B&W.nr. 11.0418, d.d. 19 april 2011
B&W-Aanbiedingsformulier Onderwerp
Bed & Breakfast Beleid
BESLUITEN Behoudens advies van de commissie 1. de beleidsnotitie ‘Bed & Breakfast Beleid gemeente Leiden’ vast te stellen en daarmee in te stemmen met de volgende (uitgangs-)punten: a- De definitie van een Bed & Breakfast als volgt te formuleren: Een B&B is een kleinschalige accommodatie bedoeld voor overnachting waarbij alleen ontbijt wordt verstrekt. De onderneming is gevestigd op het bouwperceel van de hoofdbewoner(s) die de werkzaamheden omtrent de B&B (overwegend) zelf uitvoeren. b- Als kleinschalige onderneming een B&B te verplichten zich in te schrijven bij de kamer van koophandel, toeristenbelasting af te dragen en een nachtregister bij te houden. c- B&B’s op te nemen onder bestemmingen die (mede) zijn bestemd voor woondoeleinden. d- Voor brandveiligheid de normen te hanteren zoals die in het besluit brandveilig gebruik bouwwerken worden omschreven. e- Voor parkeren de normen te hanteren zoals die in de nota parkeernormen staan omschreven. f- Geen onderscheid te maken tussen binnenstad en buitenwijken. g- De controle of een B&B in het bezit is van een gebruiksmelding wordt gedaan door de afdeling handhaving. 2. voor bestaande B&B’s die niet voldoen aan de regelgeving zoals voorgesteld in besluitpunt 1, aanhef en onder c, daar waar het gaat over de 40%-eis, kan een maatbestemming in het bestemmingsplan worden gegeven, mits de onderneming voor 1 april 2011 is opgericht. Deze maatbestemming zal individueel beoordeeld worden. Samenvatting De gemeente Leiden stimuleert toerisme in haar stad actief. In het Programma Binnenstad is als doel gesteld om niet alleen meer bezoekers naar de stad te halen, maar ook om te zorgen dat zij langer blijven en meer uitgeven. Ondernemers spelen hierin een belangrijke rol omdat zij de gemeente helpen bij het behalen van deze doelstelling. Een goed voorbeeld hiervan zijn Bed & Breakfasts (B&B’s) in de gemeente Leiden. De gemeente Leiden heeft tot nu geen beleid geformuleerd ten aanzien van B&B’s in de stad. Omdat de gemeente deze ondernemers graag wil stimuleren en de mogelijkheid een B&B te beginnen niet wil beperken is dit beleid erop gericht om ondernemers zo min mogelijk te beperken. Alle regelgeving die erin is opgenomen is al vastgesteld, hetzij door landelijke kaders, hetzij door Leidse regelgeving. Er staan dus geen nieuwe regels in. In het beleidsstuk zijn een aantal uitgangspunten opgenomen waaraan B&B’s in Leiden aan moeten voldoen:
- Brandveiligheid, - Eisen vanuit het bestemmingsplan, - Parkeerbeleid, - Inschrijving bij Kamer van koophandel en (wanneer nodig) bedrijfschap van horeca en catering, - Afdragen toeristenbelasting en het bijhouden van een nachtregister.
Bed & Breakfast Beleid
Gemeente Leiden
Hieronder worden alle onderwerpen van het beleid kort weergegeven. Het zijn de belangrijkste onderwerpen waar eigenaren van een Bed en Breakfast rekening mee moeten houden wanneer zij met hun onderneming beginnen. Een uitgebreidere toelichting van deze punten kan in het beleid zelf gevonden worden. Definitie, wettelijke kaders en afbakening: - Een B&B valt onder bestemmingen die (mede) zijn bestemd voor woondoeleinden en valt daarmee onder bedrijvigheid aan huis. Daarmee mag een B&B niet meer dan 40% van het woonoppervlak beslaan. - De B&B (het pand) voldoet aan de eisen zoals die in het gebruiksbesluit staan (vanaf 4 personen een gebruiksmelding). - De ondernemer betaalt toeristenbelasting. - De ondernemer houd een nachtregister bij. - De onderneming staat ingeschreven bij de KvK. - Bij een B&B met meer dan 2 kamers of 4 bedden is ook de inschrijving bij het Bedrijfschap Horeca en Catering verplicht. Brandveiligheid: Voldoet aan de eisen zoals die in het gebruiksbesluit staan. - Wanneer er niet meer dan 4 mensen kunnen overnachten hoeft de ondernemer geen actie te ondernemen. - Wanneer er meer dan 4 mensen kunnen overnachten moet de ondernemer een gebruiksmelding indienen. - Wanneer er meer dan 10 personen kunnen overnachten moet de ondernemer een gebruiksvergunning aanvragen. Parkeren Voor B&B’s geldt in de hele stad een parkeernorm van 0,5 te realiseren parkeerplaatsen per kamer. Er zijn ontheffingen mogelijk voor deze norm. Deze geldt onder andere voor plannen waarbij in de binnenstad en het stationsgebied niet meer dan 15 parkeerplaatsen gerealiseerd moeten worden en in een schil rondom de binnenstad niet meer dan 10 plaatsen.
Onderscheid binnenstad en buitenwijken Hier wordt in beginsel geen onderscheid gemaakt, een B&B is overal toegestaan. Handhaving beleid Er moet tijdig en duidelijk gecommuniceerd worden naar de ondernemers over de eventuele maatregelen die zij moeten nemen naar aanleiding van dit beleid. Of een B&B (wanneer van toepassing) in het bezit is van een gebruiksmelding, toeristenbelasting afdraagt of een nachtregister bijhoud moet gecontroleerd worden door de afdeling handhaving.
Inhoud Aanleiding Definitie, Wettelijke kaders en Afbakening Brandveiligheid Parkeren Onderscheid binnenstad en buitenwijken Handhaving beleid
1 1 2 2 2 3
Aanleiding De gemeente Leiden stimuleert toerisme in haar stad actief. In het Programma Binnenstad is als doel gesteld om niet alleen meer bezoekers naar de stad te halen, maar ook om te zorgen dat zij langer blijven en meer uitgeven. Ondernemers spelen hierin een belangrijke rol omdat zij de gemeente helpen bij het behalen van deze doelstelling. Een goed voorbeeld hiervan zijn Bed & Breakfasts in de gemeente Leiden. Bed & Breakfasts (B&B’s) zijn inmiddels een zeer populaire vorm van verblijf voor toeristen in onze stad door de kleinschaligheid en persoonlijke benadering. De gemeente vindt het daarom erg belangrijk om deze ondernemingen te stimuleren en ondernemers zo veel mogelijk ruimte te geven. Er is een aantal wettelijke kaders en regels vastgesteld op rijksniveau waar ondernemers zich bewust van moeten zijn. Niet alleen om daaraan te voldoen, maar ook om de kwaliteit en veiligheid van hun B&B te waarborgen. Daarnaast moeten ondernemers weten wat mogelijk is en de gemeente moet richtlijnen hebben als basis voor het verstrekken van vergunningen. Wanneer alle regelgeving en procedures zijn vastgelegd in dit beleid zal dat leiden tot betere dienstverlening vanuit de gemeente naar startende ondernemers toe. Op basis van deze beweegredenen is dit beleid geformuleerd, waarin enkele keuzes worden gemaakt. De Minder en Beter principes spelen bij deze keuzes ook een belangrijke rol, het beleid is erop gericht om ondernemers zo min mogelijk te beperken zodat het nog makkelijk blijft om een B&B te beginnen. Proces Voor de ontwikkeling van dit beleid is informatie verzameld van een aantal bronnen. Een van de belangrijksten daarbij waren de beleidsstukken van andere gemeenten. Maar ook de stichting bed and breakfast Nederland heeft veel informatie op de website staan waar gebruik van is gemaakt. Ook met B&B ondernemers zijn gesprekken gevoerd, zij gaven duidelijke opmerkingen en suggesties die bij hebben gedragen aan de ontwikkeling van het beleid. Verder is er overleg met Leiden Marketing om een bijeenkomst te organiseren waarbij ondernemers wordt verteld wat deze organisatie voor hen kan betekenen in de vorm van reclame in bepaalde tijdschriften en brochures over Leiden. Definitie, Wettelijke kaders en Afbakening.
Omdat een B&B lijkt op overnachtingaccommodaties als een logies en hotels, is een duidelijke definitie nodig. Een B&B is een kleinschalige accommodatie bedoeld voor overnachting waarbij alleen ontbijt wordt verstrekt. De onderneming is gevestigd op het bouwperceel van de hoofdbewoner(s) die de werkzaamheden omtrent de B&B (overwegend) zelf uitvoeren. De belangrijkste eigenschappen van een B&B zijn dus kleinschaligheid en het feit dat de hoofdbewoner(s) alles (overwegend) zelf uitvoert. Om de definitie van een B&B in de praktijk toetsbaar te maken is dit vertaald naar de eisen zoals die volgens de bestemmingsplannen en het gebruiksbesluit gelden: Een B&B wordt toegestaan onder bestemmingen, die (mede) bestemd zijn voor woondoeleinden en valt onder de definitie van bedrijvigheid aan huis. Daarmee mag een B&B maximaal 40% van het woonoppervlak beslaan. Een B&B mag maximaal 10 gasten hebben die tegelijkertijd overnachten in de accommodatie, dit met het oog op de maatregelen die voor de brandveiligheid moeten worden genomen (zie volgende paragraaf: Brandveiligheid). Verder wordt een B&B gezien als onderneming en moet zich daarom inschrijven bij de Kamer van koophandel (dit wordt ook door de Stichting B&B sterk aangeraden). Volgens de Verordening toeristenbelasting 2010, gebaseerd op de (landelijk geldende) Gemeentewet, artikel 224, moet een B&B toeristenbelasting betalen aan de gemeente. Hiervoor kunnen ondernemers terecht bij servicepunt 71. Tot slot is het bijhouden van een nachtregister verplicht wanneer er overnachtingen worden aangeboden. Ook dit is landelijk bepaald in de Gemeentewet, in artikel 149. Wanneer de ondernemer alcohol tegen betaling wil schenken, zal hij een Drank- en Horeca vergunning moeten aanvragen. Tot slot moet een B&B (wanneer die meer dan 2 kamers of meer dan 4 slaapplaatsen heeft) zich volgens het landelijk geldende Instellingsbesluit Bedrijfschap Horeca en Catering ook inschrijven bij het bedrijfschap Horeca en Catering. Brandveiligheid Omdat er een aantal mensen tegen betaling de nacht doorbrengen in een B&B, moet de voorziening aan de voorwaarden voor brandveiligheid voldoen. Deze voorwaarden staan aangegeven in het landelijk geldende Besluit brandveilig gebruik bouwwerken. Dit besluit maakt onderscheid tussen een gebruiksmelding en een gebruiksvergunning. De gebruiksmelding moet worden aangevraagd wanneer een B&B de capaciteit heeft om meer dan 4 gasten accommodatie te bieden. De gebruiksvergunning moet aangevraagd worden wanneer er meer dan 10 personen de nacht doorbrengen in een gebouw. Wanneer een B&B een capaciteit van maximaal 4 gasten per nacht heeft, hoeft er geen enkele aanvraag te worden gedaan. De gebruiksmelding moet, volgens artikel 2.12.2 in het Besluit, minstens 4 weken voor aanvang van het gebruik worden ingediend bij burgemeester en wethouders. De melding omvat een plattegrondtekening per bouwlaag waarop onder andere de gebruiksbestemming en het aantal aanwezige personen per ruimte is aangegeven. Het college keurt de gebruiksmelding goed of kan nadere voorwaarden opleggen. Wanneer er meer dan 10 personen overnachten in een gebouw, is men verplicht een gebruiksvergunning aan te vragen. Deze procedure omhelst een veel omvangrijker eisenpakket waar het de brandveiligheid betreft en vraagt soms om ingrijpende veranderingen in en rondom een pand. Mocht er een ondernemer zijn die binnen 40% van het woonoppervlak van zijn woning meer dan 10
personen kan laten overnachten dan zal hij zo’n gebruiksvergunning moeten aanvragen. (Bron: Besluit brandveilig gebruik bouwwerken, artikelen 2.11.1 tot en met 2.12.5.) Parkeren Als iemand iets gaat bouwen of een bestaand gebouw een andere functie gaat geven, heeft men een vergunning nodig. Eén van de regels waaraan het bouwplan moet voldoen om een vergunning te krijgen, is de zogenaamde parkeereis. De parkeereis houdt in dat aan de extra parkeerbehoefte, die ontstaat als gevolg van het (ver)bouwplan, moet worden voldaan op eigen terrein. Als bijvoorbeeld in of aan een bestaande woning of een bestaand bedrijf een B&B met enkele kamers wordt toegevoegd, neemt de vraag naar parkeerruimte van dat vernieuwde gebouw toe. De aanvrager van de vergunning moet ervoor zorgen dat die extra parkeerruimte op eigen terrein wordt gerealiseerd. Voor B&B geldt als parkeernorm 0,5 parkeerplaats per kamer. Voor bijvoorbeeld twee kamers moet daarom in principe 1 extra parkeerplaats op eigen terrein worden gerealiseerd. In dichtbebouwde gebieden in Leiden, zoals de binnenstad en de woonwijken daaromheen, bestaan mogelijkheden voor B en W om af te wijken van de parkeereis. Het gemeentebestuur behandelt dit jaar een voorstel voor Leidse parkeernormen waarin die mogelijkheden om af te wijken worden genoemd. Volgens dat voorstel geldt die afwijkingsmogelijkheid onder andere voor plannen waarbij in de binnenstad en het stationsgebied niet meer dan 15 parkeerplaatsen gerealiseerd moeten worden en in een schil rondom de binnenstad (inclusief een zone rondom het station Lammenschans) niet meer dan 10 plaatsen. Onderscheid binnenstad en buitenwijken Er wordt geen onderscheid gemaakt in regelgeving voor B&B’s in de binnenstad of in de buitenwijken. Omdat er in de buitenwijken een ander soort leefomgeving heerst dan in de binnenstad zal er over twee jaar worden bekeken of B&B’s in de buitenwijken overlast veroorzaken. Wanneer dan geconstateerd wordt dat deze B&B’s voor overlast zorgen in de woonomgeving kan er besloten worden de B&B ontwikkeling in de buitenwijken te beperken. Wanneer dat niet zo is hoeft er geen onderscheid gemaakt te worden en blijven de regels in heel Leiden van kracht.
Handhaving Beleid Wanneer dit beleid wordt vastgesteld, heeft dit een aantal consequenties. Er zijn op dit moment ongeveer 22 B&B’s in Leiden. De meesten passen binnen de richtlijnen zoals die geformuleerd zijn in dit stuk. Dat betekend dat zij, voor zover ze dat nog niet gedaan hebben een gebruiksmelding moeten aanvragen. De verwachting is dat dit bij de bestaande B&B’s geen problemen oplevert. Of een B&B (wanneer van toepassing) in het bezit is van een gebruiksmelding, toeristenbelasting afdraagt of een nachtregister bijhoud moet gecontroleerd worden door de afdeling handhaving. Dit moet duidelijk gecommuniceerd worden richting ondernemers, zodat zij tijdig op de hoogte zijn van alle maatregelen die zij moeten nemen. Wanneer bestaande B&B’s niet binnen de eisen vallen die in dit beleidsstuk gesteld zijn, moeten zij…. Wanneer het beleid is vastgesteld wordt dit op de website van de gemeente en de stadskrant gecommuniceerd. Ook via het ondernemersloket wordt deze informatie verstrekt aan ondernemers.
