‘Come home or go global, stupid…’
Een nieuwe toekomst voor de Noord Atlantische Verdragsorganisatie?! Drs. S.N. Mengelberg 1
Ministerie van Defensie
De NAVO is een puur militaire organisatie!
2
Ministerie van Defensie
De NAVO is niet langer de hoeksteen van het Nederlands buitenlands- en veiligheidsbeleid!
3
Ministerie van Defensie
Nieuw strategisch concept Visie en koers van de 28 lidstaten van de NAVO ‘De missie van het bondgenootschap’ Prioriteiten ten aanzien van - doelstellingen - operaties - dreigingen Welke capaciteiten daarvoor nodig? ‘…De wat, waarom, waar, wanneer en hoe…’ 4
Ministerie van Defensie
‘Back to the future…!’ De NAVO ten tijde van de Koude Oorlog -Consultatie -Afschrikking -Verdediging
‘...To keep the Russians out, the Americans in and the Germans under…’ 5
Ministerie van Defensie
Militair bondgenootschap; artikel-5 operaties Collectieve defensie: Verdediging tegen bedreiging van buiten. Militaire bijstandsverplichting ‘…De partijen komen overeen dat een gewapende aanval tegen een of meer van hen in Europa of Noord-Amerika als een aanval tegen hen allen zal worden beschouwd, individueel en in samenwerking met de andere partijen, op te treden op de wijze die zij nodig oordeelt om de veiligheid van het NoordAtlantisch gebied te herstellen en te handhaven...’
6
Ministerie van Defensie
NAVO WP
NATO: ‘…North Atlantic Travel Organisation…’ Einde Koude Oorlog (1989): nieuwe strategische concepten 1991: Collectieve verdediging, samenwerking, dialoog 1999: Collectieve verdediging, crisisbeheersing + ‘out of area’ (collectieve veiligheid), samenwerking ‘hoeksteen van het Nederlands buitenlands- en veiligheidsbeleid’
7
Ministerie van Defensie
Internationale organisaties zijn niet langer interessant voor staten!
8
Ministerie van Defensie
Heeft de NAVO een toekomst…? Sterke punten - Gezamenlijke waardes Trans-Atlantische regio; consultatie - Consensus - Pijler onder Europese veiligheid - Interne pacificatie - Afschrikking en defensie - Handhaven strategisch evenwicht - Geoliede militaire organisatie + ervaring militaire operaties - Uitbreiding nieuw Europa (12) en partnerschappen wereldwijd ‘…Trans-Atlantische link…’ 9
Ministerie van Defensie
‘Renaissance voor de NAVO…’ • Geografische dreigingen van Tbilisi, tot Teheran, tot Sanaa tot Islamabad tot aan Londen en Madrid… • verstoring internetverkeer • energie en grondstoffenaanvoer • verspreiding conventionele en massavernietigingswapens • terrorisme • piraterij • armoede • migratiestromen • … Takenpakket voor militair bondgenootschap…? 10
Ministerie van Defensie
‘No action, talk only….’ Zwakke punten • Consensus • Verschillende crises binnen de NAVO… • Verschillende visies en belangen • Solidariteit • Geloofwaardigheid: Afghanistan als lakmoesproef? • Militair bondgenootschap voor de dreigingen van vandaag? • Toenemend technologisch gat VS/EU • ‘Burden sharing’ oftewel ‘wie betaalt’ • Discrepantie ambitie en resources SOLIDARITEIT (noodzaak voor consensus, financiën, Afghanistan) 11
Ministerie van Defensie
‘Mission impossible…!’ Waarom een nieuwe strategie? • Nieuwe veiligheidsdreigingen… • Wat is de kerntaak; geografisch? • Wat is de kerntaak; inhoudelijk? • Uitbreiding: stabiliteit of versnippering? • Publieke en parlementaire draagvlak • Financiële bijdrage en crisis
12
Ministerie van Defensie
‘With friends like that, who needs enemies?’ Breuklijnen: • • • •
13
Verenigde Staten vs Europa Europa vs de Verenigde Staten Oud en Nieuw Europa! De EU, de VN en andere internationale organisaties
Ministerie van Defensie
‘Partnership for peace or war…?’ Dilemma’s: • Wereldwijde politieman vs verdediging eigen grondgebied • Collectieve verdediging vs collectieve veiligheid • Heterogeniteit vs homogeniteit • Huidige partners; Rusland… • Veiligheid in Europa vs veiligheid voor Europa • Politiek vs militair • Takenverdeling vs integratie • Verenigde Staten vs Europa vs Europa… ‘…Oorlog en/of vrede…’ 14
Ministerie van Defensie
Terug uit Afghanistan, wat nu…? Nederland en een nieuwe NAVO: • Meer politieke NAVO (artikel 4) • Belang artikel 5 bevestigen • Geen wereldwijde politieman • Wel regionale stabilisering • Consensus blijft • Gelijke verdeling van de lasten • Belang van non-proliferatie en wapenbeheersing; conventioneel en nucleair Verantwoorde trendbreuk…?
15
Ministerie van Defensie
Consult if needed and act in coalition! Nieuw strategisch concept: • Consensus: effectievere besluitvorming (‘opt-out’) • Politieke EN militaire NAVO • Scheiding artikel 5 en crisisbeheersingsoperaties? • Institutionaliseren crisisbeheersingsoperaties • Geïntegreerde aanpak veiligheid: breed en smal, intern en extern • Samenwerking andere internationale organisaties • Samenwerking andere landen • Efficiënt en afslanking commandostructuur • Financiële afspraken ‘…Transformatie en flexibilisering…’ 16
Ministerie van Defensie
Mondiale veiligheidsorganisatie Mondiale Mondiale veiligheidsorganisatie of
of
terug naar de Noord Duitse laagvlakte….?
17
Ministerie van Defensie