Adelijn Calderón
BIEREN EN BROUWERIJEN VAN BELGIE
Mens & Cultuur Uitgevers
INHOUD
2
1. Inleiding
2. De Belgische brouwnijverheid 1900-2007
3. Bieren en brouwerijen
4. Actuele brouwerijen Brasserie de l’Abbaye des Rocs
Brouwerij Danny
Microbrouwerij Achilles
Brouwerij Deca Services
Brasserie d’Achouffe (zie Duvel Moortgat)
Brouwerij De Bie
Affligem Brouwerij bds NV (Heineken)
Brouwerij De Block
Brouwerij van Alken (zie Alken-Maes SN)
De Brouwers van de Grote Markt
Picobrouwerij Alvinne
Brouwerij De Dochter van de Korenaar
Brouwerij Angerik
Brouwerij De Dolle Brouwers
Brouwerij Het Anker
Brouwerij De Dool
Brouwerij Artois (zie InBev)
Brouwerij De Glazen Toren
Brasserie Augrenoise (Home Saint-Alfred)
Brouwerij De Graal
Authentique Brasserie
Brouwerij De Halve Maan
Brasserie La Barbiot
Brouwerij De Koninck
NV Brouwerij Bavik-De Brabandere SA
Brouwerij De Leite
Brasserie de Bellevaux
Brouwerij De Ranke
Brouwerij Belle-Vue Brasserie (zie InBev)
Brouwerij De Regenboog
Brasserie La Binchoise
Brouwerij De Ryck
Brasserie de Blaugies
Brouwerij De Troch
Brouwerij Bockor
Brouwerij Domus
Huisbrouwerij Boelens
Brasserie du Bocq
Boon NV
Brasserie Dubuisson
Brouwerij Bosteels
Brasserie Dupont
Brasserie Artisanale La Botteresse de Sur-les-Bois
Brouwerij Duvel Moortgat
Brasserie de Bouillon
Brasserie d’Ecaussinnes
La brasserie du Brabant
Brasserie des Fagnes
Microbrasserie Le Brasse-Temps (Louvain-la-Neuve)
Brasserie Fantôme
(zie Dubuisson)
Brasserie La Ferme au Chêne
Microbrasserie Le Brasse-Temps (Mons)
Brasserie du Flo
(zie Dubuisson)
Brasserie Artisanale La Fourmilière
Brasserie Brootcoorens
Brasserie Artisanale La Frasnoise
Brouwerij ’t Brouwkot
Brouwerij ’t Gaverhopke
Brasserie de Brunehaut
Brasserie Gigi
Brasserie Cantillon Brouwerij
Brouwerij Girardin
Brasserie Caracole
Brasserie Grain d’Orge
Brasserie Caulier
Brouwerij Haacht
Brasserie de Cazeau
Brouwerij van Hoegaarden (zie InBev)
Brouwerij Cnudde
’t Hofbrouwerijke
Brouwerij Contreras
Brouwerij Den Hopperd
Brouwerij Huyghe
Brasserie Artisanale de Rulles
Brasserie L’Imprimerie
Brasserie Saint-Feuillien
InBev
Brasserie Sainte-Hélène
Brasserie de Jandrain-Jandrenouille
Brasserie Saint-Monon
Brasserie Jupiler (zie InBev)
Brasserie de Silenrieux
Brouwerij Kerkom
Brasserie de Silly
Brasserie Lefebvre
Brouwerij Sint-Bernardus
Brasserie des Légendes (Brasserie Ellezelloise)
Huisbrouwerij Sint-Canarus
Brasserie des Légendes (Brasserie des Géants)
Brouwerij Sint-Jozef
Brouwerij Leroy
Brouwerij Slaghmuylder
Brouwerij Liefmans (zie Duvel Moortgat)
Brouwerij Strubbe
Brouwerij Lindemans
Brouwerij Timmermans
Brouwerij Loterbol
Brasserie Les 3 Fourquets
Brouwerij Malheur
Brasserie Val de Sambre
Brouwerij Martens
Brasserie de l’Abbaye du Val-Dieu
Brasserie Artisanale Millevertus
Brouwerij Van den Bossche
Brouwerij Mort Subite (zie Alken-Maes)
Brouwerij Van Eecke
Brouwerij Nieuwhuys
Brouwerij Van Honsebrouck
Brasserie Oxymore
Brouwerij Van Steenberge / Bios
Huisbrouwerij ’t Pakhuis
Brasserie à Vapeur
Brouwerij Palm (zie Palm Breweries)
Brouwerij Verhaeghe
Brouwerij Rodenbach (zie Palm Breweries)
Brouwerij Vissenaken
Brouwerij Roman
Brouwerij Walrave
5. Trappistenbrouwerijen
Brouwerij der Sint-Benedictusabdij De Achelse Kluis
Brasserie de l’Abbaye N.D. de Scourmont
Brasserie de l’Abbaye N.D. d’Orval
Brasserie de l’Abbaye N.D. de Saint-Rémy
Brouwerij van de Abdij der Trappisten
Brouwerij der Sint-Sixtusabdij
6. Speciale brouwerijen Brouwerij De Leyerth De Proefbrouwerij / Andelot De Verhuisbrouwerij
7. Bierfirma’s Brouwerij Het Alternatief
Brouwerij Crombé
Belgoobeer
Brouwerij De Arend
B.G.V. SPRL
De Brouwerij van Vlaanderen bvba
Buitenlust Bier VOF
De Cock Meesterbrouwers
Captain Cooker International VOF
De Hoevebrouwers EVBA
Brouwerij Clarysse
Brouwerij De Schuur
Brouwerij Corsendonk NV
De Zennebrouwerij / La Brasserie de la Senne
3
Brouwerij Druïde VOF
Bieren Pirlot
Guldenboot NV
Brouwerij Slaapmutske
Beer, Bed & Breakfast Jessenhofke
Brouwerij Sterkens
John Martin nv
Brasserie Vanuxeem
Lesage Products BVBA
Brouwerij VDACO bvba
Brouwerij Lupiline
Brouwerij Vicaris evba
Brouwerij The Musketeers
4
8. Geuzestekerijen Oud Beersel BVBA
Brouwerij 3 Fonteinen
Geuzestekerij De Cam
Geuzestekerij Hanssens
9. Nieuwe brouwerijen / bierfirma’s 2008 Brasserie de la 42ième
Stadsbrouwerij Gruut
Brasserie de Bastogne
Den Herberg
Brasserie de Battignies
J.B.S. (bierfirma)
Brouwerij Cluysenaer (bierfirma)
Scheldebrouwerij
Brouwerij De Vlier
Den Tseut
Bieren Den Haene (bierfirma)
Brasserie de Tubize
10. Gewezen brouwerijen Deel 1 Brasserie Allard & Groetembril
NV Dendria Brouwerij SA
Brasserie Brouwerij Aerts
Brouwerij Devos-Vandecasteele
Grandes Brasseries Réunies / Grote Verenigde
Brasserie de Dinant
Brouwerijen Aigle Belgica
Brouwerij De Drie Ridders
Brasserie des Alliés
Eupener Bierbräuerei / Brasserie Eupenoise
Brouwerij Anglo-Belge
Brouwerij Facon
NV Grote Brouwerijen Atlas
Brouwerij Flandria
Brouwerij van Baasrode
Brasserie et Malterie Glibert-Van Ham /
Société Anonyme des Brasseries Bavaro-Belge
Brasserie Gévé
Brouwerij Beirens
Brouwerij van Gistel
Brouwerij Biertoren
Brouwerij De Gomme
SA Brassico NV
Brouwerij-Brasserie De Gouden Boom
Brouwerij Callebaut
Brouwerij ’t Hamerken
Brouwerij Callewaert
Brouwerij Hobsor
Brouwerij Campina
Grote Brouwerijen van Hoegaerde
Brasserie Caulier
Brouwerij ’t Hoppeland
Brouwerij Cerckel
Brasseries Imperial
Brasserie de la Chasse Royale
SA Interbrew Belgium NV
Société Anonyme Brasserie du Château d’Or
Brouwerij Isebaert (Vleteren)
Brouwerij Chevalier Marin
Brouwerij Isebaert (Zwevezele)
Grande Brasserie Concordia
Brouwerij Krüger
Brouwerij De Gheest
Brouwerij du Lac
Brouwerij De Neve
Brouwerij Lamot
Brouwerij De Schrans
Brasserie Leopold
Grande Brasserie du Lion SA
Sint-Henricus Brouwerij
Brouwerij Lootens
Brouwerij Sint-Jozef
Brouwerij Lootvoet
Brasserie Skol
Brouwerij-Brasserie Louwaege
Brouwerij Staceghem
Brouwerij Lust
Brouwerij Sublim (Artwi)
Brouwerij Maelfeyt
Brouwerij-Brasserie Tivoli SA
Brasserie de la Marine
Les 3 Brasseurs
Brouwerij Martinas
Brasserie Les Trois Rois
Brasserie Moeremans
Brasseries & Malteries Union
Brasserie Des Monts sprl
Brouwerij Van Assche
Brasserie Mortal’s Beers
Brouwerij-Brasserie Van Roy
Brouwerij Muyle
Brouwerij Vanden Bussche
Brouwerij Neyt
Brasserie Vandenheuvel
Brouwerij Old Bailey Brasserie
Brouwerij Vander Linden
Brasserie Piron
Vlaamse Brouwerij
Brasserie Le Progrès
Brouwerij Vondel
Pvba Riva sprl
Brasserie Wielemans-Ceuppens
Brasserie Saint-Guibert
Brouwerij-Mouterij Winderickx
Brouwerij Sint-Andries
Brouwerij Zeeberg
Deel 2 Brouwerij Brasserie Alen
Brouwerij De Vos
Brasserie Les Artisans Brasseurs
Brouwerij De Wever
Brasserie Bavery
Brouwerij De Winter
NV Brabrux SA
Brasserie Decamps
Brouwerij-Mouterij Breda
Brasserie Degreef
Bieren Brosens
Brasserie Dehavay
Brij. J. Cambier-Droesbeque
Brasserie E. Deleuze
Brasserie Château d’Eau
Brasserie Devaux
Brasserie Colmant
Brouwerij Deweeze
Brasseries Cousin-De Rauw
Brouwerij Dikke Linde
Brasserie Cousinne
Brouwerij De Drie Linden
Brouwerij-Mouterij Cuyckens
Brasserie Duvieusart
NV Damberd
Brouwerij De Eendracht
Brasserie Le Damier
Brouwerij Brasserie Eylenbosch
Brasserie Danhaive
Brasserie de Fayt-le-Franc
Brouwerij De Baer
Brasserie Février
Brouwerij De Bisschop
Brasserie La Fleur d’Or
Brouwerij De Es (Peters)
Brasserie Fourneaux
Brouwerij De Keersmaeker
Brasserie de la / Brouwerij van Franche Comté
J. De Koninck
Brasserie François
Brouwerij De Kroon
Brouwerij Ghekiere
Brasserie De La Tour
Brouwerij Gielen
Stoombrouwerij De Perel
Brouwerij Goethals
Brouwerij De Sleutel
G. & J. Grenier
Bierbrouwerij De Teut
Brouwerij-Mouterij Het Sas/ Brasserie-Malterie de l’Ecluse
5
6
Brouwerij Heyvaert
Brasserie-Malterie Roland
Brouwerij ’t Hoefijzer
Brouwerij François Sibille
Brasserie Hollebecq
Brouwerij Sint-Arnold
Brouwerij Ide
Brouwerij Sint-Bavo
Brasserie d’Ixelles
NV Sint-Trudo’s Brouwerij
Brouwerij Jawadde
Brouwerij Smeets
Brasseries Labor-Hainaut
Pètre-Devos, Brouwerij St.-Arnoldus
Brasserie Maire
J.Raeymaeckers-Van Dyck, Brouwerij St.-Jozef
Brasserie de Marbaix
Brasserie Ste.-Anne
Brouwerij Meesters
Brouwerij Thys
Brasseries Merlink
Brasserie-Malterie Tielemans
Midland’s Brouwerij
Brasserie-Malterie Charles Tondreau
Brouwerij De Zon (Minazio)
Brouwerij Van Milders
Brasserie Moderne
Brouwerij Vandeputte
Brasserie Georges Moureau
Brouwerij Veraart
Brasserie d’Oleye
Brouwerij Verbeeck
Brasseries Les Peupliers
Brouwerij Verlinden NV
Brouwerij Piessens
NV Brouwerij-Brasserie SA Verlinden
Brasserie La Poste
Brasserie Vervifontaine
Brasserie Quisenaire-Lavendy
Brasserie Voisin
Brouwerij-Mouterij Roberg
Brasserie Wathelet
Brouwerij Roelants
11. Het bier en de pils 12. Bierattributen Bierglas Kroonkurk Bierblik Bierviltje en druppelvanger 13. Definities 14. Bibliografie 15. Index
BOSTEELS
Brouwerij BOSTEELS Kerkstraat 96 9255 BUGGENHOUT (Oost-Vlaanderen) Tel.: 052 33 2.3 23 E-mail:
[email protected] Web: www.bestbelgianspecialbeers.be
Productie: 35 000 hl (2006) Export: Canada, Japan, U.S.A., West-Europa Statuut: Onafhankelijk
Bieren Naam
Sinds
’t Zelfde [Gebrouwen tot in 2006] Cupido [Verdwenen in 1987] DeuS Brut des Flandres Pauwel Kwak Prosit Pils Tripel Karmeliet
1995 1984 2002 1978 1996
Vol. % alcohol
6,0 4,8 11,5 8,4 4,8 8,0
Type
Gisting Lage Hoge
Ale
Ale Pils Tripel
x x x x x x
Historiek 1791
1938 1958 1978
1998 2002 2008
Evarist Bosteels start een eigen brouwerij. Jozef Bosteels volgt hem op. Jan-Frans en Jozef Martin, twee van zijn drie zonen nemen de leiding waar. Vervolgens zet Léon Bosteels de brouwtraditie verder en laat op zijn beurt de zaak over aan zijn zoon Antoine. Deze laatste, samen met Adrienne Van Eecke uit Watou, maken van brouwerij Bosteels een van de bekendste brouwerijen van Oost-Vlaanderen. Overlijden van Antoine Bosteels. Zijn drie zonen Leo, Hugo en Ivo nemen de leiding over. Samen met brouwer-ingenieur Karel Vermeiren schenken zij een nieuw leven aan het befaamde oude bier uit Dendermonde, de Pauwel Kwak. Dankzij een speciaal origineel ontworpen bierglas en een houten statief krijgt Bosteels internationale vermaardheid. Met Kwak en Tripel Karmeliet wint Bosteels goud op de World Championships in Chicago. DeuS Brut des Flandres, met 11,5 % alcohol komt op de markt. Het beheer van de brouwerij berust nu bij Antoine Bosteels, zoon van Ivo.
7
8
CANTILLON
Brouwerij CANTILLON
Productie: Export: Japan, Zwitserland
Gheudestraat 56 ANDERLECHT (Brussel) Tel.: 02 521 49 28 E-mail:
[email protected] Web: www.cantillon.be
Statuut: Onafhankelijk
Bieren Naam
Sinds
Faro Grand Cru Brucsella Gueuze Iris Kriek [Gemaakt met ECHTE Schaarbeekse krieken] Lou Pepe Rosé de Gambrinus Saint-Lamvinus Vigneronne
1992 1996 1998 1986 1995 1987
Vol. % alcohol
5,0 5,0 5,0 5,0 5,0 5,0 6,0 5,0
Type
Gisting Lage Hoge
Lambiek
Lambiek Frambozenlambiek
Historiek 1900 1937 1938 1946 1958 1968 1970 1972 1978 1992 2007
Lembekenaar Paul Cantillon vestigt zich in Anderlecht en wordt biersteker. Met tweedehands materieel uit Ouffet bij Luik, wordt de brouwerij opgericht. Officiële start van het brouwen bij Cantillon. Marcel en Robert Cantillon, zonen van Paul, nemen de fakkel over. Record qua productie, 33 600 hl in het jaar van de Brusselse Wereldtentoonstelling Expo 58. Robert Cantillon verkoopt zijn aandelen aan broer Marcel. Jean-Pierre Van Roy, schoonzoon van Marcel Cantillon stapt in de zaak. Beslissing om rechtstreeks aan particulieren te verkopen. In de brouwerij wordt een levend museum ingericht met een doorlopende tentoonstelling van gebruiksvoorwerpen eigen aan een brouwerij. Jean-Pierre Van Roy krijgt de eerste “bier-oscar” uitgereikt door de Objectieve Bierproevers. Brouwerij Cantillon is de laatste ambachtelijke brouwerij van Brussel.
9
10
DU BOCQ
Brasserie du BOCQ
Productie: 70 000 hl (2006) Export:
Rue de la Brasserie 4 5530 PURNODE (YVOIR) (Namen) Tel.: 082 61 07 80 E-mail:
[email protected] Web: www.bocq.be
Statuut: Onafhankelijk
Bieren Naam
Sinds
Applebocq Blanche de Namur Deugniet La Gauloise Ambrée La Gauloise Blonde La Gauloise Brune Red Bocq Regal Christmas Saison Regal St.-Benoît1 Blonde St.-Benoît Brune Triple Moine
2005 1991 1994 1994 1994 2007
1987 1987
Vol. % alcohol
3,1 4,5 7,3 5,5 6,3 8,1 3,1 8,1 5,5 6,3 6,5 7,3
Type
Gisting Lage Hoge
Fruitbier Witbier
x x
Amber Blond Bruin
x x x x x x x x x
Bruin Saison
Tripel
Historiek 1858 1925 1942 1949 1967 1970 1974 1975 1983 1985 2006
Martin Belot richt met vier van zijn 14 kinderen de “Brasserie Belot Frères et Soeur” op. Naamswijziging in “Belot Frères”. De leiding berust bij Victor Belot. Joseph Belot komt aan het roer van de “Brasserie-Malterie du Bocq”. De brouwerij krijgt de benaming “Brasserie du Bocq SA”, naar het riviertje Bocq. Beslissing om slechts speciaalbieren te produceren. Overname van de Brasserie Centrale uit Marbaix-la-Tour, producent van het succesbier Saison Regal. In de brouwerij te Purnode worden nieuwe gistkuipen geplaatst. De Saison Regal en La Gauloise behalen goud op de Wereldselectie voor Kwaliteit te Brussel. Bij Brasserie du Bocq wordt de mouterij opgedoekt. Stopzetting van de Brasserie Centrale. De productie is overgeheveld naar Purnode. Afbouw van eigen distributie en verkoop via grootwarenhuizen en drankendiscounts. Van de 70 000 hl productie zijn slechts 30 000 hl eigen merkbieren. Saint-Benoît is Benoît-Joseph Labre, een Franse boeteling, die er niet in slaagde monnik te worden en al bedelend Europa doorkruiste en veel goede werken deed.
1
11
12
DUVEL MOORTGAT
Brouwerij DUVEL MOORTGAT NV, site Breendonk Breendonkdorp 58 BREENDONK (PUURS ) (Antwerpen) Tel.: 03 860 94 00 E-mail:
[email protected] Web: www.duvel.be
Productie: 250 000 hl Export: Nederland, Frankrijk, U.S.A. Statuut: Duvel Moortgat groep
Bieren Naam
Sinds
Vol. % alcohol
Achouffe Bel Pils Duvel Duvel Tripel Hop Maredsous Maredsous Bruin Maredsous Tripel Passendale Steendonk Vedett
2006 1930 1970 2007 1963 1963 1963 2001 1989 1945
8,0 5,0 8,5 9,5 8,0 6,0 10,0 6,0 4,5 5,2
Type
Pilsener
Gisting Lage Hoge
x x
Abdijbier Abdijbier Abdijbier
x x x
Brabants Witbier Pils
x x
Historiek 1871
1900 1918
1923 1930 1945 1950
1960 1963 1965 1970 1976 1988
Jan-Leonard Moortgat, samen met zijn echtgenote Maria De Block, starten een boerderijbrouwerij waar zij hoge gistingsbier maken. Hun cliënteel breidt zich tot het Brusselse want zij openen zelfs een depot te Laken bij Brussel. Hun beide zonen, Albert en Victor, stappen in de zaak. In de periode 1918-1923 zijn de Engelse ales in de mode en brouwer Albert wil die nabootsen. Om zich de typische gist aan te schaffen trekt hij naar Schotland waar hij na veel tegenstand er toch in geraakt om een staaltje van het zo gewenste goedje te bemachtigen. Tot de dag van vandaag wordt met gist van de oorspronkelijke stam gewerkt. Het nieuwe bier heet Victory Ale, indachtig aan de Geallieerde overwinning in W.O. I. Doorbraak van dit bier gebeurt rond 1970 met de naamswijziging in Duvel. Creatie van Extra Blond, de latere Bel Pils. Het Premium bier, het latere Vedett ziet het licht. Vanaf deze periode neemt de derde generatie met Bert, Marcel, Leon en Emile Moortgat de leiding van het bedrijf. Door hun goed uitgedokterd management wordt de brouwerij technisch en commercieel verder uitgebreid. Creatie van het Duvel-glas die het uitschenken van een volledig flesje bier van 33-cl toelaat. Onder licentie mag de brouwerij de Maredsous-bieren fabriceren en in de handel brengen. Een van de exportbieren krijgt de naam Vedett. Begin van de uitvoeractiviteiten. Victory Ale wordt Duvel. Extra Blond, de luxepils van de brouwerij wordt Extra Pilsner. Wegens uitbreiding van de gebouwen verdwijnt de kiemkastmouterij.
13
1989
1991 1999 2001
14
2006 2007 2008
Oprichting van de fictieve brouwerij Steendonk, een 50:50 joint venture tussen de brouwerijen Moortgat en Palm. Deze vennootschap fabriceert het witbier Steendonk, afgeleid van Steenhuffel en Breendonk. De Extra Pilsner krijgt de naam Bel Pils. Bij de beursgang op de Brusselse beurs, nu Euronext, wordt de biergroep herdoopt van Brouwerij Moortgat tot Brouwerij Duvel Moortgat. Duvel Moortgat behaalt het HACCP-certificaat. Dit is de bekroning voor haar productieveiligheidsbeleid. Participatie van 50% in de Tsjechische brouwerij Bernard, bekend voor haar premium pilsbieren. Overname van de Amerikaanse brouwerij Ommegang en van de Waalse brouwerij Achouffe. Brouwmeester Hedwig Neven creeert de Duvel Tripel Hop. Officiële overname van de brouwerijen Liefmans. Sluiting van koopovereenkomst met De Halve Maan voor het biermerk Straffe Hendrik.
15
Adelijn Calderón (Vilvoorde, °1939) In het Atheneum werd hij Laureaat bij het Fonds der Meestbegaafden. Daarna behaalde hij het diploma chemie aan de Ecole Industrielle Supérieure de la Ville de Bruxelles. Een groot deel van zijn loopbaan bracht hij door in de wereld van de voedingsscheikunde; ondermeer de fundamentele structuur van de koolwaterstoffen behoorde tot zijn onderzoeksopdracht. Later was hij directiemedewerker bij een internationaal cash-and-carrybedrijf en adviseur voor buitenlandse handel. Sinds lange tijd is hij echter ook geboeid door het vak geschiedenis en daarbij komt, vanuit zijn wetenschappelijke en mathematische vorming, zijn analytische ingesteldheid wonderwel van pas. Tot op heden realiseerde hij al diverse studies, o.m. Historiek der straten van Vilvoorde, Bedrijven en werkgelegenheid gedurende de XXste eeuw in Vilvoorde 1894-1994 (3 delen), Vilvoorde in de Tweede Wereldoorlog, De Belgische circussen Semay, Ça-Va Seul en Bux, De Nationale Landbouwprijskamp van Vilvoorde 1852-2002 (2 delen) en Historiek der straten van Knokke-Heist (2 delen). Voor Bieren en Brouwerijen van België deed hij meerdere jaren intensief opzoekingswerk, zowel bij de brouwerijen zelf, als in bibliotheken en archieven.
Technische gegevens: - Formaat: 210x270 mm. - Aantal blz.: circa 500 - Aantal ill.: circa 3.000 (vierkleurendruk) - Hardcover
mens & cultuur uitgevers n.v. Maaltebruggestraat 288 B-9000 Gent Tel. 00 32 (0)9 245 37 43 Fax 00 32 (0)9 245 37 44 E-mail:
[email protected] www.mens-en-cultuur.com
Grafische vormgeving: Paul Van Caesbroeck E-mail:
[email protected] / www.imageinn.be