarmee de Tweede Kamer in januari 2006 akkoord ging met de oorspronkelijke tweejarige missie. Als Nederland na 2010 in Uruzgan blijft, stijgt die totaalprijs uiteraard. Volgens Wim van den Burg van de militaire vakbond AFMP heeft de regering bij de beslissing om troepen naar Uruzgan te sturen de financiële gevolgen niet ingezien. ‘Nederland wil meedoen in het hogere geweldsspectrum en dat heeft consequenties: meer gewonden, meer kosten. Als je oorlog wil voeren, moet je niet denken dat je voor een dubbeltje op de eerste rang kunt zitten.’ Defensie wil niet reageren: ‘Wij verantwoorden ons alleen aan de Tweede Kamer.’ 1

Zomer Wat doe je wel en niet aan naar je werk

De slipper is Het is broeierig warm, ook op kantoor. Gevolg: met slippers, korte broeken en zomerrokjes achter het bureau. Helemaal fout, vinden de kenners. Wat mag nog meer niet, en wat kan juist weer wel? Vijf tips.

Voor mannen is een korte broek op kantoor nooit, maar dan ook nooit oké

Remco Tomesen AMSTERDAM

...

Sascha Bertus geeft met haar bedrijf Room to Grow kleding- en imagoadviezen aan medewerkers van onder meer Getronics en ING. Bart Maussen adviseert als coach de top van het bedrijfsleven. Zij komen met de volgende adviezen.

tox.’ Wie botox in de oksels laat inspuiten is verlost van het zweten. Voor wie dat te ver gaat, loont het in ieder geval om te letten op kleding. Bij zwarte kleren vallen zweetplekken nauwelijks op. Voor dames die veel zweten nog een advies van Bertus: gebruik waterproof make-up.

2. Slippers 1. Deodorant Het ligt voor de hand, maar toch: gebruik deodorant. En niet te zuinig. Maussen: ‘Juist bij luchtige kleding.’ Als dat niet voldoende is, zijn grotere ingrepen mogelijk. Bertus: ‘Ik heb een paar klanten die zweren bij bo-

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................................................................................................

De adviseurs zijn duidelijk: niet doen! Maussen: ‘Een tijdje terug kwam een vrouwelijke medewerker met teenslippers op kantoor. Ik zei tegen haar: het spijt me, maar straks komen er klanten. Ik wil niet dat ze je zó zien.’ Dat bankmedewerkers geen

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................

Selectie werkzaamheden: Middelharnis (bus) Diekdagen en Grand Prix Arrivalijnen 135, 136, 138, 139, 639 en 802. Halte Centrum vervallen. Dordrecht/Papendrecht (bus) Groot onderhoud Merwedebrug Arrivalijnen 13, 14, 15, 16, 19 en 388. Lijn 19 is opgeheven gedurende de werkzaamheden. Voor de overige lijnen zijn veel halten vervallen. Den Haag Centraal-Rotterdam Centraal (trein) Beperkt treinverkeer 2 augustus

Vandaag

Morgen

Buien trekken vandaag naar Duitsland weg. In het westen wordt het vanochtend snel droog en klaart het op. De rest van het land volgt later op de dag. Het is goed voelbaar dat we in een koele en aangename luchtsoort terechtgekomen zijn. Temperaturen liggen rond de 24 graden. Het aangenamere weer hebben we mede te danken aan een stevige zuidwester.

De westcirculatie komt goed op gang. Dit houdt in dat we ons klaar moeten maken voor wisselvallig weer. In de ochtend valt het nog wel mee, maar met name morgenmiddag moeten we rekening houden met een paar buien. Deze kunnen ook gepaard gaan met een klap onweer. Er staat een vlagerige zuidwester, die op zee (vrij) krachtig is: 5 tot 6 Bft.

Amsterdam Centraal-AntwerpenBrussel-Zuid/Midi (trein) Beperkt treinverkeer 2 augustus Internationaal Schiphol-Leiden Centraal (trein) Beperkt treinverkeer 4 augustus

MEER OP: WWW.DEPERS.NL/9292OV ONDERWEG? BEL 0900-9292 (€ 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL

Nieuws

 

    

 


3

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................

Economie Megadeals twee grootste banken

Knaller China in Afrika Tom Burgis LUBUMBASHI

...

China maakt zich op om Afrika in te trekken op een schaal die alle eerdere deals op het continent moet doen verbleken. Dat meldt de Zuid-Afrikaanse bank die de fundamenten voor de Chinese expansie legt. De bazen van de Industrial and Commercial Bank of China (ICBC) en de Standard Bank, de grootste banken van respectievelijk China en Afrika, bestuderen samen potentiële overnamekandidaten in de olie- en gasbranche, de telecomwereld en de metaal- en energiesector. Clive Tasker, topman van Standard Bank voor alle Afrikaanse zaken buiten Zuid-Afrika, zei dat de op handen zijnde deals minstens zo groot gaan worden als ICBC’s recente aankoop van 20 procent in Standard Bank. Deze deal van 3,5 miljard euro is tot nu toe de grootste directe buitenlandse investering in Zuid-Afrika sinds het einde van de apartheid. Peking verwacht dat de handel met

Afrika in 2010 goed is voor 100 miljard dollar per jaar. Een huwelijk met de grootste bank van Afrika is dus een logische stap. ‘De verloving is over’, zegt Tim Thackwray, hoofd investment banking van Standard. ‘Het harde werk kan beginnen.’

Vette deal voor Kerst Ondanks de cultuurverschillen verwacht Thackwray snel resultaat. ‘Ik zou teleurgesteld zijn als ik niet voor Kerst een mooie, vette deal kan aankondigen.’ De Zuid-Afrikanen hebben daarvoor al een team van twintig man in Peking opgezet. Een eerste kind hebben de jonggehuwden ook al: een fonds met een waarde van een miljard dollar. Volgens Thackwray gaat dat zoeken naar lucratieve deals in bijvoorbeeld het olierijke Angola, het land met een van de snelst groeiende economieën ter wereld. ‘Nigeria en Ghana zijn ook rijp voor Chinese deals’, zegt hij. ‘En dan zijn er nog Mozambique en Congo, als de rust er is weergekeerd.’ 1 © Financial Times

echt taboe slippers dragen, spreekt voor zich. Maar zelfs op reclamebureaus is de slipper taboe, vindt Maussen.

3. Draag laagjes Draag je een pak van een synthetische stof, dan vraag je je zweetklieren om over te schakelen op topproductie. ‘Kies bij een pak daarom coolwool. Dat is dunne wol. Linnen is ook een ademende stof, maar heeft de neiging om heel sterk te gaan kreuken’, zegt Bertus. Ook een tip: draag laagjes. Maussen: ‘Jasje uit mag best. Als er een klant komt, doe je het jasje weer aan. Dan zie je er correct uit.’

4. Panty en stropdas Ben je gaan werken bij een bedrijf waar de stropdas de norm is, dan ga je ook ’s zomers gebukt onder je baankeuze. ‘Met mooi weer mag een das niet af’, vinden de adviseurs. Een troost: bovenste knoopje open en de das wat losser om de nek is prima,

zegt Bertus. Dames die het ’s zomers graag eens een dagje zonder panty doen, moet Bertus ook teleurstellen. ‘In een formele setting is de regel: je draagt gewoon een panty.’ Ook hier weer een troost: er zijn speciale dunnere zomerpanty’s.

5. Niet te veel bloot Jurkjes en rokken mogen niet tot boven de knie komen, vinden de adviseurs. Een korte broek bij mannen is volgens hen nooit, maar dan ook nooit oké. Een decolleté mag soms. Bertus: ‘Wil je zakelijk blijven, dan moet je het niet doen. Als je wilt afleiden, mag het. Soms kan een decolleté goed werken, bijvoorbeeld als je salarisverhoging wil.’ Over borsthaar is Bertus uitgesproken: mannen met veel borsthaar mogen alléén het bovenste knoopje losdoen als ze een Tshirt onder hun overhemd hebben. ‘Anders krijgt een man meteen zo’n macho-uitstraling.’

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................

Argus Dierenbescherming: red hond uit hete auto

MACON

...

Frankrijk is in rep en roer door de verdwijning van dr. Maure, de beruchte ‘plastisch chirurg’ die veroordeeld is voor het verminken van tientallen patiënten. De 59-jarige Maure, wiens naam toevallig ook nog als ‘mort’ (‘dood’) wordt uitgesproken, werd half juni schuldig bevonden aan het in gevaar brengen van de levens van zijn patiënten. Bij het proces, aangespannen door 96 ex-patiënten, bleek dat voor velen een bezoek aan zijn kliniek in Marseille was uitgemond in een lange lijdensweg. Getuigen vertelden hoe ze voor hun leven verminkt zijn. Ook

AFP/ANP

liet Maure hen onnodig veel pijn lijden door tijdens de urenlange operaties onvoldoende te verdoven. Een vrouw vertelde dat haar borstimplantaat ’s nachts in haar oksel was geschoven. Een ander liet de rechter weten dat het bloed in haar schoenen liep na een liposuctiebehandeling. Maure haalde zijn klanten binnen via de website magicclinic.com. Interessante tarieven garandeerden hem een flinke stroom klanten. Toen zijn praktijken in 2004 aan het licht kwamen, verdedigde hij zich fel. Tegenover de politie riep hij dat hij ‘een van de grootste plastisch chirurgen ter wereld’ was, met meer dan driehonderd schoonheidsoperaties per jaar. Maar dat bleek onzin. Maure is weliswaar arts, maar mag zichzelf geen chirurg noemen. Klachten van patiënten wuift hij weg. Volgens Maure was er geen sprake van ‘lijden’. ‘Als je naar de tandarts gaat, heb je pijn, met plastische chirurgie is het hetzelfde. De vrouwen die zich beklagen, willen niet betalen voor hun operatie, het zijn gewoon dieven.’ Maure was op borgtocht vrij na de voorlopige uitspraak, maar heeft het definitieve oordeel, in september, niet af willen wachten. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................

Nederlandse bedrijven die betrokken zijn bij de ontwikkeling van het Amerikaanse gevechtsvliegtuig Joint Strike Fighter (JSF) hebben officieel bezwaar ingediend tegen de afdracht die ze aan de overheid moeten betalen. Ze verzetten zich tegen de afdracht van 10,3 procent over de JSF-orders die de betrokken ondernemingen binnenhalen. Volgens de bedrijven levert de deelname van Nederland aan de JSF de schatkist van de overheid zoveel financiële voordelen op dat een extra bijdrage van het bedrijfsleven overbodig is.

Maatregelen Q-koorts

Dr. Dood is spoorloos Mark Heijster

JSF AFDRACHT ONDER VUUR

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Frankrijk ’Plastisch chirurg’ ontvlucht justitie Warm weer zorgt voor opmerkelijke outfits op kantoor. HOLLANDSE HOOGTE

EPA

Het ministerie van Landbouw neemt extra maatregelen om een verdere uitbraak van Q-koorts in Noord-Brabant en Gelderland tegen te gaan. Op dit moment zijn 686 mensen besmet. De komende weken worden alle geitenbedrijven in het meest getroffen gebied gecontroleerd om te kijken hoe hygiëneadviezen worden nageleefd. Q-koorts is een griepachtige ziekte. De uitbraak van Q-koorts in zo’n uitgebreid en dichtbevolkt gebied als Nederland is uniek in de wereld.

Homohuwelijk breidt uit Als tweede Amerikaanse staat na Californië heeft Massachusetts besloten dat alle Amerikaanse homo’s daar mogen trouwen. Massachusetts was in 2004 de eerste staat die het huwelijk voor homo’s openstelde, maar alleen voor de eigen inwoners.

Plasterk gelast onderzoek Minister Ronald Plasterk van Onderwijs laat onderzoek uitvoeren naar het Bindend Studie Advies (BSA). Hij doet dat naar aanleiding van klachten van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) dat studenten door dit advies ten onrechte van hun opleiding worden verwijderd. Plasterk wil onder andere weten om hoeveel BSA’s het gaat, hoe het advies werkt en wat voor begeleiding de studenten krijgen. Ook neemt hij de beroepsprocedures onder de loep.

Van Dale geeft antwoord

Boeksken Zondag vindt de twintigste editie plaats van de Deventer boekenmarkt. Zo’n 125.000 mensen schuifelen dan langs duizend kramen met voornamelijk antiquarische boeken, op zoek naar die gesigneerde eerste druk van De avonden, dat ontbrekende deel in de Pietje Bell-reeks of dat zeldzame exemplaar van De onbekookte Vriesche keukenmeid. Deventer profileert zichzelf als boekenstad, en met enige reden omdat er veel antiquariaten zijn en bekende uitgevers als Kluwer en Ankh Hermes er hun wortels hebben. Toch is dat stempel ‘boekenstad’ niet exclusief: in Nederland maakt ook het Gelderse Bredevoort er aanspraak op, terwijl Amsterdam zich dit jaar zelfs afficheert als Wereldboekenstad. En ook buiten ons land zijn er diverse boekenstadjes en -steden, bij-

voorbeeld het Vlaamse Damme en Hay-on-Wye in Wales. Er bestaat zelfs een club van: de International Organisation of Book Towns. Die boekenmarkt gaat eigenlijk terug op de late Middeleeuwen. Want toen al werden er in Deventer boeken gedrukt. Dat had te maken met het feit dat de stad destijds een centrum van geestelijk leven was, belichaamd in de figuur van Geert Grote en zijn beweging, de Broeders des gemenen

Grote Van Dale € 195

levens, ook wel de Moderne devotie. Diens volgeling Thomas a Kempis studeerde in Deventer en werd beroemd als de auteur van het destijds veelgelezen Over de navolging van Christus. En ook de Nederlandse taal heeft hij verrijkt. Want van hem is de bekende uitspraak ‘in angulo cum libro’, oftewel ‘met een boeksken in een hoeksken’. 1 www.depers.nl/vandale

4

Binnenland

 

    

 


Immigratie Hulp voor gedumpte vrouwen

Asielstatus na misbruik Redactie binnenland DEN HAAG

...

Buitenlandse vrouwen die slachtoffer zijn van huiselijk geweld of door hun ex-partner gedumpt worden in het land van herkomst, kunnen sneller een verblijfsstatus in Nederland krijgen. Dat heeft minister Hirsch Ballin van Justitie de Tweede Kamer laten weten. De versoepeling van de regels geldt ook voor kinderen die nog geen zelfstandige verblijfsstatus hebben en die mishandeld worden door hun ouder(s). De maatregel is bedoeld voor vrouwen die korter dan drie jaar rechtmatig in Nederland hebben gewoond. Vrouwen die langer dan drie jaar in Nederland zijn, kunnen vaak al aanspraak maken op een langer verblijf indien hun relatie ten einde komt. Binnen de nieuwe wetgeving wordt ook gekeken naar de band die een gedumpte vrouw met Nederland heeft en of haar familie in het land

van herkomst haar heeft verstoten. Ook de situatie waarin eventuele kinderen in hun moeders land van herkomst terechtkomen weegt mee. Verder vervalt de voorwaarde dat het slachtoffer zelf de relatie moet hebben verbroken. Gedumpte vrouwen komen in het land van herkomst meestal in de problemen, doordat hun echtgenoot hun paspoort heeft afgepakt. Scheiden valt in dergelijke landen vaak nadelig uit voor de vrouw, die berooid en onteerd achterblijft. Achterlating kan voor de man een goedkope manier zijn om van zijn vrouw af te komen, bijvoorbeeld als hij een andere vrouw naar Nederland wil laten overkomen. In Marokko melden zich jaarlijks ongeveer dertig achtergelaten vrouwen bij het remigrantensteunpunt in Berkane in het noorden van het land. Vrouwen die slachtoffer zijn van huiselijk geweld hoeven voortaan ook niet meer verplicht aangifte te doen. Een melding is voldoende. 1

Meesterkok kookt moeiteloos op grote hoogte Koken in een normale keuken of bungelend onder een luchtballon, Angélique Schmeinck, een van de twee vrouwelijke Nederlandse meesterkoks, kan het allebei.

Voor het vijfde jaar kookt ze in de zomer, met succes, tussen ‘hemel en aarde’. De luchtballon van 9.000 kubieke meter doet daarbij handig dienst als hete luchtoven. FOTO: ANP

Rechtszaak Website-saga voorbij

Schade Kroegbazen willen proefproces uitlokken

112.nl nu naar de staat

Kleine cafés smeken om boete voor rookverbod

Redactie binnenland AMSTERDAM

...

Het heeft even geduurd, maar de domeinnaam www.112.nl behoort toch echt de Nederlandse staat toe. Het gerechtshof in Amsterdam bekrachtigde gisteren het vonnis van de kortgedingrechter. Al in mei vorig jaar bepaalde die dat internetondernemer Bram Heerink, die de domeinnaam 112.nl in 2001 claimde, deze vanwege de naamsbekendheid niet meer mag gebruiken en moest afstaan aan de staat. Heerink heeft toen beroep ingesteld tegen dit vonnis. In deze krant stelde hij ‘niet achterover te leunen terwijl de staat privébezit afpakt.’ De Amsterdamse rechtbank bepaalde vorig jaar dat de staat ‘een onmiskenbaar belang heeft om de burgers goed en snel te kunnen informeren, in het bijzonder op het gebied van hulpdiensten’. Ook het hof noemt dit belang nu ‘zwaarwegend’. In de hele EU is 112 het voorgeschreven telefoonnummer om met spoed de hulp van politie, ambulance of brandweer in te roepen. Heerink is niet blij met de uitspraak. ‘Dat kunt u zich voorstellen.’ Juristen hebben volgens hem gezegd dat het vonnis van vorig jaar aan alle

kanten rammelde. Hij gaat het nu zorgvuldig bestuderen en sluit eventuele vervolgstappen niet uit. Ondernemer Bram Heerink had zich er volgens het hof van bewust moeten zijn dat hij in strijd handelde met het ‘evidente en zwaarwegende belang van de staat waartegen het zijne niet opwoog’. Ook was het onrechtmatig dat hij weigerde mee te werken aan de overdracht van de domeinnaam. 1

Kleine kroegen zijn ervan overtuigd dat ze schade lijden door het rookverbod. Een rechtszaak maakt kans als ze dat aan kunnen tonen. Maar de tijd dringt. Dirk Jacob Nieuwboer

‘Sommige cafébazen bellen zelf om te zeggen dat ze zich er niet aan houden’

AMSTERDAM

...

Een boete willen ze. En liefst een beetje snel ook. Sommige caféhouders zijn zelfs zo gretig dat ze zichzelf aangeven. ‘Hallo, we overtreden het rookverbod. Geef ons alsjeblieft een boete!’ Een kleine 600 cafés in Nederland trekken zich niks aan van het rookverbod dat per 1 juli is ingesteld. En ze doen niets om dat verborgen te houden. De reden: als ze een boete krijgen, kunnen ze een proefproces beginnen. ‘Er zijn café-eigenaren die zelf bellen met de Voedsel- en Warenautoriteit om te melden dat ze zich niet houden aan het rookverbod’, zegt Wiel Maassen van de Stichting Red de Kleine Horeca-ondernemer. Tot zijn grote verbazing hapt de VWA tot nog

ANP

toe niet toe. ‘Het lijkt wel of ze bang zijn voor proefprocessen. Misschien voelen ze dat ze niet zo sterk in hun schoenen staan.’ Geen sprake van, zegt de VWA. Alle meldingen worden keurig genoteerd, maar de tweehonderd controleurs kunnen niet meteen overal naartoe. ‘Het kost gewoon tijd, want er zijn tienduizenden horecazaken’, legt VWA-woordvoerder Annemieke Herberigs uit. Maar ze kan de boetevragende caféhouders geruststellen. ‘Het kan even duren, maar ze komen echt allemaal aan de beurt.’ De Stichting Red de Kleine Horeca-ondernemer vertegenwoordigt 576 – het aantal groeit gestaag – cafés die zich niet neerleggen bij het rookverbod. Ze hoopt voor de rechter aan

te kunnen tonen dat de kleine kroegen onevenredig veel economische schade ondervinden. In tegenstelling tot grote horecazaken hebben zij niet het geld of de ruimte om een aparte rookruimte in te richten. Om dezelfde reden werd deze week in Duitsland het rookverbod deels teruggedraaid. In kleine cafés in Berlijn en de deelstaat Baden-Württemberg mag weer gerookt worden. Volgens de rechter hebben de cafés kunnen aantonen dat ze brodeloos dreigen te raken. De stichting van de kroegbazen begint binnenkort een bodemprocedure om hetzelfde ook in Nederland te bereiken. Maar zulke zaken duren maanden of zelfs jaren en zoveel tijd hebben de kleine cafés niet. ‘We zitten in een hele rare cirkel’, legt Maassen uit. ‘We zijn ervan overtuigd dat we schade lijden en hoe langer dit duurt, hoe beter we dat aan kunnen tonen. Maar als je dat doet, zit je er eigenlijk op te wachten dat die kroegen failliet gaan. En dat proberen we nu juist te vermijden.’ 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................

De Vliegende Priester

J NICO

DIJKSHOORN

ammer. Het lichaam van Adelir de Carli is teruggevonden. Adelir de Carli was de Vliegende Priester die in april, hangend aan duizenden met helium gevulde ballonnen, vanuit Brazilië opsteeg, zwaaiend aan de horizon verdween en daarna nooit meer werd teruggevonden. Dat had wel wat. Ik vond het een van de fijnste vermissingen ooit. Veel beter dan de vermissing van Steve Fossett, die tijdens een van zijn miljoenen kostende pogingen om in een luchtballon de wereld rond te reizen van de radar ver-

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................

dween. Een beetje ordinaire verdwijning, iemand die in een aluminium capsule met een racestuurtje in zijn hand het Chinese luchtruim binnendendert. Nee, dan Adelir de Carli. Aan ballonnen. Als een vergeten gedichtje van Annie M.G. Schmidt. ‘Heb je het al gehoord, heb je het al vernomen, Adelir de Carli is door wolken meegenomen.’ Mooier kan niet. Een klassieke Tom en Jerry-verdwijning. Dom kijkend aan een ballon het beeld uitwaaien. Alles klopte. Het was een protestactie uit

solidariteit met vrachtwagenchauffeurs. Logisch, om je dan vast te binden aan tweeduizend ballonnen. Doe dat in Nederland ook meer, surrealistisch protesteren. Overdekt met babipangang drie dagen uit een open raam hangen voor de mensen van wijkcentrum De Regenboog. Ik had wilde fantasieën over Adelir de Carli. Hij leefde nog en voedde zich met op zijn schouder landende albatrossen. Volgens mij had hij het wel naar zijn zin. Dichter bij God aan een tros ballonnen. Lekker zweven. Af en toe iets naar beneden roepen. ‘Hé, jij daar, ja jij, ik heb het tegen jou. Nee, boven je. Wel goed geloven hè!’ En weg was hij weer.

Dat soort fantasietjes. Ik zou hem zo graag over hebben zien komen, als een eenmanszeppelin. Daar komt hij. Het dagelijks leven valt even stil. Een reiger kijkt op. Nergens wordt meer kaas gemaakt. Adelir de Carli drijft voorbij. En opeens geloof je in iets. Nu is hij gevonden. Een of ander verhaal over DNA en kleding. Dat interesseert me niet. Ik wil lezen dat er gekleurde ballonnen om hem heen werden gevonden en dat een bepaalde zeevogel niet van zijn ontzielde lichaam wilde wijken. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ..........................................................

Bijenpoep hoger beroep

Bijenpoep (2)

Bijenpoep (3)

Een autobedrijf in het Noord-Groningse Warffum gaat in hoger beroep in een rechtszaak tegen een hobbyimker uit hetzelfde dorp.

Bijen van de imker zouden het wagenpark van het autobedrijf onderpoepen. Het bedrijf zegt dat het al jaren veel geld kwijt is aan het keer op keer schoonmaken van de auto’s.

Eerder besliste een rechter dat het voor hem toch echt onmogelijk was om te bepalen wiens bijenpoep het hier nu betrof.

Buitenland

 

    

 


5

Analyse Politieke chaos in Turkije

Windstilte, maar het probleem is niet opgelost De crisis in Turkije krijgt even een adempauze. De regerende AKP wordt toch niet verboden. Maar de strijd tussen twee in wezen ondemocratische krachten duurt voort. Gareth Jenkins ISTANBUL

...

Turkije mag de diepste politieke crisis in decennia beleven, soms kun je een lach niet onderdrukken. Neem de aanklacht tegen de seculiere coupplanners die onlangs werden gearresteerd. Een van de leiders van de groep zou de gepensioneerde generaal Sener Eruygur zijn. Maar op pagina 412 van de aanklacht verschijnt zijn naam ook op een dodenlijst. Als mogelijk slachtoffer van de organisatie waar hij zelf leiding aan gaf. Het is een van de absurdste voorbeelden van de crisis die woensdag even een adempauze kreeg. Het Constitutionele Hof besloot toen om de regerende Gerechtigheids- en Ontwikkelingspartij (AKP) toch maar niet te verbieden. De partij was aangeklaagd omdat ze de seculiere staat zou ondermijnen. Volgens het hof

klopt dat ook, maar de partij komt er vanaf met een fikse geldboete. De beslissing kwam als een verrassing, want het zeer seculiere hof schrok er de laatste jaren niet voor terug de gematigd islamitische AKP dwars te zitten. In mei vorig jaar gebruikte het nog een niet bestaande regel in de Turkse grondwet om de benoeming van AKP’er Abdullah Gül tot president te blokkeren.

Tijdelijke windstilte De verwachting was daarom dat het hof de AKP zou verbieden en premier Recep Tayyip Erdogan uit de politiek zou bannen. Zo’n besluit zou de Turkse democratie op haar grondvesten hebben doen schudden. AKP kreeg bij de verkiezingen vorig jaar 47 procent van de stemmen. Het is waarschijnlijk een zeer verstandige beslissing. Verstandig omdat noch de gematigde islamisten van de regeringspartij, noch hun seculiere opponenten volledig tevreden of ontevreden zijn. De Turkse politici kunnen nu eindelijk eens aan hun zomervakanties gaan denken. Maar het is waarschijnlijk een tijdelijke wind-

Het symbool van de strijd is het hoofddoekverbod voor studentes. ALLARD DE WITTE/HOLLANDSE HOOGTE

stilte, want het echte probleem is nog lang niet opgelost. De vraag die Turkije al decennialang verdeelt, is welke rol religie in de openbaarheid mag spelen. Het symbool van de strijd is het hoofddoekverbod voor universiteitsstudentes. De AKP wil van dat verbod af, maar maakte daar na haar aantreden in 2002 nooit veel werk van. Tot de partij de verkiezingen in juli 2007 overweldigend won en zich bijna volledig stortte op het hoofddoekverbod. Ze negeerde andere mensenrechtenproblemen, maar wilde wel per se van de ban af. Die houding deed de argwaan van seculiere Turken enorm groeien. Het resultaat was een gevaarlijke polarisatie tussen de vrome moslims die de AKP steunen en de meer seculiere Turken. Het besluit van het hof

zorgt nu voor een adempauze, maar de scheidslijnen in Turkije zijn zo diep dat beide kanten geen zin lijken te hebben in echte compromissen. Misschien nog zorgwekkender is dat de polarisatie nu ook doordringt tot het juridische systeem. Van oudsher is de rechterlijke macht in Turkije gedomineerd door seculiere haviken. Maar de AKP is het gelukt om vertrouwelingen te benoemen bij de politie en als openbare aanklagers.

Door het slijk halen Het resultaat is een ongekende juridische strijd. Niet lang nadat de aanklacht tegen de AKP werd ingediend, volgde het politieonderzoek naar Ergenekon, de bende seculiere Turkse nationalisten. In de aanklacht zitten zeker elementen van waarheid, maar

vooral ook halve waarheden, geruchten, pure verzinsels en tegenstellingen. Zoals de eerder genoemde gepensioneerde generaal die leiding geeft aan de groep, maar ook op de dodenlijst staat. Het voorbeeld is even lachwekkend als zorgwekkend. Of de aanklacht is heel slecht voorbereid, of hij is bedoeld om de seculiere tegenstanders van de AKP door het slijk te halen. Het geeft aan dat het in Turkije niet zozeer gaat om een strijd voor de democratie, zoals de AKP wil doen geloven. In werkelijkheid gaat het om een strijd tussen twee in wezen ondemocratische krachten die allebei bereid zijn om sympathisanten in het juridische systeem te gebruiken voor politieke doeleinden. 1

Verenigde Naties

‘Tijd rijp voor ander concept vredesmissies’ na mislukkingen in Afrika een groep van ruim vijftig ngo’s, heeft daarom deze week een rapport gepubliceerd waarin de tekortkomingen van UNAMID worden beschreven. Een belangrijke conclusie: de internationale gemeenschap komt haar verplichtingen niet na. Slechts eenderde van de beloofde 26.000 soldaten is ter plaatse. Er is geen enkele helikopter en sommige ‘blauwhelmen’ lopen met blauwe zakken op hun hoofd uit gebrek aan echte helmen. De UNAMID militairen mogen wel geweld gebruiken om burgers te beschermen, maar dat is moeilijk als

Kathelijne Schenkel AMSTERDAM

...

De VN hebben unaniem besloten de UNMEE-vredesmissie in het grensgebied van Eritrea en Ethiopië te staken. Beide landen werken de inmiddels 8jarige missie alleen maar tegen. En de VN-militairen mogen niet ingrijpen. Secretaris-generaal Ban Ki-moon waarschuwt dat het conflict elk moment weer kan losbarsten. Ondertussen loopt de UNAMIDmissie in Darfur ook niet zoals was afgesproken. De Darfur Coalition,

Een UNAMID soldaat. REUTERS

de eigen omvang te klein is. Waarschijnlijk wordt het mandaat van deze missie verlengd, maar of de lidstaten dan ook werkelijk manschappen en materieel gaan leveren is de vraag. ‘Ik ben er huiverig voor, ‘zegt VN-expert Dick Leurdijk. De VN hebben op dit moment twintig missies, met in totaal 110.000 manschappen. Dit is maar de helft van de omvang van het Franse leger, maar meer willen of kunnen de lidstaten niet leveren. De NAVO vraagt ook veel capaciteit. Met name voor Irak en Afghanistan. Door de vele

missies en het manschappentekort is de VN overstretched volgens Leurdijk. De vredesmissies lopen dus steeds tegen nieuwe dilemma’s aan. ‘De toekomst van de missies ziet er niet best uit’, denkt Leurdijk. ‘Het is tijd het concept nog eens goed onder de loep te nemen.’ Maar om helemaal geen VN-missies meer uit te voeren is geen optie. ‘Dan laat je de bevolking achter en gaat het zo weer mis.’ Minister Koenders besloot gisteren extra noodhulp naar Eritrea en Ethiopië te sturen. Er dreigt hongersnood in de Hoorn van Afrika. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. .......................................

Toestroom

Windje uit het zuiden

ROME WIL HET NIET, MAAR ILLEGALEN BLIJVEN KOMEN

LEKKER WARM OP IJSLAND

REUTERS

Ongeveer achthonderd illegalen zijn gisteren met bootjes aangespoeld in het zuiden van Italië. Opvangcentra zitten propvol en waarschuwen dat ze geen ruimte meer hebben. Italië heeft onlangs zeer strenge en controversiële maatregelen afgekondigd om de onophoudelijke immigrantenstroom in te kunnen dammen. Al meer dan 10.000 illegale immigranten zijn in de eerste zes maanden van dit jaar in Italië aangekomen.

In de IJslandse hoofdstad Reykjavik is woensdag de hoogste temperatuur ooit in die plaats gemeten. Met 25,7 graden was het nog nooit zo warm sinds de eerste registratie in 1870, aldus het IJslandse meteorologische instituut. Deskundigen weten de hoge kwikstand aan de warme wind uit Europa. Inmiddels is het weer ‘gewoon’ 15 graden op IJsland. De hoogste temperatuur ooit op IJsland gemeten was 30,5 graden in 1939.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................

Arabier houdt van zijn auto

5.000 kilometer = 28.000 euro

De garage op de hoek was niet goed genoeg voor een stinkendrijke Arabier. Hij liet zijn Lamborghini overvliegen naar Londen.

De man tastte diep in de buidel om het oliepeil van zijn bolide te laten controleren. De milieubeweging is furieus.

Thuiszorg Diakonie is in Amsterdam op zoek naar gediplomeerde collega’s c.q. oproepkrachten in de functie van:

Verpleegkundigen • Verzorgende I/G (niveau 3) Wat verwachten wij: • Goede communicatieve en sociale vaardigheden in de omgang met cliënten en collega’s • Verantwoordelijkheidsgevoel/flexibiliteit/zelfstandigheid Wij bieden: • Een prettige werksfeer • Arbeidsvoorwaarden conform CAO Thuiszorg • Werktijden in overleg Voor eventuele nadere informatie kunt u contact opnemen met Thuiszorg Diakonie op telefoonnummer 020-6975712 Solliciteren? Uw sollicitatiebrief met CV sturen naar: Thuiszorg Diakonie, Postbus 23529, 1100 EA Amsterdam ZO of via e-mail: [email protected] Website: www.thuiszorgdiakonie.nl

6

Economie

 

    

 


Homo’s Bedrijven gaan de strijd aan

Arbeidsmarkt

Werknemers die ‘roze’ zijn hebben het vaak lastig

Het tekort aan werknemers in de ICT tast de winsten van bedrijven aan Redactie economie AMSTERDAM

...

Vertel je op je werk wel of niet dat je homo bent?

Werknemers die openlijk homoseksueel zijn, hebben het lastig op de werkvloer. De FNV en het bedrijfsleven pakken homopesterijen vanaf vandaag samen aan. Sylvia Marmelstein AMSTERDAM

...

‘U kunt natuurlijk ook de prostitutie in.’ Deze misplaatste grap kreeg lesbienne en transseksueel Sally Mens uit Utrecht te horen van een medewerkster van een uitzendbureau. Een andere werkgever wilde haar geen verlof geven na haar huwelijk, terwijl dat bij hetero’s geen punt was. Om dit soort problemen te voorkomen vertelt Sander (die niet met zijn echte naam in de krant wil) op zijn werk niet dat hij homo is. De directeur van een ministerie mijdt ook uitjes van zijn werk waarbij partners

zijn uitgenodigd. ‘Mijn vriend zwijgt ook over mij. Hij is bang dat anderen hem een watje vinden en dat hij minder kans maakt op promotie.’

Tolerantie neemt af De tolerantie van ‘roze werknemers’ neemt af, constateert de FNV. Homo’s melden vaker bij hun vakbond dat ze worden gepest. Mede daarom melden ze zich vaker ziek, blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Utrecht. Dertig procent van de homo’s durft op het werk niet uit de kast te komen. Ze zijn bang dat collega’s hen anders gaan benaderen. ‘We dachten dat homoseksualiteit op het werk in Nederland al geaccepteerd was ’, zegt woordvoerster Femke van Zijst van de vakcentrale FNV. Nu dat niet het geval blijkt, gaat de werknemersorganisatie de strijd aan. De FNV is op Hyves een site begon-

nen waar werknemers kunnen discussiëren over problemen met homoseksualiteit. Voor zaken die te intiem zijn, kunnen ze terecht bij een speciaal meldpunt. De vakcentrale tekent vandaag een samenwerkingsovereenkomst met Company Pride Platform. Daarin hebben zich homoseksuele werknemers verenigd van onder andere TNT, IBM, Philips en ING. De komende tijd gaan ze onderzoeken hoe groot de problemen precies zijn en waar ze het meeste voorkomen.

Interne netwerken In gedragscodes willen de organisaties vastleggen hoe bedrijven kunnen omgaan met pesterijen die te maken hebben met homoseksualiteit. Ook willen ze bedrijven helpen om interne netwerken te beginnen waar homo’s ervaringen met elkaar delen.

Alleen al door het bestaan van een roze netwerk binnen een bedrijf, worden problemen minder, zegt Paul Overdijk, voorzitter van het Company Pride Platform en zelf werkzaam als directeur Strategie bij TNT. ‘Eerst sluiten zich mensen aan die altijd al open zijn. Dat trekt mensen over de streep die niet uit de kast durven komen. Door openheid verdwijnt de geheimzinnigheid en wordt pesten minder interessant. De roze netwerken hebben nauwe contacten met leidinggevenden. Als er problemen zijn, kunnen zij snel ingrijpen.’ Lesbienne Sally Mens denkt dat die aanpak werkt. ‘Toen een moslimcollega eens tegen mij zei dat ik dingen deed die van zijn geloof niet mochten, greep de baas meteen in. Alle collega’s wisten toen dat dit niet werd geaccepteerd. Ik heb bij dat bedrijf nooit meer last gehad.’ 1

Het tekort aan goede werknemers op ICT-afdelingen leidt bij steeds meer bedrijven tot grote problemen. Ze kampen met dalende bedrijfsresultaten en ICT-afdelingen die het werk niet aankunnen. Dat blijkt uit onderzoek van vacaturesite Itjobboard.nl. Het lukt bedrijven nog nauwelijks om hun ICT-afdelingen bemand te krijgen. Ruim 40 procent van de huidige ICT-vacatures staat al langer dan een half jaar open. Bijna driekwart van alle bedrijven heeft momenteel een of meerdere banen te vergeven. Meer dan de helft van de bedrijven zegt dat de ICT-afdelingen daardoor overbelast zijn. De meeste ondernemingen zoeken uitvoerend personeel zoals programmeurs. Bij bijna driekwart van de vacatures gaat het om werknemers van dit niveau. Bedrijven staan ook te springen om werknemers op strategisch en managementniveau. Zij zijn goed voor bijna 30 procent van de vacatures. Het tekort aan ICT’ers heeft zijn weerslag op de bedrijfsresultaten. Bijna 30 procent van de ondernemers ziet een ‘negatieve invloed’. 1

Calco IT zoekt met spoed 150 ervaren ICT’ers, of talenten die dit vakgebied willen instromen Ontdek waarom het zo leuk is om deel uit te maken van de Calco-organisatie! Wat heeft Calco u te bieden? Het vak En Calco neemt het automatiseringsvak heel serieus. Onze klanten en de eindgebruikers rekenen op betrouwbare systemen. Dat vraagt om vakmanschap en passie. Vakmanschap omdat het zo eenvoudig lijkt om goede informatiesystemen te bouwen doch in de praktijk echt niet eenvoudig is. En passie om dat vakmanschap aan te leren. In de afgelopen 50 jaar is heel wat ‘afgeautomatiseerd’ en veel bereikt. Echter, onthullen we een geheim als we zeggen dat heel veel projecten zijn mislukt en systemen niet in productie zijn genomen? Calco automatiseert op basis van projecten en detachering. In beide trajecten ondersteunen we onze professionals met raad en daad. En met succes, met als gevolg tevreden opdrachtgevers en tevreden medewerkers. Medewerkers die ieder jaar beter worden en groeien in kennis, kunde en vaardigheden. Medewerkers waar we trots op zijn. Uw collega’s? Detachering Calco is gespecialiseerd in detachering. De medewerkers van Calco zijn werkzaam bij onze klanten, dit zijn grote ondernemingen binnen de financiële wereld, de (semi-)overheid en handel en industrie. Onze medewerkers voeren bij deze klanten aansprekende opdrachten uit. Medewerkers van Calco functioneren als: s3OFTWARE%NGINEERBIJEENGROTERISI coverzekeraar. Ze staan gebruikers over de gehele wereld te woord. De voertaal is natuurlijk Engels. De cultuurverschillen zijn groot. En de oplossingen die bedacht moeten worden divers. s2ELEASE-ANAGERBIJEENVANDEGROOT ste banken van Nederland. Hierbij is hij verantwoordelijk voor de internetsite van deze bank. Onze Calco-collega communiceert met alle gebruikers inzake wensen. Plant welke wensen in de volgende release worden doorgevoerd. Neemt kostencalculaties door en onderhandelt over de uitvoering met het bouwteam. Hij zorgt er uitein-

delijk met een acceptatietest voor dat de nieuwe release veilig in gebruik genomen kan worden. s4ESTMEDEWERKER IN EEN TESTTEAM heeft eigen systeemdelen waarover uitspraken moeten worden gedaan. Hoe betrouwbaar werkt de ontwikkelde software. Welke risico’s lopen de gebruikers in hun operatie met deze software. Natuurlijk leert Calco u de fijne kneepjes van het vak. Maar de verantwoording blijft. s&UNCTIONEEL/NTWERPERBIJEENVERZE KERAARONTWERPENVANVERSCHILLENDE schadeverzekeringen. Denk hierbij aan opstalverzekering, motorrijtuigenverzekeringverzekering en aansprakelijkheidsverzekering. Als Ontwerper heb je veelvuldig contact met de gebruikers en doe je veel materiekennis op. Dat is wat ons vak zo boei- Sinds 1 januari ons nieuwe kantoor, direct tegenover het station! ENDMAAKT.AAST)#4 KENNISEN ERVA ring doet u ontzettend veel materie- diverse uitdagende projecten uit. Als u bewijzen. Met behulp van een MDP, een BIJ#ALCO)4KOMTWERKEN KUNTUOOK management development programma, kennis op. stomen we zo onze mensen klaar om aan aan deze projecten meewerken. dergelijke functies te beginnen. Denkt u En zo zijn er nog heel veel leuke opte beschikken over commerciële talendrachten. Hele moeilijke en uitdagen- Carrière de, maar soms ook makkelijke op- Calco biedt haar medewerkers een TEN3OLLICITEERENSAMENBRENGENWE DRACHTENOMMEETEBEGINNEN4EVEEL meer dan gemiddelde carrière. Door die talenten tot ontplooiing. Maar ook onze wijze van detachering en uitvoe- ander management. Denk aan Accountopdrachten om op te noemen. ring van projecten kent Calco geen zo- MANAGERS 2ESOURCEMANAGERS 0ROJECT genaamde piramideopbouw. Een op- managers, Productmanagers, Docenten Interessante projecten Naast detachering is Calco gespeciali- bouw die zich kenmerkt met maar en- voor onze Master Class, etc. Maar carrièseerd in het op een resultaatverant- kele goed betaalde functies in de top re is ook groei in salaris. En dat gebeurt WOORDELIJKEWIJZEUITVOERENVAN)#4 en veel, we willen niet zeggen hopelo- dan dus ook. Is er bij veel werkgevers disprojecten. Calco voert deze projecten ze, maar wel minder betaalde functies cussie of de algemene verhoging nu UITOPHAARKANTOORIN!MERSFOORT4IJ onderin. Calco heeft er bijvoorbeeld 2,3% of 2,6% zou moeten zijn? Bij Calco dens het uitvoeren van deze projecten ook geen enkel belang bij om haar me- zijn verhogingen van 10% eerder norm maken we gebruik van onze eigen Cal- dewerkers langzaam te laten groeien dan uitzondering! co calculatiemethode, die recht doet omdat de functies onderin ook vervult aan maximale sturing door onze op- dienen te worden. Bij Calco is het eer- Leaseauto drachtgevers en maximale beheersing der omgekeerd. Wij hebben behoefte U heeft het voor het uitzoeken en ievan kosten door Calco. Denk aan vaste aan hoog geclassificeerde medewer- dere vier jaar komt er weer een nieuprijs per functiepunt voor nieuwe in- kers en hoe sneller u carrière maakt, we. Maar rijdt u liever met uw eigen formatiesystemen en een door ons zelf HOELIEVER4EVAAKMOETENWENEEZEG auto, dan kan dat. U krijgt dan van Calco ontwikkelde aanpak voor onderhoud gen tegen opdrachten voor projectlei- een kilometervergoeding. & beheerprojecten. Het leuke hieraan ding of testmanagement. Klinkt het voor u is de prettige sfeer waarin dit al- INGEWIKKELD3OLLICITEERENWELEGGEN Een opdracht om de hoek? LEMAALPLAATSVINDT6OORVEEL)#4ERSIS het u uit. Daar komt nog eens bij dat Wie weet. Iedere opdracht heeft zijn een zogenaamde “fixed-price” syno- het management binnen Calco uit ei- eigen locatie en iedere medewerker niem voor stress, overwerk en een gen gelederen komt. Calco trekt be- zijn eigen woonplaats. Om reistijd voor mopperende klant. Onze aanpak leidt wust geen management van buiten onze medewerkers en reiskosten voor tot een uitermate plezierige samenwer- aan. We zoeken onder onze eigen men- Calco zoveel mogelijk te beperken, treking en geeft onze projectteams veel sen constant naar talent dat zich bijvoor- den we bij reistijden langer dan een VOLDOENING:OALSUZIETVOERT#ALCO)4 beeld ook op commercieel gebied wil UURINOVERLEG3OMMIGEMEDEWERKERS

vinden een paar hotelovernachtingen een hoog analytisch vermogen onze per week juist prettig. Andere niet en enige eis. Dus uw vooropleiding of dan wachten we gewoon op een wel huidige beroep doen er niet toe. passende opdracht. Of we spreken met Leeftijd ook niet, hoewel de meeste de klant af dat we de opdracht maxiMaster Classers tussen de 18 en 35 maal een bepaalde tijd doen en daarna jaar oud zijn. wisselen met een Calco-collega die dichterbij woont. Belangrijk is wat voor Calco heeft haar kantoor in Amersu acceptabel is. foort. Uw woonplaats is minder belangrijk omdat Calco beschikt over opLeiding geven drachten in geheel Nederland. Het zal u verbazen hoeveel medewerkers in projecten nu al rapporteren aan een externe medewerker. Iemand SoftwareDevelopment: 3YSTEEM die zogenaamd ad interim is ingeontwikkelaars/Ontwerpers/Projecthuurd. Waarom zit daar een externe LEIDERS3PECIALISATIESDIEWIJZOE kracht? Waarom zit u daar zelf niet? KENZIJNOM*!6!*%% !30.%4 Omdat hij of zij zoveel meer heeft geCoolPlex, Oracle, C++, Delphi, etc. ZIENVANDEWERELD!LSU)#4 SYSTEMEN Quality Assurance:4ESTERS 4EST wilt laten werken voor organisaties, COÚRDINATOREN 4ESTMANAGERS moet u wel weten dat er meerdere opQuality & Consulting: (Business-) lossingsrichtingen zijn. Hoe u daar Consultants, Project-/Programachter komt? Door ook eens bij andere mamanagers. organisaties te kijken, maar wel met de Infrastructure Management:3YS zekerheid van de Calco-collega’s achTEEM .ETWERKBEHEERDERS 4ECH ter u. Calco biedt u die kansen. nisch specialisten, Infrastructuur consultants. Uitstekende beloning Werken bij Calco betekent een Als je met spoed honderdvijftig mensen goede salariëring, prima secunzoekt, moet je wel goed betalen. Dat daire arbeidsvoorwaarden, mobilidoen we ook, met uitgebreide emoluteit op maat, uitstekende loopbaanmenten. Als geld voor u belangrijk is, mogelijkheden, korte communidan vragen wij u de proef op de som te catielijnen, no-nonsensecultuur, nemen. Maar Calco biedt meer. Uw grote betrokkenheid, maandelijkgroei binnen Calco maakt u snel meer se bijeenkomsten met alle collewaard en dat betalen we u dan ook. ga’s en intensieve persoonlijke begeleiding. Management dat er Wie zoekt Calco? voor u is en niet andersom zoals we dat zo dikwijls zien. Heeft u net Calco zoekt ervaren en onervaren mensen. s%RVARENMENSENKENNENHETVAKEN zoveel ambitie als wij? Dan zien we uw reactie graag via www.calco-it.nl samen met u onderzoeken welke logische volgende stappen gemaakt kunnen worden. s/NERVARENMENSENLEIDT#ALCOVIA haar Master Classformule snel op. Binnen twee maanden bent u inzetbaar. Uw salaris maakt direct een flinke stap en krijgt u de beschikking Computerweg 1, Postbus 1181 over een leaseauto. De volgende 24 3800 BD Amersfoort maanden volgen wij u intensief en T 033 - 448 14 01 · F 033 - 448 11 46 combineert u praktijk met diverse E [email protected] · www.calco-it.nl aanvullende cursussen waardoor u op de 24e maand een volleerd vakman Acquisitie naar aanleiding van deze of vakvrouw bent. Om voor de Masadvertentie stellen wij niet op prijs. ter Class in aanmerking te komen, is

Economie

 

    

 


7

‘Bijltjesdag’

700 Internal Auditors zijn op zoek naar een Coördinator!

Aandeelhouder Fortis wil het bestuur de maat nemen

Het NIVRA is op zoek naar een Coördinator Internal Audit. U volgt (inter)nationale ontwikkelingen, initieert projecten en bent verantwoordelijk voor de implementatie ervan.

Redactie economie AMSTERDAM

Heeft u ruime ervaring als Auditor en heeft u affiniteit met

De Belgisch-Nederlandse bankverzekeraar Fortis verkeek zich zwaar op de overname van ABN Amro en staat daardoor nu voor een moeilijke beslissing. Boze aandeelhouders eisen een extra vergadering waarop ze de positie van het bestuur van de bankverzekeraar ter discussie willen stellen. Daarbij zouden ze ook Fortis’ boegbeeld Maurice Lippens ter verantwoording willen roepen. De top van Fortis beslist naar verwachting vandaag over het uitschrijven van een vergadering, die kan uitmonden in een bijltjesdag. Daar zit het concern niet op te wachten. Maar niet ingaan op de eis van de aandeelhouders kan Fortis ook schaden. Fortis staat voor een dilemma, meldde financieel analist Ton Gietman van Petercam. ‘Als ze niet instemmen met de vergadering, dan blijven ze onder druk staan van de activistische aandeelhouders. Als ze wel akkoord gaan, dan lopen ze het risico dat bestuurders worden ontslagen.’ Fortis betaalde 24 miljard euro voor de Nederlandse activiteiten van ABN Amro. Het concern moest door de kredietcrisis zijn toevlucht zoeken tot een noodingreep om financieel gezond te blijven. Het aandeel Fortis maakte hierdoor een flinke duikvlucht. Bestuursvoorzitter Jean-Paul Votron stapte op, maar dat was voor beleggers niet voldoende. Ze willen nu ook andere bestuursleden de maat nemen. 1

vaktechnische ontwikkelingen? Kijk op vijzelaar.com of bel

...

René Beukema 035 692 55 30.

Krombacher zou 1,5 tot 2 miljard waard zijn. PICTURE-ALLIANCE

Coördinator Internal Audit (m/v)

Bier Geruchten over grote overname

Heineken aast op het Duitse Krombacher Edward Deiters AMSTERDAM

...

Heineken overweegt de Duitse brouwerij Krombacher over te nemen. Dat meldde de Financial Times Deutschland gisteren op basis van bronnen uit de sector. Bernhard Schadeberg, brouwerijbaas en pater familias van de Krombacher-eigenaarsfamilie zou de afgelopen maanden meerdere malen voor gesprekken op het Heineken hoofdkantoor geweest zijn. Binnen het overnameplan zouden de eigenaren van Krombacher een minderheidsbelang van 10 tot 15 procent verkrijgen in de holding die Heineken controleert en zouden ze Krombacher blijven aansturen. Krombacher zou 1,5 tot 2 miljard euro waard zijn. Heineken liet het gisteren bij een ‘geen commentaar’. De woordvoerder

van Krombacher bestempelde het verhaal als een gerucht waar niets van klopt. ‘Wij hebben een duidelijke strategie op de Duitse markt met Krombacher en Schweppes en zien daarom ook geen aanleiding daar iets aan te veranderen.’ Volgens analist Gerard Rijk van ING Wholesale Banking kan een deal met Krombacher Heineken eindelijk in Duitsland op de kaart kan zetten. ‘Daar is het bedrijf ronduit zwak. Met een merk als Krombacher zouden ze er eindelijk een nationwide premium biermerk in handen hebben.’ Heineken is nu de wereldwijde nummer drie en door de nieuwe combinatie Inbev Anheuser Busch op grote achterstand gezet. Ter vergelijking: Heineken brouwde in 2007 rond de 139 miljoen hectoliter bier, de nieuwe wereldmarktleider brouwt maar liefst 422 miljoen hectoliter. 1

continuïteit in finance

Arbeidsmarkt

Gezocht: vier nieuwe topmannen Redactie economie AMSTERDAM

...

Gaat Patrick Cescau vertrekken bij Unilever, zoals de geruchten luiden? De bestuursvoorzitter van Unilever wilde dat gisteren niet bevestigen, maar zei een zoektocht naar een opvolger ‘gepast’ te vinden. Dan lijkt een officieel bericht niet ver weg meer. De bestuursvoorzitter van uitgever Reed Elsevier, de Brit Crispin Davis, was gisteren duidelijker bij de presen-

tatie van de kwartaalcijfers. Hij gaat weg in 2009 en laat een gezond bedrijf achter, dat immuun bleek te zijn voor de kredietcrisis. Maar daarmee zijn de headhunters nog niet klaar met hun werk. Want ook Fortis zoekt nog naar een vervanger van de onder druk afgetreden Jean-Paul Votron. En dan is er nog Shell, waar Jeroen van der Veer medio 2009 afzwaait. Spannend om te zien of op deze plekken Nederlanders terechtkomen. Dat is even niet de trend. 1

Voedingsindustrie

Unilever snikt, Nutreco lacht Redactie economie AMSTERDAM

...

Unilever kampt met de gestegen grondstofprijzen. De omzetgroei was goed, maar de verkopen namen af, als gevolg van die hogere grondstofprijzen, zo blijkt uit de gisteren gepresenteerd tweedekwartaalcijfers. Het is natuurlijk de vraag hoe lang Unilever het volhoudt om de gestegen prijzen zo succesvol door te berekenen aan afnemers. Omdat beleggers denken dat daar een einde aan komt, onderging het

concern gisteren een bestraffing op de beurs. Wat een verschil met dat andere voedingsconcern Nutreco, dat een grote omzet- en winstgroei wist te melden. Opvallend is dat Nutreco juist profiteert van de hogere grondstofprijzen, vooral nu de vraag naar vlees en vis hard groeit als gevolg van bevolkingsgroei en welvaartstoename in Azië. Dat leidt tot veel meer vraag naar Nutreco’s diervoeding, de divisie die het hardst groeit. Topman Wout Dekker zei daarom dat 2008 ‘een mooi jaar’ wordt. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................

WIE WORDT STUDENT ONDERNEMER 2008 Genomineerd: Danny Mekic’ Bart Robben Paul Luijting Mark Tigchelaar Peter van der Werf Reinier Linthorst Homan

met onderneming: Domeinbalie.nl Memoria Media Motivife MT Company South Sea Exclusive VoetbalTravel.nl

Wonen

MERENDEEL HUIZENKOPERS VINDT ENERGIELABEL ONZIN Ruim de helft van de huizenkopers denkt dat het energielabel geen bijdrage levert aan energiebesparing in Nederland. Dat blijkt uit een gisteren gepubliceerd onderzoek van onderzoeksbureau EIM Stratus in opdracht van brancheorganisatie VBO Makelaar. Slechts 37,6 procent van de huizenkopers zegt te letten op de aanwezigheid van een energielabel. Makelaarsorganisaties, waaronder de NVM, kraakten het systeem al eerder af.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................

Inflatie in eurozone Informatie over de genomineerden? www.studentenondernemersprijs.nl

De inflatie in de eurozone is in juli door de hoge energie- en voedselprijzen opgelopen tot een nieuw recordniveau van 4,1 procent op jaarbasis, aldus het Europese bureau voor de statistiek.

8

Economie

 

    

 


Rapport Olietekort vanaf 2010

Shell floreert, maar crisis komt Oliemaatschappijen varen wel bij de hoge olieprijs. Allemaal leuk en aardig, maar het Westen moet zich wel opmaken voor een nieuwe oliecrisis. Jan-Hein Strop AMSTERDAM

...

De grote oliemaatschappijen verdienen zich wezenloos dankzij de hoge olieprijs. Shell kwam gisteren met verbluffende cijfers, net als het Amerikaanse Exxon Mobile. In een wereld waarin olie steeds moeilijker uit de grond te halen is terwijl de vraag stijgt, verwacht Shell 35 à 36 miljard dollar te investeren, inclusief acquisities. ‘Het is het grootste investeringsprogramma in onze geschiedenis’, zei topman Jeroen van der Veer. Een veeg teken, deze uitspraak, zeker na lezing van het maandag gepubliceerde rapport van het gerenommeerde onderzoeksinstituut Clin-

HH

Probleem volgens Clingendael is dat de vraag het aanbod overtreft. De nu iets afnemende olieconsumptie in ontwikkelde landen kan de sterk stijgende vraag van groeiende economieën (vooral China) volstrekt niet compenseren. Hiermee wil Clingendael net als het invloedrijke IEA (International Energy Agency) voor eens en voor altijd duidelijk maken dat niet speculanten de prijsexplosie veroorzaken, maar olieschaarste. Die schaarste neemt niet af omdat de

gewone economische wetten niet meer opgaan, betoogt het rapport. Een van oorzaken is dat er voorlopig geen alternatief is voor olie. Om de prijs nog enigszins in bedwang te houden moet het Westen drastisch op oliedieet en versneld investeren in energie-innovaties, want één ding is zeker: China gaat het niet doen. Bovendien zouden de hoge prijzen in een gewone wereld een prikkel zijn om de productie te verhogen. Maar bij veel van de bij de Opec aangesloten landen gaat ook die wet niet meer op, zodat noodzakelijke investeringen achterwege blijven. 150 dollar per vat levert al meer dan genoeg op, dus waarom meer oppompen met alle ondernemingsrisico’s van dien? Shell en ander grote maatschappijen zouden best willen, maar de grootste olievoorraden staan onder controle van staatsbedrijven, die ook politiek ingezet kunnen worden. Dus Shell kan investeren wat het wil, het helpt maar een beetje. 1

• SNS Reaal 7,64% • Vastned Retail 7,46% • ING 7,09% • Randstad 6,83% • Wereldhave 6,83% • Wavin 6,76% • Fortis 6,54% • Binck Bank 6,41% • Logica 6,30% • Eurocommerc. Properties 5,59% • KPN 5,42% • Corio 5,32%

Het is goed mogelijk dat veel bedrijven door tegenvallende resultaten hun dividenden omlaag schroeven, maar dan nog zijn de percentages aantrekkelijk. Natuurlijk kan de beurs ook nog veel en veel verder dalen, maar verlies treedt pas echt op bij verkoop. Ach, en hebben veel van die hoogrentende spaarrekeningen ook niet allerlei beperkingen, waardoor de spaarder er maar beter lang vanaf kan blijven? 1

gendael. Dat stelt dat het record van bijna 150 dollar per vat slechts een voorproefje is van wat de wereld vanaf 2010 te wachten staat. Vijf jaar eerder dan verwacht zal er grote krapte op de oliemarkt ontstaan met als gevolg een langdurige periode van extreem hoge prijzen (+200 dollar), toenemende geopolitieke spanningen en het risico op een langdurige recessie.

Voorlopig geen alternatief

Beurs Beurs Vandaag Een belegger heeft altijd zijn dividend nog

Spaarrekening à 10%? Vandaag gaan Nutreco en Wessanen ex-dividend. Deze winstuitkering van de Damrak-bedrijven is de misschien meest onderschatte en mooiste parel van Beursplein 5. AMSTERDAM

...

‘Garandeert De Nederlandsche Bank ook mijn spaargeld bij Icesave?’, is momenteel zo ongeveer de meest gestelde vraag in Nederland. Wie de meeste rente betaalt tegen de minste voorwaarden is zo uit te vogelen op internet. Met minimaal 4% zonder voorwaarden hoeft niemand meer genoegen te nemen. Wat een verbetering ten opzichte van een jaar geleden, toen sparen hooguit een paar procentjes deed.

Die opgelopen percentages van nu zijn wel betrekkelijk. Gisteren berichtte de EUdat het inflatiepercentage in juli in Europa was opgelopen tot 4,1. Om over gevoelsinflatie maar te zwijgen met die dure benzine, voedsel en lastenverzwaringen. Zijn dit soort spaarrekeningen in deze dure tijden zeker goed voor kapitaalbehoud, voor groei komt meer kijken. Garantie tot de voordeur, maar op lange termijn zijn bijvoorbeeld aandelenbeleggingen daar wel geschikt voor. Wie sinds 1970 hierin belegde en menige beurs- en economische crisis beleefde, zag zijn geld gemiddeld 7% per jaar groeien. De spaarder slechts 2%. De truc zit ‘m vooral in het dividend, dat bedrijven aan hun aandeelhouders betalen. Met een AEX

die rond 400 schommelt, heeft de belegger die in 1997 begon nog geen stuiver koerswinst geboekt. Wel pakte hij al die tijd het jaarlijkse dividend van de AEX mee, iets van 3%. Hoe goedkoop aandelen op dit niveau zijn, maakt het dividendrendement van de AEX en AMX momenteel duidelijk. Hieronder de lijst van maar liefst negentien van de 46 AEX- en AMX-fondsen die nu een hoger dividendrendement hebben dan 5%. De gehele AEX levert momenteel 4,67% op, de AMX 4,68%. • Océ 10,34% • Heijmans 10,13% • Wessanen 10,08% • BAM 9,04 • USG People 8,34% • Aegon 8,33% • Arcadis 8,33%

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Valiant lacht iedereen uit 111

De kredietcrisis heeft de complete banksector diep in het rood geduwd. De hele banksector? Nee! Eén klein bankje blijft dapper weerstand bieden aan de malaise op de beurzen. Het Zwitserse Valiant staat bijna 12% hoger dan een jaar geleden en is daarmee de enige winnaar tussen de 62 banken in de Dow Jones Stoxx Banking Index. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................

Het Panel

STELLING: AEX EN NV NEDERLAND 111

Na alle overnames zitten er nog slechts 21 aandelen in de AEX 25. Begin september is er redding: Fugro en USG People komen dan zeker en BAM en Wereldhave waarschijnlijk in de index, meldt NYSE Euronext. Is de index een goede afspiegeling van het Nederlandse bedrijfs- en beurswezen? .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................

Aanfluiting

Prima

Illusie

AD VAN TIGGELEN (AANDELENSTRATEEG ING)

CEES SMIT (VERMOGENSBEHEERDER TODAY’S)

JACQUES POTUIJT (COLUMNIST IEX, CASH, VEB)

111

111

111

‘De AEX geeft een uitermate verwrongen beeld van het Nederlandse bedrijfsleven, waarbij de hoge weging van Arcelor Mittal helemaal een aanfluiting is. We zijn maar een klein landje en onze beurszwaargewichten zijn internationals. Gelukkig zorgt de instroom vanuit de AMX geleidelijk voor een meer Hollands karakter. ’ 1

‘Ja, ik vind van wel. De index is een goede afspiegeling van de Nederlandse beurs en economie. Wel komen er minder liquide aandelen, ofwel minder goed verhandelbare aandelen in de AEX. Daardoor wordt de afdekking van grote transacties in afgeleide producten wel steeds moeilijker.’ 1

‘De representativiteit van een index is een geliefkoosd onderwerp voor puristen. Vergelijkbaar met de vraag die middeleeuwse filosofen bezighield: hoeveel engelen passen op de punt van een speld? Een index, letterlijk wijsvinger in Latijn, geeft een vingerwijzing en elke vorm van exactheid is een illusie.’ 1

Zomer 2008

 

    

 


STERKE VERHALEN zee

Nova Zembla

Waanzinnig toeval, pure heldenmoed of broodje aap; vier verslaggevers zoeken het sterkste verhaal.

Kara zee

a Len

D

St Petersburg

S

I

B

S L

A N

Vo lga

© GRAPHIC NEWS

Do

U

D Ob

isey Yen

n

Moscow R

Angara

Baikalmee

Chita

KAZACHSTAN

GODELIEF SWANK

...

Moskou Rusland

p zee

1000km

AN

9

MILJARDAIR ZIT AL VIJF JAAR VAST Hun zoon was ooit een van ’s werelds prominente grootverdieners. Nu zit hij in een gevangenis in Oost-Siberië. ‘En hij had zoveel voor Rusland kunnen doen’, zeggen de ouders van voormalig Yukoseigenaar Mikhail Khodorkovsky.

... De ouders van de rijkste man van Rusland zitten er sober bij. In hun eenvoudige woonkamer, even buiten Moskou, zetten Boris en Marina Khodorkovsky zelf thee en koekjes klaar voor hun bezoek uit Nederland. Op de vraag of ze geen bediendes hebben, steekt de moeder van de miljardair en oligarch haar handen op. ‘Twee. Mijn linker- en rechterhand.’ Boris en Marina moeten tegenwoordig acht uur vliegen om hun enige zoon te bezoeken. Mikhail Khodorkovsky (45) werd vijf jaar geleden door Poetin geparkeerd in een gevangenis in Oost-Siberië. Hij was te rijk, te machtig, maar bovenal: te kritisch. Hij sponsorde oppositiepartijen en zat als eigenaar van oliebedrijf Yukos met veel prominenten aan tafel – van George Bush tot de communistische leiders van China. Hij maakte er geen geheim van dat hij vond dat het leger en de veiligheidsdiensten te veel macht hadden. Diezelfde veiligheidsdiensten pikten hem in oktober 2003 uit zijn privéjet. De officiële aanklacht luidde: belastingfraude. ‘Maar hij vraagt al vijf jaar om een kopie van de boekhouding van zijn bedrijf, en die krijgt hij niet’, zegt zijn moeder. ‘Dus hij kan vanuit zijn cel niet eens aantonen dat hij onschuldig is.’ De tegoeden van Yukos werden bovendien meteen na de arrestatie bevroren. Het tijdschrift Forbes, dat Khodorkovsky een paar jaar geleden nog tot de twintig rijkste mannen ter wereld rekenende, schat dat van zijn vermogen van vijftien miljard nu nog ‘slechts’ een half miljard over is. Maar daar spreekt Marina niet over met haar zoon tijdens de schaarse driemaandelijkse bezoekjes. ‘Dat is

Marina en Boris Khodorkovsky: trots op hun schatrijke zoon en bevreesd om zijn lot.

Zo’n intelligente man in de cel, wat een zonde ‘Dit land heeft meer mensen nodig zoals Mikhail, die geloven in democratie’ een verboden onderwerp, volgens de gevangenisdirectie. Net zoals olie dat is, en zijn toekomstplannen.’ Het is haar ook verboden hem te knuffelen. Of om fruit voor hem mee te nemen in één stuk. Alles moet eerst in kleine stukje gesneden worden, zodat de bewakers kunnen zien dat er niks in verstopt zit. ‘Toch neem ik het iedere keer voor hem mee’, zegt ze, terwijl ze frunnikt aan het kruisje om haar nek. Dat was ooit wereldnieuws. Marina deed het af in de rechtszaal, met de woorden dat als God zou bestaan, hij zulk onrecht niet zou toestaan.

Moppen vertellen ’Als ik Misha bezoek, trek ik mijn mooiste jurk aan, en ga ik van tevoren naar de kapper’, zegt ze iets opgewekter. ‘Ik wil dat hij denkt dat het goed

gaat met me. In werkelijkheid kan ik nachten van tevoren niet slapen. Maar als ik daar ben kletsen we wat over de school voor weeskinderen die hij heeft opgericht. En we vertellen elkaar moppen. Op de terugweg herhaal ik ons gesprek als in een film. Ik sluit mijn ogen en zie mijn zoon.’ Haar man Boris, in grijs kostuum, doet ondertussen alsof hij het gesprek niet hoort. Hij knikt af en toe wat, en voert zijn cakeje quasi-stiekem aan de hond. ‘Het is beter als mijn vrouw het woord doet’, reageert hij als we naar hem blijven kijken. ‘Ze is mijn persattachee’, klopt hij haar lachend op de schouder. Dan serieuzer: ‘Ik ben een emotioneel mens. Ik kan exploderen en daar schrikken journalisten van. Dan zeg ik dingen die ik beter niet had kunnen zeggen.’ Hij haalt diep adem, er klinkt een zacht piepje. ‘Ik kan er niet zo goed tegen, al die dingen die ze over Mikhail schrijven. Dat hij alleen zichzelf zou verrijken. Mikhail investeerde de laatste jaren juist in het onderwijs, dat in Rusland van een laag niveau is. Hij vond dat educatie niet alleen wiskun-

de en geschiedenis moest omvatten, maar ook theater, dans, en les in onafhankelijk denken. Hij heeft destijds een school voor weeskinderen opgericht, die wij nu draaiende houden. Dit land heeft juist meer mensen zoals Mikhail nodig, die geloven in democratie, in Rusland.’

Puissant rijk De berichten dat hun zoon op een oneerlijke manier aan zijn geld zou

zijn gekomen – de jonge zakenman werd puissant rijk doordat hij na de omwenteling voor een habbekrats een oud Sovjet-staatsbedrijf opkocht – wuiven ze weg. ‘In de jaren negentig was de oliebranche compleet verouderd’, vindt moeder. ‘Ze gebruikten niet alleen ouderwetse technieken, niemand wist precies wat de bazen met de olie deden. Aan wie ze verkochten. En de werknemers kregen amper uitbetaald. Misha heeft het bedrijf gemoderniseerd, achterstallige lonen uitbetaald, en Yukos tot een transparant en internationaal bedrijf gemaakt. Het bloeide als nooit tevoren. Daarom heeft de overheid het ook ingepikt.’ Geschrokken kijkt ze even haar man aan, om te checken of ze in de hitte van het moment niet te veel heeft gezegd. Dan komt de klapper met foto’s van de 250 schoolkinderen op tafel. De ogen van zowel Marina als Boris lichten direct op. ‘Dit is Tanya’, wijst Marina een meisje met sluik donker haar aan. ‘Ze is hier op 10-jarige leeftijd door haar vader naartoe gebracht. Ze is geen wees, maar komt uit Tajikistan, en had granaatscherven in haar hoofd. De eerste nacht dat ze hier woonde, heeft ze het haar van alle poppen op school afgeknipt. Maar ze is niet weggestuurd. Integendeel. Nu is ze een keurige dame die net afgestudeerd is, in hetzelfde vak als Mikhail: de olie- en gasuniversiteit.’ Wat vinden ze eigenlijk het ergste aan de gevangenschap van hun zoon? ‘Als staatsburger van Rusland ben ik trots op hem’, zegt Marina. ‘Maar als moeder vrees ik iedere dag voor zijn leven.’ Vader Boris denkt even na. ‘Ik vind het eigenlijk vooral zonde. Dat zo’n intelligente man als mijn zoon al vijf jaar in de gevangenis zit. In die tijd had hij zoveel voor Rusland kunnen doen.’ 1

  


$$$$ $$$ 
$
$ #$$ $ $ $!$ $$$$ $ $ $ $ $$  $$$$$ $$$$"$$ 

   

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................................................................................................................................

Talk of the town

Samen wonen In de kommunalka-huizen heb je je eigen woonkamer, maar deel je keuken en bad. Het zijn een veertigtal appartementen, die via een intern bruggetje verbonden zijn. Van de buitenkant oogt het als een normaal complex, totdat je de bijgebouwen ziet. Daarin zitten alle badkamers, keukens, sportruimtes én een kinderopvang. De ‘kommunalkahuizen’ in Moskou en Sint Petersburg zijn in de jaren dertig gebouwd volgens het communistische ideaal. Sla-

pen deed ieder gezin op zichzelf, maar wassen, koken en ontspannen deed je samen. ‘Stop het monopolie-leven! Leef samen!’ was een reclameslogan uit de Sovjettijd. Klinkt idealistisch, maar volgens deskundigen propageerden de communisten deze woonvorm vooral om het grote woningtekort in de steden op te lossen. Je kunt simpelweg meer mensen in een huis

kwijt als ze de faciliteiten delen. Net als bij studenten. Bovendien werkte het niet, dat gemeenschappelijk wonen. In de gedeelde keukens en badkamer hingen weliswaar ingewikkelde schoonmaakroosters, maar mensen bleven hun eigen afwasbak of voetmatje meebrengen. Een onaardige buurman stond te boek als ‘vies’: het ergste wat je in deze woonvorm over iemand kon zeggen. Ook wantrouwde men elkaar, doordat het bijna onmogelijk was om de privéruimtes goed af te sluiten. Mislukt of niet, toch wonen er nog steeds veel mensen in deze woonvorm – in Sint Petersburg zelfs een kleine tien procent. Het zijn mensen die niets

beters kunnen betalen, die het appartement geërfd hebben óf die plotseling de charme inzien van dit communistische erfgoed. De roep om deze gebouwen te behouden, wordt dan ook steeds groter. Vooral burgemeester Loezjkov van Moskou heeft er een handje van om historische gebouwen met de grond gelijk te maken en er iets futuristisch neer te zetten. ‘Er zijn van die idealisten die het restaureren van een paar oude bakstenen als hoger doel zien’, vindt hij. ‘Maar wat is er mis mee om een bouwvallig gebouw te slopen en er een nieuw pand neer te zetten?’. Veel, vindt een groeiende groep sentimentele Russen. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ............................................................ ..........................................................

Record (1)

Het weer

Record (2)

De Russische Federatie is met ruim zeventien miljoen vierkante kilometer het grootste land ter wereld. De nummer twee, Canada, is bijna de helft kleiner.

Moskou: 25°C/15°C, bewolkt Chita: 28°C/17°C, zon Moermansk: 6°C/6°C, regen

Een 33-jarige Rus uit Lakhta is de trotse bezitter van het wereldrecord pannenkoeken eten. Hij werkte er in een uur 73 naar binnen.

10

Lifestyle

 

    

 


Test

De nieuwe Illy gaat de strijd aan met de Nespressocups Dirk Koppes AMSTERDAM

...

Nadat een bruine tsunami van senseo’s over Nederland stroomde, volgde een aanzwellend schuimbeekje Nespresso-apparaten. Een nieuw apparaat komt deze week uit de Illy-fabrieken. Kan het iperespresso-capsule-systeem tot een dijkdoorbraak voor het Italiaanse bedrijf leiden?

Espressonista’s zweren bij hun ECM, Jura Impressa of hun Ascaso Duo. De winst voor Illy zou bij de doelgroep van de Nespressocups vandaan moeten komen: hoogopgeleid, financieel bereid om voor luxe koffie te betalen. Om het nieuwe Illy-systeem te testen, hebben we vier young professionals uitgenodigd voor een test. In de linkerhoek gekleed in een zwartgrijze

De X-7 van FrancisFrancis.

omhulling: een Krups-apparaat voor cups. Rechts staat een roodglimmende X7, het nieuwe apparaat van FrancisFrancis voor iperespresso-capsules. Bewonderende blikken naar het retrodesign van Illy. De knalrode uitvoering valt niet bij iedereen goed, maar ‘het imperiaaltje bovenop om kopjes voor te warmen geeft net iets extra’, stelt accountant Max. ‘Als het om milieuvriendelijkheid gaat, kunnen beide merken elkaar in de ogen kijken’, concludeert ingenieur Martine. Zowel de aluminium cups als de plastic capsules zorgen voor instant schuldgevoelens. Uiteindelijk gaat het om de smaak. Juriste May prijst het gladde schuim van de Illy. ‘Geen storende belletjes.

Een bittertje, maar de koffiesmaak overheerst.’ Ombudsman Bas vindt Nespresso romiger en zachter. Uiteindelijk geeft Martine de voorkeur aan het Illy-apparaat, omdat de koffie warmer is. Accountant Max vindt dat Illy wel een ‘elegante smaakbeleving’ oplevert, maar dat Nespresso meer koffiesoorten aanbiedt. Einduitslag: 2 Illy versus 2 Nespresso. Wie stabiele kwaliteit wil, kiest voor Illy. De liefhebber van afwijkende smaakjes kan beter bij Nespresso terecht. Qua gebruiksgemak ontlopen de systemen elkaar niets, dus zal de keuze ook door de voorkeur voor retro-X7-design of koele Krups bepaald worden. 1

Expositie Mannenmode in Den Haag

Ideale man maakt indruk op vierkante millimeter Dit is het jaar van de man en zijn stijlvolle kloffie. Het Gemeentemuseum Den Haag brengt een hommage aan de kleurrijke geschiedenis van mannenmode. Geneviève van Velzen DEN HAAG

...

Wambuizen van velours frisé, kuitbroeken, sarongs; de zelfbewuste en geklede man heeft het door de eeuwen heen gedragen. En aan dié zelfbewuste man met cachet en de geschiedenis van de mannenmode, brengt het Gemeentemuseum nu een ode met de expo De Ideale Man. Aan de hand van thema’s – lichaamsvervorming, militaire invloeden, sportkleding, futurisme en de dandy – wordt er aandacht besteed aan de verschillende maatschappelijke invloeden op de outfit van de man en de diversiteit binnen mannenmode.

ken, François Mitterrands grijze maatpak, en Elvis’ marineblauwe pyjama. Maar ook Walter van Beirendoncks herinterpretatie van de borstkas. Zijn idee: een plastic fluorescerend geel jack met opblaasbare borst en sixpack. Ninke Bloemberg heeft de expositie met Madelief Hohé samengesteld. De kostuums komen uit de eigen collectie, zijn geleend van musea en modehuizen als Christian Dior Couture en Maison Martin Margiela. Bloemberg: ‘Eindelijk hebben we een grote overzichtsexpositie over mannenmode. Het was een wens die intern erg leefde. Elk jaar organiseren we een grote modetentoonstelling, opvallend was dat de man en zijn kleding daar constant onderbelicht bleven. We gaan in op de actualiteit want het thema mannenmode leeft sinds kort erg in de samenleving.’

Mondiale trend De pyjama van Elvis Wat is er te zien? Een negentiende eeuws bruidegomskostuum uit Mar-

Het museum haakt inderdaad in op de mondiale trend. De grootmeesters van de modescene kleden naast hun

Overzichtsexpositie van mannenmode met links Walter van Beirendoncks creatie in het groen. OOF VERSCHUREN

vaste clientèle, vrouwen, steeds vaker mannen. Vivienne Westwood, John Galliano, Jean Paul Gaultier versieren de mannelijke schouderpartij en borst. Tel daarbij op dat modestudenten steeds vaker afstuderen met een eigen mannencollectie. De blikvangers van de collectie zijn de gekleurde Franse mannenpakken uit de periode 1760 -1780. Aan de vooravond van de Franse revolutie droeg de mannelijke fashionista rijk gedecoreerde pakken van zijde of velours, vaak afgewerkt met kanten

mouwstrook, kanten details om de hals of een zachtroze pak met geborduurde abstracte bloemen. ‘Tegenwoordig associëren we kant, roze en bloemen met damesmode. Het is interessant om te zien hoe de perceptie van mannelijkheid door de eeuwen verandert’, zegt Bloemberg. De Ideale Man doorbreekt speels vooroordelen en taboes over mannenkleding. ‘Er is lang sprake geweest van omgekeerde discriminatie’, zegt Bloemberg. ‘Kijk maar naar de garderobe van de vrouw. Vrouwen kunnen gemakkelijk met een driedelig pak en stropdas over straat. Een man daarentegen moet het nu niet wagen in een

rok over straat te gaan. Best vreemd, aangezien ook mannen in de westerse wereld eeuwenlang een rok, tuniek of jurkachtige kleding hebben gedragen. Mannenmode van nu onderscheidt zich van vrouwenmode door het ambacht. De laatste 150 jaar was er maar weinig mogelijk in de mannenmode. Hierdoor kwam de persoonlijke smaak van de drager alleen tot uiting in details. Bij mannenkleding gaat het om creatief versieren op de vierkante millimeter.’ 1 De Ideale Man tot en met 26 oktober, Gemeentemuseum Den Haag www.gemeentemuseum.nl

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... Functie eisen: 23!*+"' 3.'33*%'+3,% 23(3(',,-%3" '+!))' 23.(%3.((*3.*',/((*%"#$!" !(('&$('*'&"' "#30"#'3()30($3'*3',!(-+"+,3 &/*$*+3"3()3-%%,"&+"+3 ('+3,&3/"%3$(&'3.*+,*$'

',3-3()30($3'*3'3 %'0'3**"1*
3 '3/"%,3-3('03“Raggers familie” -",*"' &,3-3'3(',,3()3&,3!',%3.'3&*(' '

Wij zijn op zoek naar schoonmaak specialisten voor o.a.: 23%(*('*!(- 23'*!(-3'3,!'"+!3"'+,%%,"+ *"'+,'3.'3 
3*-,(3)*3--*

&+,%"#$3((*3 33",!((*'  33  .'&*(' '* *+'% WWW.RAGGERS.NL

Veiling

VICTORIA’S ONDERBROEK Een lange onderbroek uit de garderobe van de Britse koningin Victoria heeft woensdag ruim 5.700 euro opgebracht bij een veiling in het Engelse Derbyshire. Het handgemaakte ondergoed was eigendom van de familie van een hofdame. Onbekend is wie de nieuwe eigenaar is. Ook een onderjurkje van de koningin ging onder de hamer. Dit item werd voor ruim vijfduizend euro afgetikt. Een nachthemd leverde bijna zevenduizend euro op.

HH

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................

Bril van Galliano John Galliano lanceert september volgend jaar zijn eerste collectie corrigerende brillen en zonnebrillen. Fabrikant Marcolin is verantwoordelijk voor de productie en distributie van de brillen.

Reizen

 

    

 


11

Westmann Islands. TOLLI EINISSON

Festivals Internationale feesten waar je geweest moet zijn

Reis om de wereld in vijf festivals Henley-on-Todd Regatta, Australië

Het is zomertijd en dat betekent zon, zee, strand en... festivals! Maar waarom zou je binnen de Nederlandse grenzen blijven? Vergeet Lowlands, vergeet Pinkpop, het is tijd voor het échte werk. Ellen van Ruiten

...

Aloha Festivals, Hawaii Met een eiland als Hawaii als festivallocatie kan het bijna niet misgaan – het weer is hier zo perfect dat er niet eens een woord voor ‘weer’ bestaat! Op dit evenement op Big Island wordt al zestig jaar de Hawaiiaanse cultuur vereerd met traditionele ukelelemuziek en huladansen. Allemaal tegen een achtergrond van regenwouden, bergen en uitgestrekte lavawoestijnen. Ben je de ukelele zat? Swing dan in je strokenrokje en kokosnotenbikini met nog een kwart miljoen mensen mee op de gigantische blockparty’s in de hoofdstad Honolulu. 1 september-15 oktober

La Tomatina, Spanje Als voedselgevechten jouw ding zijn, zet dan koers naar het onbeduidende Spaanse stadje Bunol. Dat verandert

La Tomatina. ALICJA IGNATOWSKA

elke laatste zondag van augustus in één groot tomatenzwembad. Wanneer de karren met 125.000 kilo aan overrijpe tomaten gearriveerd zijn, barricaderen winkeleigenaren hun hebben en houden en vullen de straten zich met 20.000 locals en toeristen om ‘s werelds grootste hoeveelheid bolognesesaus te maken. De tomaten vliegen je om de oren en het is gooien of verzuipen. Na twee uur maakt een sirene er een einde aan en is het wegwezen geblazen als tonnen water van het Romeinse aquaduct door de straten worden gepompt. Daarna is het tijd voor, hoe kan het ook anders, een Bloody Mary.

Wat doe je als je een bootrace wilt houden in een droge rivierbedding? Dan trap je gewoon de bodem uit je boot, stap je in het wrak en ren je naar de finish. De inwoners van Alice Springs in Australië kwamen met deze creatieve oplossing toen de bedding van Todd River droogviel. Nu staan teams van over de hele wereld klaar om badkuipen, roeiboten en complete jachten op te tillen tot hun dijen en als Fred Flintstones naar de finish te spurten, aangemoedigd door het publiek en grote hoeveelheden bier. 30 augustus

Deze uitschieter neemt elk jaar de Westmann Eilanden, elf kilometer van de IJslandse kust, over. Reken op rokende vulkanen, enorme vreugdevuren en genoeg drank om het massaal toegestroomde publiek drie dagen lang dronken te houden. Plus natuurlijk muziek uit IJsland, Groenland en de Faeröereilanden. Eerste weekend van augustus.

Lake of Stars

Lake of Stars, Malawi Met de kick-off in 2004 is dit evenement aan de oevers van het Malawimeer een groentje onder de festivals, maar wel eentje om je vingers bij af te likken. De sterren vind je hier zowel boven het meer als op het podium. Muziek van lokale artiesten wordt gemixt met beats van internationaal bekende dj’s. Onder andere de mannen van Groove Armada en Basement Jaxx sierden in het verleden de lineup en ook dit jaar is de Britse inbreng weer overweldigend. 10-12 oktober

Nú in de winkel

Westmann Islands Festival, IJsland

Laatste zondag van augustus

Henly-on-Todd Regatta

IJsland is cool en de festivals zijn hot!

Deze pagina is samengesteld door reismagazine Columbus

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................

Festivals in het Verre Oosten





#
!



OLIFANTEN, KAMELEN EN EEN ZEE VAN LICHT Kandy Esala Perahera, Sri Lanka

Loy-Krathong Festival, Thailand en Laos

Honderd kleurrijk uitgedoste olifanten en duizenden boeddhisten trekken naar de oude stad Kandy in de heuvels van Sri Lanka, ter ere van de heilige tand van Boeddha die wordt bewaard in een plaatselijke tempel. Tempelmonniken, Kandy-dansers, vuurspuwers en muzikanten trekken door de straten in spectaculaire optochten. Van 10 tot 20 augustus.

Eer de godinnen van de vijf elementen en laat je eigen krathong te water, een bootje in de vorm van een lotusbloem dat gevuld is met een brandende kaars en wierookstokjes. Rivieren, kanalen, meren en zelfs de zee worden verlicht door duizenden lichtjes. Ook de hemel staat in brand, met dank aan een heel legertje Thaise heteluchtballonnen, beter bekend als Sky Lanterns. Laatste week van oktober en eerste drie weken van november.


 


Jaarmarkt van Pushkar, India Woestijnnomaden trekken elk jaar naar Pushkar in Rajasthan om deel te nemen aan de grootste kamelen- en veemarkt ter wereld. Gevolg: een chaotische zee van maar liefst vijftigduizend kamelen, muzikanten, handelaren en toeristen. Onbetwist hoogtepunt: de kamelen- en paardenraces die steevast onder luide muzikale begeleiding plaatsvinden. Van 10 tot 13 november. Zelf de jaarmarkt bezoeken? Boek een festivalreis, 23 dagen vanaf € 1.749, www.baobab.nl

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................

Geen hotdogs

The naked chef

China heeft hondenvlees tijdelijk van het menu geschrapt om bezoekers van de Olympische Spelen niet te beledigen.

Wie nudisme en culinaire hoogstandjes wil combineren, gaat naar New York. Maandelijks komen hier vijftig naakte tafelgasten bijeen.

$



 






 







  


!



"

 


!






                     

Het Verhaal

12

 

    

 


‘BLIJF VECHTEN, DAT IS MIJN BOODSCHAP’ In het geheim weglopen van je Turkse man en kinderen, uit angst voor eerwraak onderduiken, en nu met je nieuwe vriend én je ex voetbal kijken. Halime (41) bewijst dat dit scenario werkelijkheid kan worden. Peter Wierenga ROTTERDAM

...

‘Het contact met mijn ex is nu goed’, vertelt ze met licht-Rotterdamse tongval. ‘Ja, dat is enorm bewonderenswaardig voor een Turkse man. Het interesseert hem gewoon niet wat mensen ervan vinden.’ Hoe anders is haar vader. ‘Die heb ik op vaderdag nog gezien, maar dat voelde als een afscheid’, zegt Halime in haar flatje. ‘Ik weet zeker dat hij niets meer met me te maken wil hebben, zodra hij achter mijn boek komt. Daarin komt hij er niet zo best vanaf. Om hem te sparen heb ik onze achternaam weggelaten. Ondanks alles blijft hij mijn vader, ik zal altijd van hem houden.’ Haar donkere krullen verraden een mediterrane afkomst. Haar Turkse vader kwam hier als gastarbeider en huwde een Nederlandse vrouw. Halime groeide op in Rotterdam en kreeg met steeds meer beperkingen te maken. Haar vader, die gebukt ging onder hevige rugpijn en werd afgekeurd, ontpopte zich als een tiran. Ze mocht nooit naar schooluitjes. En geen kunstzinnige opleiding doen. Halime pikte alles. Tot ze vijf jaar geleden haar leven overhoop gooide en wegvluchtte van haar gezin. In Ongeschreven tradities zwiert Halimes pen door haar levensverhaal. Drama, met gevoel voor humor gebracht. ‘Dat was mijn wapen om te overleven. Eigenlijk was het niet om uit te houden, maar er zijn altijd argumenten waarom je toch niet in opstand komt. Ik heb mijn vader vaak vergeleken met een sekteleider. Hij kon alles zo vertellen dat het waar was.’ Want hij bepaalde haar volledige leven. Zelfs bij haar bruiloft in Turkije, met haar neef, geeft ze niet zelf het jawoord. Ze wacht bij een tante

‘Eigenlijk was het thuis niet om uit te houden, maar er zijn altijd argumenten waarom je toch niet in opstand komt’

Als kind met vakantie in Turkije.

tot vader alle plichtplegingen heeft vervuld. Daarna mag ze in bruidsjurk op de foto. Gevolgd door een absurde huwelijksnacht, die uitgesteld moet worden vanwege een ongelukkig getimede ongesteldheid. Tot chagrijn van de schoonfamilie, die wacht op het bewijs van haar maagdelijkheid. Als het eenmaal zover is, vloeit er slechts een beetje bloed, maar met een westerse moeder is Halime toch al verdorven...

Geen schroom over seks Ze doet mee met de poppenkast. En dan is niet alles wat het lijkt. Tot haar verbazing praten de vrouwen in Turkije onderling zonder schroom over seks. Thuis was dat altijd een groot taboe. ‘Ik had een klasgenoot die homo was, dat werd natuurlijk niet geaccepteerd. En toen we voorlichting kregen bij biologie, werd mijn vader woest.’

‘Met een sjaaltje om moest ik naar koranles, maar ik verstond er niets van.’

Met een glimlach: ‘Zoals wij hier nu zitten, dat zou ik vroeger nooit gedaan hebben. Ons wordt ingeprent dat je nooit alleen mag zijn met een jongen of man. Als meisje heb je het al moeilijk, zo creëer je ook nog een schuldgevoel. Toen ik als apothekersassistente mannelijke klanten moest helpen aan de balie, voelde dat als een enorme zonde.’ Met haar huwelijk hoopt ze enigszins te ontsnappen, maar haar vader blijft de dominante partij. Met man en kinderen woont ze in bij haar ouders. Ofschoon ze niet fysiek mishandeld wordt, blijft Halime zich beperkt voelen. ‘Ik weet nog dat ik terugzwaaide naar een apotheekbezorger die langsreed en toeterde. Mijn ex-man was bóós... Belachelijk. Daar hangt je eer toch niet vanaf?’ Dat ze uiteindelijk wegloopt, komt mede door de bewaker van de apotheek waar ze werkt. Ze krijgen

een verhouding. Hij geeft haar zelfvertrouwen, een tot dan toe onbekend gevoel. Norbert (zo heet ie in het boek) blijkt echter een oplichter. Hij ‘leent’ tienduizenden euro’s van haar. Ze kan er naar fluiten. Vanuit een opvanghuis stopt ze de relatie. De spanningen lopen vaak hoog op in de Blijf-van-mijn-lijfhuizen. Regelmatig moet er iemand verkassen, omdat de grond te heet onder haar voeten wordt. Ook Halime ziet meerdere opvangadressen, met wisselende ervaringen. ‘Zo waren ze in Nijmegen vrij laks. Daar wisten de taxichauffeurs meteen waar ik wezen moest. Of werd een vrouw na een ontmoeting doodleuk door haar ex teruggebracht. In een land als Nederland is het moeilijk om anoniem te blijven, dat begrijp ik. Toch moet de veiligheid beter. Want bij eerwraak gaat het om meer dan alleen een boze ex. Dan worden er familieleden

en soms zelfs huurmoordenaars ingeschakeld.’

De moord op Zeynep Boral Vooral de moord op Zeynep Boral, vorig jaar juni op het station in Alkmaar, kwam als een schok. De dreiging van haar ex-man werd ondanks meerdere aangiften onderschat. Met fatale afloop. Op een vol perron schoot hij eerst Zeynep en daarna zichzelf dood. ‘Met mijn boek wil ik buitenstaanders meer inzicht geven. Het moet op de politieke agenda blijven.‘ Het drama raakte Halime des te meer omdat ook haar eigen familie uit het behoudende Batman komt, net als die van Zeynep. Nu in Turkije eerwraak harder wordt aangepakt, met levenslange gevangenisstraffen, verzinnen ze andere oplossingen in Batman. Zo is het aantal zelfmoorden onder jonge vrouwen dramatisch gestegen. ‘Ik blijf altijd

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................

Uithuwelijking

Oranje Huis

‘STRENGERE REGELS VOOR IMPORTBRUIDEN ZIJN GOED’

‘EEN OPEN OPVANGHUIS KAN NIET BIJ EERWRAAK’

In De importbruid beschrijft de Turkse Hülya Cigdem hoe het is om opeens in een wildvreemd land terecht te komen. Halime: ‘Dat is heel herkenbaar, het is goed dat ze de praktijk van uithuwelijking aan de kaak stelt. Je weet niets, spreekt de taal niet…’ Wat haar betreft wordt uithuwelijking bestreden. ‘Ik heb ooit Femke Halsema een mailtje gestuurd toen dat speelde in de Tweede Kamer, maar kreeg helaas nooit een reactie.’

In Alkmaar wordt op dit moment het Oranje Huis ontwikkeld, een nieuw soort blijf-van-mijn-lijfhuis. De locatie hiervan wordt bewust niet geheim gehouden. Dit moet voor bewustwording zorgen, namelijk dat huiselijk geweld onacceptabel is. Het geweld stoppen is het voornaamste doel, niet per se het beëindigen van de relatie. Daarom kunnen de inwoners in contact blijven met vrienden en familie.

Een verbod op uithuwelijking, waar ook bondskanselier Angela Merkel in Duitsland voor pleit, is er niet gekomen. Wél is het moeilijker geworden om importbruiden naar Nederland te halen. ‘Dat is jammer als er echte liefde in het spel is. Ik ken iemand die het nu bijna niet meer voor elkaar krijgt om haar geliefde hier te krijgen. Toch vind ik het goed dat er strenger mee omgegaan wordt. Al verzinnen ze heus wel nieuwe listen hoor...’

ANP

Volgens de initiatiefnemer, de Blijfgroep, kan het Oranje Huis professioneel worden beveiligd. Maar Halime is sceptisch: ‘Laatst was ik bij een brainstorm hierover, met wetenschappers, hulpverleners en vrouwen die in een opvanghuis gezeten hadden. Zo’n plan voor openheid, dat kán niet bij eerwraak.’ De zacht sprekende vrouw verheft haar stem. ‘Daar zou ik zelf in ieder geval niet heen willen!’

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................

Cijfers (1)

Cijfers (2)

Respect

De meeste Turkse mannen in Nederland trouwen met een vrouw van dezelfde afkomst, uit Nederland of Turkije.

Van de Turkse mannen die in 2006 trouwden, deed slechts een op de tien dat met een autochtone vrouw. Dat zijn 150 huwelijken per jaar.

‘Dankzij de bijdrage van onder andere de Turkse gastarbeiders kreeg de economie de impuls die zij nodig had.’ Minister Rita Verdonk van Integratie, in 2004.

Het Verhaal

 

    

 


13

‘Ik voel me nu zo gelukkig met de kleine dingen, dat ik zelf kan beslissen wat ik aandoe, of eet en drink. Mensen die een vrij leven gewend zijn, realiseren zich dat niet eens.’ IVO VAN DER BENT

bang, vooral voor die kant van de familie.’ Halime eet geen varkensvlees, maar beschouwt zichzelf niet als moslima. Haar vader werd juist steeds fanatieker. ‘Toen ik elf was, moest ik met een sjaaltje om naar koranles. Dat sloeg nergens op, want ik verstond er niets van. Nooit las ze het heilige boek echt. ‘Ik wil graag nog die nieuwe vertaling van Kader Abdolah openslaan om me zelf een mening te vormen.’ Ze denkt dat eerwraak niet voortvloeit uit het geloof, maar uit de cultuur. ‘Die bepaalt hoe je de Koran leest. Trouwens, eermoord mag niet van de islam. En als iemand overspel pleegt, moeten daar minstens vier getuigen van zijn. Een echte moslim houdt zich daaraan.’ Toch is er nog steeds veel ellende achter gesloten deuren. ‘Je moet niet de vuile was buiten hangen, is de re-

denering, en zeker geen Hollanders erbij halen. Die zijn de boosdoeners. Dat maakte ik zelf mee toen ik hulp zocht voor mijn zoontje.’ Pijnlijk voor Halime, die zelf half-Turks én half-Nederlands is. ‘Ja, ik zie die kloof heel erg. In het opvanghuis was er veel haat en nijd tussen de Turkse vrouwen en de rest.’ Jammer, vindt Halime. ‘Naast de minder leuke tradities die ik in mijn boek beschrijf, kunnen we van elkaar leren. Zoals van de geweldige gastvrijheid van Turkse mensen.’ Die roots heeft ze eindelijk herontdekt. ‘Tot een half jaar geleden wilde ik geen Turks spreken, geen Turkse muziek luisteren, geen Turks eten, helemaal niets. Maar tijdens het EK voetbal zat ik hartstochtelijk Turkije aan te moedigen voor de televisie. Met mijn ex-man, de kinderen en nieuwe vriend.’ Haar ex. In het boek beschrijft ze hoe

‘Zoveel als hij nu in een uurtje vertelt, heeft hij in ons hele huwelijk niet gedaan’ hun contact hernieuwd werd, met een aarzelend telefoontje vanuit het opvanghuis. En met een emotioneel weerzien met de kinderen, op het strand. ‘Eerst was hij boos en afstandelijk. Mijn vertrek was hem rauw op het dak gevallen. Hij wilde geen voet over de drempel zetten als de kinderen bij mij kwamen.’

Nog één diepe wens Het omslagpunt komt in mei 2005, als Halime geestelijk instort en opgenomen wordt. ‘Dan breekt er iets,

omdat hij ziet hoe slecht het met me gaat. Dan is er ook het eerste contact met mijn vriend. Dat is steeds verder gegroeid. Inmiddels heeft hij steeds meer moeite om weg te gaan als hij de kinderen brengt. Dan kletsen we wat. Zoveel als hij nu in een uurtje vertelt, heeft hij in ons hele huwelijk niet gedaan. En hij neemt boodschappen voor me mee, ook al heeft ie zelf weinig geld. Dat raakt me.’ Het is de bedoeling dat haar jongste dochter (9) – die evenals de oudste dochter (16) en zoon (19) nog thuis woont – op termijn bij Halime intrekt. Nu biedt haar flatje nog te weinig ruimte. En tot haar verdriet is de relatie met haar nieuwe vriend – Alan in het boek – net stukgelopen. Niettemin bouwt ze langzaam een nieuw bestaan op. Ze zit in de schuldsanering en volgt een opleiding grafische vormgeving. ‘Ik wil graag aan de slag als dtp’er of vorm-

gever. En een column in Opzij wil ik ook wel.’ Nog één diepe wens blijft over. ‘Ik zou graag het contact met mijn moeder herstellen, maar ik ben bang dat ze altijd voor mijn vader zal kiezen. Dat is voor mij extra moeilijk, omdat zij Nederlands is. Ze kwam nooit op voor me, sterker nog, in de eerste versie van mijn boek kwam ze niet eens voor. Heel symbolisch.’ ‘Of het nu goed afgelopen is? Vooralsnog wel. Binnenkort ga ik naar mijn oude opvanghuis om de vrouwen toe te spreken. Dat je ondanks alle financiële problemen en de dreiging van eerwraak, goed terecht kunt komen. Blijf vechten, dat is mijn boodschap. Ik voel me zo gelukkig met de kleine dingen, dat ik zelf kan beslissen wat ik aandoe, wat ik eet, wat ik drink. Mensen die een vrij leven gewend zijn, realiseren zich dat niet eens.’ 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ................................................................................ ......................................

Hirsi Ali

Maagdenvlies

‘ZE HEEFT GEEN FANS ONDER MIJN TURKSE VRIENDINNEN’

DEBAT EN SCHOOLBEZOEK OM DE DISCUSSIE AAN TE GAAN

De confrontatie tussen vrouwen in een opvanghuis en Hirsi Ali, over Submission, is een legendarisch tvmoment. ‘Mensen reageren heel heftig op haar’, zegt Halime. ‘Gek genoeg ook de onderdrukte vrouwen voor wie Hirsi Ali juist opkomt. Onder mijn Turkse vriendinnen ken ik geen fans. Of neem vrouwenbesnijdenis. Het is toch juist goed dat iemand zich daartegen verzet, met gevaar voor eigen leven?’

De in 2005 opgerichte Stichting Verdwaalde Gezichten heeft zich ten doel gesteld om maatschappelijke en politieke participatie te bevorderen. En dan met name voor een groep die dit volgens de stichting het hardst dit nodig heeft: de Turkse en Marokkaanse vrouwen. Daarom organiseert de stichting geregeld debatten en worden er workshops gegeven. Ook worden er scholen bezocht om daar voorlichting te geven over zaken als eer-

ANP

wraak. Een goede zaak, aldus Halime: ‘Dat werkt beter om de ogen te openen dan als je alleen met vriendinnen erover praat. Mijn generatie durft de discussie aan te gaan, wij breken het ijs, ook door onze boeken. De derde generatie is al moderner, die meiden gaan anders met maagdelijkheid om. Al zijn er dan wel hersteloperaties voor hun maagdenvlies. In mijn tijd wisten we niet eens wat een maagdenvlies was, laat staan zo’n operatie.’

Halime, Ongeschreven tradities, uitgeverij. Artemis & co

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................

Cijfers (3)

Overal

Machtig & sterk

De ‘oorspronkelijke’ Turken behoren tot de Altaj-volken, verwant aan de Mongolen. Er zijn ongeveer 66,7 miljoen mensen van Turkse afkomst

Men vindt Turkse volken van de Balkan en Turkije tot aan Sinkiang in China.

Het woord Turk is vijf eeuwen voor Christus ontstaan en staat voor ‘machtig, sterk’. Het is een titel die de stammen zichzelf destijds hebben gegeven.

Puzzels

14

1

ZWEEDS RAADSEL: kleuterschool christ. feest

 

    

 


herfstbloem

2

4

5

6

7

café

vogelbek

streling

3

3

8

CRYPTOGRAM 1

hoeveelheid

gelofte

OPLOSSINGEN VAN GISTEREN

2

3

4

5

8 schaakterm wijkplaats

6

Griekse letter windvrij vallei

9

raskonijn

5 onbeschaafd salonmeubel

elektr. eenheid

1 halfaap

10

schaamte

11

lustig groeiend vreesachtig nageslacht overheersen

4

Horizontaal: 1. Een autolamp geeft een ironische kijk op jezelf (8); 4. Knaagdier dat onder de prijs werkt (8); 6. Akkoord in de autobranche (4); 8. Is die vis voor de poes? (7); 9. Beschadiging die nog vitaal is (4); 10. Blijvende jongensnaam (8); 11. Vette noorderling (8). Verticaal: 1. Boom van een vrouw in de kerk (6); 2. Die vogel maakt ijzer waardeloos (6); 3. Meer een zenuwtrek dan een kunststof (7); 5. Gedurende de receptie bleef men overeind (7); 6. Door zijn werk voelt hij zich steeds beter (6); 7. Prima aanwijzing voor een spits (6).

interval

7

6 gestold vleesnat

kerkgebruik

2

7

8

KUBUSSEN

SUMBRERO®

11

9

10 10

6

9

11

17

18

13

Deze 3 plaatjes laten dezelfde kubus van drie kanten zien. Welke kleur staat tegenover het rose vlak?

SUDOKU



3

5

7

1

8

5

4 9

SUDOKU




5

4

6

8

5 9 8 4 1 2 6 7 3

6 1 4 3 8 7 2 9 5

1 2 9 5 7 3 8 4 6

8 5 7 6 2 4 3 1 9

4 6 3 8 9 1 5 2 7

9 3 1 2 4 6 7 5 8

2 8 5 7 3 9 4 6 1

7 4 6 1 5 8 9 3 2

9 8 2 5 4 1 7 3 6

4 5 3 7 6 8 9 2 1

7 6 1 3 2 9 5 8 4

1 2 4 9 3 7 6 5 8

3 9 8 1 5 6 4 7 2

5 7 6 2 8 4 3 1 9

6 4 7 8 1 5 2 9 3

2 1 5 6 9 3 8 4 7

8 3 9 4 7 2 1 6 5

9 4 7 2 Brainsnack Alle stukjes passen precies 3 6 in het blok. Maar alleen stuk 2 heeft de juiste kleu- 5 1 ren. 8

6 3 2 5 8 1 9 4 7

1 8 5 4 9 7 3 6 2

2 5 8 3 6 9 4 7 1

4 1 9 8 7 2 6 5 3

7 6 3 1 5 4 2 8 9

5 9 4 7 2 8 1 3 6

3 7 6 9 1 5 8 2 4

8 2 1 6 4 3 7 9 5

2

2

9 1

3

Kakuro® van gisteren

Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 9 8 2 1 driehoekjes de som van cijfers 7 9 4 8 van 1 tot en met 9, die hori2 4 1 3 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge3 1 9 8 vuld. De Sumbrero® links is 1 2 2 1 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 5 5 1 moeten worden ingevuld. De 0 3 3 6 doet helemaal niet mee. Per 2 8 3 som mag elk cijfer maar één 1 1 4 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.

7

8

29

SUDOKU


3 7 2 9 6 5 1 8 4

Kakuro® & Sumbrero®

11

11

Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Prostaat; 4. toonbank; 6. trio; 8. theorie; 9. robe; 10. krokodil; 11. inwijding. VERTICAAL: 1. Putter; 2. sonate; 3. arabesk; 5. karbouw; 6. tegoed; 7. omslag. Zweeds -s-b-l-bdoorbÿter -ere-mara speer-mes -l-dop-kcel-kogel -pal-kina mediteren -les-rond LAKONIEK

6

8

1

5 5

2

3

7

8 4

6

3

3

3

6

4

6

7 7

2

7

9

9

17

7 8

2

35

6

23

4

3

4

3

4

KAKURO®


16

1

1

17

5

4

3 18

9 25

5 2

6

1 1 4

7

7 9

9

5 1

4

5

6 2

3 6

1 7

8

6

9

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

LETTERMATCH - 79

Voorbeeld:

+

=

Bij onderstaande opgave zijn de letters van een woord in twee stukken gesplitst. De gedeelten in reeks A zijn in de juiste volgorde blijven staan, de afgesplitste delen staan in reeks B door elkaar. Doel van dit spel is de afbeeldingen uit reeks B in te kleuren in de afbeeldingen uit reeks A, zodat de letters dan samen een woord vormen. Welk woord is dat? Hierboven staan de letters van het alfabet afgebeeld zoals ze in dit spel gebruikt worden.

© Puzzelland Opl. vorige: A1/B5 A2/B3 A3/B6 A4/B4 A5/B2 A6/B7 A7/B1

2

8

2

9

9

4

7

4

10

5 7 1

8

17

17

6

4

3

9

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

LEZERS

COLUMN

[email protected]

Mormel Sandra Israel

...

Een klein mormel terroriseert het strand. Het is een hondje, dat weet ik zeker. Maar het lijkt wel op een klein varkentje. Het wentelt zich nog net niet door de modder. Brutaal blaft het dier tegen iedere voorbijkuierende hond. Groot of klein. Ook de tennissende jongen krijgt een serenade en daar is deze zeer van onder de indruk. Hij raapt alle moed bij elkaar om de hond het tennisballetje te ontfutselen. Daarna staakt de jongeman zijn spel. De hond zijn zin. Terwijl de baasjes van het beest met gesloten ogen van de zonnestralen genieten, bijt hun oogappeltje in de kuiten van iedere voorbijganger. Hij

maakt kinderen bang met zijn gegrom. Laat joggers harder rennen door zijn geblaf. Zonaanbidders kijken verstoord naar de kleine terrorist en ondertussen loopt iedereen in een grote boog om de blaffende en bijtende hond heen. Ik kan me niet meer concentreren op de zon of de ruisende zee. Het mormel heeft mijn volle aandacht. Als hij weer een wandelaar de stuipen op het lijf jaagt, is voor mij de maat vol. Ik lok het dier met een koekje. Als hij smullend van de lekkernij op mijn handdoek staat, rol ik een tijdschrift op en geef het dier daarmee een klap op zijn kop. Piepend en jankend maakt ‘piggy’ zich uit de voeten. De baasjes slapen gewoon door, terwijl de hond zich verbolgen aan hun

voeten krult. Het likt zijn wonden. Is in zijn eer aangetast. Diep beledigd slaakt het dier een diepe zucht. De bult op zijn kop stoort hem nog het minst. Met beide bolle ogen houdt het beest mij nauwlettend in de gaten. Als hij ook maar één blik durft te werpen op de benen van een onschuldige voorbijganger, steek ik het opgerolde tijdschrift in de lucht. Meteen legt het dier zijn kop weer in het zand. Wandelaars kunnen weer ongestoord over dit deel van het strand. Zelfs de geschrokken jongen durft zijn tennisspel te hervatten. Het mormel is voor onbepaalde tijd getemd. 1

Media

 

    

 


15

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................

Nederland 1

17.00 17:00 17:01 17:10 17:11 17:21 17:23 17:25 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25

KRO Kindertijd Adriaan Nu is nu Brum Calvin wast de auto Ik zie... Sesamstraat EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo De dorpsdokter

17:00 17:10 17:35

NOS Journaal Thomas Berge live in concert Jan Keizer: Een leven na BZN

22:00 22:15 22:45 23:15

20.00 20:00 20:30 21:30

18:30 19:00 19:25

20.00 20:00 20:25 20:50 21:20

Nederland 3

17.00 NOS Journaal De wandeling James Herriot: All creatures great & small That’s the question De Hemelpaort Toen was geluk heel gewoon Man’s work Netwerk Per seconde wijzer NieuwsLLiNK

22.00

22.00 22:00 23:00 23:55

Nederland 2

17.00

NOS Journaal Nova De vloer op Het uur van de wolf: Een oude vriend van het Chinese volk

Flikken Gent TROS TV Show op reis NOS Journaal

17:05 17:15 17:45 18:00 18:25 18:45 18:59 19:00 19:44 19:50

The Secret show The lost treasure of Fiji SudoKidz AVRO KunstQuest Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 Falcon Beach NOS Journaal Say no to the knife

20.00 20:22 20:30 20:40 22:50 23:10

NOS Journaal NOS: Feyenoord toernooi: voorbeschouwing Feyenoord Borussia Dortmund NOS: Feyenoord toernooi: Feyenoord - Borussia Dortmund NOS Sportjournaal NOS Journaal

RTL 4

RTL 5

17.00

17.00

17:05 18:00 18:15 18:35 19:10 19:30 19:55

As the world turns RTL Nieuws Editie NL Wie is de chef De bloemenstal RTL Nieuws RTL Weer

20.00 20:00 20:30

NL vertrekt The mummy returns

22.00 22:50 23:50

17:15 18:10 19:00 19:30

Meet my parents Dr. Phil Date my mom Bad girls club

20.00 20:00 20:30

PostcodeLoterij Deal or no deal Van Wilder

22.00 22:15 23:15

Shock doc: Masturbation for girls Las Vegas

Het roer om NL vertrekt

22.00 23:20

New York Police Van Wilder, 20.30 uur

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................

RTL 7

RTL 8

17.00 17:00 18:00 18:55 19:25 19:55

RTL Z Nieuws The A-Team Stacked The Osbournes Allez allez Zimbabwe

20.00 20:30

Blind fury

22.00 22:10

SBS 6

17.00 17:00 17:50 18:45 19:40

Oprah Winfrey show Joan of Arcadia Lisa Williams: Life among the dead Dr. Phil

20.00 20:30 21:30

EHBO: Eerste Hulp Bij Opvoeden Weeds

22.00 Infernal affairs

22:10 23:10

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... .......................................

17.00 Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal Airport De rode loper Het journaal 1000 zonnen

20.00 20:00 20:05 20:30

Het weer De premiejagers The Alamo

22.00 22:50 23:11 23:12 23:15 23:20

Het journaal laat KENO-uitslagen Euro millions-uitslagen Het weer The bill

17:20 17:45 17:55 18:10 18:20 18:35 18:45 18:55 19:20 19:45 19:59

House of mouse in het Disney festival De ongelofelijke avonturen van Kika & Bob Spring Spring Stafari Mijn sport is top De drie vrienden en Jerry Round the Twist Wicked science Disney classic cartoons CANVAS

20.00 20:00 20:45 21:20

Terzake De canvascrack Regenesis

22.00 22:10 22:45 23:40

JAG ER Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum

20.00 20:30 22:45 23:00 23:05 23:40

Fawlty Towers Comedy casino special Twin Peaks

17:05 18:00 18:30 19:30

Ready steady cook Will & Grace Judging Amy Grey’s anatomy

20.00 20:30

Eraser

17.00

Witness

22.00 22:45

17:15 17:35 18:00 18:30 19:00 19:05 19:30

Totally spies Kim Possible The Fresh Prince of Bel-Air According to Jim Trick & Treat Friends The Simpsons

20.00 Ghost ship

Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Dirty Harry

20:25 21:30

Wegmisbruikers! Top Gear

22.00 22:30 23:35

Brainiac Sexcetera

Grey’s anatomy, 19.30 uur

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... .......................................

Canvas

17.00 17:05 17:35 18:00 18:10 18:40 19:00 19:40

17:00 18:00 19:00 19:20 19:50

Veronica

17.00

22.00 Secret millionaire As the world turns

Infernal affaires, 22.10 uur

Eén

Net 5

17.00

+ UITGELICHT+ Say no to the knife Programma waarin geprobeerd wordt jongeren die een cosmetische ingreep overwegen op andere gedachten te brengen. Ned3, 19.50 Film: Blind fury Actiefilm waarin Rutger Hauer als blinde met een zwaard de misdaad te lijf gaat. RTL7, 20.30 De vloer op Acteurs improviseren op actuele thema’s. Ned2, 22.45

Het gesprek

SPRAAKMAKEND NIEUWS Volg het op depers.nl:

17.00 17:00 18:00 19:00 19:45

Pitchtalk Sgt. Pepper The Late Show Vandaag op Het Gesprek

20.00 20:00 20:30 21:30

Dagboek Spraakmakers Uitgelezen

22.00 22:30 23:15 23:30

The Late Show Vandaag op Het Gesprek Het Binnenhof van Jair

KLIMAAT – Nederland warmt heel snel op. www.depers.nl/warmte

Comedy Connections Serie over de geschiedenis van populaire Britse comedyseries en de makers ervan. BBC1, 23.35

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... .......................................

BBC 1

BBC 2

17.00 17:03 17:05 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30

The owl Best of friends Sorry, I’ve got no head Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht

20.00 20:00 20:30 20:57 21:00 21:30

Comedy Central

17.00

The One show The two Ronnies sketchbook Nieuws en regionaal nieuws EastEnders DIY SOS

17:00 17:30 18:15 19:00 19:30

Flog it! Eating with the enemy Cash in the celebrity attic Battle of the brains Eggheads

20.00 20:00 20:30 21:00

Who’s buying up Britain? Return to... Castaway Gardener’s world

20.00

The Tudors QI Newsnight

20:00 20:25 20:50 21:15 21:40

22.00 22:00 23:00 23:30

22.00 22:00 22:30 23:00 23:25 23:35

17:15 17:30 18:00 18:10 18:20 18:55 19:20 19:35

Discovery Channel

17.00

17.00 Tak en de kracht van Juju Drakenjagers SpongeBob SquarePants Nicks flix Sportlets Zoey 101 Creepie Drake & Josh Malcolm in the middle The Simpsons Family guy 8 Simple rules Rodney

17:05 17:35 18:00 18:30 19:00

Beetle crisis Wrecks to riches How it’s made How it’s made Mythbusters: Walking on water

DESIGNVAGINA – Designvagina’s zijn niet meer hot. www.depers.nl/vagina

20.00 20:00 21:00

Dirty jobs: Animal barber Die Ludolfs

22.00 22:00 23:00

Street customs: The royal Rover Future weapons: Smart weapons

22.00 22:05 22:30 23:05 23:30 23:55

Would I lie to you? The Armstrong and Miller show Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht Comedy connections The Tudors, 22.00 uur

Frasier The daily show: Global edition Malcolm in the middle The Simpsons Two pints of lager (And a packet of crisps)

FILMPJE – Onfortuinlijke actie bij rad van fortuin. www.depers.nl/rad

 

 

16

  

 


Station Beijing

Naomi van As Geboren: 26 juli 1983, Den Haag Onderdeel: hockey Programma (Nederlandse tijd): 10 aug 14.30 u NL - Zuid Afrika, 12 aug 14.30 u NL - Korea, 14 aug 02.30 u China - NL, 16 aug 04.30 u NL - Australië, 18 aug 12.30 u NL- Spanje, 20 aug 12 u of 14.30 u halve finale (o.v.b.) en meekijken op Utrecht CS, 22 aug 08.30 u finale (o.v.b.) Woonplaats: Den Haag Beroep: student Mondzorgkunde Eerder: 1e plaats Champions Trophy Argentinië 2004 • Goud EK Ierland 2005 • 1e plaats Champions Trophy Australië 2005 • Goud WK Spanje 2006 • 1e plaats Champions Trophy Argentinië 2007 • zilver EK GrootBrittannië 2007 Verder: Beste speelster in de Hoofdklasse 2004-2005 Verwachting: kijkt er erg naar uit om de Spelen voor de eerste keer mee te maken

Dichter bij onze sporters kan je niet komen

FRANK GROELIKEN

Karen Bosch

De Weging

J

Frederieke Wieberdink Geboren: 31 jan. 1983, Den Haag Connectie: vriendinnen Woonplaats: Utrecht Beroep: ondernemer Verder: hockeyde 10 jaar met Naomi in hetzelfde team op HDM Het was een grote verrassing voor vriendin Frederieke (rechts) dat ze mee mocht als reporter.

Dubbelportret Naomi van As en Frederieke Wieberdink

Fijn, dat rare stemmetje erbij Hockeyster Naomi van As zegt dat haar team ‘fitter dan ooit’ is. Ze zijn klaar voor Peking. Haar jeugdvriendin Frederieke gaat mee als reporter. Justine Versteegh AMSTERDAM

...

‘Heel cool dat Frederieke dit samen met mij mee gaat maken!’, vindt de 25 jarige Van As. Frederieke Wieberdink, de beste vriendin van de hockeyster, reist begin augustus af naar de Chinese hoofdstad. ‘Het was echt een verrassing dat ik mee mocht’, vertelt Frederieke, ‘omdat hockeyer Floris Evers eigenlijk mee zou doen aan dit project. Maar hij zat uiteindelijk niet in de selectie voor de Spelen, dus mocht Naomi in zijn plaats.’ Van As hoefde niet lang te twijfelen wie ze mee zou nemen. ‘Frederieke en ik zijn al super lang vriendinnen en we hebben dezelfde humor.

We praten bijvoorbeeld altijd met rare stemmetjes. Dit vinden we zelf heel geestig, voor anderen moet het heel irritant zijn. Hoewel ik Fred waarschijnlijk weinig zal zien, is het fijn dat zij er bij is. Af en toe even over iets anders praten dan hockey werkt op zo’n moment heel ontspannend.’ Voor Van As, die het hockeyen met de paplepel kreeg ingegoten, zijn dit de eerste Spelen. ‘Ik weet niet wat ik ervan kan verwachten, maar ik ben benieuwd naar de hele entourage. We trainen deze dagen veel en we zijn fitter dan ooit. Ook werken we aan onze techniek door goed naar videoanalyses te kijken.’ Wat betreft de tegenstander stelt Van As zich bescheiden op. ‘Het zal zeker geen makkie zijn, want we hebben goede concurrenten. Onze eerste wedstrijd spelen we tegen Zuid-Afrika. Van hen moeten we wel kunnen winnen, dat hebben we een paar weken geleden ook gedaan.’ Hoe zit het

met die gouden plak? ‘Natuurlijk is goud het doel. Zeker voor het team, maar voor mijzelf zijn de Spelen geslaagd als ik een goed toernooi speel’, aldus Van As. ‘En anders maak ik na een verloren wedstrijd een leuk grapje’, voegt haar vriendin er droog aan toe. ‘Misschien dat ze dan wel weer kan lachen.’ Wieberdink hockeyde zelf ook 15 jaar op hoog niveau, maar moest stoppen vanwege een knieblessure. ‘Tot mijn 17e zat ik met Naomi in het team, maar ik raakte gaandeweg geblesseerd.’ Jaloers op Van As is ze nooit geweest. ‘Ik zou eigenlijk alleen willen dat ik net zulke mooie doel-

punten zou kunnen maken als Naomi. Maar op haar leven ben ik niet jaloers – ik ben heel blij met mezelf!’ Van As: ‘Frederieke was echt een leuke speelster. Als ze die knieblessure niet had gehad, zou ze denk ik ook ver zijn gekomen.’ Hoe de toekomst van beide dames eruit ziet? Van As is in ieder geval nog lang niet klaar met de balsport. ‘Ik wil de volgende Spelen zelfs nog meemaken. Daarnaast wil ik mijn studie Mondzorgkunde afmaken.’ Wieberdink is druk bezig om haar eigen bedrijf op te zetten. Een soort datingsite om ondernemers, ideeën en middelen bij elkaar te brengen. Maar eerst Peking. Van As: ‘Ik kan niet wachten tot de eerste wedstrijd. Dat het fluitje klinkt en de Olympische Spelen echt beginnen.’ Wieberdink: ‘Tijdens wedstrijden schreeuw ik vaak heel hard. Het liefst roep ik dan een van haar koosnaampjes. ‘Anita!’ doet het altijd goed.’ 1

Karens zus is judoka Edith Bosch.

Dat verdient een bloemetje...

Station Beijing Station Beijing is een crossmediaal platform van NS dat de thuisblijvers bericht over de ontwikkelingen van zeven Nederlandse sporters tijdens de Olympische en Paralympische Spelen. NS doet dit door familieleden of vrienden van deze sporter in te zetten als reporter. Station Beijing brengt zo de belevingswereld van de sporter, zijn twijfel, zijn vreugde en zijn verdriet in beeld. De reporters doen dagelijks verslag in Dagblad De Pers, maar ook via www.stationbeijing.nl en enkele

‘Het zal zeker geen makkie zijn, want we hebben goede concurrenten’

udo lijkt voor buitenstaanders met name een fysieke krachtinspanning. In mijn optiek is dat ten dele waar. Ook op het psychologische vlak wordt wel wat voorwerk verricht. Een sprekend voorbeeld: de weging. Judo bestaat uit gewichtsklassen en dat betekent voor de meeste vrouwelijke judoka’s afvallen en dus afzien. Bij aankomst op de toernooien begint het al: is de weegschaal lichter of zwaarder dan die van thuis? Hoe laat is de weging? En belangrijker nog, waar is de weging? Hoe ze het doen weet ik niet, maar ze krijgen het altijd voor elkaar om de warmste kamer van het hotel te nemen. Op de dag van het toernooi verzamelen zich tientallen, net wakkere en meestal ongewassen dames in de tropisch warme hotelkamer. Verbaal is het op dat moment rustig. Non-verbaal is het toernooi echter al in volle gang. Wie zijn de tegenstanders? Zijn ze op gewicht? De manier van bewegen en de gelaatsuitdrukking verraden of je concurrent veel en verkeerd is afgevallen. Een ingevallen ‘bekkie’ en gelige oogleden geven aan dat de laatste kilo’s op vocht (uitdroging) geweest zijn. Dat betekent later op de dag meer kans op de winst. Het uithoudingsvermogen heeft namelijk zwaar onder de afvalrace te lijden gehad. Verder is de houding van de judoka belangrijk. Een krachtige gezichtsuitdrukking en opvallende coupe kan net dat verschil maken tijdens het begin van de wedstrijd. Ook de manier van wegen speelt mee. Moet echt alles uit? Of moet er zelfs nog worden hardgelopen voor de laatste onsjes? Dan is er nog een aspect: de stank. Het is niet uit te houden in die ruimte. De combinatie van ochtendlucht en zweet maakt dat de lege maagjes langzaam omdraaien. Edith is inmiddels gewend aan dit fenomeen en neemt als vast ritueel van tevoren een douche. Mentaal staan we op dat moment al wat stapjes voor. Ediths weging is op 13 augustus, zeer vroeg in de morgen. 1

andere media. NS is partner in sport van NOC*NSF en wil haar klanten zo dicht mogelijk bij de Olympische en Paralympische Spelen brengen. In feite kiest NS ervoor de Spelen naar Nederland te brengen door een extra station te bouwen: Station Beijing.

Vandaag te zien op www.stationbeijing.nl: Felicia brengt samen met roeier Gijs Vermeulen een bezoekje aan zijn ouders. Terwijl Felicia met zijn moeder herinneringen aan vroeger ophaalt, toont Gijs zijn schoenendoos vol medailles. Ook vader Vermeulen is trots op zijn eigen, ietwat kleinere, sigarendoosje dat herinnert aan vervlogen (roei)tijden. Gijs grapt: ‘De grootte van de doos geeft aan hoe succesvol je bent geweest in je roeicarrière.’ Ook toont hij zijn liefde voor Felicia met een vreemd, maar symbolisch bloemetje. www.stationbeijing.nl

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................................................................................................................................................................................

HET SMS BERICHT

Frederieke −> Naomi

Hey Perascil, veilig aangekomen daaro? Goeie vlucht gehad? Hoe is het daar? Kusjes

Naomi −> Frederieke

Royst, ik ben zekah veilig aangekomen hiero. Vlucht was prima en heb internet op de kamer, hoe chill!! KusX

Sport

 

    

 


Theo Bos gaat kapot

Harde leerschool

Hij heeft al angst als hij bij de Albert Heijn voor de kassa moet staan. Het is niet goed voor de benen. Hooguit twee keer per jaar mag hij kapot gaan in het uitgaansleven. De rest van zijn bestaan staat in het teken van de Spelen. 26

Li Jiao groeide op in de keiharde tafeltenniswereld van China. In tien jaar tijd mocht ze als kind slechts drie keer naar huis om haar ouders te zien. Nu strijdt ze om de medailles in Peking. Voor Nederland. ‘Ik hoop dat mijn familie niet komt kijken.’ 24

De roes van Nesty

22

17

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

China open u! Achter het rode gordijn strijden de beste sporters ter wereld vanaf volgende week voor medailles, roem en eer. De Nederlandse equipe is er klaar voor. REUTERS

18

Sport

 

    

 


‘WE STAAN IN EEN KOOI TE POPELEN’ Marc Lammers en Roelant Oltmans zijn bondscoach van twee potentieel olympische kampioensteams. Hoe gaan ze te werk en wat vinden ze van hun eigen functioneren? Een dubbelgesprek met wijze hockeymannen. Roelant Oltmans, coach van het olympische herenteam. PRO SHOTS

Geert Jan Hahn ROTTERDAM

...

SAMENWERKING Oltmans: ‘Marc en ik kennen elkaar al heel lang. Ik heb hem ooit nog onder mij gehad als speler van het Nederlands team. Nu we allebei coach zijn, praten we met elkaar over het vak en proberen we het hockey van nieuwe impulsen te voorzien.’ Lammers: ‘We hebben maandelijks overleg, met iemand van het bondsbureau erbij. Dan delen we onze kennis en leren we van elkaar. Ook aan het begin van mijn carrière, toen ik bondscoach was van Spanje, kwam hij rond een wedstrijd even langs om te kletsen. In je eerste jaren ben je hartstikke onzeker, dan is het fijn zo’n ervaren man te kennen. De beslissingen die ik neem, heeft Roelant al tien keer eerder gemaakt.’

ZELFONTWIKKELING Lammers: ‘Als hockeyer ben je heel egoïstisch. Dus als je speler bent geweest en je wordt trainer, dan kijk je heel zwart-wit. Zelf kon ik goed ver-

dedigen en was ik fanatiek en gedreven. In het begin verwachtte ik van mijn spelers precies hetzelfde. Ik wilde zestien keer Marc Lammers in mijn team hebben. Tot ik dacht: Nee joh, sukkel, jij scoorde zelf nooit, daar heb je niks aan. Dat is het gevaar bij spelers die stoppen en gelijk coach worden. Ik heb er nog steeds af en toe moeite mee, je valt toch terug op waar jouw passie en aanleg zit.’ Oltmans: ‘Ik had geen aanleg.’ Lammers: ‘Maar het is wel herkenbaar voor een jonge coach. Mijn eigen ervaringen vond ik belangrijk.’ Oltmans: ‘Toen ik in de jaren tachtig bij Bloemendaal aan de slag ging, herbergde die club een aantal toppers met kennis en internationale ervaring. Als jonge coach had ik door dat die spelers mijn team beter konden maken. Ik ben gelijk met ze gaan praten.’ Lammers: ‘Jouw voordeel is dat je er op jonge leeftijd als coach bent ingestapt en niet als speler. Ik heb heel lang gedacht dat ik wist hoe het moest. In die valkuil ben ik getrapt.’

TECHNISCHE STAF

‘Vrouwen blijven meer in hun emoties hangen, mannen gaan gemakkelijker over tot de orde van de dag.’ U maakt gebruik van een inspanningsfysioloog, een mental coach, een fysiotherapeut, een teammanager, een videoscout. Wat doet u eigenlijk zelf? Lammers: ‘Een bondscoach houdt iedereen aan zijn taak en periodiseert. Wanneer wordt er op het fysieke aspect getraind, wanneer op het mentale? Die afweging is best lastig te maken als je maar 24 uur in een dag hebt.’ Oltmans: ‘Ik zeg altijd: ‘Wij weten van heel veel heel weinig’. Oftewel: wij weten heel veel dingen, maar zijn niet de specialist. Dat is ook niet erg, daarom willen we die mensen naast

PROGRAMMA OLYMPISCHE SPELEN Donderdag 7 augustus Voetbal Nederland - Nigeria Vrijdag 8 augustus Openingsceremonie Zaterdag 9 augustus Beachvolleybal Voorronden met Schuil/Nummerdor (m) Voorronden met Kadijk/Mooren (v) Paardensport Individuele eventing (de voormalige military) met Tim Lips Wielrennen Wegwedstrijd met onder anderen Stef Clement, Robert Gesink en Karsten Kroon Turnen Kwalificatie met Epke Zonderland (rek) en Suzanne Harmes (vloer) Judo 60 kg met Ruben Houkes

Zeilen Eerste race Yngling met Annemieke Bes , Mandy Mulder en Merel Witteveen Roeien Voorronden vier zonder met Nederland Zwemmen Series 100 meter schoolslag met Thijs van Valkengoed Series 4x100 meter vrij met Nederlandse estafetteploeg Zondag 10 augustus Beachvolleybal Voorronden met Boersma/ Ronnes (m) Paardensport Individuele eventing met Tim Lips Schermen Voorronden en finale degen met

Bas Verwijlen Judo - 66 kg met Ilonka Elmont Wielrennen Wegwedstrijd met onder anderen Marianne Vos Roeien Voorronden lichte vier zonder met Nederland Voorronden vrouwen acht met Nederland Voorronden mannen acht met Nederland Zwemmen Series 200

SOENAR CHAMID

ons hebben. Zij helpen ons team beter te maken. Wij zorgen dan voor de balans. Dat is een vak op zich. De spelers bereiden we overal op voor, maar tegelijkertijd houden we ze fris, zodat ze helemaal losgaan als het erom gaat. Je moet ze als het ware in een soort kooi houden en op het moment dat de Spelen beginnen, bam… (Oltmans slaat met een gebalde vuist in zijn linkerhandpalm) gaat die kooi open.’

VERLEIDINGEN Oltmans: ‘Tijdens een WK draait alles om hockey. Niets anders. Maar op de Olympische Spelen is hockey een relatief kleine sport. De kunst is je focus op het toernooi te houden. Er zijn zo veel verleidingen. Er lopen grootheden rond, je hebt restaurants met alle soorten eten, en je kunt de hele dag naar sport kijken. Maar je moet ook je rust pakken en liggen.’ Lammers: ‘Dat merk je bij de speelsters ook. Er lopen leuke jongens rond, daar kijken ze naar of praten ze mee. Voor je het weet is het dan één uur ’s nachts. Terwijl je om elf uur in je bed moest liggen.’

meter vrij met Pieter van den Hoogenband Series 100 meter rug met Nick Driebergen Series 4x100 vrij met Nederland Voetbal Nederland – Amerika Hockey Vrouwen: Nederland – Zuid-Afrika Maandag 11 augustus Beachvolleybal Voorronden met Kadijk/Mooren (v) Voorronden met Schuil/Nummerdor (m) Paardensport Individuele eventing met Tim Lips Schermen Voorronde floret met Indra AngadGaur Zwemmen Series 200 meter vrij met Inge Dekker Judo - 57 kg Deborah Gravensteijn Waterpolo Nederland – Hongarije

‘De kunst is om tijdens de Olympische Spelen je focus op het toernooi te houden. Er is veel afleiding.’ Oltmans: ‘Mannen en vrouwen zullen er op een andere manier mee omgaan, maar in principe leven we in hetzelfde dorp.’ Lammers: ‘Daar zijn onderzoeken naar geweest. Vrouwen blijven meer in hun emoties hangen, terwijl mannen gemakkelijker overgaan tot de orde van de dag.‘ Oltmans: ‘En wie ben ik om een wetenschappelijk onderzoek tegen te spreken?’

CONFLICTEN Oltmans: ‘Onze mental coach Bouke de Boer vroeg waarom ik altijd

Zeilen Eerste race 470-klasse (v) met Lobke Berkhout en Marcelien de Koning Eerste race 470-klasse (m) met Sven en Kalle Koster Kano Voorronde slalom met Robert Bouten Hockey Nederland – Zuid-Afrika (m) Dinsdag 12 augustus Beachvolleybal Voorronden met Boersma/Ronnes Zwemmen Series 100 meter vrij met Pieter van den Hoogenband Judo - 81 kg met Guillaume Elmont - 63 kg met Elisabeth Willeboordse Softbal China – Nederland (v) Paardensport Individuele eventing met Tim Lips Hockey Nederland – Zuid-Korea (v)

Sport

 

    

 


19

Marc Lammers, de huidige damesbondscoach. JEROEN VAN BERGEN

een zonnebril droeg. Mijn spelers dachten namelijk dat ik iets te verbergen had. Dat is niet zo, het heeft een fysieke oorzaak. Maar het is wel een voorbeeld van een potentieel conflict dat je gelijk moet aanpakken. Daar moet je echt voelsprieten voor hebben.’ Lammers: ‘Ik heb wel eens pijn in mijn buik en dan denk ik: er is iets, maar ik weet niet wat. Als spelers ergens mee zitten en willen praten, gaan ze vaak eerst naar de dokter of de fysiotherapeut. Het komt niet snel bij de eindverantwoordelijke. Daarom zijn goede assistenten zo belangrijk. Die kunnen je voelsprieten ondersteunen. Maar ach, ik hoef ook niet alles te weten. Dan word ik gek.’

MANNEN VS. VROUWEN

Daarom moet iedereen binnen een groep kunnen zeggen wat hem bezighoudt. Gezondheid, blessures, relaties, alles. Er is absolute openheid, dat was vier jaar geleden nog niet zo. Dat mannen elkaar complimenten geven is toch een bijzondere gelegenheid, en dat gebeurt nu gewoon.’ Lammers: ‘Vrouwen moeten met elkaar communiceren, niet over elkaar. Bij de mannen is er meer sprake van haantjesgedrag. Die hebben een houding van dat ze alles wel even doen. Misschien dat mannen daarom iets meer aandacht aan het teambelang en samenwerking moeten besteden.’

Meneer Oltmans, toen u van 1989 tot 1993 damesbondscoach was, had u te maken met een conflictsituatie. Hetero’s en lesbiennes konden elkaar niet uitstaan.

Oltmans: ‘Het is bij vrouwen nog belangrijker dan bij mannen om alert te zijn op potentiële conflicten, om alles daadwerkelijk uit te praten. En nóg kan het conflict dan terugkomen, is mijn ervaring. Mannen gaan sneller over tot de inhoud en het resultaat. Dat neemt niet weg dat ook zij een emotionele binnenkant hebben.

Oltmans: ‘Een heel lastige periode als trainer. Maar daar leer je ook van.’

Woensdag 13 augustus Beachvolleybal Voorronden met Schuil/Nummerdor (m) Voorronden met Kadijk/ Mooren (v) Tafeltennis Start toernooi dames met Li Jiao, Li Jie en Elena Timina Zwemmen Series 100 meter vrij met Inge Dekker en Marleen Veldhuis Series 200 meter rug met Nick Driebergen Series 200 meter wissel met Robin van Aggele Series 200 meter vrij met Nederland Honkbal Taiwan – Nederland

Wielrennen Individuele tijdrit (v) met onder meer Marianne Vos Individuele tijdrit (m) met onder meer Stef Clement Judo - 90 kg met Mark Huizinga - 70 kg met Edith Bosch Waterpolo Nederland – Griekenland Kano Kwalificatie slalom met Arianne Herde Voetbal Nederland – Japan Paardensport Dressuur met Nederlands team Softbal Canada – Nederland Hockey Nederland – SOENAR CHAMID Engeland (m)

Meneer Lammers, ik breng het ter sprake omdat u ook lesbische hockeysters in uw olympische selectie heeft. Lammers: ‘Wij hebben de situatie ‘opengegooid’. Iedereen weet nu dat

er lesbische speelsters zijn. Al denk ik dat wij er minder hebben dan in de tijd van Roelant. Maar bovenal zijn het heel goede speelsters en gaat het erom dat je niet met geheimen rondloopt.’

PEKING Oltmans: ‘Het gaat nu om het finetunen, die laatste anderhalf procent.’ Lammers: ‘Alles is in principe duidelijk, klaar. Fysiek zijn we op niveau, ik weet wat de ploeg kan en we hebben zin om te starten.’ Oltmans: ‘Die laatste week, dat is altijd een beetje wachten. De deur van de kooi staat nu op een kier, zal ik maar zeggen. We staan te popelen. Het enige waar we op wachten is tot die kooi echt wordt opengemaakt.’ Lammers: ‘Daarom vind ik het jammer dat de dames niet naar de openingsceremonie mogen. Toen ik bondscoach was van Spanje, liepen wij in Sydney mee. Dat gaf die meiden een enorme kick en kippenvel. Die kooi knalde van tevoren al bijna uit elkaar. Dat is toch een ander olympisch gevoel dan in het dorp naar de televisie zitten staren.’ 1

Donderdag 14 augustus Beachvolleybal Voorronden met Boersma/Ronnes Hockey China – Nederland Honkbal Nederland – Amerika Zwemmen Series 100 meter vlinder met Robin van Aggele Judo - 100 kg met Henk Grol Softbal Nederland – Japan Paardensport Dressuur met Nederlands team Vrijdag 15 augustus Series 50 meter vrij Met Inge Dekker en Ranomi Kromowidjojo, Marleen Veldhuis en Hinkelien Schreuder Series 4x100 meter wissel Met Nederland (m) Series 4x100 meter wissel Met Nederland (v)

Iedereen weet nu dat er lesbische speelsters zijn. We hebben de boel opengegooid.

GEACHTE SPONSORS BEIJING 2008: VAN DE OLYMPISCHE WAT WORDT SPELEN, DE ERFENIS? U bent partners van de Olympische beweging. U draagt sport een warm hart toe. Maar heeft ook eenmijmeren verantwoordelijkheid. De verantwoordelijkheid China magu graag hardop over ‘de Olympische erfenis’. verder te kijken uw naamsvermelding langdat is. Olympisch idealisme. ‘Eén wereld, ééndan droom’ is de strekking van

Maar niemand kan z’n ogen sluiten voor het klimaat van vervolging en China, geachte sponsors, de mensenrechten. U kunt uw stem onderdrukking waarin deschendt Spelen plaatsvinden. verheffen. Tegen marteling. Tegen huisuitzettingen. Voor persvrijheid. Voor Als het aan ons ligt laten de Spelen een veel tastbaarder erfenis na: bescherming van mensenrechtenverdedigers. respect voor mensenrechten. Vrije meningsuiting. Vrijlating van gewetensgevangenen. Afschaffing van U bent het niet verplicht. Maar het zou u sieren. U maakt er geen winst mee. de doodstraf. Eerlijke processen, geen marteling, geen intimidatie, Maar het zou dapper zijn. Een wereld die de mensenrechten naleeft is in geen angstzaaierij. ieders belang. Ook in dat van u. Mensenrechten. Dát is een erfenis.

KLAAR IS CHINA OP TIJD KL A AR VOOR 2 WEEK. WEKEN. DE SPELEN? NOG 1 Ga voor informatie en actie naar amnesty.nl/china

20

Sport

 

    

 


de Internationale Atletiekfederatie was minder overtuigd: twee jaar schorsing. Tegenwoordig privé-coach in een wellness center. Op vijf: Desai Williams. Het Canadese trainingsmaatje van Ben Johnson. Deelden dezelfde trainer, dezelfde schema’s en dezelfde anabolenkuurtjes. Bekende dopinggebruik tijdens het grote onderzoek dat werd ingesteld in Canada na de Spelen van 1988. Anno 2008 op de bank bij American Footballclub Toronto Argos. Functie: Speed Trainer.

‘Dopinggebruikers zijn er nog steeds en ze beheersen de sport’

De roemruchte finale in Seoul. Ben Johnson, links, stormt af op zijn éclatante overwinning op de 100 meter. In het midden Calvin Smith. AP

Olympische Spelen 1988 Zes van de acht finalisten zijn betrapt op doping

De vuilste finale ooit Het had het hoogtepunt van de Spelen van 1988 moeten worden – de confrontatie tussen de acht snelste mannen ter wereld. Honderd meter. Tien seconden voor eeuwige roem. Het bleek een farce.

Het feest komt abrupt ten einde als Johnson positief test en zijn medaille moet inleveren. Maar hij bleek niet de enige te zijn die tijdens zijn carrière te diep in het pillenpotje keek. Twintig jaar later zijn zes van de finalisten van hun sokkel gevallen. Een overzicht.

Thijs Zonneveld AMSTERDAM

...

In baan drie: Carl Lewis. In baan zes: Ben Johnson. Tussen hen in twee atleten die hopen te profiteren van hun onderlinge strijd: de Brit Linford Christie en de Amerikaan Calvin Smith. Maar van een strijd blijkt geen sprake. Johnson verplettert zijn tegenstanders. Met meters voorsprong op Lewis, Christie en Smith komt hij over de finish. Hij neemt zelfs de tijd om al voor de streep zijn arm in de lucht te gooien en zijn vuist te ballen. De tijd: 9,79. Nieuw wereldrecord. Canada huilt van geluk.

‘Ik wist dat ik tegen jongens liep die doping gebruikten als aspirientjes’ Met stip op één: Ben Johnson. Gepakt op stanozololgebruik. Gouden medaille werd hem ontnomen, zijn wereldrecord eveneens. Hij werd twee jaar geschorst. Claimde te zijn ‘genaaid’ door een mysterieuze man die wat in zijn urinestaal had gedaan.

Juichende hockeyers in Beijing op jouw favoriete muziekje? Luister, stem en win op www.rabosport.nl Het is tijd voor de Rabobank.

www.rabosport.nl

Woont nu in de kelder van het appartement van zijn moeder, vult zijn tijd met lezen en televisiekijken – bij voorkeur naar Roadrunnercartoons. Verdient zijn geld met het geven van interviews, enkele Japanse reclamespotjes voor dubieuze sportdrankjes en was kortstondig persoonlijke trainer van het zoontje van de Libische leider Gaddafi. Sinds 2005 is er een kledinglijn onder zijn naam op de markt met de naam ‘Catch me’. De lijn loopt slecht. Op twee: Carl Lewis. De Koning van de Spelen van 1984. Later werd bekend dat hij in de voorbereiding op de Spelen van ’88 meerdere keren positief was bevonden op pseudoefedrine, efedrine en fenylpropanolamine, wat in de doofpot werd gestopt door het Amerikaans Olympisch Comité. Zei hierover later: ‘Wat maakt het uit? Er waren er honderden zoals ik.’ Tegenwoordig acteur in B-films

met alleszeggende namen als Atomic Twister en Alien Hunter. Op drie: Linford Christie. Schoof in 1988 op naar zilver door diskwalificatie van Johnson. Verloor zijn plak vervolgens bijna door een positieve plas. Verklaarde dat de pseudoefedrine erin was gekomen door een of meerdere kopjes ginsengthee. Dit werd door de olympische commissie van wijzen geloofd, al was de uiteindelijke stemverhouding kantje boord: 11-10. Later werd bekend dat twee van de wijzen in slaap waren gevallen tijdens de zitting en hun stem niet hadden uitgebracht. Op vier: Dennis Mitchell. Amerikaan, kwam als vijfde over de streep in de finale van Seoul. In 1998 viel hij door de mand. Zijn testosteronspiegel bleek te hoog. Zijn verklaring: vijf bier en vier keer seks met zijn vrouw. Dit verweer werd geaccepteerd door de Amerikaanse atletiekbond, maar

Vervolg van vrijdag 15 augustus Hockey Nederland – Canada (m) Judo +100 kg met Dennis van der Geest +78 kg met Carola Uilenhoed Waterpolo Nederland – Australië (v) Zeilen Eerste race Tornado met Mitch Booth en Pim Nieuwenhuis Baanwielrennen Finale teamsprint met onder meer Theo Bos en Tim Veldt Honkbal Japan – Nederland Softbal Nederland – Venezuela Atletiek Kwalificatie kogel met Rutger Smith Finale 10.000 meter met Hilde Kibet en Lornah Kiplagat

Zeilen Yngling met Annemieke Bes , Mandy Mulder en Merel Finn met Pim Nieuwenhuis Baanwielrennen Finales individuele achtervolging en puntenkoers met Huizinga, Heimans, Mouris, Slippens, Ligthart, Schep en Terpstra Finale keirin met Theo Bos en Teun Mulder Atletiek Kwalificatie discus met Rutger Smith Softbal Australië – Nederland Honkbal China – Nederland

Zaterdag 16 augustus Hockey Nederland – Australië (v)

Zondag 17 augustus Baanwielrennen Voorronden sprint met Theo Bos en Teun Mulder Softbal Amerika – Nederland

Op zes: Ray Stewart. Laatste in de olympische finale van 1988. De jaren voor de finale verdween hij plotseling van het internationale toneel, geblesseerd. Hardnekkige geruchten doen de ronde dat hij bij een dopingcontrole positief getest was en een blessure voorwendde. Twintig jaar na de finale is hij atletiektrainer. Twee man van de acht blijven over. De Braziliaan Robson da Silva werd vijfde. Nooit werd hij betrapt. Hij is niet het enige witte schaap uit de finale van 1988. In baan vijf loopt de Amerikaan Calvin Smith – een baan naast die van Big Ben Johnson. Het verschil tussen de twee is enorm. Hij klokt nog wel een tijd onder de tien seconden. Vierde wordt hij. Later krijgt hij de bronzen medaille omgehangen. Het kost moeite hem te vinden. Smith is van het internationale atletiektoneel verdwenen. Hij blijkt literatuurleraar op een school te zijn. Met gemengde gevoelens kijkt hij terug op de finale van 1988. ‘Het was mooi om op de Spelen te zijn, en de 100 meter lopen was een droom die uitkwam. Maar sportief gezien was het een farce. Eén grote show. Ik wist dat ik tegen jongens liep die doping gebruikten als aspirientjes. En ik wist ook dat het olympisch comité er alles aan deed om dat onder het tapijt te schuiven. Ze straften een paar kleine atleten om te doen alsof ze doping bestreden. De grote jongens lieten ze met rust.’ ‘Als ik naar de huidige situatie in de atletiek kijk, zie ik dat er niets is veranderd vergeleken met vroeger’, aldus Smith. ‘De dopinggebruikers zijn er nog steeds en ze beheersen de sport. De federaties zijn nog altijd niet serieus bezig de sport schoner te maken. Het is precies zoals vroeger: ze houden het publiek voor de gek. Het gaat er alleen maar om zo veel mogelijk dollars aan sponsoring binnen te slepen. Op welke manier maakt niet uit.’ 1

Paardensport Springen, tweede kwalificatie individueel met Nederland Hockey Australië – Nederland (m) Maandag 18 augustus Softbal Nederland – Taiwan Tafeltennis Enkeltoernooi met Li Jiao en Li Jie Atletiek Kwalificatie 110 meter horden met Gregory Sedoc en Marcel van der Westen

Sport

 

    

 


21

Dressuur ’Hij ziet er niet als 67-jarige uit’

Hoketsu na 44 jaar terug op Spelen Hiroshi Hoketsu is met 67 jaar de oudste deelnemer van de Olympische Spelen. Ton de Ridder is de trainer van de Japanse dressuurruiter. Hij vindt dat zijn ‘ pupil’ niet uitgelachen moet worden. Iwan Tol AMSTERDAM

...

Oud, ach, wat is oud? Ton de Ridder wil daar best iets over zeggen. Graag zelfs, want hij is heus niet doof voor alle scepsis die hem ten deel is gevallen sinds hij Hiroshi Hoketsu traint. De Japanse dressuurruiter is met 67 jaar de oudste deelnemer van de Olympische Spelen in Peking en daar is niet iedereen even blij mee in de paardenwereld. Slecht voor het imago van de sport, vinden critici. Anderen, die naar de leeftijd van de sportman kijken, barsten in lachen uit: wat heeft een bejaarde man uit Azië op de Spelen te zoeken? De Ridder legt het nog maar eens een keer uit. ‘Deze man is een klasbak. Hij had in zijn hoofd zitten dat hij naar de Spelen wilde. Dat is hem, na een moeilijk begin, uiteindelijk gelukt. Hiroshi moet niet uitgelachen worden. Veel mensen zouden nog iets van hem kunnen leren als het gaat om doorzettingsvermogen.’

Kampioenspaard De Ridder zal Hoketsu in Hongkong begeleiden. Hij leerde de Japanner kennen toen die bij zijn stal in Aken op bezoek kwam om Calambo te kopen, het voormalige kampioenspaard van De Ridders vrouw Alexandra Simons, die bij de Olympische Spelen in 2000 een gouden medaille haalde. Hoketsu vroeg de 52-jarige Limburger hen te gaan coachen. ‘Kennelijk paste ik in zijn plaatje’, zegt hij.

Zeilen Medaillerace 470-klasse met Marcelien de Koning en Lobke Berkhout Medaillerace 470-klasse met Sven en Kalle Koster Baanwielrennen Puntenkoers met Marianne Vos Honkbal Nederland – Cuba Hockey Nederland – Spanje (v) Dinsdag 19 augustus Hockey Nederland – Pakistan (m) Triatlon Finale met Sander Berk Honkbal Nederland – Canada Baanwielrennen Finale sprint en koppelkoers met Nederland Woensdag 20 augustus BMX Voorronden met Robert de Wilde,

En nee, vraagtekens bij de leeftijd van Hoketsu zette hij niet. De Limburger, woonachtig in Aken, noemt dat ‘een typisch Hollandse gedachte’. Hij zegt: ‘Er zijn genoeg mensen geweest die mij achter m’n rug om hebben uitgelachen. Zo van: wat moet die De Ridder met die oude Japanner?’ Genoeg, vindt hij. De Ridder somt de uitslagen op die Hoketsu onder zijn leiding heeft behaald: een vijfde plek op de Grand Prix in Aken bijvoorbeeld, en natuurlijk de kwalificatie voor de Olympische Spelen. ‘Dat lijkt mij een afdoende antwoord op alle kritische vragen’, aldus De Ridder. En bovendien: ‘Hiroshi is géén 67 jaar, als je begrijpt wat ik bedoel. Hij ziet er niet zo uit. Ik heb al menig kratje bier gewonnen bij weddenschappen over zijn leeftijd.’

Quarantaine Het is voor Hoketsu niet de eerste keer dat hij op de Olympische Spelen actief zal zijn. In Tokio, 44 jaar geleden, was hij er namelijk ook al bij. In 1988 in Seoul moest hij op het laatste moment afzeggen vanwege quarantaineproblemen van zijn paard. In Hongkong – het paardrijden vindt daar plaats vanwege het risico op ziekten en het gebrek aan quarantainemogelijkheden in Peking – is hij er dus wél weer van de partij. Met zijn 67 jaar is Hoketsu overigens niet de oudste deelnemer ooit aan de Spelen. Die eer is weggelegd voor de Zweedse schutter Oscar Swahn. Hij won in 1920 in Antwerpen een zilveren medaille en was toen 72 jaar en 280 dagen. Hoketsu zal in Hongkong met zijn paard Whisper een kür doen op de muziek van John Miles’ Music was my First Love. De afgelopen maanden kwam Hoketsu geregeld langs op de

Raymon van der Biezen en Rob van den Wildenberg en Lieke Klaus Zwemmen Finale 10 km marathon met Edith van Dijk Honkbal Nederland – Zuid-Korea Donderdag 21 augustus Finale 10 km marathon Maarten van der Weijden Taekwondo Voorronden met Dennis Bekkers Vrijdag 22 augustus Zeilen Medaillerace Tornado met Mitch Booth en Pim Nieuwenhuis Mountainbike Finale (v) met Elsbeth van Rooy

‘Deze man is een klasbak’, zegt de Nederlandse coach Ton de Ridder over Hiroshi Hoketsu. EPA/ANP

stal van De Ridder. De gepensioneerde Japanner heeft de lat hoog gelegd voor zichzelf. ‘Ik wil in Hongkong niet zomaar een deelnemer zijn, maar zo hoog mogelijk proberen te eindigen’, liet hij weten. De Japanse delegatieleider Takeda was ook al vol lof over Hoketsu. ‘Hij is onze meest ervaren man’, zei hij een tikkeltje overbodig. De Ridder heeft die uitspraken ook gelezen. Hij moet eerlijk zijn: ‘Een medaille halen lijkt mij onmogelijk. Het zou al een hele prestatie zijn als hij de finale haalt.’ Maar de belangrijkste overwinning heeft Hoketsu al gehaald volgens De Ridder. ‘De publiciteit is overweldigend. Allemaal gratis reclame voor de paardensport. Dat heeft hij toch maar voor elkaar gekregen in zijn eentje. Ik was op vakantie in Dubai toen ik daar The Wall Street Journal opensloeg. Drie keer raden met wie er een groot interview instond?’ 1

Zaterdag 23 augustus Mountainbike Finale (m) met Bart Brentjens en Rudi Van Houts Zondag 24 augustus Marathon Kamiel Maase Sluitingsceremonie

ANP

$
#


% 


$$$$ $$$ 
$
$ #$$ $ $!$ $$$$ $ $ $ $ $  $$$$$$ $$$$"$$ 




"$
"! 

5+2 
/+9
#+29.:/?+4
#/9+88+ 
+44+9.
#+73++7
0'= #+7*+*/-/4- 
+<
'2/+48
& 
'2;/4
54-/4
8)
++7+;++4 
++8
:/0)1=
& 
/71
'7)+22/8
 # 
7/1
/+9+78
 # 
/'44/
&:/;+72554
$+89
753
3'4:+2854
0'= 
54'9.'4
*+
:?3'4
+>+4557* 
+*
++7+48
8)
++7+;++4 
>'4
'(+2
/;+76552 
5>8954
7+49.+
+'2
'*7/* 
5>
'1''>
+>+4557* 
+7'2*
/(54
8)
++7+;++4 +8+7;+8 
57*/4
37'('9
 # 
/+3
*+
54-
0'= 
!/3
7:2
+<)'892+
"4/9+* 
.7/89/'4
:3

+4
''-

 
:897'2/@

+7;/@



 
;5571:89

7-+49/4/@



 
'6'4

#+7+4/-*+
9'9+4



 
+*+72'4*

/-+7/'



 
7'?/2/@

+2-/@



 
./4'

/+:<&++2'4*



 
54*:7'8

9'2/@



 
&:/*57+'

'3+75+4




7-+49/4/@

:897'2/@




+7;/@

;5571:89




/-+7/'

'6'4




#+7+4/-*+
9'9+4

+*+72'4*




/+:<&++2'4*

7'?/2/@




+2-/@

./4'




'3+75+4

54*:7'8




9'2/@

&:/*57+'




+*+72'4*

'6'4




/-+7/'

#+7+4/-*+
9'9+4




57+'

54*:7'8




'3+75+4

9'2/@




;5571:89

:897'2/@




7-+49/4/@

+7;/@




./4'

7'?/2/@




/+:<&++2'4*

+2-/@



 
<'79
,/4'2+



 
'2;+
,/4'2+


 
+
,/4'2+




Sport

22

 

    

 


DE DAG WAAROP ALLES SAMENVIEL Anthony Nesty leverde tijdens de Olympische Spelen van Seoul in 1988 een even unieke als onwaarschijnlijke prestatie. Maar dat besef kwam later pas. Net als de kater. Iwan Tol GAINESVILLE

...

H

et was het eerste wat Anthony Nesty had kunnen uitbrengen, direct na zijn gouden race op de 100 meter vlinderslag in Seoul: ‘It was just a good swim’. Gewoon lekker gezwommen, alsof hij op zondagmorgen tijdens het recreatie-uurtje een paar baantjes had getrokken. Sommige dingen die hij heeft gezegd of gedaan, die 21e september in 1988, weet hij alleen maar omdat dat hem later is verteld. Andere dingen herinnert hij zich weer wél. Zoals die ene uitspraak. ‘Verdomd, ja. It was just a good swim. Dat heb ik inderdaad gezegd.’ In retrospectief ziet hij ook wel de humor van die uitspraak in. ‘Het ging allemaal zo vanzelf, die race, als in een roes. Ik dacht: dat doe ik de volgende keer weer.’ In een bizarre sprint op de 100 meter vlinderslag klopte hij de onverslaanbaar geachte Amerikaan Matt Biondi. ‘Het was de dag waarop alles samenviel’, beseft Nesty nu. ‘Zoiets doe je één keer.’ Het verschil met Biondi was zo klein – éénhonderdste van een seconde – dat de Amerikaan zich na afloop wanhopig zou afvragen waarom hij zijn nagels had geknipt. De zege van Nesty was in twee opzichten uniek. Ten eerste was hij de eerste donkere zwemmer die goud won en daarnaast betekende de zege van Nesty de eerste gouden medaille uit de geschiedenis van Suriname. Anthony Nesty neemt een slok uit de kartonnen drinkbeker van Starbucks. Zijn baardje is verdwenen,

evenals het haar op zijn schedel. Maar je geeft hem geen 41. Hij lacht: ‘Kwestie van elke werkdag nog baantjes zwemmen. Ik moet toch een beetje in vorm blijven, nietwaar?’ Nesty is tegenwoordig zwemcoach op de universiteit van Florida. Op de Spelen van Peking zal hij er ook bij zijn, als vertegenwoordiger van de Surinaamse zwemdelegatie. Nee, een nieuwe Nesty is nog niet opgestaan in zijn vaderland, zegt hij. Zal voorlopig niet gebeuren ook. Hij heeft zijn land waarschijnlijk voorgoed met een erfenis opgezadeld.

Trinidad Nesty praat in het Engels. Nederlands spreekt hij een beetje. Thuis, in Paramaribo, was de voertaal Engels omdat zijn ouders uit Trinidad komen. Vader was daar manager bij een meubelfabriek, maar werd toen Anthony zeven maanden was naar Suriname uitgezonden om daar een

nieuwe vestiging op te zetten. Zwemmen leerde Nesty bij De Dolfijn in Paramaribo. Hij schetst een beeld van de omstandigheden destijds: ‘Meestal was het water blauw. Soms ook niet. Dan was het groen vanwege de algen, omdat het chloor waarschijnlijk niet op tijd was geleverd.’ Nesty moet er zelf ook om lachen, in zijn kantoor van The Florida Gators, zoals het universiteitsteam heet dat hij coacht. Vanuit zijn stoel kijkt hij uit op het zwemstadion van de campus. The Gators zijn gevestigd in Gainesville, een middelgrote stad in het noorden van Florida. Het gebeurt niet vaak meer dat hij wordt herkend in de stad of op de campus. ‘Mensen moeten echt een zwemfan zijn, willen ze mij aanspreken’, stelt hij. Bovendien: op het universiteitscomplex wemelt het van beroemdheden. De basketballers lopen er rond, evenals de honkballers

en de American Football-spelers van The Gators. Zij zijn de helden van het heden, Nesty was dat in 1988. Hij is de eerste om zijn prestatie te relativeren. ‘Voor de kids nu is het iets uit de geschiedenisboeken.’ Die geschiedenis wordt soms iets mooier gemaakt dan hij in werkelijkheid is. In veel artikelen over de beroemde race uit 1988 wordt Nesty als de surprise van de Spelen afgeschilderd. De werkelijkheid is minder sprookjesachtig. In 1987 won hij goud op de 100 meter vlinderslag tijdens de pan-Amerikaanse Spelen in Indianapolis. ‘Maar dat werd door de grote zwemlanden niet helemaal serieus genomen’, vermoedt hij. Hij herinnert zich hoe een jaar later in Seoul, vlak na de halve finale, een tv-commentator zich bij hem meldde voor wat achtergrondinformatie. ‘Die man stelde de standaardvragen: waar ik vandaan kwam, waar ik had getraind, wie mijn trainer was, die dingen. Maar zijn hele houding straalde desinteresse uit. Hij keek een beetje verveeld de andere kant op en krabbelde wat dingen op papier. Hij moest gewoon een paar feitjes hebben, just in case that, voor het geval dat.’

Kans

Nesty zwemt elke dag. ’Ik moet toch een beetje in vorm blijven?’ IAN NESTY/ANS

En eigenlijk, zo moet Nesty toegeven, was dat ook zijn eigen gevoel voor de finale. Het zou kunnen. Maar tegelijkertijd ook helemaal niet. ‘Zo’n finale is toch, ik wil niet zeggen een loterij, maar het is wel zo dat alles kan. Ik was gefocust op een goede prestatie. Bij de eerste drie eindigen, dat zou al mooi zijn. Ik wist: ik ben niet de grote kanshebber. Maar ik héb wel een kans om te winnen, net als iedereen.’

Hij doet zijn ogen dicht. Het kantoor verandert in de olympische arena. Gainesville wordt Seoul. Hij gaat over op dicteersnelheid. ‘Ik in baan drie, Biondi in vijf en die Brit, Andy Jameson in vier. Ik weet niet meer wie in baan één en twee lagen, maar wel dat die zwemmers er niet toe deden. Ik richtte me puur op die twee rechts van mij. Het is heel gek: niet dat je kijkt tijdens de race, maar je voelt wel hoe je ligt. Biondi in baan vier kwam maar niet voorbij zwemmen. En iets verder, moeilijker te voelen voor me, in baan vijf Jameson ook niet. Gaandeweg voelde ik een sensatie opkomen. Zo’n gevoel van: het zal toch niet? Ik tikte aan, keek naar het scorebord en zag een 1 achter mijn naam staan. Wat je dan voelt, is niet te beschrijven.’

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................................................................................................................................

Onbekende olympiërs Robert Bouten (23) Kano

Vaak komen ze niet op tv, maar volgende week zijn de ogen van de wereld op hen gericht. Een kort vraaggesprek met een onbekende olympiër.

Al kriebels? ‘Die zijn de laatste tijd wel toegenomen. In alle opzichten zal dit toernooi uniek voor me worden. Kijk alleen naar het aantal tegenstanders bij het kanoën. Bij de Olympische Spelen zijn er slechts 23 deelnemers aan mijn wedstrijd, terwijl dat bij een ander groot toernooi tussen de zeventig en honderd zijn. Alleen dát voert de spanning al op. Met collega Sam Oud praat ik er ook wel over wat me precies te wachten staat. Hij was er al in 2004 bij en geeft me goede tips over de dingen die ik moet laten of juist moet doen. Ik denk dat ik een goede kans heb de finale te bereiken. Ik wil zeker hoger eindigen dan de achtste

plaats die Sam in Athene wist te behalen. Dan ben ik in ieder geval de beste Nederlander. Als alles een beetje meezit, moet het haalbaar zijn. De verschillen zijn in onze sport klein. Als ik de eerste dag goed doorkom en de tweede dag een droomrace maak, is zelfs een medaille mogelijk.’

naartoe aan het werken zijn.’

Waar komt de belangrijkste concurrentie vandaan? ‘Kano is een Europese sport. De grootste kanshebbers zijn Fabien Levèvre uit Frankrijk, de Brit Campbell Walsh en dan heb je nog wat Italianen en Slovenen die gevaarlijk zijn. Een Chinees verwacht ik ook niet op het podium, hoewel ze er al wel acht jaar

Wie moet de vlaggendrager voor Nederland worden? ‘Ik had het er laatst nog over, maar ik weet het dus écht niet. Pieter van den Hoogeband is mijn favoriet, maar er is een regel dat je voor je eigen wedstrijden twee dagen rust moet houden. En de zwemmers moeten al in de eerste week aan de bak tijdens de Olympi-

Waarom is kanoën relatief onbekend in Nederland? ‘Nederland heeft geen wild water. In Zoetermeer is sinds kort een kunstmatige wildwaterbaan waarop wij beter kunnen trainen.’

SOENAR CHAMID

sche Spelen. Ik weet dus niet of Pieter wel aanwezig zal zijn.’

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................

Ringen (1)

Ringen (2)

Ringen (3)

De olympische vlag bestaat uit zes ringen in de kleuren wit, rood, blauw, groen, geel en zwart. Deze zijn gekozen omdat de vlag van elk land in de wereld minstens één van deze kleuren bevat.

De ringen staan voor de vijf werelddelen en de eenheid van de continenten.

De vlag met de vijf ringen werd als symbool aangenomen bij de Spelen in 1914, maar pas bij de Zomerspelen van 1920 in Antwerpen voor het eerst gebruikt.

Sport

 

    

 


23

realiteit werd geconfronteerd, was iedereen plots de beloftes vergeten.

Je hebt veel voor Suriname betekend. Wat heeft het land voor jou betekend? Nesty slaat zijn ogen neer. Moeilijk onderwerp. ‘Er zijn zo veel dingen niet nagekomen’, zegt hij zachtjes. Dat begon al toen hij als tiener, op aandringen van Desi Bouterse, naar Florida vertrok om zich daar verder te ontwikkelen als zwemmer. De toegezegde betalingen bleven uit, waardoor vader Ron Nesty zelfs zijn levensverzekering moest verzilveren. Dat was geen incident, zo bleek na 1988. Geen enkele toezegging werd uiteindelijk nagekomen. Het stuk grond lag jarenlang braak, de toelage is nooit betaald, het huis nooit gebouwd, de sporthal wordt vooral gebruikt voor politieke bijeenkomsten en het SLM-vliegtuig met zijn naam crashte in de jungle omdat het door geldgebrek met touw en plakband aan elkaar had gehangen. Het resultaat: 176 doden.

Paniek

Anthony Nesty met goud op het erepodium in Seoul, tussen Matt Biondi (links) en Andy Jameson. SPAARNESTAD

Hij herinnert zich de verbazing in het stadion. ‘Het was geen normaal gejuich, maar een vreemd soort opwinding. Zo van: wie is dat? Iemand uit Suriname? Het was voor die mensen toch een gekke gewaarwording om plotseling een derdewereldland tussen die grootmachten te zien staan.’ Dat hij de eerste zwarte zwemmer met goud achter zijn naam was, drong op dat moment niet tot hem door. Wel dat hij Suriname in één klap wereldfaam had bezorgd. ‘Ik moest denken aan mijn vader en moeder, al die mensen bij De Dolfijn.’ Later hoorde hij dat de camera’s tijdens de eindsprint op Biondi hadden ingezoomd. Niet op hem. Dat de organisatie het bandje met het volkslied niet kon vinden, was ook iets wat

‘In depressieve buien heb ik wel eens gedacht: had ik maar nooit gewonnen. Dat had me een hoop frustratie bespaard.’ hij pas veel later vernam van vrienden. ‘Ik zat in een roes, herinner me er ook maar flarden van. De organisatie in Zuid-Korea had er kennelijk niet op gerekend dat ik zou winnen.’ En toen begon de gekte. Een vriend uit Paramaribo vertelde Nesty

‘s avonds over de telefoon dat iedereen in de stad op straat danste. Zal wel, dacht de trotse zwemmer, nog verward door het succes. Totdat hij terugvloog naar Suriname en de piloot van het vliegtuig – het was Nesty al wel opgevallen dat iedereen gratis mocht drinken tijdens de vlucht – een extra rondje boven het Andre Kamperveenstadion maakte. Met eigen ogen zag de zwemheld 20.000 mensen naar hem juichen. ‘Ik dacht op dat moment maar een ding: ‘O mijn God, wat is hier aan de hand?’ Hij, door legerleider Desi Bouterse bestempeld tot The Golden Boy, was niet een type voor dergelijke uitbundige taferelen. Sterker nog, eigenlijk was Nesty een beetje schuw voor grote menigten. ‘Terwijl er vanaf het vliegveld Zanderij tot aan Paramari-

bo alleen maar mensen langs de kant stonden te zwaaien met vlaggen.’ Terugkijkend vat hij zijn gevoel samen in één vraag: ‘Had dit nu gemoeten?’ Ja, antwoordt hij zelf. ‘Suriname stond er slecht voor. Politiek, economisch, you name it. Die gouden plak was een opleving. Ik was een bliksemafleider, een manier om alle problemen opzij te schuiven. Eindelijk hadden de mensen weer een reden om trots te zijn op Suriname.’

Beloftes In de euforie van het moment werd hem van alles beloofd. Een stuk grond, een huis, een maandelijkse toelage, een vliegtuig, een sporthal, zelfs zijn afbeelding op een bankbiljet. Maar toen de opwinding voorbij was en Suriname weer met de harde

Zelf zat Nesty in Amerika toen hij hoorde van de crash. ‘Er was paniek, omdat iemand op de radio had gehoord dat Anthony Nesty was verongelukt. Maar het ging om de Anthony Nesty, het vliegtuig. Die nuance hoorde die persoon echter niet. In blinde paniek werd mijn coach ingelicht. Die zei alleen maar: lijkt me sterk, want ik heb hem zojuist het zwembad uitgeschopt. Hij staat nu te douchen.’ De olympisch kampioen voelt zich voor schut gezet door zijn land. Met zijn succes, waarop iedereen destijds zo trots was, is niets gedaan. En beloftes zijn niet nagekomen. ‘Het blijft een derdewereldland. Het ontbreekt er aan iemand die zegt: zo gaan we het doen. Soms, in depressieve buien, heb ik wel eens gedacht: had ik maar nooit gewonnen. Dat had me een hoop frustratie bespaard.’ Pas sinds een paar jaar is ‘alles’ geregeld. Meer wil hij er niet over kwijt, behalve dan dit: ‘Of ik nu wil of niet, Suriname en ik gaan hand in hand. Die gouden medaille hoort bij de geschiedenis van het land.’ Hij komt er nog graag, al was het maar omdat zijn ouders er nog wonen en hij zijn dochtertje wil laten zien waar papa is opgegroeid. Eenmaal in Suriname gaat de versnelling terug in z’n twee, zegt Nesty: ‘Lekker eten, bier drinken, relaxen. Hier in Gainesville staat elke minuut van de dag in het teken van presteren. Altijd maar scherp zijn. In Suriname hoeft dat niet. En als ik tegenwoordig van Zanderij naar Paramaribo rij, dan staat er niemand meer te zwaaien langs de kant van de weg. Dat vind ik wel zo fijn.’ 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................................................................................................................................

Onbekende olympiërs Emiel Boersma (27) Beachvolleybal

Vaak komen ze niet op tv, maar volgende week zijn de ogen van de wereld op hen gericht. Een kort vraaggesprek met een onbekende olympiër.

Hoe groot is het verlangen naar je eerste Spelen? ‘Toen ik zes jaar geleden begon met beachvolleybal, waren de Olympische Spelen mijn doel. Anderhalf jaar geleden werd Bram (Ronnes, red.) mijn partner en vanaf dat moment zijn we er serieus naartoe aan het werken.’ Wat verwacht je? ‘Ik ben twee keer naar de Olympische Spelen geweest om te kijken, maar je hoort van iedereen dat het heel anders is als je zelf deelneemt. We krijgen de eerste drie dagen na onze aankomst vrij, zodat we de sfeer goed in ons kunnen opnemen. Een beetje de toerist uithangen, voor zover dat mogelijk is.

Waar komen de favorieten vandaan? ‘Uit Brazilië en de Verenigde Staten.’

visie. Het is lastig goede sponsors te krijgen in onze sport, maar na de Olympische Spelen moet dat probleem een stuk minder worden. We gaan ons best er in ieder geval voor doen het beachvolleybal zo goed mogelijk te vertegenwoordigen.’

Wie wordt de koning of koningin van de Spelen? ‘Pieter van den Hoogenband.’

Wie moet de vlaggendrager voor Nederland worden? ‘Dat durf ik je niet zo te zeggen.’

De zaalvolleybalteams zijn niet geplaatst. Grote kans dat het beachvolleybal steeds meer aandacht krijgt. ‘Voor de sport is dat erg goed. We worden nu gevraagd om interviews te doen voor kranten, magazines en tele-

Hoe zijn de omstandigheden? ‘Het weer is dus niet fijn, maar dat moet niet een al te groot probleem worden. We hebben al een paar toernooien in China gespeeld en weten wat we kunnen verwachten.’

over de impact van alle indrukken en we hebben veel gehad aan de tips van bondscoach Bert Goedkoop, die al vier Spelen heeft meegemaakt.

RONALD HOOGENDOORN

We hebben ook veel contact met Reinder Nummerdor en Richard Schuil (het andere Nederlandse team dat deelneemt aan het beachvolleybal, red.)

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ................................................................................

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................

Doping (1)

Doping (2)

Doping (3)

Het Internationaal Olympische Comité (IOC) zegt dat er in Peking 4.500 dopingcontroles zullen worden uitgevoerd.

De kans om getest te worden is dus bijzonder hoog: er nemen ongeveer 10.500 sporters deel aan de Spelen. De tests zijn al begonnen vanaf de aankomst van de eerste atleten in het olympisch dorp.

4.000 urinestalen zullen binnen 48 uren geanalyseerd worden, van 500 bloedproeven zal de uitslag na 72 uur bekend zijn.

Sport

24

 

    

 


Li Jiao moet in haar geboorteland China voor een Nederlandse medaille gaan zorgen bij het tafeltennis, de sport die haar een gemankeerde jeugd bezorgde. ‘Ik weet wat het is om zonder ouders op te groeien.’

‘In Peking ben ik maar een paar keer geweest in mijn leven.’ KOEN VERHEIJDEN/HOLLANDSE HOOGTE

Opoffering Chinese opvoeding heeft Nederlandse Li Jiao gehard

Niet zeiken, maar luisteren Iwan Tol ARNHEM

...

Sport vraagt opofferingen. Vraag het Li Jiao, de genaturaliseerde tafeltennisster die namens Nederland kans maakt op eremetaal in Peking. Vanaf haar zesde stond het leven van Li Jiao in het teken van tafeltennis. ‘Een sport die in China net zo belangrijk is als voetbal hier’, verduidelijkt ze. Dag en nacht werd Li Jiao (35) gedrild in haar jeugd. Eerst in de lokale staatsschool in haar woonplaats Qingdao, een havenstad aan de Gele Zee op vierhonderd kilometer van Peking. Later op het provinciale tafeltennisinternaat, waar haar dagen bestonden uit vier zaken: eten, een beetje studeren, vervolgens keihard trainen en daarna slapen. Dit alles om haar ultieme doel te bereiken: tot de top van haar land gaan behoren. Weigeren? Li Jiao schudt haar hoofd. Onmogelijk. ‘Als je als meisje uit een provincie met tachtig miljoen inwoners wordt geselecteerd, zeg je geen nee.’ In de tien jaar dat ze haar droom najoeg, werd ze door de Chinese ta-

feltennisbond slechts drie keer in de gelegenheid gesteld naar huis terug te keren om haar ouders te zien. Gek? Nee. Zo gaat dat nu eenmaal in China, legt Li Jiao uit. Nog steeds. En het heeft zijn voordelen. ‘Nu ik in Nederland woon en werk heb ik nauwelijks heimwee naar China. Wie zijn jeugd zonder ouders heeft doorgebracht, weet ook niet wat het is om ze wél dagelijks om je heen te hebben.’

Klap Haar jeugd heeft haar gevormd. Ze vertelt: ‘Vanaf mijn elfde heb ik op speciale tafeltennisscholen gezeten. De coach was daar de baas, je moest vooral niet zeiken. Luisteren was belangrijker. De Nederlandse speelsters zijn heel anders opgegroeid. Voor ons wérd beslist, Nederlandse speelsters beslissen zélf. Dat is een wezenlijk verschil.’ Dat de duizenden trainingsuren in haar jeugd niet genoeg bleken om door te breken, was een harde klap voor Li Jiao. Te licht voor de top, luidde het oordeel op haar 21e. Boos en gefrustreerd gooide ze haar batje bij het vuilnis en ging zich – alsnog –

richten op een maatschappelijke carrière. Haar leven kreeg een nieuwe wending toen in 1999 een meneer uit Den Helder aan de lijn hing. Of ze zin had in een avontuur in Nederland, bij DOV Den Helder. Het bleek dé injectie te zijn die Li Jiao nodig had om haar sportieve aspiraties weer nieuw leven in te blazen. Ondanks een fy-

‘Wie zonder ouders heeft geleefd, weet ook niet wat het is om ze wél om je heen te hebben.’ sieke en conditionele achterstand speelde ze in haar tweede leven als tafeltennisster de sterren van de hemel. De basis, gelegd tijdens die vele uren in muffige zaaltjes in China, bleek genoeg om uit te groeien tot een internationaal gevreesd speelster: mentaal onbreekbaar, in het bezit van een formidabele forehandspin en een ongekende vastheid in haar slagen.

Bondscoach Pieke Franssen typeert haar als een perfectionist. ‘Ze is nooit tevreden. Hoewel Li Jiao 35 jaar is, vindt ze dat ze op bijna alle vlakken nog progressie kan maken.’

Paspoort In 2004 kwam de Chinese in het bezit van een Nederlands paspoort, waardoor ze ook voor het Nederlands team kon uitkomen. Li Jiao begrijpt de bedenkingen die mensen daarbij kunnen hebben. ‘Je haalt een Chinees die vervolgens voor Nederland alle prijzen binnenhaalt, zullen velen denken. Maar ik heb gewoon alle procedures doorlopen, nergens voorrang gehad. Net als iedere buitenlander heb ik een inburgeringstoets moeten doen. Nu ik het paspoort heb, voel ik me ook Nederlander.’ Ze wijst lachend op het bord voor haar. ‘Ik eet een broodje kaas. Een duidelijker bewijs is er toch niet, haha?’ Als tweevoudig winnares van de toptwaalf – de beste speelster van Europa – zijn alle ogen op Li Jiao gericht tijdens de Spelen. Ze weet het, maar maakt zich niet druk. ‘Nee, druk ken ik niet. Luister: ik ben sporter, tafel-

tennis is mijn beroep. Ik moet bestand zijn tegen alle aandacht straks, want reken maar dat er veel belangstelling is. In de hal waar tafeltennis wordt gespeeld, kunnen 30.000 mensen. En die zitten er ook. Natuurlijk droom ik van een overwinning. Maar het is heel moeilijk mijn kansen in te schatten. Het grote voordeel is dat er maar drie Chinese speelsters mogen deelnemen. Mijn manier om de druk weg te halen, is om mijn herinneringen uit te schakelen. Al mijn zeges hiervoor tellen niet, elke keer begin je opnieuw.’ Dat de Olympische Spelen uitgerekend in haar geboorteland worden gehouden, is slechts een detail in de kantlijn voor Li Jiao. ‘In Peking ben ik maar een paar keer geweest in mijn leven. Ik heb de Chinese Muur gezien, het mooiste stukje op aarde. Echt. Dat was met mijn huwelijksreis. Van mijn familie begrijp ik dat het een hele happening wordt, iedereen is ermee bezig. Voor hen is het een uurtje vliegen, maar toch hoop ik dat ze niet komen kijken. Zoiets leidt af. Familie kan ik mijn hele leven nog zien, de Spelen zijn maar één keer.’ 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................................................................................................................................

Onbekende olympiërs Indra Angad-Gaur (27) Schermen

Vaak komen ze niet op tv, maar volgende week zijn de ogen van de wereld op hen gericht. Een kort vraaggesprek met een onbekende olympiër.

Hoe groot is het verlangen naar je eerste Spelen? ‘In 1996 vond de NOC*NSF mij nog te jong om me af te vaardigen naar Atlanta en voor de Spelen van Sydney en Athene heb ik me net niet weten te kwalificeren. Dat ik er nu wél bij ben is een prachtige prestatie voor mezelf. Ik zit al tegen het einde van m’n sportcarrière aan en om dan alsnog bij zó’n evenement aanwezig te zijn, is alleen maar een bekroning voor al die jaren hard werken. Hier ben ik vroeger voor gaan sporten en het is me uiteindelijk gelukt. De kwalificatie is dan ook hét hoogtepunt uit mijn carrière. Het is moeilijk een beeld te vormen van wat me in Peking te wachten staat.

maakt dat de belevenis bij iedereen nu nóg groter is. Echt hoge verwachtingen op een medaille heb ik niet.’

BASTIAAN HEUS/HH

NOC*NSF heeft mij en een aantal andere talenten in 1992 naar de Olympische Spelen van Barcelona gestuurd om kennis te maken van het gevoel dat er heerst, maar ik denk dat de sport zo’n ontwikkeling heeft ge-

Waar komen de grootste kanshebbers dan vandaan? ‘De medaillekandidaten verschillen per onderdeel, maar over het algemeen komen ze vaak uit Rusland en Italië. Verder zijn de Aziaten ook zeer in opkomst. China wil natuurlijk geen flater slaan in eigen huis.’ Waarom is schermen niet bekend in Nederland? ‘De populariteit van een sport heeft ook veel te maken met de aandacht die de media eraan geven. Wie veel op

televisie komt, dringt meteen door in de huiskamers van potentiële sporters. Voor ons is dat niet het geval, waardoor de groei van het schermen achterblijft. Ik hoop dat dit in de toekomst gaat veranderen.’ Wie moet de vlaggendrager voor Nederland worden ‘Pff... is die dan nog niet gekozen? Ik weet niet eens wie er allemaal gaan. Ik noem maar geen namen, want dat zou alleen maar onzinnig zijn, omdat ik me er niet echt mee bezig houd.’ En na Peking? Stoppen of doorgaan? ‘Daar heb ik nog geen beslissing over genomen.’

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................

Nostalgie (1)

Nostalgie (2)

Nostalgie (3)

Tweeduizend foto’s van de Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam zijn nu beschikbaar. De beelden kunnen op de site van Geheugen van Nederland worden bekeken.

De Spelen zijn het grootste sportevenement dat in Nederland is gehouden.

De nostalgische foto’s lichten alle aspecten van de Spelen van 1928 uit. Zoals de openingsceremonie, de wedstrijden, trainingen, vraaggesprekken en de medaille-uitreikingen.

Sport

 

    

 


25

Beachvolleybal Het huwelijk van Richard Schuil en Reinder Nummerdor

‘Samen op één matras is erg’ Altijd zijn Richard Schuil en Reinder Nummerdor op elkaar aangewezen. Maar irritaties zijn er zelden. Hun geheim? ‘Een beetje ruimte geven.’

is er ook nog niet van gekomen. ‘Terwijl we al drieënhalfjaar samen zijn’, zegt Nummerdor. ‘Geloof me, ik wil heel graag met haar weg. In een tentje ofzo. Lekker primitief. Maar we kunnen nooit tegelijk.’

Geert Jan Hahn Iwan Tol

Dramatisch

SCHEVENINGEN

Schuil: ‘Het reizen maakt het ook zwaar. Vliegtuig in, vliegtuig uit. Het lukt niet altijd goede plaatsen te krijgen bij de nooduitgang, met extra beenruimte. Toen we terugkwamen uit Australië zat ik in het midden, helemaal opgevouwen met mijn 2.02 meter. Ik kan je vertellen: dan duurt een vlucht lang.’ Nummerdor: ‘De meest dramatische reis die mij te binnen schiet was naar Argentinië. Met vier keer overstappen. Ik geloof dat we er toen in totaal 35 uur over hebben gedaan. Ploeggenoten lagen onderweg op de keiharde vloer te slapen.’ Nummerdor: ‘We slapen in dezelfde hotelkamer, ja. Zelfs al zouden we anders willen, dan is daar geen geld voor. Ik vind het alleen verschrikkelijk als we samen op een tweepersoonsmatras moeten liggen. Dan ga ik nog liever op de grond slapen. Reinder wil nog wel eens slaapwan-

...

Hoewel ze het grootste deel van het jaar op elkaars lip zitten, houdt het ‘huwelijk’ van Richard Schuil en Reinder Nummerdor al jarenlang stand. Samen waren ze als zaalvolleyballers actief op de Olympische Spelen van 2000 en 2004. Na die laatste Spelen, in Athene, stopten ze in de hal en besloten ze als duo deel uit te maken van het rondreizend circus van het beachvolleybal. En nog steeds, na al die jaren, noemen ze zich ‘vrienden én collega’s’ van elkaar. Hun samenwerking is niet zonder succes gebleven. In Bahrein en Zagreb wonnen Schuil (aanvaller) en Nummerdor (verdediger) het World Tourtoernooi. Peking is het zoveelste station in hun glansrijke carrières. Een prachtig evenement, benadrukken ze. Maar het randgebeuren kan ze na al die jaren van reizen, trainingskampen en wedstrijden gestolen worden. Been there, done that, zo lijkt het. ‘We vertrekken zo kort mogelijk voor de Spelen naar Peking. Het olympisch dorp kennen we nu wel. Om eerlijk te zijn: ik vind daar geen reet aan’, zegt Schuil, die in 1996 ook al lid was van de gouden generatie.

‘In Athene hebben we alle fietsen in het olympisch dorp op de kop gezet’

Luidruchtig Nummerdor legt uit: ‘Sommige sporters zijn op de Spelen al heel snel klaar. De judoka’s bijvoorbeeld al na één dag. Dan zit het seizoen erop en ga je toch een beetje los. Dat snap ik wel. Maar als je twee weken aan de bak moet, zoals wij, dan is die situatie verre van ideaal, want je zit bovenop elkaar. Veel te luidruchtig.’ Schuil: ‘We hebben zelf ook wel eens de boel op stelten gezet. Athene 2004 staat me nog voor de geest. Toen hebben we ’s ochtends vroeg na het uitgaan alle fietsen in het olympisch dorp op zijn kop gezet.’ De halve aardbol hebben ze inmiddels gezien. Maar denk niet dat ze als een veredelde toerist rondlopen. ‘Dat komt later wel een keer, als ons topsportleven er op zit’, zegt Nummerdor. Schuil: ‘Wij zijn niet zo van het steden bekijken. En zelfs al zouden we het willen, dan is daar geen

Slenteren doen Richard Schuil (links) en Reinder Nummerdor niet zo snel. Veel te vermoeiend. REUTERS

tijd voor. Zeker niet nu we het zo goed doen. Dan zijn we tot de laatste dag bezig. Heel soms zijn we een dagje vrij. Zoals laatst in Praag. Maar dan is het niet zo dat we met reisboeken de stad in gaan. Slenteren doen we niet zo snel. Veel te vermoeiend.’ Het staat haaks op de sexy uitstraling van de sport. Nummerdor snapt

dat wel. ‘Voor het publiek is beachvolleybal een feestje. Muziek tijdens wedstrijden, cheerleaders, lekker weer. Maar geloof me, voor ons is het keihard werken. Ons avontuurlijke leven wordt vaak overtrokken. Zodra we niet hoeven te spelen, blijven we bijvoorbeeld weg uit de zon. Dat is helemaal niet goed voor je.’

Nummerdor moet het vaak uitleggen tijdens verjaardagen, dat het relaxte beachvolleybal-leventje ook zo zijn schaduwkanten kent. ‘Zodra ik mensen vertel hoeveel we moeten trainen, zie je ze schrikken. Dat verwachtten ze niet.’ Gewoon op vakantie met zijn vriendin, volleybalster Manon Flier,

delen. Dat vind ik geen probleem. Dan draai ik me nog een keer om.’ Maar irritaties? Het tweetal schudt het hoofd. In Peking gaat het duo voor een medaille. Schuil: ‘Anders is het toernooi niet geslaagd.’ Nummerdor: ‘We zijn nog nooit in Peking geweest. Ik heb het stadion alleen nog maar op internetfoto’s gezien. Het ligt ergens in een park, dat is het enige wat ik weet.’ Schuil: ‘Er kunnen 12.000 toeschouwers in. Ik hoorde dat bijna alle plaatsen al verkocht zijn. En dan zitten ze er ook allemaal hè. In Athene zeiden ze dat ook, maar toen zat er geen hond.’ En na het toernooi? Nog een bezoekje brengen aan de Chinese Muur. ‘Ik zal best een paar foto’s nemen’, voorspelt Nummerdor. ‘Maar meer ook niet. Ik kom voor een medaille, niet voor toeristische attracties.’ 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................................................................................................................................

Imke Schellekens-Bartels (31) Hippische sport

Vaak komen ze niet op tv, maar volgende week zijn de ogen van de wereld op hen gericht. Een kort vraaggesprek met een onbekende olympiër.

Eindelijk geen invaller. ‘Voor de Olympische Spelen van 2004 in Athene was ik als reserve aangewezen en werd ik van het ene op het andere moment opgeroepen om in het vliegtuig naar Griekenland te stappen. Hoewel je er in je achterhoofd altijd wel een beetje rekening mee houdt, is de onzekerheid die je dan voelt niet prettig. Nu is dat gelukkig niet meer het geval. Ik heb me echt kunnen voorbereiden en dat is ook veel beter voor mijn paard. Aan de andere kant, in 2004 werd er niet zoveel van me verwacht. Dat ligt nu anders.’ Vind je het jammer dat je niet in Peking bent, maar in Hongkong?

‘Voor onszelf is het wel jammer. De Spelen zijn juist zo mooi omdat je andere atleten tegenkomt en ook van andere sporten kunt genieten. Maar Hongkong schijnt beter te zijn voor de paarden, omdat er minder smog is.’ Wat zijn je kansen? ‘We hebben een sterk team. Het is zeker mogelijk in het landenklassement goud of zilver te halen. Individueel hoop ik dat ik een plaats bij de eerste vijf kan behalen en als ik écht goed presteer, moet een bronzen medaille erin zitten. Tijdens het Europees kampioenschap van vorig jaar waren we met het team ook al de sterkste en behaalde ikzelf twee bronzen plakken.

Wie ga je het meeste missen? ‘Mijn hond.’

DWIGH ROMPAS

Onbekende olympiërs

Wie wordt de koning of koningin van de Spelen? ‘Marianne Vos.’ Waarom behoort Nederland bij de wereldtop in de hippische sport? ‘Omdat in onze cultuur paarden altijd een voorname rol hebben gespeeld. De laatste jaren is de sport alleen maar gegroeid, voor een groot deel dankzij Anky’s prestaties.’

In Peking zullen Anky van Grunsven en Isabel Werth normaal gesproken vechten om het goud en zilver.’

Wie moet de vlaggendrager voor Nederland worden? ‘Pieter van den Hoogenband.’

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................

Verboten (1)

Verboten (2)

Verboten (3)

De Duitse beachvolleyballers is de toegang tot hun trainingskamp ontzegd. Ze zouden zich in een park voorbereiden.

Die locatie werd op het laatste moment door de Chinese organisatie tot verboden terrein beoordeeld.

‘Omdat de veiligheid en dopingvrij eten niet kan worden gegarandeerd’, luidde de verklaring. De Duitsers hadden een plekje in het park al een jaar geleden gereserveerd.

Sport

26

 

    

 


DE STA-FOBIE VAN BAANRENNER BOS Hooguit twee keer per jaar gaat Theo Bos op de dansvloer helemaal kapot. De rest van zijn leven staat in het teken van een gouden medaille.

Geert Jan Hahn ALKMAAR

...

V

LEO VOGELZANG

oor Theo Bos duren de Olympische Spelen in Peking eigenlijk maar vijf dagen, maximaal. Op 15 augustus, als het evenement al een week onderweg is, komt The Boss pas voor het eerst in actie. In rap tempo werkt hij dan zijn wedstrijden af op drie onderdelen: teamsprint, keirin en sprint. Bos leeft vooral toe naar 19 augustus. De dag dat hij in de finale van de sprint moet staan en die het liefst ook wint. En waarom niet? Hij sloot zich sinds 12 juli van de buitenwereld af door in Gent op trainingsstage te gaan, pronkt al een tijdje met een op maat gemaakte fiets (kosten: rond de half miljoen euro) en is de beste sprinter van de huidige olympische cyclus. Nadat Bos in 2004 voor het eerst wereldkampioen werd, was hij ook de beste in 2005, 2006 en 2007. Alleen dit jaar kreeg de 24jarige Hierdenaar geen regenboogtrui over zijn hoofd; hij sneuvelde op het WK in Manchester al in de kwartfinale. Een pré-olympische wake up call. ‘Soms hol ik mijzelf een beetje voorbij. Soms moet je gas geven, soms moet je het gas loslaten.’ Zelden haalt Bos zijn voeten van de pedalen. Hooguit twee keer per jaar. Dan duikt

hij zoals leeftijdsgenoten elke week doen het uitgaansleven in. ‘Sowieso tijdens mijn verjaardag. En dan nog een keer de week daarna, of met Oud en Nieuw. Maar als ik ga stappen, ga ik helemaal kapot. Dansen, alles. Op de training fiets ik met mijn iPod aan. Daarop staat een mix van Sensation White 2007. Soms denk ik: het zou toch gaaf zijn om daar een keer heen te gaan.’ Olympisch goud, daar traint Bos de laatste jaren vooral voor. Het belangrijkste gegeven dat nog op zijn palmares ontbreekt en zijn zilveren medaille van Athene moet overschaduwen. Een dwanggedachte? Dat nog net niet. Maar alles is aan het baanwielrennen ondergeschikt, zoals de openingsceremonie van de Spelen. Vier jaar geleden besloot Bos niet in de Oranjestoet mee te lopen. Op 8 augustus lijkt het niet anders te zijn. ‘Zo’n opening is een ontzettende aanslag op je poten. Als ik heel lang op mijn benen sta, dan moet ik daarvan twee dagen herstellen. Als fietser moet je zo min mogelijk je benen belasten, zodat je meer energie over hebt voor je trainingen.’

Je staat nooit? ‘Nee. Als ik voor de kassa bij de Albert Heijn sta word ik al helemaal bang dat mijn snelheid eraan gaat.’

Een fobie voor staan. ‘Je bloed zakt naar beneden, je wordt stijf en krijgt er stalpoten van. Een fietshouding is gewoon heel anders,

vooral voor je kuiten. Je bent constant in een bepaalde snelle beweging.’

Dus je gaat in Peking ook niet naar de opening? ‘Dat weet ik nog niet precies. Het lijkt mij wel heel erg mooi om een keer mee te maken. Er zitten zeven dagen tussen de opening en mijn eerste wedstrijd. In principe is dat te doen, ja. Maar als baanwielrenner ben je zo bang dat je ergens wat laat liggen. Je zou maar op een duizendste van een

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................................................................................................................................

Onbekende olympiërs Yasemin Smit (23) Waterpolo

Vaak komen ze niet op tv, maar volgende week zijn de ogen van de wereld op hen gericht. Een kort vraaggesprek met een onbekende olympiër.

Hoe groot is het verlangen naar je eerste Spelen? ‘Je merkt aan alles dat het toernooi groter is dan een EK of een WK. Hoe dichter we tegen het evenement aan zitten, hoe meer je er ook over na gaat denken en hoe meer de kriebels ook komen. Ik heb er enorm veel zin in. De spanning die zich langzaam opbouwt, merk je ook wel bij de andere sporters. Er wordt over gesproken, en sommige speelsters vragen ook aan de ervaren collega’s wat er allemaal bij komt kijken tijdens zo’n toernooi. We hebben zelf twee speelsters in de selectie zitten die al een Spelen achter hun naam hebben staan. Verder krijgen we ook nog drie andere olympia-

reldkampioen Amerika en Europees kampioen Rusland in de andere poule zijn ingedeeld. Maar wij hebben in de kwalificatie een goede indruk achtergelaten door van alle Europese landen te winnen. Wij hoeven voor niemand bang te zijn, maar aan voorspellingen waag ik me liever niet.’ SOENAR CHAMID

gangers op bezoek die ons proberen voor te bereiden. Maar ik denk dat je het toch vooral zelf moet ervaren.’ Wat zijn je kansen? ‘We hebben weliswaar geluk dat we-

Wie ga je het meeste missen? ‘Ik hoop niemand te gaan missen. Je bent daar ook heel erg met het spelletje bezig. Dus als we weer in Nederland zijn, zie ik iedereen wel weer.’ Wie wordt de koning of koningin van de Spelen? ‘Ik hoop Marleen Veldhuis.’

Nederland is een zwemland, waarom is waterpolo relatief onbekend? ‘Het is een heel andere sport dan zwemmen. Het is ook moeilijker in beeld te brengen op televisie. Toch merk ik wel dat de aandacht voor de sport langzaam aan het groeien is.’ Wie moet de vlaggendrager voor Nederland worden? ‘Ik zou eerst eens een lijstje moeten zien van de sporters die inderdaad bij de openingsceremonie aanwezig zullen zijn. Wij zijn er met het team. Wie het uiteindelijk ook wordt, het moet wel een sporter zijn die al een behoorlijke staat van dienst heeft opgebouwd.’

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................

Geen paniek (1)

Geen paniek (2)

Geen paniek (3)

Geen paniek voor de inwoners van Peking die geen kaartje voor de olympische evenementen hebben kunnen krijgen, en dat zijn er nogal wat.

Door de stad heen zijn overal grote videowanden geplaatst.

In het zomerpaleis, de tempel van de Hemel en nog 24 andere plaatsen kunnen fans rustig de sport bekijken. Bij het winkelcentrum ‘Place’ hangt zelfs een 250 meter lang en 30 meter breed scherm.

Sport

 

    

 


27

’Soms moet je gas geven, soms moet je het gas loslaten.’ PRESSE SPORTS/HH

seconde geklopt worden en wel twee dagen helemaal kapot zijn geweest van die opening. Dan ga je wel even achter je oren krabben.’

Geniet nou eens van je sport. ‘Ik geniet meer als ik olympisch kampioen word en niet naar de opening ben gegaan dan dat ik wel ben geweest en zilver pak. Als sportmensen iets presteren, bijvoorbeeld een gele trui in de Tour de France, dan denkt een niet-sporter altijd: ‘Jemig, dat is mooi, daar moet hij van genieten.’

Maar een sporter vergeet dat. Die is zo met zijn sport bezig, moet er zo veel voor laten liggen en heeft met zo veel stress te maken, dat van zulke momenten genieten soms heel erg moeilijk is. Omdat het zo veel druk met zich meebrengt. Dan vergeet je op een gegeven moment een beetje de essentie van… eh… het leven, misschien.’ ‘Je staat pas heel bewust bij die momenten stil wanneer je niet goed presteert. Dan denk je: shit, de vorige keer won ik. En je denkt aan hoe het

allemaal was. Ik heb altijd geprobeerd te genieten van mijn kampioenstruien, omdat het dan allemaal goed gaat. Dat lukt mij wel aardig. Maar soms denk je wel eens: waar maak ik me druk om?’

Als er iets ergs zou gebeuren, binnen je familie bijvoorbeeld, dan moet je relativeren. ‘Dat is inderdaad zo. Maar ik probeer niet te veel te relativeren, omdat je daar ook van verzwakt. Je zegt niet: ‘Als ik straks geen olympisch kampi-

oen word, dan is dat niet erg, want het is maar sport.’ Ik heb ook nog nooit iemand horen zeggen: ‘Ja, ik ben olympisch kampioen geworden, maar het is maar sport.’ Mensen gaan altijd relativeren als ze niet goed gepresteerd hebben, maar dat hoeft van mij niet. En natuurlijk, het is ook maar sport, maar dat is voor mij heel belangrijk in mijn leven. Ik heb een bepaald doel. Iemand anders snapt dat misschien niet. ‘Hoe kun je nou je hele leven aan baanwielrennen toewijden? Ben je wel goed wijs?’ Ik vind

het gewoon een mooie sport, ik heb mezelf een bepaald doel gesteld en ik wil dat ooit in mijn sportcarrière bereiken.’

Is goud een obsessie voor je? ‘Nee, niet echt. Maar ik geef honderd procent. Bereik ik het niet, dan heb ik er alles aan gedaan. Natuurlijk, dat is relativeren. Maar ik vind het belangrijk dat je een doel stelt en dat probeert na te streven. Op een gegeven moment lukt het wel of het lukt niet. Wat kun je dan nog verder doen?’ 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................................................................................................................................

Onbekende olympiërs Sander Berk (29) Triatlon

Vaak komen ze niet op tv, maar volgende week zijn de ogen van de wereld op hen gericht. Een kort vraaggesprek met een onbekende olympiër.

Enig idee wat je te wachten staat op je eerste Spelen? ‘Ik heb een wereldkampioenschap in mijn gedachten en die entourage moet ik met tien vermenigvuldigen. Of met twintig. Het is moeilijk me er een voorstelling van te maken.’ Wat zijn je kansen? ‘Moeilijk te zeggen. Er zijn ongeveer acht mannen die op papier voor me zullen eindigen, daarachter ligt een veld met zo’n twintig atleten die allemaal aan elkaar gewaagd zijn. Wat misschien in mijn voordeel spreekt is dat het parcours me wel ligt. Ik ben er al twee keer geweest en het is behoorlijk zwaar, zeker wat de weers-

traind in Nederland en we gaan morgen naar Duitsland voor een wedstrijd. Twee dagen later vertrekken we naar Zuid-Korea voor een trainingsstage en dan ben ik pas 15 augustus in Peking, vier dagen voordat ik mijn wedstrijd heb. Iedere atleet mijdt het olympisch dorp zolang als hij of zij kan. Ik dus ook. Ik blijf wel tot en met de afsluiting.’

omstandigheden betreft. In die condities voel ik me op mijn gemak. Hopelijk iets meer dan de andere atleten. De Spaanse wereldkampioen Javier Gomez schat ik samen met de Canadees Simon Whitfield (olympisch kampioen van 2000), een paar NieuwZeelanders en enkele Amerikanen tot de topfavorieten. En er eindigt altijd wel een Australiër in de topvijf.’ DWIGHT ROMPAS

Wie wordt de koning of koningin van de Spelen? ‘De zwemmer Michael Phelps. Die start op wel acht onderdelen.’

waar ik me kwalificeerde voor de Olympische Spelen.’

Wat is je hoogtepunt tot nu toe? ‘Mijn laatste wedstrijd in Zuid-Afrika,

Goed kunnen voorbereiden? ‘Ik heb de laatste periode hard ge-

Wie moet de vlaggendrager voor Nederland worden? ‘Er wordt onder de atleten wel veel over gesproken, maar ik weet het niet. De zwemmers zullen waarschijnlijk niet mogen, omdat die al snel na de opening in actie komen.’

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................

Een uitgave van Mountain Media BV

Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596

www.depers.nl [email protected] [email protected] [email protected]

oprichter: Cornelis van den Berg uitgever: Ben Rogmans (a.i.) hoofdredactie: Jan-Jaap Heij (a.i.), Frank Poorthuis, Dirk Koppes

Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.

, 9 1 €1

vanaf  Sandton Paal 8 Hotel aan Zee Terschelling

 Sandton Hotel Pillows Zwolle, Overijssel

 Sandton Hotel De Rijsserberg Hampshire Classic Rijssen, Overijssel

 Sandton Hotel De Cooghen De Koog, Texel

358,-

2 nachten 2 personen incl. ontbijt

2 nachten 2 personen incl. ontbijt

“Direct aan zee, met binnenzwembad en diverse welness faciliteiten’’

2 nachten 2 personen incl. ontbijt

169,-

“Luxueus hotel in statig pand in het centrum”

258,-

2 nachten 2 personen incl. ontbijt

“Modern complex op loopafstand van het strand”

e n Ze

 Sandton Gilde Hotel Deventer, Overijssel

3 nachten 2 personen incl. ontbijt

aa otel l8H Paa helling c Ters n

ghe

o e Co el d Hot l e Tex

n ove indh el E Hot oven h Eind

 Sandton IJsselhotel Deventer, Overijssel

159,-

kelo

Boe Bad ort s e R kelo Boe

kam

s e Ro el D Hot en d Rhe

“Sfeervol hotel in hartje Deventer”

2 nachten 2 personen incl. ontbijt

 Sandton Resort Bad Boekelo Boekelo, Overijssel

s illow el P erg Hot le serb l o Rijs Zw e D el Hot en s Rijs tel e Ho Gild lhotel e Ijss nter e Dev

149,-

139,-

“Gelegen midden tussen de boerenhoeves en dichte bossen van het Twentse landschap’’

 Sandton Hotel Eindhoven City Centre Eindhoven, Brabant

aay De R teau Châ lo r Baa

2 nachten 2 personen incl. ontbijt

139,-

“Gelegen op een schitterend landgoed, met binnenzwembad en tennisbanen”

 Sandton Hotel De Roskam Rheden, Gelderland

 Sandton Château De Raay Baarlo, Limburg

“Gevestigd in een rijksmonument aan de IJssel”

3 nachten 2 personen incl. ontbijt

119,-

“Aan de rand van Nationaal Park Veluwezoom, met beautycentre”

3 nachten 2 personen incl. ontbijt

119,-

“Ideaal om veelzijdig Eindhoven te ontdekken”

2 nachten 2 personen incl. ontbijt

149,-

“Prinsheerlijk verblijf in dit monumentale pand in noord Limburg’’

Reserveer nu op www.weekendjeweg.nl of bel 0900 - 8079 (30 cpm)

Alle genoemde prijzen zijn vanaf prijzen, exclusief reserveringkosten, garantieregeling, toeristenbelasting en eventuele toeslagen en zolang de voorraad strekt. Voor telefonische informatie en reserveringen zijn wij bereikbaar van 8.30 tot 22.00, op zaterdag en zondag van 9.00 tot 22.00 en op feestdagen van 9.00 tot 17.00.