AM BIEDT PERSPECTIEF Cliënten doen het zelf, maar niet alleen

RIBW K /AM BIEDT PERSPECTIEF Cliënten doen het zelf, maar niet alleen

Missie Ieder mens heeft er recht op zijn leven betekenisvol in te richten en deel te nemen aan de samenleving. Langdurige psychiatrische en/of psychosociale kwetsbaarheid kan daarbij een belemmering zijn. RIBW K/AM heeft als kernopdracht mensen die hiermee te maken hebben, te helpen om de draad weer op te pakken, de regie op het leven (terug) te vinden en richting en inhoud aan dat leven te geven.

■ Je doet het zelf, maar niet alleen Soms loopt het leven anders dan je verwacht en raak je de regie over je leven kwijt. En ook al heb je familie, vrienden of collega’s om je heen, toch kun je af en toe extra ondersteuning nodig hebben. Of misschien sta je er juist wel alleen voor en heb je niemand om op terug te vallen. Hoe dan ook, RIBW K/AM staat voor je klaar. Want wij vinden dat iedereen het recht heeft om zijn leven betekenisvol in te richten en om erbij te horen. Ook als dat door (tijdelijke) psychiatrische of psychosociale problemen niet altijd even goed lukt. RIBW K/AM werkt vanuit vier kernwaarden: respectvol, verbindend, ontwikkelingsgericht en professioneel. RIBW K/AM kan je helpen op verschillende gebieden, zoals omgaan met geld, familie, vrienden, (zoeken naar) werk of een andere daginvulling. Bij onze ondersteuning en begeleiding krijg je te maken met verschillende mensen. In de eerste plaats een persoonlijk begeleider. Die stelt samen met jou een begeleidingsplan op. Daarin staat waar je hulp bij wilt hebben. Jullie kijken geregeld of dat plan nog klopt of dat er misschien iets is veranderd in je hulpvraag. De persoonlijk begeleider heeft ook contact met familie, behandelaren en wie er verder ook een rol speelt in je leven. Die contacten onderhoud je over het algemeen zelf, maar soms ligt het lastig en dan kan het handig zijn als iemand je 2

daarbij helpt. Je persoonlijk begeleider overlegt regelmatig met de woonbegeleider en woonzorgmedewerkers die ook bij je betrokken zijn. Woonbegeleiders helpen je met meer dagelijkse zaken. Ook als je niet lekker in je vel zit, even niet weet hoe je iets moet aanpakken, kun je bij hem of haar terecht. Dat kan gaan om dingen die in je begeleidingsplan staan, maar kan ook gaan om vragen als ‘Hoe werkt internet? Waar is de dichtstbijzijnde supermarkt? Wat is er in de buurt te doen?’ Woonzorgmedewerkers, ten slotte, helpen met praktische huishoudelijke zaken, zoals schoonmaken en opruimen. Onze begeleiding is op maat gemaakt. Je maakt samen afspraken over hoe vaak en wanneer je de begeleiders spreekt. En dat kan de ene periode vaker zijn dan de andere periode, afhankelijk van hoe je je voelt. Bij RIBW K/AM gaan we er van uit dat je zelf bepaalt hoe je leven er uitziet en dat wij je hierbij ondersteunen. Dat wordt Herstel genoemd. Dit is een term die niet staat voor genezing maar voor ontwikkeling, waarbij je je leven inricht en invult op een manier die jij belangrijk vindt, met alle mogelijkheden en beperkingen die je hebt. Wij bieden daarbij professionele hulp. Herstellen doe je dus zelf, maar niet alleen! Wij helpen het je zelf te doen. Empowerment en Ervaringsdeskundigheid zijn onderdeel van Herstel. Met

Empowerment bedoelen we dat je wordt aangesproken op je eigen kracht. Waar ben je goed in, wat vind je leuk, wat wil je verder ontwikkelen. Ervaringsdeskundigheid betekent dat mensen de kans krijgen om hun ervaring in te brengen. Als wij horen hoe iemand zijn leven is gelopen en wat onze begeleiding daarbij voor hem betekent, kunnen wij onze zorg nog beter afstemmen op de mensen waar het om gaat.

■ Begeleiding Op wat voor manieren kan RIBW K/AM je helpen? Als zelfstandig wonen echt niet (meer) gaat, is het mogelijk bij ons te komen wonen; dat heet beschermd wonen (BW). Dat kan op een van onze BW-locaties waar iedereen zijn eigen woning heeft, maar waar vaak ook een ruimte is om samen met andere bewoners te koken, te eten, koffie te drinken, televisie te kijken enzovoorts. Op de meeste locaties zijn ook de kantoren van het begeleidend team te vinden. Je hebt je begeleider dus letterlijk bij je om de hoek zitten. Je kunt bij ons ook beschermd wonen in ‘satellietwoningen’. Dat zijn losse woningen in een wijk waar je samen met één of meer cliënten woont. Afhankelijk van hoe zelfstandig je bent, woon je letterlijk dichterbij of verderaf van je begeleiders. Het kan ook zo zijn, dat je met een beetje extra hulp prima zelfstandig kunt wonen. In dat geval kun je ambulant worden begeleid. Je woont dan ‘begeleid zelfstandig’ en je begeleider komt op afspraak bij je langs, of je komt naar een van onze BW-locaties voor een afspraak. Daarnaast kun je je begeleider bellen met vragen. Wanneer blijkt dat onze begeleiding niet langer nodig is, wordt deze in goed overleg afgebouwd en stopgezet. De periode van wonen binnen onze voorzieningen is wat ons betreft zo kort als mogelijk en zo lang als nodig is.

“Eens in de week komt mijn begeleidster langs. Ze kijkt of mijn administratie op orde is en helpt me als ik instanties moet schrijven of bellen. En als ik met iets zit, kan ik altijd tussentijds bellen. Dat vind ik een fijn idee.” Cliënt Haarlem

Uitgangspunt is altijd om te kijken naar mogelijkheden tot zelfstandig wonen, of in ieder geval zo zelfstandig mogelijk. En ook bij die overgang helpen wij. Je wordt dus niet zomaar ‘losgelaten’ voordat jij en je begeleider (en eventueel je behandelaar) het er over eens zijn dat je daar klaar voor bent.

■ Activering Een zinvolle dagbesteding is voor iedereen belangrijk en helpt bij herstellen. Voor de één is dat een baan, voor de ander misschien een vrijwilligersfunctie of een activiteit in de buurt. Als je geen baan hebt, maar wel heel graag aan het werk wilt, kunnen onze trajectcoaches je helpen iets te vinden dat bij je past. Samen bekijk je mogelijkheden en bezoek je werkplekken. Wanneer je ergens gaat werken, houdt de trajectcoach een vinger aan de pols door geregeld contact te houden met jou en je werkgever. 3

“Bij RIBW K/AM voel ik me veilig en leer ik weer vrienden te maken. Mijn begeleidster zegt dat ze mij met de dag ziet groeien.” Cliënt Velserbroek

Soms lukt werken (nog) niet. Dan zijn er andere mogelijkheden om aan de slag te gaan, bijvoorbeeld als vrijwilliger. Er zijn genoeg organisaties en instellingen die blij zijn met mensen die hun handen uit de mouwen willen steken. En elke gemeente, elke wijk heeft verschillende activiteiten te bieden. In buurtcentra kun je allerlei cursussen volgen, of je kunt je opgeven als barman of -vrouw voor vaste dagdelen in een buurt- of wijkcentrum. Verder zijn er natuurlijk sportclubs, bridgeclubs, wandelclubs en nog veel meer. Wij kunnen je helpen uitzoeken wat je wilt en hoe je een en ander kunt organiseren. Als het vanwege je problematiek niet lukt om bij een dergelijke club of activiteit aan te sluiten, bieden wij op een aantal van onze eigen BW-locaties activiteiten aan. Deze worden vaak samen met de bewoners bedacht. Er zijn kook-, discussie- en schilderclubs, er wordt samen gesport en schoongemaakt, er zijn bijeenkomsten waarbij gezamenlijk naar het journaal wordt gekeken en nog veel meer. Per locatie verschillen de mogelijkheden. Op sommige plekken biedt RIBW K/AM dagbesteding voor specifieke groepen. Ben je al wat ouder en heb je niet alleen psychiatrische of psychosociale, maar ook somatische klachten, dan kan het erg lastig zijn om steeds naar een andere plek te moeten voor een activiteit. Als dat het geval is, kun je terecht op een van onze BW-pluslocaties. Dat zijn locaties waar je niet alleen woont en begeleid wordt, maar ook ter plekke activiteiten kunt volgen. Dat varieert van zingen en handwerken, tot schilderen en yoga. Ook voor mensen met autisme hebben wij een aantal aparte activiteiten. In De pASSant, een ontmoetingscentrum voor mensen met autisme, kun je onder meer eten en trainingen of toneellessen volgen. Maar er komen ook 4

mensen uit de buurt langs voor activiteiten en om gewoon even met anderen bij de praten. ComputerpASSie is onze computerwerkplaats/winkel, die oorspronkelijk alleen bedoeld was voor mensen met autisme; inmiddels werken hier ook cliënten van ons met een andere psychiatrische problematiek. Bij zowel De pASSant als ComputerpASSie hebben cliënten een groot aandeel in de organisatie, bijvoorbeeld als gastheer of -vrouw. Misschien vind je het lastig om nieuwe sociale contacten op te doen. Ons contactbemiddelingsbureau Catch It kan je daarbij helpen, of het nu gaat om gewoon een vriendschap of het vinden van een partner. Er worden allerlei activiteiten georganiseerd, zoals een barbecue, een middag met dans en lekker eten, of een mannen- of vrouwenmetamorfose. Bij die laatste krijgen cliënten van ons een volledige make-over en worden ze verwend met een pedicure, manicure, een knip- of scheerbeurt en nieuwe kleding. Dat doen wij niet alleen, maar samen met allerlei ondernemers en winkels. Onze Sportmaatjes, ten slotte, kunnen je een duwtje in de rug geven als je iets wilt ondernemen maar dat liever niet alleen wilt doen. Onder het motto ‘samen is het gewoon leuker’ ga je met een vrijwilliger op pad. Het kan hierbij gaan om sportieve activiteiten als zwemmen, maar ook om samen boodschappen doen of naar de markt gaan.

Vrijwilligers Bij onze organisatie zijn veel vrijwilligers actief en hun rol wordt de komende tijd steeds groter. Contact met vrijwilligers is essentieel voor de meeste mensen die door ons worden begeleid. Het hebben van een maatje, iemand die er puur is omdat hij dat zelf wil en die bovendien losstaat van alle hulpverlening om je heen, kan gewoon heel prettig zijn. Wij stimuleren de inzet van vrijwilligers dan ook zo veel mogelijk. Daarbij gaan wij er nadrukkelijk van uit dat (ex-) cliënten ook vrijwilligers kunnen zijn.

■ Maatschappelijke opvang In opdracht van gemeenten bieden wij ook maatschappelijke opvang. Het kan zijn dat je tijdelijk onderdak en begeleiding nodig hebt om het leven weer op de rails te krijgen. Wij bieden je dan een plek van waaruit je plannen kunt maken voor de toekomst. Je kunt hulp krijgen bij het aanvragen van een uitkering, schuldsanering, voor maaltijden, huisvesting… kortom: de basiszaken die nodig zijn om weer vooruit te kunnen. Maatschappelijke opvang is altijd tijdelijk, van zes tot negen maanden. Daarna ga je zelfstandig verder, eventueel nog met begeleiding door ons. Het is bijvoorbeeld mogelijk vanuit de opvang door te stromen naar een zogenaamde ‘herkanswoning’. Je krijgt dan een huurwoning aangeboden en er wordt afgesproken dat wij de eerste periode voor de begeleiding zorgen. Vanaf het moment dat je onze ondersteuning niet meer nodig hebt, woon je weer volledig zelfstandig in diezelfde woning.

■ Medezeggenschap RIBW K/AM probeert je op alle niveaus van de organisatie te betrekken bij het maken van beleid en het nemen van besluiten over zaken die jou, en alle andere cliënten, aangaan. Dat is niet eens zozeer een kwestie van regels, maar van onze cultuur. Jouw mening telt. Wij willen graag weten wat je vindt van je woning, van de begeleiding die je krijgt. Daarom hebben wij de medezeggenschap van cliënten goed geregeld. Je kunt met ons meepraten door lid te worden van een bewonerscommissie of van de cliëntenraad. Dat is leuk, maar ook heel leerzaam. Eén keer per twee jaar doen wij onderzoek naar de cliënttevredenheid. Daarmee kunnen we zien of wij het goed doen, of dat we misschien iets moeten veranderen in onze manier van begeleiden.

Centrale Cliëntenraad De Centrale Cliëntenraad (CCR) vertegenwoordigt alle cliënten van RIBW K/AM. Als lid praat je mee over belangrijke zaken binnen de organisatie en geef je advies aan het bestuur. In sommige gevallen heeft de CCR instemmingsrecht. Dat betekent dat het bestuur pas iets mag doen als de CCR toestemming geeft. Hiervan is sprake bij sommige grote beleidsveranderingen. De CCR krijgt deskundige ondersteuning.

Adrie van Eerden is sinds maart 2012 voorzitter van de Centrale Cliëntenraad: “Ik ben zelf van ver gekomen. Met de nodige hulp sta ik nu weer stevig op mijn benen. De CCR luistert en praat veel. We houden een vinger aan de pols van wat er allemaal gebeurt. RIBW K/AM werkt goed, maar ik wil mensen nog meer in beweging brengen, mee laten denken over zaken die hen aangaan. Dat zie ik als de missie van de CCR en van mij persoonlijk.”

Bewonerscommissie De meeste BW-locaties hebben een eigen bewonerscommissie. De commissie behartigt de belangen van de bewoners op de BW-locatie (of die van daaruit worden begeleid) en praat met de teamleider over praktische zaken, zoals huisregels, begeleiding, activiteiten en bijvoorbeeld de inrichting van een tuin. Op deze punten wordt de commissie om advies gevraagd. De commissie kan ook ongevraagd advies uitbrengen.

BZW-commissie (ambulante begeleiding) Ook als je ambulante begeleiding krijgt (en dus begeleid zelfstandig woont), is je medezeggenschap goed geregeld. Als zelfstandig wonende cliënt heb je een eigen commissie, die opkomt voor jouw rechten. De BZW-commissie vergadert iedere maand op het hoofdkantoor van RIBW K/AM en krijgt deskundige ondersteuning.

Klachten en incidenten Wij doen er alles aan je zo goed mogelijk te begeleiden. Toch kan het gebeuren dat je niet tevreden bent. Dat kan bijvoorbeeld gaan over de manier waarop je woont. Misschien zet de buurman zijn televisie steeds te hard, of ben je het niet eens met alle huisregels. Eerst meld je dat bij je persoonlijk begeleider en eventueel bij de teamleider. Samen probeer je er uit te komen. Soms lukt dat niet meteen en is het even zoeken naar een oplossing waar alle partijen tevreden mee zijn. De ervaring leert gelukkig dat de meeste zaken in goed overleg op zijn te lossen. Dat is ook voor alle partijen het prettigst. In het uiterste geval kan er gebruik worden gemaakt van een klachtenformulier, dat je via je begeleiders of op ribw-kam.nl/klachtenbeleid kunt aanvragen. Maar dat is een laatste redmiddel en is gelukkig zelden nodig. Er kunnen ook zaken spelen die je liever niet met een begeleider of iemand anders die bij je begeleiding betrokken is, 5

“Elke klacht is een gratis advies!” De cliëntvertrouwenspersoon

bespreekt. Bijvoorbeeld wanneer je vindt dat een begeleider je niet juist heeft behandeld of je niet goed informeert. Je kunt dan contact opnemen met onze cliëntvertrouwenspersoon. Deze geeft advies en informatie en bemiddelt bij conflicten. Wat je daar vertelt, blijft tussen jullie.

■ Rechten en plichten Wanneer je gebruik maakt van onze begeleiding, word je geïnformeerd over de regels, de begeleiding en de wederzijdse rechten en plichten. Wanneer een cliënt bij ons komt voor begeleiding, tekent hij een zorgovereenkomst waarin die rechten en plichten beschreven staan. Wij houden ons aan onze afspraken en verwachten andersom hetzelfde. Het kan zijn dat wij besluiten de dienstverlening (tijdelijk) te stoppen. Bijvoorbeeld als de huisregels ernstig worden overtreden of als er sprake is van agressie. Bij ernstig ongewenst gedrag dus. Dit gebeurt natuurlijk niet van de ene op de andere dag en niet zonder hoor en wederhoor. Het komt ook zelden voor gelukkig.

Privacy RIBW K/AM maakt gebruikt van een privacy-reglement. Hierin staat wat je rechten zijn en hoe wij met jouw gegevens omgaan. Er wordt niet zomaar informatie doorgegeven aan andere instellingen of personen zonder je medeweten.

■ Financiering Beschermd wonen Beschermd wonen wordt gefinancierd via de AWBZ. Je betaalt een eigen bijdrage aan het Centraal Administratie Kantoor Bijzondere Zorgkosten (CAK-BZ). De hoogte van de eigen bijdrage is afhankelijk van je inkomen.

Ambulante begeleiding Ambulante begeleiding wordt gefinancierd via een CIZindicatie voor de AWBZ of de Wmo (Wet maatschappelijke 6

ondersteuning). Bij een CIZ-indicatie betaal je een eigen bijdrage aan het Centraal Administratie Kantoor Bijzondere Zorgkosten. De bijdrage is een bedrag per uur, met een maximum afhankelijk van het inkomen.

Maatschappelijke opvang Maatschappelijke opvang wordt gefinancierd via de Wmo. Je betaalt zelf een vergoeding van € 12,50 per etmaal (in de Haarlemmermeer € 16).

Activering Een aantal van onze projecten of dagbestedingsactiviteiten is toegankelijk voor al onze cliënten, zonder dat er een indicatie van het CIZ of andere financiering nodig is. Deze worden door onze eigen organisatie of bijvoorbeeld de gemeente (Wmo) gefinancierd. Voor deelname aan bepaalde projecten of dagbesteding is een CIZ-indicatie nodig. Soms betaal je hiervoor een eigen bijdrage (aan het CAK), met een maximum, afhankelijk van je eigen inkomen. Er zijn ook andere mogelijkheden om dagbesteding te betalen, bijvoorbeeld als je een PGB hebt.

■ Uitleg afkortingen AWBZ Iedereen kan door ziekte of een handicap afhankelijk worden van langdurige zorg. Voor die zorg, thuis of in een zorginstelling, hebben alle Nederlanders automatisch een verzekering: de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). De AWBZ dekt medische kosten die niet onder de zorgverzekering vallen en door bijna niemand zijn op te brengen. Bron: www.rijksoverheid.nl.

CAK Het Centraal Administratie Kantoor (CAK) is een professionele uitvoeringsorganisatie in de zorg- en welzijnsector. Het CAK is verantwoordelijk voor een goede uitvoering van diverse financiële regelingen waaronder de AWBZ en Wmo. Bron: www.hetcak.nl.

CIZ-indicatie CIZ staat voor Centrum Indicatiestelling Zorg. Met een indicatie van het CIZ weet je hoeveel zorg je kunt krijgen en in welke vorm. Het gaat hierbij om zorg die valt onder de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. Bron: www.ciz.nl.

Financiën, wetgeving en zorg

Wmo

De financiering van ons aanbod verandert mogelijk door beleidsontwikkelingen binnen de gezondheidszorg. Voor de meest recente informatie, zie onze website: www.ribw-kam.nl.

De Wet maatschappelijke ondersteuning regelt hulp en ondersteuning voor mensen met een beperking. Hierdoor kunnen zij langer zelfstandig blijven wonen. De Wmo is er bijvoorbeeld voor ouderen, mensen met een handicap of mensen met een psychisch probleem. Zij kunnen de gemeente vragen om ondersteuning. Bron: www.rijksoverheid.nl.

Aanmelding Wil je gebruikmaken van ons aanbod? Neem dan contact op met onze afdeling Aanmelding & Advies via ribw-kam.nl/aanmelding-en-advies, telefoonnummer (023) 517 87 00 of e-mail [email protected]. Daarnaast ben je van harte welkom voor een oriënterend bezoek aan een van onze locaties. Onze teamleiders leiden je graag rond. Voor dagbesteding/activering kun je jezelf rechtstreeks bij ons aanmelden of via je behandelaar of contactpersoon. Voor alle contactgegevens, zie bijgevoegde adressenlijst.

ZZP De zorg die cliënten nodig hebben, wordt beschreven in een zorgzwaartepakket (ZZP). Het zorgzwaartepakket bepaalt ook hoeveel geld een verblijfsinstelling krijgt voor de zorg aan de cliënt. Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) geeft de indicatiebesluiten af en bepaalt welk zorgzwaartepakket daarbij hoort. Bron: www.rijksoverheid.nl. Meer weten? Kijk op www.ribw-kam.nl.

7

RIBW K/AM ■ Stationsplein 110 + 118 ■ Postbus 2257 ■ 2002 CG Haarlem ■ T (023) 517 87 00 ■ E [email protected] ■ www.ribw-kam.nl VORMGEVING: MART GRAFISCHE VORMGEVING HAARLEM ■ DRUK: EXCELSIOR HAARLEM ■ Fotografie: Adriaan Backer ■ FEBRUARI 2013