Analyse van basisoorzaken van gevallen van beroepsgebonden (psychische en niet-psychische) aandoeningen via de Tripod methode

Jan Sije Huismans

Occupational health advisor Achmea Vitale gedetacheerd bij AkzoNobel Industrial Chemicals [email protected]

Victor Roggeveen

Veiligheidskundige en Tripod Facilitator Pelican Consultants

[email protected]

Analyse van basisoorzaken van gevallen van beroepsgebonden (psychische en niet-psychische) aandoeningen via de Tripod methode

Programma •

Aanleiding (Jan Sije)

•

Beschrijving van de casus (Jan Sije)

•

De Tripod theorie (Victor)

•

Tripod bij deze casus (Victor)

•

Rapportage (Jan Sije)

•

Winstpunten voor het bedrijf (Jan Sije en Victor)

•

Randvoorwaarden (Jan Sije)

•

Kanttekeningen (Jan Sije)

Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen 2012

2

Aanleiding 

Standaard analyse van ernstige veiligheidsincidenten via de Tripod methode



Rapporten leveren veel informatie op over beïnvloedende factoren



Ernstige beroepsziekte als gevolg van psychische klachten



Vragen: ◦ Waarom ook geen analyse basisoorzaken bij arbeidsgerelateerde aandoeningen? ◦ Tripod geschikt?


3

Beschrijving Casus Gebeurtenis

Tijdsperiode

QHSE manager tijdens en na de bouw van het bedrijf A

2006-2007

Benoeming tot manager HSE voor de gehele site (leidinggevende functie)

april 2008

Benoeming tevens tot QHSE manager voor bedrijf B

september 2009

Signalen van overbelasting; formeel afstoten van taken manager HSE (veel taken bleven echter)

voorjaar 2010

Verdere toename van werkdruk mede door audit

november 2010

Deelname aan Leadership Journey Medewerker verlaat bedrijf in ontredderde toestand

december 2010 december 2010


4

Beschrijving Casus 

Bedrijfsarts ingeschakeld



D/ Aanpassingsstoornis/korte periode met psychotische symptomen



Begeleiding psycholoog en BA



Overmatige werkdruk



Geen kenmerkende stressfactoren in de thuissituatie



Geen voor dit beeld kenmerkende ziektehistorie



Beroepsziekte vastgesteld volgens vastgestelde (peer reviewed) procedure


5

Tripod theorie    

Ongewenste situaties zijn het gevolg van het onvoldoende beheersen van gewenste energie. Energie worden beheerst door beheersbarrières. Schade wordt beperkt door beschermingsbarrières. Door hun falen kunnen mensen de werking van barrières aantasten. (vergeten, vergissen, etc.)  Mensen falen, doordat hun omgeving hen daartoe verleidt.

Organisaties scheppen de voorwaarden waaronder mensen kunnen falen.  Substandaard voorwaarden worden Achterliggende Oorzaken genoemd.  Interventies dienen gericht te zijn op het elimineren van Achterliggende Oorzaken. 



Achterliggende oorzaken kunnen worden ingedeeld in BasisRisicoFactoren


6

De casus (Tripod-diagram)


7

WAT is er gebeurd? (Trio’s)


8

HOE kon dat gebeuren? (Barrières)


9

Waardóór kon het gebeuren? (Context)


10

Volledig diagram met Achterliggende Factoren


11

Alle achtergronden samengevat 1


12

Alle achtergronden samengevat 2

BasisRiscoFactoren: TRAINING & OPLEIDING (7x) PROCEDURES (2x) ORGANISATIE (2x) STRIJDIGE DOELSTELLINGEN (1x)


13

Rapportage Nr

Barrière

1

Screening emotionele toestand medewerkers voor aanvang Leadership Journey

2

Herkennen van zwakke signalen van overbelasting

3

Situatiebewustzijn

4

Herkennen van signalen

5

Evaluatie takenpakket

6

Leidinggevende vaardigheden

7

Evaluatie takenpakket


14

Rapportage Nr

Achterliggende oorzaak

BRF

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Geen risico-identificatie door organisatie op psychische belasting Geen scholing beschikbaar voor management op dit gebied Begeleiding/coaching door organisatie Begeleiding/coaching door organisatie Geen scholing beschikbaar voor management op dit gebied Onvoldoende stimulans naar medewerkers om tijdig een signaal te geven Geen scholing in herkennen overbelasting bij medewerkers Geen procedure Management of Organizational Change Begeleiding coaching door organisatie Begeleiding coaching door organisatie Onvoldoende controle op nakomen afspraken Geen scholing in herkennen overbelasting bij medewerkers Geen procedure Management of Organizational Change

IG TR TR TR TR OR TR PR TR TR OR TR PR


15

Conclusies 

Cultuur ‘niet zeuren maar doen’. Vriendelijk, open maar waardoor toch Impliciete barrière ontstaat om geen klachten aan te geven / sociaal wenselijke opstelling



Onvoldoende controle op het nakomen van werkafspraken



Onvoldoende evaluatie van het takenpakket behorende bij de nieuwe functie.


16

Aanbevelingen 

Organiseer scholing voor leidinggevenden in het beter herkennen van signalen van overbelasting.



Betrekken medewerkers in herkennen van stress en afgeven van signalen bij zichzelf en anderen



Analyseer in gesprekken (gepercipieerde) werkdruk.



Introduceer Management of Organizational Change procedure bij het “stapelen” van functies



Organiseer extra begeleiding bij een eerste leidinggevende ervaring van de nieuwe leidinggevende. Jan Sije Huismans, Victor Roggeveen - Tripod beroepsziekten - BG dagen 2012

17

Winstpunten voor het bedrijf 

De taal van de manager ◦ Belasting systematisch in kaart gebracht op voor managers begrijpelijke wijze.



Causaal verband tussen ziekte en beïnvloedende werkfactoren inzichtelijk gemaakt



Betere acceptatie



Door onverwachte gebeurtenissen systematisch te onderzoeken beter inzicht in de zwakke plekken van de organisatie


18

Randvoorwaarden 

Volledige instemming van de persoon



De privacy moet voldoende gewaarborgd zijn



Onderzoeksresultaten en persoonlijke beoordelingen mogen niet vermengd worden



Voldoende expertise en onafhankelijkheid onderzoekers



Een bedrijfsarts of andere psychologisch geschoolde persoon in het team



Alleen de werkgerelateerde factoren onderzoeken



Een peer-review door een onafhankelijke deskundige


19

Kanttekeningen  Oordeelt niet, ………!!!!!! 

De schuldvraag mag nooit gesteld worden. Vaststellen van feiten is het doel



Meer dan bij veiligheidsincidenten voelen leidinggevenden zich gauw aangevallen



Weerstand overwinnen



Geduld



Participatie betrokkenen in verwoording in het rapport zonder onafhankelijkheid te verliezen


20

Analyse van basisoorzaken van gevallen van beroepsgebonden (psychische en niet-psychische) aandoeningen via de Tripod methode

Recommend Documents