Centrumplan Bussum. Gezamenlijk vormgeven aan een toekomstbestendig, levendig en groen centrum met een eigen identiteit

Centrumplan Bussum

Gezamenlijk vormgeven aan een toekomstbestendig, levendig en groen centrum met een eigen identiteit

VOORWOORD In mei 2012 is door de gemeenteraad

groepen en klankbordgroep meegenom-

van Bussum de Gebiedsvisie Centrum Bussum vastgesteld. Deze is tot stand gekomen na een zeer levendig proces,

en. Ik nodig dan ook alle deelnemers uit

waarbij veel inwoners van Bussum betrokken waren. De gebiedsvisie vormt

groen centrum met een eigen identiteit.

het kader voor de verdere vormgeving van onze ambities in het centrum.

Ik wens u veel plezier bij het lezen van het Centrumplan.

Vervolgens hebben 7 werkgroepen zich

Namens het college van B&W,

in één of meerdere sessies gebogen over de uitwerking van die ambities. Zo

Wethouder Paul Barneveld

om mee te blijven doen aan de realisatie van een toekomstbestendig, levendig en

zijn deskundigen, inwoners, ondernemers en vertegenwoordigers van belangenorganisaties ook in dit traject naar een Centrumplan in een boeiende dialoog gezamenlijk tot resultaten gekomen. Soms op globaal niveau en soms liet men zich – vooruitlopend op de verdere uitwerking in projecten - zelfs al verleiden tot voorstellen op welke concrete locaties bomen geplant kunnen worden. Het participatietraject, zoals we dit rond het centrum hebben opgezet, is voor ons een nieuwe manier van werken. Het is een avontuur dat we gezamenlijk met de betrokkenen zijn aangegaan. Ook voor ons is dit traject een leerproces. Zo kwam de klankbordgroep met een kritisch advies, niet alleen over de inhoud, maar ook over de te volgen stappen. We hebben daarover een goed en constructief gesprek gevoerd en onze wederzijdse zorgen gedeeld. Met het Centrumplan ligt er nu een basis. Er kan iets moois gaan bloeien in Bussum. We kunnen nu daadwerkelijk aan de slag. In de diverse projecten worden álle ideeën en suggesties uit de werk-

2 2

Paul Barneveld Wethouder Ruimtelijke Ordening

INHOUDSOPGAVE

Voorwoord

2

1. 2. 3. 4. 5. 6.

5 7 9 13 53 55

Wat vooraf ging Vervolg op de gebiedsvisie Aanpak centrum Uitwerking per thema Stedenbouwkundige verbeelding van het Centrumplan Naar een concrete uitvoering

Bijlage : 1.

Aanbeveling klankbordgroep en reactie van het college hierop

3

Eerste bijeenkomst Gebiedsvisie

4

1. WAT VOORAF GING 1.1. Participatietraject Gebiedsvisie centrum In mei 2012 stelde de gemeenteraad van Bussum de Gebiedsvisie Centrum Bussum vast. Deze visie kwam in de periode januari tot april 2012 tot stand na een uitvoerig interactief participatietraject met bewoners, ondernemers, overige betrokkenen en deskundigen. In de visie van de participanten moet Bussum een modern tuindorp in het hart van het Gooi worden. Dit sluit aan bij de

aan te brengen. 3. Het creëren van zachte, geleidelijke overgangen van publieke naar private ruimte door bijvoorbeeld tuinen, serres, terrassen of loggia’s. 4. Versterken van de belevingswaarde van de historische bebouwing. 5. Eenheid in bestrating en straatmeubilair. 6. Ontmoetingsplekken creëren in openbare ruimte. 7. Logische looproutes naar en door het centrum, waarmee – met het oog op de vergrijzing - ook rekening gehouden wordt met toegankelijkheid

kwaliteiten die er al zijn, zoals het dorpse karakter met een goed voorzieningenniveau, de mooie historische bebouwing, het vele groen, de goede OV-verbindingen en de centrale ligging. Ook het sociale kapitaal is ruim aanwezig; Bussum heeft een betrokken én hoogopgeleide bevolking met bovendien een sterke culturele inslag. De kwaliteiten van Bussum willen de bewoners graag vertaald zien naar het centrum, dat deze juist mist. Kortom, het moderne tuindorp moet ook

voor rolstoelen en scootmobiels. 8. Auto’s zoveel mogelijk uit het centrum weren: parkeren aan de randen. 9. 9HUEHWHULQJ HQ XLWEUHLGLQJ YDQ ¿HW-

1.2 Ambities Gebiedsvisie centrum

senstallingen. 10. Woningen toevoegen in het centrum (nieuwbouw, wonen boven winkels). 11. Horeca en levendigheid toevoegen. 12. Zoeken naar mogelijkheden voor andere publieksfuncties in het centrum (kunst, cultuur etc.). 13. Tijdelijk gebruik leegstaande panden.

Op basis van de analyse van deskundi-

14. Handhaven van divers winkelaan-

gen en de inbreng van ondernemers en bewoners zijn de volgende ambities geformuleerd die moeten bijdragen aan het

bod met ook veel zelfstandige winkels; managen van de krimp.

verhogen van de verblijfskwaliteit van het centrum. 1. Vergroening van het centrum (o.a.

Procesmatig is het belangrijk dat: Ondernemers meer gaan samenwerken;

vorm krijgen in het centrum.

door inrichting pleinen en groene gevels om lelijke gebouwen te verbergen). 2. Een architectonisch samenhangen-

De gemeente ruimte biedt aan ini-

tiatieven van onderaf (bewoners, ondernemers); De aanpak van deelprojecten steeds

de bebouwing die eenheid uitstraalt zonder eenvormig te zijn, door op

vanuit een visie op het geheel gebeurt, zodat de samenhang gewaar-

belangrijke plekken mooie accenten

borgd blijft.

5

Stadsontwikkeling en participatie (uit Lucky Luke: de trek naar Oklahoma)

6

2 VERVOLG OP DE GEBIEDSVISIE 2.1 Werkgroepen

In de Gebiedsvisie Centrum Bussum is afgesproken dat een aantal thema’s in

WHUH¿HWVHQVWDOOLQJHQNRPHQHQKRH kan de auto zoveel mogelijk van

werkgroepen met bewoners, ondernemers, vertegenwoordigers van de

het maaiveld verdwijnen zonder het centrum helemaal ontoegankelijk te

gemeente en deskundigen verder uitgewerkt wordt. Dit is gebeurd in september 2012. In die periode gingen werkgroepen aan de slag rond de vol-

Parkeren (werkgroep kwam 1x bijeen): Hoe kunnen er meer en be-

maken voor auto’s? Dorpsmanager (werkgroep kwam 2x bijeen): Een dorpsmanager vervult

gende thema’s en vraagstellingen:

een belangrijke rol als schakel tussen de gemeente en de onderne-

Compact Centrum (kwam 1x bijeen o.l.v. Aart Jan van Duren van Bureau

mers/bewoners in Bussum. Welke ta-ken zou een dorpsmanager moe-

Stedelijke Ontwikkeling): Hoe maken we – met het oog op het dalende aantal winkels - het centrum compacter en creëren we een logische looproute?

WHQ RSSDNNHQ HQ ZHON SUR¿HO SDVW dan bij deze functie?

Levendig centrum (werkgroep kwam 1x bijeen): Welke functies kunnen in het centrum worden gebracht en gecombineerd om zowel overdag als ’s avonds meer levendigheid in het centrum te krijgen?

Wonen in het centrum (werkgroep kwam 1 x bijeen o.l.v. Egbert Kalle van SOAB): Hoe wordt het wonen in het centrum gestimuleerd?

De verslagen van de werkgroepen zijn te vinden op de website van Bussum onder projecten en plannen/Centrumplan. Voor dit Centrumplan is dankbaar gebruik gemaakt van het denkwerk en de ideeën van de verschillende werkgroepen. Het Centrumplan is een plan op hoofdlijnen. Alle ideeën en suggesties uit de diverse werkgroepen worden meegenomen bij de concrete uitwerking in de projecten. Dan zal blijken of alle ideeën en suggesties ook daadwerkelijk haalbaar zijn.

Groen (werkgroep kwam 4 x bijeen o.l.v. landschapsarchitect Bram Breedveld): Hoe kan het stenige centrum groener worden en kan de verblijfskwaliteit worden vergroot? En hoe kan het tuindorp worden

vormgegeven? Verkeer & Verbindingen (werkgroep kwam 3x bijeen o.l.v. verkeerskundigen van Goudappel Coffeng): Hoe kunnen auto’s uit het centrum worden geweerd en logische looproutes naar en door het centrum

Bijeenkomst werkgroep verkeer

worden gecreëerd?

7

2.2. Klankbordgroep In de Gebiedsvisie Centrum Bussum is tevens afgesproken dat een klankbordgroep van bewoners wordt opgericht. Deze klankbordgroep had als taak gekregen de ideeën en suggesties van de werkgroepen te beoordelen:

Voldoet het Centrumplan aan de uitgangspunten van de Gebiedsvisie Centrum Bussum? Zitten er tegenstrijdigheden in het Centrumplan?

De klankbordgroep heeft naar aanleiding van haar opdracht een aanbeveling geschreven en voorgelegd aan het college. Deze aanbeveling en de reactie van het college zijn bijgevoegd aan het Centrumplan in Bijlage 1.

8

3 AANPAK VOOR HET CENTRUM Aanleiding voor totale aanpak van het centrum is o.a. de economische crisis en de groeiende winkelleegstand, als

straten of gewoon ergens op een bankje zitten en naar de mensen kijken. En wie langer blijft, koopt ook meer en daarmee

gevolg van onder meer de toename van het internet-winkelen. Bussum als

zijn ook de ondernemers blij.

geheel heeft bovendien te maken met wegtrekkende jongeren en vergrijzing.

3.2. Gebruik van het centrum

Deze en andere factoren bedreigen de vitaliteit van het dorp. Daarnaast zijn ook de slechte kwaliteit van de verbindingen en de openbare ruimte aanleiding geweest om de gebiedsvisie op te stellen.

Bij de verdere uitwerking van de ideeën vanuit de Gebiedsvisie Centrum Bussum is het goed nog even stil te staan bij de (potentiële) gebruikers van het centrum. Natuurlijk wordt het centrum benut door de inwoners van Bussum die er hun

De bewoners van Bussum hebben zich duidelijk uitgesproken voor verduurza-

boodschappen doen. Dit is echter geen homogene groep. Naast de forensen die

ming en vergroening van het centrum, in combinatie met meer levendigheid in de vorm van horeca, kunst & cultuur en nadrukkelijk ook meer wonen in het centrum. Dit is de strategie die het meest kans biedt om het centrum een vitale toekomst te geven. Voor het centrum geldt dat het een toekomstbestendig, levendig, groen centrum wordt met een eigen identiteit.

elke dag uit Bussum vertrekken naar hun werk, kent Bussum bijvoorbeeld ook veel zzp-ers en senioren, die het centrum weer op een hele andere manier (zouden kunnen) gebruiken. Naast in-

3.1 Sterk voor de toekomst Tijdens het participatietraject dat tot de Gebiedsvisie Centrum Bussum leidde, constateerden de bewoners dat Bussum een centrum heeft, dat eigenlijk niet bij de rest van Bussum past. Bussum zou een modern tuindorp moeten worden, maar het groene karakter van Bussum wordt node gemist in het stenige centrum, waarin bovendien de eenheid ontbreekt. Deskundigen stelden dat het

woners van Bussum kan het centrum (in beperkte mate) ook mensen uit de omringende gemeenten trekken, mits het iets unieks te bieden heeft. Gezien de centrale ligging van Bussum in Het Gooi en de aansluiting op diverse wandelHQ ¿HWVURXWHV LV HU RRN HHQ SRWHQWLsOH groep recreanten die het centrum van Bussum kan aantrekken. Als Bussum erin slaagt binnen het centrum ook een aantrekkelijk woongebied te creëren, dan zal het centrum bovendien ook nog op een andere manier gebruikt worden. Kortom, de gebruiksintensiteit en de gebruikswaarde van het centrum kunnen in potentie enorm ver-

centrum pas echt aantrekkelijk wordt – en dus ook economische gezonder – als

hoogd worden. Om dat te bereiken moet er wel meer zicht komen op de behoeften van al deze groepen en zullen we

de verblijfskwaliteit verbetert. Bezoekers moeten zich er prettig voelen en denken:

hen ook direct betrekken bij de verdere uitwerking van plannen en ideeën.

ja, ik blijf nog even! Even op een terrasje zitten, even slenteren door de winkel-

9

3.3 Identiteit van Bussum In de marketing van Bussum is het bovendien noodzakelijk dat Bussum op zoek gaat naar een eigen onderscheidende identiteit. Dit hebben ook de dis-

daar kan komen en waar eventueel de DXWRRI¿HWVJHSDUNHHUGNDQZRUGHQ+HW centrum wordt sterker, naarmate het er

cussies met bewoners gedurende het participatietraject tot nu toe duidelijk

beter in slaagt de verbinding te leggen met haar omgeving, bijvoorbeeld met

gemaakt. Op dit moment heeft Bussum geen heldere identiteit. Een modern tuin-

Bussum-Zuid (uitgangspunt voor veel wandelingen), de Bensdorp-fabriek in het zuidwesten, maar ook met de om-

dorp gaat over de ruimtelijke en fysieke inrichting, het voorzieningenniveau en het sociaal kapitaal, maar de vraag is of

ringende wijken als Het Spiegel en het Brediuskwartier. Daar liggen immers de

dit onderscheidend genoeg is. Er moet nog een stap worden gezet om de kern

belangrijkste kwaliteiten van Bussum verborgen. Eenmaal in het centrum,

van de identiteit te vinden, die Bussum echt op de kaart zet en het dorp ook voor buitenstaanders aantrekkelijk maakt. Vanuit de werkgroep Levendig Centrum is hiervoor al een voorschot genomen met het voorstel om de literaire en culturele traditie van Bussum meer te benadrukken.

moet men zich kunnen oriënteren, niet alleen via bordjes, maar vooral door de uitstraling van het gebied. Het centrum moet uitnodigen om te verblijven, zowel in de openbare ruimte, als door het aanbod van winkels, horeca, kunst en cultuur, maar ook door er een aantrekkelijk woongebied van te maken.

Het advies is om, na goedkeuring van dit Centrumplan, een traject te starten om tot een duidelijke keuze omtrent de identiteit van Bussum te komen. Deze

3.5 Beleving van het centrum

wordt vertaald in één woord of zin, die de kern samenvat van hetgeen Bussum wil zijn. Denk aan Hilversum Mediastad, Laren kunstenaarsdorp. Bouwstenen zijn er voldoende genoemd tijdens het participatieproces met betrokkenen. Met deze gewenste identiteit als leidraad, kan de uitvoering van het centrumplan krachtig ter hand worden genomen. 3.4 Bereikbaar centrum Om die nieuwe groepen ook echt aan te trekken, zal ook in ruimtelijke zin het centrum vindbaar en leesbaar moeten zijn. Wie met de trein of met de auto Bus-

10

sum binnenkomt, moet meteen weten waar zich het centrum bevindt, hoe hij

Het centrum is echter ook een economische entiteit. Er zijn ondernemers die er hun brood verdienen en verhuurders van woningen en winkelruimte, die ook afhankelijk zijn van economisch succes van het centrum. Verhoging van de belevingswaarde zal ook moeten leiden tot meer bestedingen in het centrum en dus een stevige economische basis. De tijden zijn echter onzeker en veranderen snel. De bevolking kan qua samenstelling veranderen, het winkelgedrag verandert voortdurend, de economische groei is wisselvallig. Kortom, om economisch vitaal te blijven, moet het centrum zich ook voortdurend kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden. 'DW EHWHNHQW RQGHU PHHU ÀH[LELOLWHLW LQ

bestemmingen, zodat gebouwen makkelijk van functie kunnen veranderen, PDDU RRN ÀH[LELOLWHLW LQ UHJHOV ELMYRRUbeeld rond parkeernormen en het bouwbesluit. Een centrum dat zich op allerlei gebieden makkelijk kan aanpassen aan de veranderende omstandigheden is een centrum dat ook toekomstwaarde heeft. Dit centrumplan biedt uitgangspunten om de gebruikswaarde, de belevingswaarde en de toekomstwaarde van het centrum te vergroten. Dat kan alleen als we erkennen dat er verschillende belangen spelen en deze ook benoemen. Er samen uitkomen, vergt ook dat we oog houden voor het grotere geheel. Dat kan alleen als we ons niet alleen op het centrum zelf richten en onze blik naar binnen keren. Versterken van het centrum lukt alleen als we het centrum in de context van Bussum en van Het Gooi zien. We moeten onze blik dus naar buiten richWHQ HQ YDQ GDDUXLW OHWWHUOLMN HQ ¿JXXUOLMN verbindingen leggen met het centrum, zodat het centrum van Bussum als een magneet kan werken op die omgeving.

11

N

UITKOMST WERKGROEP COMPACT CENTRUM

Kernwinkelgebied

Aanloopstraat

Wonen

Groen

Nader te bepalen groene invulling

LEGENDA COMPACT CENTRUM

12

4 UITWERKING PER THEMA In dit hoofdstuk wordt aangegeven hoe we om willen gaan met het centrum. Op

gemeente bijdragen aan het tegengaan van de winkelleegstand.

basis van de ideeën en suggesties uit de werkgroepen stelt het college een aanpak voor. Per thema wordt aange-

Er is onderscheid gemaakt tussen kernwinkelgebied en de aanloopstraten.

geven welke ideeën uit de werkgroepen worden opgenomen, welke ideeën nog

In een kernwinkelgebied ligt de focus op detailhandel, horeca en andere pu-

nader onderzoek behoeven en welke ideeën niet worden meegenomen.

blieksgerichte functies op straatniveau. Dit gebied moet duidelijk herkenbaar zijn

4.1 Compact centrum

als winkelgebied en voldoende aantrekkingskracht hebben voor publiek.

Gebiedsvisie In de Gebiedsvisie zijn voor het onderdeel compact centrum de ambities 13 en 14 benoemd:

Tijdelijk gebruik leegstaande panden (13). Handhaven van divers winkelaanbod met ook veel zelfstandige winkels; managen van de krimp (14).

Werkgroep Onderzoeksvraag: Hoe maken we – met het oog op het dalende aantal winkels - het centrum compacter en creëren we een logische looproute? Uitkomsten werkgroep: De klassieke pijler van de beleving – het winkelen – staat onder druk. Als gevolg van de toename van internet-winkelen, gecombineerd met de economische crisis, neemt het aantal winkels overal in heel Nederland af. Deze trend zal zich ook naar de toekomst toe doorzetten. De uitdaging voor de nabije toekomst is dus om de krimp van het winkelaanERG WH PDQDJHQ 'RRU ÀH[LEHO RP WH gaan met bestemmingsplannen wil de

Kernwinkelgebied Een kernwinkelgebied heeft een aantal kenmerken. Het is bij uitstek een voetgangersgebied, dus autovrij, waar je rustig kunt slenteren en winkelen. Je gaat hier in principe niet alleen naar toe om doelgericht boodschappen te doen. Er is sprake van een concentratie van winkels, die zich aan beide straatzijden bevinden. Het is een gebied dat onderscheidend is ten opzichte van andere winkelgebieden in de wijdere omgeving. Een voorwaarde daarvoor is variëteit in winkels en een eigen karakter. Aangezien het gebied gericht is op een langer verblijf, zijn ook voldoende rustpunten nodig in de vorm van horeca, maar ook een aantrekkelijke openbare ruimte. Tot het kernwinkelgebied in Bussum behoren ten westen van de Brinklaan de Veerstraat, Nassaustraat, Nassaulaan en ten oosten van de Brinklaan het westelijk deel van de Havenstraat, het eerste stuk van de Kapelstraat en de Nieuwe Brink, evenals het zuidelijke stuk van de Brinklaan (rond de Nieuwe Brink). Mogelijk worden in de toekomst andere delen van de Brinklaan aan het kernwinkelgebied toegevoegd.

13

Aanloopstraten Aanloopstraten

Invulling in het winkelgebied

niet autovrij te zijn. Ook hier bevinden zich winkels, maar dit zijn eerder winkels

Bij de invulling van het kernwinkelgebied is ook gekeken naar de toekomstige ontwikkelingen. Uitgangspunt is dat het

waar je doelgericht naartoe gaat. Denk aan een supermarkt voor de dagelijkse

gevarieerde winkelaanbod behouden blijft. Soms zullen daarvoor inventieve

boodschappen, maar ook een speciaalzaak voor verfartikelen of dierver-

oplossingen nodig zijn. Te denken valt aan combinaties van winkel en horeca

zorgingsproducten. De aanloopstraten fungeren als lokkertje voor het kernwinkelgebied en zijn dus direct aangesloten

in één ruimte, het gebruiken van leegstaande panden voor pop-up stores en ÀH[LEHOH EHVWHPPLQJHQ ZDDUGRRU ZLQ-

op dit gebied. Er is hier minder sprake van ruimtedruk, hetgeen ondernemers

kelruimte ook voor andere openbare functies gebruikt kan worden. Wonen op

meer mogelijkheden geeft.

de begane grond past echter niet in het kernwinkelgebied, omdat hiermee juist

Typische aanloopstraten zijn het zuidelijke stuk van de Kapelstraat (boven de Kerkstraat), het stuk van de Brinklaan bij de bibliotheek en het oostelijk deel van de Havenstraat. Ook straten in de wijdere omtrek van het centrum, zoals de Spiegelstraat of de Huizerweg krijJHQHHQPHHUÀH[LEHOHEHVWHPPLQJ'DW betekent dat er nog steeds de mogelijkheid is voor detailhandel, maar bij leegstand zijn ook andere functies mogelijk.

de kracht van het gebied ondermijnd wordt.

daarentegen

hoeven

Reactie college op de uitkomst van de werkgroep en de adviezen van de raadscommisssie Ruimte: +HWFROOHJHJDDWDNNRRUGPHWGHGH¿QLtie van het kernwinkelgebied en de aanloopstraten. Het gaat om het managen van de krimp, aangezien we hier te maken hebben met een ontwikkeling die in de toekomst alleen maar verder zal doorzetten. De inzet is daarom om het winkelcentrum te verbeteren. Dit kan zelfs betekenen dat er op strategische plekken beperkt vierkante meters worden toegevoegd om meer variëteit in winkelruimtes te bieden. Deze zullen dan echter op andere locaties in Bussum verdwijnen. In het bestemmingsplan Centrum worden de bestemmingen voor het kernwinkelgebied en de aanloopstraten benoemd. Hierbij is aan-

Nassaulaan

dacht voor het managen van de krimp: op locaties in de aanloopstraten waar nu geen detailhandel is gevestigd is er ook geen mogelijkheid in de toekomst

14

voor een invulling met detailhandel. In het ontwerp bestemmingsplan Centrum wordt het realiseren van detailhandel op plaatsen waar dat nu in het voorontwerpbestemmingsplan mogelijk is, niet meer mogelijk gemaakt. Op deze manier wordt voorkomen dat ongeveer een oppervlakte van 4.500 m2 in de aanloopstraten, waar nu geen winkels zijn, wordt getransformeerd in een bestemming detailhandel.

Voor het gebied Scapino is het college van mening dat hier, naast wonen, wel detailhandel kan worden gerealiseerd. Dit kan omdat er op dit gebied gelegenheid wordt geboden om ook grotere units te realiseren, zodat er ook een ander segment aan het centrum toegevoegd kan worden. Er mogen geen blinde gevels aan de Brinklaan en Kerkstraat op begane grondniveau worden gerealiseerd (ook geen reclame in ramen).

Het college stemt in met:

Aanduiding van het kernwinkelgebied (winkelacht) en aanloopstraten. Het kernwinkelgebied krijgt de bestemming “centrumdoeleinden”. Binnen deze bestemming zijn detailhandel, horeca en publieksgerichte functies op de begane grond en de functie wonen op de verdieping toegestaan. De aanloopstraten krijgen de bestemming “gemengde doeleinden”. Binnen deze bestemming zijn detailhandel, horeca, publieksge-

Het in gesprek gaan met beleggers / eigenaren van winkels buiten het kernwinkelgebied en de aanloopstraten voor vestiging in het centrum.

Het college onderzoekt de volgende onderdelen nader:

Uitwerken (Tijdelijke) Invulling leegstaande winkelpanden

richte functies, maatschappelijke functies, kantoorfuncties én wonen op de begane grond en de functie wonen op de verdieping toegestaan. Verwerking onderdelen in:

Onderwep

Beleid

Planning

Aanduiding kernwinkelgebied en aanloopstraten Bestemming centrumdoeleinden vastleggen Bestemming gemengde doeleinden vastleggen In gesprek met beleggers / eigenaren voor vestiging in het centrum Tijdelijke invulling leegstaande winkelpanden

Kadernota Economie 2013 Bestemmingsplan Centrum 2013 Bestemmingsplan Centrum 2013

Geen Geen Geen

PvA -Dorpsmanager PvA -Dorpsmanager

Geen Geen

2014 2014

Budget

PvA: Plan van Aanpak

15

Kerk

Nieuwe Raadhuisstraat

Ou

Wilhelminaplantsoen

Brinklaan

n

laa len

at tra ns ve Ha

t aa str ser Vis

Nassaustraat

School

Mo

Mee

Kerk

k oe rsh ke Ble

versum m - Hil sterda ijn Am

iin apllee uliian Ju

Bibliotheek

raat Landst

spoorl

traat Veers

rweg

at nstra Have

Nassaulaa

straat Haven Ac ht er om Kape

kerk

str aa t ol

Huizerweg

ho

n Brinklaa

plein Irene

De Clinge

m - Hil

rk

Krijn

enwe

g

Nie uws traa t

Kapelstraat

Nieuwe Spieg

Herenstraat

Ke

versum

t straa Kerk

Herenstra at

an

io Stud

sterda

Spiegelstraat

eg tw en Me

k

Boekweitplein

Sc

Spie

t lstraa

ijn Am spoorl

t straa wars geld

e Brin Nieuw

t nsstraa Thiere

erweg Kloost

Nassaupark

t straa Land

t traa gels

eg Veldw

Spie

n

weg Veld

g we in ev St

u dB

? v vv

eg erw mm

on

Olmenlaan nlaan

Olme

ssu

Sim

laan

n

Linde

a Vlietla

Rraaadhuispassage

De Genestetlaan

e Vred

hof

eg

UIKOMST WERKGROEP LEVENDIG CENTRUM

Stedelijk weefsel van straten en pleinen waar horeca gevestigd mag worden

Ontmoetingsplekken ieder met een eigen sfeer en identiteit

Evenemententerreinen

Startpunt wandelroutes (centrum, Brediuskwartier, Het Spiegel)

Horeca

Plekken voor openlucht muziek

Hotel

Plek voor markten

Speelterrein

Shuttlebus naar Werk 4 en ‘t Spant

Startpunt recreatieve fietsroutes

LEGENDA LEVENDIG CENTRUM

16

4.2 Levendig centrum Gebiedsvisie In de Gebiedsvisie zijn voor het onder-

andere sfeer. Dat verhoogt de aantrekkelijkheid van het centrum alleen maar.

deel levendig centrum de ambities 6, 11 en 12 benoemd:

+HW :LOKHOPLQDSODQWVRHQ GLW LV een groot plein met aan één kant mooie

Ontmoetingsplekken

in

historische bebouwing met een woonfunctie. In de jaren ’30 was dit al een

openbare ruimte (6) Horeca en levendigheid toevoegen

plantsoen. Behalve op marktdag is het plein nu vooral parkeerplaats, op de fon-

(11). Zoeken naar mogelijkheden voor an-

tein aan de rand van het winkelgebied na. Het Wilhelminaplantsoen kan grotendeels autovrij worden en een groener

creëren

dere publieksfuncties in het centrum (kunst, cultuur etc.) (12) Werkgroep Onderzoeksvraag: Welke functies kunnen in het centrum worden gebracht en gecombineerd om zowel overdag als ’s avonds meer levendigheid in het centrum te krijgen? Uitkomsten werkgroep: Het centrum is een beetje doods. Slechts op enkele dagen valt er iets te doen, bijvoorbeeld als er markt is of in het weekend als er redelijk wat winkelend publiek is. De meeste tijd is het er echter (te) rustig, vooral in de avonduren. De nadrukkelijke wens van bewoners en ondernemers is om meer levendigheid in het centrum te brengen. Er moet weer

karakter krijgen. Ook een speelplaats voor kinderen zou op dit plein niet misstaan en dat geldt ook voor de muziektent. Door toevoeging van meer horizontaal groen kan bovendien een verbinding worden gelegd met het plein voor het gemeentehuis. Dit is immers een belangrijk voorportaal van het centrum. Wanneer het plein wordt aangepakt, is dit meteen een kans om allerlei faciliteiten, zoals elektra en water, die nodig zijn voor evenementen, onder de grond te brengen. Aan de kop van het centrum, bij de fontein, kan de horeca versterkt worden. Dit is een mooi plekje voor terrasjes, dat bovendien goed aansluit op de route van het winkelend publiek. Het Wilhelminaplantsoen kan ook de plek

iets te beleven zijn in het centrum van Bussum.

zijn om evenementen te organiseren, die qua omvang en sfeer passen bij het dorpse karakter, denk

Pleinen

aan een muziekfestival of een dorpsdiner. Wanneer het plantsoen vergroend

De pleinen in Bussum zullen uitgroeien tot de ontmoetingsplekken binnen het centrum. Ze liggen ook allemaal in of

wordt, kan gekeken worden op de markt verplaatst kan worden naar de Brinklaan.

aan de rand van het kernwinkelgebied HQ SUR¿WHUHQ GDDUGRRU YDQ HHQ QDWXXU lijke toeloop. Elk plein kan zich gerust op een andere manier ontwikkelen met een

17

+HW-XOLDQDSOHLQGLWLVHHQPRRL groot plein met veel zon en daardoor uitstekend geschikt voor horeca. Het woningbouw van de architect Dudok geeft dit plein al een hele eigen sfeer. Een mooie solitaire boom of bomengroep zou hier de lommerrijke sfeer kunnen toe-voegen.

Cultuur Bussum heeft een lange culturele traditie. Schrijvers als Frederik van Eeden en Willem Kloos woonden hier. Ook nu nog kent Bussum een groot aantal kunstenaars onder haar bewoners. Daarnaast is Bussum natuurlijk de bakermat van de Nederlandse televisie. De inwoners van Bussum hechten zeer aan die culturele traditie en zien dit als deel van de identiteit van Bussum. Die traditie moet zijn weerslag in het centrum krijgen. Naast winkels kunnen ook bijvoorbeeld galeries, een kunstuitleen, een literair café en een bioscoop in het centrum komen. Dat laatste geeft ook in de avonduren de broodnodige levendigheid.

Verblijfskwaliteit op het Juilianaplein

'H 1LHXZH %ULQN GLW LV QX HHQ heel stenig plein met een onaantrekkelijke architectuur. Juist in dit gebied kan veel gedaan worden met vergroening van gevels. Dat maakt dit plein meteen veel aantrekkelijker voor horeca. Dit is een unieke kans om deze toegang tot het centrum een kwaliteitsimpuls te geven en dit rommelige gebied weer meer de uitstraling van een tuindorp te geven 0DULsQEXUJ +LHU OLJW HHQ NDQV om de nu nog gesloten tuin van Mariënburg als het ware het centrum in te trekken. Veerplein: Dit is een lommerrijk plein dat veel meer als verblijfspel ingericht kan worden. Hoogteverschillen zijn een aandachtspunt.

18

Horeca Horeca is onmisbaar voor een levendig centrum, die verschillende functies met elkaar verbindt. Horeca biedt een rustpunt tijdens het winkelen, het is een vaste stop voor of na een bezoek aan theater of bioscoop en het kan een doel op zich zijn om het centrum te bezoeken. Nieuwe combinaties van detailhandel, horeca, kunst en cultuur zijn het onderzoeken waard.

Evenementen Levendigheid in het centrum kun je ook

Recreatie Het Gooi heeft enorm veel te bieden op

gedoseerd toevoegen in de vorm van evenementen. Die moeten dan wel pas-

recreatiegebied. Veel bewoners uit de grote steden trekken er in het weekend RS XLW RP WH ¿HWVHQ RI WH ZDQGHOHQ LQ

sen bij de schaal en de sfeer van het dorp en liefst in het verlengde liggen van die culturele identiteit. Bij de organisatie van evenementen kan veel meer gebruik gemaakt worden van het aanwezige sociaal kapitaal van de bewoners. Veel inwoners van Bussum zijn bereid om hun ervaring en expertise in te zetten bij het organiseren van lokale evenementen. Er zijn ideeën te over hoe het centrum verlevendigd kan worden. Kleinschalige evenementen kunnen op verschillende locaties plaatsvinden. Niet alles is echter gewenst. Een discotheek zou, vanwege de overlast, niet in het centrum thuishoren.

een van de vele natuurgebieden, zoals de Bussumse hei of het Naardermeer. Zorg dat mensen die het Gooi bezoeken een reden hebben om een tussenstop te maken in het centrum van Bussum. Daarnaast liggen er volop mogelijkheden voor Bussum om zelf een toeristische trekpleister te worden. Denk aan wandelingen door Het Spiegel en het Brediuskwartier of wandelingen langs Bussums erfgoed. Ook de onlangs doorgetrokken vaart biedt kansen. Samenwerking met organisaties als Natuurmonumenten, GNR en het Regionaal Bureau voor Toerisme kan versterkt worden. Bussum heeft alles in zich om ook een aantrekkelijke overnachtingsplek te worden voor mensen die van iets verder komen. Een hotel in het centrum kan daaraan bijdragen. Ook kunnen lokale initiatieven om een bed & breakfast te beginnen actiever gestimuleerd worden. Recreanten zijn een nieuwe doelgroep, waarvan ook het centrum een graantje kan meepikken. Om deze nieuwe doelgroep aan te boren, moet men haar wel weten te bereiken. Daarvoor is een heldere identiteit van Bussum en een bijpassende communicatiestrategie een voorwaarde. In de uitvoering kan gebruik gemaakt worden van nieuwe media, waaronder apps, iBooks, websites, QR-codes en wat er allemaal verder nog ontwikkeld gaat worden. Bussum moet hierin vooral niet te provinciaals denken en haar licht opsteken bij allerlei interessante initiatieven in binnen- en buitenland.

19

Reactie college op uitkomst werkgroep en de adviezen van de raads-

een mooie uitvalsbasis worden voor uitstapjes in de omgeving.

commissie Ruimte: Het college vindt de genoemde mogelijkheden om het centrum van Bussum te verlevendigen zeer kansrijk:


7RHYRHJHQYDQPHHUOLFKWHKRUHca in de categorieën één en twee, waarbij de terrassen het centrum verlevendi-

einden 1” wordt aan de panden de bestemming horeca (categorieën 1 en 2 van de horecalijst) toegevoegd voor de begane grond. Er geldt geen

gen; +HW PHHU PRJHOLMN PDNHQ YDQ kleinschalige evenementen die passen bij het dorpse karakter van Bussum. Het sociaal kapitaal wordt betrokken bij het organiseren van dergelijke evenementen. De evenementen worden verspreid over het centrum en er wordt rekening gehouden met de belangen van direct omwonenden. De grootschalige evenementen worden vooralsnog gehouden op het Raadhuisplein. (U ZRUGW RQGHU]RFKW ZHONH DFWL viteiten voor de jeugd gerealiseerd kunnen worden, er wordt bij alle projecten onderzocht of er bijvoorbeeld speelvoorzieningen gerealiseerd kunnen worden. 2S KHW :LOKHOPLQDSODQWVRHQ wordt een muziektent gerealiseerd, in de uitwerking binnen het project wordt onderzocht op welke wijze deze muziektent wordt uitgevoerd. (HQHLJHQLGHQWLWHLWYDQ%XVVXP kan ook bijdragen aan de verlevendiging van het centrum. Door zich te onderscheiden van de andere gemeentes in het Gooi kan een belangrijke aantrekkingskracht ontstaan. Cultuur en kunst vormen een belangrijk onderdeel van deze nieuwe identiteit. 9RRUKHWRQGHUVFKHLGHQGYHUPRgen van Bussum wordt er ingespeeld op een recreatieve functie. Bussum kan

20

Binnen de bestemming “centrumdoeleinden” en “gemengde doel-

maximumstelsel, wel geldt het horecavestigingsbeleid.

Plaatsen muziektent op het Wilhelminaplantsoen.

Meer inzetten op recreatie in relatie met de regio.


Verplaatsen wekelijkse markt naar de Brinklaan. Combinatie groene uitstraling in combinatie met evenementen. Initiatieven van derden voor het vestigen van een voorziening/ dansgelegenheid voor jongeren worden door het college beoordeeld. Nieuwe locatie kermis en Bussum op ijs.

Verwerking onderdelen in:

Onderwep

Beleid

Bestemming horeca vastleggen

Bestemmingsplan Centrum 2013 Horecabeleidsplan 2013 Project herinrichting 2014 8JMIFMNJOBQMBOUTPFO

Herinrichting Wilhelminaplantsoen: t 7FSQMBBUTFONBSLUOBBS#SJOLMBBO t *OSJDIUJOHNFUHSPFO Onderzoek locatie grote evenementen Inzetten op recreatie in de regio

Kader nota Economie PvA - Dorpsmanager

Planning

2014 2014

Budget Geen €850.000,-

Geen Geen

21

TRANSITIE-IMPRESSIES

Schoolstraat

Brinklaan

22

23

aat

Kerk


on

ssu

g we in ev St

Olmenlaan

eg erw mm

Sim

laan Linde

an Vlietla

Raadhuispassage

De Genestetlaan

u dB

Ou

nlaan

Wilhelminaplantsoen

t raa nst ve Ha

t aa str ser Vis

Nassaustraat

n laa len

rweg

straat Haven

Ac ht er om

Kape

kerk

plein Irene

st ra at

De Clinge

ol

n Brinklaa

Huizerweg

rk

versum

m - Hil sterda

Sc

ijn Am

lstraat

Herenstraat

Krijn

enwe

weg nen

Krij

g

Nie uws traa t

Kapelstraat

Nieuwe Spiege

laan

io Stud

t straa Kerk

Herenstra at

Iepen

t lstraa

spoorl

Spiegelstraat

g we nt ee

k

t nsstraa Thiere

erweg Kloost

t straa wars geld

Spie

e Brin Nieuw

Boekweitplein

ho

weg Veld

t straa Land

t traa gels

eg Veldw

Spie

n

Nassaupark

M

at nstra Have

Nassaulaa

Ke

Mee

Mo

Kerk

School

k oe

versum

plein

na Julia

Bibliotheek

rsh ke Ble

- Hil rdam Amste

traat Veers

raat Landst

ijn spoorl

Brinklaan

Olme

e Vred

hof

Sint Vitusstraat

UITKOMST WERKGROEP WONEN IN HET CENTRUM

Wonen boven winkels (kernwinkelgebied) Doelgroep: jongeren

Wonen in winkels: erboven of in het gehele winkelpand Doelgroep: senioren

Gevulde stedebouwkundige ‘gaten’

Nieuwe woonmilieu’s Doelgroep: jongeren en senioren

LEGENDA WONEN IN CENTRUM

24

4.3 Wonen in het centrum Gebiedsvisie In de Gebiedsvisie zijn voor het onder-

dus geen winkelentrees moeten komen. Hierdoor kan de uitstraling aan de Kerkstraat aanzienlijk verbeterd worden en

deel Wonen in het centrum de ambities 2, 4 en 10 benoemd:

meer aansluiten op het tuindorp-karakter van de omgeving. In binnengebieden

Een architectonisch samenhangen-

van woonblokken kunnen (dak)tuinen worden aangelegd, die voor rust zorgt

de bebouwing die eenheid uitstraalt zonder eenvormig te zijn, door op

binnen de ‘dorpse hectiek’. Door juist de entrees van de woningen op straat-

belangrijke plekken mooie accenten aan te brengen (2). Versterken van de belevingswaarde

niveau te maken en hier – conform de tuindorpgedachte – na te denken over geleidelijke overgangen tussen publiek

van de historische bebouwing (4). Woningen toevoegen in het centrum (nieuwbouw, wonen boven winkels) (10).

en privaat, ontstaat een nieuw soort levendigheid op straat.

Werkgroep Onderzoeksvraag: Hoe wordt het wonen in het centrum gestimuleerd? Uitkomsten werkgroep: De laatste pijler van een levendig centrum is het toevoegen van woningen. Een bewoond centrum genereert als vanzelf meer levendigheid. Bovendien zou het ook tegemoet kunnen komen aan de vraag naar woonruimte onder jongeren, die nu nauwelijks een woning kunnen vinden in Bussum. Een optie is om woningen boven winkels toe te voegen. Hiervoor zijn mogelijkheden

Fontein Wilhelminaplantsoen

binnen het kernwinkelgebied. Daarnaast is er echter ook ruimte voor het

Het toevoegen van de functie wonen

toevoegen van grondgebonden woningen buiten het kernwinkelgebied, waarmee je ook andere doelgroepen, zoals

aan het centrum levert vaak een spanningsveld op met andere functies en gebruikers van het gebied. Daar moet

ouderen, naar het centrum kunt trekken. Mogelijkheden hiervoor zijn er bij Sca-

goed naar gekeken worden. Zo kunnen bijvoorbeeld ondergrondse

pino/Nieuwe Brink. Aan de Kerkstraat ontstaat een woonmilieu en hier zouden

afvalcontainers geplaatst worden om afval op straat te vermijden. Ook inpan-

25

GLJH ¿HWVHQVWDOOLQJHQ YRRUNRPHQ YHUrommeling op straat. Maar het gaat ook om toekomstige veranderingen. Zo is het bijvoorbeeld goed om woningen op de begane grond, op straatniveau een hoog plafond te geven, zodat eventueel in de toekomst een functieverandering of –uitbreiding mogelijk is. Denk bijvoorbeeld aan een kantoor aan huis. Ook is het zaak met de aanwezige regelgeving maatwerk toe te passen op concrete projecten, bijvoorbeeld in het bestemmingsplan, zodat func-

Kloosterweg en de Veldweg. Bij herontwikkelingen wordt rekening gehouden met het historische karakter van het centrum. De stedelijke omgeving is uitgangspunt, waarbij de maat en schaal van de omliggende bebouwing leidend is. Per project wordt inzichtelijk gemaakt welke doelgroepen participeren, zowel de participanten in het proces als de uiteindelijke eindgebruiker.

ties ook makkelijk gewijzigd kunnen worden, maar ook op het gebied van het bouwbesluit of de parkeerregels. Veel mensen die kiezen voor wonen in het centrum kunnen ook zonder auto en hebben dus geen parkeerplaats nodig. Er zijn immers goede OV-verbindingen aanwezig.

De bestaande Nota van Uitgangspunten Wonen boven Winkels wordt geactualiseerd, waarbij gekeken wordt naar de parkeernorm voor nieuwe projecten conform de nieuwe parkeervisie. Opgenomen wordt dat per project probleemoplossend wordt gewerkt.

Reactie college op uitkomst werkgroep en de adviezen van de raadscommissie Ruimte: Het college is het eens met de versterking van de woonfunctie in het centrum.


Actualisatie ambitiedocument Wonen boven Winkels waarin wordt aangegeven op welke wijze de gemeente kan faciliteren.

Niet alleen om de leefbaarheid van het centrum te vergroten, maar ook om bijvoorbeeld het in stand houden van his-


torische panden. De woonfunctie kan

Wijzigen van de parkeernorm voor

wonen in het centrum Versterking van de woonfunctie op het Scapino terrein

Ondergrondse afvalcontainers

zeker versterkt worden in de aanloopstraten. Hier is het realiseren van woningen op de begane grond één van de mogelijkheden. Ook de versterking van de woonfunctie in de projecten Scapino / De Nieuwe Brink, Mariënburg en Veldweg is belangrijk. Het mogelijk maken van de woonfunctie op de begane grond leidt tot het verbeteren van de overgang tussen bebouwing en de openbare ruimte. Dit kan bijvoorbeeld versterkt worden

26

aan de Kerkstraat, de Herenstraat, de


Onderwep

Beleid

Planning

Budget

Faciliteren bij projecten voor wonen in het centrum Parkeernorm voor woningen in het centrum Woningen Scapino terrein

Ambitiedocument Wonen in het centrum Parkeervisie Project Scapino/ De Nieuwe Brink Per project

2013

Geen

2013 2013

Geen Geen

2013

Geen

Ondergrondse afvalcontainers

27

sH en

n cklenburglaa

dr

ik

Me

la

weg Vaart

Pr in

Con sta ntij n

tlaan Albrech

Huij g

ens

in

pple

m W. Po

n

ijlaa

la Re

de raal

Vo s

siu

e

sla

School

an

n

raat Landst

n

nglaa

n

n

aa Vlietl

laa sius Vos

me E

Krom

ella a

Gen

laan

Von d

weg Stations

an

laan

ella a

raat Landst

Eslaan

Von d

aan

Eslaan

n

joorl t Ma

Brinklaan

mer Lam

e Eng Nieuw

Raadhuis

Kerk


me

on

um

uss dB

ev St

Ou

nlaan

g we in

Olmenlaan

eg rw

Sim

laan

n

Linde

a Vlietla

Raadhuispassage

De Genestetlaan

Olme

m

Wilhelminaplantsoen

n

laa

at tra ns ve Ha

t aa str ser Vis

Nassaustraat

len

Mo

versu

Mee

k

m - Hil

Ju

oe rsh

Brinklaan

ke

Ble

sterda

ijn Am

Kerk

raat Landst

spoorl

traat Veers

in

ple liana

Bibliotheek

School

rweg

straat Haven

eg Veldw

Ac ht er om kerk

De Clinge Huizerweg

rk

Kapelstraat

Krijn

enwe

g

Nie uws traa t

m

Herenstraat

Ke

versu

m - Hil

sterda

laan

p Irene

Sc

ijn Am

lstraat Nieuwe Spiege

Iepen

lein

io Stud

t straa Kerk

Herenstra at

N

Boekweitplein

ho ol str aa t

n Brinklaa

spoorl

Spiegelstraat

g we nt ee

t nsstraa Thiere

erweg Kloost

t straa wars geld Spie

k e Brin Nieuw

t lstraa Kape

weg Veld

t straa Land

t traa gels Spie

n

Nassaupark

M

at nstra Have

Nassaulaa

e Vred

hof

eg enw

n Krij

Sint Vitusstraat

UITKOMST WERKGROEP GROEN

28

4.4 Groen in het centrum Gebiedsvisie In de Gebiedsvisie zijn voor het onder-

Werkgroep Onderzoeksvraag: Hoe kan het stenige centrum groen-

deel Groen in het centrum de ambities 1, 3 en 5 benoemd:

er worden en kan de verblijfskwaliteit worden vergroot? En hoe kan het tuindorp worden vormgegeven?

Vergroening van het centrum (o.a. door inrichting pleinen en groene gevels om lelijke gebouwen te ver-

Uitkomsten werkgroep: Tuinstad

bergen) (1) Het creëren van zachte, geleidelijke overgangen van publieke naar pri-

Omdat we het steeds hebben over Bussum als moderne tuinstad, is het goed dit begrip aan een nader onderzoek te

vate ruimte door bijvoorbeeld tuinen, serres, terrassen of loggia’s (3). Eenheid in bestrating en straatmeubilair (5).

onderwerpen. Het idee van de tuinstad komt van de Brit Ebenezer Howard en

Nieuwe laanstructuren met aangepast profiel

Nieuwe waterstructuur

Groene constructies (bijv. pergola’s, spandraden etc.)

dateert van het eind van de 19de eeuw. Howard wilde de arbeiders bevrijden uit de geïndustrialiseerde steden, waar de woonomstandigheden te wensen over lieten. Hij bedacht zelfvoorzienende steden van maximaal 32.000 inwoners midden op het platteland, maar wel op reisafstand van de stad. Het tuinstadmodel was een complete samenleving op lokaal schaalniveau, die een intensieve participatie van de bevolking in het bestuur en in het culturele leven moest gaan kennen, belichaamd

Vergroening door voortuinen

in een besloten, intieme en geborgen vormgeving. Fysiek kende zijn idee van de tuinstad ook een aantal bijzondere

Groene entrees tot het centrum in rangorde 1 en 2

kenmerken. De kern was altijd groen (‘the village green’) en in een cirkel daaromheen stonden de woningen en

Kleurrijk, divers aangeplant geluidsscherm

Verborgen tuinen

winkels. Het geheel had wel een samenhangende uitstraling en dat had vooral te

Groene pleinen

maken met de geleidelijke overgangen van de publieke naar de private ruimten,

Plein met grote boom of boomgroep

bijvoorbeeld in de vorm van voortuintjes, serres en het gebruik van dezelfde materialen in de openbare ruimte. De tuinstad zou ontsloten moeten worden

LEGENDA GROEN

GRRU µPDJQL¿FHQW ERXOHYDUGV¶ VWDWLJH

29

lanen met veel groen. Uiteindelijk zijn er in Engeland slechts enkele tuinsteden exact volgens dit idee gebouwd, des te meer vond het model in de jaren 19001925 toepas-sing als tuindorp of tuinwijk aan de rand van de bestaande stad en dus niet als zelfvoorzienende nederzetting op het platteland. Voorbeelden hiervan vinden we te over in Nederland, zoals de Wes-telijke Tuinsteden in Am-

Bussum als tuinstad Bij de vertaling van het tuinstad - idee naar Bussum, gaat het dus niet om een letterlijke vertaling van het concept van Howard, maar om het overnemen van HHQ DDQWDO VSHFL¿HNH NHQPHUNHQ GLH goed passen binnen de context van Bussum. Kortom, een moderne tuinstad, hoewel de inwoners van Bussum liever het dorpse karakter benadrukken

sterdam.

en spreken van een tuindorp. De geschiedenis van Bussum is er echter niet

Bussum heeft een aantal opmerkelijke

die van een van een klassieke tuinstad. Al was het maar, omdat Bussum deels organisch gegroeid en deels

overeenkomsten met deze oorspronkelijke tuinstad - gedachte. Qua omvang (iets meer dan 32.000 inwoners) en ligging - in het groen en binnen de nabijheid van de grote stad - is Bussum een klassieke tuinstad. Ook qua voorzieningen heeft Bussum alles wat nodig is. En het beschikt over een bevolking met een groot sociaal kapitaal. Ook dat past helemaal binnen het wensplaatje van Howard. Op fysiek gebied kent ook Bussum in sommige wijken typische tuinstad-elementen, zoals de gebogen wegen, de lage dakgoten, de hoge puntdaken, dakkapellen, poortjes, heggen, lage hekjes en voortuinen. Vooral een wijk als het Brediuskwartier – met een

op de tekentafel gepland is. Bussum kent een aantal verschillende wijken uit diverse periodes en met een geheel eigen karakter. Naast het eerder genoemde Brediuskwartier is er bijvoorbeeld Het Spiegel, de villawijk die eind 19de eeuw ontstond. Daar tegenover staat dan weer een wijk als Bussum-Zuid met veel naoorlogse woningbouw. Die diversiteit vinden we op kleinere schaal ook terug in het centrum. Oorspronkelijk dateert dit gebied ook van eind 19de eeuw, maar in de loop van de tijd is ook hier veel gesloopt en nieuw gebouwd, wat helaas niet altijd tot verbeteringen heeft geleid.

stratenpatroon van De Bazel, de landschappelijke inbreng van Tersteeg en veel Amsterdamse School architectuur uit de jaren ’20 - heeft veel weg van een oorspronkelijk tuinstad, ook omdat hier veel aandacht was voor de ‘verhef¿QJYDQGHDUEHLGHUV¶%XVVXPNHQWRRN een aantal toegangswegen die met een EHHWMH IDQWDVLH DOV µPDJQL¿FHQW ERXOHvards’ te karakteriseren zouden zijn.

Desalniettemin heeft het centrum wel een aantal kwaliteiten, waaronder de lange lijnen, de verborgen tuinen en de mooie solitaire, grote bomen. De meest opvallende karakteristiek van het centrum is echter dat het geen eenduidige kern heeft. Eigenlijk bestaat het centrum uit vier kwadranten, waarvan zich twee ten westen en twee ten oosten van de Brinklaan bevinden. Verdeeld over het centrum bevindt zich ook een aan-

30

tal pleinen, zoals het Wilhelminaplantsoen, het Julianaplein, het Veerplein en

rijkste lijn in het centrum is de Brinklaan,

de Nieuwe Brink. Pleinen zijn bij uitstek verblijfsplekken, maar de pleinen in Bus-

die vroeger echt een lange laan (‘magQL¿FHQWERXOHYDUG¶ ZDVPHWODQJHULMHQ bomen. Het benadrukken van die lijnen

sum nodigen daartoe op dit moment niet echt uit.

verhoogt de leesbaarheid van het dorp. Zij vormen als het ware de ruggengraat.

Verbeteringen voor de verblijfskwaliteit sluiten aan op het bestaande. Dat betekent dus ook dat we uitgaan van de verschillende identiteiten binnen het centrum. De ontbrekende eenheid is te creëren door eenheid in bestrating en straatmeubilair. Vooral binnen het kernwinkelgebied, zodat men zich daar goed kan oriënteren. Ook architectonisch wordt meer eenheid gecreëerd door het toevoegen van bepaalde ijkpunten of landmarks die de oriëntatie vergroten. Daardoor ontstaat een soort eenheid in verscheidenheid. Het centrum wordt nu als heel stenig en hard omschreven. Dit wordt verzacht door de overgangen tussen publieke en private ruimte meer geleidelijk te laten verlopen en meer groen toe te voegen. De term ‘modern tuindorp’ betekent ook dat bij het zoeken

De Brinklaan kan weer zijn oude groene functie als bijzondere lange laan terugkrijgen. De dwarse lijnen – Veerstraat, Nassaulaan, Havenstraat en Herenstraat-Kerkstraat – worden eveneens groener door bijvoorbeeld geveltuinen of voortuinen. Solitaire bomen / boomgroepen: In het centrum bevindt zich een aantal prachtige solitaire bomen en ook enkele mooie boomgroepen. Deze versterken het lommerrijke beeld van het centrum en het zijn markante tekens op pleinen en entrees. Op sommige plekken worden daarom solitaire bomen of boomgroepen toegevoegd.

naar oplossingen niet altijd historiserend moet worden gedacht. De hierboven genoemde uitgangspunten van het tuindorp kunnen ook een hedendaagse vertaling krijgen. Solitaire boom aan de Brinklaan

Verstevigen groene karakter De meest effectieve manier om het groene karakter te verstevigen, is aan te sluiten bij de aanwezige kwaliteiten. Lange lijnen: Door de lange lijnen in het centrum te benadrukken wordt de groene kwaliteit van de omringende wijken als het ware het centrum ingetrokken. De belang-

Verborgen tuinen: Dit zijn plekken in het centrum met een bijzondere kwaliteit. Omdat de plekken echter verborgen zijn en niet aan de hoofdroute liggen, zien mensen ze over het hoofd en is de toegevoegde waarde voor de verblijfskwaliteit in het centrum

31

klein. Het idee is om de bestaande tuinen verder te ontwikkelen en eventueel op sommige plekken verborgen tuinen toe te voegen, ieder met een eigen sfeer. De routing door het centrum wordt zo, dat wandelaars gewezen worden op deze bijzondere plekken en er van kunnen genieten. Groene pleinen: De pleinen in Bussum zullen uitgroeien tot de ontmoetingsplekken binnen het centrum. Door het toevoegen van groen wordt de verblijfskwaliteit sterk verbeterd. Groene entrees: De entrees van het centrum krijgen groene accenten, bijvoorbeeld in de vorm van mooie, grote solitaire bomen of boomgroepen, om de overgang duidelijker te markeren. Op plaatsen waar kwaliteit ontbreekt, zetten we groen juist in om lelijke plekken te verbergen, in de vorm van o.a. gevelbeplanting of verplaatsbaar groen. Dit kan in de vorm van verplaatsbare bakken met constructies waarin verticaal groen groeit. In winkelstraten is niet zo veel ruimte om groen te plaatsen. Hier kan hangend groen een oplossing zijn. Ook parkeerterreinen en –garages maken we, waar mogelijk, met groen aantrekkelijker.

Waar groen wordt ingezet, geeft het een besloten en veilig gevoel en draagt daarmee in sterke mate bij aan de verblijfskwaliteit van het centrum. Per plek zoeken we naar maatwerkoplossingen. Hierbij moet ook rekening gehouden worden met de ondergrondse infrastructuur. Reactie college op uitkomst werkgroep en de adviezen van de raadscommissie Ruimte: Het groene centrum kan bereikt worden door de aanwezige groenstructuren te versterken en uit te bouwen. Het college vindt dat het onderdeel ‘Groen’ een zeer belangrijk aspect is voor alle komende projecten in het centrum. De voorgestelde thema’s worden daarom onderdeel van alle projecten. Daarnaast is het van belang dat ook voor die onderdelen die niet omvat kunnen worden in een project, apart worden geïnventariseerd en worden ‘vergroend’. Hierbij valt te denken aan de entrees van het centrum.


het meenemen van de uitkomsten van de werkgroep Groen in de diverse projecten. het aanpassen van de Nota Groen op relevante onderdelen


Onderwep 7FSHSPFOJOHDFOUSVNoQSPKFDUFO

32

Beleid

1FSQSPKFDU

Planning

Budget

(FFO

33


Brinklaan Kapelstraat

34

35

straat

Eslaan

Raadhuis

Kerk


eg rw me

um

d Ou

nlaan

ss Bu

g we in ev St

Olmenlaan

on Sim

an

la Linde

an Vlietla

Raadhuispassage

De Genestetlaan

Olme

k Ble

School

Wilhelminaplantsoen

n laa

m

t raa nst ve Ha

t aa str ser Vis

Nassaustraat

len

Mo

k

versu m - Hil sterda

Mee

Kerk

e ho

Brinklaan klaaan klaa

ers

ijn Am

+

Bibliotheek

raat Landst

spoorl

plein

na Julia

traat Veers

+

rweg straat

eg Veldw

e Brin Nieuw

k

t nsstraa Thiere

lein

io Stud

p Irene

De Clinge

rk

m versu

m - Hil sterda

Sc

ijn Am

Kapelstraat

Nieuwe Spiege

Herenstraat

Krijn

enwe

g

Nie uws traa t

Spiegelstraat

Huizerweg

t straa Kerk

Herenstra at

aan

Boekweitplein

ho ol st ra at

spoorl


+ n klaaaan i kl Brin

erweg Kloost

+

t lstraa Kape

kerk

t straa Land

t traa gels Spie Nassaupark

M

Ac ht er om weg Veld

g we nt ee

+Haven

straat Haven

n

Ke

Nassaulaa

e Vred

hof

weg

UITKOMST WERKGROEP VERKEER

Hoofdroute auto langs centrum (Kerkstr., Landstr., Raadhuisstr., Olmenlaan, Vlietlaan)

Parkeerroute (Kloosterweg en Herenstraat)

Eenrichtingsweg

Autoluw met knip (Bus en expeditie toegestaan)

Doorgaande fietsroute

Fietsers en voetgangers samen

+

+

+

Fietsers, voetgangers en auto’s samen

Voetgangerszone

LEGENDA VERKEER

36

4.5 Verkeer & Verbindingen Gebiedsvisie In de Gebiedsvisie is voor het onderdeel Verkeer & Verbindingen ambitie 7 benoemd:

doet zich niet voor en moet op andere manieren ondersteund worden. Hier moet betere bewegwijzering voor komen. Ook het aanpakken van de Vliet-

Logische looproutes naar en door

laan draagt bij aan het creëren van een logische en prettige looproute naar het centrum. Ook de verbindingen vanuit

het centrum, waarmee – met het oog op de vergrijzing - ook rekening ge-

het centrum met de omgeving kunnen beter. Het centrum moet zich niet naar

houden wordt met toegankelijkheid voor rolstoelen en scootmobiels (7).

binnen richten, maar juist de verbinding met de omgeving aangaan, zoals met

Werkgroepen Onderzoeksvraag: Hoe kunnen auto’s uit het centrum worden geweerd en logische looproutes naar en door het centrum worden gecreëerd?

de omliggende wijken als Het Spiegel en het Brediuskwartier, met Mariënburg en de daarachter gelegen Bensdorp-fabriek en met de recreatiegebieden buiten het dorp.

Uitkomsten werkgroep: Een goede bereikbaarheid begint met een heldere oriëntatie. Of je nu te voet, PHWGH¿HWVRIPHWGHDXWRKHWFHQWUXP van Bussum nadert, je moet een gevoel hebben waar je bent en een duidelijke overgang ervaren tussen het centrum en de rest van het dorp. Dat betekent dat de entrees van het centrum versterkt moeten worden, zodat ze duidelijk herkenbaar zijn. Als je je in het kernwinkelgebied bevindt, moet dat ook direct duidelijk zijn. Het zoveel mogelijk autovrij maken van het kernwinkelgebied draagt al behoorlijk bij aan de herkenbaarheid ervan. Binnen het kernwinkelgebied kan een eenvormige uitstraling van de bestrating, belichting en het straatmeubilair

Oversteek van Nassaulaan naar Havenstraat

Looproutes De looproutes door het centrum zijn nu nog onvoldoende helder. De Nassaulaan en de Nassaustraat zijn prettige straten voor voetgangers, alleen de uitstallingen

een goede oriëntatie ten goede komen.

van de winkeliers en het zomaar neer]HWWHQ YDQ ¿HWVHQ YRUPHQ KLHU QRJDO

Wie als voetganger vanaf het station NRPWKHHIWJHHQÀDXZLGHHZHONHNDQW

eens een probleem. Bij de oversteek van de Nassaulaan naar de Havenstraat vormt de Brinklaan en het straatmeubilair

hij uit moet lopen. Een logische route

in de Havenstraat een barrière voor voet-

37

gangers. De Veerstraat is een probleem, omdat deze door de grote strook asfalt YRRUDODDQGHEHKRHIWHQYDQGH¿HWVHUV tegemoet komt. Het centrum kampt bovendien op verschillende plaatsen met hoogteverschillen op de trottoirs. Ook vormt het aanwezige straatmeubilair op dit moment te vaak een obstakel op de looproute, evenals de uitstallingen van sommige winkels. Het is zaak de straten in het kernwinkelgebied zo met elkaar te verbinden dat een duidelijke en toegankelijke looproute ontstaat. Barrières, zoals de Veerstraat en de Brinklaan moeten voor voetgangers toegankelijker worden, overbodig straatmeubilair wordt verwijderd en er moet meer handhaving komen op de uitstallingen van winkels.

het centrum voor onveilige situaties zorgen en voetgangers in gevaar brengen. 'HKRRIG¿HWVURXWHVLQKHWFHQWUXPJDDQ via de Veerstraat en het Wilhelminaplantsoen voor de oost-westverbinding en via de Brinklaan voor de noord-zuidverbinding. Op sommige plekken ontstaan gevaarlijke situaties voor voetgangers. Het belangrijkste knelpunt is de VeerVWUDDW 'LW ZRUGW RRN ZHO GH µ¿HWVUDFHbaan’ genoemd. De inrichting van de 9HHUVWUDDW ]RUJW HUYRRU GDW GH ¿HWVHUV UXLPEDDQKHEEHQHQGDDUGRRUPHWÀLQNH snelheid door het centrum racen. Hierdoor wordt een barrière gevormd voor de voetgangers, die zich hier niet veilig voelen. Voorgesteld wordt de Veerstraat in te richten als shared space. Dit houdt in dat het onderscheid tussen straat en stoep verdwijnt en dat voetgangers en ¿HWVHUV JHOLMNZDDUGLJH YHUNHHUVGHHOQHmers worden. De verwachting is dat YRHWJDQJHUVHQ¿HWVHUVYDQ]HOIPHHURS elkaar letten, waardoor ongelukken kunnen worden voorkomen. Voorwaarde hiervoor is dat de Olmenlaan beter wordt LQJHULFKW YRRU ¿HWVHUV GLH GDDUPHH ELM drukte een goed alternatief hebben.

Fietsen door de Veerstraat

Fietsroutes Bussumers stappen al meer dan gemidGHOGRSGH¿HWV]REOLMNWXLWRQGHU]RHN Dat is een ontwikkeling die alleen maar is toe te juichen. Het is echter wel zaak RRNGHQRGLJHIDFLOLWHLWHQYRRU¿HWVHUVWH

38

De noord-zuidroute via de Brinklaan EUHQJW YRRU ¿HWVHUV JHHQ JURWH SUREOHmen met zich mee. De route van zuid naar noord is echter niet optimaal; ¿HWVHUV HUYDUHQ GH]H QLHW DOV YHLOLJ 'H Brinklaan zou hier dus beter geschikt PRHWHQ ZRUGHQ JHPDDNW YRRU ¿HWVHUV Een eventueel alternatief via de Land-

maken. Je wilt immers niet dat het hele FHQWUXPYROVWDDWPHW¿HWVHQGLHGHZHJ

straat is al beschikbaar.

versperren en tegen de gevel staan. Ook LVKHWQLHWGHEHGRHOLQJGDWGH¿HWVHUVLQ

Ook de scootmobiel mogen we niet vergeten. Bussum vergrijst de komende

jaren sterk. Meer mensen zullen dus voor hun mobiliteit afhankelijk worden van een rollator of scootmobiel. Het is dus zaak daar nu al met de herinrichting van de openbare ruimte in het centrum rekening mee te houden. Dus zoveel mogelijk hoogteverschillen vermijden, brede looproutes in het kernwinkelgeELHGPDNHQ]RGDWYRHWJDQJHUV¿HWVHUV

de Kloosterweg en de Herenstraat te laten lopen. De rotondes op de Landstraat en de Kerkstraat zullen zwaarder belast worden. In de spits is het hier nu al vrij druk, dus het is zaak te zoeken naar oplossingen voor een betere doorstroming hier. Dit kan bijvoorbeeld door een aparte strook te maken voor rechts afslaand verkeer.

en scootmobiels elkaar niet in de weg zitten. Ook zou het centrum uitgerust kunnen worden met een aantal oplaadplekken voor scootmobiels.

Daarnaast is het afsluiten van de Brinklaan voor bepaalde uren per dag bij de Olmenlaan door middel van een beweegbaar obstakel een optie. Hier-

Bij de verbetering van de toegankelijkheid van het centrum wordt het Platvorm WMO betrokken. Autoverkeer Het kernwinkelgebied is ten westen van de Brinklaan overdag al autovrij. Voorgesteld wordt om de Kapelstraat en de Havenstraat – die deels tot het kernwinkelgebied behoren en deels aanloopstraat zijn –ook autovrij of op zijn minst autoluw te maken. Nu worden deze straten vaak door vrachtwagens gebruikt als sluiproute en dat is een onwenselijke situatie.

door ontstaat de mogelijkheid dat de winkelgebieden ten oosten en westen van de Brinklaan nog beter met elkaar verbonden worden en dit versterkt de looproute door het centrum. Tijdens drukke winkeldagen (donderdag en zaterdag) kan geëxperimenteerd worden met het afsluiten van de Brinklaan. Het experimenteren met de afsluiting van de Brinklaan kan zicht geven op de ideale situatie. Het is wel zaak automobilisten vroegtijdig over een mogelijke afsluiting van de Brinklaan te informeren. De Brinklaan blijft wel toegankelijk voor de EXVGH¿HWVUHGGLQJVGLHQVWHQHQH[SHditieverkeer (venstertijden).

De Brinklaan wordt gezien als de grootste barrière in het centrum. Die barrièrewerking kan worden verlaagd door de verkeersintensiteit en de snelheid op de Brinklaan te verlagen. Door de nieuwe inrichting als shared space kan dit worden bereikt. Het autoluw maken van de Brinklaan heeft natuurlijk gevolgen voor andere plekken. Daarom zal er een bypass moeten komen om het doorgaande verkeer richting Hilversum om te leiden. Een optie is om deze via

39

Reactie college op uitkomst werkgroep en de adviezen van de raadscommissie Ruimte: De straten binnen het kernwinkelgebied (met uitzondering van Nassaulaan en Nassaustraat) worden ingericht voor

Dit is een mogelijkheid, maar moet verder onderzocht worden. Deze afsluiting hangt samen met de verkeerscirculatie rondom het centrum en met de oplossingen die worden onderzocht bij de Spoorzone. Hiervoor wordt een apart onder-

gemengd gebruik ten behoeve van het langzaam verkeer, waardoor er een goed voetgangersgebied ontstaat.

zoek opgestart.

'H GRRUJDDQGH ¿HWVURXWH RRVWZHVW-

verbinding) die nu door het centrum gaat wordt verlegd naar de Olmenlaan, deze wordt hiervoor ingericht. Fietsers hebben daardoor een keuze. Buiten winkeltijden kan gekozen worden om GRRUGH9HHUVWUDDWWH¿HWVHQ7LMGHQVGH drukke winkeltijden kan gekozen worden voor een snelle en veilige route door de Olmenlaan. De toegankelijkheid en bereikbaarheid van het centrum is heel belangrijk. Bij de projecten wordt ook het WMO beraad Naarden-Bussum wordt betrokken. Binnen de projecten Veerstraat, Wilhelminaplantsoen / Havenstraat en Scapino / De Nieuwe Brink wordt de Brinklaan aangepast om beter te passen bij

Het college stemt in met: Autoluw maken van het centrum Opstellen van het handboek openbare ruimte met daarin opgenomen eenheid in bestrating, meubilair en verlichting Het college onderzoekt de volgende onderdelen nader:

Shared Space in de Veerstraat Shared Space in de Brinklaan Afsluiten Brinklaan door middel van een beweegbaar object. Onderzoek oplaadpunten scootmobiels

het Kernwinkelgebied. Het afsluiten van de Brinklaan, zoals is aangegeven door de werkgroep, geeft mogelijkheden voor

GVVP: Gemeentelijk Verkeers- en ver-

een aaneengesloten centrum.

voersplan


40

Onderwep

Beleid

Planning

Budget

"VUPMVXNBLFOWBOIFUDFOUSVN Eenheid in bestrating, meubilair en verlichting 4IBSFE4QBDF7FFSTUSBBUFO#SJOLMBBO 3FTVMUBUFOPOEFS[PFLBGTMVJUFO#SJOLMBBO 0QMBBEQVOUFOTDPPUNPCJFMT

(771 Handboek openbare ruimte (771 (771 (771

2013

(FFO Geen (FFO (FFO (FFO

VOORBEELDEN SHARED SPACE

41

Kerk


O

laa len

Wilhelminaplantsoen

Mo n

at tra ns ve Ha

t aa str ser Vis

Nassaustraat

School

k oe

m versu m - Hil sterda

Mee

Kerk

rsh ke Ble

ijn Am

plein

na Julia

Bibliotheek

B ud

raat Landst

spoorl

Brinklaan

nlaan Olme

traat Veers

eg rw me

um

uss

g we in ev St

Olmenlaan

rweg at nstra Have

Nassaulaa

straat Haven

eg Veldw

Ac ht er om kerk

De Clinge Huizerweg

rk

Kapelstraat

Krijn

enwe

weg nen Krij

g

Nie uws traa t

m

Herenstraat

Ke

versu

m - Hil

sterda

laan

p Irene

Sc

ijn Am

lstraat Nieuwe Spiege

Iepen

lein

io Stud

t straa Kerk

Herenstra at

N

k

Boekweitplein

ho ol str aa t

n Brinklaa

spoorl

Spiegelstraat

eg tw en Me

e Brin Nieuw

t nsstraa Thiere

erweg Kloost


t lstraa Kape

weg Veld

t straa Land

t traa gels Spie

n

Nassaupark

on Sim

laan

n

Linde

a Vlietla

Raadhuispassage

De Genestetlaan

ehof Vred

Sint Vitusstraat

UITKOMST WERKGROEP PARKEREN Maaiveld parkeren ongewenst

Bestaande parkeergarage

Mogelijke locaties nieuwe parkeergarages

Maaiveld parkeren

Geclusterd fietsparkeren

Brom- en snorfietsparkeren

Bakfietsparkeren

Inpandig fietsparkeren

LEGENDA PARKEREN

42

4.6 Parkeren Gebiedsvisie In de Gebiedsvisie zijn voor het onderdeel parkeren de ambities 8 & 9 benoemd:

is aan parkeerruimte. Alleen op drukke dagen zijn op een aantal plekken de parkeerplaatsen sneller vol. Met een goed parkeerinformatiesysteem worden automobilisten naar de vrije parkeerplaatsen rond het centrum geleid.

Auto’s zoveel mogelijk uit het centrum weren: parkeren aan de randen (8).

Een aantal parkeerplaatsen bevindt zich al onder de grond. Dit aantal kan wellicht

9HUEHWHULQJ HQ XLWEUHLGLQJ YDQ ¿HWsenstallingen (9).

nog worden uitgebreid als elders parkeerplaatsen op maaiveld verdwijnen.

Werkgroepen Onderzoeksvraag: +RH NXQQHQ HU PHHU HQ EHWHUH ¿HWVHQstallingen komen en hoe kan de auto zoveel mogelijk van het maaiveld verdwijnen zonder het centrum helemaal ontoegankelijk te maken voor auto’s? Uitkomsten werkgroep: Belangrijke conclusie van de deskundigen in het participatietraject was dat meer parkeerplaatsen niet bijdragen aan het verhogen van de winkelomzet. Sterker nog, als daardoor de verblijfskwaliteit afneemt, zou het zelfs wel

Op binnenterreinen zijn wellicht mogelijkheden voor nieuwe parkeermogelijkheden. Niet alle beschikbare parkeerplaatsen ZRUGHQHI¿FLsQWJHEUXLNW=RLVHU bijvoorbeeld plek over in diverse privéparkeergarages. De gemeente treedt in overleg met de VvE’s om te kijken of deze parkeerplaatsen aan andere bewoners in het centrum verhuurd kunnen worden.

eens een negatieve invloed kunnen hebben. Bovendien blijkt uit onderzoek GDWPHQVHQGLHPHWGH¿HWVNRPHQQHW zoveel uitgeven als mensen die met de auto komen. Met deze kennis in het achterhoofd is met betrokkenen en een verkeerskundig bureau gekeken hoe de verblijfskwaliteit in het centrum verhoogd en de bereikbaarheid verbeterd kan worden.

Parkeergarage De Olmen

Parkeren voor de auto Parkeren vindt plaats bij de entrees van het centrum en liefst onder de grond. Uit onderzoek blijkt dat er geen gebrek

43

Ook wordt onderzocht of bepaalde vaste gebruikers van het centrum, zoals de ondernemers en hun personeel, overdag hun auto kunnen parkeren in de

¿HWVLVQXMXLVWGDWMHYRRUGHGHXUNXQW parkeren als je ergens gericht naartoe JDDW 'XV QDDVW ¿HWVHQVWDOOLQJHQ ELM GH

schilgebieden rondom het centrum. Deze plekken zijn gereserveerd voor

HQWUHHV ]XOOHQ HU RRN ¿HWVHQVWDOOLQJHQ in het kernwinkelgebied, daar waar er voldoende ruimte is, moeten komen.

vergunninghouders, maar staan overdag grotendeels leeg.

Het is bovendien wenselijk dat er aparte

3DUNHUHQYRRUGH¿HWV

SOHNNHQ NRPHQ YRRU EDN¿HWVHQ 'H]H staan snel in de weg. Op drukke dagen

Bussumers stappen al meer dan gemidGHOGRSGH¿HWV]REOLMNWXLWRQGHU]RHN Dat is een ontwikkeling die alleen maar

kun je hiervoor een aantal parkeerplaatsen opofferen. Als plaatsen hiervoor zijn onder meer de Olmenlaan en de Vliet-

is toe te juichen. Het is echter wel zaak RRNGHQRGLJHIDFLOLWHLWHQYRRU¿HWVHUVWH maken. Je wilt immers niet dat het hele FHQWUXPYROVWDDWPHW¿HWVHQGLHGHZHJ versperren en tegen de gevel staan. Aan de randen van het kernwinkelgebied PRHWHQPHHU¿HWVHQVWDOOLQJHQNRPHQ

laan genoemd. Naast de bezoekers van het centrum maken ook veel bewoners en winkelPHGHZHUNHUVJHEUXLNYDQGH¿HWV9RRU KHQ ]RX HHQ LQSDQGLJH ¿HWVHQVWDOOLQJ een uitkomst bieden. Bij nieuw te bouwen woningen zou dit een voorwaarde moeten zijn. Een andere oplossing is het (tijdelijk) gebruik van leegstaande winNHOSDQGHQ DOV EHZDDNWH ¿HWVHQVWDOOLQJ Deze kunnen overdag gebruikt worden door winkelpersoneel en ’s avonds door bezoekers of bewoners. Reactie college op de uitkomsten van de werkgroep en de adviezen van de raadscommissie Ruimte: Voor parkeren is heel sterk ingezet op KHW ¿HWVSDUNHUHQ )LHWVSDUNHUHQ ZRUGW mogelijk gemaakt bij alle entrees van

9RRUEHHOGYDQLQSDQGLJH¿HWVHQVWDOOLQJ

het dorp. Op sommige plekken kunnen HU RRN LQ GH ZLQNHOVWUDWHQ ¿HWVSDUNHHUvoorzieningen worden aangelegd. Hiervoor moet dan wel voldoende ruimte

Het is echter een illusie te denken dat LHGHUHHQ ]LMQ ¿HWV GDDU QHHU]HW HQ WH voet verder gaat. Het voordeel van de

44

zijn. Ook bij het realiseren van nieuwe functies is het belangrijk om voldoende LQSDQGLJH RSHQEDUH ¿HWV SDUNHHU plaatsen te realiseren op eigen terrein.

'HEDN¿HWVHQNULMJHQLQKHWFHQWUXPHHQ eigen plek. In de parkeergarages De Olmen en de Nieuwe Brink worden overGHNWH ¿HWVSDUNHHUSODDWVHQ DDQJHOHJG Deze plekken zijn voornamelijk bedoeld voor bewoners en winkelpersoneel.


Geen uitbreiding van parkeerplaatsen op maaiveld in het kernwinkel-

gebied, eventueel krimp. De aanleg van het parkeerver-

Het parkeren van de auto’s gebeurt op de hiervoor reeds ingerichte voorzieningen.

wijssysteem. Extra parkeerplaatsen in garages

Ook hierbij geldt dat bij herontwikkeling

waar nodig. ([WUD RYHUGHNWH HQ EHZDDNWH ¿HWV

wordt voorzien in voldoende parkeerplaatsen op eigen terrein of aantoonbaar gelijkwaardig. Om de bereikbaarheid

parkeerplaatsen. Het college onderzoekt de volgende onderdelen nader:

van het centrum te vergroten worden alle direct aan het centrum gelegen parkeervoorzieningen aangeduid door een parkeerverwijssysteem. Vanuit het onderzoek naar parkeren in het centrum in het kader van de nieuwe Parkeervisie blijkt dat er in principe voldoende parkeerplaatsen in het centrum voorhanden zijn. Er worden daarom geen extra parkeerplaatsen op maaiveld gerealiseerd. Eventuele krimp van het aantal parkeerplaatsen is mogelijk.

Overleg met VvE’s voor inzet privé parkeerplaatsen. Inventarisatie parkeermogelijkheden in binnengebieden Onderzoek inzet schilgebieden voor doelgroepen Fietsparkeren in de winkelstraten, waar kan dit wel en waar niet. )LHWVSDUNHUHQYRRUEDN¿HWVHQZDDU kan dit wel en waar niet. Fietsparkeren in lege winkelpanden, waar kan dit wel en waar niet.


Onderwep

Beleid

Planning

Budget

Geen uitbreiding parkeren op maaiveld binnen het kernwinkelgebied Realiseren parkeerverwijssysteem Extra parkeerplaatsen in garages *OJUJÑSFOPWFSMFH7W&JO[BLFMFHFQBSLFFSQMBBUTFO Inventarisatie parkeermogelijkheden in binnengebieden Onderzoek inzet schilgebieden voor doelgroepen Extra overdekte en bewaakte fietsenstallingen realiseren Realiseren parkeerplaatsen voor bakfietsen Realiseren fietsenstalling in lege winkelpanden

Parkeervisie

2013

Geen

Parkeervisie Parkeervisie 1W"EPSQTNBOBHFS PvA - dorpsmanager

2013 € 115.000,2013 € 2.200.000, (FFO 2014 Geen

Parkeervisie Parkeervisie

2013 2013

Parkeervisie PvA - dorpsmanager

2013 2013

Geen € 20.000,Geen Geen

45


Kapelstraat/Kerkstraat

Veldweg

46

47

DORPSMANAGER

48

4.7 Dorpsmanager Gebiedsvisie In de Gebiedsvisie Centrum Bussum is geconcludeerd dat een dorpsmanager een belangrijke rol kan vervullen in de coördinatie van allerlei plannen en de samenwerking tussen ondernemers,

De samenhang tussen deelprojecten in het centrum volgen

Een rol nemen in de opzet van een jaarlijks activiteitenprogramma van ondernemers en andere evenementenorganisaties

gemeente, beleggers en bewoners kan bevorderen. De dorpsmanager is als het

De dorpsmanager opereert vanuit een nieuwe stichting, die zowel vanuit de ge-

ware de smeerolie tussen partijen, brengt belangen boven tafel, brengt partijen bij elkaar, zoekt naar win-winsituaties en

meente als de Stichting OndernemersIRQGV JH¿QDQFLHUG ZRUGW 'H GRUSVPD

bedenkt strategieën. Dit vanuit een visie (verwoord in de Gebiedsvisie Centrum Bussum en dit centrumplan) dat, als we het centrum gezamenlijk aantrekkelijker PDNHQLHGHUHHQGDDUYDQSUR¿WHHUW Werkgroepen Onderzoeksvraag: Een dorpsmanager vervult een belangrijke rol als schakel tussen de gemeente en de ondernemers/bewoners in Bussum. Welke taken zou een dorpsmaQDJHUPRHWHQRSSDNNHQHQZHONSUR¿HO past dan bij deze functie?

nager dient het gezamenlijk belang van alle betrokkenen in het centrum en stelt hiervoor een plan van aanpak op met daarin acties voor de korte, de middellange en lange termijn. Dit plan van aanpak bestaat uit vastgestelde realistische doelen, die bijdragen aan de economische vitaliteit van het centrum. Naast dorpsmanagement verwachten de ondernemers veel van de evenementencoördinator.

Uitkomst van de werkgroep Taken van de dorpsmanager zijn onder meer:

Marketing (de nieuwe identiteit van Bussum verder vormgeven en deze doelgericht inzetten)

Tegengaan van leegstand (acquisitie van bedrijven en zoeken naar alter-

natieve (tussen)oplossingen Een netwerk opbouwen met alle par-

tijen die een rol spelen in het centrum Stimuleren van wonen boven win-

Dit zou iemand moeten zijn die zorgt

kels Advisering bij centrumproblematiek

voor een betere afstemming tussen de straatmanagers in het centrum van Bus-

]RDOVZLOGSDUNHUHQYDQ¿HWVHQ

sum bij de organisatie van evenement-

Leegstand tegengaan

49

en. Afstemming van taken en communicatie tussen de dorpsmanager en de evenementencoördinator is van groot belang. Deze personen worden in het 1e kwartaal van 2013 aangesteld door B.O.V. en gemeente. Reactie college op de uitkomsten van de werkgroep en de adviezen van de raadscommissie Ruimte: De dorpsmanager wordt ingezet om partijen die gebruik maken van het centrum bij elkaar te brengen. De dorpsmanager kan worden ingeschakeld door ondernemers om te bekijken waar en op welke wijze winkels gehuurd kunnen worden. Eigenaren kunnen in gesprek met hem komen om initiatieven voor wonen boven winkels te bespreken en gebruikers van het centrum kunnen de dorpsmanager in schakelen bij het tot stand komen van evenementen. De aanstelling van een dorpsmanager is evenzeer in het belang van inwoners en ondernemers als van de gemeente.

Er wordt gekozen om de aansturing van de werkzaamheden en het takenpakket van deze functionaris buiten de gemeente, namelijk bij een onafhankelijke stichting, te leggen. Deze belanJHQZHHUVSLHJHOHQ]LFKRRNLQGH¿QDQciering. De helft van de kosten worden vanuit het door ondernemers gevulde Ondernemersfonds betaald, de andere helft door de gemeente. De dorpsmanager zal een plan van aanpak opstellen. Hierin worden ook de prioriteiten vastgelegd. Dit werkplan wordt elk jaar openbaar gemaakt door de stichting, dus ook voor de gemeenteraad. De besluitvorming hierover ligt bij de stichting.


Invullen vacature dorpsmanager. Invullen vacature evenementencoördinator.

Verwerken onderdelen in:

50

Onderwep

Beleid

Planning

Aanstellen dorpsmanager + evenementencoördinator

Stichting

2013

Budget € 42.000,-

51

Het centrum als één geheel met een groen karakter

De groene ruggengraat van Bussum

Verblijfsgebieden met horeca

Parkeerroute Brinklaan autoluw

Winkelacht: kernwinkelgebied

Duidelijke entrees van het centrum

LEGENDA CENTRUMPLAN

52

5 VERBEELDING VAN HET CENTRUMPLAN De verbeelding van dit Centrumplan is vormgegeven in onderstaand globaal stedenbouwkundig kader.

CENTRUMPLAN BUSSUM

53

Centrumplan Raming projecten

Rol gemeente

Status

Planning

Budget

Uitvoering

vastgesteld

Opstellen Gebiedsvisie

Eigenaar

Vastgesteld 24 mei 2012

2012

€ 25.000

Opstellen Centrumplan

Eigenaar

concept

2013

€ 50.000

nog vast te stellen

Projecten Scapino / De Nieuwe Brink

Regisseur / Eigenaar Opstellen VO

2014 / 2015

Veldweg

Eigenaar

Opstellen ambitiedocument

2016 / 2017

Marienburg

Regisseur


2017 / 2018

Wilhelminaplantsoen /Havenstraat / Kapelstraat

Eigenaar


2015 / 2016

€ 900.000

Herinrichten Brinklaan

Eigenaar

nog niet gestart

2016 / 2017

€ 65.000

Veerstraat

Eigenaar

nog niet gestart

2015

€ 150.000

Olmenlaan

Eigenaar

nog niet gestart

2014

€ 150.000

Vlietlaan

Eigenaar

nog niet gestart , onderdeel GRP

2014

€ 481.000

€ 250.000

Veldweg

Eigenaar


2017

€ 243.000

€ 110.000

Herenstraat

Eigenaar


2017

€ 186.000

€ 100.000

Kloosterweg

Eigenaar

nog niet gestart

2017

Eigenaar

Nog niet gestart

2013

Actualisatie ambitiedocument Wonen in het centrum Faciliteren

Nog niet gestart

2013

Opstellen ambitiedocument Marienburg

Regisseur

Nog niet gestart

2013

Actualisatie kadernota economie

Eigenaar

Nog niet gestart

2013

Opstellen GRP

Eigenaar

Nog niet gestart

2013

Opstellen GVVP

Eigenaar

Nog niet gestart

2013

Opstellen Parkeervisie

Eigenaar

Nog niet gestart

2013

Realisatie openbare parkeerplaatsen

Eigenaar

Nog niet gestart

2014 / 2015

€ 2.100.000

Vereteren bewegwijzering centrum

Eigenaar

Nog niet gestart

2013

€ 135.000

Toevoegen extra groen en verlichting

Eigenaar

Nog niet gestart

2013

€ 100.000

Aanstellen Dorpsmanager / evenementencoordinator

&R¿QDQFLHU

Oprichten nieuwe stichting

2013

€ 42.000

Herinrichting maaiveld

€ 400.000

Beleid Opstellen bestemmingsplan Centrum

Voor het hele centrum

Totaal

54

€ 4.327.000

€ 1.160.000

6 NAAR EEN CONCRETE UITVOERING Het onderstaande plaatje, zoals ook aangegeven in de Gebiedsvisie Cen-

Toelichting op de status van de lopende projecten in het centrum

trum Bussum, geeft aan op welk punt in het traject we nu zitten. De gebiedsvisie is vastgesteld en verder uitgewerkt in dit Centrumplan dat door het college wordt vastgesteld. Daarna worden de verschillende projecten opgepakt. Zo zal het centrum stapje voor stapje veranderen.

1. De Veldweg: de samenwerking met Dudok Wonen is in 2012 beëindigd. Deze ontwikkelaar zag geen kans om de plannen haalbaar te ontwikkelen. Vanaf 2013 kan een doorstart worden gemaakt, waarbij nieuwe initiatiefnemers worden gezocht. Als eerste zal de reeds vast-

Gebiedsvisie Centrum

gestelde Nota van Uitgangspunten geactualiseerd worden. In de nieuwe vorm

Gemeenteraad

heet deze actualisatie ‘Ambitiedocument De Veldweg’. Voorlopig blijft De Veldweg

Centrumplan College

een parkeerterrein. 2. Mariënburg: Met de eigenaar van Mariënburg, de Congregatie Onze Lieve Vrouwe te Amersfoort, wordt gewerkt aan een concept ambitiedocument,

Het Centrumplan is een plan op hoofd-

waarin de ambities voor de herontwikkeling van Mariënburg staan benoemd. Na vaststelling van het ambitiedocument door de gemeenteraad wordt de planontwikkeling van het terrein opgestart. 3. Scapino / De Nieuwe Brink: De ontwikkelaar heeft een schetsontwerp gemaakt op basis van de reeds door de gemeenteraad vastgestelde Nota

lijnen, waarin alle projecten in het centrum van Bussum zijn benoemd. Het doel is dat al deze projecten op de een

van Uitgangspunten. Dit schetsontwerp is gepresenteerd in de raadscommissie Ruimte in 2012. Afgesproken is dat

of andere manier bijdragen aan een toekomstbestendig, levendig en groen centrum met een eigen identiteit van Bus-

begin 2013, na de vaststelling van het

Project A

Project C

Project B

sum. Dat kan de gemeente niet alleen.

centrumplan, een voorlopig ontwerp in de inspraak wordt gebracht, waarbij naast de reeds vastgestelde Nota van

Integendeel!

Uitgangspunten ook de ambities uit de gebiedsvisie worden meegenomen en

Met dit Centrumplan kunnen we samen

verantwoord. Na goedkeuring van het Voorlopig Ontwerp van het bouwplan

planmatig aan de slag. In onderstaand schema staat wat en wanneer staat te gebeuren, wat de rol van de gemeente is en wat de geraamde gemeentelijke kosten zijn.

door het college (met een positief advies van de raadscommissie ruimte) wordt een procedure postzegelbestemPLQJVSODQ LQFOXVLHI 'H¿QLWLHI 2QWZHUS

55

van het bouwplan doorlopen. Tussen de ontwikkelaar en de betrokken winkeliers zijn nog geen contracten gesloten. Wel worden al vele jaren gesprekken gevoerd over de herontwikkeling. De gemeente is eigenaar van de omliggende gronden die in het project worden betrokken. De gemeente is voornemens deze grond in te brengen (verkopen) in het plan. Kostendekking Uitgangspunt is dat de gemeentelijke bijdragen aan deze projecten gerealiseerd kunnen worden binnen de reeds vastgestelde budgetten in de begroting van de gemeente Bussum. In de Perspectiefnota 2011 is structureel een bedrag van € 130.000,- per jaar in de begroting opgenomen voor uitvoering van het Centrumplan. De gemeente Bussum heeft voor het realiseren van ongeveer 60 openbare parkeerplaatsen in het centrum een reservering van € 2,2 miljoen ingesteld. Deze reservering is destijds ingesteld als compensatie voor het opheffen van het parkeerterrein in het project Landstraat Noord ten behoeve van parkeerplaatsen in het gebied Scapino. Daarnaast is er een apart budget strucWXUHHOEHVFKLNEDDUJHVWHOGYRRUFR¿QDQciering van de dorpsmanager en evenementencoördinator van € 42.000. Op dit moment passen alle ramingen binnen de beschikbare budgetten en is er nog ruimte van circa € 25.000. De projecten Scapino / De Nieuwe Brink, Mariënburg en de Veldweg, zijn voor rekening en risico van de ontwikkelende partijen. De kosten voor de ambtelijke organisatie en voor inrichting van

56

de omliggende openbare ruimte worden in deze projecten doorgelegd aan de ontwikkelende partijen. Partijen stellen hiervoor een zogenaamde anterieure overeenkomst op. Volgorde en planning Bij het bepalen van de planning is naast de noodzakelijke volgorde ook nadrukkelijk gekeken naar de overlast die veroorzaakt wordt voor bewoners en gebruikers van het centrum. Zo wordt er zoveel mogelijk geprobeerd om maar één straat per keer aan te pakken om de overlast tot een minimum te beperken en ook om een goede verkeersafwikkeling te garanderen.

Bussumse Werkwijze In de gebiedsvisie is aangegeven dat er meer samengewerkt moet worden tussen de onderlinge gebruikers van het centrum. De projecten die moeten leiden tot een toekomstbestendig, levendig en groen centrum van Bussum, worden in samenwerking met verschillende partijen gerealiseerd. Dit is een samenspel tussen bewoners, initiatiefnemers, instellingen, bedrijven, gemeente en ontwikkelaars. Het benutten van het sociaal kapitaal is essentieel voor het slagen van de projecten in het centrum. Voor alle projecten worden daarnaast ambitiedocumenten opgesteld. Bouwstenen voor deze ambitiedocumenten zijn de ideeën en suggesties uit de werkgroepen. Samen met betrokken burgers wordt vormgegeven aan de ambitiedocumenten. De gemeente Bussum hanteert de Bussumse Werkwijze om deze vaak complexe processen stap voor stap samen verder te brengen. Alle partijen erkennen en waarderen de verschillende rollen, kennen de spelregels en nemen hun verantwoordelijkheid. De Bussumse Werkwijze wordt per project

Participatie op locatie

op maat gemaakt in een procesplan, zodat iedere betrokkene weet waar het project staat, wat is geweest en wat er staat te gebeuren. De rol van de gemeente is vaak ook verschillend, bijvoorbeeld eigenaar of regisseur. Projecten hebben de volgende fasering: onderzoek, ambitiedocument op hoofdlijnen, voorlopig RQWZHUSGH¿QLWLHIRQWZHUSXLWYRHULQJHQ beheer.

57

58

BIJLAGE 1 AANBEVELING KLANKBORDGROEP EN REACTIE COLLEGE Advies van de klankbordgroep aan het college inzake centrumplan Bussum Aan de klankbordgroep is gevraagd het centrumplan (‘Gezamenlijk vormgeven aan een levendig en groen centrum’, oktober 2012) te toetsen aan de uitgangspunten van de Gebiedsvisie Centrum Bussum (mei 2012) en hierover advies uit te brengen aan het college. De klankbordgroep heeft zich slechts gedeeltelijk aan de opdracht kunnen houden. In de samenvatting is beschreven waarom dit zo is en wat de klankbordgroep het college adviseert te doen. Daarna gaat de klankbordgroep concreet in op een aantal onderdelen van het centrumplan en licht hier – vanuit de uitgangspunten van de Gebiedsvisie Centrum Bussum - haar adviezen meer in detail toe. Samenvatting De klankbordgroep heeft veel waardering voor het werk en het enthousiasme van de verschillende werkgroepen, maar vindt ook dat zij, onder regie van de gemeente, al te voortvarend te werk zijn gegaan. Het centrumplan, dat zich grotendeels baseert op de input van de werkgroepen, is daardoor op sommige punten te concreet (bijvoorbeeld wordt hier en daar al gesproken over concrete locaties voor het planten van bomen) en op andere punten niet concreet genoeg. Dit laatste betreft vooral de uitwerking van het begrippenkader uit de Gebiedsvisie Centrum Bussum. Hierin wordt het wensbeeld geschetst van een modern tuindorp met kernbegrippen als compact centrum, kleinschaligheid, groen en een dorpsmanager als verbindende schakel in het revitaliseren van Bussum. De

klankbordgroep is van mening dat deze centrale begrippen onvoldoende zijn uitgewerkt in het centrumplan en op allerlei verschillende manieren worden geïnterpreteerd. Hierdoor is een goede toetsing aan de centrumvisie niet echt mogelijk. Bovendien wordt in het centrumplan XLWJHJDDQ YDQ QLHW JHGH¿QLHHUGH NHUQbegrippen, aannames en daaraan gekoppelde conclusies zonder dat de consequenties in beeld zijn gebracht. In de ogen van de klankbordgroep is een belangrijke stap overgeslagen, namelijk het maken van een stedenbouwkundig plan (door een stedenbouwkundig bureau i.s.m. een landschapsarchitect) – in samenwerking met de bewoners – aan de hand van een aantal scenario’s, waarmee recht wordt gedaan aan het complexe karakter van de opgave die er ligt. In de Gebiedsvisie Centrum Bussum staat immers vermeld (pag. 24) dat een stedenbouwkundig plan onderdeel zal zijn van het centrumplan. Een stedenbouwkundige scenariostudie biedt de kans een verdiepingsslag te maken in het ruimtelijk begrippenkader dat bij een modern tuindorp hoort en met aansprekende referentiebeelden te komen. Een dergelijke scenariostudie biedt ook handvatten om een kostendeskundig advies op te stellen over GH ¿QDQFLsOH KDDOEDDUKHLG YDQ GH RSgave en onderdelen hiervan. De stedenbouwkundige kan tevens bij de uitvoering van deelprojecten optreden als supervisor, om de samenhang in de uitstraling van het gebied te waarborgen. De klankbordgroep komt daarom tot de conclusie dat het centrumplan – zoals het er nu ligt – niet door het college zou moeten worden vastgesteld. Het

59

centrumplan kan als input dienen voor een stedenbouwkundige scenariostudie HQ HHQ WRHWV RS ¿QDQFLsOH KDDOEDDUheid. Dit zou vervolgens de basis moe-

onderlinge afstemming bij de uitvoering van deelprojecten in de gaten houdt (dit

ten zijn voor verdere planvorming. De klankbordgroep hecht veel waarde aan

kan de stedenbouwkundige zijn die het plan maakt); 4. Volledige openheid van zaken

dit stedenbouwkundig kader en maakt zich in dat verband zorgen om het feit

te geven ten aanzien van de stand van zaken in projecten (met name Scapino/

dat de bestemmingsplanprocedure al in gang is gezet. Als het centrumplan als beleidskader wordt aangemerkt, zal

Nieuwe Brink en Mariënburg) en juridisch bindende afspraken. Dit is voor-

het centrumplan moeten worden vastgesteld, voordat het bestemmingsplan voor het centrum in procedure wordt gebracht, omdat de inhoud van het centrumplan immers medebepalend is voor de inhoud van het bestemmingsplan. Alles overziend, adviseert de klankbordgroep het college het volgende: 1. Een stedenbouwkundig bureau en een landschapsarchitect in te huren die op basis van de input uit de werkgroepen, verwoord in het centrumplan, samen met bewoners, vanuit een aantal scenario’s een totaalplan opstellen met ¿QDQFLsOH RQGHUERXZLQJ ZDDUELM KHW studiegebied groter is dan het plangebied. In dit plan dient het begrippenkader uit de gebiedsvisie verder uitgewerkt te worden, zodat het als toetssteen kan dienen voor de uitwerking van deelprojecten; 2. De doelgroepen voor het centrum beter in kaart te brengen en gericht doelgroepenonderzoek te doen naar wensen en behoeften. De doelgroepen zullen sterker gepositioneerd moeten worden en deel uit moeten maken van de planvorming en -ontwikkeling; 3. Een stedenbouwkundig super-

60

visor aan te stellen die de eenheid en

waarde om te komen tot een stedenbouwkundige scenariostudie; 5. De klankbordgroep te laten voortbestaan, zodat zij haar opdracht, namelijk het toetsen van het centrumplan, alsnog kan vervullen; 6. Het centrumplan niet vast te stellen. Adviezen Compact centrum: Bussum scoort hoog in de lijst met beste woongemeenten in Nederland. Het heeft een rijk, gevarieerd en hoogstaand voorzieningenaanbod in een kleinschalige, dorpse setting. De aanleiding voor het aanpakken van het centrum is de dreigende winkelleegstand en de uitdaging is het centrum compacter en levendiger te maken. Een begrip als compact centrum is echter in het centrumplan vooral ruimtelijk uitgelegd. Maak het centrum kleiner, concentreer hier de winkels, voeg horeca toe en alles komt goed. De klankbordgroep vindt dit een te nauwe vertaling van het begrip compactheid uit de centrumvisie. Een aantal opmerkingen hierbij: -

De kracht van Bussum ligt deels

in een aantal aantrekkelijke straten in de periferie met beeldbepalende gebouwen en een ruim aanbod van specialistische

winkels. Deze straten, zoals de Spiegelstraat, de Kerkstraat/Herenstraat en de Huizerweg, worden nu min of meer afgeschreven als aanloopstraten en

nomische situatie. De klankbordgroep ziet meer in het veel sterker benadrukken van de woonfunctie en bijvoorbeeld

ondernemers aan hun lot overgelaten. Daarmee laat je een belangrijke kwaliteit

zoeken naar allerlei zorgarrangementen voor ouderen (b.v. horeca die maaltijden levert voor ouderen). Er is kortom meer

van Bussum onbenut en dreigt men het kind met het badwater weg te gooien. De

doelgroepenonderzoek nodig en een meer diverse invulling van functies om

klankbordgroep pleit er daarom voor om het studiegebied groter te maken dan het eigenlijke plangebied (het centrum)

recht te doen aan het begrip ‘compact’.

en te zoeken naar oplossingen waarin beide elkaar versterken. De verwachting

Het begrip ‘kleinschaligheid’ wordt volgens de klankbordgroep te

is dat winkels vanzelf naar het centrum zullen trekken als het bestemmingsplan van de aanloopstraten verruimd wordt en ook ruimte laat aan andere functies dan detailhandel. Binnen de klankbordgroep zijn grote twijfels over deze aanname, onder meer omdat de panden in de belangrijkste straten als de Nassaulaan en de Nieuwe Brink in handen zijn van slechts enkele beleggers, die niet snel met hun huurprijzen zullen zakken en daarom niet aantrekkelijk zijn voor kleine winkels met een eigen karakter,

pas en te onpas gebruikt. Enkele voorbeelden:

waar Bussum het juist van moet hebben. In zijn algemeenheid is de klankbordgroep van mening dat in het begrip ‘compact centrum’ te veel de nadruk wordt gelegd op het winkelen in combinatie met horeca. Compact centrum betekent veel meer functies mengen en focus op verschillende doelgroepen. Die doelgroepen worden in de centrumvisie wel genoemd (jongeren, ouderen, ZZPers etc.), maar er is onvoldoende onderzoek gedaan naar hun behoeften. Soms is er te veel sprake van wensdenken. Zo wordt de horeca te makkelijk als oplossing voor alles gezien en het is de vraag in hoeverre dat reëel is, gezien de eco-

Kleinschaligheid:

- Het Wilhelminaplantsoen als evenementenplein voor grootschalige evenementen als een kermis of Bussum op IJs is geen kleinschalige invulling en conÀLFWHHUWPHWGHZRRQIXQFWLHDDQGLWSOHLQ Een alternatief zou de Veldweg kunnen zijn. De klankbordgroep is van mening dat het Wilhelminaplantsoen sowieso een te grote schaal heeft voor Bussum. Kleinschaligheid zou hier betekenen dat het plein beter opgesplitst kan worden in meerdere compartimenten. Het centrumplan stelt dat het Wilhelminaplantsoen de enige plek is om een ‘village green’ te realiseren. De klankbordgroep is hiervan niet overtuigd en adviseert ook andere opties open te houden, zoals Mariënburg in verbinding met Scapino/ Nieuwe Brink. -

Het

concentreren

van

ver-

keersstromen rondom het centrum hetgeen leidt tot congestie in bepaalde straten - en het parkeren in grootschalige parkeergarages aan de randen is volgens de klankbordgroep ook geen juiste vertaling van kleinschaligheid. Kleinschaligheid bij parkeren zou je

61

moeten vertalen naar een menselijke maat, waarbij je rekening houdt met de actieradius van bepaalde doelgroepen (ouderen met rollator, moeders met kin-

Financiering: De klankbordgroep kijkt vreemd op van GH ¿QDQFLsOH SDUDJUDDI LQ KHW FHQWUXP-

deren).

plan. Het koppelen van vaste bedragen aan bepaalde sleutelprojecten sugge-

Identiteit:

reert dat er al juridisch bindende afspraken zijn gemaakt. Indien binnen de pro-

Terecht wordt in het centrumplan opgemerkt dat het vaststellen van de

jecten ook openbare functies aanwezig zijn, dient er – afhankelijk van de waarde

identiteit van Bussum belangrijk is. Die identiteit is volgens de klankbordgroep

van de opdracht – (Europees) aanbesteed te worden. Op dit moment lijkt er geen dekking te zijn voor openbare func-

echter ook richtinggevend en zou als onderdeel van de scenariostudie moeten worden ingevuld. In de Structuurvisie Naarden/Bussum staat dat Bussum zich moet ontwikkelen tot het ‘winkeldorp’. De klankbordgroep vraagt zich af hoe zo’n uitspraak zich verhoudt tot de plannen voor het ontwikkelen van een eigen identiteit.

WLHV .RUWRP GH ¿QDQFLsOH SDUDJUDDI LV op dit moment te summier. Daarom adviseert de klankbordgroep binnen de scenariostudie ook aandacht te besteden aan de kostendekking. Goed omgaan met het beschikbare geld van burgers is ook een vorm van duurzaamheid, waar de klankbordgroep grote waarde aan hecht.

Dorpsmanager: Het aanstellen van een dorpsmanager is een belangrijk uitgangspunt in de centrumvisie en de klankbordgroep is hier ook groot voorstander van. Echter, zoals het nu staat geformuleerd

Sleutelprojecten:

in het centrumplan, krijgt de dorpsmanager straks te maken met alle zaken die

palend zijn. Dit zijn het Wilhelminaplantsoen, Scapino/Nieuwe Brink en Mariënburg. Echter ook buiten het

niet zijn uitgewerkt, dan wel gebaseerd zijn op vooronderstellingen die niet zijn getoetst. Van de dorpsmanager wordt

huidige plangebied moet de ontwikkeling

verwacht dat hij/zij plannen en begrotingen opstelt, die per kwartaal worden ge-

van het Postkantoor en de Bensdorpfabriek in de planontwikkeling worden meegenomen, gezien de enorme poten-

WRHWVWHQZDDUYDQGH¿QDQFLHULQJYDQGH dorpsmanager afhankelijk is. Zolang het

tie van deze locaties en de effecten ervan op het centrum. De klankbordgroep is

centrumplan niet concreet is voor wat betreft de beginsituatie en het te behalen resultaat, komt het er feitelijk op neer

van mening dat het cruciaal is dat de gemeente in deze sleutelprojecten de regie

dat alle problemen worden doorgeschoven naar de dorpsmanager en dat maakt zijn of haar taak vrijwel onmogelijk.

62

De klankbordgroep is van mening dat de verdere ontwikkeling van Bussum afhangt van een aantal sleutelprojec-ten, die qua omvang en mogelijkheden be-

houdt. Wat op de locaties van de sleutelprojecten gebeurt, is bepalend voor de aantrekkelijkheid van het centrum, maar ook voor de verkeers- en voetgangers-

stromen en het parkeren in het centrum. Dat betekent dat wat nu is gezegd over verkeer, doorstroming en parkeren weer achterhaald is op het moment dat deze gebieden ontwikkeld worden. De klankbordgroep pleit er nadrukkelijk voor het studiegebied uit te breiden, zodat al deze sleutelprojecten erin betrokken worden en de kansen die er liggen met beide handen worden aangegrepen. De klank-

Reactie van het college op de klankbordgroep A. Opdracht van de klankbordgroep In de Gebiedsvisie Centrum Bussum is afgesproken dat een klankbordgroep van bewoners wordt opgericht. Deze klankbordgroep is samengesteld en heeft als taak het concept centrumplan op twee punten te beoordelen:

bordgroep adviseert daarom voor elk sleutelproject een haalbaarheidsstudie uit te voeren, passend binnen de steden-

Voldoet het Centrumplan aan de uitgangspunten van de Gebiedsvisie Centrum Bussum?

bouwkundige scenariostudie, waarbij in open communicatie met de Bussumse bevolking meerdere scenario’s worden doorgerekend en uitgewerkt. Een constructieve samenwerking tussen gemeente, ondernemers en bewoners zal leiden tot sleutelprojecten waar Bussum en haar inwoners trots op kunnen zijn.

Zitten er tegenstrijdigheden in het Centrumplan?

Bussum, 22 oktober 2012 De klankbordgroep bestaat uit: Ben Bakker Ingrid Bakker Clara Bonthond Antoon Bruggeling Toine Diters Angele Duijnstee Madeleine Gouma Jack Johan (2x vervangen door An Vosselman) Willemijn Merkx Wilma Nugteren Frans van Raalte Ira Schouwenaar Ellen van Vossen Letty Reimerink (onafhankelijk voorzitter)

B. Aanbeveling van de klankbordgroep aan het college Na drie bijeenkomsten, waarbij de eerste bijeenkomst inzicht gaf in de conclusies uit de verschillende werkgroepen, heeft de klankbordgroep de volgende aanbeveling gedaan aan het college: 1. Een stedenbouwkundig bureau en een landschapsarchitect in te huren die op basis van de input uit de werkgroepen, verwoord in het centrumplan, samen met bewoners, vanuit een aantal scenario’s een totaalplan opstellen met ¿QDQFLsOH RQGHUERXZLQJ ZDDUELM KHW studiegebied groter is dan het plangebied. In dit plan dient het begrippenkader uit de gebiedsvisie verder uitgewerkt te worden, zodat het als toetssteen kan dienen voor de uitwerking van deelprojecten. 2. De doelgroepen voor het centrum beter in kaart te brengen en gericht doelgroepenonderzoek te doen naar wensen en behoeften. De doelgroepen zullen sterker gepositioneerd

63

moeten worden en deel uit moeten maken van de planvorming en -ontwikkeling.

JHELHG HQ HHQ ÀH[LEHO JHEUXLN YDQ GH

3. Een stedenbouwkundig supervisor aan te stellen die de eenheid en

tiefnemers meer mogelijkheden om invulling te geven aan hun wensen.

onderlinge afstemming bij de uitvoering van deelprojecten in de gaten houdt (dit kan de stedenbouwkundige zijn die het plan maakt). 4. De klankbordgroep te laten

aanloopstraten. Hierdoor krijgen initia-

Het is daarbij de bedoeling dat er steeds wordt gemonitoord, meer dan in het verleden, of er bijgestuurd moet worden.

voortbestaan, zodat zij haar opdracht,

Het takenpakket van de dorpsmanager

namelijk het toetsen van het centrumplan, alsnog kan vervullen. 5. Volledige openheid van zaken

is inderdaad omvangrijk. Maar door al-

te geven ten aanzien van de stand van zaken in projecten (met name Scapino/ Nieuwe Brink en Mariënburg) en juridisch bindende afspraken. Dit is voorwaarde om te komen tot een stedenbouwkundige scenariostudie. 6. Het centrumplan niet vast te stellen. C. Reactie van het college op de aanbeveling van de klankbordgroep: De klankbordgroep heeft een aantal zorgen geuit over het centrum ten aanzien van de invulling van het kernwinkelgebied, de aanloopstraten en het takenpakket van de dorpsmanager. De gemeente is zich er van bewust dat het centrumplan op zichzelf geen zekerheid biedt voor een vitaler centrum en neemt de zorgen van de klankbordgroep ter harte. Wel worden met het centrumplan voorwaarden gecreëerd voor een toekomstbestendig, levendig en groen centrum met een eigen identiteit.

lereerst een actieplan op te stellen met daarin de acties voor de korte, middellange en lange termijn, kan goed gestuurd worden in het takenpakket. Daarbij is het van belang om de inzet van ons sociaal kapitaal te benutten en de creativiteit van de betrokken burgers blijvend in te zetten. Hieronder wordt per aanbeveling van de klankbordgroep de reactie van het college gegeven. $G (pQ WRWDDOSODQ PHW ¿QDQFLsOH onderbouwing De gebiedsvisie en de uitwerking in het centrumplan geven een beeld voor de komende tijd met een horizon tot 2035. Uitgangspunt hierbij is het opstellen van een integraal kader op hoofdlijnen voor het gehele centrum. In het kader van gebiedsontwikkeling 2.0, zoals besproken in de vergadering van de raadscommissie van 19 september jl. is het niet meer wenselijk om een stedenbouwkundig eindbeeld (een blauwdruk) op te stellen. De veranderingen in onze dynamische samenleving gaan snel (voorbeeld de economische

De gemeente faciliteert in het bestemmingsplan een compact kernwinkel-

64

crisis), dat een eindbeeld belemmerend kan zijn voor de vragen waarvoor wij als

gemeente gesteld worden. Het stedenbouwkundig plan, zoals genoemd in de gebiedsvisie, is veel meer een kaderstellend plan. Dit integrale plan is toegevoegd aan het centrumplan in hoofdstuk 5. Door niet te werken met een stedenbouwkundig eindplan, ontstaan er meer creatieve mogelijkheden binnen de vervolgtrajecten en kan beter ingespeeld

projecten binnen het centrum gecoördineerd. De stedenbouwkundige wordt betrokken bij alle projecten in het centrum, bewaakt het overzicht en stemt af met de andere afdelingen. Hiervoor is voldoende kennis aanwezig. Wij zien geen reden om hiervoor op dit moment een externe stedenbouwkundige aan te trekken. Wanneer dit in de toekomst verandert, kan op dat moment besloten

worden op de behoefte van dat moment. In deze trajecten heeft de initiatiefnemer (soms is dat de gemeente, soms een

worden om een stedenbouwkundige supervisor aan te trekken.

ontwikkelaar) te maken met de ambities, de uitgangspunten en doelstellingen uit de gebiedsvisie en het centrumplan en ander vastgesteld beleid.

Ad 4 Klankbordgroep De leden van de klankbordgroep hebben aangegeven dat zij bij de uitwerking van het Centrumplan in concrete projecten geen toetsende rol voor zichzelf zien weggelegd, maar eerder een creatieve bijdrage willen leveren. Het college is van mening dat hiervoor geen aparte groep gevormd behoeft te worden, maar dat alle inwoners van Bussum in gelijke mate die inbreng kunnen leveren op inspraak- en informatiebijeenkomsten. Ad 5 Stand van zaken projecten. De gemeente Bussum is transparant met betrekking tot de stand van zaken in projecten. In hoofdstuk 6 van het centrumplan wordt een inventarisatie van alle projecten gegeven en een stand van zaken van de lopende projecten.

Ad 2 Doelgroepen en haalbaarheidsstudies Door ook deze vervolgtrajecten op een interactieve wijze met de betrokken partijen (eindgebruikers, belangenverenigingen etc.) te doorlopen, gebruik makend van de mogelijkheden binnen de Bussumse Werkwijze, ontstaat een creatief en dynamisch proces. De ontwikkelende partij is daarbij verantwoordelijk voor een goede haalbaarheidstudie, ruimtelijke onderbouwing en marktonderzoek. Deze worden binnen de projecten opgesteld en behandeld. In hoofdstuk 6 van het centrumplan is omschreven op welke wijze de samenwerking met partijen plaatsvindt. In het overzicht van de projecten wordt ook per project inzichtelijk gemaakt welke partijen verantwoordelijk zijn voor het project. Ad 3 Stedenbouwkundige supervisor Binnen de afdeling Ruimte worden de

Ad 6 Het centrumplan niet vaststellen Gezien de aanbevelingen van de klankbordgroep en de reactie van het college hierop wordt geen reden gezien om het centrumplan niet vast te stellen. Jaarlijks wordt het Centrumplan bijgewerkt en wijzigingen worden via de P&C-cyclus aan de commissie Ruimte gerapporteerd.

65

66

COLOFON Projectleiding: Antoinette Soede Tekst: Letty Reimerink, Antoinette Soede Beeld: Landlab Vormgeving: Liza Beenke en Anne Kok

67 67

December 2012 Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend

Gemeente Bussum Postbus 6000 1400 HA Bussum Tel. (035) 692 88 88 Fax. (035) 692 85 00 E-mail: [email protected] Internet: www.bussum.nl

Centrumplan Bussum. Gezamenlijk vormgeven aan een toekomstbestendig, levendig en groen centrum met een eigen identiteit

Recommend Documents