Cultuurmagazine September 2011, nummer 7 Postadres Postbus 122, 9400 AC Assen
CultuurMagneet
• Gedeputeerden over ‘Cultuur’ • Cultuurstandpunten politieke partijen • Broken Circle – Landart avant la lettre
2
3
CultuurMagneet Drenthe September 2011, nummer 7
De Drentse Bluesopera uniek en ongekend ‘Dat is de blues. Somebody will know someday. Evil woman. To blind to see. Geschreven op de bodem van de put. De blues is gestolde pijn. Gesmolten verdriet gevangen in twaalf maten. Je zit op een goudmijn. Hou dit vast. Over een tijdje vallen de woorden uit de lucht als de regen op dit land. Drink ze op en spuug ze uit. Geluk is overgewaardeerd. Lifestyle geneuzel, glossy praat. Van blije mensen krijg ik jeuk. Lijden is de kunst.’ Deze woorden waren oorspronkelijk geschreven voor Harry Muskee, bluesicoon bij uitstek en inspiratiebron voor De Drentse Bluesopera, het muziektheaterspektakel aan de voet van de Hondsrug in Gieten. Maar Harry werd helaas ziek en moest zich uit het project terugtrekken. Zijn tekst werd overgenomen door – hoe kan het ook anders: de Duivel. Twintig voorstellingen, 5x droog weer Vier weken lang speelde De Drentse Bluesopera van locatietheatergezelschap de PeerGrouP en streektaalinstituut Huus van de Taol afgelopen zomer op het land van boer Bert Venema aan de Noordveensedijk in Gieten. Van de twintig voorstellingen hielden slechts vijf het droog. Het weer had zichzelf een grote rol toebedeeld tijdens het spektakel. En misschien ook wel terecht: het was onmiskenbaar bluesweer. Regen, kou en wind voerden de boventoon. Het publiek liet zich er niet door afschrikken, het kwam in overgrote getale en gehuld in regenponcho’s, regenpakken en regenlaarzen. Slechts één keer eiste het weer een hoofdrol en moest de voorstelling worden afgelast, daar was geen poncho tegen bestand. De Drentse Bluesopera was een doorslaand succes. Het verhaal over de jonge boer Bennie raakte een gevoelige snaar. Als Bennie, boer met een verliesgevend bedrijf (‘Wij boert achteruut hier’) zijn grond verkoopt aan Jenny, eigenaresse van het nieuwe wellnessresort Hunzehof, begrijpt men dit. Maar dat geldt evenzeer voor de reactie van de vader van Bennie, die de grond van zijn voorouders verpest ziet worden door recreanten en daartegen protesteert: ‘Wij wordt overspuuld deur ‘n
Bezuinigingen op cultuur: een ramp voor Drenthe? INHOUD Iedereen weet het al lang: het rijk gaat bezuinigen op cultuursubsidies. ‘Een sterke cultuursector, die ondernemend en innovatief is en goed zorgt voor erfgoed,’ dat is de algemene doelstelling van het cultuurbeleid van dit kabinet. Dat vertaalt zich vooral in bezuinigingen op de podiumkunsten, die worden gekort met ruim 200 miljoen euro (ca. 30%). Daar bovenop wordt het BTW-tarief verhoogd van 6 naar 19%. Wat heeft dat voor gevolgen voor Noord Nederland, en voor Drenthe?
Foto: Hans Krudde
Tsunamie an westerse gelukzukers die hier niks te maoken hebt. Van dat slag dat op heur rust steld is. Kaole kak die zich steurt an gier. Een bejaorde fietsbrigaode die aalgedurig de weg kwiet is.’ Het is de inrichting van het Drentse landschap dat hier in het geding is. Als kijker kwam je oren en ogen tekort tijdens dit unieke en bijzondere spektakelstuk. Overal gebeurde wel iets op het immense speelveld. Landbouwvoertuigen als kermisattractie, een tractorchauffeuse in bikini of zwerfkeitherapie in een oliedrum. En dit alles in hoog tempo, begeleid door een strakke band en met veel zang en passie.
Foto: Reyer Boxem
Petra van der Meer, PeerGrouP
Carré als kroon op succes Het succes van De Drentse Bluesopera bleef ook in het westen niet onopgemerkt. Als kroon op het succes volgde een uitnodiging om te spelen in het mooiste theater van Nederland: Koninklijk Theater Carré. In een uitverkocht huis, waaronder vijf bussen vol met Drenten, speelden op zondag 18 september jl. acteurs, muzikanten en koorleden nog eenmaal de sterren van de hemel. Buiten regende het natuurlijk!
Foto: Reyer Boxem
Cynici roepen: het Rijk deed toch al niets voor de podiumkunsten in Drenthe, dus wij hebben er geen last van. Maar zo eenvoudig ligt het ook weer niet. Het is waar, er zijn weinig professionele gezelschappen voor podiumkunsten in onze provincie, en er is maar één gezelschap dat landelijke subsidie ontvangt: ons aller PeerGrouP. Zij hebben zeker wat te verliezen, want ontvangen ruim 300.000 euro uit het landelijke fonds voor de podiumkunsten. Dit fonds heeft vanaf 2013 veel minder geld te verdelen omdat ook zij aanzienlijk worden gekort, en bovendien dit geld over veel meer aanvragen moeten verdelen. Dit laatste is het gevolg van het feit dat er veel gezelschappen in Nederland niet meer toegelaten worden tot de rijksbasisinfrastructuur (de BIS). Dus moeten deze afvallers zich wenden tot het landelijke fonds. Dit pakt niet echt fijn uit voor het Noorden. Gerenommeerde festivals zoals Noorderzon, Noorderslag en Oerol moeten hopen op wat middelen uit een sterk verarmd fonds. Dat geldt ook voor het Noord Nederlands Danstheater, Club Guy & Roni en het Grand Theatre. Maar ook de gezelschappen die in de BIS nog een plekje behouden zullen sterk moeten inleveren. Dat geldt voor het Noord Nederlands Toneel, Jeugdtheater de Citadel en het Friese Tryater. Van foto-instelling Noorderlicht is het nog onzeker of zij in aanmerking komen. Het Noord Nederlands Orkest mag zich gelukkig prijzen: zij leveren ‘slechts’ acht ton in maar mogen in ieder geval blijven bestaan.
waar vermogen bezitten. Dat vertaalt zich in bezuinigingskeuzes. Drenthe heeft vorig jaar bij de eerste bezuinigingsoperatie de schade nog kunnen beperken van 5 tot 10%. De nieuwe bezuinigingen komen er echter al weer aan. Voor de podiumkunsten heeft de provincie nog wel een reservering gedaan, zodat we deze kunnen blijven steunen in de komende jaren. Maar een tandje minder wordt het wel.
Alles een tandje minder Ook voor Drenthe is dit van belang. Veel Drenten reizen nu naar Groningen en in mindere mate naar Fryslan voor kunst en cultuur. Niet voor niets subsidieert de provincie Drenthe meerdere noordelijke gezelschappen. Deze komen overigens ook vaak naar Drenthe, om hier hun kunsten te vertonen. Het gevolg van de bezuinigingen is dat deze gezelschappen, als ze al overleven, veel minder voorstellingen kunnen bieden en bovendien liever niet al te ver van huis, want dat verhoogt slechts de kosten. Maar er is meer. Het rijk bezuinigt ook fors op de gemeenten en de provincies. Dat betekent natuurlijk dat deze ook stevig moeten strepen in hun huishoudboekje. Gemeenten, over het algemeen toch al niet rijk en met steeds meer taken bedeeld, ontkomen er niet aan om naar de grootste euroverbruikers te kijken: de bibliotheken en kunstencentra. Daar vallen harde klappen. Bij de provincies is het beeld gedifferentieerder: de ene provincie is vele malen rijker dan de andere. Helaas behoren de noordelijke provincies tot de armere, terwijl bijvoorbeeld Overijssel en Gelderland nog een
We hebben gelukkig zelden moeite met het vinden van geschikte onderwerpen voor CultuurMagneet en deze keer al helemaal niet. Er is ontzettend veel gebeurd de afgelopen maanden en daar staan we hier graag bij stil. In dit nummer blikken we terug op de zomermaanden in Drenthe waarin we, ondanks vaak tegenvallende weercondities, konden genieten van heel veel bijzondere culturele activiteiten met tal van hoogtepunten. Maar er is meer. In het voorjaar waren er verkiezingen voor Provinciale Staten. Alle verkozen partijen en statenleden zijn inmiddels geïnstalleerd, een nieuw college van gedeputeerden is o.l.v. Commissaris der Koningin Jacques Tichelaar alweer volop aan de slag. Het leek ons een goed idee in dit nummer alle politieke partijen die in Provinciale Staten vertegenwoordigd zijn hun opvattingen over kunst en cultuur voor de komende jaren op hoofdlijnen te laten weergeven. Dat levert een
Lichtpuntjes? Is alles dan kommer en kwel? Zijn er ook lichtpuntjes? Tja, het is maar wat je er van kunt maken. Er zijn kunstenaars die in economisch harde tijden twee keer zo creatief worden, ook in het verwerven van middelen. In ieder geval worden podiumkunstenaars gedwongen om verbindingen te leggen met andere publieksgroepen en maatschappelijke instellingen en bedrijven. Dat kan tot bijzondere combinaties en producties leiden. Ook zullen we het moeten hebben van verregaande samenwerking en misschien wel fusies, vooral in Groningen en Fryslan. En in Drenthe, hoe overleeft de PeerGrouP? Onze hoop is gevestigd op het unieke karaker van deze groep, met hun ‘rurale’ kunsten.
De Drentse Bluesopera, uniek en ongekend
2
Cultuurgedeputeerden Munniksma en Klip-Martin
4
Kennismaking gedeputeerden Brink en van der Tuuk 5 Drentse politieke partijen in PS over cultuur
6
Kunst- en natuurroutes GrensLand en Dorpsgezichten 10 Recordaantal bezoekers Peter de Grote festival 2011 10 Solar Sound Ensemble: Oerol in Dwingeloo
11
Walkyre Echo’s….. een droom die uitkomt
12
Groeten uit Grolloo doorslaand succes
12
5e editie ZomerZinnen in Amen
13
Festival der Aa: dat smaakt naar meer!
13
8e editie Axis Festival artistiek hoogtepunt
14
Vroeger Dichtbij brengt jong en oud bij elkaar
15
Gekleurd Grijs brengt senioren ‘aan de kunsten’
16
Proef Drenthe via landschapsverhalenroutes
17
Cultuur Kort
18
40e Verjaardag kunstwerk Broken Circle/Spiral Hill 19
Dat zij tot bijzondere dingen in staat zijn, en zelfs het boerenlandschap tot midden in Carré kunnen brengen, zal het Fonds voor de podiumkunsten overtuigen. De PeerGrouP onderstreept bij uitstek wat dit kabinet zo graag wil: ondernemende, innovatieve kunst, met zorg voor het erfgoed!
Redactioneel divers, maar ook hoopvol Drents cultureel toekomstpalet op. Daarnaast laten we alle vier de gedeputeerden aan het woord over wat cultuur voor hen persoonlijk betekent. De twee cultuurgedeputeerden vragen we expliciet waar, wat het college betreft, de komende jaren accenten moeten worden gelegd. Dat vormt een soort van kader. Hoe dan ook: Drenthe staat cultureel ferm op de kaart en dat zal de komende jaren zeker zo blijven! CultuurMagneet….. in een nieuwe jas! Na dit 7e nummer van CultuurMagneet vinden we het tijd het magazine opnieuw in te richten. In het blad nieuwe stijl zullen we, nadrukkelijker dan nu, verbindingen zoeken met economische en ruimtelijke thema’s. Wat dat gaat opleveren kunt u lezen in het eerstvolgende nummer dat volgens planning eind dit jaar verschijnt. Wij wensen u veel leesplezier! Gerrit Kamstra
4
5
CultuurMagneet Drenthe September 2011, nummer 7
2 vragen
aan de Drentse cultuurgedeputeerden
3 vragen
aan de nieuwe Drentse gedeputeerden
Rein Munniksma en Tanja Klip-Martin zijn, net als in de vorige collegeperiode, primair verantwoordelijk voor het cultuurbeleid in Drenthe. Waar hebben zij deze zomer van genoten en hoe zien ze, in dit lastige tijdsgewricht, de positie van cultuur?
Hoofdtaken portefeuille Rein Munniksma: cultuur (m.u.v. bibliotheken, archief, musea en mediabeleid); ruimtelijke ontwikkeling; wonen, natuur en landschap; vitaal platteland, landbouw; demografische ontwikkelingen
Hoofdtaken portefeuille Tanja Klip-Martin: cultuur (bibliotheken, archief, musea en mediabeleid); bodem, lucht en milieu; klimaat, energie, energielandschappen en energieeconomie; water en waterschappen
Wie zijn de komende vier jaar in Drenthe de twee andere gedeputeerden? Wat is hun portefeuille en wat hebben zij persoonlijk met cultuur? CultuurMagneet zet het op een rij.
Hoofdtaken portefeuille Ard van der Tuuk: economische zaken en arbeidsmarkt; recreatie en toerisme; marketing Drenthe; financiën; welzijn, jeugdzorg, onderwijs en sport.
Hoofdtaken portefeuille Henk Brink: verkeer en vervoer; openbaar vervoer; wegen en kanalen; bestuurlijke verhoudingen en toezicht; personeel en organisatie; coördinatie Europa; handhaving
Opening Open Monumentendag in Veenhuizen (Maallust)
Foto: WJ Kleppe
Rein Munniksma - PvdA
Tanja Klip-Martin - VVD
Ard van der Tuuk - PvdA
Henk Brink - VVD
1. Wat hebt u deze zomer gezien? Wat sprong eruit? ‘Met de Drentse Bluesopera hebben de PeerGrouP en het Huus van de Taol een prestatie van formaat neergezet. Daar werd je warm van, ondanks de koude en natte zomer. Volkomen terecht dat dit met een performance in Carré is afgerond. Ik heb ook genoten van het Shakespearetheater, dat goed op dreef was met een mooie uitvoering van Hamlet. Met dit jaar een aparte rol voor Jacques Tichelaar, onze commissaris. Als doodgraver had hij weliswaar niet veel tekst, maar hij speelde zijn rol met verve. Heel bijzonder vond ik het project Walkyre Echo’s in Eext. Typisch Drents in de zin dat dit echt een burgerinitiatief is van in dit geval de kunstenaar Geke Hoogstins die daar woont en, samen met een aantal geestverwanten, een unieke productie maakt waarin muziek, dans, film en toneel prachtig bij elkaar komen. De voorstellingen waren elke avond uitverkocht, de bemoeienis vanuit de provincie was beperkt. Een goed voorbeeld van hoe cultuur vanuit een gemeenschap zelf wordt aangejaagd. Dan was er nog het mooie bluesfestival mede naar aanleiding van Harry Muskee’s 70e verjaardag, het Axisfestival en ik kan er nog wel meer noemen. Het fenomeen cultuurgemeente mag niet onvermeld blijven. Indrukwekkend wat Aa en Hunze heeft neergezet, na eerdere geslaagde edities in Hoogeveen en Westerveld.’
1. Wat hebt u deze zomer gezien? Wat sprong eruit? ‘Ik was deze zomer in de streek Marche in Italië en heb daar genoten van de schoonheid van oude Italiaanse steden en dorpen. Vooral de stad Ascoli, liggend aan de oude zoutroute van Venetië naar Rome, is geweldig. Dichter bij huis was Groeten uit Grolloo, met het eerbetoon aan Harry Muskee, zeer geslaagd. Dat gold zeker ook voor de Shakespeare-voorstelling van eigen bodem. Daarnaast sprong 7 juli er uit. Op die dag werd de nieuwbouw van het Drents Museum opgeleverd met een feestelijk programma. Dat was echt een wauw-moment! Hoewel, het hele project, -inclusief de verbouw van de bestaande gebouwen en de realisatie van het nieuwe depot- is eigenlijk één groot hoogtepunt.’
1. Doet u zelf ‘actief’ aan cultuur? ‘Als kind heb ik klarinet leren spelen. Jarenlang zat ik op de muziekschool en speelde in kamer- en schoolorkesten. Mooie tijd, mijn vader die ons dan naar allerlei plekken in het verre Noorden bracht. We speelden zowel klassiek (Händel, Bach), als pop (Beatles, 10CC, Dire Straits). Later ben ik piano gaan spelen. Muzikaal viel alles toen op z’n plek. Ik begreep ineens hoe harmonieën en akkoorden in elkaar zitten, ontdekte wetmatigheden. Daardoor ging ik ook anders naar muziek luisteren. Ik speel nu nog af en toe piano en heb er lol in, met hulp van internet, lekkere nummers uit te zoeken en na te spelen. Een beetje pingelen. Datzelfde probeer ik nu met de gitaar. Mijn andere passie is lezen, ik ben een echte literatuurfanaat. Lezen is voor mij een eeuwigdurende ontdekkingstocht. Veel Nederlandse auteurs, van Hermans en Hotz tot Mulisch, ‘t Hart en Zwagerman, maar ook Vlaamse (Claus, Brusselmans, Lanoye), hoewel ik daar iets meer moeite voor moet doen. En natuurlijk ook auteurs uit de Engelse, Duitse en Russische hoek.’
1. Doet u zelf ‘actief’ aan cultuur? ‘Vroeger heb ik met veel plezier toneel gespeeld, maar dat komt er nu niet meer van. Ik ben wel een regelmatige bezoeker van allerlei cultuuruitingen. Ik heb een brede muzikale smaak van Boudewijn de Groot tot de Rolling Stones, maar ook opera en Nederlandstalige muziek kan ik waarderen. En vergeet het Drents niet. Harm en Roelof, Egbert Meyers, ik luister er graag naar. Af en toe gaan we naar theater, een beeldentuin, galerie of museum. Ik heb trouwens een grote passie voor architectuur. Dat komt in mijn portefeuille goed van pas. Ik ben gefascineerd door hoe gebouwen eruit zien en hoe ze zich verhouden tot hun omgeving. Daar zijn hele mooi, maar ook hele slechte voorbeelden van. Het gebouw van de Gasunie in Groningen is een lust voor het oog. En ook nog duurzaam gebouwd. Op de Zuidas in Amsterdam staan ook juweeltjes. Maar je ziet soms ook dingen dat je denkt…’
2. Gaat er op cultureel gebied veel veranderen in Drenthe? ‘Cultuur is gelukkig meer dan een zak met geld, dat bewijzen de initiatieven hierboven. Qua geldstromen en subsidies zal het allemaal wel minder worden. Dat is inherent aan de landelijke bezuinigingen. Er zal een groter beroep worden gedaan op het eigen creatieve vermogen van initiatiefnemers om qua opzet en financiering nieuwe wegen in te slaan, te innoveren. Sjoerd Wagenaar en de PeerGrouP doen dat succesvol. Bij het bedrijfsleven, ik noem de Rabobank en het VNO/NCW, is er zeker bereidheid hierin mee te bewegen. Ook het publiek zelf zal vaker om een bijdrage worden gevraagd. En natuurlijk houden we als provincie een stevige verantwoordelijkheid, o.a. rond evenementen. In de toekomst zal de koppeling tussen cultuur, toerisme, erfgoed, economie en ruimtelijke ordening belangrijker worden.’
2. Gaat er op cultureel gebied veel veranderen in Drenthe? ‘Ja, de komende jaren worden deels echt anders. Als college zitten we daarin op één lijn. De bezuinigingen dwingen ons kritisch te kijken naar wat de provincie nog kan en moet doen. Er ligt een bestuursakkoord met het kabinet dat we nu invullen en dat tot een herijking van verantwoordelijkheden, uitvoeringsbetrokkenheid en budgetten leidt. De provincie maakt daarbij veelal pas op de plaats of trekt zich deels terug. Op gemeenten, maar soms ook op particuliere ondersteuning zal vaker een beroep worden gedaan. Dat gaan we samen met gemeenten uitwerken in allianties. Wat betreft mijn eigen portefeuille is het beeld samengevat het volgende: qua grote musea blijven we het Drents Museum en het Hunebedcentrum structureel steunen. De Buitenplaats zit middenin een professionaliseringsslag. Dat wachten we even af. Veenhuizen en Westerbork worden in de toekomst projectmatig ondersteund. Kleinere musea zullen meer met gemeenten moeten samenwerken. Dat geldt ook voor Biblionet. Ook de steun aan RTV Drenthe staat ter discussie. Mogelijk kan daar meer worden samengewerkt met RTV Noord. De archieven zijn de uitzondering omdat er landelijke afspraken zijn dat regionaalhistorische centra -waar de provinciale archieven onder vallen-, een grotere verantwoordelijkheid worden van de provincies. Voor het Drents Archief komt er dus wat meer budget. Dit zijn grofweg de contouren van de voorstellen die we aan Provinciale Staten zullen doen.’
2. Wat is het beste dat u de afgelopen tijd qua cultuur hebt gezien? ‘De Bluesopera was een absoluut fenomeen, heel goed. Zowel qua locatie, muziek als acteerwerk een topprestatie. Verder ben ik een enorme fan van alles wat Daniël Lohues doet. Die man is voor mij magisch. Zijn muziek raakt me écht, soms tot tranen toe. En samen met mijn vrouw ga ik graag naar ballet.’ 3. Hoe beoordeelt u het huidige culturele klimaat in Drenthe? ‘Als inwoner van Aa en Hunze, ben ik dit jaar wel heel erg verwend. Het bruist hier aan alle kanten. Als het cultureel jaar straks voorbij is, wordt het misschien wel iets minder, maar aan de andere kant is dit ook een kracht van Drenthe. Er is hier veel dynamiek, en een zekere betrokkenheid bij elkaar, we noemen dat ‘naoberschap.’ Dat verdwijnt niet onder druk van bezuinigingen, daar ben ik van overtuigd. Cultuur is een heel belangrijke bindende factor in onze samenleving, juist in tijden van een steeds verder globaliserende wereld.’
2. Wat is het beste dat u de afgelopen tijd qua cultuur hebt gezien? ‘De Bluesopera was van uitzonderlijk kaliber. Volkomen terecht dat ie ook in Carré te zien was. Ik ben geboren en getogen op het Drentse platteland. Alleen al daarom sprak de voorstelling mij zeer aan. Recent zag ik in Den Haag Soldaat van Oranje, ook heel goed. Met enige regelmaat bezoek ik voorstellingen als het Shakespearetheater in Diever, de Etstoel in Anloo of het SIVOmuziekfestival. Deze lokale initiatieven draag ik een warm hart toe.’ 3.Hoe beoordeelt u het huidige culturele klimaat in Drenthe? ‘Ik ben daar heel positief over. In ieder dorp en in iedere streek gebeurt wel wat. Vaak komt daar helemaal geen overheidsgeld of bemoeienis aan te pas. Laten we dat vooral zo houden. Cultuur zit in de mensen en heeft gelukkig lang niet altijd met geld of subsidies te maken. De bezuinigingen die Halbe Zijlstra nu op cultuur wil doorvoeren zijn fors, maar dwingen mensen ook iets selectiever en creatiever te zijn. En dat kan geen kwaad.’
6
7
CultuurMagneet Drenthe September 2011, nummer 7
Hoe denkt politiek Drenthe over cultuur? Nu het stof van de Provinciale Statenverkiezingen is neergedaald en de vakanties achter de rug zijn, leek het de redactie van CultuurMagneet een goed idee alle partijen die in de Drentse Provinciale Staten zijn vertegenwoordigd, te vragen naar hun opvattingen over ‘cultuur’. De weerslag daarvan treft u hieronder aan.
VVD ‘Cultuur doet wat met je.’ Vrij vertaald naar de slogan van onze mooie provincie: Drenthe doet wat met je. En de combinatie van cultuur en alles wat Drenthe nog meer aan fraais te bieden heeft is een kansrijke. De VVD onderschrijft het belang van kunst en cultuur. In de periode die achter ons ligt en in het licht van de economisch mindere tijden is de discussie over wie bestuurlijk waarvoor aan de lat staat volop gevoerd. De vraag is waarvoor wil je als provincie verantwoordelijkheid dragen en wat moet aan anderen overgelaten worden. In die discussie kan het niet zo zijn dat de provincie alle zaken die het Rijk niet langer betaalt voor zijn rekening neemt. Ook afspraken tussen VNG en Rijk om bij financiering van beleid de schakel van de provincie er tussenuit te halen is voor de VVD een gegeven en geen reden om in het gat te springen. Wij zullen onze keuzes zelf scherp moeten maken. Voor de VVD in Drenthe betekent dat: • zoek samenwerking in noordelijk verband om de landelijke grote gezelschappen ook voor het noorden te behouden; • richt je op die gebieden waar Drenthe sterk in is en zich kan onderscheiden van anderen; • zoek de relatie met ruimtelijke ordening en economie. In concreto betekent dit voor de VVD dat erfgoed en de initiatieven die er nu zijn in Veenhuizen en het Geopark uniek zijn voor Drenthe en ondersteuning verdienen. Dat geldt ook voor een aantal musea in onze provincie: het Drents museum en daarnaast de Buitenplaats, het Hunebedcentrum, Herinneringscentrum Kamp Westerbork en het Gevangenismuseum Veenhuizen.
Cultuur doet wat met je Wie de interesse voor kunst en cultuur wil bevorderen, moet bij de jeugd beginnen. Het initiatief Oktobermaand-Kindermaand stelt kinderen in staat kennis te maken met kunst en cultuur. Het verdient voortzetting en vindt inmiddels ook elders navolging. Voor wat betreft de cultuureducatie ligt de eerste verantwoordelijkheid bij de scholen zelf. Als het aan de VVD ligt, wordt er meer gekeken naar een aanbod van activiteiten die gebruikmaken van de mogelijkheden in dorpen en gemeentes zelf. Het is voor kinderen belangrijk om ze kennis te laten maken mét en bewust te maken ván datgene dat in hun directe omgeving te vinden is. De verbinding tussen cultuur en de ruimtelijk economische component levert meer mogelijkheden op in financiële zin en vergroot de toeristische aantrekkelijkheid van onze provincie. Dat is de lijn die de VVD in de komende periode zal volgen.
PvdA
CDA
CU
Kunst en cultuur hebben zowel een intrinsieke als economische waarde. Beide aspecten verdienen provinciale aandacht. De PvdA is voor duidelijke keuzes op basis van een relevant inhoudelijk criterium waarin de provincie zich onderscheidt van andere provincies. Hieronder geven we een aanzet tot dat inhoudelijke kader.
Kennis nemen van elkaars cultuuruitingen kan groepen mensen dichter bij elkaar brengen. Dit draagt bij aan het opbouwen en bijeenhouden van een samenleving die als echte gemeenschap beleefd wordt. Want cultuur verbindt mensen. Het CDA kiest voor een cultuurbeleid voor iedereen, maar vooral gericht op mensen die tot nu toe weinig deelnemen aan cultuur en kunst. Ook wil het CDA met name onder jongeren actieve en passieve deelname aan culturele evenementen bevorderen.
De ChristenUnie ziet kunst en cultuur als vensters van onze beschaving. Zij weerspiegelen onze waarden en normen, onze identiteit als mens, als dorp, stad, provincie of land. Kunst en cultuur kunnen het leven verrijken. Dat mag de overheid stimuleren. Daarbij kan gekeken worden of er kruisbestuiving mogelijk is met andere sectoren, bijvoorbeeld het bedrijfsleven.
In Drenthe kunnen de cultuur en geschiedenis van prehistorie tot heden gezien en beleefd worden. De fascinatie voor vuistbijl, veldnaam en kosmos komen hier samen. Het is niet enkel de lokale geschiedenis, maar ook een groot deel van de wereldgeschiedenis die in Drenthe nadrukkelijk aanwezig is. Het is bijzonder dat dit alles binnen een kleine actieradius te vinden is. Deze situatie kan beter benut worden (toerisme, economie, educatie).
Kunst en cultuur, keuzes op basis van inhoud Centraal, en daarmee inhoudelijk kaderstellend, staan in willekeurige volgorde: • het Hunebedcentrum en Drents Museum met hun aandacht voor de steentijd zoals die zich in Drenthe manifesteerde; • Veenhuizen (en Frederiksoord) als voorbeeld van de manier waarop de 19e en 20e eeuwse samenleving omging met de kansarmen (en hen ook kansen probeerde te bieden); • Herinneringscentrum Kamp Westerbork en het verhaal van uitsluiting en vernietiging van bevolkingsgroepen in de 20e eeuw; • Drents Archief en Drents Museum waar o.a. het Drentse verleden en heden bewaard, getoond en onderzocht worden; • de telescopen van Dwingeloo, Westerbork (en Lofar); • deze plekken en plaatsen zijn met elkaar verbonden door een landschap dat onmiskenbaar een cultuurlandschap is en waar de ontwikkelingen van de afgelopen eeuwen zichtbaar zijn (Drents Landschap en Drents Plateau). Streektaal (Huus van de Taol), educatie (onder andere bibliotheken), talentontwikkeling (Kunstbende!), het stimuleren van samenwerking en participatie vinden wij ook tot het provinciale taakgebied behoren. Op welke schaal de provincie activiteiten onderneemt, kan echter per (kunst) discipline en/of sector verschillen. De Partij van de Arbeid vindt het van wezenlijk belang om de inwoners van Drenthe goede culturele bagage te geven. De PvdA is er voor dat alle Drentse jongeren tot 15 jaar een aantal van bovengenoemde Drentse culturele en/ of erfgoedinstellingen hebben bezocht. De provincie neemt hierin het initiatief. Wij pleiten voor zeer grote terughoudendheid in het verstrekken van subsidies in de productie van kunst, terwijl er aan de vraagkant nog veel te verbeteren valt. Ook wil de PvdA dat het College inzichtelijker maakt hoe maatregelen en beleidsdoelen zich tot elkaar verhouden. De effectiviteit van de provinciale inspanningen om culturele ambities te verwezenlijken, zal toetsbaar moeten zijn. Dit betekent: meer focussen op resultaten dan op activiteiten. Een optimale heldere communicatie en aansturing rond subsidiebeschikkingen is daar onderdeel van.
Bij kunst en cultuur willen we vraaggericht werken met aandacht voor een goede spreiding van het culturele aanbod. Culturele evenementen en festivals vervullen daarin een grote rol. Wij willen de samenwerking tussen de verschillende kunstdisciplines bevorderen en daarmee de aanwezige voorzieningen versterken.
Cultuur verbindt mensen Voor de herkenbaarheid en identiteit van Drenthe is het behoud en versterken van de eigen cultuur en historie belangrijk. Het Drents Museum, het Drents Plateau en het Drents Archief vervullen hierin een heel belangrijke rol. Dat geldt ook voor RTV Drenthe, die niet alleen een waardevolle bijdrage levert aan de Drentse cultuur, maar ook zorgt voor betrokkenheid van mensen bij hun directe leefomgeving en bij het openbaar bestuur. Het Huus van de Taol is van belang voor het bewaren en uitdragen van de Drentse taal. Het Drents Plateau geeft in de meest ruime zin betekenis aan het streekeigen culturele erfgoed. Beeldbepalende objecten en panden van bijzondere architectonische kwaliteit en cultuurhistorische betekenis moeten in stand worden gehouden. Maar ook de jonge monumenten en industriële objecten verdienen aandacht. Daarnaast moet er oog zijn voor nieuwe architectuur. Iedere plek of gebied heeft een eigen achtergrond, geschiedenis, kwaliteiten en waarden, kortom een eigen verhaal. Dit verhaal maakt dat mensen betrokken zijn bij de plek, deze graag bezoeken en er zorgvuldig mee omgaan. Het geeft betekenis, identiteit en vaak een gevoel van trots. Dit ‘Verhaal van Drenthe’ verdient nadere uitwerking zowel voor de erfgoededucatie (bewustmaken van de waarde van de eigen omgeving en de eigen geschiedenis), voor de ruimtelijke ontwikkeling (respect voor de wordingsgeschiedenis) en voor de vermarkting van het toeristisch product. Samengevat wil het CDA: • een regionale spreiding van culturele voorzieningen; • een versterkt aanbod van kunst en cultuur via samenwerking van verschillende cultuurdisciplines en instellingen; • een regionale omroep die qua cultuur en taal een sterke band heeft met de Drentse samenleving; • (door onderhoud en restauratie) monumenten met een belangrijke (provinciale of regionale) cultuurhistorische waarde in stand houden; • permanente aandacht en promotie voor het Drentse culturele erfgoed; • betekenis geven aan het ‘Verhaal van Drenthe’.
Musea en bibliotheken zijn voor het beschermen en overdragen van cultuur erg belangrijk. Daar ligt voor ons een belangrijke prioriteit. Daarom willen we blijvende ondersteuning van het Drents Museum, het Hunebedcentrum, het Gevangenismuseum en Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Om een betaalbare en waardevolle pijler in de culturele infrastructuur te kunnen blijven, ondersteunen we dat Biblionet samenwerking met soortgelijke instellingen in andere provincies zoekt.
Cultuur als venster van onze beschaving Waar het gaat om subsidies voor kunst en cultuur hanteren we een paar principes. Kunst en cultuur zijn weerspiegelend. De overheid moet stimuleren dat kunst en cultuur bereikbaar zijn en blijven voor brede lagen in de samenleving en in hun breedte ook uitnodigen tot participatie. Activiteiten die zich richten op de kennismaking door jongeren met kunst en cultuur verdienen daarbij bijzondere aandacht. Voor ons is belangrijk dat zij leren zien en ervaren hoe verrijkend kunst en cultuur kunnen zijn. Overigens geldt dat ook voor hen die ouder zijn. Voor de ChristenUnie mag de komende periode wat cultuurbeleid betreft de nadruk dus vooral liggen op het vasthouden van het waardevolle dat we hebben (zoals musea) en het ervoor zorgen dat in de samenleving breed kennis kan worden gemaakt met kunst en culturele uitingen: het daadwerkelijk dicht bij onze inwoners brengen van kunst en cultuur. Dat kan voor de provincie ook heel concreet betekenen dat we een bijdrage leveren aan culturele activiteiten die gemeentegrenzen overstijgen. Juist bij uitingen op het gebied van kunst en cultuur worden nog wel eens de grenzen gezocht van wat ‘behoorlijk’ is. En soms wordt die grens overschreden met een beroep op uitingsvrijheid. Ook de ChristenUnie vindt dat daar veel ruimte mag zijn. Tegelijk zijn we ook duidelijk dat niet alles kan, zeker niet wanneer er publieke middelen aan te pas komen. Voor ons ligt daar een grens wanneer het de eer van God aantast of wanneer mensen uit elkaar gedreven worden. Wij kiezen er voor onze inwoners te laten zien dat kunst juist verrijkend kan zijn, het mooie kan laten zien en soms mensen tot elkaar kan brengen.
8
9
CultuurMagneet Drenthe September 2011, nummer 7
D66
Groen Links
PVV
SP
D66 vindt een aantrekkelijk en aantrekkend cultureel klimaat belangrijk voor alle Drenten. Het biedt verdieping, vermaak en verstrooiing. Cultuur verbindt. Het is goed, dat grondig naar de kunst- en cultuursector wordt gekeken, waardoor het maatschappelijk rendement van investeringen in kunst en cultuur duidelijker wordt. In tijden van bezuinigingen levert ook de kunst- en cultuursector een bijdrage om bureaucratie, overaanbod en middelmatigheid te verminderen.
De overheid verdeelt kunst- en cultuursubsidies om dezelfde reden als onderwijssubsidies: de maatschappij heeft zulke voorzieningen nodig en toegang tot deze voorzieningen mag niet beperkt blijven tot mensen met hoge inkomens. GroenLinks wil cultuurvoorzieningen die voor iedereen bereikbaar en betaalbaar zijn.
Cultuur, is dat het mooie Drentse landschap? Zijn dat de bruine bonen van Bartje? Is dat de Drentse Taol of Hamlet in het Dieverse openluchttheater? Of toch dat grote, in de weg staande, en door iedereen verfoeide kunstwerk op het plein? Praten we over hedendaagse cultuur of elitecultuur? Of, praten we over cultuur in de brede zin? In dat laatste geval, wordt het gebruikt voor alles dat door de samenleving wordt voortgebracht.
Kunst en cultuur wordt soms aangeduid als een linkse hobby. Ja, het is waar: de SP is een linkse partij. Maar voor ons is kunst en cultuur geen hobby en het heeft niets te maken met links of rechts. Het is een zorg die ons allen aangaat. Voor de SP is het een wezenlijk onderdeel van ons bestaan. Het bezuinigen erop is een aantasting van ons bestaan. Maar al te gauw gooien we iets van onze cultuur over de schutting, terwijl de SP vindt dat we het moeten koesteren. Denk bij voorbeeld aan het initiatief van Jan Marijnissen voor een nationaal cultureel museum.
Daarnaast is een sterke culturele infrastructuur bepalend voor de wervingskracht en aantrekkelijkheid van Drenthe als vestigingslocatie, als toeristische bestemming en voor het welbevinden van de Drenten zelf, jong en oud. Daarom maakt D66 zich hard voor kunst- en cultuurbeleid.
Cultuur biedt verdieping, vermaak en verstrooiing Bezuinigen? De bezuinigingen op kunst & cultuur treffen onze regio onevenredig hard en het kabinetsbeleid lijkt hierin inconsequent, bijvoorbeeld: het pleiten voor meer ondernemerschap versus het verhogen van de BTW (één regeringspartij voerde campagne met ‘minder overheid is minder belasting’). Er is onvoldoende inzicht in de effecten van bezuinigingen die zich tegelijkertijd bij verschillende overheden voltrekken. Mogelijk, dat deze bezuinigingen materieel en immaterieel meer kosten, dan dat ze opleveren. Infrastructuur: D66 vindt goede culturele voorzieningen van cruciaal belang voor Drenthe en Noord Nederland. De provincie is een belangrijke hoeder van het cultureel erfgoed. Daarbij gaat het niet alleen om het cultureel erfgoed in de vorm van landschappen of gebouwen, maar ook om de Drentse taal en cultuur. D66 wil de kwaliteit van het Drentse cultureel erfgoed beschermen en zich inzetten voor de culturele infrastructuur, waar mogelijk in samenwerking met Fryslân en Groningen. Daarbij wordt uitgegaan van ruimte voor meer ondernemerschap. De creatieve industrie kan daarbij een innovatieve sleutelrol vervullen. Meedoen: Drenthe heeft veel cultureel talent, dat het verdient om gestimuleerd te (blijven) worden. Creativiteit is cruciaal in de ontwikkeling van ieder mens. Op 90% van de Drentse scholen voor basisonderwijs wordt aan kunsteducatie gedaan. In het voorgezet onderwijs is dat slechts 65%. Dit percentage kan en moet omhoog, in samenwerking met scholen en gemeentes. Meepraten: Onze eigen Drentse taal is officieel als Nedersaksisch erkend. D66 wil de tweetaligheid in de provincie steunen, o.a. door het helpen realiseren van een bijzonder lectoraat Nedersaksisch in onze provincie. Meedenken: D66 pleit sterk voor het stimuleren van ondernemerschap. Instellingen en kunstenaars die zelf geld weten te genereren moeten worden beloond. Waar mogelijk willen we als Drenthe samenwerken met gemeentes, binnen het Noordelijk Landsdeel en met onze buren Overijssel en Niedersachsen. Kunst en cultuur in Drenthe kunnen op gerichte steun van D66 rekenen. D66 wil zich inzetten om de waardevolle Drentse culturele voorzieningen te behouden; landelijk willen we het kabinet houden aan de afspraak te komen tot een evenwichtige spreiding.
GroenLinks is tegen bezuinigingen op toneel, muziek, dans, etc. Cultuur zorgt voor bezieling, vernieuwing en vooruitgang, zorgt voor mensen die open staan voor elkaars opvattingen en levensstijlen. Cultuur is ook multicultureel, bekend maakt bemind, het leert mensen respectvol met elkaar omgaan. De provincie heeft een belangrijke rol in het culturele veld. Naast het ondersteunen (ook financieel) van de kunsten en het verenigingsleven, zijn er de provinciale instellingen als Kunst en Cultuur en het Drents Plateau die voor de provincie de diverse clubs kunnen en moeten ondersteunen en bijstaan. De provincie moet samenwerking van theaters coördineren. Niet ieder theater hoeft dezelfde voorzieningen te hebben. Toneel in het ene en musicals in het andere theater. Het huidige kabinet wil veel meer bezuinigen op cultuur dan op andere sectoren, vooral op toneel, muziek en dans, de professionele podiumkunsten. GroenLinks is daar tegen, ook in Drenthe. De culturele infrastructuur in het Noorden is al bijzonder smal en kwetsbaar.
Cultuurvoorzieningen bereikbaar en betaalbaar voor iedereen Bezuinig niet op amateurkunst en stimuleer festivals. We hebben een bloeiend verenigingsleven, houdt dat. Iedereen moet kunnen genieten van kunst in musea, bij erfgoed en in bibliotheken. Creatieve mensen verdienen meer ruimte. Laat hen experimenteren met nieuwe media en kunstvormen. Zorg voor ateliers en eigen broedplaatsen. Kinderen moeten op school cultuureducatie krijgen. De Oktobermaand-Kindermaand is zeer waardevol. Ouders en grootouders samen met kinderen en kleinkinderen op zoek naar culturele activiteiten. Film, digitale kunst, theaterfestivals en concerten zijn ook gewoon leuk en zorgen voor ontspanning. De cultuur stimuleert de economie. Kunst in de openbare ruimte verdient de aandacht. De Drentse taal (Nedersaksisch) moet blijvend onder de aandacht zijn. Ook RTV Drenthe speelt hierin een grote rol, naast het Huus van de Taol. Onze monumenten, musea, cultuurhistorische landschappen en archieven (Drents Archief) moeten beter beschermd worden. Het is tenslotte ons cultureel erfgoed en wat verdwijnt, krijg je nooit meer terug. Dit geldt ook voor industrieel erfgoed. De provincie is verantwoordelijk voor een aantal musea, dat moet zo blijven. Het Drents museum verdient hierin een speciale plaats, naast het Hunebedmuseum, het Gevangenismuseum, de Buitenplaats en Herinneringscentrum Westerbork. Andere musea worden ondersteund door gemeenten. Zoals de overheid sport voor iedereen stimuleert, moet zij ook cultuur in brede zin steunen.
Cultuur is een ruim begrip met verschillende uitleg. Soms wordt het gelijk gesteld met kunst en wordt het ‘gebracht’ als iets verhevens dat niet voor de gewone man of vrouw op straat is. In ieder geval te snobistisch en te vaak om een graai in de subsidiepot te doen. Terwijl met de Drentse cultuur ook of juist kan worden bedoeld hoe we op dit moment leven en hoe we hier vroeger geleefd hebben. Cultuur is de vertaling van wie we zijn en wat we doen. Cultuur is van ons allemaal. De Partij Voor de Vrijheid vindt
Cultuur is van ons allemaal onze Nederlandse en/of Drentse cultuur een groot goed en wil dit erfgoed behouden door het te beschermen en te bewaken. Ook in deze financieel en economisch ‘magere tijden’, waarin - daar is iedereen het onderhand wel mee eens- fors bezuinigd moet worden. Wij hebben een andere benadering dan de ‘ach en wee’-roepers, de klagers, die elke bezuiniging zien als cultuurbarbarisme. De PVV ziet in deze veranderende omstandigheden ook de voordelen. Tegelijk met de noodzaak om minder geld uit te geven kan er ook gewerkt worden aan een andere mentaliteit. De hardwerkende en belasting betalende Drenten ergeren zich groen en geel aan de manier waarop hun zuurverdiende geld heel gemakkelijk werd uitgegeven aan nutteloze kunstwerken van talentloze kunstenaars of het zoveelste orkest of theatergroep in lege zalen. Wij zien het als de taak van de provincie om bijvoorbeeld het Drents Museum en het Drents Archief onze geschiedenis te laten zien en vertellen. En wát heeft de Drenten gevormd tot wie ze zijn? En wat speelt er nú? Wat is onze cultuur op dit moment? Welke invloeden zijn er? En wat betekenen die invloeden? Bij het inspelen op veranderingen die onze cultuur raken, kan de provincie een ondersteunende taak hebben. Niet door met de geldbuidel te zwaaien, maar aansluitend op de thema’s voor 2010 en 2011, te ‘kiezen voor de kracht van Drenthe’ door ‘focus en verbinding’ aan te brengen. Cultuur die aansluit bij de samenleving zal altijd een geïnteresseerd publiek vinden en hoeft niet duur te zijn. Voor de Partij Voor de Vrijheid staat vast dat het weinige geld dat we kunnen besteden aan cultuur goed besteed moet worden en dus pleiten we voor cultuur met een Drents hart die zodanig op prijs wordt gesteld, dat men er geld voor over heeft dat niet uit de Provinciale portemonnee komt, maar uit eigen beurs.
Maar wat wil de SP in Drenthe? Drenthe heeft veel bijzonders te bieden. Archeologische vondsten gaan terug tot de prehistorie. Botten van mammoets, Neanderthaler nederzettingen, Celtic Fields, Hunebedden, het spreekt allemaal tot de verbeelding. Maar er is te weinig aandacht voor het behoud van unieke vindplaatsen. Het archeologisch landschap in ‘de Strubben’ (Schipborg) laat zien hoe het ook kan.
Kunst en cultuur is geen linkse hobby Drenthe is rijk aan musea en theaters. Zij bieden een gevarieerd aanbod. Daar waar mogelijk zal er gekeken kunnen worden naar samenwerking om tot kostenreductie te komen. De SP vindt dat het Drents Museum een aantal dagen per jaar gratis toegankelijk moet zijn. De door Drenthe gesubsidieerde musea moeten een gereduceerd tarief aanbieden voor museumjaarkaarthouders. In de kunsten zijn vele getalenteerde beoefenaars. Zij verdienen meer support van de Drentse Staten. De SP zou graag zien dat er een stipendium voor Drentse cultuurbeoefenaars komt. Ook wil de SP dat er net als het Olympisch Plan 2028, een Cultureel Plan 2028 komt. Het CBK en K&C kunnen blijven rekenen op steun van de SP . Op muzikaal en theatergebied laat de Drent zich duidelijk horen. Uniek is ook de Drentse taal. Nogmaals petje af voor de Drentse Blues Opera. Stichting Drentse Taol is niet weg te denken in ons beleid. Muziekscholen moeten kunnen blijven bestaan. De gelden voor cultuureducatie moeten voor de SP overeind blijven. De SP vindt het niet acceptabel dat er bibliotheken door bezuinigingen moeten sluiten. Op voorhand op kunst en cultuur bezuinigen? Nee, maar er wel kritisch naar kijken. Voor financiering van onze plannen zou de SP o.a. een deel van het budget van Marketing Drenthe willen gebruiken. Kunst en cultuur zijn immers onmisbare ‘ingrediënten’ bij het promoten van al het moois dat Drenthe te bieden heeft.
10
CultuurMagneet Drenthe September 2011, nummer 7
Met de 6e editie van de Kunst- en natuurroute in de bossen rond Schoonoord en de route Dorpsgezichten in de gemeente Coevorden legt Stichting Natuurkunst Drenthe inmiddels al enkele jaren succesvol een verbinding tussen kunst en natuur en kunst en de (plattelands)omgeving. In de bossen van Sleenerzand, eigendom van Staatsbosbeheer, lijkt inmiddels een permanent terrein voor natuurkunst te ontstaan. Op de wandelroute GrensLand, komen bezoekers tien kunstwerken tegen, gemaakt door (inter)nationale kunstenaars die in twee weken ter plekke een kunstwerk realiseren. De locatie in Schoonoord is inmiddels voor veel liefhebbers een begrip. Tot eind december dit jaar maken naar verwachting tussen de 10.000 en 12.000 bezoekers kennis met deze hoogstaande kunstnatuurroute. Dorpgezichten groeit In het natuurkunstproject Dorpsgezichten participeren acht dorpen uit de gemeente Coevorden. Dorpsgezichten is een verlengstuk geworden van de Kunst- en natuurroutes in Schoonoord. Een selectie van kunstwerken uit de voorgaande edities, of een aangepaste versie hiervan, wordt in de dorpen geplaatst. In 2009 is het startsein voor deze route door koningin Beatrix gegeven en op dit moment zijn er dertien kunstwerken geplaatst. Alle kunstwerken zijn nauw verbonden met de natuur/platteland en blijven minimaal vijf jaar staan.
TERUGBLIK ZOMER 2011 Inmiddels zijn de voorbereidingen voor editie 7 van de Kunst- en natuurroute in Schoonoord met als thema BuitenAards – gekoppeld aan de ontwikkelingen van Lofar, in volle gang. Hiervoor worden tien kunstenaars geselecteerd uit bijna tweehonderd voorstellen. De route Dorpsgezichten zal in 2012 worden uitgebreid met opnieuw een drietal kunstwerken. Daarnaast start de Stichting Natuurkunst Drenthe in 2012 met een nieuw project dat zich richt op gebieden in heel Drenthe: Green Art Spots. Green Art Spots worden plekken die een gebied accentueren met een kunstwerk of kunstzinnige ingreep in het landschap die refereren aan die omgeving.
TERUGBLIK ZOMER 2011
Kunst- en natuurroutes GrensLand en Dorpsgezichten: op en top Drents De verbinding natuur en kunst staat daarbij opnieuw centraal, waarbij de omgeving (vanuit een historisch, actueel of toekomstperspectief) inspiratiebron voor de kunstenaar is. Dick Lubbersen, Natuurkunst Drenthe, www.natuurkunstdrenthe.nl
Meg Mercx en Rob Verwer Luctor et Emergo
Verbinding kunst en natuur als basis
Recordaantal bezoekers Peter de Grote festival 2011
Oerol spoelde deze zomer aan in Dwingeloo met het ‘Solar Sound Ensemble’ Afgelopen zomer is er in Dwingeloo, Drenthe, onder de telescopen van Lofar, op bijzondere wijze invulling gegeven aan de samenwerking tussen Oerol en diverse noordelijke kunstinstellingen, waaronder het CBK Drenthe. Kunstprojecten die op de broedplaats op Terschelling zijn ontwikkeld en een relatie hebben met het landschap, krijgen een vervolg en verdieping op het vasteland onder de titel ‘Oerol spoelt aan’. Kunstenaar Robert Wilson maakte in 2010 een plan voor het Oerolproject ‘Soundings’, waarin bezoekers zittend in objecten in het landschap de geluiden van het landschap, de hemel en (onderaardse) geluiden kunnen horen. In 2012 of 2013 wil men dit project uitvoeren o.a. met de Duitse kunstenaar Andreas Hirsch die veel ervaring heeft met kunst- en geluidsprojecten. Data omzetten in geluid en beeld Het CBK Drenthe loopt hier nu op vooruit door het Oerol Soundings-project te koppelen aan de radioastronomie van Astron Lofar. Kunst wordt zo verbonden met wetenschappelijk onderzoek. Tijdens een workshop bij Astron Lofar in december 2010 brainstormde Andreas Hirsch met astronomen, technici en mensen van Stichting CAMRAS over mogelijkheden om de data van pulsars om te zetten in geluidsen beeldcomposities. Als laboratorium voor Wilson’s ‘Soundings’ werd samen met Stichting Oerol besloten om bij de telescoop van Dwingeloo op 2 juli een geluidskunstwerk met Astron Lofar en CAMRAS uit te voeren. De gemeente Westerveld en provincie Drenthe participeerden en financierden dit experiment.
Van 27 juli – 6 augustus 2011 vond voor de elfde keer het Peter de Grote Festival plaats, een serie van circa veertig kamermuziekconcerten op karakteristieke locaties in Noord-Nederland met daaraan gekoppeld een Summer Academy voor jonge, getalenteerde musici. Door het overlijden van artistiek leider Rian de Waal eerder dit jaar, was deze editie ook meteen een eerbetoon aan de ongelooflijke passie en inzet waarmee Rian de Waal het Peter de Grote Festival de afgelopen jaren heeft weten te positioneren. Een groot deel van de concerten stond in het teken van de Nieuwe Wegen: originaliteit in de muziek, zichzelf vernieuwende componisten, nieuwe artistieke invalshoeken.
Kunst en wetenschap kregen op deze avond een stevige relatie met het Drentse landschap
In Drenthe vonden vijf concerten plaats (2 x Valthermond, Norg, Veenhuizen en Eelde) waarbij een optioneel cultuurtoeristisch arrangement werd aangeboden: diners in diverse restaurants, een bezoek aan de tentoonstelling in Museum de Buitenplaats (Eelde), een rondleiding door het Gevangenismuseum (Veenhuizen) en een tentoonstelling van Femke en Willem Wolthuis (Norg). Hier is veel gebruik van gemaakt.
augustus 2012) zijn alweer gestart , met wederom circa vijf concerten in Drenthe. Vermoedelijk komen we weer terug op meerdere van de vertrouwde locaties als de Concertboerderij in Valthermond, de Hervormde Kerk in Norg, de Koepelkerk in Veenhuizen en Museum de Buitenplaats in Eelde. Wellicht kan er in 2012 ook weer een concert in het Drents Museum plaatsvinden omdat de verbouwing dan klaar is.
Via een educatief project zijn ook jongeren bij het project betrokken. Hierin werkten K&C Drenthe, Stad & Esch Diever en de kunstenaar Rosa van Hofwegen samen. Zo ontwierpen leerlingen van het Vmbo Stad & Esch, na een lezing op hun school van Astron Lofar, op laptopjes eigen videoclips met het heelal als thema. Samen met Rosa van Hofwegen zijn deze tot een dynamische videocompilatie omgebouwd voor de presentatie.
Recordaantal bezoekers De 11e editie van het festival is door zowel de organisatie, musici, deelnemers en bezoekers als uiterst positief ervaren. Lokale en nationale media besteedden veel aandacht aan het festival, met louter positieve kritieken. Met een recordaantal van 6.110 bezoekers waren de concerten ook goed bezocht. De voorbereidingen voor het 12e Peter de Grote Festival (26 juli t/m 5
Ondertussen wordt er druk gezocht naar een opvolger voor Rian de Waal. Wij hebben er alle vertrouwen in dat wij, samen met zijn opvolger, ook in 2012 wederom een prachtig festival kunnen organiseren en hopen van harte weer welkom te zijn in Drenthe.
Unieke choreografie Een stilte-verordening dreigde even roet in het eten te gooien, maar uiteindelijk kon het subtiele kunstproject toch worden uitgevoerd op 2 juli. Het concert vond in de avondschemer plaats rond de telescoop waar ruimte was voor zo’n 200 mensen. Bezoekers liepen van de parkeerplek door het bos naar de telescoop, een bijna rituele gang. Het open terreintje rond de telescoop zat vol met mensen op kampeerstoeltjes en kleedjes, in dikke truien of omhuld met dekens. Een prachtig
Harrie de Vries, coördinator Peter de Grote Festival www.peterdegrotefestival.nl
Viooldocente Jacobien Rozemond tijdens één van de concerten
11
decor: een imposante draaiende telescoop tegen een bewolkte hemel met de heide op de achtergrond. Marelie van Rongen, directeur van Oerol benoemde tijdens de opening een dergelijk kunstproject in de natuur als ‘de beste natuurbescherming die er is, omdat mensen er hun omgeving door leren waarderen’. Andreas Hirsch en medekunstenaars van het Solar Sound Ensemble betraden in beige pakken en helmen het podium. De sonore ritmische pulsarcomputergeluiden van Johannes Hoelzl vomden de drager voor de elektronische palmtakgeluiden van Andreas Hirsch, de trombone van Matthias Muche en de poëzieteksten van Julia Scher. Het concert bewoog zich, zoals Mannus van der Laan in het Dagblad van het Noorden schreef, ‘op het grensvlak van Kraftwerk en Stockhausen’. Rond half 12 werd het helemaal donker en leverden de videobeelden van Tobias Grewenig op de telescoop een fascinerend ruimtelijk spel in de draaiende constructie van de telescoop. Het werd een choreografie tussen kunstenaars, geluid, beeld en een telescoop die op haar tandwielen mee knarste. Een indrukwekkend slot. Alle ogen waren naar boven gericht, de wolken maakten plaats voor enkele sterren. In het donker liepen de mensen weer terug naar de bewoonde wereld. Kunst en wetenschap kregen op deze avond een stevige relatie met het Drentse landschap. Monica Boekholt, CBK Drenthe
Boven: Oerolsfeer in Dwingeloo Midden: presentatie van het educatieve project van Stad en Esch Onder Het Solar Sound Ensemble Foto’s: Harm Jan Stiepel, Astron Lofar
12
CultuurMagneet Drenthe September 2011, nummer 7
TERUGBLIK ZOMER 2011
Walkyre Echo’s… een droom die uitkomt Van 1 t/m 4 september vonden er vier schitterende avondvoorstellingen plaats van Walkyre Echo’s, een multimediaal dansspektakel dat het verhaal vertelt van de onmogelijke liefde tussen een mooi wit wiefke en een jonge Germaan. Een droom is uitgekomen. En hoe… Foto: Inge Dijkinga Pixelwerk Van tevoren waren we blij met 800 toeschouwers per avond, het werden er meer dan 4.000 in totaal. Tribunes werden uitgebreid, het was hard werken die laatste maand. De vele regen zorgde voor oponthoud en dus spanning. Het hoort bij de hectiek van een grootschalige productie op een buitenlocatie. Drie jaar geleden ontstond het idee voor Walkyre Echo’s bij Geke Hoogstins, beeldend kunstenaar. Ze had een boerderij gekocht vlakbij Eext, op de scheiding van de Hondsrug en de Hunzevallei. Ze werd gegrepen
door het rijke cultuurhistorische verleden van Drenthe en zo ontstond het idee voor Walkyre Echo’s: een multimediaal theaterspektakel, met gebruikmaking van dans, film, theater, schilderijen en veel muziek. We zien warrelende witte wieven dansend op de mystieke klanken van Pink Floyd. Donderend geweld van onweer dat het oude volk wil bezweren met het offeren van een mens. Donderend oorlogsgeweld en het geweld van steeds verdergaande industrialisering zonder respect voor de aarde dringen zich op. De liefde tussen een
mens en een wit wiefke wordt schitterend neergezet door Selmar Jurian en Judith Aalfs. Liefde die zij doorgeven aan hun kind Hylko, subliem vertolkt door de 10jarige Luka Brandsma. Maar ook hij kan de wereld niet in z’n eentje veranderen. Walkyre was alom aanwezig. Grote posters hingen in Assen, Groningen en Aa en Hunze. Er waren diverse acties en arrangementen. De regionale pers: Dagblad van het Noorden, RTV Drenthe en de plaatselijke huis-aan-huisbladen werden langzamerhand kind aan huis. Op het land van Geke verrees een enorm filmscherm. Rondom de grote vijver ontstond het grote podium waar met allerlei technieken mystieke sferen werden gecreëerd. Er werd zelfs een stuk bos gerooid om brede vluchtwegen te maken. En er waren veel repetities, de laatste 1,5 week dagelijks. Soms met alleen de hoofdrolspelers, soms met alle zestig dansers van Dans Aaenhunze en de spelers van AHA Jeugdtheater en met de ‘TaalWever’ Egbert Hovenkamp II en zangeres Wies Bouma. Wat eerst een droom was, werd begin september werkelijkheid. En als we nu terugkijken en zien hoeveel een droom in beweging kan zetten, dan nemen we ons voor verder te dromen… Christien Smit, Stichting Walkyre Echo’s Kijk vooral ook op www.walkyre.nl
Al op de vrijdagavond kwam het festival goed op gang met zo’n 1.300 bezoekers. De zaterdagmiddag en -avond betekende met 2.000 bezoekers gelijk een uitverkocht ‘huis’, waarmee Groeten uit Grolloo in z’n eerste editie al een doorslaand succes is geworden. Drentse bluesbakermat Bezoekers kwamen van heinde en verre: vooral uit de drie Noordelijke provincies waren veel liefhebbers aanwezig (85%). De overige 15% van de bezoekers was afkomstig uit de rest van Nederland (van Limburg tot Texel), België en Duitsland. Op vrijdag 10 juni werd de jarige Harry Muskee natuurlijk flink in het zonnetje gezet. ’s Middags werden in zaal Hofsteenge,
Een zonnige opening, sfeervolle locatie, met een mix van bekende en minder bekende schrijvers, muziek, stands en straattheater en ruim 1.200 bezoekers maakten de vijfde editie van het literaire midzomerfestival ZomerZinnen op 18 juni tot een succes. Plaats van handeling was Amen, een karakteristiek Drents dorpje in de culturele gemeente Aa en Hunze. De boerenschuren en tenten met Ronald Giphart, Jan Mulder, Kees van Kooten en Arie Boomsma puilden uit. Ook de minder bekende schrijvers (deels regionaal) hadden over aandacht niet te klagen. De locatie zelf speelde ook een rol tijdens het festival: zo waren er een literaire wandeling en een poëzieworkshop langs het Amerdiep en werden gedichten voorgelezen in een rijdende paardentram. Nieuwe elementen Het feit dat bezoekers dit jaar een passepartout moesten kopen -de vorige editie was gratis- bleek geen belemmering. Ook nieuw was de ‘writer-in-residence’formule. Schrijvers/columnist Rob Schouten verbleef in het voorjaar tien dagen in Amen en schreef daarover het boekje ‘Rondeten in Amen’ dat hij tijdens het festival presenteerde. Speciale aandacht was er voor de doelgroep jongeren, maar het bereiken van hen blijft een lastige opgave.
Sfeervolle en drukbezochte 5e editie ZomerZinnen in Amen Bezoekers gaven ZomerZinnen een dikke acht en zien graag een vervolg. Ze roemden vooral de landelijke setting, de gemoedelijke sfeer en het feit dat schrijvers ontspannen over het terrein wandelden en aanspreekbaar waren. Dit leverde vaak bijzondere reacties op. De Vlaamse schrijver en Librisprijswinnaar Yves Petry rondde zijn optreden af met: ‘Het was een lange reis voor één optreden, maar het was het meer dan waard!’ Jan Mulder roemde het publiek dat niet opdringerig was, maar wel geïnteresseerd contact zocht met de schrijvers, en ja, hij wilde best met die leuke ZomerZinnen-meisjes op de foto!
Festival der Aa: dat smaakt naar meer!
Groeten uit Grolloo doorslaand succes Op 10 en 11 juni 2011 kwamen bluesmuzikanten uit alle windstreken naar het legendarische Grolloo in de cultuurgemeente Aa en Hunze voor het nieuwe bluesfestival Groeten uit Grolloo. Naast een stevige Nederlandse inbreng werd de bluesfamilie hier vertegenwoordigd door gasten uit Houston, El Paso, Los Angeles, Chicago, Memphis, Austin, Dallas en Vancouver. Allemaal om in Drenthe het palet van de bluesmuziek te laten horen en bluesicoon Harry Muskee te feliciteren met z’n zeventigste verjaardag.
13
TERUGBLIK ZOMER 2011
Natuurlijk stond de combinatie Oerol en Schipborg op voorhand garant voor een mooi cultureel feestje. Oerol heeft een reputatie als platform voor eigenzinnige kunst op bijzondere locaties. En Schipborg mag in alle bescheidenheid tot de eredivisie van de Nederlandse natuur worden gerekend. Maar met twee goede ingrediënten heb je nog geen goede taart.
in het bijzijn van ‘toutes cultureel Drenthe’, diverse cadeaus overhandigd. Zo presenteerde Commissaris der Koningin Jacques Tichelaar de dvd ‘Back Home’ met eigentijdse bewerkingen van Cuby-songs door zeven jonge Drentse bands. Als sluitstuk van de middag ontving Harry Muskee een gouden exemplaar van de lp ‘Groeten uit Grolloo’ uit handen van zijn vriend en oudmanager Johan Derksen. Een betere start kon het festival niet krijgen.
hetzelfde genre en waren vaak-vanhoren-zeggen. In Schipborg en omgeving werden mooie locaties uitgezocht: naast het dorp, in het dorpshuis, in een schuur, op het landgoed Ter Borg, op de patio van een prachtige villa en ja, ook aan de oevers van de Drentsche Aa. Ook van hogerhand werd meegewerkt. Toen ik vrijdag tegen zessen het festivalterrein opliep, droogden de laatste regendruppels op. Ze kwamen letterlijk terug
De organisatie werkte hard aan een mooie invulling, deels met Oerol-acts. Andere uitvoeringen behoorden tot
Bijzonder festival rijker Het festivalterrein en de dorpslocaties omvatten een ongedwongen compactheid. Bezoekers konden eenvoudig hun weg vinden naar de diverse podia. Ook de gepresenteerde cross-overprogrammering op de zaterdagmiddag, met ruime aandacht voor singer-songwriters, films en interviews trok overal volle zalen. Absoluut hoogtepunt van het festival waren natuurlijk de avondoptredens van John Mayall en Cuby & The Blizzards. Dat Daniël Lohues zich ook nog bij de Blizzards voegde, was natuurlijk de slagroom op de verjaardagstaart. Het bleef nog lang gezellig in Grolloo. Het mag duidelijk zijn dat Drenthe een bijzonder festival rijker is, dat volgend jaar vast en zeker een vervolg zal krijgen.
Foto: Kees van Kuik Financiering ZomerZinnen heeft inmiddels een goede naam opgebouwd en krijgt steeds meer landelijke bekendheid. Toch blijft de financiering een knelpunt. Programmering en publiciteit staan erg onder druk omdat financiële toezeggingen pas laat rondkomen. Het blijft lastig externe financiers te vinden, niettemin zal daar ook komend jaar naar gezocht worden, met een sterke voorkeur voor een meerjarige sponsor. Er moet tevens een nieuwe locatie komen, waarvoor inmiddels diverse uitnodigingen zijn ontvangen.
bij de laatste noten van het slotconcert van Ellen ten Damme. Tussendoor genoten zo’n vijfduizend mensen van een schitterend cultureel spektakel, met menig uitverkochte voorstelling op bijzondere locaties. Een theaterspektakel krijgt een extra dimensie wanneer het wordt uitgevoerd bovenop een winderige Kymmelsberg. En in een intieme schuur, waar het publiek bovenop het podium zit, wordt ‘Vrouw Holland’ al gauw hilarisch. Het festivalterrein bleek een schot in de roos, met een fraai assortiment van tientallen kramen, feilloos aansluitend bij de entourage van het cultuurfestival. Het horecaplein kende nu eens niet de gebruikelijke patat en bierzooi, maar sfeervol ingerichte terrassen waar je heerlijk kon eten. We ontmoetten er vele mensen, het merendeel geen echte festivalgangers. Blijkbaar is er een markt voor mensen die het leuk vinden om op een mooie zaterdag of zondag te genieten van wat theater of muziek. En dan het hoogtepunt: zaterdagavond, half elf. De zon duikt prachtig onder, de halfvolle maan neemt de dienst over. Windstil. Tientallen fakkels langs de Drentsche Aa. Op een verlichte boerenkar zingt een Fado-zangeres begeleid door twee gitaristen de sterren van de hemel. Honderden mensen kijken toe, ontroerd door zoveel pracht aan der Aa. Cultuurlijk Aa en Hunze, precies zoals we het hadden bedoeld!
Johan Kleine, organisator, zie verder: www.groetenuitgrolloo.nl Foto’s: Henk Eggens Photography
Fado de Très / Foto: GiAF Pauline Hellema
Eric van Oosterhout, burgemeester Aa en Hunze
14
CultuurMagneet Drenthe September 2011, nummer 7
15
TERUGBLIK ZOMER 2011
Woorden worden beelden
Podium in de stad
Vroeger Dichtbij brengt jong en oud bij elkaar
8e editie Axis Festival artistiek hoogtepunt Veel lol tijdens de filmopnames bij ‘de Gouden Karper’
Met ruim 3500 bezoekers en veel uitverkochte voorstellingen op bijzondere, veelal kleinschalige locaties kan het Axis Festival terugkijken op een geslaagde editie 2011. Artistiek leider Jos Visscher: ‘Het publiek in Assen en Drenthe kent ons inmiddels, dat is en blijft onze basis. Maar we slagen er steeds beter in om ook theaterliefhebbers van verder te trekken. Echte festivalfans die met het programmaboekje in de hand van voorstelling naar voorstelling shoppen. Dat gaan we verder uitbouwen.’
meerjarige relatie aangaan. De maker kan zo een band met zijn publiek opbouwen; omgekeerd kan het publiek de ontwikkeling van de maker volgen. Een win-win situatie. We gaan daar best ver in. Elk gezelschap heeft een eigen gastheer/vrouw, en wij zorgen voor onderdak en eten en drinken. Dat is een investering, maar die betaalt zich dubbel en dwars uit. Je creëert zo ook intimiteit en een vertrouwensband. Theatermakers en gezelschappen spelen graag bij ons. Ze weten ons inmiddels zelf te vinden en dat was in het begin natuurlijk niet zo.’
De ondertitel van het Axis Festival is ‘Het Podium de Stad’. Ook dit jaar is daar op tal van manieren vorm aan gegeven. Van de Oude Vijver in het Asserbos tot de Gouverneurstuin, van het Wilhelmina-ziekenhuis tot warenhuis Vanderveen en van landgoed Overcingel tot diverse huiskamers, overal bruiste het met voorstellingen waarin theatermakers en publiek elkaar wisten te vinden op niet alledaagse locaties. Mix van nieuw en bekend Kenmerkend voor Axis is de mix van nieuwe groepen en makers die al eerder op Axis waren. Jos Visscher: ‘Een van onze uitgangspunten is dat we met makers een
Gevarieerd programma Een bijzondere en ook nieuwe locatie dit jaar was het Wilhelmina Ziekenhuis. Speciaal voor Axis heeft Jack Nieborg, regisseur van het Shakespearetheater in Diever, hiervoor een oude komedie uit de 30-er jaren van de vorige eeuw herschreven: ‘Dr. Knock’. Het publiek, veertig man per keer, sjokt in witte doktersjassen achter de dokter aan en is er vervolgens getuige van hoe patiënten diverse ziektebeelden en bijbehorende medicatie krijgen aangepraat. Als pseudo-mededoktoren en toehoorders richt de dokter zich ook tot zijn publiek dat zo half medeplichtig wordt. Deze eenmalige voorstelling over de medicalisering van de maatschappij werd door het publiek goed gewaardeerd. Artiesten/groepen die al eerder op Axis stonden, waren dit jaar Knoest, Nanna Tieman en het Drentse gezelschap Roodpaleis, dat nu ‘Molly en Milly’ speelde, een monoloog van actrice Cox Habbema, tot voor kort ad interim-directeur van theater De Kolk.
‘Artiesten spelen graag bij ons. Ze weten ons inmiddels zelf ook goed te vinden’ Een van de nieuwkomers in 2011 was ’t Woud Ensemble. Op vrijdagavond tekenden zij voor de openingsvoorstelling ‘Tsjechovs Liefde’ op landgoed Overcingel. Andere nieuwe namen waren Plan-D, theatermaakster Renske van den Broek, de Vlaamse gezelschappen Compagnie KAiET! en Studio Eclypse en het jongerengezelschap Jonge Sla uit Groningen. Ook De Jongens waren nadrukkelijk aanwezig. Hun spectaculaire voorstelling ‘Aktieman’ (met publiek op een rijdende tribune) boekte internationaal succes. Hun nieuwste voorstelling ‘Aap Nood Boem’, met een draaiend circusplateau waar het publiek op zit, speelden zij als pilot op Kleintje Kolk en werd meteen goed ontvangen, hoewel de show nog lang niet af is. En zo waren er veel meer juweeltjes. Beste editie tot nu toe Steeds vaker worden de drie Noordelijke festivals Oerol-Noorderzon-Axis in één adem genoemd. Een compliment? Jos Visscher: ‘We hebben alle drie ons eigen profiel, maar we vullen elkaar prima aan. Waar Oerol de Terschellingse natuur als decor hanteert en Noorderzon het Groningse Noorderplantsoen, met soms ook grote(re) producties, profileert Axis zich als broedplaats voor doorgaans jonge theatermakers die kleinschalige voorstellingen maken op ongebruikelijke, verrassende locaties in en rond de binnenstad van Assen. Voor mijn gevoel was dit trouwens onze beste editie tot nu toe. Waar dat ‘m in zit? In het speelplezier van de makers, de warmte en toegankelijkheid die je met voorstellingen naar het publiek toe uitstraalt. We weten daarin steeds beter de goede keuzes te maken.’ Kijk voor meer info op www.axisfestival.nl
Met het filmproject Vroeger Dichtbij wil de stichting TOF media, film en educatie kinderen beter bekendmaken met kunst en cultureel erfgoed in hun eigen omgeving. Het valt kinderen niet altijd op, maar ieder dorp heeft haar kunstwerken; van een huis met versierde gevel tot een straatnaam, van een raamschildering tot een dorpsplein. Hier zijn vaak prachtige verhalen en intrigerende geschiedenissen aan verbonden, die door ouderen worden verteld. Vroeger Dichtbij is zo niet alleen een cultureel erfgoedproject, maar brengt ook generaties bij elkaar. In 2010 en de eerste helft van 2011 hebben enkele honderden kinderen uit de groepen 7 en 8 van negen basisscholen in de provincies Groningen en Friesland aan het project deelgenomen. In het najaar van 2011 volgen vijf basisscholen uit de provincie Drenthe. En ook daarna loopt het project door. Inmiddels hebben al 24 scholen uit Groningen, Friesland en Drenthe aangegeven graag aan het filmproject te willen meedoen. Toewerken naar tentoonstelling De kinderen gaan eerst bijzondere plekken fotograferen waarbij ze een vraag hebben. Vervolgens worden de antwoorden op die vragen gezocht bij ouderen in het dorp. De ouderen komen naar de scholen en geven daar presentaties die zij illustreren met eigen beeldmateriaal. Jong en oud komen zo op een positieve manier met elkaar in contact. Samen bezoeken de kinderen en ouderen vervolgens gemeentelijke en provinciale archieven om nog meer informatie te verwerven. Van al deze verzamelde informatie maken de leerlingen uiteindelijk een film, die bestaat uit interviews met de ouderen, beelden van de bijzondere plekken en fragmenten uit documentaires van het archief. Daarnaast creëren de kinderen een reconstructie van de verhalen. Ze maken hierbij gebruik van zelfgemaakte animaties, daarin bijgestaan door beroepskunstenaars. Uiteindelijk wordt alles gepresenteerd in een grote tentoonstelling, gericht op ouders en overige inwoners van het dorp. De film en de making of documentaire zijn terug te zien op de site www.vroegerdichtbij.nl. Hier zijn ook verslagen van leerlingen opgenomen, naast overige informatie. Vroeger Dichtbij is een uniek project, omdat het kinderen in staat stelt de omgeving van hun school vanuit een historisch perspectief te bekijken. Daarnaast halen
ze verhalen van vroeger naar boven, die op deze manier levend worden gehouden. Hierdoor groeit de waardering voor hun eigen omgeving en het historisch besef. Bovendien maken de leerlingen kennis met alle aspecten van het fenomeen film. De nadruk ligt hierbij op samenwerking. Deze doelen sluiten perfect aan bij het project Programma Cultuur en School, een initiatief uit 1997 van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Vroeger Dichtbij is niet alleen een cultureel erfgoedproject, het brengt ook generaties bij elkaar Vroeger Dichtbij is een initiatief van de stichting TOF media, film en educatie die staat voor talentontwikkeling, filmproducties en onderwijsprojecten. De kernwaarden van TOF zijn passie, creativiteit, kwaliteit, inspiratie en ontwikkeling. Aafke Sterenberg, projectmanager Vroeger Dichtbij Stichting TOF media, film en educatie
[email protected], www.tofmedia.nl, www.vroegerdichtbij.nl, tel. 06 293 562 97
Quotes van deelnemers: ‘Ik wist niet dat geschiedenis zó leuk was!’ (leerling) ‘Soms gebeurt er een wondertje. Vroeger Dichtbij was dat voor mij. Ik sta al 23 jaar voor de klas en wat er nu met de kinderen gebeurde heb ik nog niet vaak meegemaakt. Zelden zag ik zo’n betrokkenheid van de leerlingen, betrokkenheid bij elkaar, bij de belevenissen van de senioren en bij de historie van hun eigen leefomgeving.’(leerkracht) ‘Doordat ze zeer betrokken waren, zijn de kinderen nauwkeurig en geconcentreerd aan het werk gegaan. Het was het toefje op de slagroom om dit groots af te sluiten. Belangrijk is ook dat de kinderen hebben gezien/gemerkt dat datgene wat ze maken belangrijk is en er toe doet. Dat het wordt erkend en gezien. De kinderen zijn op een inspirerende manier beziggeweest met als resultaat dat ze bewondering en verwondering hebben gekregen voor de cultuur in hun plaats.’(leerkracht) ‘Zo leren is vet leuk!’ (leerling) ‘De kinderen zijn hierdoor anders naar de dingen van vroeger gaan aankijken. Ze vinden het geleerde ook interessant en brengen dit nu ook over op andere kinderen. Vroeger is dus zeker dichterbij gekomen.’(leerkracht) ‘Dit wil ik wel vaker doen, bedankt dat ik mee mocht doen!’ (senior) ‘De opbouw van het project was goed, er zat een duidelijke lijn in. Van het kweken van een onderzoekende houding, via actieve verwerking, toewerkend naar een spetterend eindresultaat.’(leerkracht)v
16
17
CultuurMagneet Drenthe September 2011, nummer 7
Drenthe geeft als eerste invulling aan landelijke campagne Een mooier landschap, maak het mee
Project Gekleurd Grijs brengt senioren ‘aan de kunsten’
Proeftuinen voor ouderen
Proef Drenthe via landschapsverhalenroutes
In 2030 bestaat bijna een kwart van de Nederlandse bevolking uit 65-plussers, aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek. Deze 65-plussers worden volgens het CBS ook nog eens steeds ouder. De vraag is hoe zij langer gezond kunnen blijven en blijvend kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven. Cultuurparticipatie lijkt één van de middelen. In Drenthe is vorig jaar dankzij een subsidie van de provincie Drenthe, het project Gekleurd Grijs van start gegaan. Niet primair als middel ten behoeve van de gezondheid van ouderen, maar om de deelname van ouderen aan kunst- en cultuuractiviteiten te vergroten. De provincie heeft jarenlang, met veel succes, geïnvesteerd in de cultuurparticipatie van jongeren. Zou de groeiende groep senioren ook te enthousiasmeren zijn voor de kunsten? Ook als ze er niet mee zijn opgegroeid? Zien culturele instellingen in Drenthe de kansen rond deze doelgroep? Zijn zij bereid te investeren en aanpassingen te doen om deze doelgroep aan zich te binden? STAMM CMO en K&C startten Gekleurd Grijs met een tweetal onderzoeken onder ouderen en medewerkers van welzijnsinstellingen, verpleeg- en verzorghuizen en culturele instellingen. In eerste instantie werd de doelgroep (65-plussers) ondervraagd of zij geïnteresseerd is in actieve en receptieve deelname aan de kunsten. Daarna werd gekeken aan welke eisen culturele activiteiten voor de doelgroep moeten voldoen. Proeftuinen Met de uitkomsten zijn in mei de eerste zogenaamde proeftuinen gestart. Doel van de proeftuinen is kijken welke activiteiten aanslaan bij de doelgroep en met welke factoren rekening moet worden gehouden om de professionele kunsten op een goede manier bij de ouderen te presenteren. De doelgroep ‘ouderen’ is zeer divers. Senioren zijn unaniem geïnteresseerd in culturele activiteiten, maar de mate van zelfstandigheid of hulpbehoevendheid bepaalt, naast budget en de duur van het programma, sterk de wijze waarop zij actief kunnen participeren. Het theatergezelschap het Huis van Barm beet de spits af en speelde een voorstelling in verpleeghuis De Bleerinck in Emmen en woon/zorgcentrum Paasbergen in Odoorn. Het spelen voor dementerenden was een nieuwe ervaring voor de poppenspeler. Bijzonder noemt zij het inlevingsvermogen van de senioren. Aan het einde van de voorstelling voerden de ouderen hele gesprekken met de poppen. In wooncentrum De Wester Es in Beilen kregen senioren in de leeftijd van 70 tot 97 jaar een week lang workshops, maakten kennis met fotografie en werden uitgedaagd om in kostuums en met attributen zichzelf te presenteren in een fantasierijke creatie op de catwalk.
Volgens de directeur van het wooncentrum hadden de bewoners een week lang een grote glimlach op hun gezicht. Introverte, verlegen, ouderen leefden op; ze waren weer even het middelpunt van de maatschappij. De ouderen hadden iets meegemaakt wat nog weken nagonsde in het wooncentrum. Arrangementen ontwikkelen Bewoners van verzorgingshuis Kornoeljehof uit Vries bezochten museum Kinderwereld in Roden, waar ze speelgoed ontdekten waarmee ze zelf gespeeld hadden. Maar ze maakten ook kennis met speelgoed anno nu. ‘Mooie middag, we zien veel dingen die we lang niet gezien hebben,’ aldus één van de ouderen. ‘De mooiste dag van mijn leven,’ aldus een ander. In september wordt gestart met nieuwe activiteiten, waaronder een landart project met ouderen, een filmproject en de theatrale ‘grabbeljurk’. Alle ervaringen opgedaan in de proeftuinen worden gerapporteerd aan de culturele instellingen in Drenthe die er hun voordeel mee kunnen doen. Het mooiste zou zijn als de Drentse kunst- en cultuurinstellingen binnen enkele jaren een aanbod of speciale arrangementen voor ouderen ontwikkelen. In het najaar bereiden de organisatoren van Gekleurd Grijs de tweede fase van het project voor. Er wordt een nieuw projectplan geschreven, waarin marketing veel aandacht krijgt. Drentse gemeenten, woningcorporaties, welzijnsorganisaties, ouderenvereni-
De lichamelijke en psychische gezondheid van ouderen verbetert door deelname aan kunst
gingen en culturele instellingen worden hier nadrukkelijk bij betrokken. Betere gezondheid Kunstbeoefening lijkt dus een serieuze bijdrage te kunnen leveren aan het vergroten van het algehele welzijn van ouderen. De directies van de verzorgingstehuizen en de ouderen zelf zijn uitermate positief over de deelname aan de proeftuinen en de effecten die het op de lichamelijke en psychische gezondheid heeft. In augustus zijn de Stichting Consument en Veiligheid en het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen een nieuwe landelijke campagne gestart die dansen onder ouderen moet bevorderen. Het idee is dat wanneer ouderen gaan dansen en blijven dansen, hun lichaam sterker en soepeler wordt, waardoor de kans op vallen afneemt. In Drenthe denken dansgezelschappen en dansscholen inmiddels na over een aanbod voor ouderen. Aranka Oosting,K&C Drenthe
Volg de Drentse activiteiten in het kader van Gekleurd Grijs via www.kcdr.nl en www.stamm.nl
Wie kan het verhaal van het landschap beter vertellen dan de inwoners van Drenthe? Dat is het idee achter de drie landschapsverhalenroutes die samen met bewoners in Ruinerwold, Gasselternijveen en Gees-Meppen zijn ontwikkeld. Doel van het initiatief is de verhalen van het landschap in Drenthe te onthullen en op een nieuwe en uitnodigende wijze toegankelijk en leesbaar te maken voor het grote publiek. Het initiatief komt van de Natuur en Milieufederatie Drenthe, Stichting Het Drentse Landschap en de provincie Drenthe en vormt de Drentse vertaling van de landelijke campagne Een mooier landschap, maak het mee. Drenthe is hiermee voorloper in de landelijke campagne. Mensen raken steeds meer vervreemd van het landschap. Hoewel we leven, wonen en werken in het landschap, zijn veel mensen nauwelijks meer op de hoogte van de historie en de ontstaansgeschiedenis. Met het initiatief Landschapsverhalen willen we inwoners van Drenthe weer een band met het landschap geven door de verhalen van het landschap te ontsluiten. Drie landschapsverhalenroutes In dit kader zijn er, samen met inwoners en lokale verenigingen en groepen, drie prachtige landschapsverhalenroutes ontwikkeld. Er zijn wandelroutes gemaakt dwars door het slagenlandschap in de omgeving van Ruinerwold en het veenkoloniale landschap rond Gasselternijveen. Een fietsroute leidt door het esdorpenlandschap van Gees en Meppen. Nieuw is dat de drie landschapsverhalenroutes het verhaal over het landschap vertellen aan de hand van video’s, (historische) foto’s en geluidsfragmenten. Inwoners zijn geïnterviewd en vertellen in video’s hun verhaal over het landschap. Deze zijn nu al te bekijken en beluisteren op www.nmfdrenthe. nl/landschapsverhalen. Daar zijn ook de drie routes te downloaden. Vanaf het voorjaar van 2012 kan beeld en geluid ook ter plekke tijdens de route worden bekeken en beluisterd. Dan komen ze via een speciale app van het Drents Archief beschikbaar voor de smartphone. Officiële opening Rein Munniksma Op vrijdag 9 september zijn de landschapsverhalenroutes officieel gepresenteerd. Gedeputeerde Rein Munniksma opende de route van Ruinerwold door over een gedeelte ervan te wandelen. Hij deed dit samen met bewoners die aan de ontwikkeling van de route hebben meegewerkt. Ook tijdens deze wandeling vertelden de betrokkenen enthousiast het verhaal over het karakteristieke landschap rond Ruinerwold.
Beleef het landschap met al je zintuigen Zondag 11 september zijn de landschapsverhalenroutes gepresenteerd aan het grote publiek. Tijdens de Drentse Landschapsproeverij lieten ruim 300 bezoekers zich met al hun zintuigen onderdompelen in het Drentse landschap. Via een korte animatiefilm kregen bezoekers een voorproefje van landschapsverhalenroutes. Vervolgens viel er op het terrein van Vakantiepark Diana Heide in Amen van alles te proeven en te beleven. Onder leiding van landschapshistoricus Theo Spek of geograaf Erik Meijles kon men deelnemen aan landschapsexcursies. Kok Gelco Groote gaf kookworkshops en liet mensen proeven van heerlijke gerechten die je van
‘Er zijn nog veel meer landschapstypen in Drenthe, elk met zijn eigen unieke verhaal. Die willen we allemaal voor publiek ontsluiten’
producten van Drentse bodem kunt maken. Op de streekmarkt waren allerlei Drentse producten te proeven en uiteraard te kopen. Dat je ook veel planten uit de natuur kunt eten, bleek tijdens een workshop onder leiding van Jelle Meijer. De geuren van het landschap stonden centraal tijdens een excursie met boswachter Evert Thomas. Ook kon men onder leiding van Marjanne Huising aan de slag om zalf te maken van kruiden die ter plekke in het bos verzameld werden. De geluiden van het landschap kon men ervaren tijdens een muzikale reis met de PeerGrouP. Dichter Gerard Nijenhuis droeg gedichten over het landschap voor. En tenslotte leerde men meer over de bodem tijdens een workshop grondboren onder leiding van Roelof Eleveld. Wordt vervolgd De Natuur en Milieufederatie en Het Drentse Landschap werken samen met partners aan een vervolg voor het verder uitrollen van de landschapsverhalenroutes over Drenthe. Er zijn nog veel meer landschapstypen in Drenthe, elk met zijn eigen unieke verhaal. De bedoeling is om uiteindelijk het gehele verhaal van het landschap in Drenthe voor het publiek te ontsluiten. Hiermee maken we het landschap van Drenthe, met zijn unieke combinatie van landschapstypen op een relatief klein oppervlak, weer leesbaar voor inwoners van Drenthe. Bovendien vergroten we zo ook de aantrekkelijkheid voor toeristen om het unieke landschap te komen beleven en proeven. Judith van den berg,Natuur en Milieu Federatie Drenthe Kijk ook op www.nmfdrenthe.nl/landschapsverhalen
18
19
CultuurMagneet Drenthe September 2011, nummer 7
Cultuur Kort Tentoonstellingen in het Hunzedal In de periode 5 t/m 20 november zijn er op loopafstand* van elkaar twee boeiende tentoonstellingen te bewonderen
Het Rademaker Handschrift
Een keuze uit het ruim 40-jarig oeuvre van grafisch ontwerper Albert Rademaker, aangevuld met geactualiseerde ontwerpen. Deze tentoonstelling wordt gehouden in het kader van Cultuurlijk Aa en Hunze. Albert Rademaker ontving in 2010 de Culturele Prijs van Drenthe. Openingstijden: wo t/m zo 13.00 – 17.00 u. Egberts Lent Hunzeweg 30, 9657 PD Nieuw-Annerveen Informatie: Fred Wagemans 06 515 52 333 Robert Smithson, Broken Circle/Spiral Hill, 1971, Emmen, The Netherlands Photography: Nancy Holt, 1971
Monumenten in het Landschap
Op zaterdag 17 september werd het programma Land Art Contemporary gelanceerd naar aanleiding van de 40e verjaardag van het kunstwerk Broken Circle/Spiral Hill van de Amerikaanse kunstenaar Robert Smithson (1938 1973) in Emmen. Tijdens de feestelijke opening in het Centrum Beeldende Kunst Emmen, waar een (inter)nationaal publiek van ruim 350 personen bij aanwezig was, werden de tentoonstellingen ‘Robert Smithson in Emmen’ en ‘The Ultraperiferic’ geopend. Hierna vertrok men per touringcar naar Bioscoop Utopolis voor de première van een video over het kunstwerk en aansluitend naar het zandwinningsbedrijf van Firma de Boer om Broken Circle/Spiral Hill in levende lijve te aanschouwen.
Dit jaarlijkse kunstevenement van Paviljoen Breeland staat dit jaar in het teken van vijf parels van het Drentse landschap: Ballooërveld, Reestdal, De Onlanden (Peizermaden), Hunzedal en Dwingelderveld. Acht landschapsschilders van naam (Siemen Dijkstra, Tim Blaauw, Rutger Hiemstra, Gineke Zikken, Joost Doornik, Marcel Duran, Hans Versfelt en Piet van de Hoef) vereeuwigden een aantal momenten van deze natuurlandschappen.
40e Verjaardag kunstwerk Broken Circle/Spiral Hill
Openingstijden: wo t/m zo 13.00 – 17.00 u. Paviljoen Breeland de Bulten 2-4, 9468 TD Annen Informatie: www.breelandrecreatie.nl of 0598 468 577
Wethouder Cultuur van de gemeente Emmen, Henk Jumelet, en de gedeputeerde voor Cultuur, Natuur en Landschap, Rein Munniksma, heetten het publiek met gepaste trots welkom in hun gemeente en provincie.
* Gratis wandelroute
Speciaal voor deze gelegenheid is er een korte wandelroute door één van de mooiste stukjes van het Hunzedal uitgestippeld. De bezoekers kunnen vanuit Paviljoen Breeland een wandeling maken door het mooie natuurgebied Duunsche Landen naar de overzichtstentoonstelling in Egberts Lent. De wandelroute is gratis op te halen bij Paviljoen Breeland. Tegen inlevering van de bon uit de activiteitenagenda ontvangt u tevens een kopje koffie of thee gratis.
Bebop-film - een bijzondere film De première van de film Bebop van Schaftkip Films vond plaats op zaterdag 24 september in bioscoop de Kolk in Assen. Simultaan daaraan werd de film ook gepresenteerd tijdens het Nederlands Film Festival in Utrecht. Bebop is geregisseerd door de Groningse onafhankelijk filmmaker Thijs Gloger en geproduceerd door Rene Houwen. Op voorgaande edities van het festival waren van Gloger en Houwen de speelfilms Holland en Prooidieren te zien.
De film gaat -heel kort gezegd- over een dakloos tienermeisje dat de stad ontvlucht om bloemetjes te gaan plukken in het bos, ver van de door agressief-geile mannen bevolkte zuipfeesten. Bebop is een eigentijds sprookje over jeugdige onschuld - en het verlies daarvan. Gloger filmt van dichtbij en laat de camera veelvuldig zwenken, en in- en uitzoomen in onscherpe beelden. Als één van de Dutch Independents werkt Gloger buiten het Filmfonds om. Hij staat voor eigenzinnige films, die met weinig geld en een grote mate van artistieke vrijheid worden gemaakt.
Veranderde subsidieregels voor activiteiten en projecten in 2012 Per 20 september heeft de provincie Drenthe de beleidsregel Culturele en Museale Agenda 2009-2012 gewijzigd. In deze beleidsregel staan aanvraagprocedures en criteria waaraan subsidieaanvragen moeten voldoen om in aanmerking te komen voor een provinciale bijdrage voor culturele projecten. We zetten de belangrijkste veranderingen voor u op een rij: - Het aantal subsidierondes voor activiteiten in 2012 is teruggebracht naar twee rondes (in plaats van drie). Eén ronde voor alle activiteiten die plaatsvinden of een aanvang nemen in de eerste helft van het jaar. Indieningsdatum hiervoor is voor 1 oktober 2012. En een ronde voor alle activiteiten die plaatsvinden in de tweede helft van 2012. Indieningdatum hiervoor is voor 1 februari 2012. - In tegenstelling tot voorgaande jaren is er voor 2012 per ronde een subsidieplafond vastgesteld van € 250.000,-. Aanvragen worden behandeld volgens het tendersysteem.
-
Dit betekent dat aanvragen na de uiterste indiendatum tegen elkaar worden afgewogen. De kans op subsidiëring neemt toe naarmate aanvragen goed aan de genoemde criteria voldoen en binnen het gestelde subsidieplafond vallen. Vanaf september 2011 is het digitale aanvraagformulier verplicht bij het aanvragen van subsidies voor culturele activiteiten.
De wijzigingen zijn onder meer ingegeven door een veranderende financiële situatie van de provincie waarbij het niet meer reëel is drie subsidierondes in stand te houden. Bovendien wil de provincie Drenthe het beschikbare budget gelijkelijk verdelen over beide subsidierondes zodat niet langer geldt ‘wie het eerst komt, wie het eerst maalt’. Kansrijke initiatieven in het najaar komen zo eveneens voor een subsidie in aanmerking. Het digitale aanvraagformulier wordt verplicht gesteld omdat deze de aanvrager helpt te komen tot een volledige en kwalitatief betere aanvraag. De volledige beleidsregel en het aanvraagformulier zijn te vinden op www.provincie.drenthe.nl
Het werk en de ideeën van Robert Smithson zijn nog altijd van groot belang voor (nieuwe) generaties kunstenaars en kunstliefhebbers. De 40e verjaardag van Broken Circle/ Spiral Hill was voor meerdere partijen (lokaal, nationaal en internationaal) dan ook aanleiding om hier ruimschoots aandacht aan te besteden. Een publicatie, een video en twee tentoonstellingen komen samen in het overkoepelende, meerjarige programma Land Art Contemporary. De twee tentoonstellingen en de video zijn tot en met 27 november 2011 te zien in het Centrum Beeldende Kunst Emmen. Voor het bezoeken van het kunstwerk Broken Circle/Spiral Hill gelden tijdens deze periode speciale openingstijden. Hoezo Emmen? Toen Robert Smithson in 1971 de opdracht kreeg een werk te maken voor Sonsbeek Buiten de perken, zocht hij naar een geschikte locatie voor zijn werk. Smithson plaatste zijn ‘earthworks’ in afgelegen, rauwe landschappen, waar de erosie, geologische gesteldheid en klimatologische processen een voortdurende strijd zouden leveren met zijn massieve kunstwerken. Juist deze dynamiek zocht Smithson ook voor zijn Sonsbeek-opdracht. Het Hollandse landschap kwam Smithson nogal pastoraal en kunstmatig voor, het gecultiveerde Park Sonsbeek in Arnhem viel daarom al snel af. Hij wilde een landschap dat zichtbaar de kracht van de natuur had ondergaan, en vond daarom vooral Drenthe interessant, en Zeeland, vanwege de watersnoodramp. Smithson zocht verder en vond in Emmerschans de zandafgraving van de firma De Boer. Dit rauwe landschap aan de voet van de Hondsrug liet voor Smithson voldoende te kneden over. De zandafgraving met zijn natuurlijke landtongen, aardlagen in alle soorten en kleuren, het water, fossielen
en de enorme keien was, juist in combinatie met de afgraving, de ultieme locatie voorBroken Circle/Spiral Hill. Invloedrijk kunstwerk Het werk is voortdurend onderhevig geweest aan natuurlijke processen en heeft nogal wat transformaties doorgemaakt; menig Emmenaar herinnert zich zomerse zwempartijen in en rond de ‘Gebroken Cirkel’. Sinds een aantal jaar is het werk alleen nog op afspraak te bezoeken en wordt het zorgvuldig beheerd door Gerard de Boer, eigenaar van het terrein waar de Broken Circle zich bevindt. Land Art Contemporary Land Art Contemporary is een initiatief van Stichting LACDA, in 2011 opgericht door de familie Sanders -Ten Holte uit Dalen, medeondersteund door de gemeenten Coevorden, Emmen, de provincie Drenthe, het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (LEADER), het Cultuurfonds BNG en SKOR, Stichting Kunst en Openbare Ruimte. De familie ten Holte heeft van oudsher een nauwe band met Drenthe en wil de historische banden die zij met de regio heeft graag verbinden met haar interesse voor internationale hedendaagse kunst. De stichting werkt
samen met culturele instellingen in Drenthe en (ver) daarbuiten om een ambitieus, internationaal en vernieuwend programma rondom Land Art samen te stellen. In 2011 wordt samengewerkt met SKOR, Stichting Kunst en Openbare Ruimte, Centrum Beeldende Kunst Emmen en Alauda Publications. Carlijn Diesfeldt, projectleider Land Art Contemporary
Tentoonstellingen: -Robert Smithson in Emmen. Broken Circle/ Spiral Hill Revisited, inclusief de video BREAKING GROUND: BROKEN CIRCLE/ SPIRAL HILL (1971-2011) -The Ultraperiferic Data: 17 september t/m 27 november 2011 CBK Emmen www.cbkemmen.nl Ermerweg 88b (De Fabriek) Emmen Woensdag t/m zondag van 13.00 - 17.00 u. Toegang gratis Voor bezoek en bezoektijden zie: www.brokencircle.nl Kijk voor het complete programma van Land Art Contemporary op www.landartcontemporary.nl
Robert Smithson, Broken Circle/Spiral Hill, 1971, Emmen, The Netherlands. Site: Sand quarry of the Z.E.M. Emmen B. V. Company, owned by Gerard De Boer. Video still: Benito Strangio, 2011
CultuurMagneet Drenthe September 2011, nummer 7
Harry Muskee 1941 – 2011
Drenthe treurt om Harry Muskee Het provinciebestuur van Drenthe is geschokt door het overlijden van Harry Muskee op 26 september j.l. De zanger heeft grote betekenis gehad voor de Nederlandse popmuziek en voor de Drentse cultuur en blues in het bijzonder. ‘Harry vertolkte op onnavolgbare wijze de blues. Voor zijn fans en heel veel inwoners van deze provincie legden zijn composities en zijn stem bovendien de ziel van het Drentse platteland bloot. Zijn overlijden is een groot verlies voor Drenthe,’ aldus Commissaris van de Koningin Jacques Tichelaar. Harry Muskee is zeventig jaar geworden. Hij was bij zijn leven al een legende. In Grolloo staat een buste van hem en er is een museum gewijd aan Cuby and the Blizzards, de roemruchte band waarmee de zanger grote bekendheid verwierf. In 2003 werd hij koninklijk onderscheiden, in 2007 eerde het provinciebestuur Muskee door hem te benoemen tot Cultureel Ambassadeur van Drenthe. Tichelaar: ‘Het bijzondere van Harry was, dat hij een geheel eigen stijl had en dat hij altijd zichzelf is gebleven. We nemen afscheid van een groot artiest en een aimabel mens.’
Colofon CultuurMagneet is een uitgave van de provincie Drenthe en verschijnt drie keer per jaar. Aan dit nummer werkten mee Judith van den Berg, Monica Boekholt, Carlijn Diesfeldt, Frank Heijster, Anne de Jong, Johan Kleine, Dick Lubbersen, Pam Miedema, Eric van Oosterhout, Aranka Oosting, Petra van der Meer, Christien Smit, Aafke Sterenberg, Harrie de Vries Redactieforum: Vej Adler (Gevangenismuseum Veenhuizen), Sonja van der Meer (Het Drentse Landschap), Aranka Oosting (Kunst en Cultuur Drenthe), Liesbeth Simon (Drents Plateau) Eindredactie en productie M!C - Meesters in Communicatie – Frank Heijster, Gerrit Kamstra | Grafische verzorging Docucentrum provincie Drenthe Omslagfoto’s: Voorkant: Robert Smithson, Broken Circle/Spiral Hill, 1971, Emmen, The Netherlands (View: Broken Circle) Photography: Nancy Holt, 1971 Achterkant: Rudy Leukfeldt (Harry Muskee) | Fotografie binnenwerk: zie credits bij de foto’s Redactie-adres Provincie Drenthe | Afdeling SEO, team Cultuur | Postbus 122 | 9400 AC Assen |
[email protected]. Een pdf-versie van dit nummer is te vinden op www.provincie.drenthe.nl/thema/cultuur. De volgende uitgave staat voor het einde van 2011 gepland