bezige_patterson_zoo(01)biw.indd :48



bezige_Patterson_Zoo(01)biw.indd 1

18-04-16 11:48

     Alex Cross Slaap kindje, slaap Tweestrijd Cross Country Ik, Alex Cross Cross Fire Kill Alex Cross Ren, Alex Cross Erewoord, Alex Cross Doodswens The Women’s Murder Club Zevende hemel Achtste bekentenis Het negende oordeel Het tiende jaar Het elfde uur De twaalfde van nooit Het dertiende ongeluk De veertiende leugen Private Private Private Games De hoofdverdachte Heks & Tovenaar Heksenjacht De gave Het vuur Overige titels De affaire Je bent gewaarschuwd Bikini Partnerruil Ooggetuige Moordweekend Hitte Honeymoon Minnares Bekentenis van een moordverdachte Onzichtbaar


18-04-16 11:48

James Patterson en Michael Ledwdige

Zoo Vertaald door Waldemar Noë

 


18-04-16 11:48

Cargo is een imprint van Uitgeverij De Bezige Bij, Amsterdam | Antwerpen Copyright © 2012 James Patterson Published by arrangement with Linda Michaels Limited, International Literary Agents Copyright Nederlandse vertaling © 2016 Waldemar Noë Oorspronkelijke titel Zoo Oorspronkelijke uitgever Little, Brown and Company, New York Omslagontwerp Studio Jan de Boer Omslagillustratie xxx Foto auteur Deborah Feingold [check!] Vormgeving binnenwerk Peter Verwey, Heemstede Druk Koninklijke Wöhrmann, Zutphen  978 90 234 9877 3  305 uitgeverijcargo.nl


18-04-16 11:48

Voor de familie Archaki – M.L.


18-04-16 11:48


18-04-16 11:48



Een dagje in de dierentuin




18-04-16 11:48




18-04-16 11:48

 Los Angeles Zoo West Hollywood, Californië

De Los Angeles Zoo and Botanical Gardens ligt in Griffith Park, een perceel van meer dan zestienhonderd hectare waar zich ook het Autry National Center en de reusachtige -letters op bevinden. De dierentuin is eerder een vervallen toeristische trekpleister dan een zoölogisch instituut. De Zoo moet zich zien te redden met een karig budget van de gemeente en heeft iets weg van een oververmoeide beestenmarkt. De prullenbakken langs de verbleekte promenade zijn tjokvol. Het is niet ongewoon dat de stank van opgehoopte mest je tegemoet komt; die is afkomstig uit kooien waar haveloze dieren apathisch voor zich uit starend en bedekt met vliegen in de genadeloze Californische zon liggen. Het leeuwenverblijf bevindt zich ten noordoosten van de hoofdingang, het is omringd door een met slijm bedekte gracht. Wie zijn ogen tot spleetjes knijpt zou zich kunnen voorstellen dat het er ooit als een stuk van de Serengeti heeft uitgezien. Achterstallig onderhoud, geldgebrek en personeelstekort hebben ervoor gezorgd dat er tegenwoordig niets anders van rest dan een betonnen vlak met een laag uitgedroogde aarde erop dat door nepgras en plastic bomen wordt begrensd. Om vijf over acht in de ochtend is het al warm in het schijn-




18-04-16 11:48

baar lege verblijf. Het enige geluid is een licht geruis terwijl er iets donkers en slangachtigs heen en weer zwiept in een bosje van het lange nepgras. Het geluid en het zwiepen stoppen. Dan schiet er zo’n vijftien meter verderop vanachter een multiplex-’rotsblok’ iets groots tevoorschijn. Mosa, de leeuwin van de Los Angeles Zoo, doorkruist het terrein met een adembenemende snelheid – de kop geheven en met glanzende gele ogen. Maar in plaats van een sprong in het bosje maakt ze op het allerlaatste moment een duikeling. Het stof dwarrelt op als ze heen en weer rolt op haar rug en dan weer opstaat. Half verscholen in het bosje ligt Dominick, haar partner en het dominante mannetje van de twee Transvaalse leeuwen uit het oosten van Zuid-Afrika. De oudste leeuw schudt zijn vorstelijke roodbruine manen en staart haar onbewogen aan. Zoals de laatste weken steeds vaker het geval is: hij is gespannen, waakzaam en heeft geen speelse buien meer. Hij knippert even met zijn ogen en laat zijn staart weer door het hoge gras zwiepen. Mosa werpt hem een blik toe en kijkt dan naar het hek achterin, naar de rubberen speelbal die ze onlangs van een van de verzorgers heeft gekregen. Uiteindelijk buigt ze haar kop voorover en duwt haar neus in Dominicks manen; ze geeft hem ter verontschuldiging een respectvolle lik en gaat naast hem liggen. De twee reusachtige katten liggen samen onder het schreeuwend blauwe hemeldak; Mosa likt de stoffige kussens tussen haar grote klauwen schoon. Als er aan deze ochtend nog iets zou kunnen ontbreken, dan is het niet wat de leeuwen doen, maar wat ze níet doen. Voor leeuwen en andere sociale zoogdieren spelen de ge


18-04-16 11:48

luiden die ze voortbrengen een belangrijke rol in de communicatie. Leeuwen brullen om seksueel competitie te voeren, om territoriale twisten te beslechten en om de verdediging tegen aanvallers te organiseren. Mosa en Dominique zijn de afgelopen twee weken steeds stiller geworden. Op dit moment valt er geen enkel geluid te horen. De leeuwen ruiken de verzorger al voordat hij zo’n vijfenveertig meter aan het hek van harmonicagaas achter hen rammelt. Als de mensenlucht hun neusgaten binnendringt, reageren ze op een manier als nooit tevoren. Ze staan allebei op. Hun staarten verstijven. Hun oren zijn naar voren gericht en de haren op hun rug staan overeind. Net als wolven jagen leeuwen in georganiseerde groepen. Het gedrag van de twee laat zien dat ze een prooi op het oog hebben. Dominick loopt vanuit het bosje naar de open plek. Zelfs voor een mannetjesleeuw is hij enorm – van kop tot staart bijna twee meter zeventig lang, met een schofthoogte van een meter dertig en een gewicht van tweehonderdvijftig kilo. De koning van het dierenrijk heft zijn kop, hij snuift de mensenlucht nog eens op en gaat erop af.




18-04-16 11:48



Terence Larson, de assistent-verzorger van de grote katachtigen, opent de deur in het hek bij het leeuwenverblijf. Hij duwt de haak in de ring om hem open te houden en sleept de rode plastic teil met voedsel naar binnen. De pezige man van middelbare leeftijd slaat de vliegen weg bij het ontbijt van de leeuwen: twaalf kilo schenkel en bloederige hompen rundvlees. Larson, een voormalige belichtingsman van Paramount, staat voor het fijnmazige tweede hek dat er voor de verzorgers is geplaatst en tot op borsthoogte reikt. Hij kiepert het vlees over de rand en doet een paar stappen naar achteren; het vlees kletst aan de andere kant op de grond. Dan keert hij de teil om en gaat erop zitten. Hij bevindt zich tussen de twee hekken en weet dat hij tijdens het voederen achter het eerste hek zou moeten staan. Maar het is het lange weekend van de Fourth of July en alle bazen zijn op vakantie, dus waar zou hij zich druk over maken? Het mooiste moment voor Larson is als hij vóór het opengaan van de dierentuin bij de leeuwen kan zitten. Tommy Rector, de jonge hoofdverzorger van de grote katachtigen, houdt meer van de kleinere, actievere katten zoals de jaguar en de lynx. Maar sinds hij als zevenjarige naar het Ringling Brothers-circus werd meegenomen, is Larson een gepassio


18-04-16 11:48

neerde leeuwenman. Dit dier is niet voor niets het symbool van macht, gevaar en mysterie, denkt hij. Er moet een reden voor zijn dat alle beroemde helden – Samson, Hercules – deze jongens moesten bevechten. Hij kan nog steeds verbaasd zijn over hun kracht, hun fysieke gratie en hun bovennatuurlijke schoonheid; zelfs na de vijftien jaar dat hij hier werkt. Net als vroeger, toen hij in de filmwereld werkte, vertelt hij vaak aan vrienden dat hij nauwelijks kan geloven dat hij voor deze baan wordt betaald. Hij haalt een pakje Parliament uit de borstzak van zijn kakikleurige dienstoverhemd. Als hij een sigaret tussen zijn lippen klemt en hem aansteekt, klinkt het alarmsignaal uit de Motorola-radio die aan een zak van zijn korte broek is bevestigd. Hij maakt hem los om te horen wat er aan de hand is en hoort over het geruis heen de piepstem van onderhoudsman Al Ronkowski: hij klaagt erover dat iemand zijn parkeerplek heeft ingepikt. Larson lacht snuivend en dempt het volume van de radio. Terwijl hij de rook in twee straaltjes door zijn neusgaten uitblaast, tuurt hij naar het gras aan de andere kant van het dertig bij zestig meter tellende terrein. Hij vraagt zich af waar de twee leeuwen in godsnaam zijn. Mosa zit meestal al op hem te wachten als hij de deur in het hek opent, als een huiskat die eraan komt gerend zodra het geluid van het pak brokjes klinkt. Larson hoort een plons en schiet zijn sigaret weg. Paniek. Wat? Nee! De gracht? Er is een opgehoogde rand met een vlak stuk erachter om te voorkomen dat de leeuwen in het water vallen, wat een van hen er niet van had weerhouden om een keer in de gracht terecht te komen. Het kostte de staf twee uur om een doods-




18-04-16 11:48

bange en volledig doordrenkte Mosa op het droge te krijgen. Daar zit hij nu echt op te wachten, met de leiding die afwezig is en een halve personeelsbezetting. Om een woedende, kletsnatte leeuw uit het water te redden. Het is natuurlijk uit den boze om zonder ondersteuning het leeuwenverblijf te betreden, maar in de dagelijkse praktijk gebeurt het maar al te vaak. Hij maakt het binnenste hek snel open en rent naar de opgehoogde rand bij het water. Hij slaakt een zucht van verlichting als hij een van de groene Zweedse oefenballen in de gracht ziet klotsen. Hij was die stomme dingen helemaal vergeten. Dat was het dus. Mosa heeft de bal op de een of andere manier over de rand heen gekregen. Of zoiets. Gelukkig. Als hij zich omdraait om terug te lopen, verstijft Larson. Hij staat bij de rand en knippert met zijn ogen. Precies tussen hem en het openstaande binnenhek zit Dominick, de mannetjesleeuw: op zijn machinaal heen en weer zwiepende staart na bewegingloos, zijn amberkleurige ogen kijken hem strak aan. Zijn ontbijt ligt onaangeroerd naast hem. Hij zit daar groot en stil en blijft Larson met die koude gele ogen aanstaren. Larson voelt zijn keel droog worden terwijl hij ziet hoe de enorme kat zich naar voren buigt en dan weer naar achteren, als een bokser die een schijnbeweging maakt. Larson overtuigt zich ervan dat de leeuw zijn evenwicht probeert te houden; hij beseft dat hij kalm moet blijven en geen onverhoedse bewegingen moet maken. De oude kater is natuurlijk verrast door zijn aanwezigheid hier, midden in zijn territorium. Larson weet dat deze humeurige twintigjarige in het wild allang door een jongere concurrent zou zijn gedood, een andere mannetjesleeuw in de bloei van zijn leven die de leeuwinnen wil hebben. 


18-04-16 11:48

Larson realiseert zich dat het een gevaarlijke situatie is. Hij denkt aan zijn radio, maar doet niets. Nu nog niet. Het is niet de eerste keer dat hij zich alleen met Dominick in het leeuwenverblijf bevindt. De oude baas wil zich even laten gelden. Hij zal zo genoeg krijgen van dit spelletje en aan zijn ontbijt beginnen. Dominick en Larson gaan al jaren met elkaar om. Het beest kent de geur van zijn verzorger en weet dat hij geen bedreiging vormt. Trouwens, mocht het echt nodig zijn, dan heeft hij de gracht achter zich liggen. Drie stappen en hij is de rand over en veilig. Nat en vernederd, en misschien met een gebroken enkel. Maar als de andere verzorgers arriveren, zal zijn huid niet opengescheurd zijn en zullen zijn ingewanden zich nog steeds op de plek bevinden waar ze horen te zitten. ‘Goed zo, jongen,’ zegt Larson – fluisterend en bezwerend, zoals je een baby in slaap sust. ‘Die Mosa van je is een leuke meid, maar ze is niet mijn type.’ Het is eerder Larsons intuïtie dan dat hij de beweging links van hem ziet. Hij draait zich net op tijd om en ziet dat er iets uit het gras wegschiet: massief en geelbruin. Het werpt stofwolken op terwijl het in vliegende vaart op hem afkomt en groter wordt. De verzorger heeft nog geen stap kunnen verzetten op het moment dat Mosa springt. Haar kop knalt als een sloopkogel tegen zijn borst. Hij vliegt door de lucht en belandt drie meter verderop op zijn rug. Hij blijft verdoofd en naar adem happend liggen. Zijn hart slaat zo snel en hard dat hij zich afvraagt of hij geen hartaanval heeft gehad. Deze gedachte verdwijnt als hij Mosa’s lage gegrom naast zijn oor hoort trillen. Hij wil zijn radio pakken, maar Mosa slaat haar klauwen




18-04-16 11:48

in zijn schouders en bijt hem in zijn gezicht. De slagtanden van haar bovengebit doorboren zijn ogen terwijl die van de onderkant als messen bovenin zijn hals naar binnen glijden. Larson is machteloos en wordt door Mosa als een lappenpop heen en weer geschud. Als zijn nek breekt, met een geluid dat opmerkelijk veel op dat van een knappend potlood lijkt, is dit geluid het laatste wat hij registreert voordat hij sterft.




18-04-16 11:48



Mosa gromt en laat de dode verzorger los. Ze gebruikt de duimachtige achterteen van haar rechterpoot als tandenstoker om een stuk vlees tussen haar tanden te verwijderen. De resten van Larsons horloge vallen op de grond terwijl ze het bloed van haar bek likt. Dominick, die al gegeten heeft, loopt op een drafje naar het openstaande hek. Ze lopen door de tussenruimte langs de kooi waar de verzorgers hen in dreven als ze een medische behandeling moesten krijgen. Dat zullen ze niet missen. In snel tempo lopen ze over de open serviceruimte van de grote katachtigen. Aan het eind ervan, bij de tuinslangen, is een laag hek met aan de andere kant een betonnen wandelpad. Zowel Mosa als Dominick springen er met gemak overheen en rennen over de lege promenade van de dierentuin. De twee leeuwen springen over de draaipoortjes en sprinten over de parkeerplaats naar het dichtstbijzijnde groepje eiken- en walnootbomen van Griffith Park. Ze draven een heuvel op die met weerbarstig struikgewas is bedekt en gaan aan de andere kant naar beneden. In een warm briesje vangen ze mensenlucht op; even later treffen ze de bron ervan aan in het korte gras van een golfcourse. Een knappe zwarte jongeman in een rood shirt en een zwarte broek, die voor hij naar zijn werk gaat negen holes afwerkt.




18-04-16 11:48

Hij kijkt verrast op als hij de leeuwen ziet. Dominick valt aan en de man tuimelt om. Zijn dodelijke beet laat weinig over van de golfers nek, die in een fontein van bloed is veranderd. De oude leeuw laat de man los en deinst langzaam achteruit als er vanuit het noorden een patrouillewagen langs de golfcourse rijdt. Hij kan ruiken dat er nog meer mensen in deze gillende en flitsende doos zitten. Eigenlijk wil hij blijven staan om aan te vallen, maar hij weet dat deze doos vol mensen van hetzelfde koude en moeilijke materiaal is gemaakt als zijn kooi. De twee leeuwen zoeken de beschutting van bomen op. Dominick stopt bij de rotsrand en kijkt naar de stad die zich onder hem uitstrekt. Los Angeles is een enorme bruine vlakte vol mensen, die wazig trilt in de rook en de toenemende ochtendhitte en aan de randen lijkt op te lossen. De geur wordt nu sterker; hij komt overal vandaan. Van de gebouwen en de huizen, van de wegen, van de kleine auto’s die diep onder hen over de snelwegen kruipen. De lucht is ervan verzadigd. Maar Dominick en Mosa schrikken er niet van terug, integendeel, ze rennen ernaartoe. Hun poten zetten zich vastberaden af en hun bekken verlangen naar bloed.




18-04-16 11:48

 

Het begin van het einde




18-04-16 11:48




18-04-16 11:48

 

Ik werd trillend wakker. Eerst raakte ik in paniek, ik dacht dat ik een beroerte of iets dergelijks had gehad. Toen opende ik mijn ogen; opgelucht realiseerde ik me dat het trillen niet met mij te maken had, maar met mijn appartement. Vanachter de stoffige fabrieksramen klonk het alsof een regiment reuzen hun geweerkolven in een paradedril op het beton terecht liet komen. Maar het waren geen vrolijke mariniers. Het was lijn  naar Broadway die met een geratel alsof het laatste oordeel was aangebroken mijn nieuwe loft-appartement op de vierde etage in Harlem passeerde. Ik was nog niet gewend aan die trein. Ik kromp ineen en legde een kussen op mijn hoofd. Wat niet hielp. Alleen in New York moet je ervoor betalen om naast een bovengronds stuk van een metrolijn te mogen slapen. Maar ik was zo blut dat ik het me niet kon permitteren om een klacht in te dienen. Ik ging rechtop zitten. Ik kon het me niet eens permitteren om te slapen, laat staan om me zorgen te maken over geld. Ik had het allemaal uitgegeven en daarna nog iets meer; ik stond zwaar in het rood. Tegen die tijd had ik mezelf in de tunnelvisiemodus gezet en draaide mijn hele leven om één wanhopige wens: zoek alles uit voordat het te laat is.




18-04-16 11:48

Maar zo grimmig was het niet altijd geweest. Nog geen twee jaar geleden woonde ik in een trilvrij appartement en was ik hard op weg om aan Columbia University mijn doctoraat te halen. Ik was de stijgende ster van de vakgroep ecologische, evolutionaire en omgevingsbiologie – zo dicht bij de top dat ik de boekcontracten, de cocktailparty’s en de luizenbaantjes aan de universiteit al kon ruiken. Maar toen kreeg ik lucht van de gebeurtenis – anderen noemen het de vergissing – die mijn leven zou veranderen. Ik merkte iets op. Iets wat niet leek te kloppen. Iets wat ik niet kon negeren. Zo kan het soms lopen. Het leven glijdt voorbij als een sprookje, tot je op iets stuit wat je niet kunt plaatsen. Iets wat je gedachten volledig beheerst, iets waar je over droomt en waar je elk moment van de dag aan moet denken. Zo is het mij tenminste vergaan. Het ene moment stond ik op het punt mijn doel van academische roem te bereiken, het volgende moment worstelde ik met iets waar ik onophoudelijk aan moest denken, iets wat ik niet van me af kon schudden, zelfs terwijl mijn wereld instortte waar ik bij stond. Ik weet hoe idioot het klinkt. Een groot talent dat volledig door iets geobsedeerd raakt is een verhaal dat meestal nogal slecht eindigt. Dat was zeker het geval bij Ted Kaczynski, de Unabomber, en bij Chris McCandless, de jongen van Into the Wild die in die bus is overleden. Maar ik was geen verbitterd persoon of een mysticus die een diepe intrinsieke verbinding naar buiten wilde brengen. Ik was meer als Chicken Little, maar dan de evolutionaire bioloog Chicken Little die ontdekt had dat de hemel naar beneden kwam. Behalve dan dat het niet de hemel was die naar beneden kwam, het was erger. Het biologische leven 


18-04-16 11:48

stortte in elkaar. Het dierenrijk. Er was iets zeer, zeer vreemds en zeer, zeer ergs aan de hand. En ik was de roepende in de woestijn. Voordat ik op de feiten vooruitloop, mijn naam is Oz. Mijn voornaam is Jackson, maar als je zo’n achternaam hebt als ik zal niemand die gebruiken. Helaas draagt mijn vader ook de naam Oz, net als mijn moeder, mijn drie zussen, mijn ooms en al mijn neven van vaderskant. Wat tamelijk verwarrend is op familiereünies, maar dat doet nu niet ter zake. Wat er nu toe doet – overal – is het probleem dat ik nauwlettend volgde, een wereldwijd probleem waar ik me op dat moment met hart en ziel op had gestort en wat ik wilde doorgronden. Het klinkt hoogdravend, ik weet het, maar ik was bang dat als ik gelijk had – en voor de eerste keer in mijn leven hoopte ik echt dat ik ernaast zat – er een mondiaal paradigma zat aan te komen dat van een probleem als de opwarming van de aarde een zondagse wandeling door een park zou maken.




18-04-16 11:48

 

Ik sprong uit bed in een verkreukelde grijze pyjamabroek die ik onlangs bij een vlucht naar Parijs van Air France cadeau had gekregen. Ik nam een douche, schoor me en poetste mijn tanden; daarna trok ik mijn hippe Franse pyjamabroek weer aan. Thuiswerken heeft zijn voordelen. Oké, het woord ‘werken’ impliceert dat ik geld verdien. Dit betreft ander soort werk. Hoe dan ook, het was een fijne pyjamabroek. Toen ik de slaapkamer uitliep, nam ik een ander dierbaar bezit van de deurknop – mijn kerstrode wollen muts, die ik van een recente reis naar Alaska had meegenomen. Zo kon ik mijn gedachten beter bij elkaar houden. Ik ging op mijn buik liggen en drukte me zoals elke dag honderd keer op, een gewoonte die ik van een ander uitstapje had overgehouden: ik heb vier jaar in het leger gezeten voordat ik ging studeren. Na deze work-out liep ik naar mijn werkplaats. Ik knipte de stekkerblokken aan, en zette de rij tv’s aan die op een metalen werkbank in het midden van de industrieel ingerichte ruimte stonden. Het waren er acht in totaal. Sommige waren mooie nieuwe flatscreens, maar de meeste waren afdankertjes die ik bij Dumpsters had gekocht toen het digitale tv-signaal werd ingevoerd. Achter hen lag een gordiaanse knoop van snoeren die ze met kabelkastjes en satellietontvangers verbond, alsmede aan laptops en servers. Zo ontstond er een geheel dat 


18-04-16 11:48

met de hulp van een paar technische maatjes was omgetoverd tot de grootste en genadeloze digitale videorecorder ter wereld. Terwijl ik wachtte tot alles was opgestart, trok ik mijn eerste blikje Red Bull van die dag open. De volgende lijn  deed mijn hart overslaan en het stof dwarrelde langs de ramen naar beneden. Noem me een idioot – ga je gang, je zult niet de eerste zijn – maar na de aanvankelijke schok begon ik deze soundtrack van het metrospoor wel te waarderen. Ik weet niet waarom, maar vanaf de tijd dat ik een kleine jongen was tot het moment dat ik mijn beurs voor Rhodes ontving, kwamen mijn door  geteisterde hersentjes pas volledig tot ontsteking als ik omgeven was door teringherrie. De eerste plaat van /, dat was mijn ding. Of Metallica, Motörhead, en dan met de volumeknop op elf. Ik zag hoe de beeldschermen oplichtten en herinnerde me hoe mijn vader, die een New Yorkse brandweercommandant was, een keer naar het avondnieuws keek. Na een groot brandalarm in de Bronx kwam hij thuis en plofte op de bank neer. Tijdens de eerste reclameonderbreking, na een Miller Highlife of twee, zei hij: ‘Oz, jongen, soms denk ik wel eens dat die wereld van ons niets anders dan een grote verdomde dierentuin is.’ Op de beeldschermen verschenen dieren. Een heleboel. En ze gedroegen zich zonder uitzondering erg slecht. Ik neem aan dat vaders altijd gelijk hebben, want dat was precies wat er gebeurde. De wereld werd een grote dierentuin – zonder kooien.




18-04-16 11:48

 

Ik ging achterover zitten op mijn tweedehands aangeschafte bureaustoel en nam een nieuwe blocnote van de stapel. Met een pen schreef ik de datum op. Ik zette het volume van tv vier harder. ‘Een vermiste tweeënzeventigjarige jager en zijn eenenvijftigjarige zoon zijn gisteren dood gevonden,’ zei een correspondent van  in Plattsburgh in de staat New York. Het was een knappe brunette in een rode jas die haar microfoon als een glas wijn vasthield. ‘De mannen zijn door twee zwarte beren gedood toen ze in de buurt van Lake Placid illegaal aan het jagen waren.’ Er verscheen een jonge agent uit de regio in beeld die een persconferentie hield. Een slungel met opgeschoren haar. Een jongen van het platteland, die zich duidelijk niet op zijn gemak voelde voor de camera. ‘Nee, we kunnen geen enkele manier bedenken hoe we ze hadden kunnen redden,’ zei de agent. Zijn ’s en ’s knalden de microfoon in. ‘Beide mannen waren al geruime tijd overleden en gedeeltelijk opgegeten. We begrijpen nog steeds niet hoe het heeft kunnen gebeuren. Hun wapens waren namelijk geladen.’ Hij eindigde zijn verslag met de mededeling dat de vader en de zoon als stropers bekend stonden; ze gebruikten een me


18-04-16 11:48

thode die de ‘hertendrijfjacht’ werd genoemd, waarbij honden werden ingezet om het hert op te jagen. ‘Terug naar jou, Brett,’ zei de brunette. ‘Dat klinkt niet zo goed, Brett,’ zei ik terwijl ik het volume van tv vier weer zacht zette en dat van tv acht harder zette. Bliep, bliep, bliep, zeiden de groene strepen op het scherm. Er begon een nieuwsprogramma van , een soort Engels gesproken Indiase versie van . ‘Een kornak uit Keralan is gisteren gedood toen hij olifanten trainde,’ meldde de presentator van middelbare leeftijd. Hij had een snor, een echte Bollywood-coupe en leek een bétje op Clark Gable. ‘We willen u ervoor waarschuwen dat de volgende beelden als schokkend kunnen worden ervaren.’ Dat was niet overdreven. Ik zag hoe een olifant, die aan een paal op het dorpsplein was vastgebonden, een kleine man die voor haar lag de grond intrapte. Toen sloeg ze haar slurf om zijn been en slingerde hem hoog de lucht in. De presentator vertelde dat het ongeluk had plaatsgevonden toen de moederolifant van haar jong werd gescheiden tijdens een trainingsritueel dat als phajaan bekendstaat. Daar had ik van gehoord. Phajaan wordt ook wel ‘marteltraining’ genoemd en is in sommige delen van het Indiase platteland nog steeds de gangbare methode om olifanten te trainen. Een jonge olifant wordt van zijn moeder gescheiden en in een kooi gezet; de dorpelingen slaan hem net zo lang met gloeiende staven en stokken met spijkers tot de jonge olifant zich laat berijden of aan de wrede marteling sterft. ‘Volgens mij was moeders het niet zo eens met je methode, maatje,’ zei ik tegen de stervende olifantentrainer op het beeldscherm. Maar het hoogtepunt van deze sessie was de nieuwsflits van




18-04-16 11:48

Fox die ik op tv twee aantrof. De barbiepop op het beeldscherm meldde me dat twee leeuwen van de .. Zoo niet alleen hun verzorger hadden gedood en waren ontsnapt, maar dat ze ook nog een man op de nabijgelegen golfcourse hadden afgeslacht. Daarna verscheen het beeld van een zestal agenten met ’s dat een huizenblok met een rij palmbomen ernaast had omsingeld. Achter hen drentelden agenten van de dierenpolitie in witte overalls. ‘De leeuwen zijn voor het laatst gesignaleerd in de La Breabuurt, bij Beverly Hills,’ kwetterde Megyn Kelly met een lege blik op haar afleesscherm. Ik gooide mijn pen op het werkblad. Ik was woedend, woedend, woedend. Mijn huid jeukte en mijn hart sloeg als een bezetene. Was iedereen aan het slapen? Onder hypnose? Gedrogeerd? Was iedereen verdomme stoned? Ik greep naar de pen en schreef drie letters op het papier, hard genoeg om er dwars doorheen te gaan.   !!!!!! Toen smeet ik de blocnote door de werkruimte. ‘Wanneer luisteren jullie nu eens een keer?’ schreeuwde ik tegen de muur van beeldschermen. Het was tijd voor meer cafeïne.




18-04-16 11:48

 

Ik zat voorovergebogen op mijn stoel voor een paar minuten therapeutische verlichting. Ik luisterde naar de bovengrondse metrotrein die langs mijn ramen denderde, vervolgens naar een ondergrondse. Toen liep ik door mijn werkruimte; ik pakte de blocnote op en hervatte mijn arbeid. : Mens-Dier Conflict. Dat was de theorie waar ik aan werkte. Het kwam erop neer dat ik de overtuiging had dat het gedrag van dieren wereldwijd aan het veranderen was. En niet ten goede. Helemaal niet, zelfs. Op elk continent ontwikkelde diersoort na diersoort een hyperagressief gedrag tegen een specifieke andere soort. Wij waren die vijand. Jij en ik. Mensen. De mens. De feiten waren onmiskenbaar. Van Roemenië tot Columbia, van de Pyreneeën tot de Rockies, van St. Louis tot Sri Lanka: overal was een exponentiële toename van aanvallen van dieren op mensen waar te nemen – door luipaarden, beren, wolven, wilde zwijnen; allemaal verschillende dieren, noem ze maar op. Het was een feit dat het aantal aanvallen van dieren in de laatste vier jaar was verdubbeld ten opzichte van het gemiddelde in de voorgaande vijftig jaar. Ik herhaal: verdubbeld. En het waren niet alleen wilde dieren. In Australië waren




18-04-16 11:48

verwondingen die door honden en katten waren toegebracht met twintig procent gestegen. In Beijing was het vierendertig procent. In het voorgaande jaar hadden in Engeland bijna vierduizend mensen een ziekenhuisbehandeling moeten hebben vanwege hondenbeten. Om een reden waar ik nog niet achter was gekomen, was er een eendrachtige reactie tegen homo sapiens aan het ontstaan. Of, om het anders te zeggen, er was iets waardoor de dieren door het lint gingen. En de tijd om er iets tegen te doen slonk sneller dan de voorraad plastic toverstokjes op een Harry Potter-conventie. Ik weet hoe het klinkt – totaal bezopen. Verschillende soorten dieren die solidair samenwerken om de mensheid te lijf te gaan. Het is absurd. Idioot, onmogelijk. Ik dacht eerst ook dat het in al zijn bizarheid puur toeval was. Gewoon een enorme verzameling ongerelateerde, losstaande incidenten. Aanvankelijk vonden mijn collega’s het een vermakelijke grap dat ik melding van het fenomeen begon te maken op mijn ironische blog, Man Against Nature. Het lachen verging me toen ik de feiten nauwkeuriger ging bekijken. De natuur had de mens de oorlog verklaard. En wij hadden het niet eens door. De uitdrukking ‘between the devil and the deep blue sea’ is afkomstig uit de scheepvaart. De ‘duivel’ in kwestie is een moeilijk te bereiken naad tussen twee planken van een schip die zich vlak boven de waterlijn bevindt. Om deze naad tijdens de vaart te dichten, liet men iemand op een plankier naar beneden zakken. Als je erin viel, dan was je er vrijwel zeker geweest. Maar als je de naad niet wist te dichten, dan zou het schip zinken. Kortom… Dat was zo ongeveer hoe ik me voelde: ik bevond me tussen 


18-04-16 11:48

twee vuren. Alsof ik de naad probeerde te dichten en boven de diepe blauwe zee hing. Als ik ernaast zat, dan zouden ze me voor gek verslijten. Had ik gelijk, dan was de wereld verdoemd. Ik had mijn best gedaan om het naar buiten te brengen, maar het leek tevergeefs. Ik had al mijn creditcards uitgemolken, en ook die van verschillende sympathieke familieleden. Ik had iedereen gesproken die maar wilde luisteren. Mijn trip naar Parijs had als doel om een congres voor dierenrechten bij te wonen waar ik me als spreker had weten in te bluffen. Ik werd zo hard uitgelachen dat ik halverwege mijn speech het podium moest verlaten. Nee, er was niemand die bij me aan boord wilde stappen. Je zou geschokt en verbijsterd zijn als je zou zien hoeveel intellectuele intolerantie iemand te verduren krijgt die van kerstrode houthakkersmutsen en verkreukelde pyjamabroeken houdt. Het geval van de .. Zoo dat ik zonet had gezien, was het toppunt. Het bleek dat beide leeuwen in gevangenschap waren geboren. Waarom zou een paar dierentuinleeuwen opeens besluiten mensen te vermoorden en door de stad te razen? Omdat er niets leuks op de tweehonderd tv-kanalen is? Het sloeg nergens op. Dierentuinleeuwen gaan niet op rooftocht. Ze zouden simpelweg geen enkele reden kunnen bedenken om zoiets te doen. Tot nu. Ik belde mijn agent, misschien dat ze me op Fox kon krijgen. Maar zoals gewoonlijk werd ik direct in haar voicemail geknikkerd. Zelfs zij dacht dat ik knettergek was, en ik betaalde haar nota bene. Dat was geen goed teken. Nadat ik mijn laatste smeekbede aan haar had ingesproken, wist ik nog maar een ding te doen. Ik zette mijn iPod aan




18-04-16 11:48

en liet Motörhead uit mijn oortjes knallen om wat mentale sappen te laten vloeien. Help me, Lemmy. Ik slurpte nog wat Red Bull naar binnen en probeerde na te denken terwijl ik nog wat hoogst verontrustende dierenvideo’s bekeek. Ik schrok op toen Attila de plugjes uit de iPod trok. ‘Yo, Attila,’ zei ik. Mijn huisgenoot hield zijn hand op voor een low-five. Die ik hem gaf. ‘Kijk nou naar deze waanzin. Elke keer als ik denk dat het af zal nemen, wordt het twee keer zo erg. Sarah belt me niet terug. Alleen op de wereld, ik begrijp je volkomen.’ ‘Hi! Hi! Hi!’ zei Attila. Hij hijgde even brommend en klom op mijn schoot. Toen gaf hij me een natte zoen en een harige omhelzing. Attila is trouwens een chimpansee.




18-04-16 11:48

 

Ik wist dat hij niet van de tv-beelden hield, dus gaf ik Attila mijn hand – hij was leerachtig en verrassend zacht, als een handschoen – en nam hem mee de keuken in. Attila: vijf jaar oud, een meter twintig hoog en vijftig kilo chimpansee. Als ontbijt gaf ik hem een mango, een paar vijgencrackers (waar hij dol op is), en een halve kalkoensandwich die ik nog over had. Het toetje van vandaag was appelmoes met verkruimelde vitaminepillen en Zoloft. Inderdaad, Zoloft. In deze idiote wereld zijn zelfs apen wel eens depressief. Vooral als ze in New York City wonen. Ik poetste Attila’s tanden en bracht hem terug naar zijn kamer. Over de met kranten bedekte vloer lagen zijn speeltjes verspreid: een zandbak, een kist met popen en ballen, een luchthockeytafel en een mini basketbalset. Toegegeven, de laatste twee waren meer mijn speeltjes dan de zijne. Maar de Wii was absoluut van hem. Hij maakt me in met bowlen. Ik stond in de deuropening en keek hoe hij aan het spelen was. Ik sloot zijn ruimte altijd af met een stuk staalgaas, maar hij werd ouder en het zou niet lang meer duren voor hij een manier vond om eroverheen te komen. Binnenkort zou ik een nieuw huis voor hem moeten zoeken. Attila’s favoriete speeltje was op het moment een American Girl-pop




18-04-16 11:48

die ik onlangs voor hem had gekocht. Ze had vlechten en een geblokte jurk, helemaal Little House on the Prairie. Attila wiegde de grote blonde pop en gaf haar kusjes. Hij bracht haar naar me toe en hield haar omhoog zodat ik haar ook een kusje kon geven. Attila bromde tevreden en nam de pop mee naar de zitzak, waar hij in ging zitten om haar met een lepel te voeren. Mensen die zeggen dat hun honden als hun kinderen zijn, hebben nog nooit met een chimpansee samengewoond, geloof me maar. Ik schudde mijn hoofd en glimlachte mijn kleine maatje toe. Het was zo fijn om hem rustig en op zijn gemak plezier te zien maken. Dat was zeker niet het geval toen ik hem voor het eerst zag. Ik kwam hem tegen in het Willis-instituut, een biomedisch laboratorium in South Jersey waar ik tijdelijk in dienst was. Ik was nog laat aan het werk op mijn tweede dag daar toen ik een deur opende, en daar was hij: de mooiste driejarige chimpansee die je ooit had gezien. Hij lag in een klein hok met zijn roze gezicht tegen de koude tralies gedrukt. Hij keek me treurig aan met roodomrande ogen en een gigantische loopneus. Het meeste biomedische onderzoek met chimpansees verloopt als volgt: ze infecteren de aap met een ziekte voordat ze hem het nieuwe geneesmiddel toedienen dat ze willen testen. Als de kuur niet werkt, nou ja, dan sterft de chimpansee. Of ze kijken naar de bijwerkingen en dat soort dingen. Ik bekeek het rapport dat naast de kooi lag. Het bleek dat een heldhaftige medewerker een of ander eng geuronderzoek op hem had losgelaten. Waarschijnlijk om parfum te testen. Toen deze kleine aap – hij heette toen nog niet Attila, maar nummer  – me zo onderzoekend en triest aankeek met 


18-04-16 11:48

zijn grote bruine ogen, bedacht ik in al mijn ontroering een plan. Een week nadat ik er voor het laatst had gewerkt, reed ik weer over de - met een sleutel in mijn zak waar    op stond, en die ik zogenaamd had vergeten in te leveren. Toen ik na middernacht de parkeerplaats van het laboratorium afreed, lag Attila achter in mijn gedeukte Hyundai Sonata tussen de lege pizzadozen. Gedurende de eerste weken in mijn huis was hij op zijn hoede en super waakzaam. Hij sliep nauwelijks omdat hij angstig afwachtte of ik hem pijn zou doen. Een vriend van me die dierenarts is, kwam tot de conclusie dat de aap aan posttraumatische stress leed en schreef Zoloft voor, wat als een tovermiddel bleek te werken. Ik weet wat je nu denkt. Of ik ben zo’n maffe linkse dierenrechtenactivist, of ik heb in mijn jeugd te veel afleveringen van Daktari gezien. Of ik ben gewoon gek. Een idioot. Ik vertel nagenoeg nooit aan mijn wetenschappelijke collega’s dat ik een chimpansee in huis heb. Het was nooit mijn bedoeling om de Marshall Tracy van de eenentwintigste eeuw te worden. Het is gewoon zo gelopen. Oorspronkelijk was het mijn bedoeling om Attila bij een dierenopvangcentrum op het platteland van Louisiana af te leveren dat afgedankte testapen verzorgt. En dat is nog steeds mijn uiteindelijke plan. Maar voorlopig woont Attila hier. De aap legde de pop weg en liep naar de deur die naar het terras naast zijn kamer leidde; hij klopte erop om me te laten merken dat hij naar de buitenruimte wilde waar ik een autoband voor hem had opgehangen. ‘Opletten, Attila! De hondjes! De hondjes komen eraan!’ riep ik om hem te prikkelen. ‘Ie-ie-ie! Oe-oe-oe! Ah-ah-ah!’




18-04-16 11:48

Hij rende op zijn knokkels naar de autoband en sprong er met een vreugdekreet in. Ik draaide me om, sloot de deur achter me en ging weer aan het werk.




18-04-16 11:48

bezige_patterson_zoo(01)biw.indd :48

Recommend Documents