========================================================= 17e jaargang Nr. 62 Januari, Februai en Maart 2015 winternummer 2015 ===================================================================
Blz. Blz. Blz. Blz. Blz. Blz. Blz. Blz.
1 2 3 4 5 6 7 9
Blz. Blz. Blz.
10 12 13
INHOUD Inhoud Nuttige adressen en telfeoonnummers Colofon Van de voorzitter Activiteiten 2015 Unieke beweeg-app voor Bechterew-patiënten Voorinformatie voor 30 mei 2015 Puzzel Meldactie 'Hetzelfde medicijn in een ander jasje' Vrijwilligers gevraagd Oproep
Blz. 14
Helpen spiertraining en vitamine D bij knie-artrose?
Blz.
Geraffineerde suikers veroorzaken ontstekingen
16
Blz. 18
Aanmeldingsformulier
De vereniging spant zich in o.a. om: Voorlichting te (doen) geven over reumatische aandoeningen, medicijngebruik, voorzieningen, omgaan met reuma; Gezelligheid te bieden; Reumapatiënten met elkaar in contact te brengen; Te verwijzen naar hulpverleners en instanties.
NOOT van de redactie: We hopen dat COLOFON u weer veel interessant leesplezier beleeft aan dit verenigingsboekje. We bedanken hierbij alle kopij-inzenders.
www.rpvnopurk.nl
1
Nuttige adressen en telefoonnummers Huisartsenpost: Emmeloord/Urk
0900-3336333 ’s avond van 17.00 tot 8.00 uur en in de weekeinden.
MCIEmmeloord website:www.mcemmeloord.com reumatoloog P. Baudoin reumatoloog G.A.W. Bruijn reumaconsulente Marian de Waal of Ria de Kort emailadres
[email protected] [email protected] MCIZuiderzee website:www.mczuiderzee.com reumatoloog P. Baudoin reumatoloog G.A.W. Bruijn reumaconsulente Marian de Waal of Ria de Kort
0527 - 637237 0527 - 637237 0527 - 637237
0320 – 271246 0320 – 271246 0320 – 271246
MCIDronten website:www.mcdronten.com reumatoloog P. Baudoin reumaconsulente Marian de Waal of Ria de Kort
0320 – 271888 0320 – 271888
Antonius Ziekenhuis Emmeloord: website:www.antonius-emmeloord.nl reumatoloog E.N.Griep reumatoloog Mw. J.R.M. Griep-Wentink reumaconsulent vragen naar reumaconsulente
0527 – 620460 0527 – 620460 0527 – 620460
Antonius Ziekenhuis Sneek website:www.antonius-sneek.nl reumatoloog E.N.Griep reumatoloog Mw. J.R.M.Griep-Wentink reumaconsulent Anneke Jonker reumaconsulent Mirjam Dudok
0515 – 488993 0515 – 488993 0515 – 488548 0515 – 488212
Zwolle, Isala, lokatie hoofdgebouw Dokter van Heesweg 2 in Zwolle website:www.isala.nl Polikliniek Reumatologie alle werkdagen van 8.30-17.00uur 038 – 4242799 Kampen, polikliniek website:www.isala.nl/patient/afdelingen/polikliniekkampen Polikliniek Reumatologie op dins- en donderdag van 8.00-13.30 u 038 – 4246909 op alle overige dagen 038 – 4246000
www.rpvnopurk.nl
2
Colofon De Reuma Patiënten Vereniging Noordoostpolder en Urk is opgericht op 31 maart 1998. Ingeschreven bij de KvK te Lelystad onder nummer 39069825. Bankrelatie : Rabobank te Emmeloord rekeningnummer NL50RABO0312019637 Contributie : Leden € 15,00, donateurs minimaal € 5,00 per jaar E-mail :
[email protected] Website : www.rpvnopurk.nl Het Verenigingsblad verschijnt: 4x per jaar
Voorzitter: Wiebrand Vroom Statehof 54 8302 CX Emmeloord Tel. 0527-261502 E-mail:
[email protected]
Secretaris: Marijke Willems-van Diemen Andijkstraat 34 8304 CR Emmeloord Tel. 0527-612988 E-mail:
[email protected]
Penningmeester: Gert Gieskens Meijerij 24 8302 MV Emmeloord 0527-613623 E-mail :
[email protected]
Algemeen bestuurslid : Tineke Lassche - Roedema Rudolf van Diepholtstraat 18 8325 GC Vollenhove tel. 0527-241342
Algemeen bestuurslid: Paulien de Vries – de Booij Dollarsstraat 7 8303 LG Emmeloord tel: 0527-795123 Email:
[email protected]
Kaarten versturen: Fenny Guldemond- de Jong tel. 0527-621971
Activiteitencommissie: Arend Mintjes Paulien de Vries Adri Verloop
Zwemactiviteiten Masja Meurs E-mail:
[email protected] Tel: 0527 - 611346 Ailyn Soldaat www.zwembad.opurk.nl/medisch-zwemmen
Heel hartelijk dank aan iedereen die ons heeft voorzien van kopij voor dit boekje! Kopij volgende nummer inzenden / inleveren vóór 9 maart 2015 Bij: Marijke Willems-van Diemen per e-mail:
[email protected] Eventueel afgeven op een ledenavond.
www.rpvnopurk.nl
3
Van de voorzitter
Winter 2014
Een week of 2 à 3 voor het drukken, zegt mijn agenda dat het voorwoord ingeleverd moet worden, zodat de redactie ook de benodigde tijd krijgt om er wat moois van te maken. Je typt het woord Winter 2014 en kijkt naar buiten. Je ziet, tot je grote genoegen, dat de zon zo fantastisch schijnt, ja, je bijna uitnodigt om de korte broek aan te trekken voor een wandeling, hierachter, in het Emmeloorder bos. Gelukkig zie je net op tijd dat de meeste bladeren van de bomen zijn gevallen en besef je dat de korte broek wel in de kast kan blijven. De KONING gaat regeren. Hij heet winter en we laten ons verrassen. De luchtvochtigheid wordt lager, de temperatuur helaas ook. That’s life. Misschien toch eens met de ziektekostenverzekering om de keukentafel en met hen over een financiële bijdrage ten behoeve van overwintering in Spanje of Portugal spreken. Ik ben bang dat het onder de “kanniewaarsijn” regeling valt. Ach, er moet wat te wensen over blijven, zullen we maar denken. Niet dat me 29 september alles duidelijk is geworden, maar dat de WMO het een en ander teweeg brengt, heb ik wel begrepen. Als de lak maar niet duurder wordt dan de brief. Met een volle zaal weten we dat fybromyalgie volgens Dr. Boudain een lastige is. Geen tien mensen met fybromyalgie hebben dezelfde verschijnselen. Het juiste medicijn heeft daarom ook nog geen naam. Hier ligt een uitdaging voor de medische industrie. Wellicht dat wij met de spreekster van november, Mw. Rinsma, wat dichter bij de oplossing zijn gekomen. Na deze drie avondinvullingen wordt het dan ook tijd voor één met een andere (in)vulling. Ontspanning met een inhoud op 15 december. We kunnen het combineren met het weer op niveau brengen van ons streefgewicht. Als dat nu ook eens meewerkte aan het verkrijgen van de juiste lengte was het helemaal een tophit voor de BMI. M’n eeuwige tegenstander bij het streven naar de juiste balans tussen lichaam en geest. Misschien is het wel tijd voor een avondvulling met een medewerker van het nog niet opgerichte EDH instituut. (Instituut voor bevordering: Eet De Helft). Op 12 januari hebben we onze jaarlijkse start in het nieuwe jaar met een Nieuwjaarsborrel. Dit wordt weer eens een bijzondere avond die u niet wilt missen. Op 4 januari start het programma: Boer zoekt Vrouw. Dit programma heeft ook al veel goeds bij elkaar gebracht. Eén samenvoeging bestond uit Boer Jan en Pauline. U weet wel, die boer/veekoopman uit Friesland. Zij hebben van hun ‘belevenis’ een ‘oorstrelend’ gebeuren gemaakt dat u niet wilt missen. Het bestuur nodigt u en uw partners uit om hiervan te komen genieten. Ik denk dat het een reumagerelateerde avond wordt met fysiek veel kaak- en buikspieroefeningen. Door ervaringsdeskundigen van harte bij u aanbevolen. 23 Februari hebben we een avond met de Crea Bea’s uit Luttelgeest, welke ook garant staan voor een fysieke activiteit die de geest ontspant. Al vele kunstige werken zijn hier ontstaan. 30 Maart gaan we het hebben over Osteoporose. Hoe te behandelen en / of te voorkomen. Meer informatie vindt u elders bij info‘s in het verenigingsblad. U ziet maar weer dat de activiteitencommissie actief bezig is geweest. Daarom heet deze commissie ook zo. Beste mensen, als u dit leest is 2014 al bijna voorbij. Een jaar waarin het bestuur heeft gewerkt aan structuur en eenheid. Met een goed gevoel laat ik dit jaar achter me. Een jaar, bol van activiteit en verandering. Namens het hele bestuur hoop ik dat we, samen in een zo goed mogelijke gezondheid, ook in 2014 weer op uw steun en medewerking kunnen rekenen. Ik wens u, om het eens anders te zeggen: Mele Kalikimaka & Hauoli Makahiki Hou. Ik bedoel: vrolijk kerstfeest en een gelukkig nieuwjaar.
Uw voorzitter
www.rpvnopurk.nl
Wiebrand Vroom
4
Noteert u vast? Activiteiten 2015! 12 januari: Nieuwjaarsreceptie Op deze avond willen we elkaar het beste wensen voor 2015. Geniet u in het winter tv-seizoen ook zo van het programma ‘Boer Zoekt Vrouw’? 12 januari komt Boer Jan uit Friesland met de vrouw van zijn leven Pauline. Zij vertellen hun verhaal en nemen met u een kijkje achter de schermen van het programma. U ontdekt wat u niet op tv te horen en zien hebt gekregen. Dit belooft een interessante avond te worden. Mis het dus niet! Voor deze avond zijn ook de partners van harte welkom. 23 februari: Creatieve avond verzorgd door Adri Verloop en Ria Baartse. Het thema is sieraden maken. Hebt u een oude kapotte ketting/armband die u opnieuw wilt rijgen of veranderen, neem hem deze avond mee. Wilt u een nieuwe ketting/armband maken: de dames nemen genoeg kralen enz. mee. Mannen, nu denkt u misschien: ‘Wat moet ik doen op zo’n creatieve avond’? Wellicht is het een idee om een verrassing te maken voor uw vrouw/vriendin of iemand anders! 30 maart: Remedica verzorgt een avond over “Osteoporose voorkomen en behandelen” 20 april: Jaarvergadering 19 juni: REISJE (dit is op een vrijdag, voor diegenen die nooit mee konden)
INFO OVER DE LEDENAVONDEN Al onze ledenavonden worden gehouden in: MFC Nieuw Jeruzalemkerk (zaal 5) Cornelis Dirkszplein 10 8301 AN Emmeloord Aanvang 20.00 uur
Vervoer nodig naar de leden-avonden? U weet toch dat er altijd mensen klaar staan om u op te halen en weer thuis te brengen? Eén telefoontje, graag vóór 19.00 uur, naar onze voorzitter en het is geregeld. Dus wilt u graag naar een ledenavond komen en het regent pijpenstelen, de sneeuw ligt een meter hoog of het is glad en er valt nog wel een beetje te rijden, bel: Wiebrand Vroom, telefoon 261502.
www.rpvnopurk.nl
5
Unieke beweeg-app voor Bechterew-patiënten Patiënten met de ziekte van Bechterew, die onder behandeling zijn bij de Sint Maartenskliniek, kunnen vanaf 1 oktober gebruik maken van de unieke beweeg-app 'Bewegen met Bechterew Sint Maartenskliniek'. Deze app is een aanvullend onderdeel van de behandeling in het gespecialiseerde ziekenhuis voor houding en beweging. Het stelt patiënten in staat om waar en wanneer zij dat zelf willen, de juiste oefeningen te doen om hun klachten te verminderen. Het oorspronkelijke idee voor deze app kwam van een patiënt van de Sint Maartenskliniek. Het idee werd vervolgens doorontwikkeld door de kliniek en dankzij een samenwerking met Pfizer kon de app worden gerealiseerd. De ziekte van Bechterew is een chronische ontsteking van de gewrichten van het bekken en de wervelkolom, die gepaard gaat met een geleidelijke verstijving van het ontstoken gewricht. Hierbij wordt het gewrichtskapsel en kraakbeen vervangen door bot. Het aangedane gewricht verstijft dan helemaal. De patiënt merkt dit doordat hij/zij steeds stijver wordt in de rug en/of de nek. De ziekte kan ook gepaard gaan met ontstekingen in andere gewrichten. Er zijn in Nederland ruim 12.000 patiënten met de ziekte van Bechterew.
Dagelijkse oefeningen Bij de behandeling van deze ernstige reumaziekte is fysiotherapie een belangrijk onderdeel. Willemijn Noort, medisch hoofd Reumatologie van de Sint Maartenskliniek in Woerden: ‘Voor Bechterew-patiënten is het belangrijk om dagelijks oefeningen te doen, die de wervelkolom soepel houden en de spierkracht en conditie te verbeteren. Met deze app kunnen patiënten zelf hun oefeningen eenvoudig en op de juiste manier uitvoeren, naast de fysiotherapie die zij in de kliniek krijgen.’ Idee Het idee voor de ontwikkeling van de app kwam vanuit de echtgenoot van Willemijn Noort, die zelf de ziekte van Bechterew heeft. Noort: ‘Toen we op zoek gingen naar een app om te helpen bij de oefeningen, ontdekten we van alles, maar niet het juiste hulpmiddel. Er zijn bijvoorbeeld allerlei apps met rugoefeningen, maar die zijn niet Nederlandstalig en ze zijn ook niet specifiek voor de ziekte van Bechterew ontwikkeld. Een goede multimediale app is ideaal, omdat je het overal kunt gebruiken en het biedt ook de mogelijkheid om de oefeningen heel precies te volgen en herhalen. Met dit idee
www.rpvnopurk.nl
6
ben ik verder gaan praten met collega's en zo zijn we een project gestart dat leidde tot deze app.’ Gebruik Voordat een patiënt de beweegapp kan gebruiken, is er een uitgebreid overleg met de fysiotherapeut. Daarbij wordt gekeken welke oefeningen geschikt zijn en hoe vaak men die kan herhalen. In de app worden de oefeningen getoond aan de hand van filmpjes, waarin een model de oefeningen stapsgewijs voordoet. Zo kunnen patiënten zien hoe de oefeningen precies moeten worden uitgevoerd, waarbij ze worden geholpen door een voice-over. Men kan de oefeningen ook vastleggen en daarmee afwisseling aanbrengen in het eigen oefenschema. Willemijn Noort: ‘De app is duidelijk en ziet er mooi uit. De eerste tests onder patiënten waren erg bemoedigend. Ik ben benieuwd hoe het zal aanslaan bij al onze patiënten. We verwachten dat de app een nuttig hulpmiddel zal zijn die de huidige fysiotherapeutische behandeling kan verbeteren en toegankelijker maken voor patiënten.’ Speciaal voor patiënten die onder behandeling zijn bij de Sint Maartenskliniek is de app beschikbaar in zowel de App Store (iPhone) als de Play Store (Android), onder de naam 'Bewegen met Bechterew Sint Maartenskliniek', te herkennen aan het groene icoontje. Voor Bechterew-patiënten die elders onder behandeling zijn, is de app beschikbaar onder de naam 'Bewegen met Bechterew Pfizer', te herkennen aan het blauwe icoontje.
Voorinformatie voor 30 maart 2015 Bij de 50-plussers in ons land wordt een toename verwacht aan botbreuken van 75.000 in 2010 naar 108.000 fracturen in 2025. "Deze berekende stijging is gebaseerd op de vergrijzing, waardoor bij veel mensen osteoporose – oftewel broze botten door botontkalking – ontstaat. Als we geen actie ondernemen, komt er een tsunami aan botbreuken." Daarvoor waarschuwt professor dr. W.F. Lems, reumatoloog en expert op osteoporosegebied van het VU medisch centrum. Hij deed mee aan een groot Europees onderzoek naar de verwachte toename van breuken van onder andere heupen, wervels, ribben en armen. Lems start namens de Specialisten van de Stichting Interdisciplinaire Werkgroep Osteoporose en met vertegenwoordigers van de Osteoporose Vereniging vanaf vandaag een actie om het hoofd te bieden aan de stijging van botbreuken. "Zo moeten artsen zich meer houden aan de richtlijn om iemand van 50-plus met een botbreuk op vier punten te controleren. Op de site botinbalans.nl worden 50-plussers bewust gemaakt van de risico’s en mogelijkheden om je botten te laten nakijken na een breuk en eventueel een behandeling voor osteoporose te starten. Bezoekers kunnen voor vragen terecht op de website waar een panel van 10 experts achter staat.
Voorlichting "We raden het alle vrouwen en mannen van 50+ aan om na een breuk eenmalig een DEXAscan te laten verrichten om de botdichtheid te meten. Op dit moment wordt je arm gegipst in het
www.rpvnopurk.nl
7
ziekenhuis bij een breuk en gaat er een briefje naar de huisarts. Vervolgens gebeurt er meestal niks. Maar er zou een DEXA-scan moeten worden verricht, met een VFA (wervelhoogtemeting), een inschatting van het valrisico én een onderzoek naar andere onderliggende oorzaken. We hebben uitstekende medicatie voor osteoporose die minimaal vijf jaar moet worden genomen. En op die nieuwe site voor mensen met osteoporose staat goede voorlichting op het gebied van leefstijladvies, zoals bewegen en goede voeding. Dat gaat verder botverlies tegen en stimuleert de botaanmaak", aldus Lems. Om alle artsen in ziekenhuizen en praktijken, maar ook de patiënten bewust te maken, hangt vanaf vandaag een poster met de tekst 'Iets gebroken en 50+?' in ziekenhuizen op de eerste hulp en in gipskamers. Osteoporose is een nationaal gezondheidsprobleem, waar 1 op de 3 vrouwen en 1 op de 5 mannen mee te maken krijgt. In ons land lijden bijna 800.000 mensen eraan. Een botbreuk lijkt onschuldig, maar 16 procent van de mensen met een heupfractuur overlijdt binnen een jaar aan de complicaties. Osteoporose is het gevolg van afgenomen bot-massa en verstoring van de bot-matrix. Dit leidt tot een afname van de sterkte van de botten en een verhoogd risico op botbreuken, van met name de wervelkolom, heup, pols, bovenarm en bekken. Het risico op breuken neemt toe met de leeftijd; het betreft met name personen die ouder zijn dan 75 jaar. Eén op de twee vrouwen en één op de vijf mannen van 50 jaar of ouder zal ten minste één botbreuk ten gevolge van osteoporose oplopen. De kosten voor de gezondheidszorg zijn enorm: voor heel Europa zo’n 30 miljard euro. Risico, gevolg, preventie en informatie op:
30 maart 2015 in het MFC Nieuw Jeruzalem om 20.00 uur door Remedica.
www.rpvnopurk.nl
8
CIJFERCODEKRAKER
www.rpvnopurk.nl
9
Oplossing winterpuzzel inleveren vóór 1 maart bij: Marijke Willems van Diemen of mail naar
[email protected] De oplossing komt in het lentenummer.
Winnaar herfstpuzzel: Mevr. Eef Donkerbroek Oplossing herfstpuzzel: Geestdrijverij
Meldactie 'Hetzelfde medicijn in een ander jasje' Heeft uw apotheker u opeens een medicijn van een ander merk gegeven? In een ander doosje? Of een andere vorm of kleur pil? En merkt u verschil? Meld het! Uw ervaring telt.
Dit najaar is het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) een speciale meldactie gestart over het wisselen van medicijnen. U merkt dat u opeens een ander merk medicijnen krijgt, in een ander doosje. Dat heeft de zorgverzekeraar zo bepaald, deze vergoedt alleen het goedkoopste medicijn. Dit noemen we preferentiebeleid.
www.rpvnopurk.nl
10
Veel klachten en verwarring Dit beleid heeft, behalve tot een flinke daling van de medicijnprijzen, ook tot veel klachten geleid van patiënten en apothekers. Het wisselen van merken leidt tot verwarring bij gebruikers. Die verwarring werkt het foutief gebruik van medicijnen in de hand. Meld uw ervaringen! Op de website van het Meldpunt Medicijnen kunt u (anoniem) uw ervaringen melden over het wisselen van medicijnen als gevolg van het preferentiebeleid. Het IVM is bijvoorbeeld benieuwd of u van medicijn gewisseld bent en of het gebruik van dit nieuwe middel heeft geleid tot:
verkeerd gebruik veranderde werking van het middel bijwerkingen tot het stoppen met het medicijn
Wat uw ervaring ook is, u kunt deze melden op www.meldpuntmedicijnen.nl/meldactie. Alle gemelde ervaringen worden binnen 3 werkdagen op de site van het Meldpunt Medicijnen getoond. Het IVM zal de ervaringen verwerken in een rapport. Medicijnen bij reuma Wilt u meer weten over medicijnen bij reuma? Het Reumafonds heeft hierover uitgebreide voorlichting.
www.rpvnopurk.nl
11
Vrijwilligers gevraagd voor de collecte van het Reumafonds in 2015. Het Reumafonds kan rekenen op zo'n 63.000 vrijwilligers, onder wie collectanten en ruim 5.500 collecteorganisatoren en wijkhoofden, die vaak ook meehelpen met collecteren. Mede dankzij het collectegeld kan het Reumafonds jaarlijks veel nieuwe onderzoeksvoorstellen inwilligen. Wetenschappelijk onderzoek is de sleutel tot genezing van reuma. In de afgelopen twintig jaar is dankzij het onderzoek spectaculaire vooruitgang geboekt in medicijnen en behandelmethoden. Hierdoor is de levenskwaliteit van mensen met reuma sterk verbeterd. Gelukkig is er ook meer maatschappelijke aandacht gekomen voor de gevolgen van reuma in het dagelijks leven. Help mee We zijn er alleen nog niet. Ondanks veel betere behandelingen en medicijnen zijn de meeste reumatische aandoeningen nog niet te genezen. Dat kan en moet anders. Help mee: uw inzet draagt bij aan een beter leven met reuma. En aan het bereiken van onze missie: reuma zo snel mogelijk de wereld uit. Collecte Reumafonds De eerstvolgende collecteweek is van 16 tot en met 21 maart 2015. Het Reumafonds voorziet U als vrijwilliger van praktische informatie en hulpmiddelen die helpen om de collecte in goede banen te leiden. U kunt ons als collectant hierbij ondersteunen door mee te helpen met deze collecte. Bellen of mailen met Marijke Willems van het bestuur. Zie colofon. Met 1 collectant per dorp en 5 in Emmeloord zijn we al tevreden.
Mutaties Nieuwe leden: mw. M. Berg van den-Vermeulen
Bossulaan 25
8301 BJ Emmeloord
dhr. W.Scheper
Pampuspad 4
8304 DS Emmeloord
mw. J.T. Uijt de Bogaardt
Kloppenburgstraat 10
8302 GH Emmeloord
www.rpvnopurk.nl
12
OPROEP
OPROEP
OPROEP
Het bestuur van de Reumapatiëntenvereniging Noordoostpolder-Urk is op zoek naar een persoon, mannelijk of vrouwelijk, die zorgdragend voor het secretariaat zitting wil nemen in het bestuur. De activiteiten bestaan uit het bijhouden van de ledenadministratie en het verwerken van de ingekomen en uitgaande post. Heel goed te doen. Met een positieve instelling en een nuchtere kijk op administratie is het een niet erg veel tijd vragende bezigheid. Ons bestuur bestaat nu, in complete samenstelling, uit 5 personen. Allen mensen die de Reumapatiëntenvereniging een warm hart toedragen. Een bestuur dat in goede harmonie en met veel plezier, zo nodig, 1 x per maand vergadert. Samen met o.a. een activiteitencommissie en mensen die het verenigingsblad 4 x per jaar verzorgen zijn er jaarlijks ca. 10 ledenactiviteiten. Activiteiten met een zeer divers karakter. Avonden met sprekers, met een reuma gerelateerde insteek, voeding, bewegingsactiviteiten, maar ook met een creatieve en ontspannende invulling. Een uitdaging voor U / jou? Neem gerust contact op met het bestuur. Informatie bij Wiebrand Vroom. Tel 0527 – 261502 06 5758 0374 Mail:
[email protected]
Vrijwilligers worden niet betaald. Niet omdat ze niet van waarde zijn, maar omdat ze onbetaalbaar zijn !
www.rpvnopurk.nl
13
Helpen spiertraining en vitamine D bij knieartrose? Voor mensen met knieartrose zijn sterke beenspieren heel belangrijk om klachten te verminderen. Sterke spieren kunnen de schokken opvangen wanneer het aangetaste kraakbeen dat niet meer kan. Hoe intensief de spierkracht bij mensen met knieartrose kan worden getraind, is nog niet bekend. Daarnaast kan misschien vitamine D de spieren extra versterken. Bewegingswetenschapper Arjan de Zwart onderzoekt daarom bij 220 artrosepatiënten in Reade Amsterdam of intensievere krachttraining en vitamine D inderdaad voor meer spierkracht zorgen.
Dat sterke beenspieren helpen om de klachten zoals pijn bij knieartrose te verminderen, blijkt uit diverse onderzoeken, onder andere ook gedaan bij Reade. Ook zijn er aanwijzingen dat vitamine D de spierkracht mogelijk extra verhoogt. 'Dat geldt dan voor mensen bij wie het vitamine D-niveau in het bloed aan de lage kant is', vertelt De Zwart. 'Als zij extra vitamine D nemen en gaan trainen, neemt de spierkracht misschien extra toe. Maar we willen dus ook heel goed kijken of intensievere krachttraining lukt bij artrosepatiënten en of de klachten van knieartrose daardoor afnemen.' Deelnemers van 55 tot 80 jaar met knieartrose Voor zijn onderzoek zoekt Arjan de Zwart 220 deelnemers met knieartrose. 'Wie mee wil doen, moet tussen de 55 en 80 jaar oud zijn. We doen onder andere een beginmeting van de spierkracht in de benen, zodat we later kunnen bepalen hoeveel de kracht is toegenomen. Via een eenvoudig bloedonderzoek stellen we ook het vitamine D-gehalte vast. Om het effect van de vitamine D-tabletten te meten, verdelen we de groep in tweeën. 110 mensen krijgen extra vitamine D, 110 mensen krijgen dit niet. Zij krijgen een placebo, oftewel tabletten met niets erin.' 6 maanden slikken, 3 maanden trainen Voordat alle deelnemers beginnen met het trainen van de beenspieren, is er een periode van 3 maanden waarin de vitamine D-pil of de neppil wordt geslikt. 'Na die eerste 3 maanden willen we graag weten of er misschien verschil te zien is tussen de mensen die wel en de mensen die niet vitamine D innemen. Dus meten we de spierkracht na de eerste periode zonder training. Daarna gaan de deelnemers trainen. Dat gebeurt 2 keer per week bij Reade in Amsterdam, onder begeleiding van ervaren fysiotherapeuten. 1 Keer per week trainen de deelnemers thuis met gewichten. Ook
www.rpvnopurk.nl
14
tijdens deze 3 maanden van trainen blijven de mensen hun tabletten slikken', aldus De Zwart. 'Dus in totaal 6 maanden.' Heeft harder trainen meer effect? 'Tijdens de 3 maanden van krachttraining verdelen wij de deelnemers opnieuw over 2 groepen', legt De Zwart verder uit. 'Sommige krijgen een wat minder zware training, zoals gebruikelijk is bij knieartrose, andere deelnemers een zwaardere. Wij zijn benieuwd of mensen met knieartrose zwaarder kunnen trainen en of dit zorgt voor een extra toename in spierkracht. Natuurlijk gebeurt dit veilig onder begeleiding. Na deze 3 maanden training worden de deelnemers opnieuw gemeten en moet duidelijk worden of intensiever trainen van de bovenbeenspieren - al dan niet in combinatie met vitamine D extra spierkracht oplevert. Belangrijk, omdat dit kan zorgen voor minder klachten en beperkingen door artrose.' Hoop dat de verwachtingen uitkomen Wetenschappelijk verantwoord onderzoek doen we om dingen zeker te weten zodat behandelingen beter worden. 'Ik hoop natuurlijk dat blijkt dat vitamine D in combinatie met intensiever trainen zorgt voor extra spierkracht', vertelt de onderzoeker. 'Dat zou een betere behandeling van knieartrose kunnen opleveren. Over een aantal jaren verwacht ik hier meer over te kunnen zeggen en hoop ik op dit onderzoek te promoveren. Deelnemers gezocht Bent u tussen de 55 en 80 jaar oud en heeft u knieartrose? Dan kunt u misschien meedoen aan het onderzoek van Arjan de Zwart bij Reade. Na een aantal tests wordt bepaald of u kunt deelnemen. Aanmelden kan via de website: www.reade.nl/videx. U kunt ook bellen met telefoon 020 589 63 87.
www.rpvnopurk.nl
15
“Geraffineerde suikers veroorzaken ontstekingen” Is er een relatie tussen voeding en reuma? De meeste artsen zeggen van niet. Internist prof. Dr. Hanno Pijl ziet zo’n verband wel. “Het gaat om recent onderzoek en we zien duidelijk een trend.” De oorzaken van reuma zijn niet bekend. Althans, dat is wat verantwoorde bronnen zeggen. Toch zijn er ook serieuze andere geluiden, zoals die van internist prof. Hanno Pijl van het LUMC. Hij doet onderzoek naar de relatie tussen voeding en ontstekingen. Zo’n relatie is aangetoond voor diabetes, maar ook bij andere chronische aandoeningen zoals reuma is hiervan sprake, stelt hij. “Het is recent onderzoek door een kleine groep geïnteresseerde wetenschappers, maar we zien wel duidelijk een trend: in vetweefsel zitten vaak ontstekingen en die ontstekingen kunnen gaan zwerven door het lichaam, ook naar de gewrichten,” vertelt de hoogleraar, die zelf een slank postuur heeft. Overgewicht is dus een risico voor ontstekingsreuma, zoals het trouwens ook een fysieke belasting kan zijn voor de gewrichten. Mensen met reuma, maar eigenlijk iedereen die gezond wil eten, moet daarom letten op zijn calorie-inname. En er is meer: “Het gaat ook om het type calorieën dat je binnen krijgt. De ene calorie is de andere niet.” Pijl legt uit: “Geraffineerde suikers, zoals het bekende suikerklontje, zijn niet goed. Hier is de suiker geheel ontdaan van alle vitaminen en vezels die er van nature mee verbonden zijn. Geraffineerde suikers worden razendsnel in het bloed opgenomen, waardoor de insulineproductie omhoog schiet. Uiteindelijk leidt dit in de lever tot verkeerde, verzadigde vetten.” Beter is het om natuurlijke suikers te gebruiken, zoals die in fruit, die trager in het bloed worden opgenomen. Er zijn meer stoffen waar iemand met reuma beter vanaf kan blijven. “Ons eten bevat omega-3- en omega-6-vetzuren. Van de eerste vetzuren weten we dat ze ontstekingen remmen, van de tweede dat ze ontstekingen bevorderen. Het zal duidelijk zijn dat iemand met reuma vooral omega-3vetzuren binnen moet zien te krijgen.” De goede vetzuren zitten vooral in vette vis, zoals zalm. De veranderingen in ons eetaanbod zijn in dat opzicht niet gunstig: “De voedingsindustrie zorgt voor steeds meer omega-6-vetzuren in ons eten. De balans met omega-3-vetzuren is verstoord.”
Omega-3-vetzuren Waar de meeste onverzadigde vetzuren een positief effect hebben op je cholesterol en verzadigde vetzuren een negatief effect, hebben omega-3-vetzuren geen effect op je cholesterolgehalte.
Omega-6-vetzuren Omega-6-vetzuren zijn meer-voudig onverzadigde vetzuren, het bekendste is linolzuur. Linolzuur komt veel voor, vooral in plantaardige oliën zoals zonnebloemolie, maïsolie en sojaolie, maar ook in margarine, bak- en braadvetten.
www.rpvnopurk.nl
16
Voedingscentrum Hanno Pijl erkent dat deze claims niet gemakkelijk te bewijzen zijn. “Voedingsonderzoek is extreem lastig uit te voeren. De effecten van afzonderlijke voedingsstoffen op de gezondheid zijn bijna niet te meten. Dan moet je een aantal proefpersonen drie maanden lang opsluiten, zodat je precies weet wat ze eten. De ene groep krijgt stof A in zijn voeding, de andere niet. En dan nog: dan weet je de effecten van één stof, terwijl er honderden zijn. Bovendien weet je dan alleen het effect na drie maanden, de vraag blijft hoe het werkt op langere termijn.” “Ook de standaardeis van dubbel blind onderzoek is bij voeding niet te handhaven. Onderzoekers én proefpersonen zien immers wat er op tafel komt, of het zou moeten gaan om onzichtbare additieven.” Pijl is lid van de Gezondheidsraad, die richtlijnen opstelt voor gezonde voeding. Deze richtlijnen zijn weer de basis voor de adviezen van het Voedingscentrum. Het proces van voedseladvisering kent Pijl dus van nabij: “De Gezondheidsraad kijkt naar de ‘evidence’, de onderbouwing van voedselclaims. De raad stelt daarbij als eis dat er minstens twee systematische evaluaties van onderzoeken moeten zijn om een conclusie op te baseren. Van recent onderzoek, zoals over ontstekingen in vetweefsel, bestaan zulke evaluaties nog niet. De richtlijnen steunen dus altijd op ouder onderzoek. Overigens zijn wij nu bezig de voedingsrichtlijn van de raad te herzien. Deze komt in 2015 uit.” Over wat gezond eten is, is weinig met zekerheid te zeggen. Desondanks durft Pijl mensen met reuma toch een voedingsadvies te geven. “Zelf ben ik erg gecharmeerd van het oerdieet, met voedingsmiddelen uit de tijd van vóór de landbouw. Het bevat de voedingsmiddelen die de aarde bedoeld heeft om te eten. Dus fruit, groente, noten, vlees en vis. Granen en melkproducten horen daar strikt genomen niet bij, al zijn die twee niet slecht voor ons, mits op natuurlijke wijze verwerkt. Het oerdieet heb ik zelf een tijd uitgeprobeerd. Een andere mogelijkheid is het mediterrane dieet, dat veel lijkt op het oerdieet. Hierin zijn wel granen opgenomen. Over deze wijze van eten is vrij veel bekend en het lijkt gunstig te zijn voor mensen met artritis.” Verder is het bij overgewicht natuurlijk goed om af te vallen. “Duurzaam afvallen is erg moeilijk, slechts een klein percentage slaagt daarin. Een integrale aanpak, met niet alleen aandacht voor eten en bewegen maar ook voor gedrag en stemming, geeft de beste resultaten.”
Het volgende nummer komt uit op donderdag 26 maart 2015
www.rpvnopurk.nl
17
AANMELDINGSFORMULIER Het lidmaatschap van de vereniging bedraagt € 15,00 per jaar. Het donateurbedrag is minimaal € 5,00 per jaar. Medeleden betalen € 15,00 per jaar. Bankrekeningnummer: NL50RABO0312019637 t.n.v. Rabobank Noordoostpolder en Urk Ik meld me aan als: LID
DONATEUR
MEDELID
AAN DE REUMAPATIENTENVERENIGING NOORDOOSTPOLDER EN URK Naam + Voorletters* ………………………………………………………………….M /V* Adres*…………………………………………………………………… Huisnr*………. Postcode / Plaats*………………………………………………………………………… Geboortedatum*…………………………………Telefoonnummer…………………………… E-mail:……………………………………………………………………………………… Datum:............................................Handtekening: ........................…………………. Betalen via automatische incasso Bij het niet betalen via automatische incasso wordt € 1,- administratiekosten in rekening gebracht. Uw rekeningnummer…………………………………………………………………….. (ALS LID VERMELDEN) Reumasoort……………………………………………………………………………….. Doet wel/niet mee aan groepstherapie (hier bedoelen we mee, zwemmen, hydro zwemmen, tai-chi, caesartherapie enz.). Zo ja aan:………………………………………………………………………………….. Bovenstaande bon invullen en opsturen naar de ledenadministratie: Marijke Willems-van Diemen Andijkstraat 34 8304 CR EMMELOORD Tel.: 0527-612988. Opzegtermijn van het lidmaatschap is 3 maanden. Schriftelijk opzeggen voor 1 januari, anders wordt het lidmaatschap automatisch voor een jaar verlengd.
www.rpvnopurk.nl
18