Collegeprogramma 2014 - 2018
Daadkrachtig Vooruit met een veranderende samenleving
Hoogkarspel, juli 2014
Inhoudsopgave
blz.
Inleiding
‘Daadkrachtig Vooruit met een veranderende samenleving’
3
Programma 1
Bestuur, organisatie en publieke dienstverlening
4
Programma 2
Openbare orde en veiligheid
6
Programma 3
Openbare ruimte en verkeersveiligheid
7
Programma 4
Bouwen en milieu
9
Programma 5
Ruimtelijke en economische ontwikkeling
10
Programma 6
Sociaal Domein
12
Programma 7
Welzijn, sport en cultuur
16
Thema
Financiën
18
Bijlage 1
Overzicht uitgangspunten coalitieakkoord ‘Dichtbij en daadkrachtig Drechterland’
19
Bijlage 2
Missie “Bewaren en laten zien …”
20
2
Daadkrachtig Vooruit met een veranderende samenleving Inleiding Voor u ligt het collegeprogramma 2014 – 2018 met de titel ‘Daadkrachtig Vooruit met een veranderende samenleving’. Daadkrachtig Nederland verandert en Drechterland verandert mee. We moeten en zullen dan ook alert zijn op wat er op ons afkomt. We gaan op zoek naar de kansen en mogelijkheden die deze veranderingen bieden. In dit collegeprogramma is per programma in 55 concrete doelstellingen aangegeven wat we willen bereiken in de komende jaren. Vooruit Het collegeprogramma is de uitwerking van het coalitieakkoord 2014 – 2018 ‘Dichtbij en Daadkrachtig Drechterland’ (bijl. 1). In dit programma laten we zien dat Drechterland – ondanks de financiële onzekerheden die er zijn – de ambitie heeft om zich te blijven ontwikkelen. We doen dit vanuit de kaders van de gemeentelijke missie ‘Bewaren en laten zien’ (bijl. 2): acht kernen, een open landschap en een eigen mentaliteit. We willen vooruit ! Met een veranderende samenleving ‘Daadkrachtig vooruit gaan’, kan de gemeente niet alleen. Daar hebben we iedereen voor nodig In de eerste plaats de burgers van Drechterland, maar ook de instellingen en het bedrijfsleven. Iedereen krijgt de mogelijkheid om mee te doen, om te participeren in de samenleving. Daarom hebben we aan dit collegeprogramma de ondertitel ‘… met een veranderende samenleving’ meegegeven. Participatie is de rode draad in dit collegeprogramma. Wat betekent dit concreet ? - we staan voor een actief en daadkrachtig kernenbeleid; - we willen dat er weer gebouwd gaat worden in Drechterland; - we bieden meer mogelijkheden voor de ontwikkeling van recreatie en toerisme; - we willen onze financiën ook op de langere termijn goed op orde hebben en zullen hiervan inzicht geven aan de raad; - ondernemers krijgen de ruimte om zich te ontwikkelen; - onze organisatie is dienstbaar aan de samenleving; - we zorgen ervoor dat verantwoorde zorg wordt geleverd aan wie zorg nodig heeft; - we zijn een constructieve partner bij de samenwerking met de andere gemeenten in de regio.
We beseffen dat er grote (financiële) uitdagingen voor ons liggen. Toch gaan wij in deze periode met een positief vertrouwen aan de slag. Wij pakken de uitdaging op om alle 55 doelstellingen uit dit collegeprogramma aan het eind van ‘deze rit’ daadwerkelijk te hebben gerealiseerd. Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Drechterland, Rob van der Riet Vincent Reus
Dirk te Grotenhuis George Besseling 3
Programma 1
Bestuur, organisatie en publieke dienstverlening
Uitgangspunten
Burgerparticipatie We vinden het belangrijk om ruimte te laten voor initiatieven van burgers, ondernemers en maatschappelijke ondernemers. (Coalitieakkoord: 1) Het vertrouwen in de overheid is in de afgelopen jaren teruggelopen. We gaan dit verbeteren en gaan burgerparticipatie hanteren als uitgangspunt bij de totstandkoming van al ons beleid. Burgerparticipatie gaat (veel) verder dan inspraak. Bij burgerparticipatie dagen we burgers uit om zelf in actie te komen. Waar mogelijk faciliteren we dit. We kijken speciaal naar de mogelijkheden van burgerparticipatie in de kernen. Hoe zien de inwoners hun kernen, wat is er nodig en vooral ook: wat kunnen zij zelf ondernemen om hun wensen en ideeën te realiseren? Het zwaartepunt komt hierbij in eerste instantie te liggen bij de kleinere kernen. Beleid Beleidsdoelstellingen worden helder en concreet geformuleerd, periodiek geëvalueerd en indien nodig bijgesteld. Externe onderzoeken worden beperkt. (Coalitieakkoord: 2) We beperken het aantal beleidsnota’s en -notities dat wordt geschreven en de omvang daarvan. Als een beleidsnota wordt gemaakt, dan gaat het altijd om integraal beleid. Dit integrale beleid is geënt op het kernenbeleid en is gericht op het behouden en bevorderen van de leefbaarheid van onze kernen. Gemeenschappelijke regelingen Het behoud van de eigen autonomie van onze gemeente staat voorop, omdat het bestuur daardoor dichtbij de burgers blijft. De positie van de gemeenteraad ten opzichte van de gemeenschappelijke regelingen wordt versterkt. (Coalitieakkoord: 3) Personeel De nieuwe SED-organisatie kan op de personeelskosten ten opzichte van 2013 een efficiencykorting bereiken van minimaal 5%. (Coalitieakkoord: 4) Door de vorming van de SED-organisatie wordt financieel voordeel behaald. In de SEDbegroting 2015 is reeds rekening gehouden met een efficiencykorting van 5%. Daarnaast zijn wij voornemens om in 2016 nog een extra taakstellende bezuiniging op te leggen van 2,5%. Ook in de volgende jaren zullen wij jaarlijks bezien of een verdere efficiencykorting mogelijk is. (De reguliere CAO-aanpassingen zullen wij hierbij buiten beschouwing laten.) Dienstverlening Wij zetten in op een betere dienstverlening voor onze inwoners. In het SEDdienstverleningsconcept wordt een visie gegeven op dienstverlening. Een goede dienstverlening kenmerkt zich door: 4
-
een snelle reactie; de informatie die wordt gegeven is juist; er wordt meegedacht met de klant; er worden digitale diensten aangeboden.
Wij gaan daarbij nadrukkelijk uit van de behoefte van de klant. De openingsuren van het gemeentehuis worden aangepast aan de behoeften van de bevolking. Ook de digitale dienstverlening van de gemeente maken we beter. Meer producten zullen wij via de website van de gemeente aanbieden. We zien het ook als een ambitieuze uitdaging om de website interactiever te maken.
Doelstellingen 1. We stellen in 2015 een Actieprogramma Burgerparticipatie op en geven daarmee verder vorm aan burgerparticipatie. Vooraf leggen wij een kaderstellende startnotitie voor aan de gemeenteraad met daarin de inhoudelijke en financiële uitgangspunten van het Actieprogramma. 2. Inwoners van onze gemeente betrekken wij bij de totstandkoming en uitvoering van beleid. Het gemiddelde oordeel van de burger als partner van de gemeente is daardoor eind 2017 gestegen van 5,9 naar 6,2 (onderdeel D uit de rapportage ‘Waar staat je gemeente’). 3. Iedere beleidsnota heeft een maximale omvang van tien A4-tjes. Alle doelstellingen en aanbevelingen zijn concreet en uitvoerbaar. Zo nodig wordt – voordat een beleidsnota wordt gemaakt – een startnotitie geschreven. De maximale omvang hiervan is één A4-tje. 4. We gaan terughoudend om met de inhuur van extern personeel. Alleen als kennis en kunde niet aanwezig is binnen de eigen organisatie, is inhuur op specifieke projecten mogelijk. De besluitvorming hierover zal altijd via het college lopen. 5. Wij versterken de positie van de gemeenteraad ten opzichte van de gemeenschappelijke regelingen door regelmatige en vroegtijdige actieve informatieverstrekking (bijvoorbeeld via themabijeenkomsten – in aanwezigheid van vertegenwoordigers van de gemeenschappelijke regelingen – en afzonderlijke nieuwsbrieven). 6. Wij streven naar een extra efficiencykorting op de personeelskosten van de SEDorganisatie met 2,5% in 2016. Ook in latere jaren willen we bezien of een verdere efficiencykorting haalbaar is. 7. Per 1 januari 2015 (de datum van de start van de SED-organisatie) is het Klantcontactcentrum (KCC) gerealiseerd en gaat de dienstverlening van burgerzaken in Drechterland naar één locatie. 8. Aan het eind van deze collegeperiode wordt 80% van de vragen die bij de gemeente binnenkomen, in één keer door het KCC afgehandeld. 9. Aan het eind van deze collegeperiode is 80% van alle formulieren voor de bevolking digitaal beschikbaar. 10. We verbeteren en moderniseren de inhoud en verruimen de mogelijkheden van de website van de gemeente en zorgen voor uitgebreide publieksvoorlichting over zaken die via deze website geregeld kunnen worden. 11. We inventariseren bij onze burgers en bedrijven wat de gewenste openingsuren van het gemeentehuis zijn en passen het beleid hierop aan.
5
Programma 2
Openbare orde en veiligheid
Uitgangspunten
Burgerparticipatie Burgers spelen steeds vaker een actieve rol bij initiatieven die gericht zijn op de openbare orde en veiligheid. Wij denken aan projecten als Burgernet, NL-Alert, de AED’s (Automatische Externe Defibrillator), enz. De mogelijkheden om op deze wijze te participeren, breiden wij uit. Verder onderzoeken we de mogelijkheden van programma’s als wijkmediation en eigen kracht-conferenties om te komen tot een betere leefbaarheid in de kernen. Escalatie in een conflict kan hierdoor worden voorkomen. Evenemententerrein Op dit moment ontbreekt in onze gemeente een centrale plek waar grote evenementen kunnen plaatsvinden. Omdat we initiatieven van burgers om (grootschalige) activiteiten te organiseren willen faciliteren, onderzoeken we of het haalbaar is om hiervoor een centraal evenemententerrein aan te wijzen.
Doelstellingen 12. In samenwerking met onze partners (de woningcorporaties en de politie) zorgen we voor 10% meer deelname door onze burgers aan NL-Alert en Burgernet en 10% meer opgeleide AED-vrijwilligers. 13. Bij problemen tussen burgers wordt gekeken of de instrumenten wijkmediation en eigen kracht-conferenties ingezet kunnen worden. 14. We onderzoeken de haalbaarheid van de aanwijzing van een centraal evenemententerrein in onze gemeente.
6
Programma 3
Openbare ruimte en verkeersveiligheid
Uitgangspunten
Burgerparticipatie Samen met onze inwoners zoeken wij naar een op maat gerichte, duurzame en betaalbare inrichting van de openbare ruimte. (Coalitieakkoord: 7) Beperkte financiële middelen maken het noodzakelijk om keuzes te maken over de kwaliteit van het onderhoud van het openbaar groen. Ons streven blijft er op gericht om uit te gaan van beeldkwaliteit B. Wanneer bewoners in hun wijk kiezen voor een hogere beeldkwaliteit, zullen wij hen daarbij faciliteren. De gemeente stelt hier dan geen extra middelen voor beschikbaar. Openbare ruimte Goede investerings- en onderhoudsplannen liggen ten grondslag aan alle investeringen die we doen in de openbare ruimte (wegen, openbaar groen, verlichting, enz.) De hoogte van deze voorzieningen dient gelijke pas te lopen met de meerjarenplannen voor de investeringen, het beheer en de uitvoering. Ook bij de totstandkoming van nieuwe speelterreinen gaan wij uit van burgerparticipatie. Als er plannen zijn op dit gebied, worden deze op basis van onderzoek en in samenspraak met de bevolking geformuleerd. Het begrip speelterreinen leggen wij ruim uit. Dit houdt in dat – als hier behoefte aan is – ook aandacht geven aan het gebruik van de buitenruimte door ouderen. Wij maken met de gemeenten Stede Broec en Enkhuizen een kwaliteitsslag ten aanzien van het gegevensbeheer. Doelstelling is optimalisering van het beheer van de openbare ruimte. Verkeer Wanneer de gemeenten Enkhuizen en Stede Broec hierin meegaan, ontwikkelen we een gezamenlijke visie op gemeentegrensoverschrijdende onderdelen van verkeer en vervoer. Wij denken dan aan openbaar vervoer, fietsroutes, vrachtverkeer in de kernen en de inrichting en veiligheid van de doorgaande wegen. We bevorderen de verkeersveiligheid en reageren flexibel op verzoeken van onze inwoners. Water en recreatie Bij het vormgeven van de openbare ruimte is het open karakter van het landelijk gebied van onze gemeente leidend. (Coalitieakkoord: 8) We zijn trots op het karakter van onze gemeente, het open landschap. De doorkijkjes, de Westfriese Omringdijk en de rust worden met recht geroemd. Het is daardoor dan ook goed recreëren in Drechterland. We stellen onze gemeente open voor recreatie, zonder de kwaliteit geweld aan te doen. (Zie verder onder programma 5). Zo zorgen we ervoor dat Drechterland zijn karakter behoudt. Als er knelpunten zijn in de doorvaarbaarheid van de vaarroutes, dan pakken we die voortvarend op. Waar mogelijk leggen we ecologische oevers aan.
7
Doelstellingen 15. Burger- en bedrijvenparticipatie wordt mogelijk bij het onderhoud van gemeentelijk groen. Wij denken dan onder meer aan sponsoring. 16. Er komt een beheer- en uitvoeringsplan speelterreinen. 17. Binnen de huidige financiële kaders bevorderen we bij vervanging van de openbare verlichting het toepassen van LED-verlichting. 18. Noodzaak, kwaliteit en kosten van de rode fietsstroken zullen we afzetten tegen de mate waarin deze stroken bijdragen aan de verkeersveiligheid. 19. Wij bevorderen dat ouders hun kinderen zo veel mogelijk lopend en per fiets naar school begeleiden. De bewustwordingsactie ‘verkeersslang’ zullen wij herhalen. 20. We reageren flexibel op initiatieven van de bevolking die de verkeersveiligheid bevorderen. (Een voorbeeld hiervan is het realiseren van een veilige oversteek bij het fietspad De Vliegende Faam.) 21. Marktpartijen die voorvloeien uit de betreffende aanbesteding krijgen de mogelijkheid om na overleg openbare oplaadpalen te plaatsen voor het opladen van elektrische auto’s. Burgerinitiatieven en provinciaal beleid op dit gebied ondersteunen wij. 22. Al onze vaarroutes zijn voldoende op diepte. Het baggerplan is hier op afgestemd. 23. Wij willen het beheer en het onderhoud van ‘stedelijk water’ overdragen aan het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. 24. We creëren op een aantal plaatsen in onze gemeente ecologische oevers. De locaties hiervan worden nog bepaald.
8
Programma 4
Bouwen en milieu
Uitgangspunten
Bouwen en Welstand We kiezen voor een snellere vergunningverlening. Dit betekent: kortere procedures en lagere kosten. Dit houdt onder meer in dat we ons gaan beraden op de rol van de welstandscommissie. Nu gaan nog alle bouwplannen naar de welstandscommissie, door het invoeren van de ambtelijke toets willen we dit met 50% verminderen. Dit betekent dat er in die gevallen geen welstandskosten voor de aanvrager zijn. De regels op het gebied van bouwen en wonen moeten uitvoerbaar en handhaafbaar zijn. Daarom kiezen we ervoor om het handhavingsproces LEAN te maken. Waar mogelijk passen we de gemeentelijke beleidskaders aan (denk bijvoorbeeld aan toegangspoorten en schuttingen). Bij het toezicht op nieuwbouw en bestaande bouw gaan we digitaal toezicht invoeren. Dit levert tijdwinst, maar vooral kwaliteitsverbetering op. Vooraf willen we bekijken of regionale afspraken hierover mogelijk zijn. Arbeidsmigranten Eind 2013 is het project Kompas afgerond. Dit betekent niet dat het probleem rond de huisvesting van arbeidsmigranten daarmee is opgelost. Wij blijven ons in regionaal verband inzetten voor meer en betere huisvestingsmogelijkheden voor arbeidsmigranten. Daar waar mogelijk, spelen wij ook binnen de eigen gemeentegrenzen hier een actieve rol in. Zorgwoningen Ook via onze bestemmingsplannen spelen we in op de veranderende wensen vanuit de samenleving. Dit houdt onder meer in dat we bevorderen dat er meer geschikte woonvormen komen waardoor mensen langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Wij denken dan onder meer aan de bouw van mantelzorgwoningen (zoals kangoeroewoningen) en aan verruiming van de mogelijkheden om op eigen terrein een (tijdelijke) wooneenheid te mogen plaatsen. Als landelijke regelgeving dit mogelijk maakt, zorgen we ervoor dat dit vergunningsvrij kan worden gerealiseerd. De belangen van omwonenden wegen we daarbij mee. Waar nodig zetten wij het middel burenakkoord in.
Doelstellingen 25. 50% van de aanvragen voor een omgevingsvergunning gaan niet meer naar de welstandscommissie, maar worden ambtelijk getoetst. Eenvoudige bouwvergunningen worden binnen een week verstrekt. 26. Wij zetten ons in voor meer en betere huisvestingsmogelijkheden voor arbeidsmigranten, zowel in onze eigen gemeente als in de regio. 27. Door verruiming van de bestemmingsplannen maken we het mogelijk dat er meer specifieke mantelzorgwoningen worden gerealiseerd waardoor mensen langer zelfstandig kunnen blijven wonen.
9
Programma 5
Ruimtelijke en economische ontwikkeling
Uitgangspunten
Economie Wij vinden het belangrijk om ruimte te laten voor initiatieven van burgers, ondernemers en maatschappelijke organisaties. (Coalitieakkoord: 1) De agrarische sector krijgt voldoende mogelijkheden om in te spelen op schaalvergroting en nieuwe trends. (Coalitieakkoord: 10) Aan bedrijven bieden wij de mogelijkheid van doorontwikkeling. Dit houdt voor ons in dat ondernemers die hun bedrijf willen uitbreiden of zich in Drechterland willen vestigen, hiervoor ook daadwerkelijk in Drechterland terecht kunnen. Dit geldt tevens voor de agrarische sector. Planologie. Op vragen vanuit de bevolking zullen we op een flexibele manier reageren. Verder nemen we de verdere uitwerking van de plannen Reigersborg III en Reigerborg V op een flexibele manier ter hand. Wij staan er voor open dat er – zo mogelijk – in alle kernen wordt gebouwd. Dit betekent onder meer dat we bestaande inbreilocaties zullen benutten. Duurzaamheid. Wij faciliteren initiatieven op het terrein van de duurzaamheid en werken aan bewustwording. Bij het opstellen van gemeentelijke plannen stellen wij altijd de vraag of en op welke wijze de duurzaamheidsaspecten zijn verwerkt. (Coalitieprogramma: 12) Bij de ontwikkeling van nieuwbouwplannen zetten wij in op duurzame ontwikkeling en het gebruik van duurzame technologieën. Beschikbare subsidies voor duurzaamheid gaan wij meer benutten. Door gebruik te maken van energiesubsidie uit het SER-akkoord, kunnen we tot en met 2016 een goed en onafhankelijk energieloket inrichten voor onze burgers. Ook willen wij in het loket aandacht besteden aan subsidiemogelijkheden voor energiebesparende maatregelen in de linten of bij monumenten. Nu Drechterland Millenniumgemeente en Fairtradegemeente is, willen wij een vast aanspreekpunt bij de gemeente voor duurzaamheid. Grondbeleid. De huidige grondposities worden beoordeeld op hun realisatiemogelijkheden en indien nodig worden gronden afgestoten. (Coalitieprogramma: 9) Niet alleen gronden, maar ook overbodig vastgoed dat wij in eigendom hebben, stoten we af.
10
Centrumplan. Bij de realisering van het gemeentehuis worden waar mogelijk versoberingen doorgevoerd. (Coalitieakkoord: 16) Onderdeel van het centrumplan is de bouw van het nieuwe gemeentehuis. Bij de aanbesteding van de inrichting is functionaliteit de norm. Wij gaan ervan uit dat door een gunstige aanbesteding van de inrichting een bezuiniging van 15% op het beschikbare budget mogelijk is. Wanneer dat niet lukt, zal deze bezuiniging elders in het inrichtingsbudget gevonden worden. Recreatie In het landelijk gebied worden toerisme en recreatie bevorderd. (Coalitieakkoord: 11) Drechterland is het centrum van recreëren in een natuurlijke omgeving. De Westfriese Omringdijk en haar omgeving biedt volop mogelijkheden voor toerisme en recreatie. We zijn van plan om deze mogelijkheden (meer) te ontwikkelen. We leggen nieuwe wandel- en fietsroutes aan en zullen bestaande routes verbeteren.
Doelstellingen 28. Als bedrijven hieraan behoefte hebben, ondersteunen we de totstandkoming van een regionaal bedrijvenloket, waarin de Drechterlandse bedrijven contact-functionaris een rol speelt. Bedrijven kunnen hier met al hun vragen terecht. 29. We stimuleren de totstandkoming van parkmanagement op onze industrieterreinen. 30. Het economisch beleidsplan met het bijbehorende uitvoeringsplan voeren we volgens de opgestelde planning uit. 31. Beperkte uitbreiding van de bedrijventerreinen maken wij mogelijk (mits passend in de regionale plannen en afspraken). 32. De plannen Reigersborg III en Reigersborg V gaan we – op basis van onze lokale woonvisie – vraaggestuurd invullen. 33. Wij onderzoeken de mogelijkheid om de groenstrook achter de Padland als bouwgrond te bestemmen. 34. Wij zullen samen met de RUD de klimaatvisie 2010 – 2014 actualiseren. 35. Wij kiezen voor de inzet van collectieve energievoorzieningen, zoals zonnepanelen en de mogelijkheid van koude-warmteopslag. 36. Wij stellen een duurzaamheidcoördinator aan, voor gemiddeld 6 uur per week. De Stichting Drechterland Mondiaal blijven wij ondersteunen met een vaste jaarlijkse subsidie. 37. We vinden een bestemming voor de gronden aan de Houterweg in Hoogkarspel. 38. We bezuinigen 15% op de inrichtingskosten van het nieuwe gemeentehuis. 39. We onderzoeken of het realiseren van een botenhelling bij het Driebangemaal aan de Zuiderdijk haalbaar is. 40. We optimaliseren de wandelroute van Wijdenes naar Schellinkhout en onderzoeken de mogelijkheden om er een fietspad van te maken.
11
Programma 6
Sociaal domein
Uitgangspunten
Participatiewet Het huidige stelsel van sociale zekerheid is te weinig activerend. De eigen kracht en mogelijkheden van mensen worden onvoldoende benut. Hierdoor worden er onvoldoende mensen naar werk geleid. Een antwoord hierop is de Participatiewet. Deze treedt in werking per 1 januari 2015. De Participatiewet voegt diverse bestaande wetten samen (WWB, WSW en deels Wajong). Er is dan één regeling waarop mensen aanspraak kunnen maken op een uitkering en om mensen naar werk te begeleiden. Werkorganisatie Westfriesland (WOW) De zeven gemeenten in Westfriesland zijn druk bezig om samen met Op/Maat de Werkorganisatie Westfriesland op te richten. De werkorganisatie heef tot doel de inwoners van Westfriesland naar vermogen te laten deelnemen aan de reguliere arbeidsmarkt. De Werkorganisatie brengt werkzoekenden en werkgevers bij elkaar en biedt waar nodig begeleiding. Werkzoekenden die niet zelfstandig in hun onderhoud kunnen voorzien, kunnen aanspraak maken op een uitkering. De doelen van de Werkorganisatie zijn: 1. betere dienstverlening; 2. anders denken en werken (eerst aan werk denken, lukt dit niet dan pas komt een uitkering in beeld); 3. efficiëntere uitvoering en effectievere uitvoering; 4. uniformiteit en samenhangende aanpak in beleid en uitvoering; 5. heldere en logische koppeling met andere dienstverleners (zoals zorg, veiligheid en onderwijs). De Werkorganisatie verzorgt de beleidsontwikkeling, beleidsbepaling en uitvoering aangaande de Participatiewet. Jaarlijks zal voor de vaststelling van het beleid - alsmede de beleidsevaluatie - de raad informerend en adviserend worden betrokken. Minimabeleid De bijzondere bijstand wordt niet door de WOW uitgevoerd, maar door de gemeente zelf. Hierdoor kunnen wij ons eigen minima- en armoedebeleid vormgeven en uitvoeren. Met ons minimabeleid willen we bereiken dat mensen de regie over hun leven (weer) in eigen hand nemen. De verantwoordelijkheid ligt primair bij henzelf. Ons beleid is er op gericht om dit daadwerkelijk te faciliteren. Wanneer iemand een grote afstand heeft tot de arbeidsmarkt, kunnen voorwaarden worden opgelegd om beschikbaar te zijn voor andere werkzaamheden of taken. Het kan dan gaan om taken in het sociaal domein. Wellicht bieden deze ervaringen een opstapje naar regulier werk. Transities Sociaal Domein Wij pakken de transities in het sociaal domein voortvarend aan; de menselijke maat staat voor ons centraal. De behoeften van de zorgvragers zijn daarbij leidend. (Coalitieakkoord: 13)
12
De beschikbare budgetten worden overeenkomstig hun doel gebruikt. (Coalitieakkoord: 14) Vanaf 1 januari 2015 worden wij verantwoordelijk voor de taken begeleiding (individueel en in groepsverband) vanuit de AWBZ. Deze taken worden overgeheveld naar de Wmo. Deze overheveling gaat gepaard met een korting van 25% op het budget. Daarnaast vindt een korting van 40% plaats op het budget voor hulp bij het huishouden. Desondanks streven we ernaar om uit te komen met de budgetten voor ‘zorg’. Om dit te kunnen realiseren, zijn duidelijke en scherpe beoordelingscriteria nodig. Ons beleid is erop gericht dat mensen zo lang en zo zelfstandig mogelijk kunnen functioneren in hun eigen woonomgeving. Wij leveren een bijdrage aan de zelfredzaamheid en participatie van de cliënt. De nadruk ligt hierbij niet meer op het compenseren van een gebrek, maar op het versterken van de zelfredzaamheid en participatie. Dit moet gerealiseerd worden met maatwerkvoorzieningen (zorg op maat), als er geen of onvoldoende mogelijkheden zijn vanuit de eigen woon- en leefomgeving. Het uitgangspunt daarbij is dat de voorzieningen terecht komen bij de burgers die het niet zelf kunnen regelen en betalen. Dit betekent ook dat we geen ‘schrijnende situaties’ de deur zullen wijzen; we laten niemand in de kou staan. Kernenbeleid Centrale uitdaging wordt op welke wijze wij de infrastructuur zo kunnen inrichten dat mensen hun eigen hulpvraag goed kunnen uitzetten. Waar mogelijk faciliteren we dat. Zo bevorderen we dat er meer geschikte woonvormen komen waardoor mensen langer zelfstandig blijven wonen. Wij denken dan aan de bouw van mantelzorgwoningen (zoals kangoeroewoningen) en aan verruiming van de mogelijkheden om op eigen terrein een (tijdelijke) wooneenheid te mogen plaatsen (zie ook bij programma 4). We bevorderen dat er slimme combinaties worden gemaakt bij de dagbesteding. Dit betekent verschillende doelgroepen en dagbesteding dicht bij huis. Burgerparticipatie De komende jaren kenmerken zich door grote veranderingen. De gemeente krijgt de verantwoordelijkheid voor jeugdzorg, AWBZ, participatie en Passend Onderwijs. Om aan te sluiten bij de behoefte van burgers, zullen we - bij de totstandkoming van ons beleid - vooral goed luisteren naar onze inwoners en hen hierbij meer betrekken. In een sterke samenleving telt iedereen mee en doet ook iedereen mee. Waar hebben onze inwoners behoefte aan ? De gemeente stimuleert en biedt ruimte voor ontwikkeling van de eigen kracht van de samenleving: organisaties, verenigingen, kerken, kernen en buurten. Als de mogelijkheden van het eigen netwerk niet toereikend zijn, wordt professionele hulp geboden. Jeugd en hulpverlening. Vanaf 1 januari 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor bijna alle hulp en ondersteuning aan inwoners van Drechterland, die het alleen niet redden. De decentralisaties bieden kansen om op lokaal niveau de ondersteuning dichter en meer op maat bij de inwoners te organiseren. De decentralisaties brengen door deze veranderingen met zich mee, dat de begroting van de gemeente fors groeit. Tegelijkertijd gaan de decentralisaties gepaard met korting op de budgetten. We hebben dus de taak met minder middelen op een vernieuwende manier passende ondersteuning te organiseren voor die inwoners die dat echt nodig hebben. De ondersteuning pakken we integraal op, op maat en met de inwoner zelf aan het stuur. De vraag van de inwoner staat centraal. Er wordt ingezet op eigen verantwoordelijkheid en eigen kracht. 13
Bij dit nieuwe stelsel gaan we meer kijken naar wat iemand wel kan (naar kansen), in plaats van wat iemand niet kan (naar problemen). Ook wordt bekeken of en hoe het informele netwerk ingezet kan worden. Maar hoe dan ook blijven we een vangnet bieden voor wie dat nodig heeft. Niet iedereen heeft immers voldoende eigen kracht of een sterke omgeving om zelf de regie te voeren. We zetten – indien nodig - vooral in op het aanbieden van meer preventieve maatregelen. Wat we op het gebied van jeugdhulpverlening lokaal kunnen organiseren, doen we ook lokaal. Alleen wat regionaal moet, voeren we regionaal uit. De inzet van duurdere vormen van jeugdhulp proberen we daar waar mogelijk te voorkomen. De decentralisaties vragen om een nieuwe inrichting van het hele sociale domein. Om dit te realiseren, zetten we een gebiedsteam in. In dit team zitten professionals vanuit verschillende disciplines en met diverse expertise, die snel en zo efficiënt mogelijk hulpverlening kunnen bieden. Zij vormen met elkaar een nieuw team dat voor iedere hulpvraag een passend aanbod levert op het gebied van jeugdzorg, AWBZ en Werk en Inkomen. Dicht bij huis en laagdrempelig. Eén van de vaste partners die deel uit maakt van dit gebiedsteam is het algemeen maatschappelijk werk. Het AMW zorgt voor een naadloze aansluiting tussen licht ambulante hulp en specialistische hulp. Integrale kindercentra Het concept integrale kindercentra wordt verder ontwikkeld waardoor de leefbaarheid in de kernen op peil kan blijven. (Coalitieakkoord: 6) Elke school werkt nauw samen met voorschoolse voorzieningen: een peuterspeelzaal of de kinderopvang. Wij streven naar een kwalitatieve en integrale samenwerking tussen het onderwijs en deze voorschoolse voorzieningen, zodat kinderen zonder achterstand aan hun schoolcarrière kunnen beginnen. Ook de jeugdzorg heeft hier een rol in. In deze collegeperiode zullen wij een besluit nemen over de toekomst van het peuterspeelzaalwerk. Deze werksoort wordt geïntegreerd in het basisonderwijs, danwel in de kinderopvang. Passend onderwijs Kinderen krijgen de kans om mee te doen in de samenleving en een zo goed mogelijke opleiding te volgen. Kinderen krijgen onderwijs zoveel mogelijk dicht bij huis, met de eventuele ondersteuning die daarvoor nodig is. Een sluitend netwerk door goede samenwerking met alle partners op het gebied van jeugd (onderwijs, voorschool, zorg en ondersteuning) zorgt ervoor dat alle kinderen in beeld zijn. Dit sluit aan bij de uitgangspunten van Passend Onderwijs en de transitie Jeugdzorg. Basisonderwijs In de meeste kernen loopt het aantal leerlingen van de basisscholen terug. Dit vraagt om een integraal kernenbeleid, waarbij naast onderwijs ook andere beleidsonderdelen een rol spelen (sport, cultuur, dorpshuizen, enz.) Waar nodig en mogelijk zal de gemeente hierin actie ondernemen. Hoewel wij beseffen dat een onderwijsfusie primair de verantwoordelijkheid is van beide schoolbesturen, zullen wij een samengaan van de beide basisscholen in Westwoud bevorderen. Ook de onderwijssituatie in de andere kernen zullen wij betrekken bij het kernenbeleid.
14
Doelstellingen 41. Wij streven naar een extra uitstroom van cliënten van 10% van het gemiddelde aantal van de afgelopen vier jaar. 42. Wij willen de diverse vormen van doelgroepenvervoer (leerlingenvervoer, WMOvervoer) combineren en onderzoeken de mogelijkheden daarvan. 43. In het Actieplan Burgerparticipatie (zie programma 1) besteden wij aandacht aan de vraag hoe wij de infrastructuur van de dorpen zo kunnen inrichten dat zorgvragen zoveel mogelijk in de kernen worden uitgezet en opgelost. 44. Wij realiseren een integraal gebiedsteam, bestaande uit professionals vanuit verschillende disciplines. 45. Wij willen dat bij iedere school in onze gemeente er een voorschoolse voorziening is. Hierdoor ontstaan integrale kindercentra. 46. Wij nemen een besluit over de toekomst van het peuterspeelzaalwerk; integratie bij het onderwijs danwel bij de kinderopvang. 47. Het samengaan van de beide basisscholen in Westwoud zullen wij – voor zover mogelijk – bevorderen.
15
Programma 7
Welzijn, sport en cultuur
Uitgangspunten
Sport en cultuur Drechterland heeft een rijk verenigingsleven. Veel inwoners nemen hier aan deel. Wij willen deze deelname minimaal handhaven en zo mogelijk uitbreiden. Voor ons vormen de werkgebieden sport en cultuur dan speerpunt van ons beleid. Investeren in sport is investeren in de leefbaarheid van de veranderende samenleving. Op termijn verdienen investeringen in sport zich terug doordat sport direct of indirect bijdraagt aan het voorkomen of terugdringen van maatschappelijke en gezondheidsproblemen. De komende jaren zullen combinatiefunctionarissen zich met name richten op goed bewegingsonderwijs op alle basisscholen en op sportstimulering voor jeugd en ouderen. Op deze manier kan de inzet van combinatiefunctionarissen bij sport leiden tot minder WMOuitgaven. Subsidiëring van verenigingen bevordert de deelname hieraan. Binnen het subsidiebeleid worden de komende jaren nieuwe beleidskeuzes gemaakt. In ieder geval wordt het proces voor het verlenen van subsidies in de komende jaren aanzienlijk verkort (LEAN gemaakt). Bij de subsidiëring van cultuur (waaronder muziek en bibliotheekwerk) zullen wij nadrukkelijker afwegen wat – ten opzichte van de kosten – de culturele meerwaarde hiervan is. Het gemeentehuis wordt het middelpunt van de gemeenschap. Ook derden kunnen hier hun activiteiten organiseren. Eventuele meerkosten brengen we in rekening. Kernenbeleid Binnen de financiële mogelijkheden doen wij het maximale om de bestaande voorzieningen in de kleine kernen te handhaven. Initiatieven van de inwoners worden hierbij gefaciliteerd. Wij willen een kernenbeleid formuleren. (Coalitieakkoord: 5). Wij constateren dat inwoners steeds vaker zelf de verantwoordelijkheid willen nemen voor maatschappelijke vraagstukken in de kernen. Dit gebeurt veelal vanuit de overtuiging dat zij weten wat er in het eigen dorp speelt en dat dit bijdraagt aan snellere en betere oplossingen dan ‘wachten op de overheid’. Deze vorm van burgerparticipatie willen we door inspraak en overleg verder uitbreiden. We zullen dat met name toepassen bij de totstandkoming van het integraal kernenbeleid. Voor dit kernenbeleid maken we een startnotitie. Het bestaande beleid op het gebied van ouderen, sport, cultuur en jeugd en jongeren zullen wij hierin opnemen. Waar nodig zal dit bestaande beleid herijkt worden. Ook het onderzoeksrapport van de Rekenkamercommissie ‘Beheer gemeenschapsaccommodaties’ zullen wij hierbij betrekken. Op voorhand constateren wij dat het aantal sport- en sociaal-culturele accommodaties momenteel ruim voldoende is. We onderzoeken daarom welke mogelijkheden er liggen om accommodaties te saneren of af te stoten. Door herschikking van accommodaties denken wij financiële ruimte te kunnen vinden. Wij hanteren als het uitgangspunt dat de aanwezigheid van een basisschool, een gymlokaal, een dorpshuis en een voetbalcomplex basisvoorzieningen zijn. De tarieven van de sportaccommodaties zullen we in de toekomst meer baseren op de werkelijke kostprijs.
16
Doelstellingen 48. Wij gaan samen met de inwoners het Kernenbeleid vormgeven. 49. In de loop van deze collegeperiode wordt het jeugd- en jongerenbeleid herijkt. 50. Door herschikking van accommodaties dringen wij de uitgaven terug. We bevorderen dat (sport-)verenigingen het beheer van hun accommodatie overnemen.
17
Thema
Financiën
Uitgangspunten
Financiële positie Wij streven een gezonde financiële positie na, zonder lastenverzwaring voor burgers en bedrijven. Een sluitende meerjarenbegroting is hierbij het uitgangspunt. (Coalitieakkoord: 15) De financiële positie van onze gemeente is als gevolg van een aantal ontwikkelingen verslechterd. We noemen de financiële gevolgen van de regionale samenwerking op het terrein van de sociale werkvoorziening (WSW) en de bijstand (WWB) in de Werkorganisatie Westfriesland (WOW) en de verplichte regionalisering van de brandweer in de Veiligheidsregio. Dit betekent dat er keuzes moeten worden gemaakt. Pijnlijke en strategische keuzes, maar de realiteit dwingt ons daartoe. Als gemeente is het niet langer haalbaar alles zelf te blijven doen. Wel zullen wij initiatieven van burgers, instellingen en bedrijven blijven ondersteunen. Dit dwingt ons als gemeente de komende jaren steeds meer een beroep te doen op burgerparticipatie. Informatieverstrekking aan raad De gemeenteraad heeft een kaderstellende en een controlerende rol. Die controlerende rol van de raad zullen wij in de komende jaren versterken. Te vaak zijn financiële stukken immers het domein van enkele financieel specialisten en niet van de hele raad. Dit vraagt met name aanpassing van de wijze waarop wij informatie aan de raad verstrekken. Wij denken aan de volgende aanpassingen waardoor de raad meer inzicht en daardoor ook meer sturingsmogelijkheden krijgt: - korte, overzichtelijke en duidelijke raadsstukken; - goede vergelijkingsmogelijkheden van de financiële stukken met die van andere gemeenten (een voortdurende benchmark); - verbetering van de prestatie-indicatoren in de begroting; college en raad ontwikkelen hier samen normen voor; - een inhoudelijke risico-paragraaf waardoor meer zicht ontstaat op de financiële risico’s op korte en lange termijn.
Doelstellingen 51. We streven er naar om de lasten die we via de belastingen opleggen aan onze burgers OZB in deze periode niet te verhogen (behoudens reguliere prijsstijgingen op grond van het prijsindexering). 52. Het profijtbeginsel wordt verder ingezet, tot een aanvaardbare doorbelasting is bereikt. 53. In SED-verband wordt een subsidie-coördinator en een inkoopfunctionaris aangesteld. Hierdoor krijgen we beter zicht op de (externe) subsidiemogelijkheden waarvoor wij in aanmerking komen. 54. Door een heldere risicoparagraaf in de begroting krijgen we nadrukkelijker in beeld waar de financiële risico’s van de gemeente liggen. 55. De prestatie-indicatoren zoals vermeld in de programmabegroting worden aangepast, zodat ze ook daadwerkelijk gebruikt kunnen worden om jaarlijks te toetsen of de doelstellingen zijn gerealiseerd. 18
Bijlage 1
Overzicht uitgangspunten coalitieakkoord
‘Dichtbij en Daadkrachtig Drechterland’
Bestuur 1. Wij vinden het belangrijk om ruimte te laten voor initiatieven vanuit burgers, ondernemers en maatschappelijke organisaties. 2. Beleidsdoelstellingen worden helder en concreet geformuleerd, periodiek geëvalueerd en indien nodig bijgesteld. 3. Het behoud van eigen autonomie staat voorop, omdat daardoor het bestuur dichtbij de burgers blijft. Daarom moet de positie van de gemeenteraad ten opzichte van de gemeenschappelijke regelingen worden versterkt. 4. De SED organisatie bereikt in 2015 een efficiencykorting van minimaal 5% ten opzichte van 2013. Kernen 5. Binnen de financiële mogelijkheden wordt het maximale gedaan om de bestaande voorzieningen in de kleine kernen te handhaven. Initiatieven van de inwoners worden hierbij gefaciliteerd. Hiertoe wordt een kernenbeleid geformuleerd. 6. Het concept integrale kindcentra wordt verder ontwikkeld om zo de leefbaarheid in de kernen op peil te houden. Openbare ruimte 7. Samen met de bewoners wordt gezocht naar een op maat gerichte, duurzame en betaalbare inrichting van de openbare ruimte. 8. Bij het vormgeven van de openbare ruimte is het open karakter van het landelijke gebied leidend. 9. De huidige grondposities worden beoordeeld op hun realisatiemogelijkheden en indien nodig worden gronden afgestoten. 10. De agrarische sector krijgt voldoende mogelijkheden om in te spelen op schaalvergroting of nieuwe trends. Verkooppunten langs de weg worden mogelijk gemaakt. 11. In het landelijk gebied worden toerisme en recreatie bevorderd Duurzaamheid 12. Wij faciliteren initiatieven op het terrein van de duurzaamheid en werken aan bewustwording. Bij het opstellen van gemeentelijke plannen stellen wij altijd de vraag of duurzaamheidsaspecten zijn verwerkt. Sociaal domein 13. Wij pakken de transities in het sociale domein voortvarend aan, waarbij de menselijke maat voor ons centraal staat. De behoeften van de zorgvragers zijn daarbij leidend. 14. De hiervoor beschikbare budgetten worden overeenkomstig hun doel aangewend. Financiën 15. Een sluitende meerjarenbegroting zonder lastenverzwaring voor burgers en bedrijven is uitgangspunt. 16. Bij de realisering van het gemeentehuis worden waar mogelijk versoberingen doorgevoerd.
19
Bijlage 2
Gemeentelijke missie Drechterland
“BEWAREN EN LATEN ZIEN …” Acht kernen. Een open landschap. Een eigen mentaliteit. Daar zijn we trots op !
-
Acht kernen Drechterland: acht zelfbewuste kernen met een eigen identiteit. Met mogelijkheden op maat. Met voorzieningen naar behoefte. Er is een sterke onderlinge verbondenheid, er is saamhorigheid en sociale samenhang. Het is goed wonen en leven in Drechterland.
-
Een open landschap ‘Groen’ is de bindende factor in Drechterland; een landschappelijke omgeving. De liefde voor het landschap is bij iedereen groot. Een groene buffer in een verstedelijkte omgeving. De doorkijkjes, de Westfriese Omringdijk en de rust worden geroemd. Het is goed recreëren in Drechterland.
-
Een eigen mentaliteit Drechterlanders steken de handen uit de mouwen. Iedereen doet mee. De dorpen kennen een rijk verenigingsleven en veel vrijwilligers zetten zich in. Er is oog voor elkaar, er wordt naar elkaar geluisterd. Als het er op aankomt, pakt iedereen zijn verantwoordelijkheid. Drechterland
Acht kernen. Een open landschap. Een eigen mentaliteit. Daar gaan we wat mee doen !
-
Acht kernen We maken ons hard voor de eigenheid van de dorpen; we zullen ze leefbaar houden.
-
Een open landschap We zijn trots op het groene karakter van de gemeente, het open landschap. We stellen het open voor kleinschalige recreatie, zonder de kwaliteit geweld aan te doen.
-
Een eigen mentaliteit We zorgen ervoor dat alle inwoners betrokken worden. Iedereen hoort erbij. Drechterland
Acht kernen. Een open landschap. Een eigen mentaliteit. Zo doen we dat !
-
Acht kernen We luisteren goed naar onze inwoners en kiezen voor voorzieningen op maat. We bouwen om te voldoen aan een reële behoefte van onze inwoners. Zo zorgen we er voor dat we oppakken wat nodig is; we zijn actief waar de kansen liggen!
-
Een open landschap We zetten in op duurzame ontwikkeling en denken ook aan de komende generaties. Zo zorgen we er voor dat Drechterland zijn karakter behoudt!
-
Een eigen mentaliteit We kiezen voor participatie en sociale samenhang en stimuleren zelfredzaamheid. Iedereen is verantwoordelijk; iedereen is nodig. Zo zorgen we er voor dat alle inwoners daadwerkelijk meedoen! 20
