Auteursrechten en opvoeringsrechten van dit toneelstuk berusten bij Paul Haenen vertegenwoordigd door Betty Asfalt Produkties N.Z

Auteursrechten en opvoeringsrechten van dit toneelstuk berusten bij Paul Haenen vertegenwoordigd door Betty Asfalt Produkties N.Z. Voorburgwal 282 1012 RT Amsterdam Tel 020-6204748 [email protected]

1

Laten we het vieren! frappant nieuw blijspel van Paul Haenen voor 5 dames en 3 heren, in leeftijd variërend van ca. 54 tot 70 jaar.

2

Rollen: Rutger Kalmhout rustig, evenwichtig, charmant maar wel met een verborgen agenda Petra van Keffelen druk, nerveus, hartelijk, plakkerig en nymfomaan Nanja Duister vrolijk, hartelijk, kunstzinnig en egocentrisch Ankie Pottegieter klagerig, egocentrisch, negatief en paranormaal begaafd Frans de Munk vriendelijk, afwachtend, knap en charismatisch. Merel Stroofdam slim, hypocriet, vilein en alert Connie Parelduiker onzeker, argwanend Henk van Grinten vriendelijk, wijs en op harmonie uit

3

1e bedrijf (huiskamer, tafel, stoelen, drank, tv. Gang naar buitendeur. Terrasdeuren naar terras waar gerookt mag worden. Rutger een man van 65 loopt wat rond, doet tv aan, ziet live programma en zet tv weer uit. Kijkt de zaal in en begint te praten.) RUTGER (tegen zaal) Ik ben vandaag jarig. Ik ben 65 geworden. Ik woon alleen want mijn vrouw is er twee jaar geleden met een rijke Amerikaan vandoor gegaan. Ja, zoiets kan gebeuren. Misschien had ik dat beter niet kunnen zeggen want nu wil je weten of we getrouwd waren, hoe lang, hoeveel kinderen en hoe ze die Amerikaan heeft leren kennen. En of het echt waar is of dat ik het alleen maar zeg omdat dit een toneelstuk is. Het is echt waar. Grappig hè, dat zoiets ook in een toneelstuk kan, dat het echt waar is. We waren bijna 40 jaar bij elkaar en we hebben 2 kinderen. Een is directeur van een IT bedrijf en de ander hoofdredacteur van een tijdschrift. En mijn vrouw heeft die Amerikaan leren kennen op haar werk. Ze werkte bij de ING, een grote bank zoals jullie weten en die Amerikaan werkte bij een Amerikaanse bank in New York. Hij kwam dus 2 jaar geleden over uit Amerika om te kijken hoe er hier gewerkt werd, op een soort cursus. De banken in Nederland waren altijd succesvol, ook in Amerika en hoe zouden ze nou, tijdens de bankencrisis, het hoofd boven water gaan houden. En die Amerikaan, blauwe ogen, slank en gespierd, moest van ons leren. Hij keek zijn ogen uit… en zag toen dus ook mijn vrouw Isabelle. En in een tijd van crisis, zowel in Amerika als in Europa, zoek je al gauw de warmte en troost van het bed op. En een leeftijdsverschil overbrug je al gauw. Mijn vrouw was toen 58 en hij 43. Meestal is het omgekeerd, zoekt de man een jongere vrouw, maar zo kan het dus ook. Mijn vrouw zag er een paar jaar geleden nog heel goed uit. Hoe ze er nu uitziet weet ik eigenlijk niet want ze woont in Amerika, in de buurt van Boston. Toen mijn vrouw verliefd werd heeft ze het wel meteen verteld dus dat is wel eerlijk. In het begin vond ik het verschrikkelijk maar het blijkt dat ik goed kan incasseren. Maar nu over mijn verjaardag. Normaal vier ik mijn verjaardag niet, dat deed ik ook niet toen ik nog getrouwd was, maar omdat ik wist dat u zou komen, leek het me wel leuk om het wél te vieren. Dus ik heb een paar mensen uitgenodigd. Anders sta ik anderhalf uur alleen voor u. En ik heb wel veel te vertellen, over mijn leven, mijn werk, mijn scheiding maar als ik alleen op het toneel blijf wordt toch misschien wat saai. De vrienden, echte vrienden en zogenaamde vrienden heb ik om een speciale reden uitgenodigd. Ze hebben iets gemeenschappelijks. Zodat het ook voor u spannend kan worden. Ik denk dat de avond wel vrolijk begint maar nogal dramatisch gaat eindigen. En het drama ga ik veroorzaken.

4

Over een kwartier komen de gasten en tot die tijd kan ik uitleggen wat de bedoeling van deze….. (ding dong) … avond is. Je hebt altijd gasten die eerder komen. Persoonlijk vind ik dat verschrikkelijk want ik ben iemand van het laatste moment. Ik moet nu nog het een en ander doen en ik wilde met u, of jou, nog wat praten, uitleggen. Ik voel me nu min of meer betrapt. (dingdong, dingdong, loopt langzaam naar de deur) De mensen die te vroeg zijn, wat dus al erg is, hebben vaak ook helemaal geen geduld. Normaal zou mijn humeur nu voor de rest van de avond verpest zijn maar, zoals ik al zei, ik kan incasseren, ik heb geleerd de bakens te verzetten, ik heb geleerd me in de ander te verplaatsen. Zoals nu. Waarom belt iemand zo driftig? (ding dong) Het kan zijn dat z’n klokje niet gelijk loopt, het kan zijn dat iemand achterna gezeten wordt en in paniek aanbelt en hoopt dat ik zo gauw mogelijk open doe en het kan ook zijn dat het helemaal niet iemand is die voor mijn verjaardag komt maar iemand die gewoon een pakje af komt geven. (ding dong) Ik ga open doen. Ik had een lange inleiding voor u in petto maar die hebt u dan nog van mij tegoed. (loopt gang in naar de deur, is voor publiek onzichtbaar en doet open) O, ben jij het! PETRA (overdreven opgewekt) O, gelukkig! Ik was ineens bang dat je er niet was, dat ik het fout in mijn agenda had gezet. Ik ben te vroeg maar ik wilde je nog even alleen spreken. Er is zo iets verschrikkelijks gebeurd. Ik wil dat niet tegen je zeggen waar iedereen bij is dus daarom ben ik maar wat eerder gekomen. Ik hoop niet dat je het erg vind maar ik kón gewoon niet anders. Het is zó verschrikkelijk, misschien had ik ook beter niet kunnen komen want voor hetzelfde geld verpest ik nou je hele verjaardag. (komen binnen en zijn zichtbaar) RUTGER (nuchter) Ik ben alleen nog niet helemaal klaar. Kan je niet even wachten? PETRA Het is zo erg. RUTGER Is er iemand dood? PETRA Nee, veel erger. O, wat stom dat ik er over begonnen ben. Veel en veel erger. RUTGER (nuchter) Erger dan dood bestaat toch niet?

5

PETRA Ik ga het ook niet zeggen. Vergeet wat ik gezegd heb. RUTGER Maar je hebt toch niks gezegd. PETRA Nee, houden zo. RUTGER (tegen zaal) Ik heb geleerd om niet op een probleem in te gaan wat later misschien geen probleem blijkt te zijn. Maar ik ben wel nieuwsgierig. (tegen Petra) Maar sorry, ik moet nu een beetje tempo maken. (maakt zak chips open en doet ze in een schaal) PETRA Erger dan dood bestaat trouwens wel. Maar ik voel dat dit niet het juiste moment is. (enthousiast) O, kan ik helpen? Ik help graag, zoals je weet. Zal ik die tafel daar zetten? Dat staat misschien wat gezelliger. Dan komt ie wat in het licht te staan. (loopt naar tafel) RUTGER Nee, laat alsjeblieft staan. Je hoeft niet te helpen. Pak wat te drinken en ga zitten. PETRA O, nou sorry, ik bedoel het goed. Ik heb gewoon zin om te helpen, om te poetsen. Ook om af te reageren. De ellende wil ik van me af poetsen. Geef nou even een stofdoek. Ik ben echt in een poetsmood. En er valt hier genoeg te poetsen. Het is echt wel nodig. Je bent echt een man alleen. Ik raak er gewoon opgewonden van. Raar hè. Heb ik van jongs af. Dat als ik poets zin in seks krijg. Wat ben ik toch een malle hè. RUTGER (geïrriteerd) Ga zitten en laat mij mijn gang gaan. PETRA Ik had het kunnen weten dat je nooit hulp aanvaard. (gaat zitten) Ik wil niet eigenwijs zijn maar dat is wel de reden waardoor je in de steek bent gelaten. Vrouwen willen helpen en als ze dat niet kunnen worden ze depressief. Isabelle wilde ook altijd helpen en bij Christopher kon ze helpen. (schrikt) Ach, weet je wat ik nou helemaal vergeet? (staat op)

RUTGER Nou?

6

PETRA Je te feliciteren. Ik kom op je verjaardag en ik vergeet je te feliciteren! Maar jij zegt ook helemaal niks hè. Je laat me gewoon een flater slaan. Kom hier of ik kom wel naar jou want jij bent jarig. (omhelst hem, probeert hem op de mond te kussen maar hij weert af ) En ik heb ook een leuk cadeau, tenminste ik hoop dat jij het leuk vindt. (pakt uit tas veelkleurig overhemd) Ik dacht je hebt behoefte aan iets vrolijks. (houdt het voor hem) O, wat staat je dat goed. Wat vind je er zelf van? Mooi of niet mooi? RUTGER (droog) Nee, wel mooi. PETRA Dat dacht ik wel. Ik ken zo goed jouw smaak. En het maakt je een stuk jonger. Hè, wat voel ik me toch bij jou thuis. Nergens voel ik me zo thuis als hier, bij jou. Maar jij voelt je niet bij mij thuis hè? Hoeft ook niet. Ik hoop alleen wel dat je je ooit ergens bij iemand thuis gaat voelen. Bij Isabelle voelde je je ook niet thuis. Bij je kinderen misschien een beetje. Het hoort zo bij het leven om je ergens thuis te voelen. RUTGER Ga nou even zitten en laat mij nog even wat aanmodderen. (zet wat glazen neer, pakt flessen wijn en zet die op tafel) PETRA Heb je wel ’s aan een man gedacht? RUTGER Wat bedoel je? PETRA Misschien dat je je bij een man thuis zou kunnen voelen. En dan hoef je niet eens homoseksueel te zijn. RUTGER Op dit moment sta ik daar niet zo bij stil, eerlijk gezegd. (loopt naar de rand van het toneel, tegen publiek) Het grappige is dat ik u dus wel zie maar mijn gasten zien u niet. Is ook wel prettig want dan hoeven ze geen blad voor de mond te nemen. Ik ga ze wel een beetje uitlokken, voor u, zodat de avond voorbij vliegt. Terwijl je ook verjaardagen hebt die niet om door te komen zijn. PETRA

7

Tegen wie heb je het? (ding dong) RUTGER Ik praat wat in mezelf. Dat ken je toch van me. PETRA Ja, ik ken je door en door. Als iemand je heel goed kent ben ik het wel. O, ik doe wel open. Ga jij nog maar even lekker modderen. RUTGER Nou, ik eh.. (hangt een slinger op) PETRA (loopt naar de deur ) Ik ken toch al je vrienden. Jouw vrienden zijn mijn vrienden. (doet open) Hè, Nanja, ik had jou nou helemaal niet verwacht. Welkom! Hoe is het mogelijk. Je had toch ruzie met Rutger. Of ben ik nou gek? NANJA Hoe kom je daar nou bij. PETRA Of is dat bijgelegd? Waarom weet ik dat dan niet? Het gaat mij ook niks aan. Je bent in elk geval welkom. Zal ik je jas aanpakken? NANJA (loopt naar binnen) Nee Petra hoeft niet. Ik ga eerst de jarige feliciteren. (loopt op Rutger af) Dag schat, nou gefeliciteerd hoor. Wat zie je er toch goed uit. Ben jij nou bejaard? RUTGER Dag Nanja. (omhelzen elkaar) Dat is lang geleden. NANJA Zeker lang geleden. RUTGER Frisse wangen heb je. NANJA Het is ook wat frisjes.

8

PETRA Tegen mij zeg je nooit dat ik frisse wangen heb. RUTGER Wat leuk dat je er bent. En ook lekker vroeg. NANJA Ja, alles zat mee. (pakt cadeau uit tas) Ik hoop dat je het kan gebruiken. Hè, gezellig. We hadden toch geen ruzie? RUTGER Nee, hoezo? (pakt cadeau uit) NANJA Dat zegt Petra. PETRA Hè Nanja, Je hoeft er niet meteen een drama van te maken. Ik dacht dat jullie ruzie hadden, nou als het dan niet zo is dan is het niet zo. Wees blij. Er is al ruzie genoeg in de wereld. Ik ben voor vrede. RUTGER Ggg, een Ipad, wat mooi. Maar dat is toch veel te duur? (doet hem aan) NANJA Je hebt het verdiend. (opgewonden tegen Petra) Waar zouden we in godsnaam ruzie over gehad moeten hebben? We hebben elkaar jaren niet gezien. Maar niet omdat we ruzie hadden. (tegen Rutger) We hadden toch geen ruzie? PETRA Hou d’r nou maar over op want dan wordt het alleen maar erger. NANJA Jij begint erover. Zoals je altijd over iets begint en het dan niet afmaakt. Dat herinner ik me nog van vroeger. PETRA Jullie hebben ruzie gehad over Frans. En doe nu maar niet of je van niks weet want je weet het drommels goed. Maar het is helemaal niet belangrijk. RUTGER

9

O, dat ja, nou weet ik het weer. NANJA Het kwartje valt bij mij nog niet. PETRA Nou moet je niet zo onnozel doen, Nanja. Je hebt iets gehad met Frans, terwijl hij getrouwd was met Merel. En Rutger vond dat je dat niet kon doen. RUTGER Dat is zo maar we hadden geen ruzie. PETRA Nou dan was het geen ruzie, laten we het niet zo ingewikkeld maken. NANJA Dat heeft maar drie maanden geduurd, waar heb je het over. PETRA Drie maanden kan heel lang zijn als je elkaar drie keer per nacht uitwoont. NANJA Het beste is om hier dus niet op in te gaan. Kan een leuke verjaardag worden, Rutger, als dit het begin is. RUTGER (tegen Petra) Ik was kwaad maar we hadden geen ruzie. PETRA (tegen Rutger) En niemand mocht het weten en dat vond jij verschrikkelijk. Je moest liegen tegen Merel. Niet je beste vriendin, want dat ben ik, maar wel een van je beste vriendinnen. En liegen had je nog nooit gedaan. RUTGER Nou, ik zal heus wel ’s gelogen hebben maar niet tegen vrienden. Maar goed, Nanja en ik hebben geen ruzie gehad.

PETRA

10

Des te beter toch. Ik hou m’n mond maar. Maar het is natuurlijk wel vreemd dat je heel goede vrienden bent en elkaar dan jaren niet ziet. Maar misschien ben ik ouderwets. RUTGER (enthousiast) En nu zien we elkaar wel weer. En misschien gaat deze avond onder andere daar over. Waarom je elkaar ineens niet meer ziet. Waarom je de ene vriend haast elke dag ziet en de andere ineens niet meer. En wat het onderlinge verband is tussen je vrienden. Eh, wat willen jullie drinken? NANJA Ik was ook heel slecht in die tijd. PETRA Hoor je wat Rutger zegt? NANJA Ja, wat het onderlinge verband is tussen je vrienden. RUTGER En ik vroeg wat jullie wilden drinken NANJA Nou, ik begin maar met spa, als je het niet erg vindt. Ja, ik was een slecht mens. Dat weet ik heus wel. Ik had het niet moeten doen. Maar het is alweer 10 jaar geleden, waar hebben we het eigenlijk over. En ik heb eigenlijk geen spijt ook. Ik deed het toen met overtuiging. Ach, geef eigenlijk maar een witte wijn. PETRA Ja, dat zag iedereen, dat was ook het misselijkmakende. Maar laten we het er maar niet meer over hebben. Ik ga even een sigaretje roken. (tegen Rutger) En ga nou even door met tutten anders krijg je het nooit af. (loopt naar de terrasdeur) Hè, ik heb zin in heel veel gezelligheid. (doet deur open en steekt sigaret op, je ziet silhouet) RUTGER Ik merk het. PETRA Geef mij maar een rosé, als je hebt. Op de witte wijn ben ik uitgekeken.

NANJA

11

Ik heb Frans trouwens daarna nooit meer gezien. Hij koos uiteindelijk voor Merel en zijn gezin. Hij koos voor de veiligheid en de traditie. Daar heb ik me bij neergelegd. Ik kon ook niet anders. Het is goed zo, ik wilde hem ook niet meer zien. RUTGER O, dat wist ik niet. Wilde je hem echt niet meer zien? NANJA Nee, aan de ene kant niet en aan de andere kant wel. Aan de ene kant dacht ik, we kunnen toch niet verder en aan de andere kant hield ik wel een zwak voor hem. Nog steeds. Maar ik ben ook heel realistisch. En ik heb ook geen spijt van wat ik gedaan heb. Het ontstond en we lieten het ontstaan. RUTGER Het is de vraag of je het had kunnen voorkomen. NANJA Ja, als je steriel in het leven staat. Ik ben nooit een vrouw van 20 graden onder nul geweest. En als er een hittegolf in je zit kun je die maar beter aanvaarden en zorgen voor de juiste parasol op het juiste moment. En bij mij veroorzaakte Frans die hittegolf. Maar als dan alles voorbij is dan mis je de hitte. En dan vind je het jammer dat je elkaar nooit meer ziet. Dat je nooit meer herinneringen op kan halen, dat je nooit meer in elkaars ogen kan kijken. Dat er niks meer is. Wat dat aangaat is vriendschap blijvender. Wij zien elkaar ook niet veel maar we kunnen wel van elkaar op aan. Als jij mij nodig hebt dan ben ik er meteen. En ik ga er van uit dat jij er ook bent als ik je nodig hebt. En we vertrouwen elkaar. Dat is zo belangrijk. Ik heb nooit willen beleggen en investeren maar door jou heb ik er vertrouwen in gekregen. Je hebt altijd wel veel invloed op mij gehad want door jou ben ik ook bij onze tennisclub DVS gekomen, ik kom er altijd vrolijk vandaan. Waar staan die letters ook weer voor? RUTGER DVS, Door Vriendschap Sterk. NANJA Wat een leuke naam en het is nog waar ook. RUTGER Het is belangrijk dat je vertrouwen in je vrienden hebt en ook als het moeilijk gaat je dat vertrouwen blijft houden. (ding dong)

12

PETRA (doet terrasdeur open) Ik doe wel open. NANJA Hoeveel verwacht je er eigenlijk? RUTGER Nog vijf. NANJA Niet meer? Ben heel erg benieuwd wat voor gezelschap het gaat worden. PETRA (doet open, haast schreeuwend) Hé Frans, we hebben het net over je. Waar is Merel? FRANS (blijft bij deuropening staan) Wat een eer. Om het op de verjaardag van Rutger over mij te hebben. Merel komt er aan. Is even de auto aan het wegzetten. PETRA O, dan laat ik de deur wel even open staan. FRANS En hadden jullie het in goede zin over mij? NANJA (tegen Rutger) Hè, wat vervelend nu. Ik heb helemaal geen zin in Frans. RUTGER En je zei net dat je hem wel weer ’s wilde zien. NANJA Ja maar niet met iedereen erbij. PETRA Nou in goede zin. Hangt er vanaf vanuit welk gezichtspunt je het bekijkt. Je kunt jouw affaire met Nanja als een hoogtepunt zien maar ook als een scheve schaats. Maar laten we het er verder niet over hebben want dat is niet leuk voor Merel. Goh, dus Merel is de auto aan het wegzetten, wat een luxe, dat je gewoon afgezet wordt. Kom binnen. (gaat naar binnen) FRANS Als dat Nanja niet is.

13

NANJA Ik schrik gewoon. Ik wist helemaal niet dat je zou komen. FRANS Ik wist ook niet dat ik zou komen. Was misschien ook wel beter geweest, om niet te komen. (loopt op Rutger af) Gefeliciteerd met je verjaardag jongen. (cynisch) Leuk idee om mensen uit te nodigen die conflict met elkaar hebben. RUTGER Dat was niet de opzet hoor. Maar fijn dat je er bent. NANJA We hebben toch geen conflict? (lacherig) Hadden we maar een conflict want dan hadden we nog wat. Nu hebben we niks. FRANS Ik weet niet of het wel zo’n goed idee is om elkaar onder deze omstandigheden te zien. (geeft cadeau) Het is een dvdbox van Frank Sinatra, net uit. Jij houdt toch van dat soort muziek? RUTGER Ja, vooral de jonge Sinatra was briljant. Nou mooi. Wat krijg ik allemaal dure cadeaus, waar heb ik het aan verdiend. FRANS Je wordt maar een keer 65. (tegen Nanja) Maar dat ik hier jou ook tegen moet komen. NANJA Het is niet mijn idee. PETRA Het wordt vast wel leuk. NANJA Ik heb in elk geval mooie herinneringen aan ons tweetjes. En ik ervaar jou niet als conflict. Of ervaar je mij wel als conflict? Wordt het een avond met mensen die conflict met elkaar gehad hebben? Hebben we een thema? Wat verschaft ons, juist ons, de eer?

14

RUTGER Nee, het gaat om vrienden die elkaar lang niet gezien hebben. En die wel een speciale band met elkaar hebben. Maar dat ga ik straks wel uitleggen. Ik vier mijn verjaardag en ik heb nog een speciale reden om jullie bij elkaar te hebben. FRANS Ik ben benieuwd. Is het de bedoeling dat je zelf wat inschenkt? RUTGER Ja, dat lijkt mij het handigste. Hier staat de drank en daar is het eten. En voel je alsjeblieft thuis. NANJA Nou, ik laat maar over me heen gaan. PETRA Zoals je Frans ook over je heen hebt laten gaan. NANJA Als je op deze manier doorgaat stap ik op. PETRA Is een grapje. Ik mag toch wel een grapje maken. NANJA Ik hou niet van dat soort grapjes. PETRA Sorry, ik bedoel het niet zo. Ik kom soms valser over dan ik ben, daar moet je maar niet op letten. FRANS Ik vond het nogal verwarrend, toen. Terwijl ik er geen spijt van heb. Maar ik vind het nu wel raar om elkaar ineens, onder deze omstandigheden, weer te zien. PETRA Jullie waren tortelduifjes toen. Dat vond iedereen. Heel zoet ook. Terwijl het eigenlijk niet kon. NANJA Moeten we daar nou in het openbaar over praten?

15

PETRA We zijn toch onder elkaar. (Merel komt binnen) MEREL Was vlakbij een plek. (ziet Nanja) Jij hier! NANJA (staat op, overdreven enthousiast) Dag Merel, dat is lang geleden. Goh, wat hebben wij elkaar lang niet gezien. MEREL Nee, en dat had ook zo moeten blijven. Wist jij Frans, dat zij ook zou komen? NANJA We weten van elkaar niet wie er komt. Het is een surprise verjaardag. MEREL Ik vraag het niet aan jou, ik vraag het aan Frans. FRANS Ik zie Nanja ook voor het eerst. MEREL (loopt naar Rutger,) Je hebt wel het een en ander uit te leggen, maar gefeliciteerd in elk geval. (kijkt geringschattend naar Nanja) Het leven is wel over je heen gegaan hè. FRANS Nou, hou je in. NANJA Ach, gif wat je op je tong hebt kun je beter uitspugen dan doorslikken. MEREL (tegen Rutger) Dag schat, ben je nou 65? Jongen toch. (tegen Nanja) Je hebt echt alles eruit gehaald. Als er iemand uitgewoond is dan bij jij het wel. (geringschattend lachje. Omhelst Rutger) FRANS Zullen we anders maar weer gaan.

16

MEREL Waarom? Het bevalt me hier wel. Lijkt me avontuurlijk om uitgewoond te worden. Waar mag ik zitten? Nanja heeft echt geleefd, ik heb thuis gezeten. Ben braaf gebleven. Het echte leven is aan mij voorbij gegaan. RUTGER Je mag overal zitten. En bedankt voor de dvd-box. NANJA Laten we het daar maar op houden hè, dat jij braaf bent gebleven, (lacht) terwijl we allebei een andere waarheid kennen. De échte waarheid. RUTGER Ik heb juist jullie op mijn verjaardag gevraagd omdat ik met jullie een heel speciale band heb. En ik hoop dat jullie onderling ook een speciale band hebben. En dat we vanavond proberen om het accent op de overeenkomsten te leggen in plaats van de verschillen. Dat we, hoe moeilijk ook, elkaar proberen te begrijpen. Deze avond moet een voorbeeld worden hoe mensen met elkaar om kunnen gaan. Hoe je onverwerkte conflicten uit het verleden op kan lossen. Ik wil een volwassen avond. Een avond van vergeving en niet een van verbittering. Een avond van begrip en niet van haat. FRANS Heb je een domineesopleiding gehad? Je klinkt nu wel heel erg soft. Laten we het op een zuipen zetten. MEREL Hou je in. PETRA Waren de wereldleiders maar zo soft, dan was er veel meer vrede en welvaart. Wij hebben de neiging om het conflict te koesteren. Dat merk je ook aan Nanja en Merel. Het is al meer dan tien jaar geleden en toch meteen weer elkaar vernederen en uitschelden. NANJA Hoe kom je erbij dat ik Merel verneder. Zij is nog steeds kwaad op mij en dat kan ik me heel goed voorstellen. Ik zou het in haar geval ook zijn. Maar ik ben wie ik ben en ik grijp mijn kansen. Zou jij ook eens meer moeten doen. Maar ik ben niet iemand die in het verleden blijft hangen. Ik ben toekomstgericht, altijd geweest ook. Toen hij op de markt kwam heb ik meteen een Ipad gekocht en ik zit elke dag op facebook. Ik mag dan 61 zijn maar ik voel me enorm verbonden met deze tijd. En ik haat ruzies want ik vind het verspilde tijd en verspilde energie. Ik ben oplossingsgericht.

17

MEREL Ben ik dat niet dan? NANJA Soms heb ik inderdaad het idee van niet. Dat je in het verleden blijft hangen en de conflicten blijft koesteren. MEREL Niet koesteren maar ook niet verdoezelen. Een slecht mens wordt na een paar jaar niet ineens een goed mens alleen omdat het een paar jaar later is. Begrijp je? En ik hou helemaal niet van deze tijd. Ik vind tegenwoordig alles even plat en goedkoop. Ik kijk haast helemaal geen televisie meer. Het is allemaal seks en sensatie. En internet bevordert de eenzaamheid. Ik heb te doen met de jeugd van tegenwoordig die de hele dag maar naar dat scherm zit te turen. Van een echt en wezenlijk contact is helemaal geen spraken. Het is zo oppervlakkig allemaal. Maar ik kan me wel voorstellen dat jij daar helemaal in gelooft. FRANS Ik vind De Wereld Draait Door altijd wel leuk en naar Pauw & Witteman kijken we toch ook wel vaak. Laten we het positief houden. Rutger is jarig en hij bepaalt vandaag de spelregels. Leuk in elk geval om jullie weer ‘s te zien en Nanja hoort daar ook bij. MEREL Ja, ik merk het. FRANS Wat merk je? MEREL Dat je het leuk vind om haar weer te zien. Zo’n soepel stuk soppend mensenvlees. NANJA (staat op) Dit neem je terug! Ik laat me niet een stuk soppend mensenvlees noemen. PETRA Soepel mensenvlees. FRANS Merel, hou je alsjeblieft in.

18

PETRA Nou, zo erg is dat toch niet. Soepel stuk soppend mensenvlees, ik kan me d’r wel wat bij voorstellen. Ik vind het wel positief. RUTGER Even dimmen. Het is mijn verjaardag en ik wil niet dat jullie elkaar beledigen. NANJA (kwaad voor zichzelf) Soepel stuk soppend mensenvlees, ik ben geen soepel soppend mensenvlees. RUTGER (tegen zaal) Gaat wel goed hè. Laat ze elkaar maar lekker beledigen. Straks ga ik zeggen waarom we bij elkaar zijn. Daar zie ik wel tegenop omdat het als een bom in zal slaan. MEREL Ben je dan taai stuk mensenvlees? (staat op, loopt naar de tafel en schenkt zichzelf in) NANJA Ik ben geen mensenvlees. FRANS Je bent wél mensenvlees maar je vindt het niet leuk dat je alleen als vlees gezien wordt terwijl je ook nog een hoofd met inhoud hebt. En wat voor hoofd. Echt een hoofd waar je U tegen zegt. NANJA Ik vind het walgelijk wat jullie doen. MEREL Ik bedoelde het niet zo. Frans maakt het nog veel erger. Ik bedoelde het niet negatief maar gezellig. Een gezellig hompje vlees waar Frans opgewonden van raakte en, zo lijkt het, nog steeds opgewonden van raakt. Maar als het negatief overkomt dan spijt me dat oprecht. NANJA Het was voor Frans de leukste tijd van zijn leven. PETRA (ding dong) O, god, ik schrik. Terwijl ik die ding dong hier kan dromen schrik ik toch ineens. Wie doet er open? Tot nu toe heb ik het gedaan maar ik ben geen deurslet.

19

RUTGER Ik doe zelf wel open. PETRA (kwaad) Nee, jij niet, jij moet nog dingen doen. RUTGER Ik ben klaar. (ding dong) PETRA Jezus, waarom doet er nou niemand open. NANJA Ik voel me niet zo lekker. Ik kan er niet tegen om aangevallen te worden. Ik kan niet tegen leugens. Als ik nou echt een soppend stuk vlees was kon ik me daar bij neerleggen. Maar ik ben het niet. MEREL Terwijl je het ene compliment na het andere krijgt, wat zeur je nou toch. Ik wil wel open doen. (loopt naar deur) Ben ik maar de deurslet. PETRA Als je één keer opendoet ben je nog geen deurslet maar een simpele deuropener. FRANS (tegen Nanja) Ik heb wel zin in een deurslet, een lekkere echte. Ik heb wel zin in een mals stuk soppend mensenvlees. Er komen steeds meer herinneringen boven. MEREL (doet deur open) Ach, wat leuk, Anke. Om jou weer ’s te zien. Heb je iets aan je wang? ANKE (lijzig) Nee, wat dan? MEREL Je wang hangt zo. ANKE Maar dat is normaal, ik heb wat hangwangen.

20

MEREL Ja, ik zie nu dat je aan de andere kant ook een hangwang hebt. Wat bijzonder. Kom binnen schatje. Sinds wanneer heb je hangwangen? ANKE Dat weet ik niet. Het is niet zo dat je wakker wordt en ineens hangwangen hebt. (gaat naar binnen) Wat leuk om jullie te zien. Dag Rutger, nou gefeliciteerd hoor. (gekus) Ik heb een heel vreemd cadeau maar je mag het ruilen. (geeft groot cadeau, Rutger pakt uit) PETRA Wat kus je raar. ANKE Hoezo? PETRA Je kust in de lucht, je kust niet echt. ANKE Zo kust iedereen. Ga je me nou verder de hele avond aanvallen? RUTGER Wat is het? Toch niet een friteuse? ANKE Ja, dat is het wel maar een heel bijzondere. Er hoeft maar 1 lepeltje olie in en dan kun je alles frituren. Geen vier liter, geen drie liter, zelfs geen één liter maar een theelepeltje. Echt iets voor een man alleen. Het is heel milieuvriendelijke en je hebt weinig co2 uitstoot. FRANS Bij een friteuse heb je toch geen co2 uitstoot? ANKE Nee? O, dat is dan nog mooier. Ik dacht dat je weinig co2 uitstoot had maar je hebt dus helemaal geen co2 uitstoot. Daar moeten we met zijn allen naar toe. Helemaal geen co2 uitstoot. Wat vind je er van?

21

RUTGER Ik heb er over gehoord. Het resultaat schijnt verschrikkelijk te zijn. Sorry, dat ik zo eerlijk ben. Het is natuurlijk ook belachelijk één theelepeltje olie. ANKE Nou je bent wel heel eerlijk. RUTGER Ja, sorry. Maar het ziet er toch ook monsterlijk uit. Ik hoop niet dat ik je kwets maar dit is echt een verschrikkelijk cadeau. PETRA Nou, dat moet je niet zeggen, dat is niet leuk voor Anke. Ze heeft het met de beste bedoelingen gekocht. En Anke kan daar helemaal niet tegen. ANKE Ik ben niks, ik kan niks en ik doe niks. Wat een stom rund ben ik hè, om zo’n belachelijke friteuse te kopen. Ik neem hem wel weer mee terug. In de winkel waren ze er heel enthousiast over. Mijn hele leven lang doe ik alles fout. Ik heb mijn kinderen slecht opgevoed, ik heb mijn huwelijk verpest, ik heb mijn vrienden verwaarloosd. Wat een volslagen stom kutwijf ben ik toch. Zelfs zelfmoord plegen kan ik niet. MEREL Heb je dan wel ’s een poging gedaan? Toch niet? ANKE Nee, want ik weet bij voorbaat dat dat gaat mislukken. MEREL Nou niet zo somber. PETRA Wees blij dat het zou mislukken. ANKE Als ik me op zou hangen breekt het touw en als ik me voor de trein werp stopt de trein vlak voor mij en lig ik daar voor lul. En iedereen in de trein lachen. Zou zo gênant zijn dat je meteen opnieuw zelfmoord wilt plegen. Waarom mislukt bij de een alles en bij de ander niet. Moet je Rutger zien stralen.

22

RUTGER Ik ben me er niet van bewust. En ik vind het vervelend dat je zo somber bent. En dat je denkt dat je niks goed doet. PETRA Wees blij dat Rutger vrolijk over komt. Hij is wel door zijn vrouw verlaten hoor, zo makkelijk heeft hij het niet. ANKE Maar hij lijdt daar niet onder.. PETRA Dat moet je niet zeggen. Ik ken hem door en door en ik zie dat hij niet lekker in zijn vel zit. De harmonie die hij vanavond zoekt zit duidelijk niet in hemzelf. RUTGER Nou, je hoort het. PETRA En dat ze in de winkel enthousiast zijn over je friteuse kan ik me wel voorstellen, ze willen die dingen kwijt. Zoals ze de beertenders ook kwijt willen, ook zo’n mislukt product. RUTGER Ik heb er ook nog een gehad, ik vond het wel handig. Eigenlijk een koelkastje waar je een vat instopt. PETRA En nu verkopen ze de vaten los en zet je het gewoon in de koelkast. Veel handiger. ANKE Ik heb de miskoop aan mijn kont hangen. Ik tuin overal in. Ik ben de complete mislukking. (ding dong) RUTGER Ga zitten. (loopt naar de deur) ANKE Is het eigenlijk gezellig hier? Ik voel zo’n spanning.

23

RUTGER (doet open) Ach, Connie en Henk, wat fijn dat jullie gekomen zijn. HENK Het was nog heel moeilijk om me vrij te maken. RUTGER Anke is er ook. HENK Wie is er ook? RUTGER Anke je ex. (cynisch) Weet je wel, waar je drie kinderen bij hebt. HENK O, wat leuk. Zie ik de moeder van mijn kinderen weer ‘s. CONNIE We hebben elkaar wel een half jaar niet gezien. RUTGER De anderen zullen jullie wel nog langer niet gezien hebben. HENK Ben benieuwd. CONNIE Ik heb zo’n leuke dag gehad. En ik heb nu ook zin in een leuke avond. HENK In een heel leuke avond. RUTGER Ik leg straks wel uit waarom we bij elkaar zijn want het is niet alleen dat ik 65 ben maar ik wilde nog iets speciaals doen en iets speciaals tegen jullie zeggen. (komen binnen)

24

ANKE Ik hoor de stem van Henk. Wat leuk. Zijn we toch al 15 jaar uit elkaar en nog steeds herken ik zijn stem. HENK We zijn 16 jaar uit elkaar schat. (Henk en Connie kussen het gezelschap snel) ANKE Hij noemt me nog steeds schat. NANJA Wees blij. Frans noemt mij een deurslet. FRANS Zo noem je jezelf. ANKE Ik heb wel altijd met Henk dat ik misselijk van zijn stem word. HENK (geeft cadeaubon) We wisten niet wat we je zouden geven maar hier kun je altijd mee uit de voeten. ANKE En dat is niet persoonlijk bedoelt, Henk, maar ik heb dat heel sterk met jouw stem. RUTGER (maakt bon open) O, wat fijn, een treinreisbon. Maar wat veel 200 euro. Wat geven jullie allemaal grote cadeaus. Tsjongejonge, waar heb ik het aan verdiend. HENK Wat heb je met mijn stem? ANKE Dat ik misselijk word. Ik weet het me nog wel te herinneren, ’s ochtends, als ik wakker werd en jij begon tegen me te praten, ik werd meteen misselijk. Ik ben overgevoelig voor stemmen. Ik heb het niet alleen bij Henk maar ook bij anderen. Bij mooie stemmen smelt ik weg en bij dreunende stemmen kots ik de hele wereld onder.

25

PETRA Wil je het niet teveel over kotsen hebben want dan krijg ik zelf ook de neiging. CONNIE Dan is het wel weer een pluspunt dat Henk bij je weg gegaan is. RUTGER Henk, Connie en Anke, ik heb jullie gevraagd omdat ik jullie alledrie hoog heb zitten. Zoals ik alle aanwezigen hoog heb zitten. En ik hoop dat we een avond vol harmonie kunnen krijgen. PETRA We zijn aardig op weg. ANKE Ik vind het alleen moeilijk om tegen Henk te praten maar dat hoeft ook niet, neem ik aan. Ik vind het nu al een zware avond. Ik geef Rutger de miskoop van het jaar, ik word geconfronteerd met de vader van mijn kinderen en ik ben misselijk van hier tot Geertruidenberg. En ik voel dat er iets ergs gaat gebeuren. En het treft ons allemaal. God wat is het soms toch vervelend om een medium te zijn. Let maar niet op mij. CONNIE Zei je nou dat je misselijk was van hier tot Geertruidenberg? ANKE Ja. CONNIE Geertruidenberg, daar heb ik nog ’s een keer bloemen gekocht maar ik weet niet meer voor wie. Wie woonde daar ook weer, Henk. Was het niet oom Ferdinand, die een verhouding had met een striptease danseres uit Antwerpen. Waar hij een hele avond mee is wezen stappen en toen met een zware voedselvergiftiging in haar bed wakker werd. Meteen naar het ziekenhuis en een dag later terug naar Geertruidenberg. Het hele dorp sprak erover. Hij is nog een week behoorlijk ziek geweest. En ik kwam hem toen, namens mijn moeder, zijn zuster, opzoeken. Mijn moeder kon zelf niet want ze had straatvrees. Maar dat was in elk geval in Geertruidenberg. Nouja, sorry dat ik het zeg want het slaat echt nergens op. HENK Nee, het valt een beetje buiten het kader. PETRA Ik vind het wel interessant. Hoe lang had je moeder al straatvrees?

26

CONNIE Vanaf mijn geboorte, ik kende haar niet anders. ANKE Henk denkt dat moet je allemaal niet vertellen. HENK Nee, dat denk ik helemaal niet. ANKE (tegen Henk) Je ziet er goed uit. CONNIE (cynisch) Henk voelt dat je dat meent. Zal hem goed doen. HENK (tegen Anke) Jij ziet wat bleekjes. ANKE Ik voel me ook bleekjes. RUTGER We zijn nog niet compleet want ik verwacht Harm nog maar ik kan wel al vast uit gaan leggen wat de bedoeling is van deze bijeenkomst. PETRA Harm komt niet. En waarom niet ga ik nu niet zeggen. Maar het is wel een feit. RUTGER Hij heeft niet gebeld. PETRA Ik leg het je straks wel uit. Zeg maar eerst wat de bedoeling is. Het lijkt me trouwens duidelijk wat de bedoeling is; jij bent jarig. Of zeg ik nou teveel? RUTGER Er is meer.

27

CONNIE O, leuk. Dat spreekt mij wel aan. Ik heb ook altijd het idee dat er meer is. Er is meer in het leven dan we weten. Dat maakt het leven ook zo leuk. Steeds weer nieuwe verrassingen. ANKE Maar de verrassing die gaat komen is niet zo leuk. (maakt een gebaar met haar hand) Ik voel onheil. Ik wil eigenlijk weg. PETRA Het medium voelt onheil. RUTGER Zal ik uitleggen waarom we hier zijn? FRANS Graag want ik wil het niet te laat maken. RUTGER Het thema is vieren. MEREL Wat heerlijk dat we een thema hebben. Ik ben gek op thema’s. Ik vind het ook altijd zo leuk om naar een themafeest te gaan en je te verkleden als Griekse god ofzo. Frans houdt daar niet van. NANJA Toch wel? Jij houdt toch ook wel van verkleedpartijen. FRANS Niet echt. NANJA Ik weet me nog wel te herinneren dat je je een keer als leernicht verkleed hebt. Ik moest zo lachen. FRANS Dat kan ik me niet herinneren. NANJA Van achteren was je gewoon open. Zo absurd, hoe kom je erop.

28

MEREL Dat moet je straks maar ’s uitleggen. RUTGER We zijn allen wat op leeftijd, de een meer dan de ander en het gevaar van mensen op leeftijd is dat het negativisme de overhand gaat nemen. Dat komt niet alleen door de mensen zelf maar ook door de buitenwereld. Elke dag lees je in de krant en zie je op de televisie hoe slecht het gaat met de wereld en vooral hoe slecht het gaat met Europa. Het welvarende Europa dreigt aan de bedelstaf te geraken. En de pensioenen, waar we zo hard voor gewerkt hebben, dreigen maar ten dele uitgekeerd te worden. Daarbij komt dat we geneigd zijn om negatief naar het verleden te kijken. En met de wil om positief in het heden te staan en vol vertrouwen en opgewekt de toekomst tegemoet te zien lijkt het me leuk om te horen wat we zouden willen vieren. Als je terugkijkt op je leven, wat zou je dan willen vieren? Waar ben je trots op, wat vind je prettig dat er gebeurd is? En ik ben er van overtuigd als we ons concentreren op het positieve we tegenslagen makkelijker aankunnen. En we leven in een tijd waarin een tegenslag in één klap je hele leven zou kunnen verwoesten. We moeten er alles aan doen om stevig in onze schoenen te staan. PETRA O, wat klinkt dat positief! Wat leuk is dit. Zie je nou Anke dat het allemaal heel positief is? ANKE Ik hoop het. Ik hoop het zo. Maar ik weet wel beter. Ik zie donkere wolken. CONNIE Wordt het een spel? HENK We zien wel. MEREL Ik weet nog niet precies wat de bedoeling is. PETRA Nou, ik zie in elk geval geen donkere wolken. En ik ken Rutger als de beste. En dit is ook weer echt Rutger. Hij is jarig maar dat is niet voldoende, hij wil er nog wat meer uit gaan halen. Hij wil zijn positivisme op de anderen overdragen. RUTGER Laten we gewoon beginnen dan wordt het vanzelf wel duidelijk. (tegen Anke) Wat zou jij willen vieren?

29

ANKE Terwijl ik donkere wolken zie zou ik willen vieren dat…. Dat mijn kinderen goed terecht gekomen zijn en dat ik 15 jaar geleden ben gaan scheiden. Terwijl ik Henk op handen draag, nog steeds, vind ik dat een van mijn beste beslissingen. Ik kreeg mijn vrijheid terug. HENK Het was anders mijn beslissing. ANKE Ik laat je in die waan. Ik ken jouw neiging om uit te lokken en de waarheid te verdraaien. Ik vond het moeilijk maar tegelijkertijd ook een feest. We hielden van elkaar maar we liepen vast. En ik heb daarna nooit meer een andere man ontmoet. Wel ontmoet maar niet zodanig dat ik zin had om daar een relatie mee te beginnen. En ik zou ook wel willen vieren dat we nog steeds goed met elkaar omgaan, hè Henk. Af en toe een stribbeling maar verder is het koek en ei. NANJA Ik wou dat ik dat kon. Dat ik met Frans en Merel in harmonie zou kunnen leven. MEREL Nee, dat kan niet, daarvoor heb ik teveel pijn geleden. Daarvoor ben jij te ver gegaan. NANJA En Frans niet? MEREL Ja Frans ook. Ik heb hem ook het huis uit gezet. Toen kon hij naar jou toe gaan maar hij wilde terug naar zijn vertrouwde basis. Maar jij hebt mij wel zwaar verwond. Ik kan er nu over praten en ik kan je aankijken maar van vergeven is nog geen sprake. RUTGER Ik wil een avond waar we sterker uit tevoorschijn komen. Een avond vol inzicht en eventuele nieuwe perspectieven. En kijken hoe groot ons incasseringsvermogen is. Ik ben benieuwd of dat gaat lukken. PETRA Wat een vreemde bijeenkomst. Ik weet niet of ik dat wel zo leuk ga vinden. Ik ben hier voor een vriendschappelijke avond en niet om aan een wedstrijd mee te doen. En ik zit ook niet te wachten op al die oude conflicten.

30

RUTGER Het is geen wedstrijd en gaat erom dat we er een positief gevoel aan overhouden. Sterk van worden. Zo sterk als we met zijn allen waren in Aix en Provence. ANKE Ik wou dat ik het niet voelde maar ik voel het wel, onheil. MEREL Ja, dat was een fantastische tijd, dat is zo. En we waren er allemaal bij alleen Gerben is er niet meer. CONNIE Ik was er ook niet bij want Henk was nog getrouwd met Anke. ANKE Ja, wat waren we gelukkig. MEREL En wat hadden we een plannen, het idealisme spatte er van af. Wat geloofden we in een betere maatschappij. (tegen Rutger) En toen kwam jouw idee ook van Rutger Investment. Dat je je geld beter goed kon beleggen dan sparen op een bank. ANKE Hadden we dat geluk maar vast kunnen houden. PETRA Nou, zullen we nou weer vooruitkijken? Wie heeft er eigenlijk hier een facebookpagina? (stilte) Nou, ben ik blijkbaar de enige. CONNIE Het is jammer dat ik jullie toen nog niet kende. RUTGER Zullen we doorgaan met de positieve herinneringen? Of zullen we even pauzeren? FRANS Ja, laten we dat doen. Ik heb zin om me vol te gieten. PETRA Even een sigaretje roken.

31

ANKE O, ik ga mee. RUTGER (tegen zaal) Het is nu voor u pauze. Straks, na de pauze wordt het vuurwerk.

Pauze

32

2e bedrijf (vrienden staan, zitten, drinken en eten) FRANS Maar zo zie je hoe moeilijk het is om hoogtepunten boven te halen. Terwijl je de dieptepunten zo kan vertellen. ANKE Dit heeft iets geforceerds. Wat mij betreft heeft het een tegenovergesteld effect. We moeten een gebeurtenis uit het verleden willen vieren. Maar als ik geforceerd, onder dwang, naar een vrolijk moment moet zoeken word ik daar persoonlijk depressief van. Maar wie ben ik? De koningin van de mislukking. RUTGER Hoezo wordt je depressief? ANKE Ik kan niet tegen dwang, ik hou niet van geforceerde vrolijkheid. Die geforceerde vrolijkheid die je dagelijks op de televisie ziet. Die geforceerde vrolijkheid die je bij de feestdagen hebt. Ik wil zelf bepalen wanneer ik vrolijk en optimistisch ben. PETRA Daar heeft Anke wel een punt. RUTGER Je moet het niet als geforceerd ervaren. We halen met zijn allen leuke herinneringen op, meer is het niet. Heel luchtig. Probeer er open in te stappen. Moet ook niet te lang duren. CONNIE Ik vind het een beetje kinderachtig. Wat vind jij Henk? HENK We kunnen het even aanzien.

33

CONNIE Henk is de man van het uitstel. Even aanzien. Altijd weer ‘even aanzien’. Is niet erg hoor maar wel een feit. Toen we vorig jaar in Rome een hotel hadden met kakkerlakken, lekkend dak en onbeschofte bediening (tegen Henk) Of mag ik dat niet zeggen? HENK Van mij mag je alles zeggen. Ik ben wel wat gewend. CONNIE Zei Henk ‘laten we het even aanzien.’ Terwijl we meteen weg hadden moeten gaan. Zoals nu eigenlijk ook. HENK Dat zou onbeleefd geweest zijn. Je moet niet weglopen voor eventuele problemen. CONNIE We werden gewoon uitgescholden. En we moesten in het hotel eten en wat kregen we voor eten. Bedorven vis. En dat proefden we niet omdat er zo’n sterke Italiaanse tomatensaus overheen gekieperd was. We zijn een paar dagen ziek geweest. HENK En wat heeft dat met de verjaardag van Rutger te maken? CONNIE Dat je alles altijd even wil aanzien. Mij waarschijnlijk ook. Al 15 jaar wil je me even aanzien. Hè schat, is niet erg hoor. Ik plaag maar wat. HENK Zullen we doorgaan. CONNIE Ik vind het best, ik maak geen bezwaar. Ik pas me aan. Zoals ik heel mijn leven me altijd aangepast heb. NANJA Ja, wat dat aangaat verschillen wij wel. Ik heb me nooit aangepast. MEREL Maar wel een leven verwoest door met Frans het bed in te duiken.

34

NANJA Als je op zo’n agressieve toon mij benadert dan kunnen we beter stoppen. RUTGER Waarom zit het je nog steeds zo dwars? MEREL Omdat alles zo volkomen achterbaks gebeurde, daarom. En als ik met iemand kap dan kap ik ook definitief. En ik probeer me vanavond mild op te stellen maar het lukt me gewoon niet. Zoals Anke nog met Henk omgaat dat zou ik niet kunnen verkroppen. Er gaan teveel dingen door elkaar lopen, het leven wordt op die manier zo smerig, zo onoverzichtelijk. Ik hou van helderheid. Ik hou van eerlijke mensen en niet van mensen die de boel bedriegen. ANKE Bij mij was het anders want Connie kwam niet in het leven van Henk tijdens ons huwelijk, zoals Nanja tijdens het huwelijk van Merel en Frans binnendrong, maar Connie kwam na ons huwelijk. Toen Henk en ik uitgespeeld waren, toen Henk niks meer in mij zag. MEREL Ja maar toch… Als je uit elkaar bent moet je ook uit elkaar blijven. Ik word misselijk van al die mensen die maar begrip opbrengen voor huichelachtig gedrag. NANJA Maar Frans was dan toch ook huichelachtig? MEREL Natuurlijk. Het is daarna ook niet meer geweest wat het was. Ik ben sindsdien voortdurend op mijn hoede, dat weet Frans ook. FRANS Ik weet niet of deze discussie zin heeft. Je moet ook kunnen vergeven en de draad weer oppakken. MEREL Ik kan niet vergeven. En ik hoef me op mijn leeftijd niet meer aan te passen. Ik kan het niet en ik wil het niet. PETRA O, wat word ik moe van jullie. Laten we toch naar de toekomst kijken. We zitten allemaal min of meer in de laatste fase van ons leven, laten we genieten. Wat heeft het voor zin om je haat te koesteren. Geniet van de jaren die je nog hebt. Ik word hier zo somber van. Wees blij

35

dat we gezond zijn, dat we welvarend zijn, dat we een huis hebben en jullie gezonde kinderen. Hou toch op met dat zelfbeklag. MEREL Jij hebt makkelijk praten omdat je heel lichtvoetig bent. Jij wilt geen problemen zien en je ziet ze daarom ook niet. Jij zoekt niet naar diepte, met alle respect. RUTGER Zullen we doorgaan? HENK Ja want anders eindigt deze avond wel erg in mineur. CONNIE Ik begrijp Merel wel maar ik zou haar toch willen vragen om proberen te vergeven. Het leven kan zoveel mooier zijn als je haat omzet in vergeving. MEREL Ik kan het niet. Maar jullie kunnen doorgaan, ga alsjeblieft door maar ik hou me dan afzijdig. En ik verlang naar huis. HENK (schoorvoetend) Ik kan wel iets opnoemen wat ik zou willen vieren. RUTGER Nou, ga je gang. Misschien moet je daar gaan staan, op die kleine verhoging. PETRA Sorry dat ik het nu onderbreek. Ik vind alles best, leef met iedereen mee, ik begin het ook zelfs leuk te vinden maar ik wil toch even kwijt wat ik vanmorgen gehoord heb. Mag ik? Over Harm. RUTGER Je komt wel altijd op het meest ongelegen moment met je problemen. PETRA Nou, ik ben niet het probleem, Harm is het probleem. RUTGER Ik ben benieuwd.

36

CONNIE Je kijkt nu alsof je iets heel belangrijks gaat vertellen. PETRA Ik wil de avond niet verpesten maar ik functioneer gewoon niet als ik het niet zeg. Ik kán gewoon niks verbergen. Daarom ben ik ook eerder gekomen om het persoonlijk tegen Rutger te zeggen maar daar is het tot nu toe niet van gekomen. En ik dacht dat ik het wel kon verdringen maar dat blijkt moeilijker dan ik dacht. Ik ben toch teveel een open boek. Dus wilde ik toch maar zeggen wat er aan de hand is. NANJA Nou, ik ben nou wel hééél erg benieuwd wat er aan de hand is. PETRA Ik wil het ook wel niet zeggen. Als jullie in meerderheid willen dat ik het niet zeg dan zeg ik het toch niet. We leven in een democratie. Alleen weet ik niet of ik dan nog wel kan blijven. Want ik zit dan aan de ene kant met het brok nieuws wat bij mij innerlijk gaat smeulen en aan de andere kant ben ik door jullie afgewezen. CONNIE Natuurlijk ben je niet afgewezen. Je moet je niet als een dramaqueen gaan opstellen. PETRA Als je weet wat ik weet zul je me niet zo gauw het stempel van dramaqueen opspelden. MEREL Wat is in godsnaam een dramaqueen? ANKE Ik ben zo verschrikkelijk misselijk. PETRA Dat dus, die dus. CONNIE Hou op over je misselijkheid, als je dat vaak genoeg zegt, word ik het ook. RUTGER Zeg het maar. Er is niemand dood maar het is erger.

37

PETRA Harm zou vanavond komen maar hij komt niet. Het is voor hem onmogelijk om te komen. HENK Harm Verkerk? PETRA Yessss. O, o, o, ik voel me ook een verraadster. RUTGER Voer de spanning nou niet zo op. Zeg het. ANKE Harm is niet mijn type maar dat doet er nou niet toe. PETRA Harm zit in de gevangenis. (Merel lacht) Waarom lach je? MEREL Dat jij de gevangenis erger vindt dan dood. Uit de gevangenis kun je nog vrij komen maar uit de dood niet meer. FRANS Waarvoor zit hij in de gevangenis? PETRA Voor winkeldiefstal. RUTGER Daar krijg je toch geen gevangenisstraf voor? PETRA Wel als je heel veel steelt. Hij was er al ’s voor opgepakt en nu moet hij dus brommen. ANKE Brommen? PETRA Ja, zitten. Ik vind het zo erg. Hij heeft het nog tegen niemand gezegd maar ik mocht het vanavond wel tegen jullie zeggen. Hij zit er zelf ook heel erg mee. Hij schaamt zich verschrikkelijk.

38

RUTGER Wat heeft hij dan gestolen? ANKE Dat had ik nou nooit van hem verwacht. Wat mensonterend. PETRA Hij heeft porseleinen kippen gestolen uit grote warenhuizen over de hele wereld. Je kent toch wel die kippen die bij hem in de vensterbank staan? CONNIE Ja. PETRA Allemaal gestolen. De kippen kregen voor hem pas waarde als het gestolen kippen waren. En hij had een reden maar die reden ben ik vergeten. Al zijn kippen zijn nu in beslag genomen. CONNIE Wat een idioot verhaal zeg. Hij heeft toch geld genoeg? Waarom doet iemand zoiets? NANJA Ik sta met mijn oren te klapperen. HENK Ik kan me voorstellen dat je boeken steelt, god, dat heb ik ook wel ’s gedaan in mijn studententijd, maar kippen. PETRA Nou, weet je wat een mooie porseleinen kip kost? 200 euro. En dan heb je nog maar een heel klein kipje. Hij schijnt als kind een porseleinen kip gehad te hebben, daar was hij erg gesteld op en die is ooit gestolen. Daar kwam ook later zijn neiging vandaan om kippen te stelen. Eigenlijk terug te stelen. Oorlog van de rechtvaardigheid. FRANS Wel psychologie van de koude grond. RUTGER Dat ik dat allemaal niet wist. Hoe lang moet hij zitten?

39

PETRA Hij zit net. Ik dacht 2 maanden. Ja, erg dat iemand zo af kan zakken. Hij kon ook een werkstraf krijgen maar hij wilde zitten. Hij wilde het ondergaan. RUTGER Dan is het ook minder erg. CONNIE (tegen Henk) Maar jij hebt dus wel ’s boeken gestolen. Mooi is dat. Waarom heb je dat nooit tegen me gezegd? HENK Omdat het voor jouw tijd was. ANKE O, het was zeker in mijn tijd. Ik zal wel de oorzaak geweest zijn. Zoals ik van alles de oorzaak ben. Ik ben niet alleen misselijk maar ik voel me ook schuldig. Terwijl ik geen reden heb om me schuldig te voelen. HENK En iedereen heeft wel ’s wat uit een winkel gestolen. Het is nou niet een bekentenis die je perse moet vertellen. Ik denk dat alle aanwezigen wel ’s een boek gestolen hebben. PETRA Dat geloof ik helemaal niet. Ik heb in elk geval nog nooit wat gestolen. CONNIE Nee, ik ook niet. Jij Merel? MEREL Ik heb wel ’s uit een tijdschriftenwinkel een roddelblad gestolen. Eigenlijk niet gestolen maar niet afgerekend. Ik schaamde me om dat blad te kopen dus ik stopte het onder andere bladen. CONNIE Waarom wilde je het dan hebben? MEREL Er stond een stuk in over Marco Bosato, dat hij nog niet de ware gevonden had en ik was een beetje verliefd op hem en wilde alles over hem weten.

40

PETRA En wist Frans dat. MEREL Waarom zou het dat moeten weten? PETRA Dat je verliefd op een ander was en niet op hem. CONNIE Dat vind ik nou echt iets heel anders. Maar dat blad heb je dus gestolen. MEREL Meegenomen zonder te betalen. HENK Dat is toch hetzelfde. MEREL Nee, want ik had het onder een krant gestopt en de andere artikelen had ik wel afgerekend. HENK Het blijft stelen. NANJA Het ligt wat subtieler. CONNIE Wat vind jij Frans, je bent zo stil. FRANS Ik begrijp het niet van Harm. Ik kan me voorstellen dat je als jongen iets uit een winkel steelt, hoewel ik dat zelf nooit gedaan heb, maar als ouwe man. En dan porseleinen kipjes. Is hij aan het dementeren, heeft hij alzheimer? MEREL Wil je daar niet mee spotten? FRANS Ik spot niet ik hou rekening met de mogelijkheid. Serieus. Zoals ik elke dag rekening met de mogelijkheid hou. Het kan ons elke dag elk moment overkomen.

41

CONNIE Ja, dat is zo. Ik heb het ook haast elke dag dat ik denk, ik heb toch geen alzheimer? Ik heb ook momenten dat ik ineens niks meer weet. Ook niet de code van mijn pinpas. En daarna weet ik ineens weer alles. PETRA Ik vind het zo erg, zo zielig ook. RUTGER We moeten het niet belangrijker maken dan het is. NANJA Maar het is toch niet niks als je in de gevangenis zit. Ik heb er bijvoorbeeld nog nooit gezeten. RUTGER Misschien is hij wel ten onrechte veroordeeld. Zijn passie was porseleinen kippen, ik vind het leuk als iemand een passie heeft. En wie heeft er nou een legbatterij porseleinen kippen? Niemand toch? ANKE Ik vind dat je daar te makkelijk over praat. Harm is gewoon een dief, of het nou kippen zijn of auto’s, laten we daar eerlijk over zijn. En hij zit in de gevangenis, dat doen ze ook niet zomaar. En als ik het nog scherper zeg dan zeg ik het zo: we hebben in onze vriendenkring iemand die nauwe kontakten heeft met de onderwereld. En wie zit daar op te wachten? Ik niet in elk geval. Het begint met Frans en het eindigt met Holleeder. Zou het door mij gekomen zijn dat hij op het slechte pad gegaan is. Ik heb hem een keer afgewezen. CONNIE Ik denk dat je daar wel makkelijk over heen komt als je door jou afgewezen wordt. PETRA O, had ik het maar niet gezegd. Ik zal ook niet degene zijn die problemen veroorzaakt. ANKE Ik veroorzaak meer problemen dan jij.

42

CONNIE O, krijgen we een wedstrijd wie het meest problemen veroorzaakt. RUTGER Maar zullen we het hoofdstuk Harm afsluiten en ons concentreren op mijn invulling van deze bijzondere avond. HENK Ik wil het eigenlijk niet te laat maken. RUTGER Blijf nou nog even, ik heb straks nog iets te vertellen. PETRA Ik weet niet of ik dit wel zo leuk vind. MEREL Ik ga in elk geval niet door. Zullen we naar huis gaan Frans? FRANS Nog even, de avond moet positief eindigen, daar ben ik ook wel voor. RUTGER Stel dat je morgen dood gaat, is niet te hopen maar stel, wat zou je dan als hoogtepunt in je leven ervaren. Wat zou je willen vieren? NANJA Maar ik wil niet gaan zweven, ik wil wel met beide benen op de grond blijven staan. Mag dat? RUTGER Dat mag maar als we allemaal met beide benen op de grond blijven staan kunnen we nooit dichter bij elkaar komen. Je kunt je ook afvragen of je wel met beide benen op de grond staat of dat je denkt dat je met beide benen op de grond staat maar in wezen heel koppig en egocentrisch bent. NANJA Nou, dat is een flinke aanval. Ik begrijp niet waarom je mij juist aanvalt. Misschien ben je wel jaloers dat ik een verhouding met Frans gehad heb en jij niet.

43

FRANS Wat kun jij toch doorslaan Nanja. MEREL Je bent niet goed bezig, niemand is goed bezig. NANJA Ben jij dan wel goed bezig? Ik vind dit een belachelijke bijeenkomst en ik ben niet van plan me hier af te laten slachten. RUTGER Dat gebeurt ook helemaal niet. PETRA Mag ik nou namens Rutger wat zeggen? Laten we van deze avond een historische avond maken ter eren van Rutger. Hij is nu 65 en hij heeft altijd fantastische ideeën en, haast nog belangrijker, hij is zeer positief ingesteld. In confrontatie met Rutger word je altijd vrolijk. En het is zijn feest en we moeten ons gedragen volgens zijn opvattingen en inzichten. Cijfer jezelf maar weg. Is helemaal niet erg voor een keer. NANJA Ik hou mijn mond wel. CONNIE Weet je dat ik het helemaal niet zo makkelijk vind om hoogtepunten uit mijn leven naar boven te halen. Komt misschien omdat ik in een nogal links, kritisch milieu ben opgegroeid. Heel veel mensen deugden niet in onze ogen. We vonden heel veel mensen dom en ridicuul. En we schaamden ons haast als we ergens enthousiast over waren. Als ik naar een musical ging, My Fair Lady bijvoorbeeld, met Wim Sonneveld en Margriet de Groot, dan schaamde ik me voor mijn linkse vrienden dat ik het mooi vond. Wim Sonneveld was in hun ogen een gladde nicht. Als artiest werd Sonneveld op handen gedragen maar als mens keek men op hem neer. Zoals de maatschappij ook neerkeek op Wim Ibo en Wim Kan. In de volksmond werden ze de three women genoemd. Jammer eigenlijk dat je niet op het juiste moment met volle teugen van kunst en amusement kan genieten, van jezelf mag genieten. Ramses Shaffy mocht je ook niet van houden. Dat vond men in linkse kringen lucht, humbug, bombarie. Er is nu ook een musical over Ramses maar ik vond die hoofdpersoon niet op Ramses lijken. Hoeft ook niet, als hij maar de uitstraling heeft. En de Snip en Snap revue vond ik ook zo leuk en daar mocht ik ook niet van houden. Nu kan ik veel meer genieten en denk ik er niet aan wat anderen er van zouden kunnen denken. Henk en ik zijn vorige week nog naar André van Duin gegaan, heerlijk ontspannen amusement. Dus nu geniet ik eigenlijk meer dan vroeger. En ik heb geen haatgevoelens.

44

RUTGER Waar mocht je vroeger wel van genieten? CONNIE Modern toneel. Becket, Pinter en wat cabaret betreft Lurelei en het Haags Studentencabaret, Zo is het toevallig ook nog ’s een keer, dat soort dingen. En nou mag ik overal van genieten. En heb ik ook zin om te genieten. Ik heb zo’n enorme zin. Hebben jullie dat niet dat je juist op latere leeftijd enorme zin krijgt om te genieten. FRANS Nee, dat heb ik niet. Ik heb altijd wel kunnen genieten. RUTGER Er komt toch wel veel boven, deze avond? NANJA Ik moet het allemaal even verwerken.. HENK Ik heb iets positiefs over het werk, mag ik dat nog zeggen? RUTGER Ga je gang. HENK Ik ben eigenaar geweest van een boekwinkel, zoals jullie weten, Van Grinten Boeken. Ik kocht een oud winkeltje en ik heb daar een bloeiende zaak van gemaakt. Zo mooi om die ontwikkeling te zien, de weg naar succes. Later werd Van Grinten Boeken een onderdeel van een grote keten. Ik had het idee dat ik iets groots gepresteerd had en dat gaf me enorme voldoening. Dat is voor mij wel een van de hoogtepunten. Ook omdat het zakelijke en het emotionele samenvalt. Ik ben in mijn leven een goede zakenman geweest maar zaken doen stond niet op de eerste plaats. Nooit ten koste van anderen zaken doen, altijd de mens voor ogen houden. CONNIE Met mij heb je geen hoogtepunt? NANJA Sprak ze beteuterd.

45

HENK Natuurlijk, jij bent een en al hoogtepunt. Maar het gaat nu om een afwijkend hoogtepunt. RUTGER Nee, het gaat er om wat de reden is dat je door bent blijven leven. Een gebeurtenis die je een enorme positieve opdonder gaf. HENK Ja, sorry Connie, maar dat had ik toch wel met de zaak. Maar als ik jou niet had ontmoet en niet voortdurend jouw positieve steun ervoer, dan was het met die zaak misschien mis gegaan. Maar als ik in een depressie zit en ik wil positief denken, ik moet positief denken om eruit te komen, dan denk ik aan het feit dat ik van een slonzige boekwinkel de beste boekwinkel van Sittard heb gemaakt. CONNIE Nou, dat weet ik dan. Is goed om te weten. Lijkt me duidelijk. RUTGER Maar zo’n succes van zo’n winkel heeft natuurlijk met heel veel factoren te maken. En je kunt duidelijk één punt benoemen terwijl je huwelijk met Connie haast een mozaïek van mooie momenten is. CONNIE Probeer het maar goed te praten. Maar ik vind het niet erg hoor dat hij voor zijn werk kiest. ANKE Ik zit stilletjes de discussie te volgen maar ik word er niet vrolijk van. Zal wel aan mij liggen want ik raak bij het minste geringste in een depressie maar ervaar dit als iets troebels. MEREL Ja, jammer is dat. Maar als ze er zelf niet mee zitten wie zijn wij dan om het vingertje te heffen. ANKE Ik dacht dat jij niks meer zou zeggen. MEREL Dat bepaal ik zelf wel. Typisch Nederlands om het vingertje naar anderen te heffen. En wat is er eigenlijk tegen dat je voor je zaak kiest in plaats van voor je vrouw. Ooit was er een autoliefhebber bij een uitzending van Sonja Barend en die zei ook dat zijn auto belangrijker

46

was dan zijn vrouw. Maar eigenlijk zegt het niks want als je echt voor de keuze staat dan weet je het wel. HENK Kunstenaars kiezen toch ook altijd voor de kunst. Schrijvers gaan hun schrijfkunst toch niet opofferen ten bate van de vrouw of man. En schilders en beeldhouwers doen dat ook niet. Ik ben echt geen uitzondering hoor. CONNIE Maar je bent geen kunstenaar. Wel bevlogen, dat wel. RUTGER Zullen we dan maar stoppen want ik heb nog iets heel belangrijks te zeggen, iets wat ons allen aangaat en wat ook de hoofdreden is van deze bijeenkomst. ANKE Mag ik nog wat zeggen? Mijn psycholoog zegt dat ik me altijd moet uiten, ook als ik misselijk ben en eigenlijk geen zin heb om iets te zeggen. RUTGER Wat wil je zeggen? ANKE Het hoogtepunt in mijn leven was mijn auto ongeluk in 1997. Voor degenen die het niet weten ik gedroeg me toen als een spookrijdster. PETRA Je was een spookrijdster. ANKE Ik was een spookrijdster. Wil jij het vertellen Petra? Wil jij vertellen wat ik meemaakte, wat ik doormaakte, hoe ik er bovenop krabbelde? PETRA Sorry, ik wilde je niet onderbreken. ANKE Ik reed aan de verkeerde kant de snelweg op en botste tegen een personenbusje. Ik had geen gordel om dus ik klapte met mijn gezicht door de voorruit heen. Verder weet ik me er niks meer van te herinneren alleen dat ik bij kwam in een ziekenhuis. Het eerste wat ik zag was het gezicht van een verpleegster waar je meteen verliefd op zou worden. Zo lief en

47

troostvol. Het was alsof ik uit de dood herrezen was. Het herstel duurde een paar weken en in die weken ging ik steeds meer het leven waarderen. En ik besefte hoe je leven aan een zijden draadje hangt. Eigenlijk begon mijn leven opnieuw. Ik bekeek alles van een geheel nieuwe kant. Ik koos voor kwetsbaarheid en ik koos voor het gevoel. En als ik depressief ben, wat nog al ’s voorkomt, denk ik aan de tijd na het ongeluk. En verlang ik naar de verpleegster die mij van de dood wegtrok. Door haar kreeg ik weer zin om te leven. Terwijl ik niet lesbisch ben is zij voor mij toch een droomvrouw. Heerlijk om dat te mogen beseffen. Jammer dat ik haar nooit meer gezien heb. Dat wilde ik nog even zeggen. MEREL Waarom was je spookrijdster? ANKE Omdat ik in gedachten verzonken was. Het was bewust en onbewust. Ik was verschrikkelijk depressief. En mag ik het daarbij laten? FRANS Nou als we toch elkaar geestelijk aan het uitkleden zijn wil ik ook wel weten waarom je zo verschrikkelijk depressief was. PETRA Ik ben eigenlijk enorm benieuwd wat Rutger nog wil zeggen. ANKE Ok. Omdat ik stapel verliefd was op Rutger. En Rutger niks van mij moest weten. RUTGER Ik was getrouwd er was geen mogelijkheid. ANKE Frans was ook getrouwd maar die zag wel een mogelijkheid. MEREL Ik vind dat geen goed voorbeeld. Nanja heeft enorme verwoestingen aangericht. Ik had in die tijd ook zin om eruit te stappen. Maar vanwege de kinderen heb ik het niet gedaan. NANJA Ik heb niks gedaan. Verwoestingen heb je zelf aangericht. Als het goed was geweest tussen jullie had Frans nooit een verhouding met mij aangeknoopt.

48

MEREL Je weet zelf wel dat dat helemaal niet waar is. Dat je je als een hoer gedragen hebt. Maar ik moet me daar niet meer druk om maken. Ik moet vergeven. Maar hoe kan je dat in godsnaam? ANKE In ieder geval bleef mijn liefde onbeantwoord. Terwijl ik wel signalen kreeg dat we ooit samen gelukkig zouden worden, Rutger en ik. FRANS Wat voor signalen dan? ANKE Hij heeft meerdere keren gezegd dat onze tijd wel zou komen. En we hebben ook wel gezoend. PETRA Hebben jullie gezoend? Gadverdamme. En alleen gezoend? ANKE Ja Petra, alleen gezoend. Maar ik wil dus alleen maar zeggen waardoor ik depressief geworden ben. HENK En wanneer is die liefde voor Rutger over gegaan? ANKE Ja, wanneer is die over gegaan. Eigenlijk nooit. Als ik heel eerlijk ben zou ik zo met hem in zee willen gaan. Maar ik ken mijn plaats. RUTGER Dat moet je uit je hoofd zetten. ANKE Dat weet ik wel. Maar als het niet uit mijn hoofd wil, ook niet met geweld, dan blijft het rustig in mijn hoofd zitten. En ik heb er mee leren leven. Ook met het feit dat je nooit iets van je laat horen en nu ineens wel. Ik zie wel. En als het m’n tijd is ga ik gewoon dood. Zo simpel. RUTGER Dat geldt voor iedereen. Deze avond loopt niet zoals ik wil dat het loopt.

49

ANKE Het is ergens wel fijn om je te uiten. Maar ik voel ook steeds sterker het onheil naderen. Was ik maar geen medium maar een doodgewone huisvrouw. RUTGER Zal ik dan maar zeggen wat er aan de hand was. (tegen Frans) Of wil jij nog iets positiefs zeggen? FRANS Ik ben niet zo’n goede spreker en ik heb ook niet zo’n rijk gevoelsleven. Maar ik weet wel wat. Een van de leukste momenten vond ik toen Merel en ik en Rutger en Isabelle samen naar Venetië gingen. Het was in september en prachtig weer. We hadden een heel leuk hotel met prachtig uitzicht over het Canal Grande. En op een avond hadden we heel veel gedronken en werden we steeds liefdevoller naar elkaar toe. Strelen, knuffelen en aarzelend kussen. Ik ontdekte, haast tot mijn schrik, dat ik meer zin had om Rutger te kussen dan Isabelle. Terwijl Isabelle echt een stuk was, een filmster, één brok erotiek. Het ging steeds verder. PETRA Merkte jij dat Merel? MEREL Hoe zou ik dat moeten merken? Nee, dat weet ik niet meer. Wat een vreselijke avond. Moeten we dat nu allemaal weer boven halen. We waren opgewonden, dat weet ik wel. En Isabelle was inderdaad een, zoals we dat toen zeiden, seksbom. En als ik dan een bekentenis mag doen, ik viel meer op Rutger dan op Frans terwijl Isabelle mij ook niet onberoerd liet. Maar moeten we dat eigenlijk allemaal wel vertellen? HENK Vind ik wel ja. We moeten nu doorgaan. Ga door Frans. RUTGER We gebruikten geen drugs ofzo. Alleen wijn en whisky. Onschuldig. FRANS We gingen naar onze kamer en daar werd alles veel heftiger. MEREL Maar ook teder. Het was ook teder. Het was niet vulgair.

50

FRANS Jij was heel teder. Jij viel ook als eerste in slaap. MEREL Ik was ook niet zo opgewonden als jij. Maar ik heb nooit geweten dat je zo op Rutger viel. FRANS En toen hebben wij, Rutger en ik, heel heftige gevreeën. PETRA Hègatsie. FRANS Waarom gatsie? PETRA Omdat Rutger een echte hetero is. RUTGER Blijkbaar niet. PETRA Ben je dan biseksueel? RUTGER Dat weet ik niet. Ik heb geen zin om in een hokje gestopt te worden. FRANS En Isabelle viel ook in slaap en wij zijn nog rustig een tijdje door gegaan. PETRA Rustig want de vrouwtjes mochten natuurlijk niet wakker worden. FRANS En waarom was het nou zo mooi, dat vraag ik me af. Misschien de combinatie van vriendschap, erotiek en vertrouwen. Maar de volgende ochtend schrok ik wel. Zo’n gevoel voor een man had ik nog nooit gehad. RUTGER Ik wist niet dat het zo ver ging bij jou.

51

PETRA We zijn er stil van. NANJA En was de volgende morgen de opwinding voorbij? FRANS Niet voorbij alleen kon ik het niet plaatsen. Het kwam me niet van pas. Ik was bang voor de gevolgen. Bang dat ik de controle over mijn leven zou verliezen. MEREL Ik heb dat nooit zo ervaren. FRANS Maar als ik heel eerlijk ben was dat dus een hoogtepunt en een reden om door te leven. Een lichtpuntje. Absurd eigenlijk wel. MEREL Ik schrik hier toch wel een beetje van. Maar ik probeer het te verwerken. NANJA Ik ben nou ook wel benieuwd wat Petra als hoogtepunt in haar leven ziet. MEREL Mag ik ook iets zeggen? NANJA Jij zegt de hele avond al wat, terwijl je het allemaal niet ziet zitten. MEREL Rustig. Ik vind mijn kinderen het belangrijkste in mijn leven. Dat is de belangrijkste reden dat ik door blijf leven en het hoofd boven water weet te houden. Mijn kinderen zijn mijn alles. NANJA Beetje een open deur maar je doet in elk geval mee. MEREL Voor jou is het een open deur omdat jij geen kinderen hebt en daardoor ook niet beseft wat je mist.

52

NANJA Zullen we het woord aan Petra geven? PETRA Ik vond het hoogtepunt dat ik hier een maand mocht logeren. Ik heb me nooit thuis gevoeld in deze wereld. Ik heb nooit een geschikte partner gevonden misschien ook omdat ik er van overtuigd was dat dat Rutger was. Waarom zou ik verder zoeken als hij voor het oprapen ligt. Toen ik hier logeerde voelde ik me voor het eerst in mijn leven echt thuis. NANJA Dat is onzin want hij ziet jou niet als ideale partner. PETRA Maar ik ben wel de enige die hier vaak komt en die af en toe ook schoonmaakt. Ik had vandaag ook schoon willen maken want het is nogal vies en ik ben in een enorme poetsmood. Maar Rutger wilde het niet. Maar ik hoor hier wel thuis en ik heb bovendien geduld, engelen geduld. Maar mijn hoogtepunt was dat ik hier sliep en ook naast hem sliep en hem hoorde ademen. Is dit trouwens, Rutger, wat je bedoelde? Positieve herinneringen zodat we weer even voort kunnen? RUTGER Nee, dit had ik niet direct voor ogen. Wel positief maar niet dat zoveel herinneringen op mij slaan. Ik vind het nu voor mijzelf wel een beetje eng worden. NANJA Nou het wordt nog enger want ik heb ook het idee dat je uiteindelijk mijn man zult gaan worden. Wij hebben ook het zelfde gevoel voor humor. En ik vond zelf het hoogtepunt dat we samen naar Londen gingen naar de Leonardo da Vinci tentoonstelling. Het was helemaal uitverkocht maar jij wist toch aan kaartjes te komen. En we sliepen toen samen in een hotel en we hadden geen seks maar lagen wel tegen elkaar aan. Het had wel zomaar kunnen gebeuren, seks. CONNIE Nou de conclusie lijkt me duidelijk. RUTGER Vind je? CONNIE We zijn allemaal verliefd op je en we denken allemaal dat jij de ware bent. Het woord is aan jou.

53

RUTGER Ik vind het heel moeilijk om het te zeggen maar ik heb geen keus. We zijn hier bij elkaar om mijn verjaardag te vieren. We zijn met zijn allen min of meer vrienden van elkaar. En die vriendschap is zo hecht geworden ooit in Aix en Provence. We waren een aantal sterke karakters bij elkaar. Ook verschillend, de een was geïnteresseerd in kunst, de ander in wetenschap of literatuur. En ik in economie. Ik volgde de beurs, handelde in aandelen en begon met Rutger Investment. En jullie namen, afzonderlijk van elkaar, mij als beheerder van jullie spaargeld, beleggingsgeld, geld voor de oude dag, vakantiegeld, alle soorten gelden. Als beheerder van dat alles hebben jullie mij volledig vetrouwd. Ik heb ook enorm respect gehad voor dat vertrouwen. Des te erger vind ik het dat ik dat vertrouwen moet beschamen. ANKE Nee, he, ik voel het al aankomen. NANJA Stil, hou je kop. RUTGER De afgelopen weken, maanden, jaren heb ik er alles aan gedaan om het opgebouwde vermogen goed te beheren. En vanaf het begin dat ik met mijninvesteringsmaatschappij begon heb ik het volste vertrouwen in een goede afloop gehad maar helaas, de gruwelijke werkelijkheid is anders. We, jullie en ik, zijn alles kwijt. ALLEN Ooooooooh! Ohhhhhhhhhh. NANJA Dit is niet waar hè. PETRA Ik word ineens zo duizelig. O god, ik val dood neer, hou me vast. (wankelt) CONNIE Dit kán niet waar zijn, dit kán gewoon niet waar zijn. RUTGER Helaas. FRANS Hoe heb je dit kunnen doen? Jezus, wat een nachtmerrie.

54

ANKE Ik moet naar de wc. (loopt weg) MEREL (tegen zichzelf) En nu rustig adem halen. En aan mooie dingen denken. Oooo, wat een klote streek. CONNIE We hebben dus niks meer. Geen geld en geen toekomst. En ik was er niet eens bij in Aix en Provence. NANJA Het is een grap waar we nu met zijn allen intuinen. Waar is de candid camera? RUTGER Het is geen grap. Was het maar een grap. HENK Waarom die poppenkast de hele avond? Waarom heb je ons niet gebeld? RUTGER Ik dacht als jullie in een positieve stemming komen dan kun je beter incasseren. PETRA Dit is echt belachelijk. (loopt op Rutger af en valt hem in zijn armen) Waarom, waarom. (loopt van hem weg) Ik ben ook mijn man kwijt. Besta ik nog wel? RUTGER Ik wist niet dat de avond zo zou verlopen. Ik dacht dat het sneller zou gaan. CONNIE We zijn dus alles kwijt. Ik had mijn eigen geld moeten houden. Waarom heb je me zo onder druk gezet, Henk. We hadden het toch goed? Waarom zet je me godverdomme altijd onder druk. Ik had nooit naar je moeten luisteren. RUTGER Laten we het centraal houden.

55

NANJA Dit is een nachtmerrie, ik moet wakker worden. (knijpt zichzelf) Word wakker Nanja, word wakker. RUTGER En in mijn wanhoop om het geld dat jullie in mij gestoken hebben te beschermen heb ik geld van de tennisclub waar ik dus penningmeester ben, overgeheveld naar Rutger Investment. Dat wordt vannacht duidelijk en daarna zal ik door de FIOD van mijn bed gelicht worden. We zijn alles kwijt.(Anke komt terug) Ik dacht nog aan zelfmoord, echt waar, maar daar schieten jullie ook niks mee op. ANKE Ik kan niet eens overgeven. Zelfmoord? O, god nee, alsjeblieft niet. We moeten overleven, met zijn allen. Nou voel ik het toch weer opkomen. (gaat weer weg) PETRA Ik weet niet wat ik moet doen. HENK Ik heb geen pensioen, alleen AOW. En een hypotheek die ik niet meer kan aflossen. NANJA Ik wilde het geld juist opnemen want ik zit volkomen aan de grond. Maar er valt dus niks op te nemen. Nu zit ik aan de grond, straks onder de grond. MEREL Bel me dan, als het zover is? FRANS Dat jij ons zo kunt belazeren, wie had dat gedacht. RUTGER Ik heb veel in Griekenland geïnvesteerd en Italië, dat leek heel verstandig. Het is fout gegaan. En ik ben niet de enige die bankroet is, ik ben niet het enige slachtoffer. Ik heb alles met de beste bedoelingen gedaan en nu hangt een gevangenisstraf boven mijn hoofd. MEREL Heel raar maar dat vind ik helemaal niet zo erg. En hopelijk krijg je meer dan Harm. Ik geloof het nog steeds niet.

56

PETRA Maak het alsjeblieft niet erger dan het al is. Jaag iemand niet de dood in. (Anke komt weer terug) ANKE Er kwam haast niks uit. CONNIE We moeten alles verkopen. Ineens hebben we niks meer. PETRA Ik had aan alles gedacht maar niet hier aan. HENK Goed dat we die laatste 30.000 niet gestort hebben. CONNIE Die heb ik wel gestort. HENK Kut zeg. CONNIE Als er een kut is dan bij je het wel, met je blinde vertrouwen, gadverdamme. ANKE (loopt weer weg) Goed dat de wc zo dichtbij is. Maar dan kan je toch zien dat ik een goed medium ben, ik voelde dat er iets niet klopte, ik voelde donkere wolken. (halverwege) Ik heb ook helemaal geen zin om naar de wc te gaan. RUTGER En ik moet nog wat zeggen. PETRA Wordt het nog erger?

57

RUTGER We zijn vanavond niet alleen geweest. Een volle zaal heeft alles meebeleeft. (licht in de zaal aan) We staan niet alleen. In de vreugde en in het verdriet. En hoe verschrikkelijk het einde van deze avond ook is, jullie zijn wel openhartig geweest. En ik denk dat de zaal veel herkend heeft, dat veel mensen blij zijn dat ze niet in jullie schoenen staan en dat ze dat enorm waarderen. (allen kijken verrast de zaal in) (applaus en donker)

Copyright Paul Haenen

58