Chemie

Chemie www.vub.ac.be/chemie

Academiejaar 2015 - 2016

2

“De keuze om chemie te gaan studeren kwam bij mij redelijk snel. In het middelbaar werd mijn interesse en enthousiasme gewekt door de leerkracht chemie en die twee zijn vandaag nog altijd aanwezig. Geen enkele dag heb ik spijt gehad of getwijfeld of chemie nu de juiste keuze was, net als kiezen voor de VUB. Het gevoel van thuiskomen toen ik er voor het eerst was heb ik nog iedere keer ik een voet op de campus zet. Sympathieke proffen, interessante lessen, goede begeleiding en dat allemaal in een super omgeving.”

Florence Gossiaux Student Ambassador chemie

3

Kom en voel de chemie

4

06

pagina

Waarom Chemie? Chemie is overal. Zelfs zonder dat je er bij stilstaat, kom je in aanraking met ontelbare toepassingen van chemisch onderzoek. Van materialen tot geneesmiddelen. Alles wat je rondom je ziet bestaat uit een fascinerend spel van atomen en moleculen.

08 pagina

Waarom aan de VUB? Goede vraag! Het antwoord lees je op pagina 8.

12

pagina

Blik op je bachelor Op zoek naar het overzicht van de vakken? Hier vind je het modeltraject van de bachelor.

Meesterlijk door je master Het echte werk begint pas met de master. Een overzicht van de mastervakken vind je hier. Succes!

20

pagina

Nieuwe wereld, nieuwe concepten Studeren aan een universiteit, dat is onvergetelijk. Aan de VUB stap je binnen in een wereld van academische tradities en het principe van Vrij Onderzoek.

Het leven na je master Masterproef geschreven, stage gelopen, 5 jaar gestudeerd … Daar sta je dan met je masterdiploma. Klaar voor de volgende stap!

26

pagina

14 pagina

22 pagina

Studiekeuze en begeleiding Hoe maak je precies de juiste studiekeuze? Door actief aan de slag te gaan! Een doordachte studiekeuze vraagt tijd en inspanning.

5

Is Chemie de juiste oplossing voor jou? De meesterkok die een snuifje zout toevoegt. De Formule 1-piloot die zich in zijn racewagen van composiet materiaal laat zakken. De arts die een gloednieuw geneesmiddel voorschrijft waarvan de oorsprong ligt in een natuurproduct afgezonderd uit een plant uit het regenwoud ...

Chemie is overal Zonder er bij stil te staan, komt iedereen dagelijks in aanraking met chemie en de ontelbare toepassingen van chemisch onderzoek. Zelfs het wonder van het leven is niets anders dan een aaneenschakeling van chemische reacties. Alle stoffen op aarde en alle voorwerpen die je rondom je ziet, bestaan uit een fascinerend spel van dansende atomen en moleculen. Gemaakt door de natuur of... door een chemicus.

Infomomenten Een keuze maken is niet voor iedereen even gemakkelijk. Kom eens langs op een infodag en spreek met een prof. Of met een van onze studenten. Proef de sfeer op de campus. Dan weet je het pas zeker. Want ook waar je gaat studeren speelt een belangrijke rol. Kijk op de achterkant van deze brochure of op www.vub.ac.be/infomomenten om te weten wanneer je langs kan komen.

6

Waarom Chemie?

Groot maatschappelijk belang

Uitdagingen in de chemie

De voorbije vijftig jaar heeft de chemie op explosieve wijze aan maatschappelijk belang gewonnen. Chemici produceren, zuiveren, controleren en verbeteren gebruiksvoorwerpen, voedingswaren, geneesmiddelen, verven en materialen (kunststoffen, synthetische vezels, hoogwaardige legeringen). Veel modern comfort en maatschappelijk welzijn is rechtstreeks te danken aan het werk van scheikundigen.

De grote uitdaging bestaat erin om deze verwezenlijkingen verder te zetten met steeds meer zorg voor economisch verantwoorde, energiezuinige en milieuvriendelijke productiemethoden. Een grondige kennis van moleculen en van hun reacties is essentieel om dergelijke nieuwe materialen en processen te ontwerpen. Daarbij is ook een goed en objectief inzicht in de interacties van chemische producten met het leefmilieu vereist.

Voorbereidingsactiviteiten Ben je niet zo zeker van je stuk? Heb ik wel genoeg wiskunde en chemie gehad? Om optimaal aan je opleiding te starten, kan je een aantal voorbereidingscursussen volgen om je kennis van het secundair onderwijs op te frissen. Voor Chemie ben je welkom op de voorbereidingscursussen Chemie, Fysica en Wiskunde. En met de zelftests weet je precies hoe je er voor staat! www.vub.ac.be/voorbereiden

7

Chemie aan de VUB. Voel je volledig in je element. Geen wetenschap zo verwant met de liefde als de chemie. Want als chemicus weet jij welke processen er voor zorgen dat bepaalde elementen elkaar aantrekken of net afstoten. Je wordt ook een kei in materie. Je voelt je in je element aan de computer én in een laboratoriumomgeving. Maar de wereld is veel groter dan dat: uitgerekend aan de knusse VUB kom je tot die – allereerste – ontdekking.

Niet dat we je willen afschrikken, maar de wereld rekent op jou. Want die wereld wil vernieuwen op een duurzame manier. En hoe je het klimaatvraagstuk, de nood aan hernieuwbare energie, de zoektocht van de industrie naar intelligente materialen, of de stille revolutie in de gezondheidszorg ook bekijkt: er komt chemie aan te pas. Véél chemie. Neem jij de handschoen op?

Jouw houdbaarheidsdatum als wetenschapper? Levenslang. Als alles chemie is, dan is de chemie zelf natuurlijk een centrale wetenschap. Daarom zijn er ook zoveel raakvlakken met andere takken van de wetenschap. Op drijfzand kan je niet bouwen, en daarom staan je eerste bachelorjaren in het teken van een stevige, algemene vorming. Verscheidene opleidingsonderdelen loodsen je doorheen alle aspecten van de chemie en de biochemie, anderen geven je het volledige plaatje over verwante basiswetenschappen. Maar de wetenschap is geen statisch gegeven. Elke dag worden nieuwe inzichten aangeboord, en oude inzichten verworpen. Meer nog, we rekenen op jou om die explosieve groei van kennis mee aan te wakkeren. Het betekent ook dat de VUB je niet probeert om te turnen tot een wandelende encyclopedie. We leren je net die inzichten en wetenschappelijke attitudes aan waardoor je snelle evoluties in de wetenschap steeds weer weet te absorberen en te integreren in je bestaande kennistank. Je hele leven lang zelfs.

8

Maak kleine verbindingen met anderen. Voor groot praktisch vernuft. Geef toe, naast de tabel van Mendeljev en moleculaire structuren denk je bij Chemie toch vooral aan indrukwekkende proefopstellingen. En terecht, want het is bij uitstek een experimentele wetenschap. Aan de VUB is een practicum geen massa-evenement waar je als student maar wat bij staat. Integendeel. In kleine groepjes leer je nauwkeurig experimenten uit te voeren en op een veilige en milieuvriendelijke manier omgaan met chemicaliën. Ook de resultaten van je experimenten in rapporten gieten en een overtuigende presentatie van die resultaten neerzetten, geniet de volle aandacht. Want dat is belangrijk voor de rest van je loopbaan. Je practica helpen je niet alleen theorie beter te begrijpen of noodzakelijke vaardigheden onder de knie te krijgen. Ze zijn de ideale ‘zoekmachine’ om te ontdekken welke onderzoeksvelden en takken van de chemie jou het beste liggen. Last but not least: practica in kleine groepen, dat betekent véél interactie met je medestudenten, met je assistenten en met je professoren. Je gaat dus zelfstandig aan de slag (met de meest moderne apparatuur overigens), maar kan steeds rekenen op discussie, interactie, teamgeest, op raad en daad dicht in de buurt.

Chemie aan de VUB

Een wereld gaat open. Geleidelijk aan verschuift de nadruk naar een meer discipline-eigen opleiding, met veel tijd voor experimenteel werk. Je maakt kennis met uiterst nauwkeurige en gevoelige analysemethoden en met toepassingen in de analytische en milieuchemie. Je wordt ingewijd in de wereld van nucleïnezuren, proteïnen en de biochemische processen met hun toepassingen. De fysische chemie verleent je dan weer inzicht in vele fenomenen met dagdagelijkse toepassingen en leert je ook de theoretische basis van moleculaire eigenschappen. De chemie ‘in de computer’ is hierbij niet meer weg te denken. Daarnaast leer je hoe de structuur van complexe organische moleculen opgehelderd kan worden en hoe dergelijke moleculen in het laboratorium opgebouwd kunnen worden.

Master of the universe. In de Chemie, bedoelen we. Stevige, diepe theoretische vorming; experimentele know-how; kritisch denken; en veel vrijheid bij het samenstellen van je programma. Klaar voor je kolkende master? De VUB organiseert die eindsprint samen met de UGent. Een cohesieve samenwerking waar jij sterker van wordt. Want de deuren van gespecialiseerde laboratoria en interuniversitaire onderzoeksgroepen gaan voor je open.

In je masterjaren sla jij echt je vleugels uit. Je krijgt de kans om stage te lopen en ervaring te vergaren in een professionele omgeving: een bedrijf (bvb. Janssen Pharmaceutica, Galapagos, enz.), een onderzoekslaboratorium of je kan het heel letterlijk nemen en een deel van je opleiding via het Erasmusprogramma aan een buitenlandse universiteit volgen. Momenteel hebben we akkoorden met o.a. universiteiten in Denemarken (Kopenhagen), Frankrijk (Lyon, Parijs en Montpellier), Portugal (Lissabon), Spanje (Girona) en Nederland (Amsterdam). Clusters en profielen: het samenspel tussen beide leidt jou tot een unieke specialisatie. De vier clusters laten je toe vakken te kiezen die jouw interessegebieden best weerspiegelen: moleculair en macromoleculair ontwerp; chemie van materialen; analyse en karakterisering; milieuchemie. De profielen hangen dan weer samen met de omgeving waarin je liefst een bijdrage wil leveren: onderwijs, onderzoek of industrie. En uiteraard investeer je tijdens je masterjaren ook flink wat bloed, zweet en tranen in je masterproef. Een groot onderzoeksproject dat je zelf kiest en ontwikkelt, in samenspraak met een begeleider van de vakgroep Chemie. Aan het uiteinde van het kluwen van erlenmeyers en elektronenwolken vloeit alvast één onbetaalbaar residu voort: je masterdiploma Chemie aan de VUB.

9

14 uur theorielessen & 14 uur practica en werkcolleges per week 30 studenten (gemiddeld in het eerste jaar) – 4 specialisatieclusters in de master

Beginnen we eraan?

10

Wist je dat … • Je de keuze hebt uit verschillende studentenkringen? De meeste studenten Chemie kiezen voor WK (Wetenschappelijke Kring). • Het gloednieuwe Fysicalabo op de VUB er ook voor studenten Chemie is? • Door de uitstroom van oudere werknemers de chemie-sector elk jaar 2.000 nieuwe chemici zoekt? • Scheikundigen bij top 10 best betaalde jobs staat? Hun gemiddeld maandelijks brutoloon is 4.632 euro (Bron: FOD Economie update 30.08.13)

11

Blik op je bachelor

Je vraagt je natuurlijk af welke vakken je allemaal krijgt. Een overzicht van vakken uit de bachelor vind je hiernaast. Zo ziet het modeltraject eruit.

12

Bachelorjaar 1 Verplicht

SP

SEM

HOC

WPO

ZELF

51

Chemie: bouw van de materie en chemische reacties I

9

1

52

26

Fysica: inleiding mechanica

3

1

18

22

Algemene biologie

6

1

26

39

Fysica: trillingen, golven en thermodynamica

6

2

30

39

Chemie: bouw van de materie en chemische reacties II

6

2

26

39

Wiskunde

9

1 en 2

48

52

Geologie

6

2

26

39

Inleiding tot de computerwetenschappen

6

1

18

13

Aanvullingen van chemie

6

2

26

39

Seminarie Actuele Wetenschappen en Samenleving

3

1 en 2

13

13

13

Basisvaardigheden wiskunde

3

1

6

24

12

9 Studiepunten te kiezen

Ga naar www.vub.ac.be voor de up-to-date informatie over de opleiding en de opleidingsonderdelen zie voor meer uitleg pagina 18 en 19. SP ‘Studiepunt’: een studiepunt komt overeen met 25 tot 30 uren onderwijs-, leer- en evaluatieactiviteiten. Aan de Vrije Universiteit Brussel komt een SP overeen met een ECTS (de Europese norm voor het transfereren van studiepunten). SEM: semester HOC: hoorcollege WPO: werkcollege en/of praktische oefeningen

13

Bachelorjaar 2

SP

SEM

HOC

WPO

Fysica: elektromagnetisme

6

1

30

39

Biochemie

6

1

52

39

Organische chemie: structuur

3

1

26

13

Aanvullingen wiskunde

3

1

13

26

Thermodynamica

6

1

26

39

Inleiding tot de kwantumchemie

3

2

26

13

Organische chemie: reactiviteit

6

2

26

39

Analytische chemie I

6

1 en 2

26

39

Kansrekening en statistiek

6

2

26

26

Anorganische chemie

6

2

26

39

Practicum organische chemie

3

2

SP

SEM

HOC

Instrumentele analytische chemie

3

1

26

Fysicochemie: kwantumchemie

6

1

26

39

Moleculaire structuurbepaling

3

1

13

13

Practicum analytische en milieuchemie

3

1

Organic Chemistry: Methods of Synthesis

3

2

Projectwerk analytische- en milieuchemie

3

1 en 2

Projectwerk fysische en computationele chemie

3

1 en 2

65

Projectwerk organische chemie

3

1 en 2

65

Bachelorproef wetenschappen

12

1 en 2

ZELF

Verplicht

13

33

6 Studiepunten te kiezen

Bachelorjaar 3

WPO

ZELF

Verplicht

21 Studiepunten te kiezen

14

65 26

26 65

340

Blik op je bachelor

Keuzevakken in Bachelorjaar 2 en 3

SP

SEM

HOC

WPO

Biofysische scheikunde

6

2

39

26

Colloïdchemie

3

2

13

26

Algemene en moleculaire genetica

3

1

26

13

Algemene dierkunde

3

2

39

39

Global Change

3

2

13

26

Evolutie

3

2

13

13

13

Numerieke wiskunde

3

2

13

13

13

12

Biotechnologie

3

2

26

Philosophy of Science

3

2

26

Economie en bedrijfsleven

3

1

26

Algemene taalkennis Engels II

3

1

Algemene taalkennis Engels

3

2

Polymeren in de industrie

3

1

ZELF

75 26 52

13

26

Ga naar www.vub.ac.be voor de up-to-date informatie over de opleiding en de opleidingsonderdelen. zie voor meer uitleg pagina 18 en 19. SP ‘Studiepunt’: een studiepunt komt overeen met 25 tot 30 uren onderwijs-, leer- en evaluatieactiviteiten. Aan de Vrije Universiteit Brussel komt een SP overeen met een ECTS (de Europese norm voor het transfereren van studiepunten). SEM: semester HOC: hoorcollege WPO: werkcollege en/of praktische oefeningen ZELF: zelfstudie

15

Meesterlijk door je master De masteropleiding wordt samen met de Universiteit Gent georganiseerd. De expertise wordt gebundeld, waardoor je een ruimer aanbod krijgt aan keuzevakken en onderwerpen voor je masterproef. In de master heb je keuze uit 4 clusters: Moleculair en macromoleculair ontwerp Chemie van materialen Analyse en karakterisering Milieuchemie En keuze uit 3 profielen: Industrie Onderzoek Onderwijs

16

Masterjaar 1 en 2

SP

Chemische Procestechnologie

5

Moleculaire Fysische Chemie

6

Chemometrie

4

Gevorderde organische chemie

5

Electrochemie

4

Milieuchemie

3

Masterproef Chemie

30

Clustervakken

30

Profielvakken

30

Ga naar www.vub.ac.be voor de up-to-date informatie over de opleiding en de opleidingsonderdelen. zie voor meer uitleg pagina 18 en 19. SP ‘Studiepunt’: een studiepunt komt overeen met 25 tot 30 uren onderwijs-, leer- en evaluatieactiviteiten. Aan de Vrije Universiteit Brussel komt een SP overeen met een ECTS (de Europese norm voor het transfereren van studiepunten).

17

( een woordje uitleg) * Clusters in de master

De clusters doorbreken op een innoverende manier de traditionele hokjes. Elke cluster krijgt input van onderzoeksgroepen van beide universiteiten waardoor een brede vorming gegarandeerd wordt. Onderzoeksgroepen uit het departement Chemie van de Vrije Universiteit Brussel zijn aanwezig in alle clusters en worden aangevuld met expertise uit de masteropleidingen Bio-ingenieurswetenschappen en Ingenieurswetenschappen: Chemie en Materialen. • Moleculair en macromoleculair ontwerp biedt een diepgaande opleiding in het ontwerp en de synthese van organische moleculen en polymeren, waarbij medicinale chemie, computationele chemie en structuuranalyse uitvoerig aan bod komen. • Chemie van materialen spitst zich toe op de eigenschappen van de materialen, waaronder polymeren, door o.a. oppervlakte analyse, X-stralen en laser spectroscopie en computationele chemie. • Analyse en karakterisering omvat het hele gamma van analysetechnieken, met inbegrip van nieuwe elektrochemische methoden, geavanceerde chromatografie en isotopen analyse. • Milieuchemie bestudeert natuurlijke en verstoorde processen in water en atmosfeer. Hierbij komen meerdere analysetechnieken aan bod, maar ook nieuwe staalname- en meettechnieken worden ontworpen en geoptimaliseerd.

* Profielen in de master

Het profiel Industrie bereidt je voor op een rechtstreekse intrede in de bedrijfswereld. Als je het profiel Onderwijs gekozen hebt, kan je in het hoger en het secundair onderwijs aan de slag als docent. Via het profiel Onderzoek bereid je je voor op een onderzoeksloopbaan gericht op zelfstandig wetenschappelijk onderzoek.

18

* Studiepunten te kiezen - Bacheloropleiding op maat

Dankzij de vele keuzevakken in je bacheloropleiding kan je kiezen tussen remediëren/bijspijkeren, verbreden of verdiepen. Zo kan je een traject uitstippelen dat aansluit bij jouw interessesfeer. En als je de eeuwige twijfelaar bent kan je keuzevakken nemen uit een andere opleiding om later eventueel over te stappen naar die andere opleiding in de wetenschappen met een maximale overdracht van behaalde studiepunten.

* Practicum organische chemie

Dit practicum wordt georganiseerd om studenten kennis te laten maken met de praktische vaardigheden die eigen zijn aan de organische chemie. De cursus bestaat uit verschillende sessies waarin de basishandelingen van de organische synthese aangeleerd worden (vbn. opbouw van een reactieopstelling, werken onder watervrije condities, distillatie, kristallisatie, trituratie, (vacuüm)filtratie, evaporatie, etc.). Deze sessies worden voorafgegaan door een inleidingsles over de gehanteerde technieken en de veiligheidsaspecten die hieraan verbonden zijn. Enkele proeven die op de agenda staan: de synthese van t-butylchloride en van een dehydroaminozuur; de nitrering van broombenzeen; de bromering van E-stilbeen; een esterificatie enz. De evaluatie van dit vak gebeurt continu door de begeleider.

*

Inleiding tot de kwantumchemie

Het is niet langer ondenkbaar dat nieuwe chemicaliën in de toekomst voor een groot gedeelte met de computer zullen ontwikkeld worden in plaats van langdurige en soms gevaarlijke experimenten in het laboratorium. Deze in silico ontwikkeling kan dankzij de combinatie kwantumchemie en snelle computers. Atomen, moleculen en chemische reacties kunnen nu volledig met de computer gesimuleerd worden. Aan de basis van deze ontwikkeling ligt de kwantummechanica. In de kwantumchemie worden de principes van de kwantummechanica toegepast op concrete problemen uit de chemie. Rond 1925 slaagde Schrödinger er in een vergelijking op te stellen, die het gedrag van materie op het niveau van de atomen, moleculen en vaste stoffen beschreef. De vergelijking bleek echter niet oplosbaar te zijn voor complexe atomen en moleculen. Gedurende decennia werd dan ook gezocht naar benaderingsmethoden die gebruik maken van orbitalen. Een orbitaal is een golffunctie geassocieerd aan een individueel elektron rond een positief geladen atoomkern. Een verdere grote doorbraak volgde in 1964 dankzij de latere Nobelprijswinnaar Walter Kohn. Kohn concentreerde zich op de elektronenwolk in haar geheel en niet langer op elk elektron afzonderlijk. Daartoe hanteerde hij als basisgrootheid voor de beschrijving van een atoom of molecule de zogenaamde ‘Electron Density’ of de dichtheid aan elektronen in elk punt van de ruimte. Meteen was de basis gelegd voor de ontwikkeling van de ‘Density Functional Theory’, een ontwikkeling waarop vooral fysici zich aanvankelijk toelegden, maar die vanaf het midden van de jaren negentig ook steeds meer chemici begon te boeien.

* Instrumentele analytische chemie

Analytische chemie omvat de kennis en vaardigheden die noodzakelijk zijn voor de bepaling van de chemische samenstelling van monsters op een kwantitatieve manier. Hierbij kijkt men naar relatieve hoeveelheden van een of meerdere verbindingen, terwijl een kwalitatieve methode enkel informatie geeft over de samenstelling van het monster. De cursus bestaat uit verschillende modules waarin de basishandelingen van Instrumentale Analytische Chemie besproken worden: - Elementanalyse met atomaire en moleculaire spectroscopische methoden (absorptie-, emissie- en fluorescentiespectroscopie) - Inleiding tot massaspectrometrie en toepassingen in de Milieuwetenschappen (met o.a. chromatografische scheiding en detectie van milieu- en voedingscontaminanten). - Inleiding tot het gebruik van bio-analytische technieken voor de bepaling van dioxine-achtige of hormonale activiteit in milieu- of voedingsmonsters. De lessen worden gedoceerd om studenten kennis te laten maken met de theoretische vaardigheden die eigen zijn aan Kwaliteitsborging bij chemische analyse (verwijzing naar specifieke kalibratietechnieken en validatieparameters uit de Europese wetgeving en ISO-normen).

* Projectwerk chemie (in verschillende vakgebieden)

In dit projectwerk verrichten de studenten een korte onderzoeksstage teneinde hun onderzoeksattitude te stimuleren. Na een aantal inleidende lessen en practica werken de studenten individueel en begeleid een klein onderzoeksproject uit wat eventueel verder in detail kan uitgewerkt worden tijdens de bachelorproef. De student dient hierover tevens schriftelijk en mondeling te rapporteren, dit zowel via schriftelijke verslaggeving als via een posterpresentatie op het einde van het projectwerk .

* Bachelorjaar 3 - ga jij op Erasmus?

Vanaf je derde bachelor kan je op Erasmus vertrekken. De opleiding Chemie heeft een aantal uitwisslingsovereenkomsten met verschillende universiteiten. Zo pakte Karlijn Hollanders haar koffers in haar tweede masterjaar: “Gedurende mijn thesisjaar in de masteropleiding Chemie, met specialisatie in de Organische Chemie, kreeg ik de mogelijkheid om een semester door te brengen aan de universiteit van St. Andrews, gelegen aan de oostkust van Schotland. Eens ter plaatse aangekomen kon ik genieten van de karakteristieke sfeer en de ongereptheid van The Lowlands. Kort hierna werd ik hartelijk ontvangen door de Goss onderzoeksgroep in The School of Chemistry. De universiteit lag slechts op een steenworp van mijn verblijfplaats. In een state-of-the-art labo zette ik mijn onderzoek verder. Dankzij een nauwe samenwerking met een multidisciplinair team kwam ik in aanraking met verscheidene nieuwe technieken zoals genochemetics en enzymatische reacties, toegepast in de organische chemie. De vergaarde kennis alsook alle nieuwe vriendschappen droegen bij tot een onvergetelijke ervaring…”

19

Nieuwe wereld, nieuwe concepten

2 keer 13 weken les. 2 weken blok. 3 weken examens. Fluitje van een cent, toch? Studeren, dat gebeurt aan de VUB in semesters. Meer bepaald twee. Elk van die twee semesters bestaat uit 13 lesweken. Die worden telkens gevolgd door 2 weken blok. Daarna heb je 3 weken examens: in januari en in juni. Sommige van die examens vallen tegen? Dat zet je recht tijdens de tweede zit. Die duurt van eind augustus tot midden september. Een druk schema, zeg je? Met een goede studiemethode valt het beter mee dan je zou denken. Zelfs met al die taken, presentaties en groepswerken tussendoor. En bovendien: na elke examenperiode heb je een weekje vakantie. Plus een aantal dagen ‘academisch verlof’. SintVerhaegen op 20 november is de belangrijkste voor de VUB, wanneer we de stichter van de VUB vieren en herdenken.

20

Flexibel studeren Vroeger moest je voor één onvoldoende een heel jaar opnieuw doen. Dat is niet meer zo. Het hoger onderwijs is de laatste jaren veel flexibeler geworden. De vakken waarvoor je niet geslaagd bent, neem je mee naar het volgende jaar en combineer je met nieuwe vakken. Zo krijg je een geïndividualiseerd studietraject. Sommige studenten nemen bewust een deeltijds programma op, bijvoorbeeld om de combinatie met een (studenten)job mogelijk te maken. Het samenstellen van je individueel studietraject gebeurt wel altijd samen met je studietrajectbegeleider.

Studeren aan een universiteit, dat is onvergetelijk. Letterlijk. Nergens anders leer je zo duidelijk de grote lijnen te zien. Van maatschappelijke ontwikkelingen, bijvoorbeeld. Studeren aan de VUB? Dat is anders dan studeren aan een andere universiteit. Ook al omdat we de enige universiteit van Vlaanderen zijn die expliciet op het principe van Vrij Onderzoek is gebaseerd. Klaar voor een stap in een nieuwe wereld?

VUB: 14.200 studenten - 123 verschillende nationaliteiten - 750 proffen - 50.000 alumni 29 bacheloropleidingen - 75 masteropleidingen - 24 master-na-masteropleidingen - 8 faculteiten 3 campussen - 150 onderzoeksgroepen - 86 miljoen euro onderzoeksbudget Universitair Ziekenhuis Brussel: 721 bedden - 305.875 consultaties - 54.201 hospitalisaties

Academische competenties

Vrij Onderzoek. De basis van de VUB

Uit tal van gegevens juiste, gefundeerde conclusies trekken. Weten hoe je een onderzoek opzet en aan welke vereisten dat moet voldoen opdat het resultaten geeft die een wetenschappelijke toets kunnen doorstaan. Uit een probleemstelling de kern weten te halen en die beknopt en helder kunnen weergeven. Nieuwe, onverwachte verbanden weten te leggen in bijvoorbeeld maatschappelijke fenomenen. Dat zijn allemaal zogenaamde academische competenties, en een universiteit als de VUB is dé plaats om die aan te leren.

‘Het denken mag zich nooit onderwerpen, noch aan een dogma, noch aan een partij, noch aan een hartstocht, noch aan een belang, noch aan een vooroordeel, noch aan om het even wat, maar uitsluitend aan de feiten zelf, want zich onderwerpen betekent het einde van alle denken’. Dat citaat van Henri Poincaré, een befaamde wiskundige uit het eind van de 19de eeuw, hangt prominent bij de kantoordeur van onze rector. En met reden: dit principe van Vrij Onderzoek is uitdrukkelijk opgenomen in de statuten van de Vrije Universiteit Brussel. Maar het wordt ook uitgedragen in de manier waarop we ons onderwijs, ons onderzoek en onze maatschappelijke dienstverlening organiseren. Met respect voor alle meningsuitingen. Maar zonder ons te laten leiden door taboes, dogma’s of andere heilige huisjes. Opmerkelijk: geen enkele andere Vlaamse universiteit houdt het principe van Vrij Onderzoek zo uitdrukkelijk hoog. Iets om conclusies uit te trekken?

21

Het einde is pas het begin Beeld je in. Je studies zijn prima verlopen en je mag je masterdiploma in ontvangst nemen. Je glimt van trots, en terecht. Want met dat diploma van jou ben je gewapend als geen ander om de arbeidsmarkt op te gaan. Maar welke richting ga je uit? Je hebt verrassend veel mogelijkheden en ook hier staat de VUB je bij.

Jobuitwegen

Carrièrebegeleiding? Eén adres, het VUB Career Center

Dankzij je brede vorming kan je in tal van sectoren aan de slag. De meeste afgestudeerde masters bouwen een loopbaan uit in de chemische, agrochemische of farmaceutische nijverheid. Ze verrichten daar sterk uiteenlopende functies: in research, productie, laboratoria, verkoop en management. Een aantal chemici komt terecht in overheidslaboratoria voor de controle en het onderzoek van eetwaren, drinkwater, radioactieve straling, afvalstoffen en andere milieuaspecten. Ook in medische laboratoria, ziekenhuizen en apotheken is er behoefte aan chemici.

De VUB staat er bekend om ‘goeie plantrekkers’ af te leveren: kritische, zelfstandige en open-minded mensen. Toch zijn die eerste stappen op de arbeidsmarkt niet altijd even makkelijk. Het VUB Career Center geeft je net dat steuntje in de rug dat je nodig hebt. Je kunt er terecht voor individueel advies rond cv’s, gesprekstraining en jobmogelijkheden. Ook al tijdens je studies, trouwens. Zo ben jij tijdig op de hoogte wat de jobmarkt je te bieden heeft.

• Het profiel Industrie bereidt je voor op een rechtstreekse intrede in de bedrijfswereld. • Als je het profiel Onderwijs gekozen hebt, kan je in het hoger en het secundair onderwijs als leerkracht chemie aan de slag. Naar verwachting zal de vraag naar leerkrachten chemie in de komende jaren alleen maar toenemen. De VUB biedt de Specifieke Lerarenopleidingen aan, waarbij je na 60 studiepunten de officiële bevoegdheid hebt om les te geven. • Via het profiel Onderzoek bereid je je voor op een doctoraat. Dit is vooral gericht op zelfstandig wetenschappelijk onderzoek en kan een voortzetting zijn van je gekozen afstudeerrichting, maar je kan ook kiezen voor een doctoraat in een andere specialisatie.

22

Afgestudeerd, okee. Maar nooit meer studeren, nee. Dat je je masterdiploma behaald hebt, dat is een hele prestatie. Maar ook daarna kun je je kennis aan de VUB blijven bijspijkeren. Zo biedt de universiteit maar liefst 24 master-na-masteropleidingen aan en evenveel postgraduaten. Een aanbod dat niet alleen ruim is, maar ook bijzonder hoogwaardig. En dus een extra troef op je cv.

Het leven na je master

“Ik koos voor de studie chemie om later in de medicinale chemie terecht te komen. De synthese van een bepaalde, op maat gemaakte, molecule is iets wat je in andere opleidingen niet leert. Ik deed mijn doctoraatsonderzoek aan de VUB binnen de peptidechemie, meer bepaald rond enkefalines. Deze peptiden kunnen door het lichaam zelf geproduceerd worden en hebben een pijnstillende werking. Zoveel jaren later ging ik aan de slag bij Janssen Pharmaceutica. Ik startte als medicinale chemist in het basisonderzoek. Daar zoekt men naar moleculen met interessante farmacologische werkingen. Nu werk ik als Compound Development Team Leader in het domein van de Neurowetenschappen, en in hoofdzaak psychiatrische ziektebeelden. Ieder project is anders en iedere dag is dus ook anders. Je moet je inwerken in de literatuur, wetenschappelijke ontwikkelingen opvolgen, je leert uit voorgaande projecten, je leidt vergaderingen of woont ze bij, je stelt presentaties en documenten op, je leidt een team ...” Marc Ceusters Compound Development Team Leader, Janssen, Pharmaceutical Companies of Johnson and Johnson

23

De VUB, een universiteit die eruit springt. Niet in Vlaanderen, maar in Brussel. Niet her en der verspreid over de stad, maar geconcentreerd op drie campussen. Niet strak hiërarchisch georganiseerd, maar profs en assistenten die vlot benaderbaar zijn. De VUB neemt in vele opzichten een aparte plaats in.

24

01

Kleine afstanden, lage drempels Op onze campussen flaneer je van je les tussen koten en sportfaciliteiten naar het restaurant en weer terug. Geen verkeer te ontwijken, enkel uitnodigende grasvelden. Het voordeel van zo’n écht campusgevoel? Dat je snel en makkelijk contact legt, ook met studenten van andere richtingen. Dat je tijd wint, dag na dag. En dat je je meteen thuis voelt aan je universiteit.

02 03

De VUB is een universiteit met traditie, een baken van denkmethodes wars van dogma’s – het zogeheten Vrij Onderzoek. Veel werkgevers erkennen dat VUB-alumni geen jaknikkers zijn, maar een probleem grondig analyseren zonder voor de hand liggende paden te bewandelen. Een neveneffect van die kritische reflex: een enorme opstoot in de ontwikkeling van een warme en attente persoonlijkheid. Dat zal je hier gauw merken. En zelf ervaren.

Niet zoeken, veel vinden In Etterbeek vind je alle faculteiten behalve die van de Geneeskunde en Farmacie. Die huist in Jette, in de schaduw van het Universitair Ziekenhuis. Beide campussen hebben meer faciliteiten dan het doorsnee viersterrenhotel: fitness, medische en morele dienstverlening, een atletiekpiste en voetbalveld, fuifzalen, cafés, koten, geldautomaten, laboratoria, bibliotheek … En, oh ja, het beste studentenrestaurant van Vlaanderen en Brussel.

Enter Brussel, exit verveling Toch even terugkomen op die ‘studentenstad’-kwestie. Wel, in Brussel zitten in elk geval véél studenten. Maar hier zitten ook veel multinationals. Of internationale bestuursinstellingen. Het is ook niet alleen de hoofdstad van Vlaanderen, België en Europa: even slenteren in de straten rond de Grote Markt of de Beurs en je snapt meteen dat dit het mekka van de horeca en cultuur is. In Brussel ben je nooit uitgekeken. Omdat er zoveel te zien is. Omdat er zoveel verandert. Omdat het een stad is.

06 07

Het Vlaamse hoger onderwijs geniet een sterke reputatie. Ook de VUB ontvangt regelmatig heel lovende visitatierapporten voor haar opleidingen. Maar het tastbare voordeel voor jou? Da’s dat je hier niet in de massa opgaat, dat je les (en practica!) krijgt in kleinere groepen. Je geniet van een uitstekende persoonlijke begeleiding en je onderhoudt vlotte contacten met je proffen en assistenten.

Kritische geest, warm hart

04 05

Sterk onderwijs, persoonlijk opgediend

Vlot sporen, tof wonen Niet op kot? Ach, gezien 1), 3), 4) en 5) biedt een van je medestudenten je in no time een logeerplek aan. Met wat geluk is je maat of vriendin zelfs de trotse bewo(o)n(st)er van een van de felbegeerde koten op de campus. Maar dan nog: de faculteit Geneeskunde en Farmacie ligt op dezelfde campus als het Universitair Ziekenhuis: flinke busverbinding dus. Campus Etterbeek ligt op amper 100 meter van het station van Etterbeek en wordt omsingeld door tram- en metrohaltes. En van Campus Kaai ben je na een metroritje van slechts 5 minuten in het Zuidstation.

Helpen kiezen, helpen slagen Remember het Vrij Onderzoek (nr. 3) en de kritische VUB’ers? Welaan dan, je moet ons niet zomaar geloven. Waarom kom je het zelf allemaal niet eens een keer onderzoeken, daar in Brussel? Een verloren uitstap wordt het zeker niet, want we helpen je ook bij het maken van een juiste studiekeuze. Tijdens jouw laatste jaar op de schoolbanken organiseren we tal van infomomenten waarop we elkaar kunnen leren kennen. Je treft ze allemaal aan op de achterkant van deze brochure.

25

Studiekeuze en begeleiding

Licht je in, vraag rond Wil je je kans op slagen zo groot mogelijk maken? Dan maak je best een goede studiekeuze. Maar hoe doe je dat precies? Door actief aan de slag te gaan! Een doordachte studiekeuze vraagt tijd en inspanningen. Gelukkig helpt de VUB je door het bos de bomen te zien.

26

Is Chemie iets voor mij? Wil jij later je creativiteit de vrije loop laten en een bijdrage leveren aan deze nieuwe uitdagingen? De opleiding Chemie bereidt je voor op een boeiende loopbaan in een van de meest onderzoeksintensieve en sterke sectoren in Vlaanderen en in het buitenland

Goed voorbereid aan je studie beginnen Voor een succesvolle start van je universitaire studies in de wetenschappen kan je best goed voorbereid zijn. Een overzicht van de verwachte voorkennis Wiskunde, Chemie en Fysica kan je opzoeken op www.vub.ac.be/chemie. Als je denkt dat sommige onderwerpen een opfrissing vragen of als je bepaalde onderdelen nooit gezien hebt, dan kan je daar voor de start van het academiejaar nog iets aan doen. Kijk op www.vub.ac.be/voorbereiden wat het aanbod is.

Basisvaardigheden wiskunde Wiskunde is vaak een van de grote knelvakken voor studenten in hun eerste jaar. Wie eventuele tekorten in zijn voorkennis wiskunde niet heeft kunnen wegwerken tegen de start van het academiejaar, kan hier tijdens het jaar nog aan werken. Binnen de opleiding Chemie kan je het keuzevak “Basisvaardigheden wiskunde” in het eerste semester volgen. Studenten worden intensief begeleid in het verwerven van essentiële wiskundige vaardigheden en bij het maken van oefeningen.

Studiebegeleiders Heb je nood aan meer studiemateriaal? Of wil je graag weten hoe je je in jouw specifieke situatie het best kan voorbereiden op een studie wetenschappen aan de VUB? In het StudieBegeleidingsCentrum zijn studiebegeleiders beschikbaar die je kunnen helpen met je voorbereiding. Neem contact op via [email protected].

Stapje per stapje naar de juiste studiekeuze Stap 1. Ken jezelf! Neem jezelf onder de loep: - Wie ben ik? Wat doe ik graag? Wat vind ik interessant? - Wat kan ik aan? In welke vakken ben ik sterk? Wat ligt me minder? - Wat wil ik? Wil ik vooral theoretische kennis opdoen of liever meer met praktijk bezig zijn? Ben ik bereid om veel tijd in mijn studies te steken? Welk beroep wil ik later uitoefenen? Het StudieBegeleidingsCentrum heeft een handig werkboek dat je helpt antwoorden te vinden op deze en vele andere vragen. Vraag de Kieswijzer aan via [email protected]. En ga zeker ook eens praten met de studiekeuzebegeleider bij jou op school.

Stap 2. Verdiep je in het opleidingsaanbod! Neem een kijkje op www.onderwijskiezer.be en vind zo je weg in het aanbod van het hoger onderwijs in Vlaanderen. Kom zo te weten of je over bepaalde voorkennis moet beschikken. Lees ook over de verschillende afstudeerrichtingen en informeer je over welke jobs je met je diploma kan vinden. Raak je er nog niet helemaal uit? Kom dan langs op een SID-in bij jou in de buurt. Ook de VUB is aanwezig en kan je er alles vertellen over de VUBopleidingen. De data en locatie van de volgende SID-ins kan je vinden op www.vub.ac.be/infomomenten. Nog niet overtuigd van je keuze? Hoor eens rond in je eigen netwerk en probeer een student te spreken die de opleiding al volgt. Bijvoorbeeld tijdens de openlesdagen in de krokusvakantie.

Stap 3. De ideale match De ultieme check of je gekozen opleiding en universiteit goed bij je zullen passen? Kom gewoon langs tijdens één van de vele infomomenten die ieder jaar op de campus worden georganiseerd. Dit is de enige manier om werkelijk te voelen hoe het er hier aan toe gaat. Tot slot nog dit. Zit je met vragen over je studiekeuze? Studeer je in een bijzondere situatie? Heb je bijvoorbeeld dyslexie, wil je je studie combineren met topsport of juist met een baan? Kom dan naar het StudieBegeleidingsCentrum, de plek voor alle hulp bij studievragen. Medewerkers van het SBC zijn op elke infodag aanwezig, maar je kunt ze ook emailen op [email protected].

27

Een vliegende start

28

Leerkrediet

Toelatingsvoorwaarden en geïndividualiseerde studietrajecten

Alsjeblieft, je krijgt 140 studiepunten. Bij wijze van welkom bij aanvang van een initiële bachelor- of masteropleiding. Die 140 studiepunten maken je leerkrediet uit. Dat krediet gebruik je om vakken te ‘kopen’ uit je studietraject. Slaag je voor die vakken, dan krijg je je punten terug. Meer nog: de eerste 60 studiepunten die je terugkrijgt, worden verdubbeld (alsjeblieft bis). Slaag je niet voor een of meer vakken, dan ben je de studiepunten die deze vakken ‘waard’ zijn, kwijt. En moet je opnieuw studiepunten van je leerkrediet ‘afgeven’ om ervoor te kunnen herkansen. Te vermijden, zoiets, want zo slinkt je leerkrediet.

Met een diploma secundair onderwijs kan je starten in elke bacheloropleiding (met uitzondering van Geneeskunde). Wil je graag meer info over specifieke toelatingsvoorwaarden voor bijvoorbeeld het schakelprogramma of directe toegang tot de master, kijk dan op de VUB-website bij de opleiding van jouw voorkeur. Hier vind je een lijst met de toelatingsvoorwaarden voor de opleiding: www.vub.ac.be/opleidingen. Heb je vragen rond toelating, vrijstellingen en vakkenpakketten, neem dan contact op met de studietrajectbegeleider van de opleiding. Het samenstellen van je individueel studietraject gebeurt altijd samen met je studietrajectbegeleider.

De lessen van academiejaar 2015-2016 starten in de vierde week van september. We verwelkomen je graag op een van de onthaalmomenten voor nieuwe studenten. En op tal van andere activiteiten tijdens Kick off the Campus. Zo maken we je vanaf dag 1 wegwijs op de VUB. Heb je nu al een vraag voor de VUB? Neem dan contact op met het Infopunt Studenten ([email protected]). Zij staan altijd voor je klaar.

Praktische info Studiegeld en Sociale Dienst Studenten

Inschrijvingen 2015

Je studiegeld wordt berekend op basis van het aantal studiepunten dat je opneemt, je nationaliteit, opleiding en contracttype. Studenten uit de Europese Economische Ruimte (EER) die zich voor een initiële bachelor- of masteropleiding inschrijven, betalen een standaard vast bedrag en een variabel bedrag per studiepunt. Elk jaar wordt het studiegeld opnieuw berekend. De exacte berekening vind je op www.vub.ac.be/inschrijvingen.

Je kunt je het hele jaar online aanmelden voor jouw opleiding aan de VUB. Ook als je nog geen diploma secundair onderwijs hebt. We houden je dan op de hoogte van de stappen die je moet nemen om je inschrijving te officialiseren. De inschrijvingen op de campus starten op maandag 17 augustus 2015. Meer info en aanmelden: www.vub.ac.be/inschrijvingen.

Zit je in een financieel moeilijke situatie, dan neem je best contact op met de Sociale Dienst Studenten van de VUB. Zij bekijken per dossier hoe je geholpen kan worden. Je vindt de Sociale Dienst Studenten via www.vub.ac.be/begeleiding.

29

Vrije Universiteit Brussel campus Etterbeek Pleinlaan 2 1050 Brussel campus Jette Laarbeeklaan 103 1090 Brussel campus Kaai Nijverheidskaai 170 1070 Brussel Verantwoordelijke uitgever Paul De Knop, rector Pleinlaan 2 - 1050 Brussel De informatie in deze brochure is onderhevig aan mogelijke wijzigingen. Kijk altijd op www.vub.ac.be voor de meest up-to-date informatie. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Realisatie Vrije Universiteit Brussel Dienst Marketing, Communicatie en Evenementen Pleinlaan 2 - 1050 Brussel T. +32 2 629 21 34 F. +32 2 629 12 10 E. [email protected] Fotografie Saskia Vanderstichele, Kelly Langenus, Armand Mostin, Bernadette Mergaerts, Gauthier de Crombrugghe, fotoarchief dienst Marcom Concept www.meloveyoulongtime.be - Gauthier de Crombrugghe Opmaak Gekko Met dank aan al onze proffen en studenten voor hun medewerking bij de quotes en foto’s. hvs 10-14/1.200 ex.

30

“De vrijheid van denken en toegang tot een grenzeloze creativiteit bij mezelf maar ook bij de studenten, maken het beroep van docent onvervangbaar. Je zit aan het roer van een schip dat een lange ontdekkingsreis maakt. En tijdens die reis probeer je niet alleen wetenschappelijke ontdekkingen te doen, je tracht ook elke student die je over de vloer krijgt duidelijk te maken dat ze zich in een geprivilegieerde positie bevinden. Zij zijn de metsers van morgen. Zij maken nieuwe moleculen en ontwikkelen nieuwe detectie- en synthesemethoden. Zij zijn diegenen die ervoor kunnen zorgen dat onze samenleving vooruit gaat. Chemie staat werkelijk centraal tussen fundamenteel onderzoek enerzijds en praktische toepassingen anderzijds!”

Professor Steven Ballet, Vakgroepen Chemie en Bio-ingenieurswetenschappen

31

2014

HERFSTKAMP

27-28 OKT 2014

2015

SID-in HAASRODE

SID-in GENT

SID-in ANTWERPEN

OPENLESDAGEN

INFODAG ETTERBEEK

BELEEF DE CAMPUS

Hoera! Je eerste dag als student aan de VUB

8-10 JAN

22-24 JAN

29-31 JAN

16-20 FEB

14 MRT

30 JUNI

21 SEPT

2015

2015

2015

2015

2015

2015

2015

2015

2015

2015

2015

2015

2015

5-7 FEB

14 FEB

26-28 FEB

21 MRT

26 APR

5 SEPT

SID-in KORTRIJK

VUB INFODAG

SID-in GENK

INFODAG JETTE EN KAAI

VUB INFODAG

VUB INFODAG

Hier gebeurt het Herfstkamp

SID-ins Het hoger onderwijs komt naar je toe. Je kent ze vast wel: de SID-ins georganiseerd door de Vlaamse overheid. Elke hoger onderwijsinstelling is er aanwezig. Je kunt hier met één bezoek alle opleidingen en instellingen grondig met elkaar vergelijken. In elke provincie wordt een SID-in georganiseerd. Heel ver hoef je je dus niet te verplaatsen. Op donderdag en vrijdag kan je met je klas komen, de zaterdagen zijn open voor iedereen. Dan kan je je ouders mee op sleeptouw nemen. www.vub.ac.be/sid-in

Openlesdagen

Welke opleiding past bij jou? Tijdens het herftskamp kan je naar hartelust proeven van opleidingen die je aanspreken. We zorgen ervoor dat je geen gortdroge kost wordt voorgeschoteld. Alle workshops zijn interactief en leerrijk. Lol trappen kan je ook na de “lesuren”: wie kiest voor het tweedaags programma bestudeert onze studenten in hun natuurlijk biotoop. Je overnacht op kot en voor je je bed induikt, proef je van het studentenleven aan de VUB. www.vub.ac.be/herfstkamp

Infodagen Je wilt info? Je krijgt info. Van onze proffen, studietrajectbegeleiders en student ambassadors. Iedereen staat klaar om jouw vragen te beantwoorden. Of het nu gaat over je opleiding, voorkennis, het studentenleven, op kot gaan, de campus, Brussel ... Je kan direct een blik werpen op de cursussen, de bibliotheek en het Studiebegeleidingscentrum. Na deze dag zijn alle vraagtekens die nog door je hoofd spookten zeker geschrapt. www.vub.ac.be/infodag

Weten waar je aan begint. Wanneer jij van je welverdiende krokusvakantie geniet, gooien wij al onze deuren open. Precies, je leest het goed: je kan gewoon onze aula’s binnenwandelen, een klapstoeltje uitkiezen en de les mee volgen. Geen voorkeursbehandeling, geen aangepaste workshop: gewoon het leven zoals het is aan de VUB. www.vub.ac.be/openlesdagen

Beleef de Campus Smijt je erin! De universiteit draait niet alleen om studeren. Op Beleef de Campus maak jij al kennis met het campusleven. Wie nog studiegerelateerde vragen heeft, kan een babbeltje slaan met onze studenten. www.vub.ac.be/beleef-de-campus

Partner in de Universitaire Associatie Brussel

[E] [email protected] - [W] www.vub.ac.be -

www.facebook.com/vrijeuniversiteitbrussel -

@VUBrussel