ONDERZOEKGEGEVENS
Versie III
juni 2004
2003/2004
2
C.I.V. Superunie B.A. Industrieweg 22b 4153 BW Beesd Postbus 80 4153 ZH Beesd Telefoon: 0345-68 66 66 Telefax: 0345-68 66 00 Internet: www.superunie.nl E-mail:
[email protected]
3
4
Inhoud 1.
Inleiding......................................................................................................................... 7
2.
Algemeen ...................................................................................................................... 8
3.
Onderzoek Tsjakka! ..................................................................................................... 9
4.
Het bereik van Tsjakka! ............................................................................................. 12
5.
Hanteringskenmerken van Tsjakka!......................................................................... 16
6.
De kerndoelgroep vergeleken................................................................................... 18 6.1
Algemene gegevens .............................................................................................................. 18
6.2
Overige mediaconsumptie ..................................................................................................... 20
6.3
Computer en internet ............................................................................................................. 21
6.4
Bezoek en respons Tsjakka.nl ............................................................................................... 24
6.5
Boodschappen en productgebruik ......................................................................................... 28
6.6
Activiteiten en sport................................................................................................................ 32
7.
Waardering Tsjakka! door lezers Boodschappen................................................... 33
8.
Samenvatting.............................................................................................................. 34
9.
Bijlagen ....................................................................................................................... 35
5
6
1. INLEIDING Jongeren veranderen in een hoog tempo. Niet in de laatste plaats door de mediaomgeving waarin ze zich bevinden. Computer, internet en de mobiele telefoon zijn in korte tijd uitgegroeid tot iconen voor de moderne jongeren. Maar ook de meer traditionele media zoals televisie, radio en tijdschriften hebben een grote rol in de belevingswereld van de jongeren. Zo ook Tsjakka! In dit rapport leest u alle relevante informatie over Tsjakka!, het gratis jeugdmagazine van Superunie. De informatie uit dit rapport is verzameld uit de diverse onderzoeken die Superunie laat uitvoeren naar het leesgedrag van haar doelgroepen. Met de bundeling van het onderzoeksmateriaal beoogt Superunie een compleet overzicht te geven van alle kenmerken en informatie van de jonge lezersgroep, zodat u nog doelmatiger uw communicatie kan afstemmen op de lezers van Tsjakka!. En: telkens wanneer nieuwe gegevens bekend zijn zal dit rapport, daar waar nodig, geactualiseerd worden, zodat u altijd op de hoogte bent van de laatste ontwikkelingen. Via e-mail krijgt u vanzelf bericht wanneer een nieuwe versie op de site van Superunie te downloaden is. Heeft u vragen of opmerkingen naar aanleiding van dit rapport, of wilt u zich aanmelden voor een automatische toezending van de laatste versie, stuur dan uw gegevens naar
[email protected].
7
2. ALGEMEEN Het jeugdblad Tsjakka! is een gratis uitgave van C.I.V. Superunie B.A. (verder: Superunie), dat als insert in het blad Boodschappen wordt verspreid via een groot aantal supermarkten in Nederland. Boodschappen is een service- en kookmagazine, dat elf keer per jaar verschijnt in een oplage van 1.350.000 exemplaren1. Doordat Boodschappen vooral in gezinnen wordt gelezen met jonge kinderen, heeft Superunie een aantal jaren geleden het jeugdblad Tsjakka! toegevoegd aan het kookmagazine. Boodschappen en Tsjakka! worden gratis verspreid in de volgende winkelformules van Superunie:
In totaal gaat het om ruim 1.000 supermarkten in Nederland.
1
Totaal bereik 3,7 miljoen lezers, bereik per gemiddeld nummer 2,3 miljoen lezers.
Per 1 januari 2005 verschijnt Boodschappen 12x per jaar in een oplage van 1.400.000 exemplaren.
8
3. ONDERZOEK TSJAKKA! De gegevens in dit rapport zijn afkomstig van de onderzoeken die Superunie regelmatig laat doen naar het bereik en de waardering van Tsjakka!. In de bijlagen van dit rapport vindt u een uitgebreide beschrijving van deze onderzoeken; hieronder volstaan we met de belangrijkste kenmerken: Kwantitatief ⇒ Jongerenonderzoek
: 1997, 1999, 2001, 2003
⇒ uitvoerend bureau
: Qrius
⇒ Steekproef
: 3.107 in 2003
⇒ Methode
: electronisch/face-to-face
⇒ Veldwerkperiode
: jan-jun 2003
⇒ Uitvoerende partij
: Superunie
⇒ Steekproef
: 4.040
⇒ Methode
: online
⇒ Veldwerkperiode
: april 2004
⇒ uitvoerend bureau
: Intomart
⇒ Steekproef
: 3 x 13
⇒ Methode
: groepsdiscussies
⇒ Veldwerkperiode
: april 2001
⇒ Uitvoerende partij
: Superunie
⇒ Steekproef
: n.v.t.
⇒ Methode
: online via internet
⇒ Veldwerkperiode
: continue
Kwalitatief
Jongeren 2003 Van januari tot en met april 2003 heeft marktonderzoeksbureau Qrius, voorheen onderdeel van Interview-NSS te Amsterdam, voor de zevende keer het tweejaarlijkse onderzoek ‘Jongeren’ uitgevoerd. Daartoe zijn 3.107 personen in de leeftijd van 6 t/m 24 jaar ondervraagd. Voor de vierde maal in haar bestaan is Tsjakka! opgenomen in dit onderzoek, hetgeen Superunie tot één van de meerjarige participanten van het onderzoek maakt.
9
Traditiegetrouw wordt de ondervraagde jongeren een scala aan onderwerpen voorgelegd. Daarbij gaat het hoofdzakelijk om zaken die hen in hun vrije tijd bezighoudt, maar ook de sociodemografie (o.a. de gezinssituatie) van de jongeren is geïnventariseerd. In dit rapport worden de belangrijkste uitkomsten van de Tsjakka!-lezers van 7 t/m 12 jaar behandeld. Deze groep geldt als kerndoelgroep van Tsjakka!. De rapportage van het Jongerenonderzoek door marktonderzoeksbureau Qrius kent de volgende standaardindeling naar leeftijdsklassen: -
6 t/m 11 jarigen
kinderen, basisschool
-
12 t/m 14 jarigen
tieners, brugklas/middelbare school
-
15 t/m 19 jarigen
tieners, middelbare school
-
20 t/m 24 jarigen
jongvolwassenen, hoger onderwijs/werkend
Omdat bepaalde onderwerpen niet of soms juist wel besproken kunnen worden met kinderen in bepaalde leeftijdscategorieën, heeft Qrius de bovenstaande indeling gehanteerd. Aangezien deze indeling niet naadloos aansluit bij de kerndoelgroep van Tsjakka! (7-12 jaar) zijn voor deze groep aparte analyses vervaardigd. Beide resultaten worden in dit rapport gebruikt. Groepsdiscussies Ten behoeve van Tsjakka! is in april 2001 een drietal groepsdiscussies gehouden onder jongeren van 8 tot 13 jaar. De panels bestonden elk uit zeven jongens en zes meisjes. Stellingen en Testfabriek Superunie gebruikt naast het onderzoek Jongeren meer kanalen om de waardering en appreciatie van Tsjakka! te meten. Dit o.a. via de website van Tsjakka! (www.tsjakka.nl). Op deze site worden regelmatig stellingen geplaatst waarop de bezoekers van de site kunnen reageren. Daarnaast worden vragen gesteld waarop bezoekers hun antwoorden kunnen geven. Daar waar relevant zijn in dit rapport reacties van bezoekers weergegeven die te maken hebben met het onderwerp van het desbetreffende hoofdstuk.
Online via Boodschappen.nl In opdracht en in samenwerking met Superunie heeft Het Media Loket via de site boodschappen.nl een onderzoek uitgevoerd naar de waardering van Tsjakka! door de lezers van Boodschappen. Doel van het onderzoek is om na te gaan in welke mate de lezers van Boodschappen Tsjakka! appreciëren als integraal onderdeel van Boodschappen. 10
Het onderzoek heeft gelopen op de site van Boodschappen van 7 t/m 22 april 2004. Bezoekers van de site die de puzzel uit Boodschappen online wilden insturen, is gevraagd deel te nemen aan het onderzoek. Ook niet-puzzelaars en passanten van de site werden in staat gesteld een vragenlijst in te voeren. In totaal zijn 4.778 vragenlijsten ingevuld. Van dit aantal bleken er 738 onbruikbaar, veelal door een te grote non-score op (alle) vragen. Na opschoning bleken 4.040 enquêtes bruikbaar. In dit aantal zitten 3.962 lezers van Boodschappen, oftewel 98%. De steekproef naar geslacht, leeftijd, opleiding en huishoudgrootte ziet er als volgt uit: 2
Tabel 1: samenstelling steekproef naar geslacht, leeftijd , opleiding en huishoudgrootte
Nederland Man Vrouw Niet ingevuld
49% 51%
Intomart 2003 13% 87%
t/m 34 jaar 35-49 50-64 65+
30% 30% 22% 18%
22% 43% 26% 10%
23% 40% 36% *
WO/HBO Middelbaar Lager
22% 50% 28%
27% 54% 19%
38% 56% 6%
15% 31% 18% 36%
16% 29% 14% 42%
7% 37% 16% 39%
Geslacht
Internet 2004 18% 80% 2%
Leeftijd
Opleiding
Huishoudgrootte 1 2 3 4 of groter * 50-64 en 65+
Voor elk van de variabelen geldt dat de steekproef redelijk overeenkomt met die uit april 2003, zoals die is getrokken door Intomart in het kader van het tweejaarlijks onderzoek naar Boodschappen. Bij opleiding is een oververtegenwoordiging van de hoger opgeleiden. Dit heeft waarschijnlijk te maken met internet als onderzoeksinstrument. De referentiecijfers van Nederland en Intomart 2003 hebben betrekking op personen van 18 jaar en ouder. Het online onderzoek uit april 2004 is gebaseerd op 13 jaar en ouder.
2
bij leeftijd is in de online steekproef 50-64 en 65+ samengevoegd tot 50+.
11
4. HET BEREIK VAN TSJAKKA! Als eerste uit de reeks uitkomsten van het Jongerenonderzoek 2003 zal gekeken worden naar het bereik van Tsjakka!, waarbij een onderverdeling is gemaakt naar totaal bereik en bereik per gemiddeld nummer. Daarna komen diverse hanteringskenmerken aan bod, zoals wijze van verkrijgen en leesfrequentie. Tabel 2: totaalbereik Tsjakka! 2003
Totaal bereik 6-24 jaar waarvan 7-12 jaar
abs. 429.200 311.148
(7-12 jaar = 100%) jongens 7-12 jaar meisjes 7-12 jaar
165.780 145.632
in % 100% 72%
bereik % 12% 26%
53% 47%
27% 25%
Uit de meest recente meting van Jongeren 2003 blijkt een totaal bereik van bijna 429.400 lezers voor Tsjakka! in de leeftijd 6-24 jaar. In de kerndoelgroep (7-12 jaar) is het bereikspercentage uiteraard het hoogst: 26%, oftewel 311.148 lezers. Dit is 72% van het totaal aantal lezers van Tsjakka!. Bij de verdeling tussen jongens en meisjes zijn de jongens licht in de meerderheid (53%). Tabel 3: bereik per gemiddeld nummer Tsjakka! 2003
Bereik per gemiddeld nummer waarvan 7-12 jaar
abs. 236.800 183.312
(7-12 jaar = 100%) jongens 7-12 jaar meisjes 7-12 jaar
101.924 81.696
in % 100% 77%
bereik % 6% 15%
56% 45%
17% 14%
Gemeten naar het bereik per gemiddeld nummer is de concentratie van 7-12 jarigen nog iets groter dan bij het totaal bereik. Van de 236.800 lezers die Tsjakka! per verschijningsinterval bereikt, behoort 77% tot de leeftijdsgroep 7 tot en met 12 jaar. Ook bij het bereik per gemiddeld nummer zijn de jongens iets oververtegenwoordigd ten opzichte van de meisjes. Elke uitgave van Tsjakka! bereikt 17% van de jongens tussen 7 en 12 jaar. Bij de meisjes geldt een bereikspercentage van 14%.
12
Grafiek 1: bereik per gemiddeld nummer Tsjakka! naar leeftijdsjaar 20,0 18,0 16,3
16,0 14,4
14,0
13,6 12,7
12,0
11,9
10,0
Kerndoelgroep Tsjakka!: 7-12 jaar
8,8
8,0 7,0 6,0 4,9 4,0 2,3
2,0
1,8
1,8
1,8
1,5
1,2
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
Bron: Jongeren 2003
In bovenstaande grafiek is het bereik per gemiddeld nummer uitgezet naar de afzonderlijke leeftijdsjaren. Hieruit blijkt de kerndoelgroep van Tsjakka! die begint vanaf 7 jaar en eindigt bij 12 jaar. Uit de vorige meting van Jongeren (2001) werd het hoogste bereik gemeten in de leeftijdsgroep 8-13 jaar. Het bereik per gemiddeld nummer bedroeg toen 124.000. Nu, twee jaar later, is het bereik in de verjongde kerndoelgroep opgelopen tot 183.312. Voor een groot deel is deze stijging te verklaren door de oplagestijging. Twee jaar geleden was de oplage van Boodschappen nog 1 miljoen, nu is dat 1,3 miljoen. Deze stijging van 30% heeft geleid tot een toename van het bereik per gemiddeld nummer van 48% in de kerndoelgroep. Binnen deze doelgroep is Tsjakka! de tweede titel na Donald Duck. Op de derde plaats staat Tina, dat overwegend door meisjes wordt gelezen. De verdeling naar jongens en meisjes leert dat Tsjakka! ook bij de jongens op de tweede plaats staat na Donald Duck.
13
Grafiek 2: bereik per gemiddeld nummer in % in de doelgroep van Tsjakka! (7-12 jaar) 34,0
Donald Duck
15,2
Tsjakka!
14,2
Tina
12,5
Veronica Magazine
12,2
Kletskoek
9,3
Hitkrant
8,3
Donald Duck Extra
-
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
40,0
Bron: Jongeren 2003
Uniek bereik Op basis van het bereik per gemiddeld nummer van zowel Tsjakka! als van het genoemde tijdschrift, is te herleiden hoeveel personen in het afgelopen verschijningsinterval van Tsjakka! en het verschijningsinterval van de andere titel hebben gelezen. Het complement (weergegeven in de tabel) is dan het aantal personen dat in de afgelopen maand (het verschijningsinterval van Tsjakka!) wel via Tsjakka! te bereiken is, maar niet via de andere titel. Dit aantal vormt het unieke bereik van Tsjakka! Tabel 4: uniek bereik Tsjakka! Omvang populatie Fancy Zo Zit Dat Break Out Donald Duck Extra Hitkrant Tina Veronica Magazine Kletskoek Donald Duck Weekblad
Totaal 7-12 1.206.000 54.000 74.000 73.000 100.000 112.000 170.000 150.000 147.000 410.000
Bereik Tsjakka! 7-12 jaar 236.000 16.000 22.000 23.000 24.000 25.000 35.000 36.000 53.000 93.000
Uniek bereik abs.
220.000 214.000 213.000 212.000 211.000 201.000 200.000 183.000 143.000
in %
93% 91% 90% 90% 89% 85% 85% 78% 61%
Bron: Jongeren 2003
Donald Duck realiseert de grootste ‘overlap’ met Tsjakka!. Niet zo verwonderlijk gezien het feit dat Donald Duck de grootste titel is. Toch blijkt het unieke bereik van Tsjakka! nog altijd 61% te zijn, of andersom gesteld: van de lezers van Tsjakka! leest 39% ook Donald Duck. Bij de overige titels is het unieke bereik veel groter.
14
Stelling/Vraag 1: Wat vind je het leukste aan Tsjakka!
sharona moolenbeek (11) Ik vind alles super, maar vooral de strips en de moppen!! Ga zo door! britt (8) Tsjakka! is het aaaalllllleeeeerrrrllllleeeuuukkkst. Leonie Sausele (11) Ik vind vooral de strips, moppen en puzzels erg leuk! elsa (12) Ik vind het leukste aan Tsjakka! het verhaal. De andere dingen zijn ook wel leuk, maar dat heb je zo uitgelezen. Bron: www.tsjakka.nl
15
5. HANTERINGSKENMERKEN VAN TSJAKKA! Tsjakka! is een blad dat bijna uitsluitend thuis wordt gelezen. In 2001 was al een percentage van 79% gevonden, in 2003 is dit verder opgelopen naar 91%. In geringe mate wordt het blad ook nog bij familie, buren, vrienden en/of op school geconsumeerd. De gemiddelde leestijd van Tsjakka! is opgelopen van 18 minuten in 2001 naar 20 minuten in 2003. 3
Grafiek 3: wijze van verkrijgen en leesplaats Tsjakka! Leesplaats Thuis
79% 14% 14%
Familie/buren
Vrienden
School
Wijze van verkijgen
5% 4% 2003 2001
3% 3%
70% 72%
Gratis in winkel
Via vrienden
Anders 0%
91%
14% 18% 16% 10% 20%
40%
60%
80%
100%
Bron: Jongeren 2003
De wijze van verkrijgen is over het algemeen via de winkel. Logisch. Tsjakka! wordt als insert verspreid via het blad Boodschappen, dat in meer dan 1.000 supermarkten in Nederland gratis verkrijgbaar is. Blijkbaar wordt het blad ook nog doorgegeven aan vrienden en/of bekenden, al wordt deze vorm van verkrijgen wel minder. In 2001 kwam Tsjakka! nog bij 18% via vrienden binnen, in 2003 is dat 14%. Voor de bepaling van het gemiddeld bereik per nummer wordt in het onderzoek gevraagd aan de respondenten hoeveel nummers zij van de afgelopen zes edities van een bepaalde titel hebben gelezen. In het geval van Tsjakka! blijkt dat de leesfrequentie iets is toegenomen ten opzichte van 2001. In de groep 4 tot 6 nummers van de laatste zes edities steeg het percentage van 49% naar 50%, terwijl de minder frequente lezers daalden van 49% naar 47%.
3
Meerdere antwoorden mogelijk.
16
Grafiek 4: lees- en hanteringsfrequentie Tsjakka! Aantal nummers gelezen
50%
4-6 van de 6 nummers
49%
47%
1-3 van de 6 nummers
geen van de laatste 6
49%
3%
2003
2%
2001
Aantal keren lezen in hetzelfde nummer
59%
1 keer
66%
18%
2 keer
21%
23%
3+ keer
0%
13% 10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Bron: Jongeren 2003
Naast de lichte stijging van het aantal nummers dat men leest van Tsjakka! is ook een stijging waargenomen van het aantal keren dat men één nummer van het blad leest. De gemiddelde leesfrequentie van één editie van Tsjakka! steeg van 1,6 in 2001 naar 1,9 in 2003. Een stijging van 17%.
Stelling 2: Ik bewaar altijd alle Tsjakka’s!
Tuba (12) Ik vindt het best leuk,want ik spaar ze zelf ook,Top Top Top Tsjakka gaat hop hop hop linda (11) soms wel, soms niet. als ik ze gelezen heb gooi ik ze meestal weg, maar soms bewaar ik ze. maar na een paar jaar daarna gooi ik ze meestal alsnog weg. Eline Scholten (13) ik vind dat je zeker de oude tjakka\\\'s! moet bewaren want er staan veel leuke dingen in die je later gewoon nog eens over kunt kijken ! Bron: www.tsjakka.nl
17
6. DE KERNDOELGROEP VERGELEKEN De belangrijkste doelgroep van Tsjakka! zijn de lezers tussen 7 en 12 jaar. Om meer inzicht te krijgen in die groep lezers, zal in dit hoofdstuk de lezersgroep van Tsjakka! vergeleken worden met de totale groep jongeren van 7 tot en met 12 jaar. Op die manier is goed te zien op welke aspecten de lezersgroep zich onderscheidt van de leeftijdsgenoten die het blad niet lezen. Om het onderscheid van de Tsjakka!-lezers gemakkelijk te kunnen zien, wordt in dit hoofdstuk gewerkt met indexcijfers. Hierbij is de totale groep 7-12 jaar voor een desbetreffend item op 100 gesteld. De score van de Tsjakka!-lezers wordt vervolgens gerelateerd aan die van de totale leeftijdsgroep. 6.1
ALGEMENE GEGEVENS
De splitsing naar geslacht geeft aan dat Tsjakka! iets meer ‘mannelijke’ lezers heeft dan het gemiddelde van de leeftijdsgroep 7-12 jaar. Maar het verschil is beperkt. Tabel 5: 7-12 jarigen naar geslacht
Totaal aantal personen 7-12 jaar
Jongen Meisje
Totaal Nederland
Totaal bereik Tsjakka!
1.206.000
312.000
in % 50,9 49,1
in % 53,3 46,7
Index
105 95
Bron: Jongeren 2003
Al eerder zagen we in het hoofdstuk over bereik dat de mannelijke lezers iets oververtegenwoordigd zijn. Overigens is dat zeer beperkt ten opzichte van de andere titels in het onderzoek. Sterker nog, in vergelijking met de andere titels in het onderzoek heeft Tsjakka! een zeer gelijkmatige verdeling naar jongens en meisjes. De Tsjakka!-lezers bevinden zich net als hun landelijke leeftijdsgenoten over het algemeen in gezinnen van zo’n 4 personen. Gemiddeld genomen zijn de gezinnen van de Tsjakka!-lezers een fractie groter dan bij de totale groep. De index bedraagt hier 101.
18
Tabel 6: huishoudgrootte 7-12 jarigen
Totaal aantal personen 7-12 jaar
2 personen 3 personen 4 personen 5 personen 6 personen 7 personen 8 personen Gemiddeld
Totaal Nederland
Totaal bereik Tsjakka!
1.206.000
312.000
in % 2,9 14,2 49,2 23,0 6,3 1,8 0,3 4,2
in % 2,2 11,2 55,0 21,5 6,2 1,0 0,8 4,3
Index
76 79 112 93 98 56 267 101
Bron: Jongeren 2003
De
woonplaatsen
van
de
Tsjakka!-lezers
zijn
oververtegenwoordigd in die provincies waar ook de supermarkten van Superunie een bovengemiddeld aandeel hebben. Vooral de provincies Flevoland, Noord Holland, Drente en Friesland herbergen veel lezers van Tsjakka!. In Limburg en Groningen komen we relatief de minste Tsjakka!-lezers tegen. Figuur 1: indexcijfers per provincie van Tsjakka!-lezers ten opzichte van totaal 7-12 jaar
Het gemiddelde inkomen van de huishoudens van de Tsjakka!-lezers wijkt niet of nauwelijks af van het gemiddelde huishoudinkomen van de leeftijdgenoten. Op elk van de niveau’s scoren de Tsjakka!-lezers een iets hogere index, met uitzondering van het modale inkomen. Daar zit het iets onder de 100. Tabel 7: gemiddeld inkomen per huishouden van 7-12 jarigen
Totaal aantal personen 7-12 jaar
Beneden modaal Gelijk aan modaal Boven modaal Wil het niet zeggen of weet het niet Tussen 1 en 2 keer modaal boven modaal 2 keer modaal boven modaal Meer dan 2 keer modaal boven modaal
Totaal Nederland
Totaal bereik Tsjakka!
1.206.000
312.000
in % 9,0 30,9 41,8 16,7 20,2 8,3 9,1
in % 10,5 29,1 42,1 17,2 21,8 9,3 9,4
Index
117 94 101 103 108 112 103
Bron: Jongeren 2003
19
6.2
OVERIGE MEDIACONSUMPTIE
Naast de aandacht voor de mediaconsumptie van jongerentijdschriften is in het onderzoek ook aandacht geschonken aan het gebruik van andere media (dagbladen, huis-aanhuisbladen, televisie, radio en bioscoop) en mogelijkheden om te communiceren (personal computer, internet, telefoneren). Tabel 8: mediaconsumptie kerndoelgroep Tsjakka! Nederland 1.206.000
Totaal bereik Tsjakka! 312.000
in % 9,5 35,3 28,2 6 21 12,2
in % 11,2 38,7 30,2 8,3 22,8 13,9
118 110 107 138 109 114
Audiovisuele media Televisie kijken / dagelijks Radio luisteren / dagelijks Koop- of huurvideo kijken / maandelijks Bioscoop bezoeken / maandelijks
82,4 32,6 26,6 15,9
85,5 32,8 25,2 13,7
104 101 95 86
PC/Internet Games op een p.c. / wekelijks Games op een spelcomputer / wekelijks Internetten / maandelijks
26,8 19,6 12,5
29,2 21,4 14,1
109 109 113
(Mobiele) telefonie Telefoneren via vaste lijn / wekelijks Mobiel telefoneren / wekelijks SMS-jes versturen / wekelijks
33,2 5,8 3,2
40,5 3,5 2,2
122 60 69
Totaal aantal personen 7-12 jaar Printmedia Gewoon boek lezen / maandelijks Tijdschriften lezen / wekelijks Stripboek lezen / wekelijks Dagbladen lezen / dagelijks Folders lezen / wekelijks Huis-aan-huisblad lezen / wekelijks
Index
Bron: Jongeren 2003
Op vrijwel elk van de aspecten laten de Tsjakka!-lezers een bovengemiddelde score zien (index meer dan 100). Dit met uitzondering van het bezoeken van de bioscoop, het kijken van koop- of huurvideo’s en de items ten aanzien van mobiele telefonie. De indexen liggen het hoogst bij de printmedia. Dit geldt dan vooral voor het dagelijks lezen van een krant, het lezen van een boek en het lezen van huis-aan-huisbladen. Televisiekijken is nog altijd een populaire bezigheid onder de jongeren. In de groep 7 tot 12 jaar kijkt ruim 80% dagelijks naar televisie. Radio is minder in trek. Daar ligt de score net iets boven 30%. De Tsjakka!-lezers onderscheiden zich voor wat betreft televisie en radio bijna niet ten opzichte van de totale groep 7 tot 12 jaar.
20
Tabel 9: Houding ten opzichte van reclame 7-12 jarigen Totaal Nederland
Totaal bereik Tsjakka!
1.206.000
312.000
in % 2,0
in % 3,9
195
1,5 4,0 11,4
2,7 7,1 15,3
180 178 134
Totaal aantal personen 7-12 jaar
Graag kijken naar advertenties in tijdschriften Leuk vinden om reclame te ontvangen via telefoon of e-mail Graag kijken naar televisiereclame Reclamemakers weten niet wat jongeren leuk vinden
Index
Bron: Jongeren 2003
Bij het consumeren van de media hebben de lezers van Tsjakka! een bovengemiddelde positieve attitude ten opzichte van reclame. Zelfs het ontvangen van reclame via telefoon of e-mail scoort nog een hoge index. De gevonden percentages zijn weliswaar niet hoog, maar toch. Deze vorm van reclame wordt doorgaans door de gemiddelde Nederlander als meest irritant of vervelend ervaren. 6.3
COMPUTER EN INTERNET
De penetratie van de computer is hoog te noemen. In meer dan 90% van de huishoudens waar 7-12 jarigen wonen staat minimaal één en vaak zelfs twee computers. De Tsjakka!gezinnen vertonen hier hetzelfde beeld als de niet Tsjakka!-gezinnen. Grafiek 5: bezit pc thuis, Nederland 7-12 jaar en totaal bereik Tsjakka! 7-12
53,6
1 pc
54,0
29,7
2 pc's
27,7
10,9
3 pc's of meer
Tsjakka!
11,2
Geen
-
Nederland
4,4 4,8
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
Bron: Jongeren 2003
21
Eenmaal achter de PC gezeten, wisselen educatieve en ontspannende activiteiten elkaar af. De Tsjakka!-lezers gebruiken de PC bovengemiddeld veel voor het maken van schoolwerk, spelletjes en leerdoeleinden. Grafiek 6: activiteiten op de PC en internet van Tsjakka!-lezers
41,9
school/w erk
36,5
16,2
tekenen/kleuren
15,3
29,0
Nederland
10,7
huisw erk maken
11,4
20,3
educatie/leren
-
Tsjakka!
30,8
spelletjes doen
17,2 5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
40,0
45,0
Bron: Jongeren 2003
Zo’n 60% van de jongeren tussen 7 en 12 jaar beschikt thuis over een internetaansluiting. De Tsjakka!-lezers blijken fervente internetters te zijn, die op vrijwel alle aspecten een index van meer dan 100 scoren. Dit met uitzondering van het downloaden van films en chatten. Tabel 10: internetactiviteiten 7-12 jaar
Totaal aantal personen 7-12 jaar
Dingen kopen Bezoeken van kranten nieuwssites Naar de radio luisteren Bezoeken van sites (gericht) Beetje rondkijken op het net (surfen) Informatie zoeken voor school Mailen Downloaden van games Online games spelen Downloaden van muziek Chatten Downloaden van films
Bron: Jongeren 2003
22
Totaal Nederland
Totaal bereik Tsjakka!
1.206.000
312.000
2,3 1,7 2,8 33,2 37,6 35,3 30,2 13,3 38,9 17,4 23,0 3,1
3,8 2,4 3,3 38,8 43,1 39,6 33,3 14,0 40,0 17,7 21,9 2,8
Index
165 141 118 117 115 112 110 105 103 102 95 90
Stelling/Vraag 3: Hoe vaak zit je op internet en waar ga je dan naar toe?
concetta (11) Ik zit niet zo vaak op internet, maar als ik wil ga ik altijd naar mijn favo sites zoals: www.pony-club.com (voor paardenfans) www.tsjakka.nl en dat was het alweer. Doeiiiiiss en xxxxxxx-jes nadine (13) Hey hey! Ik ga bijna nooit op het internet. Ik ga altijd op msn\'en !!!! Dat is lachuh soms en als ik informatie nodig heb voor een werkstuk!!! Maar ik ga, mazzel! Nadine kim (15) Naar www.jennifelopez.com want J Lo kan heel goed zingen! Ik mag elke dag een uur op de computer! Oh ja ik msn ook vaak! xxx kim renske (13) Ik mag elke avond op internet, omdat we kabel hebben. Meestal ga ik dan chatten met mijn vriendje en anders ga ik spelletjes doen op verschillende sites, maar vooral op de Tsjakka! site! Xxxjes Bron: www.tsjakka.nl
23
6.4
BEZOEK EN RESPONS TSJAKKA.NL
Naast het blad heeft Tsjakka! ook een website, die speciaal voor de doelgroep is ontworpen. Op de site komen de verschillende karakters uit het jeugdblad tot leven en kunnen de bezoekers interactief met de verschillende figuren communiceren. Superunie gebruikt de site ook vaak om informatie te verzamelen over de doelgroep. Een voorbeeld staat in de volgende
paragraaf
over
het
doen
van
boodschappen en voorkeuren voor eten. De
bezoek-
en
responscijfers
worden
door
Superunie nauwlettend gevolgd en geregistreerd. Deze registratie valt samen met de data waarop Tsjakka! uitkomt, zodat per verschijningsinterval gegevens bekend zijn. De vergelijking van de gegevens van 2002 tot en met de eerste drie nummers uit 2004 laat een flinke stijging zien van het aantal unieke bezoekers per verschijnings-interval van Tsjakka!. Grafiek 7: gemiddeld aantal unieke bezoekers en reacties per verschijningsinterval Tsjakka!, 2002-2004
4
25.000
21.214 20.000 16.904 15.000
10.173 10.000
5.000
2002
2003
2004
Bron: Superunie
In 2002 bezochten ruim 10.000 jongeren de site van Tsjakka! gedurende een gemiddelde verschijningsinterval. In 2004 is dit opgelopen naar ruim 21.000. De respons vanuit deze aantallen bezoekers liep op van 23% in 2002 naar 33% in het begin van 2004. Dus ruim 30% van de bezoekers laat tijdens een bezoek een reactie achter.
4
eerste drie nummers van 2004
24
Het grootste deel van de respons is afkomstig van de puzzelpagina en de algemene reacties die worden gegeven op de site. Dit kunnen antwoorden zijn op de stellingen, die ook in dit rapport zijn verwerkt, of andere reacties. De verdeling van de respons staat in de volgende grafiek. Grafiek 8: verdeling respons in % naar de verschillende rubrieken 100% 90% 32%
33%
37%
80% 70%
6% 12%
60% 21%
50%
25% 20%
40%
20%
4%
10%
18%
6%
4%
19%
30%
Internet respons Sponsoractie Zoek de schat Penmaat, fancl, post Puzzelpagina
32%
31%
0% 2002
2003
2004
Bron: Superunie
25
Tot slot is in onderstaande grafiek de ontwikkeling van het aantal bezoekers en reacties weergegeven vanaf het eerste nummer in 2002 tot en met het derde nummer in 2004. De groei lijkt er voorlopig nog niet uit. Grafiek 9: aantal bezoekers en reacties Tsjakka.nl, 2002-2004 25.000
Respons Unieke bezoekers
20.000
15.000
10.000
5.000
-
nr. 1 nr. 2 nr. 3 nr. 4 '0 2
nr. 5 nr. 6 nr. 7 nr. 8 nr. 9
nr. 10
nr. 1 nr. 2 nr. 3 nr. 4 nr. 5 nr. 6 '0 3
nr. 7 nr. 8 nr. 9
nr. 10
nr. 1 nr. 2 nr. 3 '0 4
Bron: Superunie
Stelling 4: Wat vind je leuker: het Tsjakka!-blad of de website?
Cherise (11) Het blad, omdat daar iets meer dingen in staan en de strips. Op internet vind ik het ook leuk, want daar heb je iets aparts. Ik weet niet wat, maar gewoon duzzzz . . . .
Oriana (9) Hoi, ik vind het Tsjakka! boekje heel erg leuk, maar de Tsjakka! site is nog leuker!!! Ik zit er heel vaak op!!! Groetjes Oriana!!!
26
Marijke Verhulst (14) Ik vind de website iets leuker dan het blad, want je kunt er meer doen. Maar in het blad kun je meer lezen. Groetjes. jolanda lenssen (11) Hoi, ik vind het blad even leuk als de website. Het blad is er maar om de twee maanden, maar er staan wel meer strips in. De website vind ik leuk omdat de figuren echt leven en hij is er niet maar om de twee maanden. Doeiiii! patricia (9) Ik vind ze allebei leuk, alleen de Tsjakka! site vind ik ietje leuker dan het boekje. Dus ik vind ze allebei wel leuk. Groetjes Patricia
leila (14) Ik vind ze allebei leuk. Maar het allerleukste vind ik de site, omdat die niet om de 2 maanden weg is. Ik bedoel net als het Tsjakka! tijdschrift, die is er om de 2 maanden en dat vind ik niet leuk, daarom is de site iets leuker. Nou dit was mijn verhaal. Dus doeeeeeiii!!!!!!!!!!!!!!!!
27
6.5
BOODSCHAPPEN EN PRODUCTGEBRUIK
Een groot deel van de lezers van Tsjakka! doet regelmatig boodschappen, al of niet in het bijzijn van de ouders. De verdeling naar frequentie is als volgt:
Grafiek 10: boodschappen doen Tsjakka!-lezers naar frequentie
42,7 Nooit 46,1
18,3 Minder vaak 14,8 Tsjakka! Nederland 21,8 Maandelijks 19,8
16,9 Minimaal 1 x per week 19
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Bron: Jongeren 2003
Wanneer de jeugdigen met de ouderen meegaan om boodschappen te doen, willen ze ook inspraak in de aankopen. Voor zaken als het avondeten, snoepgoed, frisdrank e.d. hebben de 7-12 jarigen een flinke stem binnen het huishouden. De stem is nog luider bij de lezers van Tsjakka! Daar zijn de indexen met uitzondering van ‘broodbeleg’ allemaal boven de 100.
Tabel 11: inspraak kerndoelgroep Tsjakka! ten aanzien van boodschappen
Totaal aantal personen 7-12 jaar
Nederland 1.206.000
Totaal bereik Tsjakka! 312.000
28,1 36,5 30,2 29,9 29,8
31,3 39,2 33,6 33,8 27,2
Index
Menig telt vaak mee over: Avondeten op tafel Snoepgoed in huis Merken frisdrank Snacks/Zoutjes in huis Broodbeleg Bron: Jongeren 2003
28
111 107 111 113 91
In de vragenlijst is in elke editie van het Jongerenonderzoek een onderdeel ingeruimd voor het gebruik van een groot aantal producten. In onderstaande tabel staan alle producten, waarop de kerndoelgroep van Tsjakka! een index van 100 of hoger scoort ten opzichte van de totale groep van 7 tot 12 jaar. Tabel 12: productgebruik kerndoelgroep Tsjakka! in vergelijking met 7-12 jarigen in Nederland (1x per week of vaker)
Totaal aantal personen 7-12 jaar drink-ontbijt powerdrinks andere frisdrank met prik eten pocketworstjes eten voorverpakte ijsjes eten zuurtjes/toffees icetea melk met een smaakje eten snacks frisdrank met prik* eten chips drinkyoghurt, karnedrank eten suikervrije kauwgum eten candybars eten drop vruchtendrankjes koffie eten niet suikervrije kauwgum vruchtensap bronwater gezondheidsdrankjes op zuivelbasis chocolademelk thee limonadesiroop eten gewone chocoladerepen eten pepermunt vruchtensiroop
Totaal Nederland
Totaal bereik Tsjakka!
1.206.000
312.000
3,4 3,4 13,0 5,4 18,9 22,1 23,7 17,7 43,1 61,4 64,7 39,7 30,5 28,4 38,2 43,3 5,8 18,7 56,5 15,5 5,3 27,6 51,7 62,2 14,0 23,6 35,2
4,7 4,5 16,4 6,6 22,7 26,3 28,2 21,0 49,3 69,1 72,4 44,3 33,8 31,3 42,0 47,5 6,3 20,3 59,8 16,1 5,5 28,3 52,7 63,3 14,1 23,7 35,1
Index
138 132 126 122 120 119 119 119 114 113 112 112 111 110 110 110 109 109 106 104 104 103 102 102 101 100 100
* cola,up,sinas,cassis,bitter lemon,tonic Bron: Jongeren 2003
Ook in de Testfabriek (een rubriek op www.tsjakka.nl) wordt het onderwerp boodschappen regelmatig besproken. Uit de reacties van de bezoekers blijkt dat een groot deel van hen meegaat naar de supermarkt en dat zij ook regelmatig zelf iets mogen uitkiezen. Snoep is daarbij erg favoriet. Als jongeren zelf boodschappen zouden doen, dan zou het menu overwegend bestaan uit cola en patat. Deze twee artikelen staan boven aan het verlanglijstje als gevraagd wordt naar wat men het liefste eet en/of drinkt.
29
Grafiek 11: meegaan naar de supermarkt en zelf uitzoeken van artikelen Gaat wel eens mee booschappen doen
Ja
94%
Nee
Mag wel eens iets uitzoeken in supermarkt
6%
Ja
93%
Nee
Wat kies je dan?
7%
Snoep
54%
Avondeten
11%
Drinken
9%
Koekjes
18%
Niks
8% 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Grafiek 12: wat eet/drink je het liefst?
20%
Gezond eten
35%
Patat 23%
Snoep
22%
IJs
12%
Thee/Koffie
11%
Water Chocolademelk
23% 54%
Cola 0%
Bron: www.tsjakka.nl
30
10%
20%
30%
40%
50%
60%
90%
100%
Stelling 5: Vertel ons wat je favoriete eten is en wat je daar dan zo lekker aan vindt.
Tiffany (11) Ik vind heel veel dingen lekker! 1. patat 2. pizza Hawaï 3. poffertjes gudje (10) Ik vind alles lekker! Marvin (en mijn grote zus Danielle 11jaar ) (2) Wij vinden allebei zuurkool met worst en spekjes lekker. En Tagilette (een soort Pasta) met spinazie en kip. En patat gaat er ook met smaak in. floor (11) Mijn lievelingseten is wentelteefjes of hotdogs!!!!! Mjammieeeeeeeeee! lizzy (11) Ik vind spruitjes heel erg lekker en snoep al helemaal. Snoep is meestal erg zoet en daar houd ik van. Bron: www.tsjakka.nl
31
6.6
ACTIVITEITEN EN SPORT
Tot slot van de vergelijking van de kerndoelgroep van Tsjakka! en de totale groep van 7 tot 12 jaar de gegevens over de besteding van vrije tijd. Deze zijn gesplitst in algemene activiteiten en sport. Ook hier zijn alleen die activiteiten en sporten genoemd waarbij de Tsjakka!-lezers bovengemiddeld scoren. Tabel 13: activiteiten 7-12 jarigen (wekelijks)
Totaal aantal personen 7-12 jaar zingen (zangles, koor, band) met poppen spelen koken, bakken snackbar bezoeken spelen met constructiespeelgoed toneel spelen, cabaret huishoudelijke werkzaamheden winkelen niet om iets te kopen natuur ingaan schrijven, gedichten maken, dagboek bijhouden iets sparen/verzamelen vriend/vriendin ontmoeten buiten spelen muziek via geluidsdrager
Totaal Nederland
Totaal bereik Tsjakka!
1.206.000
312.000
9,6 14,2 11,5 8,8 22,7 8,4 17,3 14,2 16,6 14,0 22,3 26,4 20,6 26,3
14,6 17,6 14,0 10,7 27,5 9,8 20,1 16,0 18,4 15,4 24,4 28,7 21,5 27,3
Totaal Nederland
Totaal bereik Tsjakka!
1.206.000
312.000
5,1 6,5 5,3 5,5 6,6 7,4 37,6 6,0 11,3 20,9 23,7
7,2 9,0 7,3 7,5 8,7 9,7 42,7 6,6 12,2 21,8 24,5
Index
152 124 122 122 121 117 116 113 111 110 109 109 104 104
Bron: Jongeren 2003
Tabel 14: het doen van sport in vrije tijd 7-12 jarigen
Totaal aantal personen 7-12 jaar Badminton Dammen Skateboarden Tafeltennis Zaalvoetbal Schaken Zwemmen Skien Schaatsen Skaten/skeeleren Gymnastiek
Bron: Jongeren 2003
32
Index
141 138 138 136 132 131 114 110 108 104 103
7. WAARDERING TSJAKKA! DOOR LEZERS BOODSCHAPPEN In een online onderzoek dat Superunie in april 2004 heeft uitgevoerd via de site boodschappen.nl, is aan de respondenten gevraagd een oordeel te geven over Tsjakka! Deze respondenten behoren niet tot de kerndoelgroep van Tsjakka!, aangezien de steekproef bestond uit personen van 13 jaar en ouder. Aan de respondenten is ondermeer gevraagd een rapportcijfer te geven aan Tsjakka! en of zij het blad Boodschappen wel eens speciaal meenemen voor Tsjakka! De vragen zijn gesteld aan: 1. de gehele steekproef 2. lezers van Boodschappen 3. lezers van Boodschappen met kinderen van 6-13 jaar 4. lezers van Boodschappen met kinderen van 6-13 jaar die Tsjakka! kennen. Voor beide aspecten geldt dat het hebben van kinderen in de leeftijdsgroep 6-13 jaar bepalend is voor de antwoorden. Het gemiddelde rapportcijfer voor Tsjakka! bedroeg 7,7 terwijl respondenten met kinderen in de genoemde leeftijdscategorie een 8 gaven. Van alle respondenten neemt 26% het blad Boodschappen wel eens mee omdat Tsjakka! er in zit. Wanneer men kinderen heeft van 6 tot 13 jaar stijgt dit percentage naar ruim 60%. Tabel 15: Boodschappen meenemen speciaal voor Tsjakka!
in % soms regelmatig elk nummer
nooit geen antwoord
Totaal
Lees BS
Leest BS Kind6-13
Leest BS Kind6-13 kent Tsjakka!
12% 7% 7% 26%
12% 7% 7% 26%
26% 19% 16% 62%
27% 19% 17% 63%
58% 16%
58% 16%
37% 1%
37% 0%
De score nooit gaat met 20% naar beneden op het moment dat er kinderen van 6-13 jaar in het huishouden zijn. Binnen de lezersgroep van Boodschappen zijn in 23% van de huishoudens één of meerdere kinderen in de leeftijd van 6 t/m 13 jaar.
33
8. SAMENVATTING De nieuwe editie van het Jongerenonderzoek heeft weer een groot aantal gegevens opgeleverd. Teveel om allemaal op te nemen in dit rapport. We hebben ons dan ook beperkt tot de gegevens van de kerndoelgroep van Tsjakka!, oftewel de lezers van 7 tot en met 12 jaar. In vergelijking met de cijfers uit 2001 is een sterke stijging waargenomen van het bereik in de kerndoelgroep, maar daarbij moet aangetekend worden dat de kerndoelgroep toen nog uit 813 jarigen bestond. In totaal bereikt Tsjakka! ruim 430.000 jongeren, waarvan 72% tussen 7 en 12 jaar. Per gemiddeld nummer is het bereik bijna 237.000. Hier is de concentratie van de kerndoelgroep 77%. Het unieke bereik – het bereik dat alleen door Tsjakka! gerealiseerd wordt in vergelijking met de andere jeugdtitels – is gemiddeld zo’n 85%. Alleen Donald Duck vormt hierop een uitzondering. Daar is de overlap 39%. Op de algemene kernmerken onderscheidt de Tsjakka!-lezer zich niet of nauwelijks van de leeftijdsgenoten die geen Tsjakka! lezen. Slechts de woonplaats en provincie laten een afwijkend beeld zien, maar dit komt door de distributie van het blad, dat uitsluitend in de supermarkten van Superunie verkrijgbaar is. Meer onderscheid zien we in de mediaconsumptie, waar Tsjakka!-lezers meer dan gemiddeld printmedia lezen, meer openstaan voor reclame en actiever zijn op het internet. De aspecten rond mobiele telefonie geven aan dat de penetratie en het gebruik bij de Tsjakka!-lezers juist wat achterlopen. Al met al heeft Jongeren 2003 wederom aangetoond dat de lezerskring van Tsjakka! een interessante doelgroep is voor adverteerders. Zij volgen trend die het Jongerenonderzoek in 2003 vaststelde: intensiever gebruik van media . Niet voor niets kreeg het onderzoek als ondertitel: Niets willen missen.
34
9. BIJLAGEN Bijlage 1: titeloverzicht ‘Jongeren’ In onderstaand overzicht zijn de tijdschriften vermeld waarvan in Jongeren 2001 en 2003 het bereik is gemeten. Tabel 16: Titellijst tijdschriften 2001/2003
Break Out Disneyland Donald Duck Weekblad Donald Duck Extra Fancy Hitkrant Kijk Power Unlimited Top-10 Popmagazine Tina Zo Zit Dat CJP Magazine Pauze Tsjakka! Veronica Magazine * Loony Tunes Cartoon Network Mijn Dier Kletskoek Girlz
2001
2003
Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Nee Nee
Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Nee Ja Ja Ja Nee Nee Nee Ja Ja
Titels die in 2003 niet meer gemeten worden hebben of een te laag bereik in de onderzoeksdoelgroep, of de desbetreffende titel bestaat niet meer.
35
Bijlage 2: achtergronden bij het onderzoek Jongeren 2003 De opzet van het Jongerenonderzoek is in bepaalde opzichten veranderd ten opzichte van de vorige editie. De belangrijkste mutatie is het feit dat er geen face-to-face gesprekken meer hebben plaats gevonden. Deze bleken financieel en organisatorisch niet meer haalbaar. Als alternatief zijn er verschillende methoden in combinatie gebruikt. Als eerste is een representatieve steekproef getrokken van gezinnen waar kinderen tussen 6 en 24 jaar wonen, waarbij tegelijkertijd een groot aantal achtergrondvariabelen is vastgelegd. Binnen de steekproef is via een random procedure de gewenste respondent geselecteerd. Daar waar mogelijk is de vragenlijst online verstuurd en ingevuld. Anders werd een vragenboekje toegestuurd. De internetlijst bestond uit vier thematische gedeelten, de schriftelijke versie bestond uit één geheel. In totaal hebben 3.107 jongeren meegedaan aan het onderzoek, waarvan 76% de vragenlijst via internet heeft ingevuld. De overige 24% deed dat schriftelijk. De totale veldwerkperiode liep van december 2002 tot en met mei 2003. Voor de berekening van de bereikcijfers van de media in het onderzoek heeft Jongeren 2003 gebruik gemaakt van de methode zoals die ook door het NOM (nationaal onderzoek multimedia) wordt gehanteerd. Voor een volledige verantwoording wordt verwezen naar het boekje ‘Jongeren 2003’ van Qrius dat vanaf medio september 2003 beschikbaar is. De participanten van Jongeren 2003 Carat Insight, C.I.V. Superunie B.A., Ministerie van VWS, PCM Landelijke Dagbladen, Research & Adviescentrum voor Arbeidsmarktvraagstukken Defensie, Sanoma Uitgevers, De Telegraaf Tijdschriften Groep B.V., Veronica B.V. en Vodafone.
36
37
© Superunie 2004
38