Country factsheet - September 2014
Zwitserland
Country factsheet I Zwitserland
Zwitserland vormt een bijzondere e-commercemarkt met een grote aantrekkingskracht. De nabijheid en de taalkundige affiniteit maken het land erg toegankelijk voor naburige markten. Maar toch behoudt het land zijn onafhankelijkheid ten opzichte van de Europese Unie en vormt het een uitzondering op wetgevend, monetair en fiscaal vlak. De belangrijkste eigenheden van de Zwitserse markt: • Op 1 januari 2013 telde Zwitserland 8.036.917 inwoners, waarvan 1.868.962 vreemdelingen • De prijzen liggen er gemiddeld 30 tot 40% hoger dan in de buurlanden • Er zijn 3 officiële landstalen, die bovendien ook in andere landen gesproken worden: Duits (meest verspreid), Frans en Italiaans Daarnaast is er nog een vierde, niet-officiële taal: het Reto-Romaans • 82% van de bevolking maakt gebruik van het internet (wat boven het mondiale gemiddelde van 78% ligt) • Het gemiddelde winkelmandje van een Zwitserse e-shopper bedraagt 1.750€/jaar. Dat is een van de hoogste bedragen ter wereld • De onlineverkoop steeg in 2013 met 12,1% tot maar liefst 8,36 miljard euro
1. De consument De gemiddelde Zwitserse consument is goed vertrouwd met e-commerce. 39% van de internetgebruikers koopt minstens één keer per maand online en slechts 6% heeft nog nooit een aankoop gedaan via internet.
Hoeveel kopen de Zwitserse internetgebruikers online? 6% 4% 5%
02
Nooit één keer 1-2 keer/jaar
22%
3-4/jaar
39%
Elke maand
10%
Elke week
8%
Meerdere keren per week
Country factsheet I Zwitserland
1/3
van de senioren koopt minstens één keer per maand online
De gezonde gemiddelde koopkracht en de hoge levensduurte in Zwitserland maken grensoverschrijdende e-commerce erg aantrekkelijk voor de Zwitserse consument. De verhouding tussen mannen en vrouwen is vrij traditioneel: de vrouw koopt het meeste online. Met één uitzondering: bij de groep die één tot twee keer per maand online koopt, zijn de mannen in de meerderheid: 42,3% tegenover 35,6% vrouwelijke e-shoppers. Ook de senioren zijn goed vertegenwoordigd onder de Zwitserse internetgebruikers. Bijna 80% van hen surft dagelijks op internet en, nog belangrijker, bijna een derde koopt minstens één keer per maand online. Senioren zijn daarnaast ook fervente adepten van een “multichannel”-aanpak. Ze vinden het vervelend dat ze de producten niet rechtstreeks kunnen zien en vastnemen. Daarom gaan ze vaak een kijkje nemen in een traditioneel verkooppunt om het product dat ze op het web willen kopen eerst “in het echt” te bekijken.
Zwitserse e-shoppers verleiden en binden De prijs is de belangrijkste drijfveer voor de Zwitserse consument om zich tot e-commerce te bekeren. Maar dat maakt van hem of haar geen opportunistische of wispelturige e-shopper. Integendeel, de Zwitserse e-shopper blijkt trouw te blijven aan de e-tailer die hem/haar volledig kan overtuigen. Het diagram hieronder getuigt daarvan: Hoeveel e-tailers heb je het afgelopen jaar bezocht:
41%
Geen enkele
35% 4%
20%
één 2 tot 5 6 tot 10
Gemak en comfort vormen ook een belangrijke motivatie voor de Zwitserse consument. De parameters die hem/haar het makkelijkst over de streep helpen, zijn – naast de prijs – de 24/7 beschikbaarheid, levering aan huis en de mogelijkheid om verschillende aanbiedingen gemakkelijk te vergelijken. Wat de Zwitserse e-shoppers het meest tevreden stemt, is: • de betaling
• d e levering
• de verzending De elementen die ervoor zorgen dat de Zwitserse e-shopper trouw blijft aan een bepaalde e-tailer zijn de volgende: • vertrouwen
• de beschikbaarheid van de producten
• een betrouwbaar aanbod
• de gebruiksvriendelijkheid van de site
03
Country factsheet I Zwitserland
De favoriete producten van de Zwitserse e-shopper
Voedingswaren gelden voor
16,1%
van de totale inkomsten uit e-commerce
Zoals in vele andere landen zijn elektronische apparaten en kleding het meest gegeerd bij e-shoppers. De vraag naar boeken, cd’s en dvd’s vertoont op de Zwitserse markt een dalende trend. De voedingswaren daarentegen, die in veel andere landen slechts moeizaam een plaats veroveren op de e-markt, doen het in Zwitserland lang niet slecht met 16,1% van de totale inkomsten uit e-commerce.
2. De markt Zwitserland is drietalig. Duits is de meest verspreide taal: 17 van de 26 kantons zijn eentalig Duits. Daarna komt het Frans: er zijn vier kantons die eentalig Frans zijn en drie kantons die officieel tweetalig Frans-Duits zijn. Ten slotte is er het Italiaans, gesproken in het kanton Ticino en in enkele zuidelijke valleien van het kanton Graubünden, het enige officieel drietalige kanton van Zwitserland. Voor men zich op de Zwitserse markt stort, is het dus belangrijk om deze geografische en taalkundige opdeling voor ogen te houden en rekening te houden met de consequenties die dit meebrengt voor de communicatie, de logistiek en de klantendienst van de website.
Een lokale/globale mix Hieronder vind je de voornaamste actoren in het Zwitserse e-commercelandschap:
Top 10 van de Zwitserse e-tailers
1. Amazon 2 . Ricardo 3 . iTunes 4 . Ebay 5 . Zalando 6 . La Redoute 7 . DeinDeal 8 . Groupon 9 . Ifolor 10 . Eboutic
Zoals uit deze top 10 blijkt, is de Zwitserse markt vrij gediversifieerd. Naast de onvermijdelijke grote internationale spelers treffen we ook een aantal lokale ondernemingen die vastbesloten zijn om hun deel van de koek in te pikken en vooral te behouden. Ondanks het succes van enkele lokale spelers, is er toch geen stormloop van startups. Het zijn veeleer buitenlandse concurrenten die hun deel van de markt komen opeisen. Dat illustreert niet alleen de relatief recente eerste plaats van Amazon, maar ook het opduiken van Zalando in de top 5, terwijl dit bedrijf vorig jaar nog niet eens in de top 10 voorkwam.
04
4
Country factsheet I Zwitserland
Het economische model van de louter lokale speler Ricardo, die 15 jaar geleden van start ging, steunt op de volgende 3 elementen: • H et vragen van een vergoeding om een aankondiging op de site te plaatsen, wat toch een zekere kwaliteit van het aanbod garandeert • De mogelijkheid om via bijkomende betalingen een grotere visibiliteit te verkrijgen • E en commissie voor Ricardo die schommelt tussen 2% en 6,5% op elke transactie die via de site tot stand komt
Sociale netwerken - mobiele toestellen - SEO: een te harmoniseren trio De sociaalnetwerksites maken goed en wel deel uit van het leven van de Zwitsers: 40% bezoekt ze dagelijks, zonder er evenwel veel aankopen te doen. Slechts 12% van hen heeft al iets besteld via een sociaal netwerk. Ongeveer 70% van de Zwitserse internetgebruikers surft vanop een mobiel toestel. Maar ook hier is het gebruik voor e-commerce tamelijk beperkt: de verkoop via mobieltjes maakt slechts 10% uit van de totale onlineverkoop. SEO (search engine optimization of zoekmachineoptimalisatie) van zijn kant is het instrument bij uitstek om de e-shoppers te bereiken. De meeste Zwitserse e-tailers beschouwen Google als de beste ondersteuning om nieuwe klanten te werven. Ze investeren het grootste deel van hun publiciteitsbudget daarin en besteden extra zorg aan het optimaliseren van hun website voor zoekmachines.
Cross-border bekoort, maar niet zonder voorbehoud In 2013 hebben de Zwitserse e-shoppers voor bijna een miljard euro bestellingen geplaatst op buitenlandse sites. Cross-border aankopen schrikken hen dus niet af en 88% van de consumenten heeft zich daar al aan gewaagd. 68 % Buitenlandse markten waarop Zwitsers e-aankopen doen
42 %
88%
39%
23% 14% Benelux
Italië
16% Oostenrijk
Verenigd Koninkrijk
Frankrijk
Duitsland
van de consumenten waagde zich al aan cross-border aankopen
Verenigde Staten
35%
Toch koesteren de Zwitserse consumenten terecht een zeker voorbehoud tegenover cross-border aankopen, voornamelijk dan op het vlak van de douanekosten (dat geldt voor 82% van de Zwitserse consumenten).
05
5
Country factsheet I Zwitserland
De Zwitserse reglementering inzake douanerechten en btw verschilt naargelang het land van oorsprong en voor de buurlanden (Duitsland, Frankrijk, Italië en Oostenrijk) geldt een speciale regeling. Maar er is niet alleen het douaneprobleem. Omdat Zwitserland geen lid is van de EU, is het ook niet gebonden door de recente Europese richtlijn over de consumentenrechten, waarbij sommige principes van de verkoop op afstand gestandaardiseerd werden. In Zwitserland is er nog geen specifieke wetgeving: dezelfde principes gelden voor alle vormen van verkoop. Met betrekking tot de Europese digitale markten houdt het land bepaalde verschillen in stand: • D e opgave van een maximale leveringstermijn is niet vereist. Het is aan de koper om erop toe te zien dat het contract een vaste leveringstermijn vermeldt en geen indicatieve • De opgave van een terugnametermijn is evenmin verplicht • H et terugsturen gebeurt op kosten van de koper, maar daar wordt geen termijn opgekleefd Het Zwitserse parlement heeft evenwel een nieuwe wet op de consumentenrechten gestemd, die weldra in werking zal treden.
3. Tendensen De “multichannel”-dans geleid door mobiele toestellen E-shoppers die meer willen betalen voor een groter leveringscomfort
Zoals aangegeven in onze marktanalyse, heeft het mobiele toestel nog niet zo’n hoge vlucht genomen als op sommige andere markten. Op dit ogenblik vertegenwoordigen de aankopen via mobiele toestellen 10% van de totale e-commerce. De e-tailers zien in de toekomst evenwel een hoofdrol weggelegd voor mobiele toestellen, op het snijpunt van e-commerce en traditionele, analoge handelspraktijken. Het mobieltje moet de klanten toelaten om met één klik van de ene sector naar de andere over te schakelen.
Een diversificatie van de leveringsopties De e-commerce leveringsdiensten worden nog sterk gedomineerd door de traditionele postdiensten, met name de Zwitserse Post. Enkele nieuwe spelers, en tegelijk ook nieuwe leveringsopties, beginnen stilaan op te komen. De Zwitserse e-shoppers krijgen steeds vaker toegang tot pakketautomaten die 24 uur per dag en 7 dagen per week toegankelijk zijn. Daarnaast kunnen ze ook vragen om de datum waarop het pakje aan huis geleverd wordt te verplaatsen. Het is erg waarschijnlijk dat er nog andere opties zullen ontstaan, want het lijkt erop dat de Zwitserse consumenten bereid zijn om iets meer te betalen voor diensten die het leveringscomfort kunnen vergroten. Onder leveringscomfort moeten we niet onmiddellijk de snelheid van de levering verstaan, want in Zwitserland komt levering op dezelfde dag nog niet vaak voor. De gratis levering en de gratis retour zijn ook bezig aan een opmars, vooral vanaf bepaalde aankoopbedragen. Zij vormen de basis van een e-commerce waarin de eindklant zich erg vrij kan bewegen, want hierdoor kan de eindklant de aankoopbeslissing een eind voor zich uitschuiven. Het lijdt geen enkele twijfel dat die groeiende vrijheid ervoor zal zorgen dat de Zwitserse e-commerce verder in stijgende lijn zal gaan.
06
6
Bronnen:
V.U. : Luc De Munck, bpost, Muntcentrum, 1000 Brussel
www.bilan.ch www.presseportal.ch www.wikipedia.org www.tdg.ch www.frc.ch www.ictjournal.ch www.datatrans.ch www.ecommercenews.eu DHL, EINKAUFEN 4.0 Der Einfluss von E-Commerce auf Lebensqualität und Einkaufsverhalten, 2013 Demystifying the Swiss online shopper PwC’s perspective on multichannel retailing in Switzerland, 2013 E-Commerce-Report Suisse 2014, Le commerce en Ligne Suisse du point de vue des fournisseurs, Datatrans SA, © 2014 FHNW, Hochschule für Wirtschaft, Ralf Wölfle, Uwe Leimstoll
www.bpostinternational.com
[email protected] + 32 (0)2 278 50 90 07
7
