Accuraat Jaargang 8 • nummer 1 • april 2014
Training contactverzorgenden
Hulst voor Elkaar
pagina 3
T
M HE
M ANU
IC T R PA
pagina 4
Medewerker en mantelzorger pagina 14
MER
IE T A IP
Raad van bestuur
pagina 5
Cliëntenraad
pagina 8
Zorgkantoor CZ
pagina 12
Column
Bart Brandsma
Deelnemen of overnemen? De laatste jaren doet steeds dat ene woord de ronde: participatie. Het lijkt wel een hype. Minderheden moeten participeren, familieleden van ouderen moeten participeren in de zorg, gehandicapten moeten participeren in het arbeidsproces. Alles en iedereen moet participeren. In de laatste troonrede werd het woord participatiesamenleving een aantal keren gebruikt en in de krantenkolommen vielen de commentatoren vervolgens over elkaar heen om uit te leggen waar het om gaat. Het woord is in. Maar waar komt het eigenlijk zo plotseling vandaan? En is het nou positief of negatief, die aandacht voor participatie? Vooral de verzorgende gaat er veel van merken. De oudere zelf participeert ten slotte al aan zijn of haar eigen zorg. Dat verandert niet. Ze worden wakker, wassen zich, zetten koffie, besluiten of ze de krant gaan lezen, naar de kapper gaan, of ze aan het (vrijwilligers)werk gaan of juist kiezen voor wat ontspanning. Iemand kan niet meer meedoen aan de zorg voor zijn of haar eigen leven, zou je zeggen. Wat er verandert, is dat verzorgenden het leven van mensen minder overnemen, en meer leren om er aan ‘mee te doen’. De verzorgende doet een beetje of juist veel mee in de zorg voor iemand, en trekt zich daarna terug. De verzorgende moet daarbij vooral leren om precies dat te doen wat afgesproken is en wat goed is voor mensen, en niet meer dan dat. En in dat laatste zit hem nou net de kneep. Mensen die het vak van de verzorging hebben gekozen, willen soms maar één ding; zorgen voor een
ander. Het hart stroomt er vaak van over. Dat is heel mooi, maar niet altijd goed. Er is een ding dat je namelijk nooit van iemand overneemt, en dat is het leven van iemand zelf. Dat leidt iemand zelf, en daaraan kun je hoogstens deelnemen, maar je kunt en mag het als verzorgende nooit overnemen. Dat is in de geschiedenis van de zorg - in het verleden - vaak wel gebeurd. Alle zorg werd door de instelling geleverd. De zorg die familie vroeger nog wel had voor vader of moeder is zo voor een groot deel overgenomen door instellingen. De zorg die een buurman of buurvrouw op zich nam, de zorg die in een buurt soms als vanzelfsprekend werd beschouwd, is overgenomen door betaalde professionals. Daar komt onze samenleving nu op terug. We moeten dus weer meer voor elkaar gaan zorgen. Den Haag, de provincie of de gemeente zal dat in veel gevallen niet meer voor ons regelen. Dat heeft een bijzonder positieve, maar ook een negatieve kant. Positief is dat we door voor elkaar te zorgen - participeren in de zorg - meer aandacht en tijd geven aan mensen die dicht bij ons staan. Ik spreek niet voor iedereen, maar in de samenleving ontbreekt het daar nog wel eens aan. Maar zonder meer negatief is dat we ons leven er vaak (nog) helemaal niet op hebben ingericht. Het is soms bijna niet te regelen om te zorgen. Kinderen wonen niet meer vlakbij hun ouders, zoals vroeger. En tijd is voor velen een schaars goed. En lang niet iedereen kan zomaar terugvallen op een uitgebreid netwerk van vrienden, familie en kennissen.
2 Curamus Accuraat
Participatie: dit woord is geen hype en het waait niet over. Het P-woord is een blijvertje. De komende jaren gaan we daar aan wennen. Onvermijdelijk. Verzorgenden trainen zich in ‘deelnemen aan de zorg zonder de zorg over te nemen’. En iedereen die zorg ontvangt, krijgt er meer mee te maken dat mensen uit het eigen netwerk, familie, vrienden en kennissen, zorgtaken gaan dragen. Dat is de eigen verantwoordelijkheid van mensen. Dat vraagt om een nieuwe samenwerking van verzorgende en cliënt. Een verandering die tijd en aandacht vraagt. De zorg die Curamus biedt, moet ideaal gesproken precies aansluiten op de zorg die mensen zelf en met hun netwerk opbrengen. Dat goed leren afstemmen zal wel even duren - dat is best een lastige klus - maar er komt een moment dat we dat met elkaar onder de knie krijgen. Bart Brandsma
Training contactverzorgenden
Stimuleren van zelfredzaamheid en participatie Eind vorig jaar hebben verschillende contactverzorgenden trainingen gevolgd waarmee ze handvatten kregen om zelfredzaamheid bij cliënten en familieparticipatie bij familie onder de aandacht te brengen en te stimuleren. De training werd gegeven door Bart Brandsma. Hoe breng je de theorie in de praktijk? Het is de bedoeling dat deze contactverzorgenden het geleerde overbrengen op hun collega’s. Linda Vergauwen en Iness Tatenhove, beiden contactverzorgende in de binnenstad van Hulst, hebben de training gevolgd. Linda: “Het begint eigenlijk met een attitudeverandering van onszelf. Wij zijn altijd gewend geweest om klaar te staan voor de cliënten en alles voor hen te doen. We hebben ze in het verleden heel veel uit handen genomen. Dat moet nu anders. We moeten zelfregie stimuleren. Dat betekent dat cliënten zelf naar oplossingen moeten zoeken.” Iness vervolgt: “En dat geldt ook voor de familie. Die moet er niet klakkeloos van uit gaan dat de zorg alles oplost. Zelf zullen ze ook betrokken moeten blijven. Het is een cultuuromslag voor ons, voor de cliënt en voor de familie.” Linda: “Dat is het moeilijkste bij cliënten die hier al jaren wonen. Zij zijn gewend aan de manier waarop we het altijd deden. Waren we klaar dan deden we nog snel een wasje of gingen we even mee naar de dokter om medicijnen op te halen. Dat mogen we nu niet meer. De indicaties worden steeds krapper en we moeten terug in het aantal uren zorg. Mensen hebben hier niet altijd begrip voor. En wij zijn dan toch de boodschapper.”
Iness: “De makkelijkste weg is om niets te zeggen. Mensen op zaken aanspreken is moeilijk. Tijdens de cursus leren we dat. We bespreken situaties aan de hand van casussen. In theorie weet je het meestal wel, in de praktijk is het wel eens lastig. Nieuwe cliënten en hun familie worden op het moment dat hier komen wonen al bij het ZorgAdviesPunt geïnformeerd over ons participatie
Iness van Tatenhove en Linda Vergauwen
beleid. We zien dat het bij hen veel minder problemen met zich meebrengt en veel makkelijker te bespreken is.” Ingeborg Freijser Communicatie
Stand van zaken tafeltje-dek-je In november vorig jaar heeft Curamus bekend gemaakt per 1 juni 2014 te stoppen met het produceren van de tafeltje-dek-je maltijden. Voorwaarde voor het stoppen is dat klanten een alternatief krijgen aangeboden. Na de bekendmaking hebben verschillende bedrijven, die de maaltijdservice willen overnemen, zich bij ons gemeld. Met een aantal van hen zijn wij in gesprek gegaan. Naar verwachting wordt in de loop van april duidelijk wie onze tafeltje-dek-je maaltijden gaat overnemen. Wij houden jullie op de hoogte! Mocht je in de tussentijd nog vragen hebben, neem dan contact op met Remi Lafarre, manager facilitair bedrijf, telefoon 0114 – 381 301 of via
[email protected].
Curamus Accuraat 3
Hulst voor Elkaar
Wat kun je met elkaar en voor elkaar betekenen Sinds 1 januari 2014 is de naam van Stichting Welzijn Hulst veranderd in Stichting Hulst voor Elkaar. Deze stichting voert in opdracht van de gemeente Hulst allerlei taken uit op het gebied van welzijnswerk voor ouderen en jeugd en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. En zoals de naam al zegt, wordt daarbij steeds bekeken wat je met elkaar en voor elkaar kunt betekenen. Vanaf 2007 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en daarmee ook voor de hulp bij de huishouding. De ervaringen met de Wmo van de eerste drie jaar maakten duidelijk dat het Wmo-beleid verder ontwikkeld moest worden. Met name om zelfredzaamheid en participatie te bevorderen. In Hulst werd daarom in 2012 het samenwerkingsverband ‘Hulst voor Elkaar’ gevormd. In dit samenwerkingsverband werkt de gemeente samen met Emergis, Huisartsenpraktijk Pallion, TragelZorg, Curamus, Dethon, MEEZeeland, PBILW-reintegratie, Privazorg, Woongoed, Woonstichting Hulst, ZorgSaam en het Centrum voor Jeugd en Gezin. Samen hebben ze afspraken gemaakt over hoe de burgers zo goed mogelijk ondersteund kunnen worden. Voorbeeld Ellen Verstraten, opbouwwerker bij Stichting Hulst voor Elkaar: “Wij zijn nu een aantal jaar bezig. Deze opzet heeft inmiddels zelfs een
landelijke prijs gewonnen en geldt als voorbeeld voor andere gemeenten. Uit dit samenwerkingsverband zijn al hele leuke initiatieven voortgekomen. Zo hebben we de boodschappendienst die volledig door vrijwilligers wordt gedraaid. Ouderen worden thuis opgehaald om samen boodschappen te doen. Een ander voorbeeld zijn de dienstencheques. Met deze cheques kunnen inwoners van de gemeente Hulst mensen inhuren bij Hulst Werkt! voor grote of kleine klussen in en rond het huis.” Hulst Werkt! is een een project van PIBLWReïntegratie en Dethon in samenwerking met de gemeente Hulst. Doel is mensen terug aan het werk te krijgen of te houden. Burgerkracht Hoe kunnen ouderen zo lang mogelijk thuis blijven wonen? Ellen: “Onlangs zijn we dankzij subsidie van het Oranjefonds met een nieuw project gestart: ‘De Buurt Stuurt’. Daarbij wordt bekeken hoe kwetsbare ouderen in de kleinere kernen toch zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Er lopen nu projecten in Graauw, Lamswaarde en Vogelwaarde.
4 Curamus Accuraat
Verder zijn er allerlei goede initiatieven van vrijwilligers die we moeten koesteren. Zo is José de Loos vorig jaar in Vogelwaarde gestart met samen eten voor ouderen. Elke week komen daar 30 mensen samen eten. José bereidt een 3-gangenmenu en vrijwilligers van Philadelphia helpen met klaar zetten en opdienen. Dat loopt heel goed. Het is gezellig, maar dat samen eten heeft ook een sociale functie. Mensen letten beter op elkaar en staan ook echt voor elkaar klaar. Zo vinden ze samen oplossingen voor kleine probleempjes. En in St. Jansteen heb je de wekelijkse ouderensoos waar 10 gastvrouwen elke donderdagmiddag iets gezelligs organiseren. Deze middag wordt heel goed bezocht. Ook daar heeft de soos naast de gezelligheid duidelijk een sociale functie. En zo zijn we steeds op zoek naar burgerkracht; slimme oplossingen met en voor elkaar.” Ingeborg Freijser Communicatie
Raad van bestuur
‘Participatie is belangrijk, ook als meer zorg nodig is’ Het zorglandschap in Nederland verandert snel en gaat er anders uitzien. Ook organisaties krijgen hiermee te maken. Participatie, zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid worden steeds belangrijker. Wat betekent dit voor de ouderenzorg en hoe moeten we daar op in spelen? We vroegen het Stephan Buijsse en Piet van der Maas, de raad van bestuur van Curamus.
Piet van der Maas en Stephan Buijsse
Piet: “In Nederland zijn we de afgelopen jaren doorgeschoten. We vinden dat we op heel veel zaken recht hebben. Dat is ook door vertaald in de zorg. Het kon niet op. Mensen moeten zorg weer leren zien als een gemeenschappelijke voorziening en niet als een individueel recht. Een individueel recht kun je claimen, maar een gemeenschappelijke voorziening moet je in samenhang en in samenspraak met anderen verdelen. Als gevolg van de nieuwe richting die we zijn ingeslagen in Nederland worden termen als participatie en zelfredzaamheid nu in
verband gebracht met bezuinigingen. Alsof we het huidige systeem in stand houden met minder geld. Maar eigenlijk is het ombuiging, we gaan naar een totaal ander systeem. We kunnen het oude systeem niet meer in stand houden omdat het onbetaalbaar is. Daarom is het belangrijk dat mensen blijven participeren. Ook als meer zorg nodig is.” Zelf betalen, zelf bepalen Stephan: “En dat geldt voor iedereen. De mensen die hier al wonen, hebben nu nog rechten. Maar dat worden overgangsrechten. Het aantal uur huishoudelijke hulp is al teruggebracht en de verzorgingshuizen worden omgevormd naar een extramurale woonvorm. Mensen zullen in toekomst meer zelf moeten doen of meer zelf moeten betalen. Voordeel daarvan is dat je dan ook zelf bepaalt hoe je het geregeld wilt hebben. Veel meer dan het geval was.” Zorg thuis Het systeem gaat veranderen, mensen blijven langer thuis wonen. Piet: “Die verandering is nu al aan de gang, zorgzwaartepakketten 1, 2 en 3 worden niet meer afgegeven. De komende 3 jaar wordt het aantal intramurale bedden gehalveerd en het verzorgingshuis verdwijnt. Steeds meer mensen krijgen thuis de zorg die ze nodig hebben. Ook mensen die we nu nog in het verpleeghuis opnemen. In dat opzicht is een fusie met ZorgSaam een logische stap. Zij hebben immers een grote thuiszorgtak.” Stephan: “De toegangsdrempel tot voorzieningen zoals het verpleeghuis wordt verhoogd. Maar als je eenmaal toegang hebt tot langdurige zorg, blijf je daar. Herindicaties zoals we die nu nog kennen, zijn dan niet meer
aan de orde. Als organisatie moeten we leren de andere kant op te redeneren. Het gaat niet meer om hoeveel bedden we toegewezen krijgen. Het gaat dan veel meer om de vraag hoe we de meest kwetsbare ouderen kunnen bedienen. En dan nog blijft het een keuze van het individu.” Gelijkwaardige relatie Piet: “Participatie krijgt binnen Curamus steeds meer vorm. Je ziet steeds vaker dat familie en mantelzorgers een bijdrage leveren in de dingen van alledag, zoals bijvoorbeeld koken in de groepswoningen. Je zult in de toekomst een meer gelijkwaardige relatie zien tussen professional, cliënt, mantelzorger en vrijwilliger. De vrijwilliger is als het ware een verlengstuk van de organisatie. De mantelzorger is een verlengstuk van de cliënt. De verzorgende wordt steeds meer een coach van de cliënt en de mensen daar omheen. Zij kunnen bijvoorbeeld de mantelzorger coachen om te leren beseffen waar iemands grenzen liggen. Zij zijn daar nu nog niet voor opgeleid. Maar daar werken we wel naar toe.” Stephan: “We willen het informele domein rondom de cliënten ondersteunen, bijvoorbeeld door scholing aan te bieden aan vrijwilligers. Zij ondersteunen immers bij de voeding, de mobiliteit, het vertier en de gezelligheid. Piet besluit: “We moeten daarbij duidelijk de grenzen aangeven. Wat doen vrijwilligers wel en vooral ook wat doen ze niet. Wij trekken in ieder geval een duidelijke lijn bij lichaamsgebonden werkzaamheden. Dat is en blijft het werk van de verzorgende.” Ingeborg Freijser Communicatie
Curamus Accuraat 5
Onlosmakelijk verbonden
Familieparticipatie en sociaal netwerk In een themanummer als dit kan het onderwerp ‘sociaal netwerk’ natuurlijk niet ontbreken. In 2013 heeft Curamus sterk ingezet op familieparticipatie. Tijdens gesprekken met verzorgenden, familie, cliënten, mantelzorgers en vrijwilligers kwam het onderwerp sociaal netwerk geregeld ter sprake. Maar wat is nou een sociaal netwerk, hoe werkt dat en wat hebben we eraan? Een sociaal netwerk, dat zijn alle mensen om ons heen met wie we dingen doen. Dit netwerk kan bestaan uit familieleden, vrienden, buren, collega’s, de dames van de zangvereniging, medeleden van de visclub, enzovoorts. Tijdens ons leven wijzigen netwerken zich. In de verschillende levensfasen komen we in contact met andere milieus, andere mensen. Dit kan aanleiding geven tot het ontstaan van nieuwe netwerken naast reeds bestaande. Maar, het kan er ook toe leiden dat bestaande netwerken afbrokkelen.
Bij het ouder worden sterven er immers familieleden, en familieleden kun je niet vervangen. Door lichamelijke achteruitgang zijn mensen soms niet meer in staat anderen op te zoeken. Vaak is dit proces al gaande als cliënten met Curamus in contact komen. Wat kan Curamus betekenen als het gaat over het sociaal netwerk? Bij Curamus wonen relatief gezien veel ouderen. Hoe kunnen wij als medewerkers en vrijwilligers van Curamus er voor zorgen dat de zelfredzaamheid van cliënten wordt bevorderd? We willen bewust investeren in het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers om het sociale, informele netwerk te versterken. We willen immers ‘een wij’ zijn, waaraan iedereen vanuit zijn eigen rol deelneemt. Want: “Wij zijn Curamus” Het begint op het ZorgAdviesPunt Al bij het eerste contact met nieuwe cliënten, hun familieleden en mantelzorgers, wordt familieparticipatie besproken. De visie van Curamus wordt uitgelegd aan de hand van de zorgcirkel met daarin de zes participanten: mantelzorgers, familieleden, cliënt zelf, vrijwilligers, medewerkers en de particuliere zorg. Mensen worden uitgenodigd na te denken welke
6 Curamus Accuraat
’taken’ zij op zich willen nemen na een eventuele verhuizing naar welke locatie van Curamus dan ook. “Wat hebt u nodig van ons, wat kunt u voor ons én anderen betekenen?”. Bij volgende contacten wordt hier verder over gepraat. Wat kan de cliënt nog zelf? Voor zichzelf of voor anderen. Wat kan de familie/ mantelzorger doen? Hoe staat het met het sociaal netwerk? Voor elke nieuwe cliënt wordt een intakeformulier ingevuld met daarin zoveel mogelijk bijzonderheden tot het samen zorgen. Dit formulier komt in het ZorgLeefPlan. In de nabije toekomst willen we daar graag een hoofdstuk aan toevoegen met de titel: Sociaal netwerk. De zorgmakelaar zal dan aan de hand van open vragen het sociaal netwerk van de nieuwe cliënt al in kaart brengen. Aan de contactverzorgende de schone taak dit een vervolg te geven. Spin in het web: de contactverzorgende Als professional vergroot de (contact)verzorgende de zelfredzaamheid van de cliënt, zodat deze zo
k lang mogelijk zelfstandig kan leven. Eigen kracht wordt daardoor versterkt. Dat proces wordt empowerment genoemd. Het vermogen om zelfstandig te functioneren –zelfredzaamheid en zelfregie- is een algemene behoefte van mensen: het is fijn om jezelf te kunnen redden. Zelfregie draait om richting geven en coördineren van het dagelijks leven. Zelfredzaamheid is het vermogen om die praktische, dagelijkse dingen ook daadwerkelijk te doen. De contactverzorgende zorgt dus meer en meer met de handen op de rug. Om jezelf langer en goed te kunnen redden is een sociaal netwerk nodig. Bij sommige mensen is dit netwerk er gewoon en werkt het als vanzelfsprekend. Bij anderen gaat dit minder vlekkeloos. Maar: bij allebei de scenario’s komt de contactverzorgende om de hoek kijken. Zij of hij kan samen met cliënt en eventueel mantelzorger/ familie het door de zorgmakelaar opgetekende sociaal netwerk vastleggen in het ZorgLeefPlan. Zo nodig kan zij of hij contacten hel-
Met een ecogram brengen we de belangrijke sociale contacten van de cliënt in kaart. Het ecogram houdt rekening met verschillende leefgebieden . Het is als een röntgenfoto van het sociaal netwerk. Voorbeeldvragen bij het maken van een ecogram: • Met wie praat u als u het moeilijk hebt? • Welke rol speelt deze persoon in uw leven? • Hoe is het contact met familieleden? • Van wie krijgt u bezoek? • Wie doet er boodschappen voor u? pen onderhouden met leden in het sociaal netwerk en bijsturen waar nodig. Geen sociaal netwerk? Dat komt ook voor. Geen partner, geen kinderen, geen familie. Geen contact meer met buren of wie dan ook. Curamus wil voor ouderen zonder goed sociaal netwerk activiteiten ontplooien om hen te helpen bij het opbouwen en onderhouden van zo’n netwerk. Hoe? De contactverzorgende klopt aan bij team Welzijn van Curamus om te informeren naar de mogelijkheden binnen het vrijwilligersbestand van Curamus. Er zijn voorbeelden bekend van vrijwilligers
die een persoonlijke band opbouwden met cliënten en bewust mantelzorgers werden. Curamus kent al sinds enige tijd het ‘buddyschap’. Vrijwilligers kunnen worden ingeschakeld om, één op één samen met cliënten activiteiten te ontplooien. Samen boodschappen doen, een wandelingetje maken enzovoorts. Informatie hierover kan de vrijwilligerscoördinator je geven. Ook Stichting ‘Hulst voor Elkaar’ kan worden ingeschakeld en zo zijn er meer mogelijke paden te bewandelen. Een sociaal netwerk hebben is voor ieders geluksgevoel belangrijk. Informatie en tips Op zoek naar meer informatie en tips? Kijk eens op de websites van onderstaande organisaties. Hier vind je tips voor het maken van bijvoorbeeld een ecogram van cliënten om zodoende het sociaal netwerk in kaart te kunnen brengen. Het boek Mantelzorgers en vrijwilligers in beeld is een aanrader. Op social media zoals Twitter en Facebook kun je ook een boel informatie halen. Tot slot: loop als je inspiratie nodig hebt gerust eens binnen het ZorgAdviesPunt. Wij denken graag met je mee. Liesbeth de Bruijn ZorgAdviesPunt
Curamus Accuraat 7
Cliëntenraadsleden Nico Gijsel en Henk Smets
“We zijn in het verleden doorgeschoten” Hoe kijkt de cliëntenraad aan tegen een onderwerp als participatie? Een gesprek met Henk Smets en Nico Gijsel, cliëntenraadsleden van Curamus.
Henk: ”Participatie is een moeilijke term die je in Van Dale moet opzoeken. En of je daarmee de lading helemaal dekt? Simpel gezegd komt het er op neer dat je hulp biedt aan mensen die dat nodig hebben, dat je voor elkaar klaar staat. Dat kunnen familie, buren, of vrienden zijn. Het zou eigenlijk een vanzelfsprekendheid moeten zijn. Maar we zijn de afgelopen jaren zo gewend geraakt dat als iemand hulp nodig heeft, daar dan ook voor gezorgd wordt. Thuis of in het bejaardenhuis.” Nico: “We zijn in het verleden natuurlijk ook doorgeschoten. Alles werd afgenomen en voor ons gedaan. Het vergt waarschijnlijk behoorlijk wat tijd om dit weer om te draaien.” Henk: “Toch zijn er voorbeelden genoeg van mensen die voor een ander klaar staan. Als de wil er is, valt er veel te regelen. Maar je moet het per individu en geval bekijken, het is voor niemand hetzelfde.”
Tussen de oren (Familie)participatie is een belangrijk punt in het Curamus meerjarenbeleidsplan 2013-2017. De organisatie is daar nu een aantal jaar mee bezig en de focus ligt met name op de inzet van mantelzorgers en vrijwilligers. De cliëntenraad ziet deze ontwikkelingen en heeft er wel wat opmerkingen bij. Henk: “Het heeft best even geduurd voordat resultaten zichtbaar werden. Maar inmiddels zien we dat er langzaam maar zeker dingen in beweging komen. Het is natuurlijk ook een proces wat moet groeien en bij iedereen tussen de oren moet komen. Zo is personeel het niet gewend om verantwoordelijkheid uit handen te geven en de inzet van vrijwilligers en mantelzorgers te zien als ondersteuning en niet als lastig!” Nico vult aan: “De kwaliteit van leven voor de cliënten is hier nog erg goed. Om dat in stand te houden zullen er steeds vaker familieleden of vrijwilligers ingeschakeld moeten worden. Participatie is
8 Curamus Accuraat
inmiddels een vast onderwerp van het gesprek tussen de contactverzorgende en de familie. Wat kan familie doen voor de cliënt? Het is goed om deze vraag te stellen en de mensen hiervan bewust te maken. Je kunt mensen niet dwingen iets bij te dragen, maar je kunt ze wel bewust maken van de noodzaak en het belang van hun inzet. En daar begint het mee.” Grenzen Zijn er grenzen aan de inzet van mantelzorgers en vrijwilligers? Nico: “Ja, zeker bij mantelzorgers kan er een moment komen dat de grens bereikt is. Het is altijd goed om op jezelf te letten en dat moet de verzorging ook meegeven. Dus niet alleen vragen, maar ook opletten of er voldoende ruimte is. Het zou goed zijn als dit onderdeel ook in de opleiding van de verzorgende wordt meegenomen. Ze zijn niet meer alleen verantwoordelijk voor de cliënt maar moeten oog hebben voor de cirkel daar omheen.” Henk: “Daarnaast zijn er natuurlijk ook grenzen aan wat mantelzorgers en vrijwilligers mogen en kunnen doen. Deze kunnen per situatie verschillen maar er moeten wel afspraken over worden gemaakt. Je moet daar als organisatie alert op blijven.” Nico: “In de toekomst zal er een beter samenspel moeten komen tussen professionals, vrijwilligers en mantelzorgers. Je bent immers aanvullend op elkaar. De slogan van Curamus luidt immers: ‘Wij zijn Curamus’. En vanuit dat opzicht pleit ik ervoor dat het belangrijk is dat ook de leiding van Curamus een gezicht heeft. De leden van de raad van bestuur zijn onbekenden voor de cliënten. En dat is jammer. Zeker in tijden dat we steeds meer samen moeten gaan doen en de mensen meer willen betrekken!“ Ingeborg Freijser Afdeling Communicatie
Nieuws van de personeelsvereniging In 2014 staat er nu al op het programma:
Check it out: www.curactief.nl
• Zaterdag 19 april: Paasfeest voor de kinderen in de Truffinozaal Bl. Hoeve. Met knutselen, paaseieren zoeken en wat lekkers! • Zaterdag 17 mei: gps zoektocht in Gent. Ontdek deze mooie stad op een ludieke, creatieve manier! Maak een groep en ga de uitdaging aan! Tip: schrijf je snel in, want… vol=vol
Bezoek aan theaterdinersalon De Avenue Zaterdag 8 februari vertrok CurActief met een gezelschap van 50 personen naar de Avenue in Breda waar de show Vivencia werd opgevoerd. In de gezellige, niet te grote zaal met warme tinten op waanden we ons in een knus, ouderwets theater. Daar kwamen mooie dames in gewaagde jurkjes het trapje af. En
daarachter kwam de entertainer in gepast kostuum die de avond aan elkaar praatte. Tussen de gerechten door hebben we genoten van het showballet en de liedjes die varieerde van musicalklassiekers tot heerlijke meezingers van Robbie Willems. Het was zo swingend dat we amper op onze stoelen konden blijven zitten! Het was een gezellige avond!
Naar de Winter Efteling Wat een leuk idee om met CurActief naar de Efteling te gaan! Helaas niet veel aanmeldingen, maar met een groep van 20 net genoeg om gebruik te maken van de arrangementen. Zo werden we ontvangen in restaurant “het Poffertje”, waar geen poffertjes, maar koffie met gebak ons stond op te wachten. Daarna kon ieder zijn eigen weg gaan. Wat een topdag: goed weer en niet druk, dus konden we overal, zonder lange wachtrijen, genieten van de attracties.
Wij waren met 2 kindjes van 2 jaar. En waar worden die blijer van dan van het sprookjesbos! Paddenstoel in en uit, kabouters kijken, meezingen met het Rode Neuzen festival en genieten van Droomvlucht. Tegen de avond waren er door heel de Efteling kampvuren waar je omheen kon staan om je op te warmen. Heerlijk en het bracht een gezellige, knusse winterse sfeer met zich mee. Om 18.00 uur stond een Koning Winter buffet klaar met erwtensoep, broodje worst, rode kool en andere heerlijkheden en frietjes voor de kinderen met een ijsje na.
Iedereen was moe na zo’n actieve dag en onze kindjes hebben de uitgang van de Efteling niet meer gezien… die lagen al in dromenland. Veerle Nout
Curamus Accuraat 9
Team welzijn
Cliënten ondersteunen waar nodig Team welzijn organiseert activiteiten en initiatieven dichtbij de bewoners. Bij wijze van spreken op straat- en wijkniveau. Met de directe buren die wonen in dezelfde flat of met alle bewoners van de woonzorgcentra. Dankzij de vele vrijwilligers die bij Curamus actief zijn, kunnen we de cliënten ondersteunen waar nodig. Deze activiteiten en initiatieven hebben als belangrijkste doelen: • Het bevorderen van het zo lang mogelijk zelfstandig wonen. • Het bevorderen en behouden van sociale contacten. • Het voorkomen van eenzaamheid. • Het stimuleren van de zelf-
redzaamheid en het zelf organisatorisch vermogen van de bewoner. • Het aanbieden van een zinvolle en prettige dagbesteding. • Het aanbrengen van structuur in de dag. Vrijwilligers Binnen Curamus zijn veel vrijwilligers actief die samen met en voor de bewoners activiteiten organiseren. Denk bijvoorbeeld aan gymnastiek, koffie drinken bij de buren, kaartje leggen, samen erop uit gaan en noem maar op. Team welzijn staat altijd open voor wensen en ideeën van de bewoners als het gaat om uitstapjes en activiteiten. Met hulp van vrijwilli-
gers wordt gekeken hoe we hierbij kunnen ondersteunen. Vervoersdienst En ook de vervoersdienst speelt een belangrijke rol als het gaat om zo lang mogelijk zelfstandig wonen. Deze dienst bestaat uit vrijwilligers die mensen die slecht ter been zijn van “deur tot deur” brengen. Dankzij de vervoersdienst kan de bewoner vanaf thuis wel naar de kapper, activiteiten, fysio en andere faciliteiten en worden zij weer veilig thuis gebracht. Veerle Nout Team Welzijn
Vrijwilliger in the picture
Rina Akkerman, vrijwilliger frituur Mijn naam is Rina Akkerman en ik woon sinds december 2001 in Hulst. Als vrijwilliger sta ik regelmatig in de frituur van Curamus. En dat vind ik heel erg leuk! Begin jaren ’60 had mijn vader een eigen bedrijfje aan huis. Hij maakte kroketten, loempia’s, nasischijven en bami hapjes. En zoals het altijd gaat, iedereen moest meehelpen! Ook heb ik mijn tante in haar babyzaak geholpen, en na schooltijd en op de zaterdag werkte ik bij de melkman die langs de huizen ging met losse melk en later plastic zakken melk.
Van mijn 14e tot 17e jaar hielp ik mijn vader in de patatzaak in mijn vrije uurtjes. Daar heb ik dus mijn ervaring op gedaan. In de jaren ’80 werkte ik in een tabakszaak. Deze zaak hebben mijn man en ik na twee jaar overgenomen, waarna we na een aantal jaar een tweede winkel openden. Dit was een snoepwinkel, te vergelijken met bijvoorbeeld Jamin. Vanwege gezondheidsproblemen waren we helaas genoodzaakt de winkels te sluiten en zijn we in Hulst komen wonen. U begrijpt dus wel waarom ik de frituur erg leuk vind om te doen.
10 Curamus Accuraat
Hier sta ik in mijn snoepwinkel
Andere hobby’s zijn bloemschikken, sieraden maken met Swarovski-kralen, legpuzzels (maar deze bewaar ik voor later, als ik oud ben :-)) en ik zit op een hobbyclub. Graag tot ziens bij de frituur!
Gina en Rony Heynze
“Wij ontmoeten hier zoveel vriendelijkheid” Gina en Rony Heynze uit Kloosterzande zijn sinds april 2013 vrijwilligers bij Antonius. En dat doen ze erg enthousiast en zeer betrokken, ondanks het feit dat ze er allebei nog een baan naast hebben. “Het is plezant werk waar je veel liefde en waardering voor terug krijgt!”
Van vrijwilliger naar mantelzorger Het komt vaker voor dat mantelzorgers na verloop van tijd (als het familielid is overleden) vrijwilliger worden. Bij Gina en Ronny was het juist andersom. Gina: “Vorig jaar werden we door Saskia Van Assel voorgesteld aan Paula, een bewoonster van Antonius. En het klikte. Na tijdje zijn we haar mantelzorgers geworden. Wij doen heel veel voor haar. Zo brengen haar naar de kapper, gaan met haar naar de winkel in Hulst, komt ze bij ons op bezoek of we gaan gezellig uit eten. Maar ik moet wel opletten dat ik niet te veel voor haar wil doen. Er zijn natuurlijk ook grenzen aan wat wij kunnen doen!”
Gina, Paula en Rony
Gina: “We speelden al langer met de gedachte om vrijwilliger te worden. Toen ik een stuk in de krant las waarin vrijwilliger coördinator Saskia Van Assel vertelde dat het moeilijk was om vrijwilligers te vinden voor Antonius, hebben we ons aangemeld.” Ronny en Gina zijn beiden vrijwilliger bij de vervoersdienst. Als procesoperator bij Cargill in Sas van Gent werkt Ronny in ploegen. Van de vier weekends werkt hij er drie. Zijn vrije weekend brengt hij het liefst in Antonius door. Gina: “We komen dan samen, anders zie ik hem helemaal niet meer!”
wel alle dagen willen komen. Maar helaas kan dat niet.” Toch maken ze zo veel mogelijk tijd voor de mensen hier. ’s Avonds zijn ze regelmatig te vinden in de huiskamer waar ze gezellig met wat bewoners een potje koffie drinken.
Daarnaast maakt Gina het rooster voor ‘Eet je mee’ bij Antonius. Gina: “Ik rooster de vrijwilligers in die het eten bij de bewoners opdienen.” Zowel Gina als Ronny vinden het werken met ouderen erg leuk. Gina: “Het is echt een hobby en daarbij ontmoeten we zo veel vriendelijkheid. Mensen zijn dankbaar dat er aandacht voor ze is. En daar genieten wij weer van. Zo snijdt het mes aan twee kanten!” Ronny: “Ik maak altijd tijd voor een praatje, de verhalen van vroeger zijn zo mooi. Eigenlijk zou ik hier
Afgenomen betrokkenheid Over de wijze waarop door de regering wordt ingezet op participatie heeft Gina een duidelijke mening: “Ik vind dat het goed is dat er weer wat meer bij de mensen zelf neer wordt gelegd. Er is de afgelopen jaren veel te veel zorg uit handen genomen, waardoor ook de betrokkenheid bij elkaar afgenomen is. Maar natuurlijk is het niet eenvoudig om die betrokkenheid terug te krijgen. Mensen vinden het vanzelfsprekend dat alles maar altijd geregeld wordt. Ik denk dat er af en toe best wat meer tijd voor elkaar vrijgemaakt mag worden!” Ingeborg Freijser Afdeling communicatie
Curamus Accuraat 11
Zorgkantoor CZ
“Eigen regie en participatie zijn belangrijk voor de kwaliteit van leven” Betekent dit dat jullie je eigenlijk niet met participatie en zelfredzaamheid bemoeien? Het zorgkantoor komt immers pas in beeld als je het zelf en met hulp van anderen niet meer redt. Liselore: “Nee, ook als je AWBZ zorg krijgt, blijft eigen regie en participatie belangrijk voor de kwaliteit van leven. Het uitgangspunt is altijd de eigen regie en verantwoordelijkheid van de cliënt. Het Zorgkantoor CZvan de AWBZ is Liselore: “De zorg zorgkantoor heeft dit onderwerp omgeving uitkomen dan kunregie participatie zijn belangrijk voor de kwaliteit van leven” voor “Eigen mensen meteneen langdurige verwerkt in een prijsopslag. Wij nen ze gebruik maken van en intensieve zorgvraag. Deze prowillen zorgaanbieders belonen die generieke voorzieningen. Liselore Kindt is zorginkoper Verpleging en Verzorging bij het zorgkantoor van CZ. Zij fessionele zorg wordt pas ingezet 2014 Hiervoor kunnen ze terecht bij en haar collega’s maken afspraken met de zorgaanbieders in o.a. Zeeland eninde Zuidaantoonbaar activiteiten als de iemand het zelf niet op het gebied van verde gemeente. Denk hierbij aan Hollandse Eilanden overmeer de aard, de omvang, de prijs en de kwaliteit van de ontwikkelen te leveren kan en ookDitdedoen hulpzeuit of haar hulp en zorg. opzijn basis van landelijkehuishoudelijke wet- en regelgeving en andere beleid dat issterking eigen regie en bevordering vastgesteld door toereikend het ministerie Beleid waarin eigen verantwoordelijkheid en omgeving niet meer is. van VWS. van de zelfredzaamheid. Om voor welzijnsdiensten. participatie steeds belangrijker worden, om zo de zorg ook in de toekomst betaalbaar Om de beste zorg te realiseren op deze prijsopslag in aanmerking te 4. Als ook de generieke voorziete houden. een zo doelmatig mogelijke manier komen, moeten zorgaanbieders ningen niet meer toereikend worden vijf niveaus zijn, kunnen een Liselore: “De zorgonderscheiden van de AWBZ is voor mensen met eenmensen langdurige en intensieveeen actieplan indienen. Aan het waarop het inkoopbeleid is gericht: van het jaar wordt dit plan beroep doen basiszorg. zorgvraag. Deze professionele zorg wordt pas ingezet als op de iemand het zelf niet einde meer kan ook deJe hulp uit zijn of haar omgeving niet meerwordt toereikend is. : 1. Deenbasis. draagt zelf de verDeze gefinancierd vanuit geëvalueerd en toetsen we of de 1. De basis. Je voor draagtjezelf de verantwoordelijkheid voor jebijvoorbeeld leven en participatie in de antwoordelijkheid leven gemaakte afspraken ook zijn nagede AWBZ. Denk samenleving. en participatie in de samenlekomen. Als de doelen zijn behaald, aan hulp bij de persoonlijke 2. Als mensen daarbij hulp nodig hebben, zijn ze gebaat bij hulp van familie, vrienden of ving. buren. Hun sociale netwerk; de samen verzorging of het wonen in een behoudt de zorgaanbieder de prijsredzaamheid. opslag. 2. Als mensen daarbij hulp nodig op afroep. 3. Kunnen de mensen er niet meer zelfinstelling en samenmet met zorg hun omgeving uitkomen dan Is dat niet het geval, dan gebruikbij maken generieke Hiervoor kunnen ze terecht wordt de prijsopslag gecorrigeerd. hebben,kunnen zijn zezegebaat hulpvan 5. Tot slotvoorzieningen. heb je specialistische bij de gemeente. Denk hierbij aan huishoudelijke hulp en andere welzijnsdiensten. Curamus heeft in dit kader bijvoorvan familie, vrienden of buren. zorg. Dit is beschikbaar voor Als ook de generieke niet meermet toereikend zijn, kunnen mensen een beeld ‘de attitudecoach’ voor conHun4.sociale netwerk; de voorzieningenmensen een complexe beroep doen op basiszorg. Deze wordt gefinancierd vanuit de AWBZ. Denk tactverzorgenden ingediend. Door samen bijvoorbeeld redzaamheid. zorgvraag voor wie hulp vanuit aan hulp bij de persoonlijke verzorging of het wonen in een instelling met middel van trainingen worden zij 3. Kunnen de er niet de samenleving en de basiszorgmensen op afroep. ondersteund om zelfredzaamheid meer zorg meer toereikend is.met een 5. zelf en samen met hun Dit is niet beschikbaar voor mensen bij cliënten en familieparticipatie bij familie onder de aandacht te brengen en te stimuleren.” Liselore Kindt is zorginkoper Verpleging en Verzorging bij het zorgkantoor van CZ. Zij en haar collega’s maken afspraken met de zorgaanbieders in o.a. Zeeland en de Zuid Hollandse Eilanden over de aard, de omvang, de prijs en de kwaliteit van de te leveren zorg. Dit doen ze op basis van landelijke wet- en regelgeving en beleid dat is vastgesteld door het ministerie van VWS. Beleid waarin eigen verantwoordelijkheid en participatie steeds belangrijker worden, om zo de zorg ook in de toekomst betaalbaar te houden.
Specialistische zorg Basiszorg Generieke voorzieningen Samenredzaamheid & sociaal netwerk Eigen verantwoordelijkheid
Dit jaar zit begeleiding, persoonlijke verzorging en verpleging, en dagbehandeling nog in de AWBZ. Per 1 januari 2015 wordt een deel hiervan overgeheveld naar de Wmo (de gemeente). Hoe zorg je dat de AWBZ en de Wmo op elkaar blijven aansluiten? Lislore: “Met het ingezette beleid zullen ouderen in de toekomst langer thuis blijven wonen en zorg
Het zorgkantoor komt immers pas in beeld als je het zelf en met hulp van anderen niet 12 Curamus Accuraat meer redt. Liselore: “Nee, ook als je AWBZ zorg krijgt, blijft eigen regie en participatie belangrijk voor de kwaliteit van leven. Het zorgkantoor heeft dit onderwerp verwerkt in een prijsopslag. Wij
Beleidsbrief ‘Hervorming langdurige zorg’ ministerie VWS
Liselore Kindt
in de thuissituatie ontvangen. Zij zijn dan gebaat bij een goede afstemming tussen hun informele netwerk, formele netwerk en medische netwerk. Afgestemd beleid en samenwerking tussen zorgverzekeraar en gemeenten is dan noodzakelijk. Het is belangrijk dat zorgverzekeraars met gemeenten vanuit één visie werken en elkaar weten te vinden. Mensen mogen niet tussen de wal en het schip belanden. Wij zien het wijkteam met de wijkverpleegkundige als een belangrijke schakel die beide domeinen met elkaar verbindt. Zorg en ondersteuning moet dichtbij beschikbaar zijn. Ook dit stimuleren we met behulp van de prijsopslag ‘Zorg dichtbij’. De mate waarin je als aanbieder werkt aan zorg dichtbij kan dan extra beloond worden. Dat varieert van participeren in een keten voor dementie, het opsporen van kwetsbare ouderen tot het hebben van een compleet plan van aanpak voor intensivering van een wijknetwerk in samenspraak met de gemeente.” Wat is de grootste uitdaging voor de toekomst? Liselore: “Als gevolg van de beoogde bezuinigingen zullen de financiële kaders steeds krapper worden. Daarom moeten welzijn en zorg geherstructureerd worden, waarbij de nadruk komt te liggen op voorkomen of uitstellen van formele zorg. Onder meer door
kwetsbaarheid sneller in beeld te brengen en mensen zoveel mogelijk in staat te stellen om zelf keuzes te maken door zorg ondersteunend te maken aan eigen regie. Hierbij is een nauwere samenwerking van verschillende partijen in de wijk en het hebben van een op buurtniveau passend welzijn- en zorgarrangement van groot belang. En als thuis wonen niet meer haalbaar is, moet er voldoende en kwalitatief goede zorg binnen een instelling beschikbaar zijn.” Ingeborg Freijser Communicatie
Het ministerie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft op 25 april 2013 de Beleidsbrief ‘Hervorming langdurige zorg: naar een waardevolle toekomst’ gepubliceerd. In deze brief informeert de staatssecretaris de Tweede Kamer over de hervorming van de langdurige ondersteuning en zorg op basis van een nieuwe toekomstvisie. De staatssecretaris geeft aan dat hervormingen nodig zijn omdat de eisen die aan de organisatie van de langdurige zorg zijn gesteld, veranderen. Mensen willen zo lang mogelijk zelfstandig thuis kunnen wonen en niet eenzaam zijn. In de visie van de staatssecretaris zal er vaker een beroep worden gedaan op het eigen sociale netwerk van mensen. Indien nodig zijn thuiszorgvoorzieningen via de gemeente beschikbaar. En als het thuis wonen niet meer haalbaar is, dan moet er goede zorg in een instelling zijn waar oog is voor het individu en de kwaliteit van leven.
AWBZ en zorgkantoren De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) - ingevoerd in 1968 - is in het leven geroepen om alle inwoners van Nederland te verzekeren tegen zware medische risico’s. Het gaat om risico’s die op individuele basis niet op te brengen zouden zijn, vooral omdat het in veel gevallen chronische aandoeningen betreft. Samengevat gaat het om zaken als verpleeghuiszorg, gehandicaptenzorg, thuiszorg, geestelijke gezondheidszorg en dergelijke. De AWBZ is een volksverzekering, wat betekent dat alle inwoners van Nederland verplicht zijn erin deel te nemen. De uitvoering van de AWBZ is sinds 1998 in handen van de zorgkantoren. Deze zijn door de gezamenlijke zorgverzekeraars in het leven geroepen. Zorgkantoren zijn zelfstandig werkende kantoren - nauw gelieerd aan de zorgverzekeraar ter plekke - die zorgvraag en zorgaanbod in een specifieke regio zo goed mogelijk op elkaar proberen af te stemmen. Voor Zeeland is het zorgkantoor gelieerd aan de zorgverzekeraar CZ.
Curamus Accuraat 13
Medewerker en mantelzorger Hoe combineer je dat? Om nu en in de toekomst een interessante organisatie te zijn en blijven, invensteert Curamus in een gezond werkklimaat. Daarbij hoort ook de aandacht voor medewerkers die werk en zorg combineren. Binnen Curamus is er geen speciale regeling voor medewerkers die naast hun baan mantelzorger zijn. Door met elkaar in gesprek te gaan kunnen de mogelijkheden, om werk en mantelzorg te combineren, worden onderzocht. Daar waar mogelijk zullen we tot een oplossing komen om de combinatie werk en mantelzorg waar te kunnen maken. De leidinggevenden zijn nauw betrokken bij de medewerkers binnen het team. Ze hebben goed zicht op de persoonlijke situatie van medewerkers. Tijdens gesprekken met de medewerker zal aandacht moeten worden besteed aan de organisatie van de
werkzaamheden en daarnaast het kunnen verrichten van een zorgtaak. Deze dialoog geldt niet alleen voor medewerkers die naast hun werk een zorgtaak verrichten. De balans werk-privé zal altijd onderdeel zijn van het gesprek tussen leidinggevende en medewerker. Artikel cao In de nieuwe cao VVT is een artikel (6.9) opgenomen die het mogelijk maakt voor medewerkers om mantelzorg uit te voeren. Hierin staat dat als een medewerker meer dan 8 uur per week en meer dan 3 maanden mantelzorg verricht, deze medewerker dit aan kan geven bij de werkgever. Samen worden de mogelijkheden onderzocht om werk en zorgtaak te combineren en te voorkomen dat de medewerker wordt overbelast. Tevens staat in de cao genoemd
wat wordt verstaan onder mantelzorg. Regelingen Binnen Curamus zijn er verschillende regelingen waar een medewerker gebruik van kan maken. Deze zijn terug te lezen in het kwaliteitshandboek. In de regeling vakantie en verlof worden de verschillende verlofvormen toegelicht. Daarnaast kan er, in overleg met de leidinggevende, gekeken worden naar het werkrooster, de arbeidsduur en de mogelijkheid om (tijdelijk) iets te wijzigen in de arbeidsduur en/of arbeidstijden. Een leidinggevende kan niet altijd voldoen aan de wensen en voorkeuren van de medewerker die ook mantelzorger is, maar zal altijd proberen hier zoveel mogelijk rekening mee te houden. Eline Bierens Personeelszaken
Het kabinet wil de inzet van mantelzorgers stimuleren. Mantelzorg is intensief, zeker als de mantelzorger ook nog een baan heeft. Ongeveer 70% van de mantelzorgers heeft een betaalde baan. Gemiddeld geven zij 17 uur mantelzorg per week. De overheid wil dat werkgevers meer rekening houden met mantelzorgers, omdat de combinatie van werk en zorg zwaar kan zijn. 40% van de werkende mantelzorgers voelt zich zwaarbelast of zelfs overbelast (bron:www.rijksoverheid.nl).
Betaalgemak op De Blaauwe Hoeve Zoals jullie in de vorige Accuraat hebben kunnen lezen, loopt er op locatie De Blaauwe Hoeve de proef Betaalgemak. Deelnemers aan deze proef kunnen welzijnsactiviteiten en aankopen in Brasserie Truffino betalen met een speciale betaalpas. De proef Betaalgemak heeft als doel het betaalverkeer binnen Curamus te vereenvoudigen. Ook willen we bereiken dat er minder met contant geld moet worden afgerekend.
Evaluatie en vervolg In januari 2014 is de proef geëvalueerd. Het blijkt dat de meeste gebruikers het systeem positief ervaren. Na enkele technische opstartproblemen, functioneert het systeem goed. Daarom is er besloten het systeem definitief in te voeren op locatie De Blaauwe Hoeve. Op de andere locaties van Curamus wordt het systeem niet ingevoerd. Door het geringe aantal transacties is het invoeren van het
14 Curamus Accuraat
systeem daar niet rendabel. Deelnemers aan de proef kunnen op locatie De Blaauwe Hoeve gebruik blijven maken van hun pasje. In de periode tot aan de zomer wordt het systeem verder ingevoerd en kunnen er meer mensen gebruik van gaan maken. Wij houden jullie op de hoogte over de verdere invoering van het betaalsysteem.
Voor wie wat extra's wil
Particuliere zorg
Wanneer iemand zorg nodig heeft, wordt dit vanuit de zorgverzekering vergoed. Van huishoudelijke zorg tot verpleeghuiszorg. Maar soms willen mensen wat extra’s, iets wat niet (meer) in het pakket zit. Bijvoorbeeld extra huishoudelijke hulp of ergens naar toe waarbij speciaal vervoer noodzakelijk is. Voor die mensen is er de particuliere zorg. Zorg die zij zelf kunnen inkopen, ook bij Curamus. Mensen kunnen met hun vraag altijd terecht bij het ZorgAdviesPunt van Curamus. Zij gaan vervolgens met de vraag aan de slag.
Jacqueline de Hamer, zorgmakelaar: “Mensen kunnen eigenlijk met alle vragen bij ons terecht. Zo hebben we een keer voor iemand begeleiding naar een trouwfeest geregeld. Ook zijn er mensen die standaard een aantal uur per week particuliere zorg inkopen. Wat zij in die uren willen doen staat niet vast en varieert. De ene keer gaan ze bijvoorbeeld naar de markt en de andere keer willen ze luxere persoonlijke verzorging, zoals lekker in bad. Het is mooi en dankbaar werk. Onafhankelijk van wat wij regelen, het verbetert de kwaliteit van leven van iemand. Mensen zijn vaak ook blij dat ze geen beroep op de kinderen moeten doen. En kinderen, die bijvoorbeeld ver weg wonen,
Mevrouw Perrick
zijn vaak blij dat ze de benodigde zorg en aandacht voor hun ouders kunnen regelen.” Iemand die particuliere zorg heeft ingekocht is mevrouw Perrick. Dankzij de particulier ingekochte zorg is samen met haar contactverzorgende op vakantie geweest. Mevrouw Perrick: “Ik ben twee keer met mijn contactverzorgende Inge (de Wilde) op vakantie geweest. De eerste keer zijn we naar Grancanaria geweest en de tweede keer naar Marbella. Inge heeft de reis georganiseerd. Zij is eerst bij het ZorgAdviesPunt langsgegaan om alles met betrekking tot de zorg te regelen. Toen dat geregeld was, heeft zij bij het reisbureau in Hulst de vakantie
Bezoek aan infocentrum Sluiskiltunnel
geboekt. Het waren leuke reizen. Vroeger reisde ik veel, maar door mijn MS wordt dat steeds lastiger. Ik ben dan ook heel dankbaar dat ik de reizen heb kunnen maken.” Wanneer mensen zorg nodig hebben of beperkt zijn in mobiliteit, is het maken van uitstapjes vaak lastig. Speciaal daarvoor heeft Curamus het UITbureau. Het UITbureau organiseert jaarlijks diverse uitstapjes waarbij ze zorgen ze voor aangepast vervoer en begeleiding. Ook worden er uitstapjes op verzoek georganiseerd! Saskia van Assel, team Welzijn: “Iedereen kan mee met uitstapjes van het UITbureau. Het is leuk om te zien dat er, naast cliënten van Curamus, ook mensen van buiten Curamus mee gaan. Familie, mantelzorgers, iedereen is van harte welkom om mee te gaan! Naast de groepsuitjes die wij organiseren, kunnen mensen ook zelf verzoekjes indienen. De uitstap naar de kerstmarkt bij de Intratuin in Halsteren en het bezoek aan Oostakker (bedevaart) zijn op verzoek georganiseerd.” Judith van Loon Communicatie
Curamus Accuraat 15
Een jaar verpleeghuiszorg in Koewacht De Korenbloem, de groepswoning voor mensen met dementie op De Lange Akkers in Koewacht, bestaat inmiddels al weer ruim een jaar. Woonzorgmedewerkster Ria Bracke vertelt hoe het eerste jaar is bevallen. De overstap van de dagopvang voor dementerende ouderen naar de groepswoning PG was voor vele collega’s een grote stap. Voorheen werd er zorg verleend van 8.00 tot 20.00 uur. De cliënten werden verzorgd in het verzorgingshuis waar ze woonden om vervolgens naar de dagopvang te worden gebracht waar ze de rest van de dag verbleven. Nu wonen ze permanent in de groepswoning en wordt er 24-uurs zorg geleverd. Er zijn voor ons vele taken bij gekomen. Het betreft niet alleen de verzorging van de cliënten, maar we doen er nu ook de gehele huishouding bij. Er wordt zelf voor de maaltijden gezorgd. Iedere dag wordt er gekookt voor twaalf personen. De was van de cliënten verzorgen we ook zelf. Iedereen heeft
ondertussen zijn draai gevonden. Het is druk, maar heel afwisselend werken. De groep Op De Korenbloem wonen acht cliënten. Daarnaast komen er nog twee cliënten voor dagopvang uit het verzorgingshuis. We zijn dus elke dag met twaalf vrouwen (tien bewoners en twee medewerkers). De cliënten zijn actiever dan vroeger. Ze worden namelijk gestimuleerd om mee te helpen in het huishouden, bijvoorbeeld bij het schillen van aardappelen, het schoonmaken van groenten of het vouwen van de was. Ze herkennen deze taken, omdat ze die vroeger thuis ook deden. We eten allemaal gezamenlijk en drinken samen koffie. De cliënten
zien ons niet alleen meer als ‘zuster’, maar ook als onderdeel van de groep. De afstand tussen het personeel en de bewoners is daardoor kleiner. Alle bewoners hebben het hier echt naar hun zin. Ook al kunnen ze het niet altijd meer goed verwoorden, je ziet het. Ze genieten van het samenzijn. Dit komt ook doordat we op De Korenbloem werken met een vast team. In totaal zijn we met tien medewerkers, zeven verzorgende IG en drie woonzorgmedewerkers. Hierdoor leer je elkaar, zowel je collega’s als de bewoners, goed kennen. Familieparticipatie In het begin moesten familieleden wel even wennen aan de groepswoning. Ze waren wat terughoudend. Door ze gastvrij te ontvangen en ze overal bij te betrekken, merk je dat de drempel om iets te doen in de woning lager wordt. Enkele familieleden en mantelzorgers ondernemen inmiddels ook regelmatig leuke bezigheden met de bewoners. Er is bijvoorbeeld iemand die regelmatig gaat wandelen met een aantal bewoners en iemand die vaak wat lekkers komt bakken, zoals wafels en pannenkoeken. Doordat de familie bereid is te helpen, worden uitstapjes met de bewoners ook mogelijk. Zo zijn we laatst gezellig naar Lokeren geweest dankzij de inzet van familieleden!” Binnenkort gaan we naar de wolboerderij in Koewacht. Ook daar zijn de mantelzorgers en familie bij betrokken. Suggesties van hen om uitstapjes te maken, zijn dan ook altijd welkom. Judith van Loon Communicatie
Ria Bracke
16 Curamus Accuraat
miMakkus clown Jacqueline Murre
Op de werkvloer bij…
Je hebt haar ongetwijfeld een keer zien lopen, miMakkus clown Jacqueline Murre. Een miMakkus clown is een bijzondere clown. Niet het soort clown waar mensen meteen aan denken. Jacqueline Murre vertelt over haar werk. Jacqueline Murre als miMakker Guusta
“Een miMakkus clown is iemand die contact probeert te maken met mensen met een vorm van dementie of mensen met een verstandelijke beperking. Dit doen we door met bepaalde technieken de zintuigen te prikkelen. Een manier waarmee we de zintuigen prikkelen is met ons uiterlijk, het kostuum en de rode neus. Door het kostuum denken mensen vaak aan een clown. Maar moet je dat ook zijn? Voor de mensen die we bezoeken zijn we geen clown, alleen buitenstaanders zien dat zo. Mijn kostuum en de neus zorgen dat ik meer kan doen en vrijer ben in hetgeen ik doe. Het is mijn masker. Naast ons uiterlijk prikkelen we de zintuigen ook met behulp van materialen. Welke materialen ik gebruik verschilt per persoon. Bij vrouwen gebruik ik meestal een pop of bepaalde geuren. Bij mannen werkt dat niet. Die zien een pop als mijn kind en associëren dat met seks. Daarom gebruik ik bij mannen vaak een vogel, poes of een muziekinstrument zoals een mondharmonica.
Hoe ik precies te werk ga hangt af van de persoon waarmee ik werk. Ik probeer aansluiting te vinden en dat is natuurlijk altijd iets individueels. Mensen met een vorm van dementie of een verstandelijke beperking zijn niet altijd toegankelijk. Ik probeer ze te bereiken via hun gevoel. Is een bewoner blij, dan ben ik dat ook. Is iemand heel boos, dan ben ik ook boos. Ik ga dus mee met de emotie. Die emotie breng ik tot een climax om zo weer een neutrale emotie te bereiken en rust te creëren. Het is vaak de contactverzorgende die aangeeft dat een bewoner baat zou kunnen hebben bij mijn werk. Zij zien de problemen en de kansen. Bewoners die diep dement zijn en bewoners die agressief of ander (storend) afwijkend gedrag vertonen, hebben vaak baat bij het werk van een Mimakker. Bij de miMakker mag de bewoner volledig zichzelf zijn en wordt niet betutteld of gecorrigeerd wat vaak een positief effect heeft. In totaal miMakker ik voor onge-
veer veertig bewoners van Curamus. Omdat het werk heel intensief is, kan ik maximaal twee of drie bewoners per dag bezoeken. Een bezoek een aan bewoner duurt ongeveer één uur. En ik probeer iedere maand elke afdeling waar ik werk een keer te bezoeken. Familie reageert wisselend op mijn werk. Sommige vinden het leuk en zien de positieve effecten bij hun vader of moeder. Andere vinden het moeilijk om te zien dat bijvoorbeeld hun moeder met een pop speelt en verbieden het. Ik vind het moeilijk. Dat familieleden niet zien dat hun vader of moeder veel baat heeft bij het werk van een miMakker en er van geniet. Want dat is juist waar ik de voldoening uithaal in mijn werk, dat ik iets voor iemand kan betekenen. Dat ik met mijn werk de kwaliteit van leven kan verbeteren. Ik ben dan ook dankbaar dat ik dit werk kan en mag doen.” Judith van Loon Communicatie
Curamus Accuraat 17
Familienet Steeds meer houden mensen via internet contact. E-mail en socialnetwerksites zoals Facebook worden door veel mensen gebruikt. Familienet sluit hierop aan. Via familienet hebben verzorgenden en familie contact. Berichten en foto’s worden gedeeld. Doel is om familie zoveel mogelijk betrokken te laten zijn bij de cliënt. Curamus is vorig jaar begonnen met familienet. Eerst als proef. Dit beviel zo goed dat inmiddels alle groepswoningen hier gebruik van maken. De moeder van mevrouw De Bock- Sey woont in een groepswoning op de Korenmarkt in Hulst. Zij is zeer tevreden over familienet. “Het is zeer gebruiksvriendelijk, het programma wijst zichzelf. Ik was het dan ook meteen gewend.” Ik ga om de dag naar mijn moeder en kom
Mevrouw De Bock-Sey
daar dus vaak. Toch is familienet een goede aanvulling. Via familienet geef ik door wanneer mijn moeder afspraken heeft bij bijvoorbeeld de kapper of de pedicure. Maar ook als ik een vraag heb gebruik ik het. Als ik bij mijn moeder ben is de verzorging vaak druk bezig en hebben ze niet altijd tijd.
Bovendien vind ik het prettig om via familienet te communiceren. Berichten die ik hierop plaats worden altijd meteen vastgelegd. Ik krijg snel antwoord. Het is zeker een goede oplossing!” Meer weten over familienet? Op www.hetfamilienet.nl vind je meer informatie.
Vakantie voor bewoners van De Korenmarkt Van 4 t/m 6 april gaan 16 bewoners van de groepswoningen aan de Korenmarkt in Hulst op vakantie. De reis gaat naar een boerderij in Heusden met aangepaste appartementen aan de rand van natuurgebied de Groote Peel.
Bijna alle medewerkers van de groepswoningen gaan mee, het grootste deel doet dat op vrijwillige basis. Daarom konden de kosten van de reis laag blijven. Familie helpt mee om de cliënten weg te brengen en weer op te halen.
18 Curamus Accuraat
Een geweldig initiatief, wat dankzij de inzet van medewerkers en familie mogelijk kan worden gemaakt! In de volgende Accuraat lees je meer.
Succesvol eerste jaar kleinschalig wonen in Kloosterzande Ruim een jaar geleden verhuisden 24 bewoners vanuit het verzorgingshuis Antonius naar de kleinschalige groepswoningen aan de Antoniusstraat nummer 17, 19 en 21. Daar ging een hele voorbereiding aan vooraf. Unitleider Sandra Mattheijssen: “Het was een leuke en spannende tijd. Om te beginnen heb ik een themadag over de verhuizing georganiseerd. Tijdens deze dag zijn de nieuwe teams samengesteld. Medewerkers hadden daarbij veel inbreng. De indeling werd gedaan aan de hand van kernwaarden. Wat heb je nodig voor een goed team? Een goede mix aan creatievelingen, regelaars, meer zorgzaam ingesteld mensen enzovoorts. Daarbij is natuurlijk ook naar de juiste verdeling van niveaus 3 en 4 gekeken. Zo zijn er uiteindelijk 3 teams gevormd. En nu, na een jaar, werken we nog steeds zo. Ieder heeft zijn sterke punten, de medewerkers vullen elkaar goed aan.” Volgens Sandra heeft het zelf samenstellen van de teams heel goed gewerkt. “Het is heel motiverend als je dat voor een groot deel zelf kunt bepalen. Je gaat er dan ook echt samen voor!” Het volgende wat moest gebeuren was het indelen van de cliënten. Sandra: “Ook hierbij zijn de medewerkers betrokken.
Zij kennen de mensen immers het beste. En de inrichting van de woningen is eveneens samen met de teams gedaan. Een aantal medewerkers gaf aan dat zij daarbij graag betrokken zouden worden. Zij hebben dus meebeslist over de gordijnen, de kleuren, de meubels en noem maar op.” Voor het schoonmaken van de woningen is een beroep gedaan op de medewerkers en familie. Sandra: “Dit idee kwam spontaan op en heeft leuk uitgepakt. Tijdens voorlichtingsbijeenkomst voor familie, waarbij de medewerkers, de paramedici en de artsen werden voorgesteld, kwam ook de schoonmaak van de woningen ter sprake. Onder de familie bleek veel animo te zijn om te helpen met poetsen. En ook verdere aankleding van de woningen is door familie en medewerkers opgepakt. Zo is ieder huisje toch net weer anders en heeft een eigen identiteit, met eigen spulletjes. Omdat we familie al in een vroeg stadium hebben betrokken, merk ik dat ze echt betrokken zijn!”
Familieparticipatie En inzet van familie wordt steeds belangrijker. Voor onze bewoners is het leuk om er af en toe op uit te gaan. Wandelen of fietsen met de duofiets. Een helpende hand van familie is dan ook onmisbaar! Gelukkig leeft familieparticipatie echt in Kloosterzande. Sandra: “Zo komt een echtgenote van één van onze bewoners bijna elke dag koken in één van de woningen. Het is een prima oplossing, zowel voor ons als voor de mevrouw zelf. Dit is gezelliger dan thuis alleen eten. Verder hebben we familie die strijkt, poetst, koffie schenkt en noem maar op. Bijna iedereen doet wel iets. Het is aan de teams om familie enthousiast en betrokken te houden. Dat is natuurlijk niet altijd gemakkelijk. Hoe trek je familie over de drempel en zorg dat ze zich niet te veel, maar juist welkom voelen? Ik heb veel vertrouwen in mijn medewerkers en ben trots op mijn teams! Ze voelen zich verantwoordelijk en gedragen zich ook zo. Ook is het erg fijn dat de familie van de cliënten allemaal zo betrokken is. Dat geeft vertrouwen voor de toekomst!” Ingeborg Freijser Afdeling communicatie
Fitter, sterker en gezonder in 12 maanden Een nieuwe start! Ben je op zoek naar een leuke, sportieve uitdaging? Schuif je het besluit om te bewegen al jaren voor je uit? Vind je het vervelend om alleen te bewegen? Ben je op zoek naar plezier in sport? Ben je benieuwd welke sport bij jou past? Is nu hét moment om aan je gezondheid te werken? Wil je sporten samen met jouw zus, buurvrouw, vriend of met collega’s?
Trainen: waar en hoe? Zodra je bent ingeschreven voor het programma dat goed bij jou past, stel je samen met jouw coach een programma op, waarin jouw eigen doel centraal staat. Je gaat eenmaal per week een uur met een coach in jouw eigen groep aan de slag. Daarnaast kies je in overleg met jouw coach een andere activiteit (bijvoorbeeld fitness, groepsles, bootcamps
Curamus Accuraat 19
in het water, etcetera). Daarnaast spreken we ook een derde activiteit af, bijvoorbeeld wandelen of fietsen naar het werk of dagelijks (wat vaker) trappen lopen. We besteden bij alle groepen aandacht aan voeding en een gezonde levensstijl. Schrijf je vandaag nog in voor de Koesterchallenge op www.koesterchallenge.nl!
Open Dag van Zorg en Welzijn 2014 Van 10 t/m 14 maart 2014 was het landelijke week van Zorg en Welzijn. Deze week ging vooraf aan de Landelijke Open Dag van Zorg en Welzijn op zaterdag 15 maart. Bij Curamus werden in de week van Zorg en Welzijn verschillende leuke activiteiten georganiseerd. Zo was het open huis op verschillende locaties en op woensdagmiddag konden kinderen meedoen met een fotozoektocht bij De Blaauwe Hoeve.
De Open Dag op zaterdag was een groot succes. Zo’n 2000 mensen namen een kijkje in Terneuzen bij BioBase. Deze dag werd door alle zorg- en welzijnsinstellingen van Zeeuws-Vlaanderen gezamenlijk georganiseerd. Op deze pagina een foto-impressie. Meer foto’s zijn te zien op onze facebookpagina: https://www. facebook.com/Curamus
20 Curamus Accuraat
Het belang van oog- en ooronderzoeken
Sinds 2012 worden bij cliënten van alle verpleegafdeling van Curamus ieder jaar de ogen en oren onderzocht. Onderzoeken die de kwaliteit van leven van onze cliënten vergroten. Lidwina Mouthaan van de verpleegkundig dienst legt uit wat het belang van de onderzoeken is. Lidwina: “In april 2012 zijn we gestart met het uitvoeren van de jaarlijkse oog- en ooronderzoeken bij de cliënten van alle verpleegafdelingen van Curamus. Senioren hebben namelijk een verhoogd risico op visus- en gehoorproblemen. Sommige problemen treden langzaam op, waardoor men niet altijd bewust is van het probleem. Daarnaast kunnen cliënten niet altijd de achteruitgang van het
gehoor en/of zicht aangeven. Een goed zicht is voor alle senioren van belang. Ook al wordt er misschien niet meer in de krant gelezen, het blijft belangrijk om te zien wat voor eten er op je bord ligt en als de kleinkinderen langskomen met vakantiefoto’s is het fijn deze te kunnen zien. En misschien nog wel belangrijker, een goed zicht kan vallen voorkomen! Het vergroot de kwaliteit van leven.”
Het onderzoek De verpleegkundige dienst onderzoekt elk voorjaar de ogen en het gehoor van alle deelnemende cliënten van de verpleegafdelingen. Lidwina: “Tijdens het onderzoek wordt het gezichtsveld en het zicht gecontroleerd. Tevens wordt het gehoor en eventuele gehoorapparaten nagekeken. Het onderzoek vindt niet plaats op de afdeling, maar op een centrale plaats binnen Stichting Curamus. Daarom wordt er verwacht dat een familielid of mantelzorger de cliënt naar het onderzoek begeleidt. Zij kunnen tevens aanvullend antwoord geven op medische vragen. Zonder de familie of mantelzorg is het onderzoek dus niet mogelijk! In het najaar wordt dan nogmaals het gehoor gecontroleerd.” Resultaten Worden er veel problemen geconstateerd? Lidwina: “Uit ruim twee jaar onderzoek blijkt dat veel cliënten een verminderd zicht en/of gezichtsveld te hebben. Maar opvallend is dat we ook veel gehoorproblemen constateren. Bij maar liefst 34% van de 187 onderzochte cliënten moesten de oren worden uitgespoten.” Judith van Loon Communicatie
Vervoersdienst vijf jaar De vervoersdienst van Curamus op locatie De Blaauwe Hoeve bestaat 5 jaar en vierde 16 maart haar eerste lustrum. En dat werd natuurlijk gevierd met alle vrijwilligers van de vervoersdienst! Dankzij hun inzet kunnen ook de bewoners die slecht ter been zijn gebruik blijven maken van de aanwezige faciliteiten en het welzijnsaanbod.
Curamus Accuraat 21
Het waste-project:
Verspilling terugdringen in de keuken Zo’n twee jaar geleden zijn de medewerkers van de keuken begonnen met het ‘waste-project’. Een project om de verspilling van eten in de keuken terug te dringen. Aanleiding voor het project was het onderzoek van de Hotel Management School uit Maastricht en de adviezen van het bedrijf The Food Professer. Als klant van Brasserie Truffino heb ik niks van het ‘waste-project’ gemerkt. Hoogste tijd dus om eens samen met Henk de Weers, teamleider keuken, een kijkje achter de schermen te nemen. Henk: “Om bewust te worden van de verspilling, zijn we het project begonnen met het bijhouden van een waste-lijst. Alles wat we weggooiden noteren we op deze lijst. Na een aantal weken hebben we dit overzicht met het team besproken. Het gaf ons veel inzicht, onder andere in de afname. Maakten we eerst elke dag dezelfde hoeveelheid soep - waar we dus soms veel van moesten weggooien - nu kunnen we het aanbod afstemmen op de afname.” Creatieve oplossingen Wat ook uit de waste-lijsten naar voren kwam, was dat in de keuken veel producten werden weggegooid terwijl dat eigenlijk niet nodig is. De tweede stap in het wasteproject was dan ook alternatieve gerechten maken van de overgebleven producten. Henk: “Gooiden we eerst tien overgebleven runderlappen weg, nu bedenken we daar een gerecht voor. Dan maken we er bijvoorbeeld zelf een ragout van, samen met champignons en uien die ook over zijn. Je moet soms je fantasie gebruiken. Het is inmiddels echt een uitdaging geworden binnen het team. Wie bedenkt
het beste gerecht met bepaalde ingrediënten? Er worden soms erg lekkere gerechten gemaakt met ingrediënt die je daar niet altijd bij verwacht. Bijvoorbeeld lasagne met daarin wortel of een broodje gezond met paprika.” Klanten begeleiden Henk: “Een ander belangrijk punt in het terugdringen van de verspilling is het begeleiden van klanten. Gebruikers van tafeltje-dek-je krijgen een standaard hoeveelheid, bij het terugkomen van de maaltijdsets zien wij of er veel over is. We gaan dan met deze klant in gesprek en kijken of we de hoeveelheid kunnen aanpassen. Ook het adviseren en begeleiden aan de counter hebben we ook opgepakt. Hierdoor voelt de klant onze betrokkenheid en wij krijgen veel informatie over de gerechten. Zo weten we welke gerechten hard lopen en welke minder snel gaan. Met buffetten houden we hier ook rekening mee. We zorgen dat er verschillende verdeelpunten zijn zodat men niet lang in de rij hoeft te staan. Dan is de belemmering om vaker te lopen ook niet zo groot. Tijdens het buffet adviseren
22 Curamus Accuraat
wij tevens om meerdere malen naar buffet te gaan in plaats van alles in een keer mee te nemen. Zo voorkomen we dat er veel weggegooid moet worden.” Goede afspraken met leveranciers Veel producten worden dus hergebruikt, maar dat kan niet met alles. Wat doen jullie met de producten waarbij dat niet kan? Henk: “Dat was in het begin inderdaad lastig. Zo kunnen we chocolademelk niet hergebruiken. Om de verspilling daarvan zo laag mogelijk te houden, moet je rekening houden met je inkoop. Onze leveranciers spelen dus ook een belangrijke rol in het terugdringen van de verspilling. Voorheen hadden we zelf een grote voorraad. Daardoor moesten we soms producten weggooien omdat ze niet meer vers of langer houdbaar waren. We zijn hierover met onze leveranciers in gesprek gegaan. Nu worden we bijna dagelijks bevoorraad waardoor we onze eigen voorraad klein en overzichtelijk houden. Wat overigens niet betekent dat onze inkoop nu duurder is. Ook hierover hebben we goede afspraken gemaakt met onze leveranciers.” Kwaliteit en resultaat In Brasserie Truffino merk je niks van het project. Henk: “Dat mag ook niet. Het terugdringen van de verspilling mag niet ten koste gaan van de kwaliteit. We blijven uiteraard volgens de richtlijnen en normeringen werken. Maar door als team bewust te zijn van de verspilling en daar samen aan te werken, bereik je veel. We hebben de verspilling met 40 tot 60% weten terug te dringen!” Judith van Loon Communicatie
Waakkoffer Meander
Het team van de unit Meander bij De Blaauwe Hoeve is er op gericht cliënt en mantelzorger in de laatste levensdagen bij te staan. Cliënten die op deze unit worden opgenomen, hebben een levensverwachting van maximaal 3 maanden. Uiteraard is dit in praktijk vaak anders.
Ieder jaar krijgen wij een donatie van de diaconie Hulst. Wij proberen dit bedrag te besteden aan iets waardevols voor de afdeling. Enkele weken geleden heb ik het initiatief genomen om met dit geld een waakkoffer samen te stellen. Aanleiding was een artikel in het tijdschrift voor verzorgenden, wat mij enorm aansprak. In verpleeghuis Alderhorst in het Brabantse Mill (onderdeel van zorginstelling Pantein) hadden twee verzorgenden een waakkoffer gemaakt. De organisatie is hiermee genomineerd voor de zorg award 2012. Wat is een waakkoffer? Bij ons is dat een mooie rieten mand met een kussen erop. In deze mand zitten allemaal spulletjes die wij als team de familie / mantelzorgers aanbieden als de laatste levensfase is ingegaan. Dit zijn de laatste dagen voor het overlijden als familie of mantelzorgers aan bed zit te waken. Spulletjes die we in de loop der jaren hebben verzameld, maar die op verschillende plaatsen waren opgeborgen. Nu hebben we er een mooie mand voor gekocht en al deze spulletjes verzameld en in die mand gedaan, zodat we ze als één geheel kunnen aanbieden. Het doel van de waakkoffer is ook dat deze warmte en aandacht uitstraalt naar diegene die zit te waken. De mand kunnen we tevens gebruiken als extra zitje op de kamer van de cliënt.
gebruikt kunnen worden, boeken over rouw en verlies. En wellicht komen we gaandeweg nog wel op meer ideeën. De waakkoffer is bij het team goed ontvangen. We zijn nu heel benieuwd naar de reactie van de familie. De waakkoffer staat bij Meander op de gang. Zo staat deze voor het pakken en kan als het nodig is op de kamer van de stervende worden aangeboden.
aan degene die zit te waken. Dat zijn vaak uren waarin veel herinneringen, gedachten en emoties naar boven komen. De waakkoffer moet iets zijn van het hele team. Je vult de koffer op een manier zoals je als team naar de palliatieve zorg kijkt. Op die manier ben je ook gemotiveerd om de koffer aan de familie of mantelzorger aan te bieden en kun je er een goede uitleg bij geven.
Als team heb je veel aandacht voor de stervende, maar we vinden dat je zeker ook aandacht moet geven
Anneke Hulshout Unitleider chronisch complexe zorg en palliatieve unit Meander
De spullen die in de mand zitten, zijn praktische kleine dingen. Denk aan een lekkere warme zachte plaid, een kussen, een cd-speler met cd’s, tijdschriften, puzzelboekjes, aromatherapie, waxinelichtjes, handcrème (waarmee je de handen van de stervende kunt masseren), notitieboekje om gedachten op te schrijven en naderhand mee naar huis te nemen, gedichtenboekjes met toepasselijke teksten die eventueel bij de uitvaart
Curamus Accuraat 23
Lezing Hans van Dam
Verdiep je in het brein en laat je verrassen Eind vorig jaar kwam Hans van Dam voor de tweede keer zijn verhaal bij Curamus doen over het thema: gedragsveranderingen bij breinschade. Wederom kon hij met zijn verhaal vele collega’s boeien. Wie heeft er in het werk niet te maken met cliënten die breinschade hebben. Denk aan trauma’s, CVA’s, ongevallen met hersenletsel en ook mensen met een dementieel proces of psychiatrische aandoeningen. Hans heeft ons inzichten verschaft van de impact van breinschade op de cliënt en zijn omgeving. Want laat ons wel wezen, we denken dat we veel weten maar je kunt nooit genoeg horen van mensen die ervaringen hebben in de omgang met cliënten met stoornissen in het brein. Zijn lessen zijn dan ook om steeds goed te observeren en om proberen te doorgronden wat er in het brein van de cliënten om zou kun-
nen gaan. Van belang is dat we ons realiseren dat wij als hulpverleners in al ons doen en laten van cruciaal belang zijn voor de emotie, stemming en vertrouwen in de relatie met de cliënt. De verzorging en verpleging heeft zo zijn ideeën over bepaalde middelen en methoden, dat is in de historie altijd zo geweest. Zo hebben we ooit ontdekt dat aderlaten niet effectief is (tenzij de cliënt vooral rustiger moet worden) en dat je een diabetische voet beter niet met een Biotex-badje kunt behandelen. Zeker wanneer we allemaal aannemen dat iets effectief is, zijn zulke ontdekkingen verrassend. Voorbeelden Ook cliënten kunnen je verrassen als je vaste aannames doorbreekt en de moeite neemt om in hun brein te duiken. Wat te denken van de man die na het ontbijt vaak boos en agressief was en daarom ‘s morgens als ontspanning activiteiten kreeg aangeboden? Het probleem verergerde alleen maar. Na enig speurwerk in zijn verleden bleek de oplossing een home trainer te zijn. De man was vroeger postbode en legde tientallen kilo-
24 Curamus Accuraat
meters per dag af. Ander voorbeeld: Omdat licht en uitzicht goed is voor het welbevinden van de mens werd een Alzheimer cliënt altijd voor het raam met de rolstoel gezet. Hij bleef echter onrustig en uit gesprekken met de familie bleek dat het wellicht te maken had met een oorlogstrauma. Hij kon er absoluut niet tegen dat er achter zijn rug mensen langs lopen en werd daar zelfs agressief van. De oplossing was dat de plaats in de huiskamer er een was zodat er geen mensen meer achter hem langs konden lopen. Het loont altijd de moeite om je te verdiepen in je cliënt, neem niets klakkeloos aan maar ga op onderzoek uit, waarbij de cliënt zelf, maar zeker de familie je waardevolle informatie kan geven over de levensloop. Dus duik in het brein en onderzoek steeds weer opnieuw waarom deze cliënt in deze situatie op deze manier reageert. En laat je verrassen! Frank Neve Kwaliteit en veiligheid
Nieuws van Personeelszaken Bedrijfsfitness In juni 2013 is Curamus gestart met een bedrijfsfitnessregeling voor medewerkers om gezond en sportief gedrag te belonen en proberen te beïnvloeden. In totaal nemen ongeveer 50 collega’s al deel aan de regeling. Voor medewerkers is er fiscaal voordeel op het betaalde abonnementsgeld. Voor een medewerker kan het voordeel oplopen tot € 200,– per jaar. Let wel op dat deelname aan deze regeling zorgt voor een lager bruto maandsalaris wat gevolgen kan hebben voor toeslagen en sociale uitkeringen. Het aanmeldingsformulier en de inhoudelijke regeling zijn te raadplegen op de website van Curamus (www.curamus.nl) onder het kopje medewerkers of via SDB Iris (www.sdbiris.nl). Gebruik zakelijk e-mailadres Veel communicatie binnen Curamus verloopt al via de e-mail van het werk. En in de toekomst zal dit alleen maar toenemen. Zo worden nu de interne mededelingen en vacatures alleen nog verzonden naar de zakelijke e-mailadressen. Het is dus belangrijk dat je regelmatig even je zakelijke e-mail bekijkt. In november 2013 heb je thuis een brief ontvangen met hierin de belangrijkste informatie. Omdat nog niet iedereen gebruik maakt van zijn of haar zakelijke e-mailadres, hieronder nogmaals een korte uitleg over het gebruik. Wanneer je bij Curamus inlogt op een computer zie je op het bureaublad een pictogram staan van Zimbra. Wanneer je deze opent krijg je een inlogscherm. Hier vul je je gebruikersnaam en je wachtwoord in. Ben je je wachtwoord vergeten of is deze verlopen? Neem dan contact op met de afdeling ICT van ZorgSaam via telefoon 0115 - 688 666. Ook vanuit thuis, op je eigen computer, smartphone of tablet, kun je je zakelijke e-mail bekijken. Ga hiervoor naar www. curamus.nl. Klik bovenaan op het kopje [Medewerkers] en vervolgens links op het kopje [Webmail]. Je krijgt dan het inlogscherm voor de e-mail. Scholingsplanner Vanaf januari 2013 kan iedereen zich online inschrijven voor scholingen. Inschrijven op de scholingsplanner kan via onze website http://www.curamus.nl/medewerkers/scholing.htm. Daar is ook de handleiding te vinden hoe je moet inloggen op de scholingsplanner. Heb je vragen stel ze dan aan de afdeling p&o,
[email protected] of
[email protected] en niet aan de ZorgSaam academie. SDB*Iris 3.0 SDB*Iris is vernieuwd. De nieuwe versie is eenvoudiger in gebruik en ondersteunt naast de Internet Explorer ook alle gangbare andere browsers, zoals Mozilla Firefox, Google Chrome en Safari (Apple). Daarnaast kan deze nieuwe versie gebruikt worden op tablets. Voor medewerkers verandert er niets. Op 27 maart zijn alle gebruikers overgezet naar SDB*Iris 3.0. Iedereen is hier via de e-mail over geïnformeerd. Hoe kan ik bij mijn gegevens komen? Je kunt SDB Iris benaderen vanaf iedere pc met een internetverbinding. Je krijgt toegang tot SDB Iris door in te loggen via de website www.sdbiris.nl. Ook kun je via de website van Curamus (www.curamus.nl) inloggen bij SDB Iris. Ga naar het kopje [medewerkers] rechtsboven op de homepage en kies [digitale loonstrook]. Wat kan ik met SDB*Iris doen? In SDB*Iris kun je (een deel van) jouw gegevens bekijken. Zo kun je bijvoorbeeld altijd je loonstroken en jaaropgaven bekijken, je adres- en persoonsgegevens bekijken, en je verlofkaart opvragen en afdrukken. In de uitgebreidere versie kun je op termijn ook jouw adres- en persoonsgegevens wijzigen, declaraties indienen en toegang krijgen tot je persoonlijke rooster. Ik ben mijn wachtwoord vergeten Wanneer je je wachtwoord vergeten bent, dan kun je in het inlogscherm een nieuw wachtwoord opvragen met de knop [Wachtwoord?]. Je ontvangt daarna automatisch een e-mailbericht met je nieuwe wachtwoord. Deze e-mail wordt verzonden naar het e-mailadres dat in SDB*Iris opgegeven is. Nadat je met dit nieuw ontvangen wachtwoord ingelogd bent, moet je dit wachtwoord weer direct wijzigen in een ander, door jouzelf gekozen wachtwoord, dat je gebruikt om de volgende keren in te loggen. Ik wil mijn inloggegevens of e-mailadres wijzigen Je kunt je inloggegevens of jouw e-mailadres wijzigen door in SDB*Iris te klikken op de knop [wachtwoord]. Deze knop vind je onder het tabblad [mijn iris]. Hier kun je jouw wachtwoord wijzigen of jouw e-mailadres aanpassen. Na het wijzigen van de gegevens, sla je de nieuwe gegevens op door op de knop [Opslaan] te klikken. Voor vragen kun je terecht bij
[email protected]. Nieuwe cao Actiz en de vakbonden CNV Publieke Zaak, FBZ en NU’91 hebben de definitieve tekst van de cao VVT vastgesteld. De cao is te vinden op de website van Curamus . Ook in het kwaliteitsmanagementsysteem is een link opgenomen. Via deze link kun je de cao teksten digitaal vinden. Een nieuw cao boekje is op te vragen per e-mail bij de afdeling P&O (
[email protected]). Op dit moment zijn deze nog niet beschikbaar. Als je een aanvraag hebt gedaan, ontvang je een boekje zodra deze beschikbaar zijn. Curamus Accuraat 25
Nieuws van de OR Verslag ondernemingsraad Regelmatig krijgen wij de vraag hoe het kan dat de notulen van de OR soms een paar maanden na de vergadering pas verspreid worden. Dit heeft te maken met het traject dat we volgen bij de verslaglegging.
Van elke vergadering wordt een verslag gemaakt. Dit verslag wordt tijdens de volgende overlegvergadering besproken. Bij opmerkingen wordt het aangepaste verslag de vergadering daarop nogmaals bekeken. Dan moet het nog door de Raad van bestuur en door het
Dagelijks Bestuur van de OR goedgekeurd en ondertekend worden. En dan pas verspreiden wij het verslag via de mail naar alle medewerkers. Daar gaat dus best een tijdje overheen, maar zo zorgen we er voor dat informatie in dat verslag klopt!
Klankbordgroep OR Al eerder heeft in Accuraat een stukje gestaan over de Achterban klankbordgroep van de ondernemingsraad. Het doel van de klankbordgroep is de binding met de achterban, dus de werkvloer, bevorderen. Wat speelt er op de werkvloer en waar is de OR mee bezig. Wij zijn er tenslotte voor jullie! Graag stellen we de leden van deze klankbordgroep voor: Rens Nijskens ( P/O) Jörgen Schillemans ( Technische Dienst) Sandra Mahu-de Ruijter ( verzorgende, P.G) Mattie Hoogstraate ( Nachtdienst) Henny de Koning ( Pastoraal Medewerker) Wilma Oechies ( verzorgende, P.G) Jimmy Eggermont ( verzorgende, Lange Akkers) Annette Heijens ( Maatschappelijk werk)
Charlotte Herbers ( verzorgende, Unit 1) Marja Totté ( verzorgende Korenmarkt, lid OR) Sandra Scheerders ( verzorgende Unit 4, lid OR) Zoals je ziet, zijn we breed vertegenwoordigd. Het zou fijn zijn als er ook vanuit Antonius iemand bereid zou zijn, deel te nemen aan deze groep, zodat we ook vanuit daar meer input krijgen en weten wat er leeft. Indien je interesse hebt om deel te nemen, neem dan contact op of stuur een mailtje naar OR@ curamus .nl of via de werkmail naar Sandra Scheerders. Namens de achterban klankbordgroep, Sandra Scheerders
José Voet, nieuw OR-lid Ik ben José Voet. Ik ben sinds 5 mei 1979 in dienst bij Curamus. Momenteel help ik het team van de nachtdienst als verzorgende en werk ik vooral in de nachtdienst op locatie “Antonius” in Kloosterzande. In al de jaren dat ik bij Curamus werk, heb ik bijna alle afdelingen wel eens ondersteund. Sinds 1 december ben ik OR-lid
en ook dit is weer een enorme uitdaging. Hoewel het me nu nog allemaal duizelt, al de regeltjes, rechten en plichten, hoop ik snel een volwaardig ondersteunend lid te zijn! Daar ga ik me voor inzetten. José Voet Verzorgende
26 Curamus Accuraat
Nieuwe werkwijze kritische hulpmiddelen Binnen Curamus wordt gebruik gemaakt van kritische hulpmiddelen. Dit zijn hulpmiddelen die worden ingezet bij cliënten ten behoeve van de veiligheid in de zorgverlening, behandeling en/ of het werkproces, zoals alarmmakers, tilbanden, rollators, bloeddrukmeters en zuurstofinstallaties. De werkwijze rondom het beheer, verantwoordelijkheden en investeringen van kritische hulpmiddelen binnen Curamus gaat verande-
ren. Hierdoor moet er een beter overzicht ontstaan van waar de hulpmiddelen zich binnen de organisatie bevinden. Tevens kan zo de veiligheid en technische staat beter gemonitord worden. Alle kritische hulpmiddelen worden de komende tijd voorzien van identificatienummer. Onder dit nummer wordt het hulpmiddel in Axxerion geregistreerd. Vanaf 1 mei kunnen medewerkers in Axxerion zien of
een kritische hulpmiddel op voorraad is en het direct aanvragen. Het hulpmiddel wordt vervolgens geleverd op de gewenste locatie en indien nodig geïnstalleerd. Wanneer een artikel retour komt, wordt het gecontroleerd en eventueel gerepareerd alvorens het weer uitgeleend wordt. In de volgende Accuraat doen we uitgebreid verslag van deze nieuwe werkwijze.
Personalia In dienst Angelique de Bruijn, psycholoog (01-12-2013) Savanja Ras, assistent medewerker keuken (01-02-2014)
Uit dienst De Blaauwe Hoeve Anja de Maat-van den Broeke, medewerker restaurant (01-12-2013) Ashley Mc Taggart, activiteitenbegeleider (0112-2013) Helma Winarto-Denissen, specialist ouderengeneeskunde (01-12-2013) Brigitte Bouwhuis-de Jong, verzorgende (0101-2014) Daka Natsagdorj, medewerker keuken (01-012014) Inge van Bommel, huishoudelijk medewerker (01-01-2014) Jasmijn Schieman, verzorgende (01-01-2014) Kimberly van Duiven, leerling verzorgende (0101-2014) Nick van Rijsewijk, medewerker keuken (0101-2014) Riet Durinck-Claassens, medewerker keuken (01-01-2014) Karin Hayette, huishoudelijk medewerker (0102-2014) Mark Neyt, controller (01-02-2014) Sylvia Visser, leerling helpende zorg (01-022014) Wendie Lambert, woonzorgmedewerker (0102-2014) Wout van Delft, medewerker logistiek (01-022014) Angela Schoolmeester, verzorgende (01-032014)
Kimberly Temmerman, woonzorgmedewerker (01-03-2014) Linda van Heese, begeleider bijzondere zorg (01-03-2014) Marieke Ferket-de Waal, verzorgende (13-032014)
Antonius Anita van den Bergen-van Trappen, medewerker civiele dienst (01-01-2014) Moja Heijne, medewerker civiele dienst (0101-2014)
DLA Elze van Leest, verzorgende (01-02-2014)
Opleidingen Geslaagd voor helpende zorg welzijn niv. 2 (Traject WelSlagen) Sylvia Visser Anneke Serrarens
Verzorgende 3 IG Aukje van de Hemel Petra Willaert Sarita Persoon van Slycken Kimberly van Duiven
Praktijkopleider niv. 4
Certificaat verpleegtechnisch handelen Remke van Berkel Mariska Lafertin Rugtier Manon van Brink
BHV basiscursus Aukje van den Hemel, verzorgende Eva Sarneel, basisverpleegkundige Janneke Groesbeek, basisverpleegkundige Jolanda Mast, verzorgende Lizet van IJperen, basisverpleegkundige Mariska van Puijvelde, basisverpleegkundige Miranda Rottier, basisverpleegkundige Monique Baert, verzorgende Sabine Kik, verzorgende Thea Verbist, verzorgende Geboren 27 december 2013 Matteo, zoon van Evelien van Heygen en Kevin van Beylen. Evelien is werkzaam als logopedist. 8 januari 2014 Lorenzo, zoon van Angelique van den Berg en Marco Kouijzer. Angelique is werkzaam als woonzorgmedewerker.
Jolanda Mast Oostdijk
Certificaat basiszorg en verpleegtechnisch handelen (Traject Baanbrekers in de zorg) Josie Timmermans Sanidad Laura Idsinga Melissa van Dongen
1 februari 2014 Ruben, zoon van Ilona en Ernst Kints. Ilona is werkzaam als verpleegkundige. 6 februari 2014 Lars, zoon van Chris en Martin Leegwater. Chris is werkzaam als psycholoog.
Curamus Accuraat 27
Begin 2013 vroegen de bewegingsmedewerkers van de fysiotherapie of zij een scholing konden volgen. Door de in 2012 ingezette professionalisering van de bewegingsmedewerkers zijn hun werkzaamheden en projecten uitgebreid. Als gevolg van taakdelegatie verschuiven steeds meer taken van fysiotherapeuten naar bewegingsmedewerkers. Er was behoefte aan scholing op het gebied van anatomie, (inspannings-) fysiologie en kennis van ziektebeelden (neurologisch, orthopedisch, cardiovasculair) om bij te blijven met de actuele ontwikkelingen binnen de zorg, de organisatie en de afdeling. Passende scholing De bewegingsmedewerkers kregen de opdracht om een passende scholing te zoeken. Al vrij snel bleek dat er geen passende scholing te vinden was. Uiteindelijk kwamen we toen tot de conclusie dat we alle kennis zelf in huis hebben: de fysiotherapeuten. Daarom is een interne scholing van 6 bijeenkomsten opgezet onder het motto “leren doen we samen”. Het bleek een groot succes. De directe toepasbaarheid op de werkvloer, een toename van de samenwerking tussen fysiotherapeuten en bewegingsme-
dewerkers en kennis op maat zijn de succesfactoren van deze scholing. Daarnaast zijn er natuurlijk voor de organisatie ook de nodige voordelen! Op 16 december is de scholing afgesloten en hebben de bewegingsmedewerkers hun “certificaat” in ontvangst genomen. Deze manier van scholen is zeker aan te raden voor andere diensten. Binnen Curamus hebben we zeer veel kennis in huis die gebruikt kan worden voor interne scholing als alternatief voor externe scholing. Op deze manier kunnen we elkaar helpen naar een hoger niveau van zorg en behandeling voor onze cliënten! Vincent Koster Hoofd fysiotherapie
Agenda 10 april Herdenkingsdienst overleden bewoners De Lange Akkers om 19.00 uur
Colofon
15 en 16 april Circus Sijm bij De Blaauwe Hoeve. Voorstellingen om 11.00 uur, 14.00 uur en 16.00 uur
Accuraat is het personeelsblad van de Stichting Curamus en wordt verspreid onder alle medewerkers en vrijwilligers. Het verschijnt 4 keer jaar. Aan de inhoud van de artikelen kunnen geen rechten worden ontleend. Redactie Ingeborg Freijser, Angelique de Gucht, Greet Tourlamain, Sandra Scheerders, Sophie van Beest, Sandra Mattheijssen, Veerle Nout, Judith van Loon en Eline Bierens
Volg ons op twitter via www.twitter.com/curamus en vind ons leuk op facebook via www.facebook.com/curamus.
Opmaak en druk Drukkerij Bareman
Zo blijf je op de hoogte!
Fotografie Curamus Oplage 1200 exemplaren Kopij voor het volgende nummer kun je vóór 23 mei 2014 sturen naar de redactie van Accuraat, Truffinoweg 2, 4561 NT Hulst of per e-mail naar
[email protected].
28 Curamus Accuraat
19 april Paasfeest CurActief voor de kinderen. Knutselen en paaseieren zoeken bij De Blaauwe Hoeve 6 mei Herdenkingsdienst overleden bewoners De Blaauwe Hoeve om 19.00 uur 17 mei Gps zoektocht in Gent met CurActief CVA-NAH trefpunt bij BachtenDieke in Terneuzen van 14.30 tot 16.15 uur. Thema: Verlies en uzelf terugvinden