Bijlage 2 Human Capital Agenda’s “De topsectoren gaan een human capital agenda (onderwijs en scholing) voor de langere termijn opstellen en zullen onderwijsinstellingen hierbij betrekken. De agenda’s bevatten o.a. een analyse van de behoefte aan human capital in de topsector, een gezamenlijke visie op het onderwijs - van vmbo tot wo - dat daarvoor nodig is en afspraken over bijdragen van onderwijs en bedrijfsleven aan de uitvoering van de agenda. Tevens staat in de agenda het Leven lang leren centraal. Ook gedurende de loopbaan is het noodzakelijk dat werkenden hun ‘menselijk kapitaal’ via scholing op niveau te houden en verder door te ontwikkelen. Daarbij kunnen, als het gaat om scholing, vanuit werkgevers- en werknemerskant ook de O&O fondsen betrokken worden. De agenda’s kunnen ook afspraken bevatten over publiek-private sectorplannen en samenwerkingsverbanden tussen werkgevers en onderwijsinstellingen, zoals de centers of expertise (hbo) en centra voor innovatief vakmanschap (mbo). Verder kan het bedrijfsleven afspraken maken over een aantrekkelijk beroepsperspectief in de sector, onder meer door private investeringen in imago.” (Zie bedrijfslevenbrief) Wat is het proces en deadlines? Het bedrijfsleven zit in de ‘driver-seat’. Leidend principe in de human capital agenda voor de topsectoren is maatwerk. De human capital vraagstukken binnen de topsectoren zijn verschillend; en ook in tijd. Het gaat hier nadrukkelijk niet om een ‘one size fits all’ benadering. Er is alle ruimte voor maatwerk en of stappenbenadering. Dat betekent ook dat afhankelijk van de human capital vraagstukken de topsectoren zelf bepalen wie zij uitnodigen bij het opstellen van de human capital agenda. En waar mogelijk wordt aangesloten bij bestaande netwerken en of infrastructuren. Eerst organiseren; zie bijlage -
Maak iemand van het topteam portefeuillehouder voor human capital: bedrijfsleven, kennisinstellingen, overheid en onderwijs. Deze portefeuillehouder zorgt voor agendering, programmering, draagvlak en kruisbestuiving.
-
Stel een HC-secretaris aan die met mandaat van de hele sector in staat is verbindingen te leggen met de relevante partijen en een brug kan slaan tussen bestuurlijk en uitvoerend niveau. Deze HC-secretaris is tevens het directe aanspreekpunt voor de overheid.
-
Richt een tafel, werkgroep of iets dergelijks in waar de relevante partijen van onderwijs en bedrijfsleven deelnemen.
Dan analyse en visie (eind oktober) Aanleiding van de human capital agenda’s is het belang van goed opgeleid en voldoende personeel om de ambities van de topsectoren waar te kunnen maken. De human capital agenda’s hebben grosso modo twee doelen: 1) het verbeteren van de aansluiting - kwalitatief en kwantitatief tussen onderwijs en bedrijfsleven ten behoeve van de topsectorenagenda’s en 2) het vergroten van de aantrekkingskracht van de sector op werknemers door het verbeteren van het beroepsperspectief (o.a. employability/ leven lang leren). De human capital agenda’s kunnen o.a. de volgende elementen bevatten: -
een meerjarige visie op de arbeidsmarktbehoefte in de topsector op de langere termijn (tenminste 10 jaar). Die visie dient als input voor de instellingsplpannen van hoger onderwijsinstellingenen voor eventuele publiek-private sectorplannen. De visie heeft ook betrekking op scholing en opleiding van werkenden en zij-instromers met het oog op een adequate personeelsvoorziening in de sector.
-
het onderwijs ((v)mbo en ho), de scholing/ employabilitybeleid en kennismigratiebeleid die daarvoor nodig zijn om te voorzien in de arbeidsmarktbehoefte;
-
andere vernieuwende innovatie- en arbeidsmarktgerelateerde voorstellen die zorgen voor productiviteitswinsten in de topsector;
-
vorming van netwerken en publiek-private samenwerkingen, zoals de centra van expertise (hbo) en vakmanschap (mbo).
Maak voor zover mogelijk gebruik van bestaande gegevens, netwerken en infrastructuren. En zoek indien gewenst aansluiting bij de sectorale innovatiecontracten (zeker in relatie tot onderwerpen als valorisatie en onderwijs en ondernemerschap). Kijk ook naar de mogelijkheden om gebruik te maken van Europese programma’s als Marie Curie, Kaderprogramma voor Leven lang Leren, programma voor e-skills etc. Vervolgens de HC-afspraken: (eind december) Afhankelijke van de accenten in de HC-agenda van de topsectoren worden, op basis van de gezamenlijke visie, wederzijdse afspraken gemaakt. Te denken valt aan: -
Doe voorstellen voor netwerken en publiek private samenwerking zoals centres of expertise en centra voor innovatief vakmanschap;
-
Maak afspraken over verbeteren van het beroepsperspectief door het bedrijfsleven, onder meer door investeringen in duurzame inzetbaarheid van werkenden;
-
Maak afspraken over bijdragen van bedrijfsleven en onderwijsinstellingen vanuit de eigen expertise en faciliteiten, private financiering/beurzen;
-
Maak afspraken over de gewenste private en publieke investeringen voor bijvoorbeeld centers of expertise en centra voor innovatief vakmanschap.
Wie kunnen erbij betrokken worden? Dit zal per topsector anders kunnen zijn. Afhankelijk van de human capital vraagstukken bepalen de topsectoren zelf wie er betrokken worden bij het opstellen van de human capital agenda. Gedacht kan worden aan vertegenwoordigers van het bedrijfsleven (groot en MKB), werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland en branche organisaties (incl. productschappen), relevante WO-, HBO- en MBO instellingen of sectorspecifieke vertegenwoordiging uit MBO raad, HBO raad en VSNU, de onderwijsdeelnemers ((georganiseerd) studenten), etc. Ook de overheid kan - indien gewenst - aansluiten. De overheid zal capaciteit beschikbaar stellen voor de facilitering van het HC-proces en de portefeuillehouder HC via onder meer een opdracht aan PBT en GK. Wat is het doel van de HCA/ambitie voortbouwend op sectoradviezen Het kabinet wil stimuleren dat ten behoeve van de uitvoering van de topsectorenagenda’s waar mogelijk en zinvol systematischer wordt samengewerkt tussen onderwijsinstellingen en het (regionale) bedrijfsleven in de topsectoren en anderzijds dat de aantrekkingskracht van de topsector op werknemers en ondernemers wordt vergroot. Daarom wordt het advies van de topsectoren om per topsector een human capital agenda op te stellen overgenomen. De human capital agenda’s hebben daarom twee doelen: 1. het verbeteren van de aansluiting - kwalitatief en kwantitatief - tussen onderwijs en bedrijfsleven ten behoeve van de topsectorenagenda’s; 2. het vergroten van de aantrekkingskracht van de sector op werknemers door het verbeteren van het beroepsperspectief (o.a. employability/ leven lang leren).
De human capital agenda’s van de topsectoren moeten aansluiten bij de strategische agenda Hoger Onderwijs en het actieplan MBO. Zo kan gezamenlijk worden gewerkt aan hogere kwaliteit, excellentie, betere aansluiting bij de beroepspraktijk en versterking van de internationale concurrentiepositie van onderzoek en onderwijs. Wat is de inhoud van de HCA? Human capital agenda’s zijn een product van bedrijfsleven in samenspraak met geïnteresseerde onderwijsinstellingen. Fundament van de human capital agenda’s is een analyse van de behoefte aan human capital die de topsector op de langere termijn nodig heeft om de ambities waar te maken. Op basis van die analyse: -
kan een gezamenlijk perspectief op het onderwijs - van vmbo tot wo – dat daarvoor nodig is worden ontwikkeld en afspraken worden gemaakt over bijdragen van bedrijfsleven en onderwijsinstellingen aan de uitvoering van de agenda. De human capital agenda’s van de topsectoren kunnen ook dienen als input voor de instellingsplannen van hoger onderwijsinstellingen.
-
kan een gezamenlijk perspectief worden ontwikkeld en afspraken worden gemaakt over een aantrekkelijk beroepsperspectief (o.a. voor werkenden en zij-instromers) in de sector, onder meer door private investeringen in imago, sociale innovatie en scholing. Daarbij kunnen, als het gaat om scholing, vanuit werkgevers- en werknemerskant ook de O&O fondsen betrokken worden.
-
kan worden aangegeven op welke manier kennismigratie een oplossing kan zijn voor de ervaren schaarste aan goed opgeleid personeel.
-
kunnen de agenda’s afspraken bevatten over publiek-private sectorplannen en samenwerkingsverbanden tussen werkgevers en onderwijsinstellingen, zoals de centers of expertise (hbo) en centra voor innovatief vakmanschap (mbo).
-
kunnen agenda’s afspraken bevatten over bijdragen van onderwijsinstellingen en bedrijfsleven vanuit de eigen expertise en faciliteiten en over de investeringen die ze daarvoor inzetten.
Vorm: human capital agenda met afspraken De Human Capital Agenda bevat een prognose van de (kwantitatieve en kwalitatieve) arbeidsmarktbehoefte van de topsector in kwestie voor de langere termijn en waar mogelijk afspraken die door de betrokken partijen ondertekend worden. Deze afspraken maken duidelijk op welke wijze er zal worden gewerkt aan het realiseren van de agenda; wie - bedrijven, onderwijsinstellingen en overheid - doet wat? De prognoses hebben betrekking op een periode van tenminste 10 jaar, mede met het oog op de benodigde tijd voor het realiseren van koerswijzigingen en de doorlooptijd van opleidingen. De human capital agenda’s moeten aansluiten aan op de onderwijsstelsel agenda’s en processen gericht op meer profilering in het mbo en ho. Tevens kan het gaan om afspraken in de CAO-sfeer wat betreft het employabilitybeleid. De agenda’s voor de topsectoren zijn medebepalend voor het profiel van de hoger onderwijsinstellingen en bieden instellingen input voor hun instellingsplannen. Bij de beoordeling van instellings- en sectorplannen wordt hierop getoetst. Een onafhankelijke reviewcommissie, met vertegenwoordiging uit het bedrijfsleven, is verantwoordelijk voor de monitoring van het profileringsproces. Regie topteam.
De topsectoren nemen het initiatief in het opstellen van een human capital agenda voor de langere termijn. Zij zullen onderwijsinstellingen hierbij betrekken. De overheid maakt onderdeel van de HC-teams. Financiering HCA Financiering moet komen uit de sectoren zelf en door OCW (en DAK voor groen) via de reguliere bekostiging van het onderwijs. Vanuit OCW en ELI zijn er middelen voor cofinanciering beschikbaar voor centres of expertise, centra voor innovatief vakmanschap en professionele masteropleidingen. De overheid zal capaciteit beschikbaar stellen voor de facilitering van het HC-proces en de portefeuillehouder HC via onder meer een opdracht aan PBT en GK.
Agenda Topteam Chemie
Agenda Topteam Creatieve industrie
Agenda Topteam Energie
Agenda Topteam HTSM
Agenda Topteam Life Science & Health
Agenda Topteam Water
Agenda Topteam Logistiek
Agenda Topteam Tuinbouw & Uitgangs materialen
Agenda Topteam Agro & Food Platform Betatechniek
Masterplan Betatechniek Human capital agenda
Human capital agenda
Sector plannen
idem
Instellings plannen
Chemie
Human capital agenda
Human capital agenda
Human capital agenda
Human capital agenda
Human capital agenda
idem
idem
idem
idem
idem
Human capital agenda
Human capital agenda
GKC
Sector Plannen HAO en AOC ism WUR
Instellings plannen
GKC HBO Raad (SAC-HAO) AOC Raad WUR
Agenda Topteam
Human capital agenda
: Arbeidsmarktanalyse, Afspraken over o.a. arbeidsmarktbeleid, Beroepsperspectief, scholing (BEDRIJVEN) Voorstellen voor pps Afspraken over investeringen bedrijven
Gezamenlijk perspectief
Stimuleren betatechniek
Sector Plannen (ONDERWIJS)
Instellingsplannen (ONDERWIJS)