dat mensen mij laten helpen, dát maakt me blij

ROSE. NUMMER 1 DECEMBER 2010 Een uitgave van VvAA en AMREF Flying Doctors

VvAA en AMREF Flying Doctors: een sterk team Wat hebben we al bereikt? “Het Afrikaanse leven laat niemand onberoerd” En verder… Rose’s favorieten Ongeneeslijke Afrika-liefde

“dat mensen mij laten helpen, dát maakt me blij”

ROSE.

In deze ROSE.

Voorwoord

3

Rose’s story: ‘‘Dat mensen mij laten helpen, dát maakt me blij’’

4

Dagboek van Rose

6

Gezonder (mede) dankzij VvAA

7

Afrikanen openen zelf de deur naar gezondheid

7

VvAA en AMREF Flying Doctors: een sterk team

8

Wat hebben we al bereikt voor Rose en haar collega’s?

11

Samenwerking in beeld

12

Onze favorieten

14

Ontwikkelingssamenwerking: zo werkt dat

16

Nederlandse Huisartsen: ‘‘Het Afrikaanse leven laat niemand onberoerd’’

18

Proef Afrika met VvAA reisbureau

19

De co-assistent goes Kenia

20

Mijn Afrika: een kwestie van ongeneeslijke Afrika-liefde

22

Bouw mee aan het gezondheidsnetwerk!

23

COLOFON © VvAA / AMREF Flying Doctors, december 2010 als bijlage bij Arts & Auto. Oplage 108.000 stuks. Aan dit nummer werkten mee: Hans Bakker, Erik Gostelie, Marianne Holtland, Rose Thomas en Hanna Verboom. Fotografie: Hans Bakker, Frank van de Garde, Thom Hoffmann, Jeroen van Loon en Marianne Holtland. Tekst: AMREF Flying Doctors, Els van Thiel, Marjan Derksen (Nawwara); Ward de Moor (VvAA). Coördinatie: Suzanne van Esser, Taika van der Harst en Michèle Rabouw (AMREF Flying Doctors), Ward de Moor en Wil de Koning (VvAA). Ontwerp en vormgeving: Marian Gravesteijn en Rosemary Grasmeijer (studio VvAA). Druk: Grafisch Bedrijf Schotanus & Jens, Nieuwegein.

2 | ROSE.

VOORWOORDROSE.

Samenwerking Tja, als gezondheidswerker voor AMREF Flying Doctors krijg je niet elke dag de eer om je naam te ­verbinden aan een heus glossy magazine. Maar toen AMREF en VvAA me vroegen om als ­boegbeeld te fungeren van een gezamenlijk magazine, was ik én vereerd én kreeg ik er veel zin in. ­ Waarom dit magazine? VvAA en AMREF zijn begin 2009 voor vijf jaar een samenwerking ­aangegaan. Het doel hiervan is om, gebruikmakend van elkaars expertise, samen te bouwen aan het gezondheidsnetwerk in Afrika. VvAA heeft immers veel kennis in huis van gezondheidszorg in de breedste zin. ­AMREF heeft een jarenlange ervaring opgebouwd in duurzame ontwikkelingsprojecten in Afrika. In deze ROSE. willen we een beeld geven van onze samenwerking en wat we allemaal al hebben bereikt. Veel VvAA’ers, leden en medewerkers, hebben samen met ons de afgelopen periode de schouders ­eronder gezet. In middelen en daden is het fundament gelegd voor het gezondheidsnetwerk in ons district. In dit nummer neem ik u mee ‘op safari’ in mijn wereld: wat zijn mijn ervaringen als gezondheidswerker en hoe ziet een dag van mij en mijn collega’s eruit? Wat hebben onze inspanningen voor het gezondheidsnetwerk nu echt gebracht voor de bewoners van het Kibwezi-district waarin ik woon en werk? En wat willen we nog bereiken? Het bouwen aan het gezondheidsnetwerk is duurzaam en een vorm van ontwikkelingssamenwerking die werkt. Het brede kader schetsen we in een artikel over ontwik­ kelingswerk in zijn algemeenheid. Collega-artsen vertellen over hun ervaringen in Afrika en de ­onvermijdelijke liefde voor dit schitterende continent, dat bij hen a­llemaal uiteindelijk in het bloed is gaan zitten. Een impressie van de opnamen van een aantal uitzendingen van de NET5-serie ­‘De co-assistent’ leek de redactie en mij een mooie aanvulling voor ROSE. Afrika heeft zoveel moois te bieden: van fraai ­aardewerk tot een museumtrip in eigen land. Met de feest­dagen in aantocht heb ik mijn favorieten voor u de etalage ­gezet. Alle goeds en moois voor 2011! Asante* Rose Thomas * ‘Dank u’ in Swahili

ROSE. | 3

Rose’s story

4 | ROSE.

interviewROSE.

‘‘Dat mensen mij laten helpen, dát maakt me blij” Rose is al ruim zes jaar gezondheidswerker. Wat beweegt haar om dagelijks kilometers te lopen voor huisbezoeken? Een bevlogen vrijwilligster met hart voor haar gemeenschap vertelt.

“Een gezondheidswerker wordt gekozen door de mensen uit het dorp. Waarom ze mij kozen? Omdat ik één van hen ben. Ik begrijp hen, net zo goed als zij mij begrijpen. En ik had een goede reputatie. Voordat het AMREF-programma ‘Bouwen aan het gezondheidsnetwerk’ begon, was ik al actief in de gemeenschap. Ik heb geprobeerd dat altijd integer te doen.’’

Om die reden koos Musenya toch voor het ziekenhuis, om daar veilig te bevallen. Met zulke praktische afspraken kunnen we veel meer vrouwen stimuleren veilig te bevallen.’’

Middelen

“Sinds dit project loopt, zie ik mensen groeien. Ze weten nu zoveel meer over hun gezondheid. Dat maakt ze sterk en dat geeft mij weer voldoening. Nee, ik krijg geen geld voor wat ik doe. Wat mij motiveert, zijn de mensen die blij zijn met het project, die mij laten helpen als gezondheidswerker. Ik haal kracht uit de vooruitgang die we boeken. Uit de verbeterde gezondheid van moeders en kinderen.’’

“Ja, het is dankbaar werk. Maar veel dingen kunnen beter, hoor. Dat zit ‘m vooral in gebrek aan geld voor de hulpmiddelen voor ons, gezondheidswerkers. In goed materiaal en af en toe een bijdrage voor de lunch. Zulke zaken houden vrijwilligers ook gemotiveerd. Het zwaarste zijn de afstanden die we dagelijks lopen voor onze huisbezoeken. Dat kost veel tijd en als de ­mensen dan niet thuis zijn, moeten we al die kilometers nog een keer afleggen! Terwijl we ook nog ons eigen gezin hebben. Een eigen, vaste fiets zou een uitkomst zijn. Ik hoorde dat AMREF Flying Doctors dat probeert te regelen. Dat zou geweldig zijn.’’

In de praktijk

Toekomst

“Voorlichten is één ding. Kunnen inspelen op dagelijkse dingen is iets anders. Je moet rekening houden met tradities en gebruiken. Neem Musenya. Ik hielp bij haar bevalling en vond dat ze naar het ziekenhuis moest, maar ze wilde niet. Ze was bang dat ze dan haar placenta niet kon begraven. De traditie wil dat moeder en kind dan gezond blijven. Met het ziekenhuis regelden we dat ze haar placenta (netjes ingepakt!) mee naar huis kon krijgen.

“Ik hoop dat steeds meer mensen meer te weten komen over hun lijf en hun gezondheid. Dan kunnen ze een toekomst opbouwen. Ik leer mijn vier zonen ook hoe ze gezond moeten blijven. En ik hoop ook dat zij alle vier hun school afmaken. Met een goede baan zijn ze onafhankelijk én kunnen ze zorgen voor een beter leven voor ons allemaal.’’

Motivatie

ROSE. | 5

ROSE.VERSLAG

Dagboek van Rose De 49-jarige Rose Thomas heeft vier kinderen. En ze is gezondheidswerker voor AMREF, in het dorp Kalii in het Keniaanse district Kibwezi. We lopen een dag met haar mee. 6:30 Rose meldt zich bij de gezondheidspost in Kalii. ­Gelukkig: van de twee fietsen die de post heeft, kan ze er een gebruiken. Rose fietst 9 kilometer naar de ­gezondheidskliniek, voor een bezoek aan de zwangere Nicola. Nicola’s eerste twee bevallingen waren erg zwaar. Rose stelt haar gerust: de controles vergroten de kans op een veilige bevalling. 9:15 Rose fietst terug naar Kalii. Daar heeft ze een bijeenkomst georganiseerd over hygiëne, die druk wordt bezocht. De bezoekers weten inmiddels voldoende over hy­giëne, weet Rose. Daarom geeft ze vooral praktische tips. Eén bezoekster komt met het idee om een bijeenkomst over hygiëne met kinderen te organiseren. Perfect idee, vindt Rose. 11:30 Even eten in het gezondheidscentrum. Daarna achter de computer, voor de invoer van alle gegevens die Rose de ­afgelopen week heeft verzameld. Niet haar favoriete onderdeel van het werk, vertelt Rose. Huisbezoeken bij ‘haar’ ­gezinnen zijn dat wél.

14:00 Twee maanden kost het Rose om haar 20 gezinnen te ­bezoeken. Vanmiddag brengt ze een ‘routinebezoek’ aan twee ­gezinnen. Even kijken hoe het met de gezondheid van de kinderen gaat. Een hele tocht, vooral omdat Rose te voet moet. 15.00 De families zijn blij Rose te zien. De 21-jarige Ndunge straalt als ze vertelt over haar baby van drie maanden. Hij heeft zijn eerste inenting goed doorstaan. De trots van Ndunge werkt aanstekelijk, Rose straalt ook. 18:30 Rose is thuis. Nu nog een beetje aandacht voor haar eigen jongens. En even brainstormen over een volgende bijeenkomst...

Dreigt in Nederland een griepepidemie? Dan zijn de vaccins zó besteld en volgt er een grote inentingscampagne. Hoe anders verloopt dat in Afrika. Daar komen mensen nauwelijks bij een dokter of gezondheidscentrum. Door de enorme afstanden en armoede, maar ook door onwetendheid en analfabetisme. Er wordt niet doorverwezen. Wat goed werkt? Het ‘halen en brengen’ van gezondheidsinformatie bij Afrikanen thuis, door Afrikanen ‘Tientallen lokale vrijwilligers bouwen aan een betere gezondheid in Afrika’ 6 | ROSE.

zelf. Dat werd de basis van het AMREF ­Flying Doctors-programma ‘Bouwen aan het gezondheidsnetwerk.’

Gezonder (mede) dankzij VvAA Werken in het hart van de gezondheidszorg. En geloven in de kracht van kennis en opleiding. Dat doet VvAA, en dat doet AMREF Flying Doctors ook. Daarom is AMREF blij met de samenwerking met VvAA binnen het programma ‘Bouwen aan het gezondheidsnetwerk’ in Kenia. Bewoners uit het district Kibwezi, zo’n 200 kilometer ten oosten van Nairobi, vertellen over het programma, en dat het wérkt. Amandi Mathendu (40), gezondheidswerker in Uthumuo ‘Ik kom tijdens mijn huisbezoeken vaak zwangere vrouwen tegen met hoge koorts, spierpijn en hoofdpijn. Ze hebben bijna altijd malaria, maar dat beseffen ze niet. AMREF heeft me geleerd de symptomen te herkennen. Ik breng ze met spoed naar de gezondheidspost. Zo heb ik al veel vrouwen gered! Wat ik wel zou willen? Nog meer training van AMREF, dan kan ik de mensen nog beter helpen.’

Wat leverde ‘Bouwen aan het XROSE gezondheidsnetwerk’ in Kenia zoal op? * Het aantal (risicovolle) thuisbevallingen daalde van 70% naar 45% * Er zijn 280 CORP’s (informatieverwerkers) getraind in het verzamelen, analyseren en gebruiken van gezondheidsinformatie. De meesten kregen ook een computertraining. * 73 Dorpen weten de weg te vinden naar 20 gezondheidsfaciliteiten als klinieken en ziekenhuizen. * Bijna 99% van de kinderen is gevaccineerd tegen onder meer polio. Vijf jaar geleden was dat minder dan 50%. * Er is een sterke daling van malaria en diarree. Cholera is in dit district helemaal uitgebannen.

VvAA kan de gezondheidswerkers op weg helpen met: * * * * * *

Extra training door AMREF Flying Doctors. Een fiets, vanwege de grote afstanden die ze moeten afleggen. Een vergoeding voor de uren dat ze voor AMREF op pad zijn. Een eigen medicijnkit, met pijnstillers en koortsremmers. Meer computers om verzamelde gegevens in te voeren. Meer printers en een goede kopieermachine.

Joyce Kanini (34), heeft een gehandicapte dochter Mwende (13) ‘Toen Mwende 3 was, werd ze heel ziek. Ze is nu 13 en kan niet lopen. Later hoorde ik van John Mutiso dat ze polio heeft gehad. John werkt voor AMREF. Hij legde uit dat er medicijnen zijn tegen polio. John heeft geregeld dat mijn andere kinderen wel werden ingeënt. De kerk vond dat niet goed, maar ik ben blij dat mijn kinderen gezond zijn.’ John Mutiso (34), gezondheidswerker in Katulani ‘Ik kwam er achter dat veel kinderen niet waren gevaccineerd. Dat kwam ook door de kerk; die maakte mensen wijs dat ­inenten tegen de wil van God is. Ik heb de ouders uitgelegd hoe gevaarlijk het is voor de kinderen. Daarna hebben de ouders me toestemming gegeven om in het dorp een mobiele kliniek te bouwen. Daar zijn veel kinderen alsnog ingeënt.’ ‘Joyce is blij dat haar kinderen nu allemaal zijn ingeënt’

Afrikanen openen zelf de deur naar gezondheid Hoe kun je mensen bewegen om meer naar de aanwezige gezondheidsvoorzieningen te gaan? En andersom: hoe komen mensen aan informatie, bijvoorbeeld over hygiëne of veilig bevallen? De oplossing ligt bij de Afrikaanse gemeenschap zelf, zo bleek uit AMREF-onderzoek. Een zelfgekozen gezondheidswerker wekt vertrouwen, en opent deuren naar de ‘formele’ gezondheidszorg. In 2007 startte AMREF Flying Doctors met het programma ‘Community Based Health Management Information System’ (CBHMIS), dat hoofdzakelijk in Kenia loopt. Gezondheidswerker In het Nederlands is CBHMIS vertaald met ‘Bouwen aan het gezondheidsnetwerk’. Een

belangrijke rol vervullen de gezondheidswerkers: vrijwilligers uit de Afrikaanse gemeenschap, die door AMREF worden getraind. Ze krijgen ongeveer 20 huishoudens onder hun hoede, bij wie ze regelmatig langsgaan. Om te kijken hoe het gaat met de gezondheid. En om te vertellen over het belang van hygiëne, inenten en ziekenhuisbezoek. Als het nodig is, verwijzen ze door naar een gezondheidspost of kliniek. Geven en nemen De gezondheidswerker is zo de schakel tussen zijn dorp en de formele gezondheidszorg. Want naast informatie geven, verzamelen de gezondheidswerkers bij hun bezoeken ook informatie over ‘hun’ huishoudens.

­ ystematisch en gestructureerd. Bijvoorbeeld S over de gezinssituatie, inkomen, vaccinaties en ziektes als hiv en malaria. Maar ook over geboorte, sterfte, de voedsel- en drinkwaterkwaliteit. Kortom: over alle omstandigheden die de gezondheid kunnen beïnvloeden. Ziekte voorkomen Bijzonder is dat de gezondheidswerkers de verkregen informatie zelf verwerken. Gegevens worden met computers centraal vastgelegd en ingezet als vergelijkings- en voorlichtingsmateriaal. En ze worden gebruikt door gezondheidsprofessionals uit het gebied. Zodat zij beter kunnen anticiperen op gezondheidsrisico’s en het allerbelangrijkste: ziekte en sterfte voorkómen. ROSE. | 7

ROSE.SAMENWERKING

VvAA en AMREF Flying Doctors:

een sterk team Een betere gezondheid in Afrika. Dat kan niet zonder een e ­ fficiënte, sterke organisatie rondom het onmisbare werk van Rose en haar collega’s. Om dat te ­bereiken, werken VvAA en AMREF Flying Doctors sinds 2009 nauw samen. De pijlers onder deze samenwerking? Meer aandacht voor de Afrikaanse gezondheidssituatie, fondsenwerving, kennisuitwisseling en werken aan leiderschap.

Meer aandacht voor de ­gezondheidssituatie in Afrika In Nederland maken VvAA en AMREF zich sterk om de gezondheidssituatie in Afrika op de agenda te zetten. Niet alleen bij de overheid en VvAA leden, maar ook bij belangrijke netwerken en studenten. Dat gebeurt tijdens activiteiten als ‘Wandelen voor Water’ en het North Sea Jazz Festival. Bij ‘Wandelen voor Water’ wandelden kinderen uit de hoogste klassen van de basisschool geld bij elkaar voor leeftijd­genootjes in ontwikkelingslanden. AMREF is een van de twintig goede doelen die deze jaarlijks terugkerende, landelijke sponsorloop organiseren. VvAA geeft tijdens de actie samen met AMREF gastlessen op basisscholen over de gezondheidssituatie in Afrika. Tijdens de speciale VvAA avond bij het laatste North Sea Jazz

8 | ROSE.

Festival was er veel belangstelling voor de inspirerende tentoonstelling over het werk van AMREF Flying Doctors. De opbrengst van geretourneerde consumptiemunten gaat naar AMREF. Tentoonstelling gemist? Blader snel door naar pagina 12 en 13.

Fondsenwerving: samen bouwen aan het gezondheidsnetwerk Rose gaat iedere ochtend op pad als gezondheidswerker. Met in haar bagage: malarianetten, waterzuiveringsmiddelen, gedroogd eten en... registratieformulieren. Want Rose geeft niet alleen voorlichting over hoe je gezond kunt blijven en medische ondersteuning, ze verzamelt ook informatie in de dorpen die ze bezoekt. Over geboorte- en sterftecijfers bijvoorbeeld, maar ook over de gezinssamenstelling, het gezinsinkomen en de voedselvoorraden.

Alle gegevens die Rose en haar collegagezondheidswerkers verzamelen, worden ingevoerd in de computer. Zo ontstaat een uitgebreide database – de basis voor een beter gezondheidsnetwerk. Want de database wordt bijvoorbeeld gebruikt door lokale en regionale ziekenhuizen. Het ziekenhuispersoneel komt zo meer te weten over de bevolking in hun regio en de patiënten zelf, zodat zij beter kunnen worden behandeld en doorverwezen. Voor overheden vormen de gegevens belangrijke input voor hun gezondheidsbeleid. En gezondheidswerkers als Rose? Die maken met de gegevens voorlichtingsmateriaal dat nog beter aansluit op de behoefte en situatie van ‘hun’ mensen. De database is onderdeel van het AMREFprogramma ‘Bouwen aan het gezondheidsnetwerk’. Dit programma verzamelt

SAMENWERKINGROSE.

basisgegevens over gezondheid en ziekte van mensen in afgelegen gebieden in Afrika. En dat kan natuurlijk niet zonder geld: VvAA ondersteunt AMREF onder meer door fondsen te werven voor dit programma. Zo liet een sportief VvAA team zich sponsoren bij de Dam-tot-Damloop en de Halve Marathon van Amsterdam. En konden VvAA medewerkers kiezen voor een gift aan AMREF in plaats van een kerstpakket. VvAA enthousiasmeert ook haar zakelijke partners, zoals ONVZ en Nationale Nederlanden om bij te dragen aan AMREF. Ook worden leden uitgedaagd om al dan niet met inzet van hun eigen netwerk initiatieven te ontplooien die geld genereren voor AMREF. Zo organiseerde een groep ­arts-assistenten van de Isala klinieken in Zwolle een beniefietdiner.

Kennisuitwisseling: professionals werken samen September 2010: veertien Afrikaanse zorgprofessionals bezoeken de Amsterdamse huisartsenpraktijk van Marianne Holtland en Hans Bakker. De veertien bezoekers werken aan het gezondheidsprogramma ‘Seksuele en reproductieve gezondheid nomadische jongeren’ in Ethiopië, Tanzania en Kenia. In deze landen is de huisarts

een volstrekt onbekend fenomeen, maar misschien biedt de Nederlandse aanpak ook daar kansen om de gezondheidszorg structureel te verbeteren? Tegen die achtergrond is het programma ‘Exchange of Health Professionals’ opgezet: een echt uitwisselingsprogramma tussen VvAA leden met een (para)medische achtergrond en AMREF-medewerkers in Afrika. In teamverband werken ze in Afrika aan een project - vaak toegepast onderzoek - waar de broodnodige behoefte aan is en dat door AMREF in Afrika gedefinieerd is. Op het moment dat u dit leest, is het eerste VvAA exchange-team in Kenia en Tanzania. Met diverse studenten is er al samengewerkt aan projecten in Nederland en Afrika. Ook in de toekomst bestaan hier mogeljkheden voor.

Werken aan de leiders van morgen

programma’. Uniek en inspirerend, want tien toekomstige zorgprofessionals krijgen de kans om in een Afrikaans land aan een lokale case te werken, samen met tien Afrikaanse collega-studenten. Centraal staat persoonlijke ontwikkeling en leiderschap. De deelnemers worden begeleid door facilitatoren van ‘Better Future’ en vooraanstaande ‘mentor’-zorgprofessionals van VvAA. In februari 2011 reist de eerste groep naar Afrika. Verder nemen leidinggevenden van VvAA en AMREF deel aan een uitwisseling in verschillende landen in Afrika, gericht op leiderschapsontwikkeling. Zij leren onder onbekende omstandigheden buiten hun gebruikelijke context met oplossingen te komen. De Nederlandse en Afrikaanse ­managers kunnen putten uit elkaars denkkracht. Samen werken ze aan cases die door AMREF naar voren zijn gebracht. Zeer recent is een groep naar Tanzania geweest, na eerdere uitwisselingen naar Ethiopië en Kenia.

Sterk leiderschap is onmisbaar voor duurzame ontwikkeling. En de medisch studen­ten van nu zijn de leiders van morgen. Speciaal voor (para)medisch studenten en jong-afgestudeerden ontwikkelden AMREF en VvAA het ‘Future Leaders Health

Zo werkt AMREF Flying Doctors AMREF Flying Doctors werkt aan een betere gezondheid van kwetsbare mensen in Afrika. Want wie gezond is, kan beter in zijn levensonderhoud voorzien en ontsnappen aan armoede. Als Afrikaanse organisatie gaat AMREF daarbij uit van de eigen kracht van de Afrikaanse bevolking. De organisatie richt zich op de opleiding van lokale mensen en op de bestrijding van ziektes. Ook is AMREF gesprekspartner van overheden, met als doel een blijvende verbetering van gezondheidssystemen. In Nederland werft AMREF fondsen die worden ingezet om de gezondheidssituatie van jonge vrouwen in Afrika te verbeteren. Daarnaast wordt aandacht gevraagd bij publiek en politiek. ROSE. | 9

ROSE.SAMENWERKING Meedoen aan het Exchange-programma? Wij zijn op zoek naar VvAA leden die samen met zorgprofessionals in Afrika willen werken aan: • Exchange 1: onderzoek naar het werk van gezondheidswerkers (observeren, analyseren, documenteren). • Exchange 2: onderzoek naar bloedmonsters verzameld in programma’s voor de bestrijding van hiv/aids. • Exchange 3: versterken van managementvaardigheden van District Health Management Teams in de landen waar AMREF werkt. Deze uitwisselingsprogramma’s zijn een gedeelde investering van de deelnemer en VvAA. Geïnteresseerd? Kijk op www.vvaa.nl/amref. Voor studenten zijn er mogelijkheden om in Nederland of in Afrika ervaring op te doen in uitwisselingsstages.

Doelstellingen ‘Bouwen aan het gezondheidsnetwerk’ voor de komende 3 jaar • • • •

•

Verbeterde gezondheidszorg in 5 districten in Kenia. Training van 500 gezondheidsvrijwilligers (CORP’s). ‘Empowerment’ voor 50.000 mensen in deze 5 districten. Training van artsen en verpleegkundigen van 37 gezondheidsfaciliteiten en 5 provinciale overheden op onder meer het gebruik van het gezondheidsmanagementsysteem en gezondheidsplanning. De ontwikkeling van een gezondheidsmanagementsysteem op dorpsniveau. We streven naar: 10% minder sterfgevallen door malaria; 10% minder sterfgevallen door aids; 10% minder moedersterfte; 100% van de pasgeborenen ingeënt.

10 | ROSE.

DE STANDROSE.

Wat hebben we al bereikt

voor Rose en haar collega’s? Samen met haar leden en medewerkers spant VvAA zich in om het werk van Rose en haar collega’s mogelijk te maken. VvAA streeft ernaar om jaarlijks minimaal ­€ 100.000 te werven. Dit bedrag wordt dan verdubbeld (de zogenaamde VvAA ­verdubbelaar). De totale kosten voor het programma ‘Bouwen aan het ­Gezondheidsnetwerk’ in vijf gebieden in Kenia bedragen € 600.000. Bij succes wordt dit programma ook in andere gebieden in Kenia opgezet. Met onze samenwerking voor vijf jaar moet het mogelijk zijn om het gehele programma van € 600.000 te kunnen financieren (€ 120.000 per jaar).

Het opzetten van een programma vraagt tal van tastbare en minder tastbare investeringen: van vervoer tot opleidingen, van zonnepanelen tot trainingen voor vrijwilligers. Om u een indruk te geven, hebben we een aantal middelen en bijbehorende kosten op een rijtje gezet. Zoals u kunt zien levert elk bedrag en concrete bijdrage! Stand oktober 2010 € 200.000 Een geweldige opbrengst! € 30

Computercursussen voor de vrijwilligers. Zo weten ze precies hoe ze de gegevens over gezondheid moeten invoeren en ­analyseren. € 60 Fietsen voor de vrijwilligers. In Kibwezi moeten zorgverleners ­gemiddeld tien kilometer lopen om mensen in hun gemeenschap te bezoeken. Met een fiets gaat dit natuurlijk een stuk mak­kelijker! € 125 Opleiding in basisgezondheidszorg voor één lokale gezondheidsvrijwilliger. Eén gezondheidsvrijwilliger is verantwoordelijk voor 20 huishoudens. € 800 Computers die de vrijwilligers gebruiken voor data-analyse. Met één computer worden zes dorpen bediend, met in totaal 6.600 inwoners (1.000 huishoudens). € 1.000 Software-upgrades (van Excel naar SPSS). Zo worden grote ­hoeveelheden gegevens efficiënter verwerkt. € 2.200 Complete zonnepanelen voor gezondheidscentra. Dankzij de zonnepanelen is het mogelijk computers en andere apparatuur te gebruiken. Oók in gebieden zonder elektriciteit. € 8.500 De bouw van een gezondheidscentrum met drie ruimtes.­ Hier profiteert de gehele gemeenschap van! ROSE. | 11

ROSE.overzicht

Samenwerking in beeld Op de speciale VvAA ledenavond tijdens North Sea Jazz op 8 juli jl., was een tentoonstelling van AMREF Flying Doctors te bewonderen. De leden liepen langs de panelen en werden zo subtiel in Afrikaanse sfeer gebracht, die in de Afrikaanse-muziekzaal zijn hoogtepunt beleefde. Op deze pagina’s een bloemlezing.

12 | ROSE.

overzichtROSE.

ROSE. | 13

ROSE.FAVORIETEN

Onze favorieten Hartverscheurende zoektocht Beloofd: dit is een boek dat u nooit zult vergeten. ‘Wat is de Wat’ is het verhaal van Valentino Achak Deng, een vluchteling in het door oorlog verscheurde Zuid-Soedan. Zijn reis, van bijna bijbelse proporties, brengt hem in contact met vijandelijke soldaten, rebellen, hyena’s en leeuwen, ziekte en hongersnood en de dodelijke murahaleen - dezelfden die op dit moment Darfoer teisteren. Dave Eggers schreef dit onthullende en ontluisterende portret van een land in staat van bloedige oorlog en van een jongen die van de ene in de andere onwerkelijke situatie wordt gekatapulteerd. (Prijs: €12,50, www.selexyz.nl)

Verantwoord Verantwoord zitten zitten Haal Afrikaanse sferen in huis met dit unieke krukje ‘Devil’s Eye’ van Pols Potten. Met de hand ­gemaakt van hardhout uit Senegal. (Prijs: € 339,95, afmetingen H 45 cm x Ø 25 cm, fotografie: Denise keus, Hotse Eisma, www.bijzondermooi.nl)

Een klein stukje Afrika in Nederland

Een binnen- én een buitenmuseum waarin u kennis kunt maken met de rijkdom van Afrikaanse culturen. Voor jong en oud, voor ieder wat wils. (Toegang vanaf € 5, Postweg 6 in Berg en Dal, www.afrikamuseum.nl)

Melkam megeb!*

Ethiopië is dichterbij dan u denkt! Bij Abyssinia proeft u de kruidige smaken uit Ethiopië. Bij uw injera (een soort gistpannenkoek) drinkt u een koud glas bananenbier. (Restaurant Abyssinia, J.P. Heijestraat 190 in Amsterdam) * ‘Eet smakelijk’ in het Amhaars. 14 | ROSE ROSE.

FAVORIETENROSE.

Afrika op de muur Vrolijk uw muur op met de decoratieve muursticker ‘Afrika’. U kunt de stickers natuurlijk ook op de deur, kast of tafel plakken! Er zitten twee vellen stickers in een set. (Prijs: € 19,95, www.kadoomdehoek.nl)

Slow cooking In Noord-Afrika kan niemand zonder de tajine, een kookpot gemaakt van klei. Al sudderend op een vuurtje wordt uw vis, vlees of groente langzaam gaar. Succes gegarandeerd! (Prijs: vanaf € 20,onder meer verkrijgbaar bij de Wereldwinkel)

Rose’s favorieten Wat eet je het liefst?

‘Rijst en kip met kool.’ Wat is je favoriete tv-programma?

‘Ik zit elke zondagmiddag rond vijven klaar voor een christelijk muziekprogramma.’ Wat is je lievelingsmuziek?

‘Katholieke koormuziek.’ Wat zijn je hobby’s?

‘Lezen in de bijbel en breien.’ Wat doe je graag in je vrije tijd?

‘Kijken hoe mijn oogst erbij staat, ik verbouw namelijk mijn eigen eten.’

Chicken à la Rose (4-6 personen) 1 hele kip (in 6 tot 8 stukken) olie 3 uien 2 teentjes knoflook, gehakt 1 blikje tomaten, in stukjes

zout en peper knoflookzout 500 ml kokosmelk 1 bosje verse koriander

Wrijf de stukken kip in met knoflookzout en ongeveer 4 eetlepels olie. Bak de kip lichtbruin in de oven. Fruit de uien en de knoflook in olie, voeg de tomaten toe en laat dit 5 tot 10 minuten pruttelen. Voeg kruiden naar smaak toe. Doe de stukken gebakken kip met de kokosmelk in een ruime pan en laat dit 5 tot 10 minuten pruttelen. Doe dan de tomaten-uiensaus bij de kip en de kokosmelk. Roer dit goed door, zet het vuur laag en laat het 30 tot 40 minuten zachtjes pruttelen tot de kokossaus ingedikt en de kip gaar is. Schep alles in een schaal en bestrooi het gerecht met verse koriander. Lekker met gekookte rijst en groenten naar eigen keuze.    ROSE. | 15

ROSE.FEITEN

Ontwikkelingssamenwerking:

zo werkt dat Het nieuwe kabinet trekt 1 miljard minder uit voor ontwikkelings­ samenwerking. Is er dan minder behoefte aan? Integendeel. ­Wereldwijd leven 1,4 miljard mensen in extreme armoede. En door de globalisering wordt goede ontwikkelingssamenwerking alleen maar belangrijker. Ontwikkelingssamenwerking anno 2010 is bepaald geen ‘weggegooid geld’, maar werkt echt en blijft hard nodig. Dat blijkt uit de feiten en cijfers.

Van hulp naar samenwerking Weet u het nog, melkdoppen en zilver­ papier inzamelen voor Afrika? En in de jaren zeventig: geld geven voor de Sahel? De Nederlandse ontwikkelingshulp kent een lange, diverse traditie. Het begon in de jaren veertig van de ­vorige eeuw. ­Nederland ontving weliswaar zelf nog volop financiële hulp van de geallieerden, maar voelde zich tege­ lijkertijd verantwoordelijk voor het lot van zijn voormalige koloniën. Dat was het begin van de Nederlandse ontwikkelingshulp. Hulp die vooral bestond uit uitzending van Nederlandse deskundigen die door de dekolonisatie werkloos waren geworden. In de loop der jaren kregen meer landen Nederlandse ondersteuning. En werd ontwikkelingshulp vaste post van elk kabinetsbeleid. De steun werd zakelijker en professioneler, waarbij de nadruk kwam te liggen op samenwerking. Tegenwoordig investeert Nederland vooral in de structurele ontwikkeling van een beperkte groep landen. Dat gebeurt vanuit een concrete visie, met de VN-millenniumdoelen voor ogen. Dat zijn acht afspraken over onder meer armoedebestrijding, onderwijs en gelijke rechten waaraan alle VN-lidstaten zich in 1998 verbonden.

16 | ROSE ROSE.

Meten is weten: millenniumdoel 1 Millenniumdoel 1 is: minder extreme armoede en honger. Zo moet het percentage mensen met honger in 2015 met de helft zijn gedaald ten opzichte van 1990: 1990: 31% van de jonge kinderen in de wereld heeft ondergewicht 2008: 26% van de jonge kinderen in de wereld heeft ondergewicht 2015: streven is 15% Zo zijn er acht concrete en meetbare millenniumdoelen door de VN geformuleerd. AMREF Flying Doctors richt zich vooral op doelen 3 (gelijke rechten voor man en vrouw) en 5 (minder ­moedersterfte). Zie www.millenniumdoelen.nl.

Waar is Nederland actief ? In 2010 besteedt Nederland zo’n 0,82% van het Bruto Nationaal Product aan ontwikkelingssamenwerking. Dat komt neer op ruim € 4,7 miljard. Nederland is in 40 landen actief. Sommige landen kunnen met extra inzet de millenniumdoelen bereiken, denk bijvoorbeeld aan Mali. Bij landen als Congo ligt de lat lager: daar richten we ons vooral op veiligheid en andere elementaire voorzieningen. Een derde groep landen, waaronder Egypte, ligt op koers: binnenkort kunnen ze op eigen benen staan. Wie doen het werk? In elk geval geen blanke mannen en vrouwen die in de jungle hun gekleurde medemens komen helpen. Dat beeld van

ontwikkelingssamenwerking – wat veel mensen overigens nog hebben – klopt al lang niet meer. Want de meeste ontwikkelingswerkers komen uit Afrika, Azië of Zuid-Amerika zelf. Nederlandse ontwikkelingsorganisaties houden zich vooral bezig met het inzamelen van geld en het monitoren van de besteding. Als een land

FEITENROSE.

AMREF Flying Doctors: lokaal werkt beter AMREF Flying Doctors is de belangrijkste Afrikaanse gezondheidsorganisatie. Al meer dan een halve eeuw werken bij AMREF vooral lokale medewerkers. Of het nou om artsen, verpleegkundigen, onderzoekers, of gezondheidswerkers gaat: 97% is Afrikaan. Dat doet AMREF omdat dat effectiever is. AMREF meet en evalueert al haar programma’s en projecten. Daaruit blijkt dat werken met lokale mensen tot betere resultaten leidt. Dat komt omdat Afrikanen denken vanuit Afrikaanse tradities en gebruiken. En omdat ze openstaan voor oplossingen die vanuit de bevolking zelf komen.

Hoe financiert AMREF Flying Doctors haar programma’s? Als

particuliere

gezondheids­organisatie

is AMREF afhankelijk van giften. AMREF krijgt fondsen van stichtingen, ­bedrijven, non-gouvernementele organisaties en van ­particuliere donateurs. In 2009 waren de ­totale inkomsten van AMREF in Nederland 6,8 miljoen euro.

bepaalde noodzakelijke kennis of expertise ontbeert, worden wel nog Westerse experts ingezet. Deze experts houden zich dan overigens vooral bezig met het opleiden van lokale medewerkers. Vanuit deze gedachte is ook het samenwerkingsprogramma Exchange of Health Professionals van VvAA en AMREF Flying Doctors ontwikkeld: vier tot zes weken lang ­werken (para)medisch professionals uit Nederland en uit Afrika samen aan ­onderzoek in Afrika. Kennisuitwisseling staat daarbij centraal. De eerste Exchange is eind 2010. Hoe gaat het in Afrika? Oorlog, hongersnood en natuurrampen. In zuidelijk Afrika leeft nog steeds de helft van de mensen onder de armoedegrens. Van veel feiten uit Afrika word je niet opgewekt. Maar toch, als je kijkt naar de cijfers: ook in Afrika gaat het beter. Zo waren in de jaren negentig van de twintigste eeuw 23 Afrikaanse overheden in oorlogen verwikkeld, in 2006 waren dat er nog zeven. Hadden de landen in zuidelijk Afrika tussen 2001 en 2007 een economische groei van gemiddeld 6,2%. En een land als Botswana bouwde uit eigen ­beweging een deel van de ontwik­ kelingshulp af vanwege een sterk groeiende economie. Wel dreigt sinds 2009 de wereldwijde crisis roet in het eten te gooien: de vraag

naar Afrikaanse grondstoffen is sterk gedaald en daarmee stagneert ook de economische groei. Gezondheidsorganisaties als AMREF spelen een belangrijke rol bij het op gang houden van de economie in Afrika. Iemand die gezond is, is immers veel productiever dan iemand die ziek is. Heeft ontwikkelingssamenwerking wel zin? Eerlijk is eerlijk: niet alle ontwikkelingsgelden komen goed terecht, al is dat veel minder dan Nederlanders denken. Ja, er zijn projecten en programma’s die niet lopen zoals gehoopt. Maar als we door de jaren heen de feiten op een rij zetten, kan de conclusie toch niet anders zijn dan dat

ontwikkelingssamenwerking wel degelijk wérkt. Ook als we naar de toekomst kijken. Want klimaatverandering, armoede, migratie en schaarse grondstoffen los je niet op door grenzen te sluiten of minder te investeren in buitenlandse betrekkingen. Het gaat om wereldwijde problemen die wereldwijd moeten worden aangepakt. Zo bekeken zijn ontwikkelingsgelden een investering in ons eigen belang. En daar is niks mis mee.

Case Mali Het West-Afrikaanse Mali is een van de ­weinige stabiele landen in de regio. Mali heeft een goed nationaal plan voor armoede opgesteld, dat Nederland ook gebruikt als basis voor zijn activiteiten in Mali. ­Nederland is een grote donor met een ­budget van ongeveer € 55 miljoen in 2008. Nederland focust in Mali op gezondheidszorg, onderwijs en de ontwikkeling van ­economische productie. Op onderwijs­ gebied is een belangrijke vooruitgang ­geboekt. Ook op het gebied van de gezondheidszorg zijn goede resultaten b ­ ehaald. De toegang tot de gezondheidszorg is de laatste 10 jaar enorm toegenomen, routinematige vaccinatie van kinderen staat op een hoog peil en de p ­ renatale zorg is de laatste 5 jaar met sprongen vooruitgegaan. bron: website ministerie van Buitenlandse Zaken ROSE. | 17

ROSE.LEVEN Nederlandse huisartsen in Kenia

“Het Afrikaanse leven laat niemand onberoerd” Geen leuk projectje hier en daar, maar v­ olhardend voortbouwen op bestaande structuren die ­ingebed zijn in de lokale gemeenschap. Dat is in een ­notendop de filosofie van Marianne Holtland en Hans Bakker. Van 1977 tot 1982 werkten ze als tropenarts in Kenia en vorig jaar hebben ze met plezier de draad weer opgepakt. Beiden doceren aan een nieuwe opleiding tot ‘family doctor’.

De Werkgroep Huisarts­ geneeskunde & Internationale Gezondheidszorg (WHIG) De WHIG is een werkgroep van huis­ artsen die betrokken willen zijn bij de internationale gezondheidszorg door elkaar te ontmoeten, te informeren en te steunen in projecten. De WHIG participeert in de opleiding tot ‘family doctor’ in Eldoret, Kenia. Voor meer informatie: www.whig.nl

Communicatie op gepaste Afrikaanse wijze Een beleefde begroeting, een kleine introductie, eerst rustig plaatsnemen, wat formaliteiten uitwisselen, even babbelen - zo gaat het in Kenia. En zó moet je als arts te werk gaan als je een goede anamnese wilt afnemen. Men is er niet gewend onze directe en in Afrikaanse ogen bijna ‘brute’ omgangsvormen. “Doe het rustig aan!”, luidt het welgemeende advies van Marianne ­Holtland en Hans Bakker. “Pole, pole”, zeggen ze in Kenia. 18 | ROSE

Marianne Holtland en Hans Bakker zijn net terug uit Kenia en de koffers staan alweer ingepakt voor het volgende verblijf in ­Eldoret, waar de Moi University gevestigd is. Het Amsterdamse huisartsenechtpaar is blij dat ze zich van tijd tot tijd vrij kunnen maken om jonge Keniaanse artsen bij te scholen in ‘family ­medicine’. Deze masteropleiding heeft tot doel van jonge algemene artsen breed toegeruste ‘family doctors’ te maken. Bakker: ­“Populair gezegd: van alles een flinke schep erbij, bijvoorbeeld acute chirurgie en kindergeneeskunde. Maar ook - en dan ­komen wij in beeld - communicatie, consultvoering, kwaliteitsbeleid en management.” Soms klinkt sceptisch de vraag of het vak communicatie geen westerse vinding is. Bakker ontkent dat stellig: “De omgang met patiënten is voor alle dokters waar ook ter wereld belangrijk. Slechtnieuwsgesprekken bijvoorbeeld, vinden overal plaats. De artsen in opleiding tot family doctor stellen altijd dezelfde vraag: waarom hebben we dit niet eerder geleerd?” De opleiding heeft overigens geprobeerd Keniaanse psychologen in te schakelen, maar daar kwamen de studenten tegen in opstand: ze zouden niets begrijpen van het doktersvak. “De opleiding family medicine wil de artsen omvormen van ziektegeoriënteerd naar patiëntgeoriënteerd. De patiënt is méér dan zijn gebroken been of zijn longontsteking”, legt Bakker uit. Vitaliteit Bakker en Holtland hebben altijd intensief samengewerkt met de lokale gezondheidswerkers. En zo moet het, daar zijn beiden van overtuigd. Daarom werken ze nu ook regelmatig mee in een klein, afgelegen ziekenhuisje in Kenia. “In zes maanden tijd een leuk projectje opzetten is onzin, hobbyisme. Je werk moet ingebed zijn in het lokale gebeuren, je moet aansluiten bij wat er is, anders beklijft het niet. De Kenianen zelf moeten enthousiast zijn en erin meegaan”, zegt Holtland. Toen ze in 1982 samen uit Kenia vertrokken, meenden ze dat er spoedig geen westerse artsen meer nodig zouden zijn. Aids zette een lelijke streep door de rekening. Ook in de relatief jonge beroepsgroep van artsen vielen veel slachtoffers. Africa gets under your skin, zegt Holtland. “Het Afrikaanse leven laat niemand onberoerd. Het zijn vooral de mensen, hun vitaliteit, kracht en levenslust. Ze accepteren dat het leven is zoals het is. Nooit gaan de dingen zoals je verwacht dat ze gaan; je rolt van de ene verbazing in de andere. Iedereen die er ooit gewoond heeft, wil graag terug. Wij zijn blij dat we van tijd tot tijd enige maanden in Kenia kunnen werken. Onze vijfentwintig jaar ervaring als huisarts nemen we mee.”

BROSE.

VvAA reisbureau heeft een uitgebreid aanbod van individuele en groepsreizen naar diverse bestemmingen op het Afrikaanse continent.

Proef Afrika met

VvAA reisbureau 16-Daagse groepsreis Kenia en Tanzania Kenia en Tanzania zijn het walhalla van de ­safari-liefhebber. Het spotten van de ‘Big Five’ is hier bijna gegarandeerd. De verschillende nationale parken en wildreservaten bieden ­onvergetelijk natuurschoon. Tijdens deze reis, die VvAA in samenwerking met Boer en Wendel aanbiedt, speurt u naar wild- en vogelsoorten in Amboseli, Ngorongoro, Serengeti en Masai Mara.

4-Daags individueel verwenarrangement Marrakech Een heel ander stukje Afrika: Marokko. Maar weinig steden prikkelen de zintuigen zo als ­Marrakech. Aan de ene kant een moderne stad, aan de andere kant een prachtige authentieke Noord-Afrikaanse stad. Slechts op een paar uurtjes vliegen treft u deze compleet andere wereld. VvAA reisbureau biedt de keuze uit verblijf in twee verschillende sfeervolle Riad’s.

Prijs per persoon vanaf inclusief o.a. vluchten, belastingen en over­ nachtingen in luxe accommodatie op basis van volpension, vervoer per 4WD-landrovers, ­excursies en entreegelden, Nederlandssprekende reisleiding, Engelssprekende lokale gids/ ranger, reisboek en reistas. Het minimum/ maximum ­aantal deelnemers is 10/18.

Prijs per persoon vanaf inclusief o.a. drie overnachtingen naar keuze in 2-persoonskamer in Riad Azzar of Riad Siwan, privétransfers, traditioneel Marokkaans diner op dag van aankomst, halve dag stadsgids Marrakech, massage voor twee personen in Riad Siwan. Vliegreis niet inbegrepen, VvAA reisbureau zoekt graag de beste optie voor u.

€ 4.395,-

€ 410,-

Uiteraard hebben we tal van interessante bestemmingen voor individuele en groepsreizen. Voor uitgebreide informatie over ­deze reizen en andere arrangementen kunt u terecht op www.vvaareisbureau.nl of bellen met 030 247 48 97.

ROSE. | 19

ROSE.VERSLAG

Populaire televisieserie

De co-assistent

goes Kenia “Take 3” en de camera begint te draaien. De zweetdruppels staan op het voorhoofd van de cameraman. Op het eerste gezicht niets bijzonders. Maar als we uitzoomen, staan we midden in Masai-land in het afgelegen Kajiado-district in Kenia. Tientallen nieuwsgierige Masai-kinderen staan om de Nederlandse crew heen.

Dokter Marjolein (Sytske van de Ster) geeft Masai-vrouwen condoomles.

Er worden opnames gemaakt voor De co-assistent, de succesvolle ziekenhuisserie van NET 5. Actrice Hanna ­Verboom is het brein achter de opnames in Kenia. “Het idee kwam bij me op ­nadat ik met AMREF Flying Doctors malariaprojecten in Oeganda had bezocht. We hebben toen gekeken wat we samen kunnen doen om aandacht te vragen voor Afrika. Na een aantal gesprekken heb ik voorgesteld om een link te zoeken tussen De co-assistent en AMREF en kwam het idee op om in Afrikaanse ziekenhuizen te

20 | ROSE ROSE.

draaien. Het is te gek dat het plan nu is gerealiseerd.” Drama en hilariteit In verscheidene afleveringen van De ­co-assistent is het werk van AMREF in Afrika verweven. De opnames zijn gemaakt in en rondom een echte kliniek in Kajiado. Dat maakt de scènes bijzonder realistisch. Maar ook het nodige drama ontbreekt niet. Een jong meisje heeft weeën. Om haar leven en dat van haar kindje te redden móet ze bevallen via een keizersnede, maar dat gaat niet zomaar.

Het is dagelijkse realiteit in Afrika, deze keer doet actrice Sytske van der Ster in haar rol van co-assistent Marjolein haar best het meisje te redden. Grote hilariteit ­ontstond er tijdens de opnames van een ­scène waarin Marjolein Masai-vrouwen voorlichting geeft over anticonceptie en gezinsplanning. Dat gebeurde met bezemsteel en al! Inmiddels zijn de afleveringen die zich afspelen in Kenia uitgezonden op televisie. De dvd van deze serie is sinds kort verkrijgbaar. Kijk voor meer informatie op www.net5.nl.

VERSLAGROSE.

Hanna Verboom (Elin in de serie) in actie.

ROSE. | 21

ROSE.LIEFDE

Mijn Afrika

kwestie van ongeneeslijke Afrika-liefde

Een

In zijn stoutste dromen ziet hij zich weleens een wildreservaat runnen in Afrika. In werkelijkheid werkt dierenarts en VvAA bestuurslid Erik Gostelie al vele jaren enthousiast mee aan veterinaire projecten in Afrika. Hij is een warm voorstander van het principe ‘one world, one medicine, one health’. “Wie de gezondheid van dieren verbetert, bevordert ook de gezondheid van de mens.” Als Gostelie op het vliegveld van Arusha in Tanzania uit het vliegtuig stapt, heeft hij het gevoel dat hij weer thuis is. De luchten, de geur, de warmte, de geluiden… Tot zijn dertiende woonde hij in de buurt van Durban in Zuid-Afrika, waar zijn ouders een textielfabriek hadden. “Mijn vader, die eigenlijk bioloog en zoöloog had willen worden, was zeer betrokken bij alles wat goed was voor mens en dier. Ik heb dat van jongs af meegekregen en wilde al jong dierenarts worden.” Het geduld van Gostelie werd op de proef gesteld: hij werd zes jaar uitgeloot voor diergeneeskunde en heeft toen maar gekozen voor bedrijfseconomie. Nadat hij uiteindelijk op zijn dertigste ook nog afstudeerde als dierenarts, zette hij een tweemanspraktijk op. Intussen is het een zesmanspraktijk ­geworden. Zowel zijn diergeneeskundige als bedrijfseconomische kennis komt in Afrika goed van pas. Gostelie werkt onder andere als super­visor voor de Stichting African Parcs Network, die op verzoek van regeringen in Afrika het langetermijnmanagement van verwaarloosde parken op zich neemt en de financiële strategie uitstippelt. “Om succes te boeken bij welk project dan ook, moet je de mensen die geworteld zijn in de ­Afrikaanse gemeenschap er vanaf het begin bij betrekken. Als de omwonenden van een wildpark niet beseffen wat het hun aan profijt oplevert, lijdt het project onherroepelijk schipbreuk. De mensen ter plekke moveren en motiveren, dáár draait het om.” Geen scheiding Gostelie omarmt het principe van ‘one world, one medicine, ons health’: “Wie de gezondheid van ­dieren verbetert, bevordert ook de gezondheid van de mens. Van de nieuwe infecties die zich de 22 | ROSE.

afgelopen jaren voordeden, werd driekwart van dieren op mensen overgedragen. Het ligt dus voor de hand dat de vanaf nu opduikende infecties grotendeels ‘zoönosen’ zullen zijn - humane ziekten van dierlijke oorsprong. Dat betekent dat er tussen menselijke en dierlijke gezondheid geen strikte scheiding bestaat. Humane en veterinaire professionals moeten de handen dus ineen slaan.” Gostelie vertelt ter illustratie dat er wereldwijd jaarlijks nog ongeveer 50.000 mensen sterven aan een in onze contreien enigszins in vergetelheid geraakte ziekte: rabiës of hondsdolheid. De ziekte wordt meestal overgebracht door een beet van een besmet dier. Afrika, dat is een kwestie van ongeneeslijke liefde voor Gostelie. “Het is zo’n schitterend continent!” Uit zijn mond geen sombere bespiegelingen: “Ik zie een continent met potentie. Afrikanen slagen er steeds beter in niet meegesleept te worden door wat anderen bepalen, maar de ontwikkelingen vanuit hun eigen cultuur mee vorm te geven. Dankzij de mobiele telefoon is er op ongekende schaal informatie beschikbaar en er komt aarzelend een middenklasse op. Mijn vader zei het al: stabiliteit is pas mogelijk als er een behoorlijke middenstand is.” Wat is het Afrikaanse lievelingsdier van Gostelie? “De hyena! Een schrander dier, mooi van lelijkheid. De meeste mensen denken aan een soort hond, maar het is evolutionair gezien eerder een katachtige. Het is een oerdier dat zich in de evolutie op een bijzonder slimme en ‘efficiënte’ manier ontwikkeld heeft. Ik heb een zwak voor zogenaamde lelijke dieren, ik hou ook van krokodillen en nijlpaarden.”

BROSE.

! t k e r h e n w t a a ne e e ids m he w d u n o B ezo g Afgelopen anderhalf jaar hebben we veel bereikt. Uiteraard zijn er nog volop uitdagingen om te werken aan duurzame ontwikkeling. U wilt graag uw vak uitoefenen en tegelijkertijd bijdragen aan een betere gezondheid in Afrika. Door de samenwerking van VvAA met AMREF Flying Doctors is dat nu mogelijk. Wij zoeken namelijk VvAA leden die vanuit hun expertise en betrokkenheid willen ‘meebouwen’. Daarnaast is elke andere bijdrage meer dan welkom!

Zo bouwt u mee: • Word donateur van AMREF Flying Doctors. • Stort een eenmalige bijdrage (de bijgevoegde acceptgiro maakt dat mogelijk). • Ontplooi een eigen activiteit. Wat dacht u van een sponsorloop, een bingo of een veiling? Het maakt niet uit, elke bijdrage is welkom en hoe meer mensen erbij betrokken raken, hoe beter! Laat uw fantasie de vrije loop en meld uw ideeën aan ons. In samenspraak met VvAA kunnen we dit soort initiatieven realiseren. VvAA verdubbelt het ingezamelde geld! • Doe mee of geef u op voor de Exchange of Health Professionals. Voor meer informatie zie www.vvaa.nl/amref. • Neem deel aan de Kenya Classic, een avontuurlijke fietstocht binnen Nairobi, Mombasa en Kilimanjaro.

Moed, magie en mooie momenten in september 2011. Zie www.kenyaclassic.nl • Neemt u afscheid van uw praktijk? Roep uw gasten op om een donatie aan AMREF Flying Doctors te doen in plaats van een bloemetje mee te nemen. • Bestel een AMREF-toolkit voor uw wachtkamer of ontvangstruimte en vraag zo aandacht voor AMREF’s werk. Meer weten? Kijk op www.vvaa.nl/amref of mail met [email protected]. • Informeer uw eigen netwerk over uw persoonlijke betrokkenheid bij gezondheid in Afrika. Geef bijvoorbeeld een presentatie over ‘Bouwen aan het gezondheidsnetwerk’.

ROSE. | 23

Mis ‘m niet : de kenya classic ! 350 km in de schaduw van de Kilimanjaro

hard work, magic moments Durft u het aan? De Kenya Classic is een pittige sportieve en mentale

hard. Onder de Afrikaanse zon legt u in 6 fietsdagen

uitdaging, én een kans om daadwerkelijk bij te dragen

350 kilometer af over uitgestrekte savannes met de

aan een betere gezondheid in Afrika. De Kenya Classic

majestueuze Kilimanjaro aan de horizon.

rijdt u voor uzelf, en daarnaast voor AMREF Flying Doctors. In de maanden voor dit ambitieuze event brengt u minimaal 5000 euro aan sponsorbijdragen bij elkaar.

Via unieke tracks fietst u langs authentieke dorpjes waar u kennismaakt met de inspirerende Afrikaanse cultuur. U bezoekt projecten van AMREF Flying Doctors

Gegarandeerd: trots en inspiratie

en ziet waar uw sponsorgeld naartoe gaat.

De Kenya Classic is speciaal voor ervaren toerfietsers,

Speciaal voor leden van VvAA is er  een aantal  plekken gereserveerd. Grijp deze kans en geef u nu op voor deze spectaculaire fietstocht!

mountainbikers en zeer goed getrainde vakantiefietsers vanaf 18 jaar. Het parcours is zwaar en het klimaat is

www.kenyaclassic.com

R