Aankopen in groep Wat mag en wat kan niet?
Versie 2 December 2015
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Aankopen in groep Wat mag en wat kan niet?
1
consumenten
afhaalpunt 4 MAX. 7°C
2
tussenpersoon
3
producenten
Wat u moet weten als u zich organiseert om in groep aankopen te doen Gegroepeerde aankopen zijn aankopen van levensmiddelen door consumenten die zich hiervoor organiseren in groep en zich als groep rechtstreeks richten tot één of meerdere producenten. De producten worden na aankoop meestal afgehaald op een afhaalpunt. Gegroepeerde aankopen worden dikwijls georganiseerd door een vzw, een feitelijke vereniging of gewoon een groep consumenten en deze organisatie fungeert dan als “tussenpersoon” en kan instaan voor de contacten met de producenten, de bestellingen, de levering van de producten op het afhaalpunt en voor de verdeling van de aankopen. De producten worden aangekocht op basis van vooraf geplaatste bestellingen door de verschillende consumenten die deel uitmaken van de groep. U moet de organisatie van de verdeling van levensmiddelen via gegroepeerde aankopen niet bij het voedselagentschap registreren als activiteit in de voedselketen, op voorwaarde dat de activiteiten beperkt blijven tot transport of het beheren van een afhaalpunt én als het niet gaat om een commerciële activiteit. Indien de tussenpersonen meer doen dan enkel transporteren of een afhaalpunt beheren en bijvoorbeeld pakketten van levensmiddelen samenstellen, worden ze beschouwd als bedrijven actief in de voedselketen en moeten ze zich aanmelden bij het FAVV. Meer informatie is te vinden in de omzendbrief met betrekking tot verkoop van levensmiddelen door de producent aan de consument met tussenkomst van een derde voor de organisatie van de levering: www.favv.be > Professionelen > Levensmiddelen > Omzendbrieven Levensmiddelen. Om als niet-commerciële activiteit te worden beschouwd mogen de organisatoren van de gegroepeerde aankopen (tussenpersonen) hiervoor geen vergoeding krijgen. Het dekken van de kosten voor bijvoorbeeld brandstof, kan echter wel. Ook de vereniging zelf mag geen winst maken met de organisatie van gegroepeerde aankopen. Anders wordt ze beschouwd als een bedrijf in de voedselketen en moet ze bij het FAVV geregistreerd zijn.
Aankopen in groep Wat mag en wat kan niet?
Afhaalpunten Het afhaalpunt is de plaats waar de levensmiddelen door de deelnemers aan een gegroepeerde aankoop worden afgehaald. Het wordt ook soms ter beschikking gesteld voor individuele consumenten die rechtstreeks bij de producent besteld hebben. Het doet enkel dienst als doorgeefluik en wordt niet als een bedrijf in de voedselketen beschouwd als het niet gaat om een commerciële activiteit. Enkele voorbeelden van afhaalpunten: •
een ruimte bij iemand thuis;
•
een ruimte die door een vereniging of bijvoorbeeld de gemeente ter beschikking wordt gesteld;
•
een voertuig dat op regelmatige tijdstippen op een bepaalde plaats stilhoudt en waar de producten kunnen worden afgehaald;
•
….
Voedingswinkels, restaurants, hoeveproducenten enz. die in hun bedrijf een afhaalpunt beheren zijn wel bedrijven in de voedselketen, met alle verplichtingen die daaruit voortvloeien.
Wie is verantwoordelijk voor wat? •
De producenten zijn verantwoordelijk voor het afleveren van kwaliteitsvolle en veilige producten. Zij moeten geregistreerd zijn bij het FAVV en in sommige gevallen ook een toelating hebben voor hun activiteiten en de rechtstreekse verkoop aan consumenten. U kan zelf nagaan of de producent hiermee in orde is via Foodweb (www.foodweb.be).
•
Bij groepsaankopen en afhaalpunten die niet als commerciële activiteiten worden beschouwd moet duidelijk afgesproken worden dat de organisatoren (= tussenpersonen) van de gegroepeerde aankoop niet verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit/ veiligheid van de producten.
•
De consumenten zijn zelf verantwoordelijk voor het tijdig afhalen van de producten op het afhaalpunt.
Aankopen in groep Wat mag en wat kan niet?
Wat bij een controle door het FAVV op een afhaalpunt? De organisator (= tussenpersoon) van gegroepeerde aankopen moet zelf kunnen aantonen dat de groep voldoet aan de voorwaarden om niet beschouwd te worden als een bedrijf actief in de voedselketen. Belangrijke bewijsmiddelen zijn schriftelijke afspraken: •
waaruit blijkt dat het niet gaat om een commerciële activiteit;
•
en over wie voor wat verantwoordelijk is.
Het kan hier gaan om: •
een document waarop de consumenten zich akkoord verklaren met de afspraken;
•
een vermelding op de bestelbonnen of de leveringsbonnen;
•
duidelijke voorwaarden op de website van de vereniging waarmee de deelnemers zich akkoord moeten verklaren;
•
….
Volgende bepalingen kunnen als voorbeeld dienen als afspraak over wie voor wat verantwoordelijk is: •
De producent blijft verantwoordelijk voor de kwaliteit en de veiligheid van de producten tot op het moment van afleveren op het afhaalpunt. De verantwoordelijke van het afhaalpunt voorziet het nodige materiaal om de producten op de juiste manier te bewaren tot ze worden opgehaald maar is niet verantwoordelijk voor de kwaliteit/veiligheid van de producten.
•
Als de verantwoordelijke van het afhaalpunt enkel het lokaal ter beschikking stelt (bijvoorbeeld de gemeente): “XXX stelt dit afhaalpunt enkel ter beschikking om de afhaling van producten te vergemakkelijken en is niet verantwoordelijk voor de kwaliteit/veiligheid van de producten die hier opgeslagen worden tot ze worden opgehaald.”
Deze afspraken moeten ter plaatse in het afhaalpunt kunnen voorgelegd worden (ook als het afhaalpunt een voertuig is).
En vergeet niet… •
De producten moeten vervoerd worden in propere en goed onderhouden laadruimtes van voertuigen.
•
Voor te koelen producten moet de bewaartemperatuur gerespecteerd worden tijdens het vervoer en de opslag (bijvoorbeeld maximum 7°C voor yoghurt en versneden groeten en fruit). Voorzie koelkasten of koelboxen en controleer regelmatig de goede werking ervan. De ‘quick start’-fiche “Temperaturen” geeft een handig overzicht van deze temperatuurvoorwaarden: www.favv.be > Professionelen > Autocontrole > Gidsen > Quick Start Fiches
•
Het afhaalpunt moet proper zijn, goed onderhouden en vrij van ongedierte.
•
Beperk de toegang tot het afhaalpunt tot de verantwoordelijke en de leden van de groep die hun bestelling komen afhalen.
Aankopen in groep Wat mag en wat kan niet?
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
AC-Kruidtuin Food Safety Center Kruidtuinlaan 55 1000 Brussel Tel.: 02 211 82 11 www.favv.be Verantwoordelijke uitgever: Herman Diricks - Kruidtuinlaan 55, 1000 Brussel - November 2015 Wettelijk depot: D/2014/10.413/3 v161215
