Armoedeconferentie Hengelo
BUDGETALERT Werkwijze casemanager
Doelstelling van BudgetAlert is cliënten met schuldenproblematiek te begeleiden en de regie te voeren over een schuldentraject en/of het financieel stabiel krijgen van de cliënt. Hierbij wordt gekeken naar alle leefgebieden. Indien een schuldregeling niet mogelijk is, in verband met fraude, niet saneerbare vorderingen, het eerder doorlopen van een WSNP, of andere redenen, dan wordt er vooral gericht op het financieel stabiel krijgen van de cliënt. Eerste uitgangspunt is om de zelfredzaamheid van de cliënt te vergroten en de cliënt in zijn eigen kracht te zetten en zelf de verantwoording te laten nemen. Indien de cliënt hiertoe niet in staat blijkt te zijn, dan kan er worden begeleid naar bijvoorbeeld: Hulpdienst Hengelo, ambulante begeleiding en/of beschermingsbewind. De reden om niet alleen sec op de schuldenproblematiek te richten, is dat er vaak meer problemen zijn dan alleen de schulden. Denk hierbij aan: inkomen, werk, huisvesting, verslavingen/psychische problematiek, maar ook het sociale aspect en de leefomgeving speelt een rol. Het kan zijn dat door hiervoor genoemde voorbeelden de schulden zijn ontstaan, bijvoorbeeld: tekort aan inkomen, inkomstendaling, scheiding, het niet meer hebben van overzicht, verslavingen, et cetera. Maar het kan ook omgekeerd zijn en dat juist door de schulden weer sociaal/maatschappelijke problematiek ontstaat. Denk hierbij aan het niet meer kunnen deelnemen aan sociale activiteiten maar ook het tekort aan voedsel of het niet hebben van woonruimte.
Werkzaamheden budgetadviseur Regelmatig komt het voor dat een casemanager van BudgetAlert een cliënt aantreft waarbij geen overzicht meer is. De cliënt blijkt dan (tijdelijk) niet in staat is zelfstandig zijn financiën op te lossen of de cliënt heeft een duwtje in de rug nodig heeft en heeft een stukje coaching nodig. Bij deze cliënten schakelt de casemanager de budgetadviseur in om voor een periode (circa drie maanden met uitloop tot maximaal een half jaar) te begeleiden. De budgetadviseur maakt hierbij gebruik van een checklist zodat alle punten onder de aandacht zijn. De administratie wordt, samen met de cliënt, op orde gebracht en de budgetadviseur zorgt ervoor dat het inkomen op peil wordt gebracht, bijvoorbeeld door het aanvragen van de belastingtoeslagen of inkomensverhogende maatregelen. Denk hierbij aan het aanvragen van kwijtscheldingen, Sport en Cultuurfonds, et cetera.
Samenwerkingspartners
De casemanager werkt samen met verschillende samenwerkingspartners. De grootste samenwerkingspartner is de Stadsbank, waarbij BudgetAlert doorverwijst voor een aanvraag voor een budgetbeheerrekening en/of aanvraag schuldregeling. Daarnaast zijn eventuele samenwerkingspartners: Wijkracht, Welbions, Aveleijn, Mediant, Gripteam, Tactus, Reclassering, Voedselbank, Humanitas Onderdak, et cetera. Deze kunnen, indien nodig, worden ingezet of daar waar de hulpverlening al aanwezig is mee worden overlegd. Ook worden cliënten vanuit deze samenwerkingspartners weer doorverwezen naar BudgetAlert.
Aanmelding en intake Cliënten kunnen zich aanmelden bij het Zorgloket in het Stadhuis. Dit kan iedere werkdag van 8.30 uur tot 16.30 uur en vrijdag tot 12.00 uur. De cliënt krijgt tijdens de aanmelding direct een uitnodiging mee en wordt binnen twee werkdagen uitgenodigd voor een intake bij een casemanager. Tijdens deze intake wordt er aan de hand van een uitgebreide vragenlijst een inventarisatie gedaan van de heersende schuldenproblematiek en de problemen die daar achter liggen en worden vervolgstappen met de cliënt afgesproken om de doelen stabilisatie en, indien mogelijk, het oplossen van de schulden te bereiken.
Aanvullende informatie
Belangrijk om te weten: een schuldregeling opstarten is verbonden aan verschillende regels en kost tijd. Een goede motivatie en dat de cliënt zich bewust is van zijn problematiek en volledig meewerkt is hoogst noodzakelijk. Er zijn verschillende redenen te bedenken waarom een cliënt niet in een schuldregeling kan komen. Bijvoorbeeld: geen inkomen, strafrechtelijke boetes, fraudes. Dat betekent niet dat BudgetAlert niets voor deze cliënten kan doen. De doelstelling wordt dan het creëren van een stabiele financiële situatie. BudgetAlert is in staat hiervoor maatwerk te leveren en kijkt wat er nodig en mogelijk is. Het concept BudgetAlert is daarmee in Overijssel redelijk uniek.
CHECKLIST Luisteren en samenvatten Houding Zit rechtop, beide voeten op de grond Houding is naar de spreker toe
Luister naar jezelf Ga in de 0-stand!
Luister naar de ander: Laat merken dat je luistert Heb je aandacht bij de spreker Hum, knik Wees stil Valkuil
Laat je gedachten thuis Bijvoorbeeld: “dat kan niet”, “daar is beleid voor”,” het beleid is zus en zo”, waarom zegt hij nou niet gewoon ja” Vol zitten van jouw eigen boodschap
Samenvatten op woorden en gevoelens Klopt het dat………………….………….. Ik hoor je zeggen dat………………….. Samenvattend,……………………………. Wat je zegt,……………………………….. Wat ik door de woorden heen hoor is….(gevoel: teleurstelling, boosheid, etc) Gebruik je eigen woorden
Non-verbaal (indien nodig): Benoem het non-verbale Ik hoor je zeggen dat……………….., maar ik zie dat……………. Terwijl je dit zegt, haal je je schouders op
Vraag bevestiging Klopt dat? Heb ik nog wat gemist?
Stilte Focus je op de ander
Uitleg stel 1 vraag per keer: Mensen kunnen maar 1 ding. Of luisteren naar jouw vraag of nadenken over het antwoord. Als je in een gesprek geen nadenk ruimte geeft (maar alle tijd volpraat, die neiging hebben we van nature, we kunnen niet zo goed tegen stiltes) dan kan het voor de ander een heel ongemakkelijk gesprek worden.
CHECKLIST (door)vragen Open vragen stellen Wie, wat, waar, wanneer, hoe, in hoeverre, waarmee, waarvoor, waarheen, waartegen, met wie, voor wie, over wie?
FF wachten Stel 1 vraag per keer en zwijg minstens 5 seconde
Doorvragen Vraag door op wat er gezegd wordt “wat zijn de consequenties als je het niet krijgt?” Vraag door op vaagheden “wat bedoel je met…..” Check de feiten “dus u wilt niet ….” Tip als je het even niet weet: “ wat bedoel je precies, met….?” of “wat bedoel je precies?”
Valkuil Laat je eigen gedachten/meningen/aannames thuis Ga (nog) geen oplossingen bedenken.
ZORGVERZEKERING Zorgpremie In Nederland is iedereen verplicht verzekerd voor ziektekosten. Vraag: ben je nog wel verzekerd als je een tijd lang je zorgpremie niet meer betaald? Antwoord: JA. Als je langer dan 6 maanden je premie niet betaald, ben je alleen nog maar basis verzekerd via je zorgverzekeraar. Het incassobureau van de overheid int je premie met daarop een flinke boete. Eigen Risico Vraag: Geldt het eigen risico voor de aanvullende verzekering? Antwoord: NEE. Het eigen risico geldt alleen voor de basisverzekering. Het eigen risico is het bedrag dat je eerst zelf moet betalen voordat de zorgverzekeraar de kosten vergoedt. Extra vraag: wie weet hoe hoog het eigen risico voor 2016 wordt? Antwoord: 385 euro. Eigen Bijdrage Vraag: is eigen bijdrage hetzelfde als eigen risico? Antwoord: NEE. Eigen bijdrage is dat deel van de zorgkosten dat je altijd zelf moet betalen. Ook als je het eigen risico al verbruikt hebt. TOESLAGEN Vraag: Krijg je nog huurtoeslag als je huur 725 euro bedraagt en je inkomen rond bijstandsniveau? Antwoord: NEE. De grens van huurtoeslag ligt op 710,68 euro. Vraag: Heeft de Belastingdienst altijd je juiste inkomstengegevens? Antwoord: NEE. Voor het berekenen van je toeslagen gebruikt de belastingdienst je “toetsingsinkomen”. Als de belastingdienst geen gegevens over jou heeft, schatten zij dit inkomen. Het is dus belangrijk om altijd te controleren of de belastingdienst over de juiste gegevens beschikt. Als je een DIGID hebt, kan je inloggen en kijken of je inkomen klopt. Vraag: Heeft de Belastingdienst altijd je juiste inkomstengegeven? Antwoord: NEE Voor het berekenen van je toeslagen gebruikt de Belastingdienst je “toetsingsinkomen”. Als de Belastingdienst geen gegevens over jou heeft, schatten zij dit inkomen. Het is dus belangrijk om altijd te controleren of de Belastingdienst over de juiste gegevens beschikt. Als je een DIGID hebt, kan je inloggen en kijken of je inkomen klopt.
ZORGVERZEKERING Zorgpremie GEMEENTELIJKE BELASTINGEN Vraag: krijg je altijd kwijtschelding van de Gemeentelijk Belastingen als je een inkomen hebt rond bijstandsniveau? Antwoord: NEE, niet altijd. De Gemeentelijke Belastingen worden vastgesteld naar aanleiding van een vast aantal afvalstortingen. Mocht je de Otto vaker dan bedoelt aan straat zetten, moet je daarvoor extra betalen. Andersom geldt dit ook; als je de Otto dus minder vaak aan de straat zet, kan je geld terugkrijgen. Door het afval goed te scheiden kan je dus geld besparen. BIJZONDERE BIJSTAND Vraag: kan je alleen bijzondere bijstand aanvragen als je een uitkering van de Gemeente hebt? Antwoord: NEE Bijzondere Bijstand is voor alle mensen die rond moeten komen van een minimum inkomen en laag vermogen. Er zijn wel bepaalde voorwaarden verbonden aan het aanvragen van Bijzondere Bijstand. Vraag: je wil graag gaan sporten. Kan je hiervoor een vergoeding krijgen van de gemeente? Antwoord: JA Als je een inkomen hebt rond bijstandsniveau kan je bij de gemeente een aanvraag doen voor het Sport en Cultuurfonds. Je krijgt dan een maximale bijdrage in de kosten van het sporten. U kan zelfs een bijdrage krijgen voor een vakantieactiviteit. Voorwaarde is wel dat deze activiteit in Nederland plaat vindt. SPAREN Spaargeld Vraag: heeft een gezin meer of minder dan 2000 euro spaargeld nodig? ROOD = MINDER GROEN = MEER Antwoord: MEER Een gemiddeld gezin heeft 4000 euro achter de hand nodig voor onvoorziene zaken (zoals vervanging van koelkast, wasmachine e.d. of reparatie auto). Overigens heeft 40% van de Nederlanders geen spaargeld. SCHULDEN Veel mensen in Nederland hebben schulden of betalingsachterstanden. Vraag: hebben in Nederland meer of minder dan anderhalf miljoen huishoudens een betalingsachterstand? ROOD = MINDER GROEN = MEER Antwoord: MEER
ZORGVERZEKERING Zorgpremie In Nederland hebben 2,3 miljoen huishouden een betalingsachterstand. Dat is 1/3 van alle huishoudens. Vraag: wie weet bij welke instantie huishoudens het meest een betalingsachterstand hebben? Antwoord: 1. Belastingdienst 2. Zorgverzekering 3. Huur of Hypotheek 4. Energie en Water Vraag: Kan een incassobureau ook beslag leggen op inkomen of inboedel? Antwoord: NEE Een incassobureau kan geen beslag leggen. Daarvoor moet het incassobureau een deurwaarder inschakelen. De deurwaarder heeft hiervoor een vonnis nodig van de rechtbank. Overheidsinstanties (zoals belastingdienst, gemeente e.d.) kunnen zonder vonnis beslag leggen, dat heet een dwangbevel. Vraag: moet je een rekening van een incassobureau of deurwaarder in 1 keer betalen? Antwoord: NEE Met een incassobureau of deurwaarder kan je een betalingsregeling treffen als je het bedrag niet in 1 keer kan betalen. Je moet de gemaakte afspraken wel na kunnen komen. BUDGETTEREN Vraag: wie van jullie heeft wel eens voor zichzelf een overzicht gemaakt van inkomsten en uitgaven? GROEN = JA ROOD = NEE Antwoord: een overzicht te hebben van inkomsten en uitgaven is in de meeste gevallen erg handig. Op deze wijze weet je wat je maandelijks overhoudt om uit te geven aan de boodschappen en om te sparen. Vraag: hoeveel kan een gemiddeld gezin nog bezuinigen op de energierekening? GROEN = MINDER DAN 500 EURO ROOD = MEER DAN 500 EURO Antwoord: gemiddeld kan een gezin 600 euro per jaar besparen. • Door je thermostaat ‘s nachts op 15 graden te zetten, bespaar je gemiddeld 80 euro per jaar. • Door de thermostaat overdag als je weg bent op 15 graden te zetten, bespaar je gemiddeld 140 euro per jaar. • Als je ruimtes waar je niet bent niet verwarmt en tussendeuren sluit, bespaar je gemiddeld 200 euro per jaar. • Als je bovendien je slaapkamer niet verwarmt, bespaar je gemiddeld 70 euro per jaar. • Als je al een uurtje voordat je gaat slapen de thermostaat op 15 graden zet, bespaar je gemiddeld nog eens 20 euro per jaar. • Als je op 19 in plaats van 20 graden stookt, bespaar je jaarlijks 80 euro.
