Bewegen in de Langdurige Zorg

Landelijk Congres

Bewegen in de Langdurige Zorg Vorm geven aan bewegen in de dagelijkse zorg

12 mei 2014 - Spant! in Bussum Met speciale aandacht voor: Bewegen in de dagelijkse zorg Functionele, recreatieve en therapeutische beweegoplossingen Koppeling tussen wetenschap en praktijk Thuis en intramuraal, ouderenzorg en gehandicaptenzorg

Inschrijven: www.studiearena.nl

Inhoudsopgave Inleiding 3 Programma

4-5

Sessieronde 1

6-7

Sessieronde 2

8-9

Informatie afzenders

10

Algemene informatie

11

Kijk naar een impressie van het congres in 2013 via www.studiearena.nl of scan de QR-code:

Mensen afhankelijk van langdurende zorg bewegen veel te weinig. Het schiet er vaak bij in om hen zoveel mogelijk zelf te laten doen. Daardoor worden zij minder zelfredzaam en verzwakt hun lichamelijke en geestelijke conditie en worden zij sneller afhankelijk van intensieve hulp. Aandacht is nodig op alle beweegterreinen en door alle beroepsgroepen. De Inspectie voor de Gezondheidszorg gaat hier vanaf 2015 op toezien. StudieArena en zorginnovatiebureau DAZ organiseren i.s.m. de Vrije Universiteit Amsterdam, het Nederlands Instituut Sport en Bewegen (NISB) en het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg op 12 mei 2014 het Landelijk Congres Bewegen in de Langdurige Zorg.

De 24 deelsessies zijn verdeeld naar de volgende thema’s:

Voor bewoners van verpleeg- en verzorgingshuizen, bewoners van instellingen voor gehandicaptenzorg en thuiswonende kwetsbare ouderen is het van belang dat zij meer gaan bewegen. Wij bieden u een gevarieerd congresprogramma waarin vernieuwende ontwikkelingen uit de dagelijkse praktijk worden gecombineerd met de laatste inzichten uit wetenschappelijk onderzoek. Dit congres kenmerkt zich door de vele disciplines die elkaar ontmoeten en inspireren. Alle beweegvormen komen tijdens het congres aan bod: preventief, recreatief, functioneel en therapeutisch bewegen. Speciale aandacht gaat uit naar de vraag hoe bewegen in de langdurige zorg meer kan worden gestimuleerd.

Zelfregie en zelfredzaamheid Hoe zet ik een beweegproject op? Kunst van het verleiden Zorgen met je handen op je rug Therapeutisch bewegen bij o.a. probleemgedrag en depressie Plezier en bewegingsactiviteiten aan tafel Muziek als aanjager van bewegen Beweegvriendelijke omgeving Valrisico, balans- en loopproblemen Veranderprocessen en multidisciplinair samenwerken Aansluiting eerstelijnszorg in de wijk Module ‘Bewegingsgerichte zorg in praktijk’ Werken met de IGZ Bouwstenen

Zowel het plenaire ochtend- als middagprogramma wordt geopend door toonaangevende sprekers. Daarnaast zijn er 24 inspirerende deelsessies, verdeeld over twee rondes. Hieruit kunt u uw eigen congresprogramma samenstellen met uiteenlopende werkvormen. Ook is er een uitgebreide informatiemarkt.

Voor uw aanmelding of meer informatie over de bijeenkomsten van StudieArena verwijzen wij u graag naar onze website:

www.studiearena.nl

Dit congres is door verschillende beroepsverenigingen geaccrediteerd (zie pagina 11 voor meer informatie).

3

Programma 09:30 uur

Opening congresprogramma Dagvoorzitter Jeroen Meeder, directeur StudieArena

09:40 uur Inspectie op bewegen In de Staat van de Gezondheidszorg 2012 heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) een beroep gedaan op de ouderenzorg om goede beweegstimulering in de ouderenzorg als onderdeel van verantwoorde zorg op te pakken. Daarmee is de opdracht bij de zorginstellingen gelegd om op structurele wijze het bewegen van de ouderen te implementeren in hun zorgaanbod. Dit zorgt er niet alleen voor dat ouderen meer bewegen maar bevordert ook de zelfredzaamheid. De inspectie geeft verzorgings- en verpleeghuizen tot eind dit jaar de tijd om de bouwstenen te implementeren en toetst de naleving vanaf 2015. Anja Jonkers, directeur Ouderenzorg Inspectie voor de Gezondheidszorg

10:00 uur Bewegen is een krachtig middel Goede zorg kan niet zonder bewegen. Of het nu gaat om ADL-verrichtingen, recreatieve activiteiten of bewegingsoefeningen in het kader van revalidatie. Ze dragen allemaal bij aan behoud van zelfredzaamheid en het bevorderen van kwaliteit van leven. En dat is noodzakelijk. Maatschappelijke en politiek ontwikkelingen komen op de sector af, zoals de decentralisaties en extramuralisering. Zorginstellingen zijn of gaan aan de slag om op structurele wijze bewegen te implementeren in het zorgaanbod. Bewegen is een krachtig middel om in te zetten, niet alleen om doelstellingen te behalen en aan voorwaarden te voldoen, maar vooral ook om zelfredzaamheid en kwaliteit van leven te bevorderen. Remco Boer, directeur Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen

10:20 uur De professionals maken het verschil! Ons vak is in beweging. De rol en het vak van fysiotherapeuten en andere paramedici, die veel aandacht hebben voor bewegen, verandert. Wat betekent dit voor henzelf, andere zorgprofessionals, maar ook voor de cliënten? Ook wordt ingegaan op mogelijke innovaties en toekomstscenario’s. Dr. Hans Hobbelen, bestuurslid Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie in de Geriatrie (NVFG) en fysiotherapeut, bewegingswetenschapper en lector Healthy Lifestyle, Ageing and Health Care Hanzehogeschool Groningen

10:40 uur Zorgen met de handen op de rug Verzorgenden hebben vaak de neiging om te snel algemene dagelijkse handelingen (ADL) zoals aankleden, koffiezetten, koken, etc. over te nemen. Dit maakt de bewoners/cliënten passief en afhankelijk van hun omgeving. Hoe zet je als zorgprofessional de bewoners/cliënten in hun eigen kracht en stimuleer je zelfredzaamheid waardoor zij meer bewegen? Nico Knibbe, bewegingswetenschapper en partner LOCOmotion

11:00 uur

Korte vragenronde met de zaal

11:15 uur

Koffiepauze & bezoek informatiemarkt

11:40 uur

Sessieronde 1

13:00 uur

Lunch & bezoek informatiemarkt

Maak uw keuze uit 12 verschillende sessies

4

Middagprogramma 14:00 uur Dance for Health De wereld van Marc Vlemmix stortte in toen hij vier jaar geleden, op zijn 37ste, hoorde dat hij Parkinson heeft. Tot hij iets wonderlijks ontdekte: dansen. “Het is mijn redding geweest, het was voor het eerst dat ik het harnas van Parkinson niet voelde.” Marc vertelt over zijn levensmissie om lotgenoten met Parkinson ook aan het dansen te krijgen. Het is voor hen een manier om letterlijk in beweging te blijven. Marc Vlemmix en Andrew Greenwood initiatiefnemers van Dance for Health Bewegen en het brein Bewegen is niet alleen goed voor de conditie, maar ook voor de werking van het brein. Als mensen met bijvoorbeeld parkinson, dementie of een verstandelijke beperking minder gaan bewegen, gaan hun verstandelijke vermogens sneller achteruit. Belangrijke onderdelen van het brein krijgen dan te weinig prikkels, wat kan zorgen voor onrust, probleemgedrag en inactiviteit. Prof.dr. Erik Scherder, hoogleraar Bewegingswetenschappen Rijksuniversiteit Groningen en Klinische Neuropsychologie VU Amsterdam

15:00 uur

Korte vragenronde met de zaal

15:15 uur

Koffiepauze & bezoek informatiemarkt

15:40 uur

Sessieronde 2

17:00 uur

Borrel & bezoek informatiemarkt

Maak uw keuze uit 12 verschillende sessies

5

Sessieronde 1 Sessie 1.1

Zorgen met je handen op je rug Verzorgenden hebben vaak de neiging om te snel dagelijkse handelingen (ADL) over te nemen. Hoe zorg je dat zij dit minder doen? Bijvoorbeeld: aankleden, koffiezetten, etc. Kortom, hoe zet je bewoners/cliënten in hun eigen kracht en stimuleer je zelfredzaamheid. Een verdiepende sessie op de plenaire inleiding van Nico Knibbe. Deelnemers gaan tijdens deze doe-sessie zelf actief met elkaar aan de slag met o.a. de zelfredzaamheidsradar. Nico Knibbe, bewegingswetenschapper en partner LOCOmotion

dit niet te betekenen dat een bewegingsactiviteit onmogelijk is. Rondom de tafel, aan de tafel en met behulp van de tafel zijn veel vaardigheden en bewegingsspelen op een leuke manier uit te voeren. In deze doe-sessie is aandacht voor de effecten van bewegingsactiviteiten aan tafel en gaat u actief aan de slag met een aantal oefeningen. Tevens is er aandacht voor speelse activiteiten met het materiaal uitgevoerd op de stoel. Trees Werring-Lammers, Sportservice Noord-Holland en auteur Spelenderwijs in beweging: actief aan tafel handreiking voor activiteitenbegeleiders en vrijwilligers in de ouderenzorg Sessie 1.5

Sessie 1.2 en 2.2

Stimulerende omgevingsfactoren

Hoe zet ik een beweegproject op? Vanuit verschillende disciplines kunnen beweegprojecten worden gestart. Zowel vanuit de fysiotherapie, de ergotherapie, de activiteiten begeleiding als vanuit de verzorging. Maar hoe zorg je er als enthousiaste eenling voor dat het ook daadwerkelijk vorm krijgt binnen de instelling? Hiervoor zijn er een aantal handige tips die we graag met je delen, alsook twee praktijkvoorbeelden. Een voorbeeld hoe op een PG-afdeling een beweegprogramma is gestart door de fysiotherapie en een voorbeeld waarbij verzorgend personeel actief is betrokken en bewegen volledig is geïntegreerd in de zorg. Een sessie met inspirerende praktijkvoorbeelden en uitwisseling van ideeën. Marion Feenstra van der Zedde, fysiotherapeut en onderzoeker VU Amsterdam i.s.m. Paskal Vrancken, geriatrisch-fysiotherapeut Stichting Vivent en Ellen Millenaar, coördinator ontmoetingscentrum Aalsmeer Sessie 1.3

Zelfredzaamheid thuis Mantelzorgers zijn voor behoud van zelfredzaamheid van mensen met dementie van onschatbare waarde. In deze workshop wordt op interactieve wijze ingezoomd op de rol en beleving van mantelzorgers van mensen met dementie. Welke interventies kunnen bijdragen aan behoud van zelfredzaamheid en kwaliteit van leven thuis en hoe kun je daar als professional praktisch invulling aan geven? Deze actieve sessie is mede gebaseerd op inzichten uit de EDOMAH-methodiek, een wetenschappelijk onderbouwde ondersteuningswijze. Tirza van Elk, ergotherapeut Kennemer Gasthuis en freelance trainer en een mantelzorger Sessie 1.4

Bewegingsactiviteiten aan tafel In een huiskamerproject of een dagvoorziening is het vaak een hele onderneming om tot een opstelling te komen voor bewegingsactiviteiten. De ruimte is bijvoorbeeld beperkt of het meubilair is zwaar. Gelukkig hoeft

6

De inrichting van een zorggebouw heeft grote invloed op de mate van activiteit en het bewegen van de bewoners van dit gebouw. Slim gebruik maken van licht, kleuren en geuren kan leiden tot meer bewegen. Herkenbare voorwerpen, loopcircuits en gebeurtenissen die zich afspelen in huiskamers zorgen voor beleving en beweging. Een sessie met veel foto’s en praktijkvoorbeelden, maar waarin u ook zelf aan het nadenken wordt gezet over de eigen gebouwde omgeving. Gerwin Vons, Cura-interieur en een locatiemanager Sessie 1.6

Beweegtuinen Steeds meer zorginstellingen richten de buitenruimte in als beweegtuin. Een gezamenlijke moestuin, een ompad met verschillende ondergronden of een route met toestellen zijn varianten die steeds vaker voorkomen. Waar moet je bij het ontwerp daarvan op letten? De ene beweegtuin wordt veel gebruikt, de andere nauwelijks. Wat zijn sleutels tot succes? Welke belemmeringen zijn er voor het daadwerkelijk gebruik en hoe kan je die wegnemen? In deze sessie worden enkele voorbeelden uitgelicht en gaat u gezamenlijk opzoek naar de kansen en mogelijkheden om de buitenruimte actief in te zetten. Anke Wijnja, ontwerper beweegtuinen Bureau Fonkel en Ruud Dirkse, directeur zorginnovatiebureau DAZ Sessie 1.7

Valrisico en balans- en loopproblemen Valongevallen hebben ingrijpende gevolgen voor zowel de gezondheid als de zelfredzaamheid van mensen met dementie. Naast functionele beperkingen, zijn mensen vaak bang opnieuw te vallen. De kans op depressie neemt toe, activiteiten en het aantal sociale contacten neemt af. In deze sessie gaan we in op nieuwe inzichten op basis van recent internationaal onderzoek met focus op looppatronen, valanalyse en risicofactoren. Een gezamenlijke verkenning van de uitdagingen voor valpreventie en mogelijke toepassing in de praktijk.

Aan de hand van het project In Balans gaat u ook actief aan de slag met Valpreventie methodieken In Balans, waarin o.a. thaishe een belangrijk rol speelt. Shanty Sterke, fysiotherapeut en bewegingswetenschapper Meerweide Aafje en onderzoeker vallen in het verpleeghuis Erasmus MC en Joke Winkler, fysiotherapeut en verbonden aan Stichting Beweegproductie Sessie 1.8

Bewegen als interventie bij (probleem)gedrag

deze groepen worden geïntegreerd in de dagelijkse zorg? Welke bewegingsoefeningen kunnen worden ingezet? Hoe kunnen oefeningen worden omgezet tot een persoonlijk beweegprogramma? In deze sessie aandacht voor de rol van de fysiotherapeut als coach voor verzorgende. Mieke Koning- van Zuilen, geriatriefysiotherapeut Zorgcentra De Betuwe en docent Master Geriatriefysiotherapie Hogeschool Utrecht en Suzanne Poel, fysiotherapeut Stichting Philadelphia Zorg Sessie 1.11

Steeds vaker wordt in de langdurige zorg bewegen ingezet als interventie bij ‘lastig’ of onbegrepen gedrag. Hoe komt het dat meer bewegen leidt tot minder probleemgedrag? Wat betekent dit voor het voorkomen van gedragsproblemen? En hoe kan je beweeginterventies inzetten op het moment dat probleemgedrag zich voordoet? In de praktijk wordt nogal eens naar snelle oplossingen gegrepen zoals afzonderen, rustgevende medicatie tot fixeren. Vaak met averechts resultaat. Probleemgedrag kan worden verholpen door mensen te activeren en aan te zetten tot bewegen. In deze sessie staan we uitgebreid stil bij praktijkvoorbeelden rond gedragsproblemen bij mensen met een lichte en matige verstandelijke beperking en mensen met dementie. Lenie Vermeer, GZ-psycholoog Lelie zorggroep en Trimbos-instituut en Paul Timmers, psychomotorisch therapeut ASVZ Sessie 1.9

Bewegen en depressie Veel bewoners van zorginstellingen hebben te maken met depressies. Hoe komt het dat bewegen kan helpen bij het voorkomen van depressies? En welke rol kan bewegen spelen bij het behandelen van depressies? Bij het Radboudumc is Doen bij Depressie ontwikkeld, een zorgprogramma voor de opsporing, preventie en behandeling van depressie bij ouderen in de langdurige zorg. Deze sessie gaat in op het toepassen van bewegen in dit zorgprogramma en maakt daarbij gebruik van praktische oefeningen en voorbeelden. Debby Gerritsen, senior onderzoeker Universitair Kennisnetwerk Ouderenzorg Nijmegen en Alwies Hendriks, psychomotorisch therapeut stichting De Waalboog Sessie 1.10

Ondersteuning fysiotherapeut aan verzorgende Fysiotherapeuten kunnen een waardevolle ondersteuning zijn voor verzorgende binnen de dagelijkse zorg voor cliënten van een PG-afdeling en bewoners met een ernstig meervoudige beperking. Hoe kan bewegen voor

7

Aansluiting eerstelijnszorg en bewegen in de wijk De gemeente ‘s-Hertogenbosch heeft drie buurtsportcoaches ingezet gericht op het activeren van 50-plussers in de wijk. De buurtsportcoach begeleidt de doorstroom van cliënten vanuit de eerstelijnszorg naar een passend sport- en beweegaanbod. De praktijkondersteuner en de huisarts zien cliënten die gebaat zijn bij structureel bewegen; de fysiotherapeut heeft cliënten die zijn uitbehandeld en door moeten stromen naar het reguliere beweegaanbod. Maar waar en wanneer is dat reguliere aanbod? En is dat wel passend aanbod? Daarnaast is de stap voor veel mensen met of zonder een beperking te groot, waardoor die niet genomen wordt en de persoon onnodig in de zorg blijft of terugvalt. De buurtsportcoach is de verbinding. In deze sessie aandacht voor de inzet van de buurtsportcoach en de samenwerking met de eerstelijnszorg en de samenwerking met o.a. de zorgverzekeraars. Maaike Schneider, consulent Sport en Bewegen Senioren en Luc van Eerd, buurtsportcoach ’s-Hertogenbosch Zuid Sessie 1.12

Werken met de IGZ Bouwstenen Vanaf 2015 gaat de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) toetsen op zeven bouwstenen ter stimulering van het preventief bewegen binnen zorginstellingen. Bent u nog niet helemaal bekend met de bouwstenen en wilt meer weten hoe deze bouwstenen ingevuld worden? In deze sessie een korte toelichting op de bouwstenen en gaan we met u aan de slag om te kijken naar de mogelijkheden van beweegstimulering in uw eigen situatie en werken we de eerste stappen voor verandering uit. Michel Bleijlevens, staffunctionaris paramedische dienst Plataan Sevagram (uitgenodigd) i.s.m. Anneke Hiemstra en Jolanda de Zeeuw, adviseur Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen

Sessieronde 2 Sessie 2.1

Sessie 2.4

Activering en de kunst van het verleiden

Bewegen vanuit cliëntenperspectief

Het gedrag en de communicatie van de zorgprofessional zelf speelt een belangrijke rol bij het stimuleren om meer te bewegen. Welke gedrag heeft een negatief effect en hoe kan je cliënten verleiden tot bewegen? Hoe doorbreek je weerstand bij de cliënt en zorg je dat bewegen leuk is of wordt? Het is de kunst van het verleiden, waarbij een creatieve en soms onorthodoxe aanpak verfrissend kan werken. Een interactieve inspiratiesessie, met praktijkcasuïstiek, beweging en hersenkrakers. Nanette Hagedoorn, manager Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen, en auteur van onder meer Beweging in je brein en Lenie Vermeer, GZ-psycholoog Lelie zorggroep en Trimbos-instituut

Dat bewegen veel voordelen heeft, weten veel professionals. Is de cliënt echter bewust van het belang van bewegen? Hoe kan de cliënt zelf meer betrokken worden bij een meer actieve leefstijl? Wat voor rol kan een cliëntenraad hierbij spelen? Bij meer bewegen hoort soms ook het bewust nemen van meer risico’s, uiteraard wel op zo verantwoord mogelijke wijze. Hoe krijg je familie daarin mee als zorgverlener? Individuele beweegplannen, gekoppeld aan het zorgleefplan kunnen helpen bij de communicatie en de borging. Lena Hillenga, beleidsadviseur LOC Zeggenschap in Zorg i.s.m. een voorzitter van een cliëntenraad en een cliënt Sessie 2.5

Muziek als aanjager van bewegen

Sessie 1.2 en 2.2

Hoe zet ik een beweegproject op? Vanuit verschillende disciplines kunnen beweegprojecten worden gestart. Zowel vanuit de fysiotherapie, de ergotherapie, de activiteiten begeleiding als vanuit de verzorging. Maar hoe zorg je er als enthousiaste eenling voor dat het ook daadwerkelijk vorm krijgt binnen de instelling? Hiervoor zijn er een aantal handige tips die we graag met je delen, alsook twee praktijkvoorbeelden. Een voorbeeld hoe op een PG-afdeling een beweegprogramma is gestart door de fysiotherapie en een voorbeeld waarbij verzorgend personeel actief is betrokken en bewegen volledig is geïntegreerd in de zorg. Een sessie met inspirerende praktijkvoorbeelden en uitwisseling van ideeën. Marion Feenstra van der Zedde, fysiotherapeut en onderzoeker VU Amsterdam i.s.m. Paskal Vrancken, geriatrisch-fysiotherapeut Stichting Vivent en Ellen Millenaar, coördinator ontmoetingscentrum Aalsmeer Sessie 2.3

Module - Bewegingsgerichte zorg in praktijk Om iedereen te ondersteunen bij het leveren van bewegingsgerichte zorg ontwikkelden KNGF, NVFG, ActiZ, LOC en V&VN een module ‘Bewegingsgerichte zorg in praktijk brengen’. Deze praktische module gericht op alle betrokken functionarissen, familie en cliënt, maakt onderdeel uit van het Zorgleefplan Verantwoorde Zorg. Tijdens deze deelsessie wordt deze module kort gepresenteerd en gaat u actief aan de slag. Wineke Snel, fysiotherapeut Vivium Zorggroep Naarderheem en Helmie Mulder, beleidsmedewerker KNGF (Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie)

8

Een bekende volkswijsheid is dat beweging ertoe leidt dat je je ook beter gaat voelen. Dit geldt ook voor ouderen, maar vaak bestaat er terughoudendheid om ouderen te betrekken binnen bewegingsactiviteiten. Als we muziek horen, dan gaan we vaak als vanzelf meebewegen. Voor diverse ziektebeelden, zoals Alzheimer en Parkinson, kan muziek zo een extra stimulans zijn tot bewegen. In deze sessie wordt in aansluiting op het plenaire programma ingegaan op hoe mensen met Alzheimer en Parkinson kunnen worden verleid tot dansen en welke dansoefeningen u therapeutisch kunt inzetten. Madeleine Benjert, gespecialiseerd dansdocent/therapeut Stichting Groenhuysen en Dance for Health en Joke Bos, programmacoördinator Amsterdams ontmoetingscentrum de Pijp Stichting Combiwel Sessie 2.6

Plezier in bewegen centraal Binnen Philadelphia Zorg staat bewegen centraal in het kader van ‘aandacht en plezier’ en zijn er leuke en vernieuwende initiatieven genomen. Zo wordt er o.a. gewerkt met een beweegtas met materialen en een beweegmap met concrete oefeningen, waar begeleiders gebruik van kunnen maken om bewegen te stimuleren. Cliënten krijgen een eigen beweegpaspoort, waardoor zij nog meer gemotiveerd worden te bewegen. Tijdens deze inspiratiesessie wordt u meegenomen in deze goede voorbeelden en gaat u in kleine groepjes brainstormen om veel plezierige bewegingsactiviteiten te bedenken, die plenair worden verzameld en gedeeld, want plezier is enorm belangrijk om structureel te blijven bewegen. Karin Volkers, coördinator kenniscentrum en Tjal van den Berg, fysiotherapeute Stichting Philadelphia Zorg

Sessie 2.7

Sessie 2.10

Aanleren van vaste looproute

Beweegcoach op alle locaties

Mensen met dementie kunnen leren. Dat vraagt om gerichte begeleiding en ondersteuning door zorgverleners, vrijwilligers en familie. Zo is het in de regel mogelijk om mensen met dementie een vaste route aan te leren, zowel binnen een zorginstelling als daarbuiten. Zorginstellingen die met dit vraagstuk al wat langer bezig zijn, slagen erin om gesloten afdelingen weer open te maken. Maar ook lukt het om mensen met dementie, met behulp van deze aanpak, langer thuis te laten wonen. Hoe kan je mensen met dementie vaste routes aanleren? U gaat in deze sessie met verschillende methodieken oefenen. Ruud Dirkse, directeur van zorginnovatiebureau DAZ, trainer en auteur van het boek (Op)nieuw geleerd, oud gedaan

Op alle zeventien locaties van Sevagram werken aandachtsfunctionarissen bewegen. Zij zien erop toe dat alle collega’s in hun handelen en activiteiten aandacht hebben voor het bewegen van bewoners. Zij initiëren allerlei beweegactiviteiten en informeren zowel bewoners als medewerkers over het belang van bewegen. Dit heeft geleid tot een verandering van de beweegcultuur en tot tal van vernieuwende beweegprojecten. Michel Bleijlevens, staffunctionaris paramedische dienst Plataan Sevagram en Edith Rogmans, bewegingstherapeute en activiteitenbegeleidster Verpleeghuis Molenpark Sevagram of Pascal Roijen, beweegagoog expertisecentrum voor revalidatie Plataan Sevagram

Sessie 2.8

Sessie 2.11

Simulator voor dagelijks bewegen bij dementie

Multidisciplinair samenwerken

Afgelopen twee jaar is een project uitgevoerd, waarbij aangepaste SilverFit-toestellen in huiskamers en centra voor dagbesteding zijn neergezet. Doel was om mensen met dementie regelmatig door middel van spellen en opdrachten te verleiden tot bewegen. Dit project wordt in maart 2014 geëvalueerd. Vers van de pers worden de resultaten met de deelnemers aan deze workshop gedeeld. Wat maakte dat het gebruik op de ene plek fors was, terwijl dat op andere plekken achterbleef? Wat kunnen we hiervan leren bij andere beweegprojecten, al dan niet met interactieve hulpmiddelen? U gaat in deze sessie uiteraard actief aan de slag met de SilverFit-apparaten. Daphne Mensink, trainer adviseur zorginnovatiebureau DAZ en Remy ter Beek, projectleider CarintReggeland

Veel ouderen zitten het grootste deel van de dag en bewegen veel te weinig. Hoe krijgen we in een multidisciplinair samenwerkingsverband ouderen in de thuissituatie en binnen verzorgings- en verpleeghuizen in beweging? Wat zijn de vragen en behoeften van de ouderen zelf? Hoe betrek je de sociale omgeving van de ouderen daarbij. En wat zijn succesfactoren en leervragen van de betrokken professionals binnen deze multidisciplinaire aanpak. Mede aan de hand van een praktijkcasus uit Enschede wordt in deze inspiratiesessie, interactief, ingegaan op deze aanpak. Toine van de Wert, adviseur Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen en Bert de Goei, vertegenwoordiger Vitaliteit en Veiligheid voor Senioren Enschede

Sessie 2.9

Sessie 2.12

Geriatrische revalidatie

Visie op bewegen: rol van het management

Bij revalidatie van ouderen mag de lat hoger worden gelegd. Optimale zelfredzaamheid zou het doel moeten zijn. Hoe krijg je dat voor elkaar? Welke interventies kunnen daarbij helpen? Hoe zorg je dat oefeningen vaker en beter gedaan worden? Wat gebeurt in therapieruimten en wat daarbuiten? In deze sessie is extra aandacht voor revalidatie bij CVA’s en bij gebroken heupen. Marga Trekop, geriatrisch fysiotherapeut Zorggroep Solis en docent revalidatie chroninsche aandoeningen Saxion Hogeschool en Aafke de Groot, stafdocent Geriatrische Revalidatie VUmc en specialist ouderengeneeskunde Naarderheem (uitgenodigd)

9

De rol van het management is erg belangrijk voor de ‘beweegcultuur’ binnen een organisatie. Alle medewerkers moeten zich gesteund voelen om veel aandacht te geven aan het optimaal uitdagen van bewoners om te bewegen. Binnen de Stichting Groenhuysen is van hoog tot laag in de organisatie veel aandacht voor bewegen. Hoe heeft men dit voor elkaar gekregen en wat levert dit tot op heden op? In veel organisaties vinden mensen op de werkvloer het lastig om het management mee te krijgen bij concrete beweegprojecten. Hoe krijg je dat voor elkaar? Een sessie over interactie tussen management en werkvloer, zowel top-down als bottom-up. Martijn van Kilsdonk, hoofd behandeling Stichting Groenhuysen en Erik Basset, interimmanager op diverse zorglocaties

Informatie afzenders StudieArena

Nederlands Instituut Sport en Bewegen

StudieArena ontwikkelt en organiseert in eigen beheer vernieuwende en inspirerende congresprogramma’s op het terrein van Zorg, Welzijn en Wonen. Ons motto is: kennismaken is kennisdelen. Meer informatie: www.studiearena.nl

NISB (Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen) is het kennisinstituut dat een vitale samenleving nastreeft, waar-in iedereen actief is. Van jong tot oud, welke levensstijl zij ook hebben. Wij brengen kennis in beweging, letterlijk en figuurlijk. Kennis over sport en beweging: NISB heeft het, verrijkt het én deelt het graag met anderen. Professionals kunnen deze solide kennis toepassen en zo zorgen we er samen voor dat uiteindelijk steeds meer Nederlanders in beweging komen. Meer informatie: www.nisb.nl.

Zorginnovatiebureau DAZ DAZ is een zorginnovatiebureau dat zich helemaal heeft gespecialiseerd in vernieuwingen in de ouderenzorg. DAZ richt zich met name op wat mensen met een zorgvraag nog wel kunnen. DAZ is betrokken bij vele vernieuwende (beweeg)projecten, gericht op plezier, ontmoeting en eigen kracht. Meer informatie: www.anderszorgen.nl en www.moderne-dementiezorg.nl

Vrije Universiteit Amsterdam Afdeling Klinische Neuropsychologie

Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg Het Kenniscentrum Wonen-Zorg is het informatiepunt voor professionals op het terrein van wonen, welzijn en zorg. Het Kenniscentrum is onderdeel van Aedes, vereniging van woningcorporaties en ActiZ, organisatie van zorgondernemers. Het Wonen met welzijn en zorg heeft betrekking op verschillende doelgroepen zoals ouderen, gehandicapten en GGZ-cliënten. Het kenniscentrum legt de nadruk op trends binnen wonen, zorg en welzijn. Binnen dit kader is een beweegvriendelijke omgeving een belangrijk thema. Meer informatie: www.kcwz.nl.

De afdeling Klinische Neuropsychologie van de VU in Amsterdam doet onderzoek naar de relatie tussen cognitie en motoriek. Het programma Neuropsychologie van Neurodegeneratieve ziekten wordt geleid door professor Erik Scherder. Binnen dit programma is aandacht voor de relatie tussen lichamelijke activiteit als lopen, kauwen en gedrag bij mensen met een dementie. Een tweede onderzoekslijn betreft de relatie tussen pijn, lichamelijke activiteit en gedrag bij mensen met een cognitieve kwetsbaarheid. Meer informatie: www.psy.vu.nl

10

Algemene informatie Informatie

Accreditatie

Datum: Locatie: Deelnamekosten: Elke extra deelnemer(s):

Dit congres is geaccrediteerd door: 6 punten - Verpleegkundig Specialisten Register, 5/6 punten* - Kwaliteitsregister V&V en Register Zorgprofessionals, 6 punten - Koninklijk Nederlands Genootschap Fysiotherapie (KNGF), 6 punten - De Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie in de Geriatrie (NVFG), 5 punten - ADAP Algemeen (o.a. voor ergotherapeuten, oefentherapeuten, logopedisten en diëtisten), 1 punt - Beroepsregister van agogische en maatschappelijk werkers (BAMw) of - 1 punt voor de Vrije Ruimte Maatschappelijk Werk - 1 punt voor Vrije Ruimte Agogen, 6 punten - ABAN (o.a. Verenso, vereniging van specialisten ouderengeneeskunde en sociaal geriaters (Accreditatie Bureau Cluster 1).

maandag 12 mei 2014 Spant! in Bussum € 330,- p.p. € 280,- p.p. (bij gelijktijdige aanmelding) De genoemde bedragen zijn inclusief reader, lunch, koffie/thee, netwerkborrel en exclusief 21% BTW.

Organisatie StudieArena organiseert het congres i.s.m. zorginnovatiebureau DAZ, de Vrije Universiteit Amsterdam, het Nederlands Instituut Sport en Bewegen (NISB) en het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg.

Inschrijven U kunt zich eenvoudig online aanmelden op: www.studiearena.nl. Na inschrijving ontvangt u per e-mail een bevestiging van uw aanmelding. Bij deze bevestiging sturen wij u tevens het programma, de factuur en de routebeschrijving. En kopie van de factuur ontvangt u per post.

* Het actuele overzicht en het toegekende aantal accreditatiepunten treft u op www.studiearena.nl.

Twitter

Annuleringsvoorwaarden U kunt uw deelname tot 4 weken voor het congres schriftelijk annuleren bij StudieArena. Wij berekenen dan € 45,- (excl. BTW) administratiekosten. Na deze datum bent u het volledige bedrag verschuldigd. Uw collega kan u uiteraard zonder bijkomende kosten vervangen.

@studiearena - #CongresBewegen Twitter over en tijdens het congres door gebruik te maken van #CongresBewegen. Deel uw persoonlijke mening, tips en ervaringen als het gaat om bewegen in de langdurige zorg.

Doelgroepen Het programma is bedoeld voor medewerkers van (thuis)zorg- en welzijnsorganisaties en gemeenten. Ook is het programma interessant voor medewerkers van onderwijs, universiteiten en kennisinstituten, brancheorganisaties en vertegenwoordigers van cliënten- en patiëntenorganisaties.

Inschrijven: www.studiearena.nl

Wij verwachten een mix van deelnemers van de werkvloer, gespecialiseerde paramedici, managers en beleidsmakers.

11

Twitter mee: #CongresBewegen

Contactgegevens Oostergracht 13-15 3763 LX Soest Postbus 3289 3760 DG Soest T 035 - 5394005 F 035 - 8875024 [email protected] www.studiearena.nl

Ontwerp: Van Lint in Vorm, Zierikzee (8020) - Fotografie: NISB/Colijn van Noort, NISB/Willem Mess Photography, Shutterstock

Inschrijven: www.studiearena.nl