De leefwereld van kinderen en jongeren

De leefwereld van kinderen en jongeren Inleiding Een eerste manier om naar jeugdcultuur te kijken, vertrekt bij kinderen en jongeren zelf. Het gaat over de manier waarop zij hun leven richting geven, hoe hun leefwereld eruit ziet. Jeugdcultuur gaat over waarden en normen, gedragingen en attituden eigen aan jongeren. Vooral in een periode waarin jongeren op zoek zijn naar hun eigen identiteit, zetten ze zich af tegen de ‘cultuur’ waarmee ze zijn opgegroeid, en gaan ze op zoek naar hun eigen invulling, naar wat ze zelf belangrijk vinden in het leven. Op zoek naar een definitie stranden we bij het volgende: jeugdcultuur gaat over ‘een eigen pakket vaardigheden, gewoontes en gedachten die jongeren meekrijgen en zich eigen maken en gebruiken om hun leven zinvol te maken’1. Jeugdcultuur heeft echter ook een ‘buitenkant’, het zichtbare gedeelte van de leefwereld. We hebben het over kledij, muziek, hobby’s… Jongeren willen zich vooral kunnen identificeren met hun vrienden. Hierin spelen zowel de vorm (kledij, stijl) als inhoud (ideologie, meningen, waarden) een cruciale rol. Wanneer jeugdcultuur zich, expliciet of impliciet, afzet tegen de ‘dominante’ cultuur, spreken we over jeugdsubcultuur. Hoewel slechts de minderheid van de jongeren kiezen voor een subcultuur, springen zij het meeste in het oog. Het gevaar bestaat dat we een beleid dat ruimte heeft voor jeugdcultuur, vooral gaan enten op jeugdsubculturen. In heel dit verhaal hebben jeugddiensten vooral een faciliterende rol. Jeugdculturen groeien en ontstaan als reactie op de ‘volwassen wereld’, op de structuren die hun aangeboden en voorgeschoteld worden. Vanuit het lokale niveau kunnen we er enkel voor zorgen dat jongeren ruimte hebben om zichzelf te zijn, te experimenteren en te ontdekken. Tegelijk doen er zich een aantal uitdagingen en/of keuzes voor. Komen in het jeugdhuis meerdere muziekgenres aan bod of is het aanbod beperkt tot een bepaald genre? Kan en moet je als jeugddienst werken aan een positieve beeldvorming over jeugd(sub)culturen? Emo’s worden bijvoorbeeld in de media afgeschilderd als ‘depressievelingen die zichzelf verminken’. Is er ruimte voor een eerlijke reportage in het gemeentelijk krantje? Van de ‘leefwereld van kinderen en jongeren’ raken we een aantal aspecten aan die ons inziens een belangrijke rol (kunnen) spelen in het leven van jongeren. Uiteraard mogen we hier nooit vergeten dat de ene jongere de andere niet is, en dat je in de eerste plaats moet kijken naar de behoeftes van kinderen en jongeren in jouw stad of gemeente. We staan achtereenvolgens even stil bij: fuiven, DJ’en, graffiti, skaten, rondhangen, gaming en ‘nieuwe’ media, tuning en techniek en slaapkamercultuur. Deze (niet limitatieve) lijst bestaat uit een aantal vertrouwde thema’s, maar we hopen je ook te prikkelen om even buiten de gekende kaders te kijken. Tenslotte nog dit: wie jeugdcultuur zegt, zegt vergankelijkheid. Hou er rekening mee dat de hobby’s van nu er morgen misschien al niet meer zijn, en dat de jongeren van vandaag, morgen volwassenen zijn. 1

de

Depreitere, K. (2009). ‘Een inleiding op jeugdcultuur’, opleiding jeugdconsulent 2 jaar.

1 van 13

Inspiratietekst Prioriteit Jeugdcultuur

Fuiven Situering Uitgaan en fuiven zijn erg belangrijk voor jongeren. Zeker bij de iets oudere jongeren is uitgaan - naar discotheek, café of fuifzaal - de populairste vrijetijdsactiviteit. Tijdens het fuiven staan plezier en de gemoedelijke sfeer, vrienden en muziek centraal. Naast plezier, hebben fuiven dus ook een belangrijk sociaal aspect voor jongeren: nieuwe mensen leren kennen en/of vriendschapsbanden aanhalen.

Aanbevelingen In het onderzoek ‘Mogelijkheden van een fuivenbeleid’ (Huybrechts, Vettenburg e.a. 2002) geven jongeren zelf enkele ergernissen en problemen aan waar een lokaal fuifbeleid op kan inspelen. Ze geven aan dat er te weinig aanbod is of de toegang geweigerd wordt, er is werk op vlak van (over-) reglementering, er zijn te weinig fuifzalen, de relatie met buurtbewoners zit niet goed, enz. Een gemeente kan dus heel wat zaken doen om de fuivende jeugd in de watten te leggen. Een evaluatie-instrument voor je lokaal feestbeleid en heel wat meer waardevolle informatie over fuiven en fuifbeleid, vind je op de website van Fuifpunt www.fuifpunt.be. Specifieke vragen kan je stellen via het contactformulier op de website.

Goede voorbeelden Zie http://www.fuifpunt.be/beleid/concretevoorbeelden. In de regio Westhoek (De Panne, Nieuwpoort en Koksijde) werken de jeugdraden en de website http://www.westoek.be samen om jongeren een stem te geven in het fuifbeleid, waarover al heel wat jongeren hun beklag gedaan hadden. Het resultaat is SUR+, een multimediaal project waarbinnen de betrokken organisaties op onderzoek zijn gegaan naar meningen en opinies. Uit dit onderzoek is een rapport voortgekomen dat aan de pers voorgesteld werd en waarrond de discussie met de beleidsmakers zal aangegaan worden. Neem zeker eens een kijkje op http://www.surplussite.be. Je vindt hen ook op Facebook, Twitter, enz. Dit is een goed voorbeeld van hoe je je fuifbeleid op een participatieve manier kan aanpakken, ook al kwam het initiatief hier van enkele jongeren en niet van de jeugddiensten.

Links http://www.fuifpunt.be: website van Fuifpunt. Info voor organisatoren, beleidsmakers en zaaluitbaters. Dé referentie voor je fuifbeleid, met steeds de actueelste informatie. http://fuif.start.be: startpagina fuiven. Je vindt er – onder andere - allerhande firma’s waar je fuifmateriaal en andere benodigdheden kan huren of kopen. http://www.limburg.be/jeugd/feestloket: fuifinformatie allerhande van de provinciale jeugddienst Limburg. http://www.partywise.be: tips voor veilig en gezond uitgaan.

2 van 13


DJ’en

Situering DJ’en is meer dan wat plaatjes opzetten. Het is een ware kunst om liedjes goed gemixt te krijgen en er tegelijk de sfeer in te houden. Heel wat jongeren oefenen thuis met vrienden, maar niet iedereen beschikt over de juiste apparatuur. Extra jammer is dat heel wat DJ-talent niet verder dan de slaap- of huiskamer geraakt.

Aanbevelingen Er worden, verspreid over Vlaanderen, verschillende workshops en cursussen DJ’en aangeboden, maar gemeentes kunnen meer doen. In veel gemeenten zijn repetitieruimtes goed uitgerust voor pop- en rockbands, maar minder voor DJ’s. Waarom niet voorzien in elektronische apparatuur met bijhorende software waar DJ’s zich mee kunnen bekwamen en demo’s opnemen. Of platenspelers in de repetitieruimte plaatsen zodat ook jonge DJ’s minder rekening moeten houden met mogelijke geluidsoverlast. Tenslotte zijn ook zij op zoek naar een podium en speelkansen. Het jeugdhuis biedt hiervoor uiteraard heel wat kansen. Denk ook aan andere plaatselijke feestjes/feesten, al dan niet georganiseerd door de gemeente.

Goede voorbeelden -

-

-

3 van 13

Electric Royal uit Kortenberg is een platform waar jongeren kansen krijgen om voor een groot publiek te draaien. http://www.electricroyal.be. De jeugddienst van Sint-Truiden voorziet in hun repetitieruimte plaats voor bands en voor DJ’s. Precare is een organisatie die heel wat ervaring heeft met het inrichten van ateliers en repetitieruimtes en het afsluiten van overeenkomsten met eigenaars van gebouwen die als creatieruimte in aanmerking komen. Je vindt hun contactgegevens op http://www.precare.org. Een overzicht van repetitieruimtes in Vlaanderen en Brussel vind je op http://www.repetitieruimtes.be. De provincie Vlaams-Brabant werkte naast een popbeleid ook een DJ-beleid uit. In de even jaren organiseren ze bijvoorbeeld ‘45-toeren contest’ voor aanstormend DJ-talent. Tijdens vier voorrondes ‘battlen’ zes DJ’s om een plaats in de finale. De finalisten krijgen professionele ondersteuning. Daarnaast kunnen creatieve mixers en producers zich registreren voor KunstStukjes, een soort catalogus met Vlaams-Brabantse groepen, fotografen, toneelen improvisatiegezelschappen,… die jonger zijn dan 30 en in Vlaams-Brabant wonen. Zie http://www.kunst-stukjes.be. Deze artiesten kunnen langs die weg geboekt worden door organisatoren van over heel Vlaanderen, die op hun beurt een korting krijgen op de uitkoopsom. De West-Vlaamse variant van KunstStukjes is Buiten Westen. Zie http://www.west-vlaanderen.be/jeugd, onder ‘jongerencultuur’. Als je wil weten welke ondersteuning de provincies nog bieden, check je best hun website of neem je contact op met de jeugddienst.


Graffiti

Situering Graffiti spuiten wordt door de Vlaming vaak in een adem uitgesproken met hondenpoep en nachtlawaai, met andere woorden, onder de noemer ‘overlast’. En terecht soms. Er zijn nog steeds té weinig legale spuitzones waar graffiti als kunstuiting getoond kan worden in plaats van vervuiling van de openbare ruimte.

Aanbevelingen Rond graffiti is al heel wat gebeurd, met een zekere graffiti-moeheid bij sommige jongeren tot gevolg. Bekijk dus of het opportuun is om iets te doen rond graffiti. Zijn er fervente graffiteurs in je gemeente? Zoek dan contact en bekijk samen wat het beleid voor hen kan doen. Doelstellingen kunnen bestaan uit het voorzien van een legale graffitimuur, het geven van workshops, een graffititour maken naar de ‘pareltjes’ in Vlaanderen… Bij Graffiti Jeugddienst vzw (http://www.graffiti-jeugddienst.be) kan je terecht voor advies en tips over het voeren van een positief graffitibeleid. Op die website vind je eveneens een overzicht van de legale graffitizones en de gedoogzones. Ook voor workshops kan je bij hen terecht.

Goede voorbeelden -

De Stad Brugge voert een positief graffitibeleid. Ze wil vandalisme voorkomen en kunst stimuleren. Dit beleid bevat vier luiken2: Repressief luik : straffen wat niet kan Graffiti spuiten op particuliere en stadseigendommen is en blijft vanzelfsprekend strafbaar. De politiediensten waken over de strikte naleving van de reglementering. Curatief luik : verwijderen Wie slachtoffer geworden is van graffitivandalen kan de aangebrachte graffiti gratis en professioneel laten verwijderen door het graffitiverwijderingsteam. Creatief luik : graffitizones Op de permanente art-zone aan het Entrepot, Binnenweg 4, 8000 Brugge, kunnen jongeren-graffiteurs terecht om hun ding te doen. De stad werkt ook regelmatig artistieke graffitiprojecten uit. Sensibiliserend luik : informeren Via de pers, uiteenzettingen, contacten met jongeren en slachtoffers van graffiti … is het de bedoeling om zoveel mogelijk informatie te verstrekken en in te winnen om zo gericht mogelijk rond graffiti te werken.

2

http://www.brugge.be/internet/nl/welzijn/Preventie/Graffiti/index.htm.

4 van 13


-

Ook de stad Gent voert een actief graffitibeleid. Op hun website lees je3: Mooie graffitikunst kan een oude gevel of een grijze straat helemaal opfleuren. Met een jaarlijkse “Graffiti-jam”, opdrachten en workshops voor beginners geven de Stad Gent en de vzw Graffiti Jeugddienst de artiesten een duwtje in de rug. Onder andere in de Tweebruggenstraat (muur Nieuwen Bosch), op de Oude Beestenmarkt (publiek sanitair), in de SintMargrietstraat (parking) en in Ter Platen (onder de brug) zijn al prachtige werken te zien. Ook bewoners en handelaars namen al het initiatief om hun eigendommen te laten verfraaien. De Stad Gent blijft bovendien zoeken naar legale of gedoogde graffitizones waar creatievelingen op elk moment van de dag terecht kunnen.

-

Het jonge kunstenaarscollectief UntitledT schilderde in het najaar van 2009 de Werregarenstraat in Gent, alias het ‘graffitistraatje’, volledig in het wit om graffiteurs de kans te geven volledig van nul te starten met een eigen kunstwerk. Ze kregen hiervoor middelen van de stad Gent via de ‘Alles kan-toelage’ waarmee de stad jongeren wil stimuleren om in hun vrije tijd artistieke en kunstzinnige initiatieven op te starten. Ondertussen is het project beëindigd, maar de evolutie van het uitzicht van het straatje kun je nog steeds volgen op de Facebookpagina van UntitledT.

Skaten

Situering Skaten is niet alleen een sport, het is een ondertussen flink ingeburgerde vorm van jeugdcultuur met eigen waarden en normen. Heel wat gemeenten beschikken ondertussen over een of andere vorm van skate-infrastructuur, gaande van een klein streetparcours tot een heus skatepark. In de centrumsteden vertaalt dit infrastructuuraanbod zich in skateparken met een regionale uitstraling. Deze skate-infrastructuur is tegelijkertijd de ‘meeting spot’ voor skaters en hun respectievelijke aanhang, waar ze niets anders doen dan wat andere jongeren doen: rondhangen, ervaringen uitwisselen, kattenkwaad uithalen, experimenteren, kortom, weinig wereldschokkende dingen. Het aanbieden van infrastructuur is voor gemeenten veelal de aanzet om een skatebeleid in het leven te roepen. Hoe ver, hoe lang en hoe breed een skatebeleid het laat hangen, maakt elke gemeente voor zichzelf uit.

Aanbevelingen Beleidsacties rond skaten komen absoluut in aanmerking voor ondersteuning binnen de prioriteit jeugdcultuur. Maak van je skatebeleid echter geen beheersbeleid. Respecteer de DIY4-waarde van de skatecultuur.

3 4

http://www.gent.be, Gent van A tot Z – graffiti en wildplakken. DIY: Do It Yourself.

5 van 13


Think real. Stem je infrastructuuraanbod niet alleen af op de vraag maar ook op het regionaal aanbod. Skaters zijn mobieler dan je denkt en zoals eigen aan elke sport zijn er beginners, gevorderden en experts met elke hun specifieke infrastructuurwensen, lees prijskaartjes. Denk polyvalent. Skate-aanleidingen kunnen perfect worden ingebed in de aanleg van openbare pleinen. Skaten balanceert tussen sport en jeugd. Maak goede afspraken met je collega’s van de sportdienst over onder andere aanpak en positionering zowel naar skaters, bestuur als bevolking toe. Geef in je skatebeleid voorrang aan het belichten van de positieve elementen van de skatecultuur. Dit geldt trouwens voor alle vormen van jeugdcultuur, wat niet wil zeggen dat heikele elementen onder de mat mogen worden geveegd. Bepaal op voorhand duidelijk de inspraak- en participatiegrenzen en de financiële krijtlijnen wanneer je met skaters in zee gaat. Programmeer enkel wanneer dit nodig blijkt, ‘on demand’. Investeren in skatecultuur is geen eenmalige financiële injectie. Maak duidelijke afspraken met het bestuur dat dit verdere opvolging – lees geld, tijd en personeel – vergt.

Goede voorbeelden -

-

-

-

6 van 13

Skatebeleid in Hasselt: http://www.vvj.be/jeugdbeleidsplan/pdf/jeugdcultuur/skatebeleid_hasselt.pdf Skatebeleid in Gent: http://www.steunpuntjeugd.be/uploads/documents/Krax_93___COULEUR_LOCAL E_1.pdf Veiligheidswijzer Skating: http://economie.fgov.be/nl/binaries/16-Veiligheidsgids_skating_tcm32529849.pdf Skaten, meer dan een plank alleen: http://www.vvj.be/upload/leesvoer/skaten.pdf De skatebowl in Kortrijk: http://www.kortrijk.be/vrije-tijd/jeugd/ruimte/skate-blade-bikespots/skatebowl Antwerpen heeft een eigen BMX en Skatebowl in het park Spoor Noord. Het ligt aan de Kempenstraat en is ontworpen door het Amerikaanse Team Pain. Stad Oostende bouwt haar Velodroom om tot een skatebowl. Je kan het project op de voet volgen op http://jeugd.oostende.be. Ook de andere ‘skatespots’ vind je daar terug. Dit is niet hetzelfde als skaten, maar de waaghalzerij is er niet minder om: ‘trial biking’. Trial bikes lijken op een BMX-fiets, maar hebben geen zadel. De rijders halen halsbrekende toeren uit door over al op en over de springen met hun bike. De wereldkampioen trialbiking woont in Aalter. Dit vormde de aanleiding om een apart parcours aan te leggen, ingebed in de openbare ruimte.


Rondhangen

Situering Bijna de helft van de jongeren hangt wel eens rond. Tenminste, als je rondhangen invult als ‘een groep jongeren die op een ongeorganiseerde manier gebruik maken van de openbare ruimte als ontmoetingsruimte’. Tegelijk merken we dat er steeds minder openbare ruimte beschikbaar is en dat die dan nog grotendeels wordt ingepalmd door koning auto. In dit spanningsveld tussen gebruik van de openbare ruimte, overlast en vrijetijdsbesteding komen jongeren samen met dezelfde redenen als vroeger: ontmoeting, vrije tijd, amuseren, lachen, opscheppen, uitdagen enz… weg van controlerende volwassenen, zoekend naar hun identiteit. Alleen de perceptie over hun aanwezigheid is gewijzigd. Steeds meer wordt louter de aanwezigheid van jongeren in de publieke ruimte als overlast beschouwd. De campagne Hangman gaf in 2009 een aanzet om rondhangende jongeren in een positief daglicht te stellen en een positief lokaal beleid uit te werken. Binnen de prioriteit jeugdcultuur is er zeker plaats voor acties rond deze doelgroep. Meer info over de campagne vind je op www.dehangman.be.

Aanbevelingen Wij geloven (en de praktijk in een aantal gemeenten geeft ons gelijk) dat de implementatie van een structureel lokaal beleid naar jongeren in de publieke ruimte een meerwaarde betekent. We onderscheiden twee noodzakelijke voorwaarden voor dergelijk beleid: Organiseer een regelmatig overleg met de verschillende diensten die te maken hebben met de publieke ruimte en/of de jongeren die zich ophouden in de publieke ruimte. Minimaal de jeugddienst (als initiatiefnemer), politie, een beleidsverantwoordelijke en jongerenwerker zijn aanwezig. Ad hoc kunnen dit zijn: technische dienst, sportdienst, OCMW… Ten tweede moet je je doelgroep kennen. Dit betekent regelmatig en op lange termijn contacten blijven leggen met de gebruikers van de publieke ruimte. Ga met andere woorden naar buiten en zoek de jongeren op op hun terrein. Een structureel beleid kan een heel gamma aan acties en initiatieven inhouden zoals het inplanten van infrastructuur, organiseren van overlegstructuren, informatie vergaren over het thema bij lokale actoren, een verkennend onderzoek doen naar rondhanggedrag in je gemeente, de mogelijkheden van een gestructureerd beleid onderzoeken of een visietekst opmaken.

Goede voorbeelden Zie http://www.dehangman.be/inspiratie/praktijkvoorbeelden.

7 van 13


De gemeente Lanaken brengt rondhangende jongeren positief in beeld. Dit persbericht bereikte ons in april 2010: Dagelijks ontmoeten jongeren elkaar op pleintjes, straat, of bij iemand thuis,… Vaak stellen volwassenen zich vragen over waarom dit nu in ‘godsnaam’ zo leuk is, wat doen ze daar, … Een aantal jongeren uit het Lanakense Smeermaas heeft op een koude winteravond foto’s gemaakt die dit weergeven, in combinatie met hun eigen slogans wordt dit tentoongesteld tijdens de Lanakense WAK in o.a. het Cultureel Centrum. Daarna zullen deze foto’s deel uitmaken van een fototentoonstelling voor en door jongeren over het thema ‘het leven zoals het is, jongeren die rondhangen’, die vanaf 26 april te bezichtigen zal zijn in de bibliotheek van Lanaken en op T.I. Sparrendal tijdens haar feestweekend van 7-8 mei. De Gemeente Lanaken en specifiek de schepen van jeugd, Sofie Martens die al jaren het thema ‘rondhangen’ een warm hart toedragen zijn dan ook tevreden dat deze tentoonstelling aangevuld met lokale impressies te bezoeken is op diverse locaties. Voor meer informatie over dit thema kan u steeds contact opnemen met Sofie Martens, schepen van Jeugd via [email protected] of 0498-638592 Uit onderzoek voor het nieuwe jeugdbeleidsplan blijkt dat ook meer dan 900 van 1.500 bevraagde jongeren regelmatig samenkomen om elkaar te ontmoeten, kletsen, …

8 van 13


Gaming en ‘nieuwe’ media

Situering Het staat buiten kijf dat veel kinderen en jongeren met gaming, en ‘nieuwe’ media in het algemeen, bezig zijn. Voor sommigen is dit asociaal, volgens fervente voorstanders dan weer niet. Immers, wat maakt een gamer asocialer dan een lezer? Of vatbaarder voor negatieve invloeden van wat ze onder hun neus krijgen? ‘Nieuwe’ staat niet toevallig tussen aanhalingstekens bij ‘nieuwe’ media. Wat is immers nieuw? Kinderen en jongeren groeien op met de technologie die ze rondom zich zien en die ze dus heel normaal vinden. Wat voor ons ‘nieuw’ lijkt op vlak van media, is voor hen heel vanzelfsprekend. Het is voor de jeugddienst, en ruimer ook voor de gemeente, een uitdaging om deze media op de juiste manier te gebruiken. Games kennen een ruime waaier van toepassingen. Ze worden bijvoorbeeld ook gebruikt in revalidatiecentra, als tool bij het bestrijden van zwaarlijvigheid, als didactisch materiaal in het onderwijs, als trainingsinstrument bij gespecialiseerde professionele opleidingen, of zelfs – heel eenvoudig - als uitwisselingsplatform voor huiswerkvragen. Denk dus zeker niet te ‘smal’ als het gaat over gaming. Dit zijn enkele resultaten uit een onderzoek van Graffiti Jeugddienst in samenwerking met de Universiteit Gent: 67% van de 18- tot 20-jarigen heeft een eigen pc, tegenover 43% van de 12- tot 17-jarigen. Omzeggens alle jongeren kennen MSN. 57 % kent het fenomeen van de blogs (vooral de iets oudere jongeren), jongens bloggen meer dan meisjes. Voice over IP (bv. Skype) is gekend door 54% van de ondervraagden. Podcasting is met 30% het minst gekende van de vier onderzochte media. Een goede 60% van de onderzochte jongeren verklaart niet meer zonder de pc te kunnen. Een kleine 20% zou dit wel kunnen. Heel wat jongeren geven aan dat ze een weekje zonder pc, gsm of internet wel zouden zien zitten. 13% van de jongeren uit het onderzoek geeft aan dat hun sociaal leven zich hoofdzakelijk op de pc en/of op de gsm afspeelt. Uit ander onderzoek blijkt dat 36% van de jongeren vandaag filmpjes plaatst op YouTube. Velen maken die filmpjes zelf. Daarin tonen ze aan de andere jongeren hoe je iets kan maken. Vaardigheden delen is hier het sleutelwoord! In Krax5 lazen we daarover het volgende: ‘Naar de manier waarop jongeren leren en de verschillende andere geletterdheden die jongeren bezitten, doet Ronald Soetaert, professor onderwijskunde aan de Gentse universiteit, behoorlijk veel research. Hij stelt dat jongeren veel leren door vragen te stellen aan elkaar, experts te benaderen met hun probleem of door het opzoeken van informatie via het internet. Dit geldt niet enkel voor de digitale cultuur, maar evengoed voor

5

Ladda in Tijdschrift Krax – vakblad van het jeugdwerk (december 2009), blz. 6-10, Skills, not for sale – vaardigheden bekeken vanuit jeugdcultuur, Steunpunt Jeugd. 9 van 13


bijvoorbeeld graffitispuiten, muziekspelen of songwriting. Video- en computerspelletjes beschouwt Soetaert als echte leermachines: “Je kunt beginnen op een laag niveau; je kunt naar een aparte omgeving gaan als je het even niet begrijpt; je kunt uitleg vragen wanneer en waar je het nodig acht.” Ronald Soetaert vindt het dan ook niet verwonderlijk dat jongeren in enkele maanden tijd heel complexe dingen kunnen leren. De manier waarop binnen jeugdcultuur wordt geëxperimenteerd met verschillende vormen van leren, is volgens hem ontzettend interessant, zeker ook voor het onderwijs. Hij pleit er dan ook voor om af te stappen van de beschrijving van jeugdculturen als zinloos amusement dat los staat van elke vorm van leren.’ Het toenemende gebruik van de nieuwe media lijkt geen negatieve gevolgen te hebben voor de relaties met vrienden. Integendeel, ze leveren conversatiestof op en versterken op die manier de vriendschapsband.

Aanbevelingen Wat kan een gemeente aanvangen met gaming en ‘nieuwe’ media? Gaming als tool voor inspraak en participatie: Kinderen en jongeren wegwijs maken in cultuur d.m.v. games. Gaming om aan te zetten tot bewegen. Bijvoorbeeld spelconsoles op het speelplein of GPS-systemen inzetten voor stadsspelen; Gaming als uiting van jongerencultuur aanvaarden en in positief daglicht plaatsen bv. gameruimte in de bib, het cultuurcentrum of het jeugdhuis, een gameactiviteit op groot scherm in een zaal waar normaal enkel cultuurvoorstellingen doorgaan. Inrichten van een ‘game-o-theek’ in het jeugdhuis? Gebruik van ‘nieuwe’ media bij de communicatie over cultuur- of jeugdaanbod, activiteiten, enz. Neem een kijkje op http://www.cjsm.vlaanderen.be/gaming.

Goede voorbeelden -

-

-

10 van 13

De provincie Antwerpen stelt voorjaar 2010 een interactief computerspelletje voor waarin je door een parcours af te leggen de nodige informatie krijgt over de provinciale Jeugddienst en het provinciaal aanbod voor jeugd en jeugdwerk. ‘Fundels’: kinderboeken in spelvorm, http://www.fundels.com. In Antwerpen, Brugge, Brussel, Gent, Hasselt, Leuven, Mechelen en Oostende kan je via La Mosca GPS-spellen ontlenen. Je doorkruist er op interactieve manier de stad mee. Zie http://www.lamosca.be. Ze bieden deze spellen ook aan in Nederland, Frankrijk, Spanje en Denemarken. In een Kalmthoutse basisschool testen ze uit hoe een iPod Touch van nut kan zijn in de klas, zie De Standaard, 4 februari 2010, ‘Huiswerk maken op je iPod Touch’.


Tuning en techniek

Situering Tuning is niet meer en niet minder dan een persoonlijke toets geven aan je auto of brommer zodat die zich onderscheidt van andere. Tuning is erg populair bij jongeren. Ze kunnen er zich creatief mee uitleven, kopen een tweedehands wagen of brommer voor weinig geld en investeren het geld dat ze uitsparen in het ombouwen van de wagen of brommer. Op zoek naar meer informatie over tuning, leren we dat tuning wezenlijk bestaat uit twee delen: het uiterlijke (uitbouwen van kappen, neon, sportsturen, bestickering, andere velgen, kleine of grote freeswerken, ventieldopjes…) en het motorische (uitbouwen van de motor: de cilinder, koppeling, luchtfilter, uitlaat…). Wat lezen we nog? ‘Tuning is an art, a way of living…’ en als dusdanig evengoed een vorm van jeugdcultuur als het luisteren naar muziek. Denk bijvoorbeeld aan het succes van het MTV programma ‘Pimp my ride’. Wat hier bij aansluit, is het ‘pimpen’ van computers, laptops, gsm’s,… kortom: alle gebruiksvoorwerpen komen in aanmerking voor personalisering.

Aanbevelingen Een jeugddienst moet uiteraard niet op alles een antwoord hebben. Tuning is een informele hobby en ligt vermoedelijk buiten het bereik van gemeentediensten. Hoewel, een belangrijke rol kan weggelegd zijn in het informeren van jongeren over wat kan en wat niet. Naast een mooie, aparte auto wil je er natuurlijk ook één die door de keuring geraakt. Om die reden werd de website http://www.how2tune.be/ in het leven geroepen. Dit is een site waar je alle informatie terugvindt over wat wettelijk toegestaan is bij het tunen. Informeer ook eens bij de politie. Vermoedelijk hebben zij een beter zicht op het aantal gepimpte auto’s en brommers in je gemeente. Tenslotte willen we nog iets meegeven over geluidsoverlast. Gepimpte voertuigen willen immers ook geshowd worden. Niet alle buren zijn daar even blij mee. De jeugddienst kan hier een bemiddelende rol opnemen. We verwijzen voor meer informatie graag naar de paragraaf over ‘rondhangen’.

11 van 13


Slaapkamercultuur

Situering We gaven het al aan bij het stukje over ‘nieuwe’ media: delen is belangrijk voor jongeren. Of het nu gaat over kennis, vaardigheden, of zoals hier, materiële dingen. ‘TrendWolves’ voorspelde dé trends voor 20106. Een daarvan is de ‘swap party’: meisjes die samenkomen om kledij uit te wisselen. Het motto wordt: ‘ik ben wat ik deel’. Dit verhaal past perfect binnen de ‘slaapkamercultuur’ die traditioneel meer aan meisjes wordt toegeschreven. Het houdt in dat jongeren samenkomen bij iemand thuis om samen naar muziek te luisteren, magazines te lezen, games te spelen, of gewoon gezellig wat te kletsen in de slaapkamer. Tussen jongeren die op die manier afspreken ontstaat een belangrijke groepsdynamiek. Meer en meer stemmen nuanceren echter de veilige, huiselijke cocon die centraal staat in ‘teenage bedroom culture’. Door internet en andere media, kan heel de wereld aan bod komen in die ene slaapkamer. Het is een plaats waar bijvoorbeeld ook cultuur beleefd kan worden. Het huiselijke van de slaapkamercultuur zet zich ook door in de uitgaanscultuur. Er is met name een stijgende vraag naar meer intieme, kleine, gezellige locaties voor kleinschalige feestjes.

Aanbevelingen Wat moet je als jeugddienst onthouden van deze slaapkamercultuur? Dat je het belang van dit soort groepsdynamiek niet onderschat en inzet bij de promotie voor eigen activiteiten of bekendmaking van een project. Met het internet komt de wereld de slaapkamer binnen. Zorg dat ook jij aanwezig bent op het internet, liefst via meerdere kanalen. Denk daarbij aan een combinatie van een website, en als je verder mag gaan ook een Facebook- en/of Netlogpagina, Twitter… Plak een gezicht op de ‘jeugddienst’, communiceer indien mogelijk ook uit eigen naam. Wat betreft programmatie kan een swap party ook eens georganiseerd worden voor een groter publiek in het jeugdhuis, -centrum… Pols bij jouw tieners of er interesse is in een kleine, gezellige ruimte waar ze helemaal hun ding kunnen doen, zonder dat monitoren er activiteiten voor hen organiseren. Zo ja, kan het volstaan om bijvoorbeeld tijdens de speelpleinwerking hen een apart plekje in het jeugdcentrum toe te vertrouwen.

6

Trendwolves, ‘Sorry, mijn profiel bestaat niet meer’, De Standaard, 17 december 2009.

12 van 13


Leesvoer en links -

-

-

-

13 van 13

Vettenburg, N., Deklerck, J. & Siongers, J. (Eds.) (2009). Jongeren binnenstebuiten. Thema's uit het jongerenleven onderzocht. Leuven: Acco. Vettenburg, N., Elchardus, M. & Walgrave, L. (Eds.) (2007). Jongeren in cijfers en letters. Bevindingen uit de JOP-monitor 1. Leuven: LannooCampus. Vettenburg, N., Elchardus, M. & Walgrave, L. (Eds.) (2006). Jongeren van nu en straks. Overzicht en synthese van recent jeugdonderzoek in Vlaanderen. Leuven: LannooCampus. De Rycke, L., Ackaert, L. (Eds.) (2005). De Kliksons voorbijgeklikt: reflecties van op de zijlijn, Garant. Ladda in Tijdschrift Krax – vakblad van het jeugdwerk (december 2009), blz. 610, Skills, not for sale – vaardigheden bekeken vanuit jeugdcultuur, Steunpunt Jeugd. Depreitere, K. (2009). ‘Een inleiding op jeugdcultuur’, opleiding jeugdconsulent 2de jaar. de Bruin, E. (NRC Handelsblad),’Gamen is niet altijd een spelletje’, De Standaard, 4 februari 2010. Trendwolves, ‘Sorry, mijn profiel bestaat niet meer’, De Standaard, 17 december 2009. Bergmans, E., ‘Huiswerk maken op je iPod Touch’, De Standaard, 4 februari 2010. http://www.cjsm.vlaanderen.be/gaming http://www.abc-web.be: website van Art Basics for Children. Mobiele studio’s voor verschillende kunstvormen. http://www.artforumvzw.be: website van Artforum. Culturele en artistieke projecten. Kalender met workshops en cursussen. http://www.graffiti-jeugddienst.be: voor experimenteren met (alternatieve) communicatievormen. http://www.ladda.be: Ladda vzw, expertisecentrum van jeugdcultuur. http://www.piazzadellarte.be: mobiele multidisciplinaire kunstorganisatie voor multimedia. http://www.trixonline.be: website van TRIX, jeugdcultuurcentrum in Antwerpen. http://www.artnet.com: info over musea, galerieën, kunstenaars en kunstbeurzen (internationaal). http://www.artsite.be: info over galerijen, kunstenaars, musea, veilingen, tentoonstellingen (België). http://www.dekunstbank.org: website van De Kunstbank, met mobiele en vaste educatieve tentoonstellingen. http://www.museumsite.be: Brusselse en Vlaamse musea en tentoonstellingen.


De leefwereld van kinderen en jongeren

Recommend Documents