Tuberculose
Inleiding U ontvangt deze folder omdat u mogelijk tuberculose (ook wel tbc genoemd) heeft. In deze folder kunt u meer lezen over tbc zoals wat het is, hoe het wordt vastgesteld en welke behandeling mogelijk is. Daarnaast bevat de folder informatie over de maatregelen die genomen worden bij een afspraak, opname en/of behandeling in ons ziekenhuis om verspreiding van tbc in het ziekenhuis te voorkomen. 1. Algemene informatie over tbc Ieder mens draagt miljarden bacteriën met zich mee. Bacteriën worden ook wel micro-organismen genoemd omdat zij niet met het blote oog te zien zijn maar wel met een microscoop. Zij komen bijvoorbeeld voor op de huid, in de neus, de mond en de darmen. In onze contacten met andere mensen of met voorwerpen pakken we bacteriën op en/of geven andere weer door. Dit gebeurt vele malen per dag. De meeste bacteriën zijn niet ziekmakend. Ze helpen ons zelfs, bijvoorbeeld bij de vertering van voedsel. 1.1 Wat is tbc? Tbc staat voor tuberculose. Het is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de tuberkelbacterie (tbc-bacterie). Een infectie met deze bacterie kan ernstige ontstekingen veroorzaken. Tbc kan overal in het lichaam voorkomen maar de meest voorkomende vorm is longtuberculose. Longtuberculose kan besmettelijk zijn. 1.2. Hoe gaat een besmetting met tbc? De tbc-bacterie verspreidt zich door de lucht. Wanneer een patiënt met besmettelijke longtuberculose hoest en niest, kunnen de bacteriën uit de longen vrijkomen. Als een ander deze bacteriën inademt kan hij/zij worden besmet. Tbc wordt niet overgebracht door het aanraken van de patiënten. Besmetting kan ook niet optreden door het gebruik van huishoudelijke voorwerpen. Meestal zijn mensen 3 weken na de start van de medicijnkuur niet meer besmettelijk.
2
1.3. Wat zijn de ziekteverschijnselen van tbc? Iemand kan geïnfecteerd zijn met de tbc-bacterie zonder dat hij daarvan iets merkt. Ongeveer één op de 10 mensen die geïnfecteerd raken, wordt ook daadwerkelijk ziek. Als mensen ziek worden kunnen de volgende klachten optreden: langdurig hoesten, vermagering, vermoeidheid, koorts, nachtzweten, gebrek aan eetlust en soms het ophoesten van bloed. 1.4. Wie zijn vatbaar voor tbc? Het risico op tbc is afhankelijk van enerzijds de kans om geïnfecteerd te raken (blootstelling) en anderzijds de persoonlijke weerstand tegen het ontwikkelen van ziekte. Gezinsleden lopen de grootste kans op infectie. Maar lang niet iedereen die in contact is gekomen met de tbc-bacterie, krijgt tuberculose. Vaak zijn er voldoende afweerstoffen in het lichaam om te voorkomen dat iemand geïnfecteerd raakt en de ziekte ontwikkelt. Iemand die geïnfecteerd is maar niet ziek, kan geen anderen infecteren. Door preventieve medicijnen te slikken (meestal een kuur van 6 maanden), vermindert de kans op ziekte. 1.5. Behandeling van tbc Tuberculose is in het algemeen goed te behandelen met de medicijnen die tegenwoordig beschikbaar zijn. Een medicijnkuur is lang en intensief: een patiënt moet tenminste 6 maanden lang elke dag verschillende medicijnen slikken. Hierbij wordt de patiënt begeleid door een verpleegkundige van de afdeling tbcbestrijding van de GGD. 2. Voorzorgsmaatregelen tegen verspreiding van tbc Omdat bij u een verdenking op een tbc-bacterie of door middel van testen is vastgesteld dat u besmet bent met tbc, worden tijdens uw opname een aantal maatregelen genomen om verspreiding van deze bacterie in het ziekenhuis te voorkomen. 2.1. Hoe kan tbc worden voorkomen? Het is belangrijk dat mensen met besmettelijke tbc zo snel mogelijk worden opgespoord en behandeld. 3
Goede hoesthygiëne is heel belangrijk. Dat betekent een (papieren) zakdoek voor de mond en het hoofd afwenden bij niezen en/of hoesten. De zakdoek moet meteen na gebruik worden weggegooid. In Nederland wordt niet standaard gevaccineerd tegen tbc omdat tbc hier weinig voorkomt. 2.2. Hoe test het ziekenhuis op tbc? Het testen op tbc kan op verschillende manieren worden gedaan. Vaak wordt een huidtest (Mantouxtest) uitgevoerd. Er wordt dan een kleine hoeveelheid vloeistof onder de huid in de arm geïnjecteerd en 3 dagen later wordt gekeken of deze vloeistof een reactie heeft gegeven. Aanvullend kan zo nodig bloed worden afgenomen: door middel van een test in het laboratorium wordt dan gekeken of de tuberkelbacterie in het bloed aanwezig is. Een andere mogelijkheid is om sputum (= speeksel) of bloed te kweken. Bij personen bij wie geen huidtest of bloedtest kan worden gedaan, wordt meestal een foto van de longen gemaakt. 2.3. Inschakelen GGD Als bij u tbc is vastgesteld wordt door uw behandelend arts de GGD ingeschakeld. De afdeling tbc-bestrijding van de GGD behandelt en begeleidt mensen met tbc. Ook worden door de afdeling tbc-bestrijding mensen uit uw omgeving onderzocht om na te gaan of ze geïnfecteerd of ziek zijn. 2.4. Instellen isolatie- en/of beschermingsmaatregelen Tijdens uw verblijf in het ziekenhuis nemen we verder de volgende voorzorgsmaatregelen: - u wordt verpleegd op een aparte kamer met eigen sanitaire voorzieningen; - u mag uw kamer niet verlaten; - op de deur naar uw kamer komt een speciale kaart te hangen zodat iedereen die de kamer wil binnengaan, kan lezen welke maatregelen er gelden; - ziekenhuismedewerkers die op uw kamer komen dragen een mond/neusmasker; - wanneer u voor onderzoek naar een andere afdeling in het ziekenhuis gaat, worden ook daar voorzorgsmaatregelen 4
genomen om verspreiding van de tbc-bacterie tegen te gaan. In de meeste gevallen krijgt u tijdens het vervoer naar een andere afdeling of behandelkamer een mond/neusmaker op. 2.5. Opheffen van de maatregelen De voorzorgsmaatregelen worden pas gestopt 3 weken nadat de medicijnkuur is gestart of als uit herhaalde testen blijkt dat u de tbc-bacterie niet meer bij u draagt. 3. Bezoek tijdens uw verblijf in het ziekenhuis Tijdens uw verblijf in de isolatiekamer kunt u bezoek ontvangen. Voor al uw bezoek geldt dat het belangrijk is dat zij in elk geval nauwkeurig de aanwijzingen opvolgen die staan op de speciale kaart die op de deur van uw kamer hangt. Een uitzondering kunnen bezoekende huisgenoten zijn omdat zij voordat de infectie werd gevonden, al zijn blootgesteld aan tbc-bacterie. Na het verlaten van uw kamer moet elke bezoeker - de beschermende kleding uitdoen en deponeren in de daarvoor bestemde container; - de handen met handenalcohol desinfecteren. Het is belangrijk dat u uw bezoek laat weten dat, als zij van plan zijn om tijdens hun bezoek aan het ziekenhuis niet alleen u maar ook nog andere mensen te bezoeken, zij eerst naar deze andere mensen gaan en daarna pas naar u. 4. (Weer) thuis - standaard hygiënemaatregelen Als u (weer) thuis bent, hoeven uw huisgenoten of mensen die thuis bij u op bezoek komen geen extra maatregelen te treffen. Hygiënemaatregelen zoals hoesthygiëne (eerder beschreven) blijven echter wel van toepassing. - informeren andere zorgverleners Wordt u thuis behandeld door bijvoorbeeld een fysiotherapeut of een wijkverpleegkundige? Dan moet u hen zo spoedig mogelijk laten weten (in elk geval voor het eerste contact dat zij met 5
u hebben) dat u mogelijk nog besmet bent met een tbcbacterie. Indien nodig kunnen zij dan voorzorgsmaatregelen nemen. - afspraak in het ziekenhuis U kunt volgens afspraak behandeld of onderzocht worden in het ziekenhuis (bijvoorbeeld poliklinische behandeling of afspraak bij de specialist). Om besmetting van andere patiënten te voorkomen, kan het voorkomen dat u tijdens uw afspraak een mond/neusmasker voorkrijgt en meteen naar de behandelkamer of spreekkamer wordt gebracht. De medewerkers nemen indien nodig dan weer een aantal maatregelen in acht. 5. Heeft u nog vragen? Wij hopen u hiermee voldoende informatie te hebben gegeven over tuberculose (tbc). Mocht u na het lezen nog vragen hebben, stelt u deze dan gerust aan de verpleegkundige of aan uw behandelend arts. We beseffen dat sommige maatregelen niet prettig zijn. We hopen dat u er begrip voor heeft. Heeft u nog specifieke vragen aan de adviseur Infectiepreventie? U kunt de verpleegkundige vragen een afspraak voor u te maken of u kunt bellen naar ons Klantcontactcentrum telefoonnummer 088 - 066 1000 en vragen naar een van de adviseurs Infectiepreventie.
6
Ruimte voor het opschrijven van vragen ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………
7
Ommelander Ziekenhuis Groep
locatie Delfzicht
locatie Lucas
Jachtlaan 50, Delfzijl Postbus 30.000 9930 RA Delfzijl
Gassingel 18, Winschoten Postbus 30.000 9670 RA Winschoten
Telefoon 088 – 066 1000 E-mail:
[email protected] Web: www.ozg.nl
OZG (01-13) IPC 406
8
