PERSPECTIEF
SPORT
Mark heeft een Plan
PUZZEL MEE EN WIN!
Cruijffix
Facebook, voor al uw internet. Altijd. Overal.
Wie zijn JC’s soldaten bij de bestorming van de Ajax-ledenraad?
6
22
10 Vrijdag December 2010
Maak deze week kans op een overnachting hotel Hellendoorn of één van de andere 43 Fletcher hotels in Nederland Meedoen en winnen? Op de puzzelpagina vindt u alle 4x t.w.v. 125,- informatie. All-in arrangement
Dagelijks winnen Cryptogrammen Tips & Trucs boek
WWW.DEPERS.NL
GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP
Het wordt de komende maanden echt heel bar. Cheer up: meer seks, blije kinderen en veel te laat op je werk. Lees meer op pagina 2
ROSENTHAL
‘Beveiliging is prima in orde’ Nederlandse diplomaten kunnen onderling vrijuit praten en hoeven niet bang te zijn dat hun berichten in de openbaarheid komen. Dat liet minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal (VVD) gisteren weten in een Kamerdebat. Volgens Rosenthal is de beveiliging van de Nederlandse diplomatieke berichten in orde.
UIT & THUIS
BBQ-paradijs Sydney
14
WETEN
‘Groeit gras ’s nachts gewoon door?’ En andere belangwekkende vragen in de doe-het-zelf Nationale Wetenschapsquiz. Pagina 8.
MSM
Joodse opa’s slaan terug De Joodse senioren Donald Speelman (70) en Philip Mok (73) gaan zeker niet emigreren. Ze hebben juist besloten het groeiende antisemitisme in Nederland te lijf te gaan. Hun Stichting Bestrijding Antisemitisme begint dit weekend een actie tegen anti-joodse voetbalspreekkoren.
Lees meer op pagina 10
2
LANGE POTEN ...
PETER
MIDDENDORP
H
Eerst
et was halverwege de middag toen Wilders de Kamer binnenkwam. Hij zag er goed uit, ontspannen, licht gebruind. Hij ging zitten, sprak wat tegen collega’s. Toen kreeg hij het rolletje drop in het oog dat voor Fleur Agema op tafel lag. Er was weinig mensenkennis nodig om te kunnen zien dat Wilders zich kort in tweestrijd bevond. Er ging een hoop kauwwerk van komen, daarna konden er vingers naar binnen, en moest ook de tong te hulp komen schieten om het gebit van de kleverige massa te bevrijden. Wilders nam het rolletje, hield het voor zijn gezicht, scheurde voorzichtig een stukje papier weg – je legt niet ineens die hele rol bloot – wipte er met de duim eentje uit, en stak dat in de mond. Even was er het bekende moment van teleurstelling – het dropje ligt aanvankelijk nog hard en smakeloos in de mond. Daar ging Wilders. Machtige, opgaande kauwbewegingen werden afgewisseld met meer trekkende, en zijwaartse bewegingen. Het dropje nam hem over, hij was het dropje, even bestond de hele wereld uit een man en zijn drop. Het duurde even misschien, maar toen kon hij het verdiende zuchtje van verlichting slaken, en keerde hij tot de werkelijkheid terug. Tevreden leunde hij achterover. Maar al snel zette hij de ellebogen op de tafel en begon met een zekere verbetenheid naar het rolletje te zitten kijken. In dit korte, enigszins strijdvaardige moment, proberen wij onszelf wijs te maken dat wij nog een kansje hebben. Met een nonchalante, licht geërgerde, bijna afwijzende grijpbeweging volgt al snel de capitulatie. De lol is weg, het wordt arbeid nu: met veel omhaal gaat zo snel mogelijk die hele rol eraan. Het gezicht van Agema was niet te zien, maar we denken dat zij met enige vertedering naar hem heeft gekeken. Ja: verkiezingen gewonnen, coalitie gesmeed, interne crises bezworen, internationaal doorgebroken; we hadden weer een jaar over hem gepraat. Er was maar één politicus van het jaar, en die gunde je wel meer dan de troost van drop alleen. 1
Big Freeze Chaos, vrieskou, horror!
Overal koud, wit en hyper Dacht je dat het over was, de kou? Nee hoor. Het begint pas. Een horrorwinter, noemen de Duitsers dat wat komen gaat. Redactie binnenland AMSTERDAM
...
In alle landen om ons heen heeft de winter tamelijk genadeloos toegeslagen. Meer dan normaal. Eerder dan normaal. Het is geen klimaatverandering, geen Apocalyps, het sneeuwt vooral enorm. Gisteren lag Parijs lam. Sinds 1987 is er niet zoveel sneeuw op een dag gevallen. Automobilisten gingen wandelen, kantoorbedienden werkten vanuit huis. In Groot-Brittannië zijn in november de kouderecords gebroken, het was er 17 graden onder nul. The Big Freeze is de winter er nu al gedoopt. De Schotten hebben het leger ingezet om de wegen rond ziekenhuizen en dokterspraktijken sneeuwvrij te krijgen. De Belgen hebben deze week het koudste begin van een december sinds 1875 gemeten; -4,6. Droht uns wieder ein Horror-Winter? hijgt de Duitse tabloid Bild. Om de vraag zelf te beantwoorden: Ja! Er
dreigt chaos, vrieskou, horror! Een beetje is het al zo. Leipzig was gisteren zo goed als onbereikbaar, het vliegveld van Frankfurt was dicht, in Thüringen viel de stroom uit en maakten bezorgde burgemeesters plannen hun dorpen te evacueren. De koudste winter in duizend jaar zal het niet worden, al waren Duitse, Poolse en Russische media vol van het idee. De voorspelling zou van een Poolse wetenschapper zijn gekomen. Het had te maken met de olieramp van BP, de Golfstroom, een vertraagde warmeluchttoevoer. Gelukkig is dit rampscenario inmiddels ontkracht. Professor Rahmstorf van het Instituut voor Klimaatonderzoek in Potsdam heeft het verhaal teruggebracht tot de kop in een Pools roddelblad; ‘Millennium winter op komst.’ Die ene kop is via herhaling en kopieergedrag internationaal opgepikt, vertelt hij. Volgens Rahmstorf worden de Duitse winters hoogstens witter, niet kouder. ‘En mensen onthouden de sneeuw, die maakt de meeste indruk.’ Daarbij merken de Duitsers de ontregeling. ‘Drukke wegen, treinen die niet rijden, dat versterkt het idee dat het heel erg koud is.’ 1
Heel Europa ziet er hetzelfde uit in de sneeuw. Boven: Duitsland, Engeland,
Er komt een witte Kerst, dit keer echt...
Copulatieseizoen
Langetermijnweervoorspellingen zijn in. Dat heeft een reden: Nederland is vorig jaar na eindeloos veel zachte winters overvallen door hevig winterweer – zouttekort! En nu lijkt het weer die kant op te gaan. Er is hier en daar al geschaatst. Het E-woord is zelfs al gevallen. Maar maak je geen illusies: hoezeer het meteorologisch onderzoek naar experimentele seizoensverwachtingen ook aan belangstelling wint, er is over de Nederlandse winter over meer dan twee weken geen zinnig woord te zeggen, melden geraadpleegde experts. Door de ligging aan zee is het weer gewoon te grillig. Rolf Schuttenhelm, klimatoloog van Meteovista (weeronline.nl) doet met enig voorbehoud toch een voorspelling: we krijgen een witte Kerst. Volgens hem wordt er in de klimaatmodellen te weinig rekening gehouden met de temperatuur van de Atlantische Oceaan. ‘Die is dit jaar uitzonderlijk warm’, legt hij uit. ‘Dat leidt tot thermiek, stijgende warme lucht, en daardoor tot lage druk aan de oppervlakte. In theorie betekent dit een hoge depressieactiviteit boven de oceaan, die leidt
Het is koud en de aantrekkelijkste manier je tegen de kou te weren is door tegen iemand aan te kruipen, het liefst onder een warme deken. Wat kriebels in de onderbuik kan geven, waardoor het onder de deken niet veel later nog stukken aangenamer kan worden. Juli, augustus en september zijn dé geboortemaanden van Nederland, in die maanden worden meer kinderen geboren dan in de rest van het jaar. Dat betekent dat oktober, november en december dé copulatiemaanden zijn. Waarom duiken mensen in die maanden meer op elkaar? ‘Omdat het koud is. Mensen blijven liever binnen, liggen meer in bed’, is de gangbare verklaring. Maar er is meer. ‘In de herfstmaanden stijgt de testosteronspiegel van mannen’, zegt neurobioloog en hersenonderzoeker Dick Swaab. ‘Dat is wetenschappelijk bewezen.’ Testosteron is dé seksmotor en in de herfst produceren mannetjes kinderen voor het voorjaar. Welk een gelukkig toeval: de vrouwtjes liggen in dat jaargetijde vaker in bed, kleumend en smachtend naar iemand die hen kan verwarmen.
tot meer neerslag. In welke vorm dat gebeurt – regen of sneeuw – hangt weer af van de luchtdrukverdeling, want die bepaalt de windrichting. Westenwind brengt over het algemeen regen, koude noorden- en oostenwind sneeuw.’ ‘Normaal gesproken ligt de hoge druk boven de Azoren en de lage druk boven IJsland, met als gevolg: westenwind en regen. Nu is dat andersom: boven IJsland is een krachtig hogedrukgebied dat zorgt voor een noordelijke stroming van wind. Een witte Kerst is daarom aannemelijk.’ Aldus Schuttenhelm. Voor de liefhebbers heeft dit fenomeen een naam: een negatieve ‘Noord Atlantische Oscillatie-index’. Volgens het gezaghebbende Amerikaanse klimaatinstituut NOAA blijft deze index net als vorig jaar met al die sneeuw, voorlopig negatief. Strooizout blijft dus vermoedelijk hard nodig. Hetzelfde NOAA denkt dat de Europese winter kouder wordt dan gemiddeld. Maar of het ook de horrorwinter wordt die voorspeld is, weten we echt pas volgend jaar. Als de lente weer begint.
Tsjechië
PENISPROEF BEKRITISEERD De Europese Unie heeft de ‘fallometrie’ bekritiseerd waarmee Tsjechië bij homoseksuele asielzoekers de echtheid van hun homoseksualiteit wil vaststellen. Bij de penisproef wordt heteroseksuele porno getoond en met een machine de bloedtoevoer naar het geslachtsdeel geregistreerd. De meting moet helpen vaststellen of de man, zoals hij beweert, in zijn land van herkomst wordt vervolgd wegens homoseksualiteit.
Onderzoek nr. 30 Er komt nog een onderzoek naar de ontpoldering van de Hertogin Hedwigepolder.
Argus Prehistorische hyenadrol gevonden
Eerst
3
Partijpolitiek Verhagen kan steunpilaar krijgen of lastpak
Het gevecht om de CDA-ziel gaat verder: wie wordt partijvoorzitter? Volgende ronde. Wordt het CDA rechts-conservatief of sociaalchristelijk? De keus voor een partijvoorzitter is cruciaal. Kustaw Bessems DEN HAAG
...
De keus tussen twee kandidaat-partijvoorzitters verpersoonlijkt de strijd om de toekomst van het CDA. Aan de ene kant hebben we Ferdinand Grapperhaus, advocaat, kroonlid van de Sociaal-Economische Raad en hoogleraar Arbeidsrecht. Een voorstander van de coalitie. Grapperhaus verklaart het succes van de PVV doordat ‘wij onvoldoende hebben gezien wat de burgers echt bezighield’. ‘Ook ik heb de onvrede die onder de PVV schuilgaat te gemakkelijk afgedaan, en daar schaam ik me achteraf voor’, schreef hij in de Volkskrant. ‘Ik ben niet bereid de PVV of haar kiezers de rug toe te keren. Dat vind ik hooghartig en niet-betrokken.’
Provocatief
Nederland en Polen. De volgorde mag u zelf raden. FOTO’S: REUTERS, AFP EN ANP
Sneeuwhorror in uw voordeel Te koud om naar buiten te gaan, onbegaanbare wegen? Je kunt er alleen maar op hopen. En wel hierom: • Elke sociale verplichting valt weg want je kunt niet veel meer dan dat wat het weer toelaat. Geen Kerst bij schoonouders of Oud en Nieuw op veel te drukke feestjes. Gewoon zonder enig schuldgevoel thuis spelletjes doen, lezen en slapen. • De Elfstedentocht. • En überhaupt schaatsen natuurlijk. • Kou dwingt ons tot een Zuid-Europese laisser faire houding die ons normaal niet eigen is. Gaat de trein niet? Tja, weet je, dan niet. • Je hoeft je niet schuldig te voelen als je tien minuten later op je werk bent (krabben, slechte start, be-
•
•
•
• • • • •
vroren slot). Of je kan schaamteloos de hele week thuiswerken. Minder nadruk op uiterlijkheden, want niemand is mooi met vier kledinglagen, een muts op en een gortdroge huid. Ooit zulke blije kinderen gezien? Sneeuwballengevechten, sneeuwpoppen en daarna warme chocomelk. Meer baby’s over negen maanden; een door de kou geïnspireerde nieuwe babyboom (zie hiernaast). Het is te koud voor hangjongeren. En voor joggen. Bij elk weeralarm kun je lekker rustig met de auto naar je werk. Nederland is veranderd in een pittoreske sprookjestuin. Je kunt familie en vrienden overtuigen van het nut te emigreren naar een warm land.
Tegenover hem staat Wim Deetman, oud-voorzitter van de Tweede Kamer, oud-burgemeester van Den Haag en lid van de Raad van State. Deetman, die in Trouw de ‘toon’ van het kabinet over immigratie en integratie hekelde als streng en provocatief. Die er ‘grote moeite’ mee heeft dat het op ontwikkelingssamenwerking bezuinigt. ‘De puur menselijke toonzetting mis ik. Het geheel ademt een sfeer die in strijd is met mijn overtuiging dat ik mijn broeders hoeder ben.’ Vandaag praat het huidige CDAbestuur onder een interimvoorzitter over de kandidaten. Volgens de NOS
Oorlogsmisdadiger
‘FABER NU SNEL UITLEVEREN’ Alle negen Nederlandse delegatieleiders in het Europees Parlement roepen Duitsland op de voortvluchtige oorlogsmisdadiger Klaas-Carel Faber op te sluiten of uit te leveren aan Nederland. Het initiatief voor de petitie komt van VVD’er Hans van Baalen. ‘Het recht moet zegevieren,’ meldt hij in een reactie. ‘Het is voor de nabestaanden niet te verkroppen dat Faber nog vrij rondloopt, hier moet nu een einde aan komen.’ Sinds 16 november is er een Europees arresta-
tiebevel uitgevaardigd tegen de Haarlemse ex-SS’er die tot levenslange cel werd veroordeeld voor het medeplegen van 22 moorden. In 1952 ontsnapte de inmiddels 88-jarige Faber, die sindsdien in Duitsland woont. Vorige week riep ook de voltallige Tweede Kamer de collega’s in de Bondsdag op tot strafvoltrekking van de laatste voortvluchtige Nederlandse oorlogsmisdadiger. Binnen twee maanden moet Duitsland duidelijkheid verschaffen of het Faber met rust laat, opsluit of uitlevert.
Liever kaartjes knippen Keith Fitzhugh, een talentvolle speler in American football, zei nee tegen een contract van de New York Jets omdat hij liever treinconducteur wil blijven.
zou het kunnen beslissen om de leden te laten kiezen en dat zal de verdeeldheid in het CDA opnieuw aan de oppervlakte brengen. Partijvoorzitters zijn in het CDA doorgaans niet zo belangrijk. De politiek leider, daar ging het om. En die heette bij het CDA meestal ook minister-president. Maar nu gaat de partij door een stadhouderloos tijdperk. Goed, er is vicepremier Maxime Verhagen, die in de praktijk het meest te vertellen heeft. En er is Sybrand van Haersma Buma, voorzitter van de
‘Ik heb de onvrede te gemakkelijk afgedaan en daar schaam ik mij voor.’ CDA’er Ferdinand Grapperhaus
fractie in de Tweede Kamer. Maar dé man of vrouw ontbreekt. Wie dat wordt, daar kan de nieuwe voorzitter grote invloed op hebben. Dat gaat over meer dan poppetjes. Het CDA is qua ideeën een lege huls geworden. Centrale vraag is hoe die wordt opgevuld. Grof gezegd: met conservatief gedachtegoed dat aansluit bij de centrum-rechtse kiezers die het CDA al langere tijd voornamelijk trekt. Of ook met linksere ideeën, vasthoudend aan een middenpositie, ook al zijn er in dat midden minder kiezers te vinden dan vroeger. Grapperhaus zou de positie versterken van degenen die nu de dienst uitmaken. Behalve Verhagen zijn dat mensen als minister Hans Hillen van Defensie, voornaam pleitbezorger
$ 045$
+0+
+5&)
van een conservatieve koers. Maar ook een groep, waartoe minister Piet Hein Donner van Binnenlandse Zaken hoort, die hoopt door samenwerking met de PVV de anti-islambeweging van Geert Wilders in te dammen.
Hardliner Hun positie wint toch al aan kracht nu hardliner Elco Brinkman, voorman van Bouwend Nederland, de voornaamste kandidaat is voor het fractievoorzitterschap in de nieuwe Eerste Kamer. Wordt Deetman het, dan is dat een opsteker voor de CDA’ers die nu in de touwen hangen, zoals oud-minister van Justitie Ernst Hirsch Ballin en oud-minister van Volksgezondheid Ab Klink, felle tegenstanders van de samenwerking met Wilders. Ze zijn op zoek naar een baan buiten de politiek, maar wie komende week in Tilburg en Eindhoven luistert naar Hirsch Ballins toespraken bij het dertigjarig bestaan van het CDA, kan horen dat hij het verzet niet opgeeft. Ook Klink heeft de hoop niet laten varen en dat geldt evenmin voor oudpremier Ruud Lubbers, die probeert de partij bij te sturen door de banden met team-Verhagen een beetje aan te halen. Het CDA moet een ‘kleurrijke’ en ‘duurzame’ partij worden, vindt Lubbers, net als sommige Kamerleden, een enkele bewindspersoon en een flink deel van het kader. Het is onduidelijk wie de leider van het CDA wordt, laat staan dat de controversiële Verhagen dat moet zijn. Maar wie het ook wordt, de nieuwe leider zal de doorslag geven in de strijd. En de voorzitter kan zijn of haar bedje spreiden. 1
-&55& +50 $ )&-+ +-
(0+ 0 -+4)0- %5 $ )+(+5'+ $3 045$! $ + )+ 0'+0)0- && 0-0&4+ " &&4 3&3 +0+ )+5&) )+ 5&&)+ 5++-+4+ +) '01 /+ 44+0** ")++4&22+ &4 -++ 045$ +%, $50+ /++, + + &5&0(/3 )0+ &4 ++ 045$ +%, $&'+5+ /++,! 25 0+ 0 &&5+20- ++ 20- 045$ +%, $3 " /+ 44+0** ")++4&22+ & # .! -+4)+ ++5&40-+ &)500&0+2+ & # ! &4 - -++ 0++ +%, +4+,0+ & /++,3 &- )+ 5+)0&' )0-0&4+ +4+ 00+ + /+ 5)+5 0++ +%, +4+,0+ 0 '024++! )+ '- /+ 5)+5 '+)&&- # .! 3 " &44+ )0++ -+4) ++ 0+ 1&&(&(3 01 010-0-+ + )2,+ '+/)+3 012 '+(/02'&&/+0) + &&)+ (343
Eerst
4
Greenpeace Protestretoriek
Icesave
Is centrale van Essent meest vervuilend? PINOKKIO Mooimakerij, fabeltjes, halve waarheden, Pinokkio prikt ze door. Reacties en suggesties naar
[email protected]
Jan-Hein Strop AMSTERDAM
...
Wat is de bewering? Energiebedrijf Essent bouwt in de Eemshaven de meest vervuilende kolencentrale van Nederland. Wie zegt dat? Dat zegt Greenpeace. Onder meer in een persbericht van dinsdag. Hoe zit het ook alweer? Greenpeace is boos over de bouw van
een nieuwe kolencentrale in de Eemshaven in Groningen. Daarom hadden dertig actievoerders van Greenpeace dinsdagavond de bouwplaats van Essent bezet. De actie is gisteren gestaakt vanwege de koude. Wat is waar? De nieuwe centrale van Essent krijgt een vermogen van 1600 megawatt. Daarmee wordt het de grootste kolencentrale van Nederland, blijkt uit een overzicht van nieuwbouw van Tennet, beheerder van het hoogspanningsnet. Daarmee is niet meteen gezegd dat de Essent-centrale ook de meest vervuilende wordt. Nieuwe kolencentrales zijn namelijk een stuk efficiënter dan de oude, zo kan iedereen in de sector bevestigen. Hoeveel efficiënter is niet precies vast te stellen. Energiebedrijven zijn gestopt met het aanleveren van zulke gegevens, omdat die concurrentiegevoelig zijn. Essent stelt bij wijze van uitzondering dat de centrale een efficiëntie krijgt van 46 procent, tegenover een gemid-
delde van 36 procent. Dit betekent dat de nieuwe centrale per opgewekte eenheid stroom minder CO2 uitstoot dan zijn oudere soortgenoten. Er zijn immers minder kolen nodig om dezelfde hoeveelheid energie te produceren. In absolute termen is het waarschijnlijk dat de nieuwe installatie wel de meeste koolstofemissie zal hebben, om de simpele reden dat het de grootste centrale wordt. Het is evenwel mogelijk dat de centrale in de toekomst ook in absolute cijfers niet de grootste vervuiler van Nederland zal zijn. Dat komt doordat Essent voornemens is om minimaal 10 procent biomassa bij te stoken. Bijstook van biomassa wordt gezien als een meer klimaatvriendelijke manier van stroom opwekken en verklaart mede de grote verschillen in uitstoot van bestaande kolencentrales. Uit gegevens van de Emissieregistratie blijkt dat de uitstoot van de kolencentrale van E.on op de Maasvlakte in 2008 bijna het dubbele was
van de uitstoot van de nog grotere Amercentrale van Essent, waar flink biomassa wordt bijgestookt. Hier komt bij dat de nieuwe stroomfabriek ‘ccs-ready’ moet zijn, dat wil zeggen: klaar moet zijn voor de afvang en opslag van de CO2 die vrijkomt bij verbranding. Als Essent ervoor kiest die technologie toe te passen – wat overigens zeer onzeker is – dan zal de centrale tot de milieuvriendelijkste behoren. Het eindoordeel: De bewering van Greenpeace is gedeeltelijk onwaar. De nieuwe kolencentrale van Essent zal per opgewekte eenheid energie minder vervuilend zijn dan veel oudere kolencentrales. Reactie Greenpeace: ‘Van alle vijf geplande kolencentrales is die van Essent de vieste: de capaciteit is de grootste, maar er kan de minste biomassa in. Essent zal vermoedelijk geen CO2- opvang toepassen, deze techniek is vooralsnog veel te duur en onzeker.’ 1
IJSLAND WIL WEL BETALEN IJsland betaalt nu echt al het geld terug dat door Nederland en het Verenigd Koninkrijk is voorgeschoten om spaarders bij de omgevallen IJslandse internetbank Icesave te compenseren. Voor Nederland gaat het om 1,3 miljard euro. Eerder was er al een akkoord, maar dat werd in maart door de IJslandse bevolking in een referendum weggestemd.
WikiLeaks
16-JARIGE OPGEPAKT De politie heeft in de nacht van woensdag op donderdag in Den Haag een 16-jarige jongen gearresteerd die betrokken zou zijn bij digitale aanvallen van sympathisanten van WikiLeaks op websites van onder meer MasterCard en PayPal. Dat heeft het landelijk parket van het Openbaar Ministerie gisteren bekendgemaakt.
Uitkeringsfraude
HARDER STRAFFEN Mensen die sjoemelen met hun uitkering worden voortaan harder aangepakt. Wie fraudeert, krijgt drie maanden lang geen uitkering meer. Dat heeft minister van Sociale Zaken Henk Kamp (VVD) gisteren gezegd tijdens het debat over zijn begroting. De minister wil hiermee ‘heel duidelijk’ maken dat dit kabinet fraude met uitkeringen niet tolereert.
Boerkaverbod
DRIEKWART STEMT VOOR Bijna driekwart, namelijk 73 procent, van de Nederlandse bevolking is vóór een algeheel boerkaverbod. Dat blijkt uit een onderzoek van Maurice de Hond in opdracht van het tv-programma KRO De Wandeling. Onder katholieken en protestanten ligt de uitkomst nog zo’n 10 procent hoger. De regering-Rutte heeft aangekondigd binnenkort, net als in Frankrijk en België, ook een boerkaverbod af te kondigen.
Ik ben Sandra, winnaar van 2008
Madoff
ABN EN FORTIS BESCHULDIGD
Koop je occasion in december of januari via AutoTrack.nl en win ook je aankoopbedrag terug. Kijk voor de Occasionactie en voorwaarden op AutoTrack.nl/occasionactie.
ABN Amro en het voormalige Fortis worden aangeklaagd voor hun rol in de miljardenfraude van Bernard Madoff. De curator van Madoffs investeringsmaatschappij, Irving Picard, heeft de banken, samen met vijf andere internationale instellingen, woensdag gedagvaard. De banken ontvingen geld van het fonds van Madoff terwijl ze wisten, of hadden moeten weten, dat er fraude in het spel was, aldus Picard.
Drie niet Een op de vier mensen laat het contact met een terminale kennis verwateren.
Eerst
Olieramp Roken is dodelijk
5
BAS van de zuidas leest het Deetman-rapport
Joe Keith hield even sigarettenpauze Ondanks maanden onderzoek naar de olieramp in de Golf van Mexcio is de waarheid nog steeds niet boven. Guy Adams LOS ANGELES
...
De explosie die de olieramp in de Golf van Mexico veroorzaakte, vond plaats kort na de rookpauze van een man die vitale veiligheidsapparatuur in de gaten had moeten houden. Joseph E. Keith, een medewerker van Halliburton-dochter Sperry Sun, vertelde deze week aan onderzoekers dat hij zich niet gerealiseerd had dat de bron zich vulde met een gevaarlijk niveau aan ruwe olie en aardgas, omdat hij in de kantine zat om koffie te drinken en een sigaret te roken. Toen Keith na zijn pauze weer achter de monitors had plaatsgenomen wezen de drukmeters volgens hem
normale niveaus aan, meldde hij in zijn getuigenis tegen de onderzoekscommissie in Houston, Texas. Kort daarna doodde een enorme explosie op het BP-platform 11 mensen en raakten zeventien anderen zwaargewond. Ook begon de eerste olie de Golf in te lekken. De volgende drie maanden zou er in totaal 780 miljoen liter ruwe olie in de Golf lekken, de grootste olieramp ter wereld. Keith werkte al acht jaar als ‘mud logger’ op de Deepwater Horizon. Zijn taak was het in de gaten houden van de modderstroom uit de oliebron om zeker te zijn dat er niet te veel druk zou ontstaan van olie of gas. De fatale sigarettenpauze duurde tien minuten, en Keith rookte in die tijd naar eigen zeggen een halve sigaret voor hij weer op zijn werkplek plaatsnam. Als hij de cijfers over de opbouwende druk tijdens zijn pauze gezien had, had hij naar eigen zeggen
‘meteen met de productievloer gebeld’, om zijn collega’s te waarschuwen dat ze gevaar liepen. In zijn afgesloten werkruimte had Keith de explosie niet gehoord en hij kwam er pas achter dat er iets echt mis was toen het plastic van de computermonitoren in zijn trailer begon te vervormen door de intense hitte. Vervolgens smolt ook een aan het plafond gemonteerde airconditioning. Toen Keith naar het dek van het brandende platform rende, ontdekte hij het dode lichaam van een van zijn collega’s. Hij overleefde de brand uiteindelijk, net als 114 anderen, door op een reddingsvlot te stappen. Het achtkoppige onderzoeksteam van de Amerikaanse kustwacht zit al in de zesde ronde van verhoren. En nog steeds is de volledige oorzaak van het ongeluk niet duidelijk. 1 © The Independent
Liu Xiaobo Landen boycotten Nobelprijsuitreiking
Aan het lijntje van razende Chinezen Aan de toorn van China over de Nobelprijs voor de Vrede komt geen einde. Sommige landen snappen ’t.
tingen elders’ en sommige uit volle overtuiging. Daar zijn de gebruikelijke buddy’s en ja-knikkers bij – Birma, Noord-Korea, Cuba. En andere.
standers profiteert China nu economisch van de oorlog. Het is recent vijf lucratieve contracten gegund. Irak kan niet zonder de inkomsten.
Petra Janbroers
Rusland
Marokko
AMSTERDAM
‘Er is geen politieke motivatie’, bezweert een woordvoerder van de Russische ambassade in Oslo tegen persbureau AP. ‘We voelen ons niet onder druk gezet.’ Gas en roebels is waar het om draait. In september tekenden de presidenten Dmitri Medvedev en Hu Jintao een akkoord waarin Rusland ‘alle gas zal leveren dat China nodig heeft’. Bovendien begint Rusland volgend jaar met de bouw van twee kernreactoren in Tianwan. En eind vorige maand besloten Moskou en Peking voortaan niet meer bilateraal in dollars te handelen maar met de yuan en roebel, om hun economieën tegen de financiële crisis te beschermen.
Mevrouw Aminatu Haidar is de reden van Marokko’s steun aan de boycot. Zij heeft gevangen gezeten voor haar activiteiten voor zelfbeschikking van de Westelijke Sahara. Ma-
...
Zó gaat het tegenwoordig als je niet naar Pekings pijpen danst. Dikke streep door bestaande handelsakkoorden, dreigen met het afbreken van commerciële activiteiten in China en jouw televisiezender blokkeren. Volgens Amnesty International zetten Chinese diplomaten in Noorwegen Chinese inwoners onder druk om vandaag bij het stadhuis in Oslo te protesteren. Noorwegen zal de woede van China over de toekenning van de prestigieuze Vredesprijs aan ‘de crimineel’ Liu Xiaobo – dissident in westerse termen – voelen. Evenals de regeringen die een vertegenwoordiger naar de plechtige happening vanmiddag durven te sturen. Zij moeten ‘de consequenties’ dragen, raast Peking. Zeventien landen nemen het zekere voor het onzekere en hebben afgezegd. Sommige ‘zonder commentaar’, andere wegens ‘verplich-
FILE ...
NICO
DIJKSHOORN
H
et nadeel van filerijden is dat je eigenlijk veel meer rijdt dan normaal. De hoeveelheid handelingen die je moet verrichten om twee meter naar voren te rollen. Het wordt je keihard ingewreven dat je stilstaat. Vaststaan in een file is net zo onom-
Servië Grapje: ‘Wat is de Chinese naam voor Kosovo? Tibet.’ Sinds het ‘Albanese’ Kosovo zich in 2008 onafhankelijk verklaarde, heeft China Servië gesteund in zijn positie dat het illegaal is. Toen de oud-Finse president Mart-
keerbaar als een schoolreisje naar De Veluwe. De zinloosheid die langzaam bezit neemt van je lichaam. Brood mee, liedjes zingen, staren naar een onbereikbaar mooi meisje vier stoelen voor je, twee uur naast een boom staan, een verhaal aanhoren over dopheide en dan weer terug. Thuis doen alle ouders alsof ze je die dag vreselijk hebben gemist. ’s Avonds lig je in bed en hoor je je moeder tegen je vader zeggen: ‘Heerlijk, dat ik hem vandaag pas om half zes ’s middags op hoefde te halen.’ Mijn moeder. Ik bel haar altijd even als ik in de file sta. Dat maakt alles alleen maar erger. ‘Hoi, ma, met Nico. Ik sta in een file. Ja, een lange.
REUTERS
ti Ahtisaari in 2008 de Nobelprijs kreeg voor zijn inspanningen voor die onafhankelijkheid, boycotte China de ceremonie. Die ook al, ja. En, voor wat, hoort wat.
‘Er is geen politieke motivatie. Wij voelen ons niet onder druk gezet.’ Russische ambassade in Oslo.
rokko is er ‘principieel’ op tegen dat dissidenten een Nobelprijs krijgen.
Vietnam
Olie, olie, olie is de sleutel. Het naar energie hongerende China investeert zwaar in de olievelden van Irak. Als een van de meest uitgesproken tegen-
Vietnamezen houden niet zo van China maar ook niet van Nobelprijzen. Toen de communistische leider Le Duc Tho, samen met Henry Kissinger, in 1973 de Vredesprijs kreeg toegekend, wees hij die zonder verdere toelichting af. 1
Het schiet niet op. Nee, ik heb het nog niet gehoord over oom Peter en tante Kobi, maar ik sta in een file. Wacht even, ik moet drie meter naar voren rijden. Ben ik weer. Nee, ik sta er nog steeds in.’ Het best kun je zwijgen. Mij lukt dat niet. Ik ga tegen de bestuurder van de auto voor me lullen. ‘Ja, kijk nog een keer in je spiegel, hoer. Koop eens een echte grotemensenauto.’ Ik mag graag om de minuut van rijstrook veranderen. Dan gebeurt er tenminste wat. Ik heb het hier over een reguliere file. Een kwartiertje oponthoud. Gisteren las ik op Twitter het volgende bericht: ‘Acht uur gereden over Ber-
gen-Parijs. Nu vast door de sneeuw op de A104 in een file van veertig kilometer. Hotels vol! In de auto slapen.. met twee kinderen.’ Ik voelde de zinnen fysiek binnenkomen. Angst, letterlijk. Ik heb er vannacht lang over na liggen denken, dat gezin ergens in Frankrijk, met een gezinsfles cola vol met ochtendurine tussen de knietjes. Het is de onomkeerbaarheid die mij zo aangrijpt. Je moeten schikken, terwijl alles in je lichaam met 130 km/u recht vooruit wil razen. Ik zou mijn auto verlaten. 194 km file is niet te bevatten. Ik zou mijn auto achterlaten voor de eerlijke vinder. Dwars door prikkeldraad zou ik wandelen. Mijn
Irak
Lege stoel Het diploma, het lintje en de 1,4 miljoen dollar die de Nobelprijs voor de Vrede waard is, blijven in Oslo, verwacht de secretaris van het Nobelcomité, Geir Lundestad. De prijs mag alleen in ontvangst worden genomen door de laureaat zelf of een naast familielid. Liu Xiaobo zit achter de tralies, zijn vrouw Liu Xia heeft huisarrest in Peking en zijn twee broers mogen het land niet uit. Het zou voor het eerst sinds 1936 zijn dat de Vredesprijs niet wordt uitgereikt. Toen hield Adolf Hitler de pacifist Carl von Ossietzky tegen. De Russen weigerden in 1975 hun atoomgeleerde Andrei Sacharov te laten gaan maar zijn vrouw mocht de prijs wel ophalen. In 1983 stuurde de Poolse vakbondsleider Lech Walesa zijn echtgenote uit angst zijn land niet meer te worden binnengelaten. In 1991 kon de Birmese activist Aung San Suu Kyi haar 18-jarige zoon sturen, die in Engeland woonde. 1
kinderen vlak naast mij. Op zoek naar verlichte ramen. Weglopen bij een file. Een bevrijding. De twijfel bij de achterblijvers. Ze zien je langzaam aan de horizon verdwijnen, denken even na en verlaten ook hun auto. Een kunstwerk, niet meer en niet minder. De zon komt op en daar staan ze, 34.000 auto’s achter elkaar, zonder bestuurders. 1
Nico Dijkshoorn is dichter/schrijver/ muzikant. Het liefst alledrie tegelijk. Op een podium.
‘Waar zijn wij mee bezig?’
Niet naar het bejaardenhuis
Heeft u klachten, toets 9...
Een Poolse agent heeft zichzelf bekeurd, om zo het verplichte minimumaantal bonnen te halen. Hij moet 5 euro betalen voor het lopen op een spoorlijn.
Een 98-jarige Duitser is gisteren in Berlijn veroordeeld tot twee jaar celstraf. De man was aangeklaagd wegens poging tot doodslag op zijn vrouw.
Minister Maxime Verhagen van Economische Zaken gaat bedrijven aanspreken op de kwaliteit van hun klantenservice.
Perspectief
6
Facebook ’Mark Zuckerberg is de Angelina Jolie van het internet’
Mark heeft een Plan Facebook-oprichter Mark Zuckerberg was een wonderkind met een e-antenne. Inmiddels zit Facebook met zijn tentakels diep in de internetstructuur. Het web wordt steeds ‘socialer’. David Gelles
...
M
ark Zuckerberg ijsbeert voor de aanwezigen heen en weer in het cafetaria van zijn bedrijf in Palo Alto, Californië. Het is een woensdag in november, vlak voor de lunch. Fit en joviaal, met een bleke huid en krullend bruin haar ziet de oprichter van Facebook er zo jong uit als hij is: 26 jaar. ‘Zuck’, zoals zijn vrienden hem noemen, draagt wat hij altijd draagt: een grijs T-shirt met het Facebooklogo, een spijkerbroek en tennisschoenen. Op zijn gebruikelijke informele manier showt hij enkele nieuwe technologieën aan een paar honderd werknemers, partners en de pers. ‘Het is een goede dag om wat stuff te lanceren’, zegt hij lachend. En Zuckerberg laat de wereld kennismaken met Facebook Deals. Met de Deals-app kunnen smartphone-gebruikers contact zoeken met een winkel, een café of andere zaak in hun buurt. Die zaak kan desgewenst reageren met een deal om de potentiële klant te lokken, bijvoorbeeld door 50 cent korting op een kop koffie aan te bieden. Of, zoals kledingmerk Gap twee dagen na de introductie van Deals deed, een geheel gratis jeans voor de eerste 10.000 mensen die zich binnen een bepaalde tijd in een Gap-winkel meldden. Met die stunt werd direct de impact van Deals duidelijk. En wordt shoppen voorgoed anders.
Meeslepend Tijdens zijn presentatie gebruikt Zuckerberg woorden als ‘revolutie’ en ‘verstoring’. Hij praat meeslepend en zonder ironie en vertelt zijn publiek: ‘Ons doel is de hele maatschappij sociaal te maken’. Dat is zelfverzekerde taal van de jonge ondernemer, maar het is een feit dat Facebook de afgelopen jaren steeds meer invloed heeft gekregen. Na de lancering van Deals sprak ik veertig minuten met Zuckerberg over zijn toekomstvisie en ideeën over de wereld. ‘Over vijf jaar wordt het bedrijfsleven hervormd op een sociale manier’, zegt hij. ‘Het bedrijfsleven is hermaakbaar. Het zit in de mens verankerd dat hij zich richt op wat de mensen om hem heen doen. Dat is een diepgeworteld iets. Dat, denk ik, is waarom alle industrieën zullen veranderen.’ ‘Je kunt iemands vrienden in vrijwel alles integreren en het aantrekkelijker en viraler maken’, zegt hij. ‘Je bent dan zo veel meer betrokken bij je vrienden. Het is geen intellectueel ding.’ Zijn ambitie gaat ver: hij wil van
Facebook de belangrijkste onderneming ter wereld maken. Zuckerberg gebruikt het woord ‘social’ veel, maar het is niet altijd duidelijk wat hij bedoelt. ‘Sociaal’ is voor hem niet dat je je vrienden vertelt wat je voor ontbijt had. Een socialere wereld is volgens Zuckerberg een wereld waarin vrijwel alles – van het web tot de tv tot de restaurants die je uitkiest – bekend is over je door jezelf en je vrienden kenbaar gemaakte voorkeuren, via technologie die je laat communiceren en content delen met de mensen die je kent. Zuckerberg heeft het over een nieuwe manier van het organiseren en uitwisselen van informatie.
Simpsons Een jaar geleden nog kende het publiek een andere Zuckerberg. Hij heeft zich de afgelopen maanden ontwikkeld van een raar wonderkind met een bovennatuurlijke antenne voor het web, tot een beminnelijke bedrijfsleider die niet bang is het Grote Plan uit te vouwen. Hij is niet alleen zelfverzekerd en welbespraakt, voor het eerst lijkt hij ook op zijn gemak. ‘Hij is niet meer bang’, zegt een vriend. ‘Tot een jaar geleden dacht hij dat Facebook misschien de volgende Google zou worden, maar hij wist het niet zeker. Nu weet hij het zeker.’ Het afgelopen jaar ontpopte Zuckerberg zich ook tot een beroemdheid. De jonge ondernemer stond vrijwel elke week wel ergens op de voorpagina van een krant of tijdschrift en hij speelde zichzelf in een gastrolletje in The Simpsons. Er kwam een goed boek, The Facebook Effect, over het bedrijf. Zonder medewerking van de hoofdrolspeler werd de film The Social Network opgenomen, die een enorm kassucces werd ondanks dat Zuckerberg er niet erg vleiend in geportretteerd wordt. Zuckerberg zei dat hij de film niet ging zien maar nam uiteindelijk wel zijn werknemers er mee naartoe. Vlak daarna sprak ik hem ook, op een barbecue buiten het kantoor. Zuckerberg waarschuwde me voor grasvlekken op mijn nette broek en zei toen ineens: ‘Dat deel hadden ze ten minste goed in de film. De eerste keer dat ik durfkapitalisten ontmoette droeg ik daadwerkelijk een pyjama.’ Ron Conway, een adviseur van het eerste uur bij Facebook, vertelde dat hij Zuckerberg zes jaar geleden voor het eerst zag. ‘Toen had hij shorts en slippers aan.’ Die tijd is voorbij. En zoals dat hoort als je groot en rijk bent, is Zuckerberg inmiddels ook weldoener geworden. In september kondigde hij in de The Oprah Winfrey Show aan 100 miljoen dollar te doneren aan probleemscholen in Newark, in de staat New Jersey. Volgens sommigen was de gift een publiciteitsstunt maar volgens anderen was hij er al maan-
den in volle overtuiging mee bezig. Alle ontwikkelingen van het afgelopen jaar waren genoeg om de twintiger op de A-lijst te doen belanden. ‘Zuckerberg is de Angelina Jolie van het internet’, zei Nick Denton, oprichter van de roddelsite Gawker, eerder dit jaar.
",,($")+ "".!,!"1+&2"./&0"&02+ .2.!"0".%&") &+2"/0"".0 !,)). &+!4&'+". *&)',"+$".1&("./
Identiteitspodium Het succes van Facebook zit intussen in meer dan de getallen – 500 miljoen gebruikers wereldwijd en verwachte inkomsten dit jaar van 1,5 miljard dollar, voornamelijk uit advertenties, de gebruikers betalen niet. Facebook is allang niet meer uitsluitend een sociaalnetwerksite, waar gebruikers de updates en foto’s van vrienden bekijken of een spelletje spelen. Facebook wil essentieel onderdeel van de hele online-ervaring zijn. Facebook wordt homepage, e-mailadres en meer. Net als Google van alleen zoekmachine is uitgebreid met e-mail, geografische kaarten en boeken, wordt Facebook deel van de dagelijkse diensten op het web. En is, in tegenstelling tot Google, op weg de facto het identiteitspodium van het internet te worden. Met zijn plattegrond van profielen van Australië tot Venezuela – de social graph – wordt Facebook virtueel rijbewijs, paspoort en huissleutel voor hen die op het web surfen. Sinds 2008 kunnen gebruikers ook op andere websites inloggen met hun Facebook-referenties. Meer dan twee miljoen sites zijn geïntegreerd met Facebook, waarvan 90 procent uit de topduizend op het internet. Het aantal sites neemt elke dag met zo’n 10.000 toe. Ongeveer 30 procent van de Facebook-gebruikers is interactief met andere sites, zodat de online activiteit waarbij Facebook is betrokken groeit, al is dat niet op Facebook. com. Al die mogelijkheden spreken iedereen in de hele wereld aan, in Indonesië, Taiwan, Colombia en Turkije. Zuckerberg wil graag uitbreiden in de derde wereld en heeft dus een aantal producten ontwikkeld waarmee gebruikers met de simpelste mobiele telefoon toegang tot de site kunnen krijgen.
").0+"./&+2"/0"".0 *&)',"+!,)). +0".+0&,+)+"03".( 0,"$"2,"$! ",,( -//"".0!" *&)',"+ $".1&("./
,+/,.0&1*2+ !1.5-&0)&/0"+ &+2"/0"".0 *&)',"+ !,))..(1 (".".$ /)0(,,-,!2+& ,* "+%,,2,,.*&)'.! !,)).#3)#*&)',"+ $".1&("./
,,$)"3&)+!")"+&+ ",,(*.&+-)0/ !.2+3,.!0""+ +!"")2+ -., "+0 2".(, %0+& .,/,#0 2,,.*&)',"+!,)). ,,.&'!" *&)',"+ $".1&("./ 2".!"*&)',"+ $".1&("./%""+&+!/ *"&&/".""+ "!".)+!/0)&$"2"./&"
Win-winsituatie
&+2"/0"".0*&)',"+ !,)). *&)',"+ $".1&("./ 2".!" *&)',"+ $".1&("./3".")!3&'!
‘Ze hebben het moedige besluit genomen zichzelf te transformeren van een bestemming waar iedereen naartoe kwam naar een dienst waarmee iedereen zijn informatie overal naartoe kan brengen’, zegt Sam Altman, directeur van Loopt, een bedrijf dat samenwerkt met Facebook. Het is voor Facebook een win-winsituatie. Door sites als The Times of India en TVGuide.com toegang te geven tot Facebooks graph van vrienden, kan Facebook nieuwe gebruikers en nieuw verkeer aantrekken. Toen de filmreviewsite Rotten Tomatoes inte-
greerde met Facebook, verdubbelde het aantal ingezonden filmrecensies. Facebook profiteert ervan door zijn korenblauwe ‘f’-logo en links op miljoenen pagina’s te zetten en daarmee dieper en dieper in de webstructuur door te dringen. B.J. Fogg is onderzoeker aan de Stanford University, gespecialiseerd in hoe machines menselijk gedrag beïnvloeden. In 2007 is hij begonnen met colleges geven over Facebook. ‘Nu ze hun tentakels hebben in miljoenen websites wordt het serieus moeilijk ze ooit weer weg te krijgen.’ In de zes jaar sinds zijn oprichting heeft Facebook in ieder geval al twee online-sectoren hervormd. Toen Facebook in 2004 ten tonele verscheen waren online-foto’s niets nieuws. Sites als Snapfish en Shutterfly verwerkten miljoenen snapshots. Flickr, ook in 2004 opgestart, werd snel populair en gekocht door Yahoo. Maar Facebook groeide en haalde Flickr in als de grootste foto-sharing site. Begin dit jaar werden elke maand meer dan drie miljard foto’s per maand op de site gezet. Facebook heeft zwaar geïnvesteerd om deze datastroom aan te kunnen. Het succes kwam door de mogelijkheid om mensen in een foto te ’taggen’, of de foto naar je profiel te linken. ‘Daaruit blijkt hoe zwaar de sociale aspecten wegen’, zegt Zuckerberg. ‘Goede sociale integratie is belangrijker dan hogeresolutiefoto’s.’
Games Sinds 2007 kunnen derde partijen ook simpele applicaties en spellen maken die op Facebook.com beschikbaar zijn. Games blijken populair en lucratief te zijn. Het grootste socialgaming bedrijf Zynga zal naar verwachting 600 miljoen dollar scoren dit jaar. Een andere grote, Playfish, werd vorig jaar door de nummer twee, Electronic Arts, gekocht voor 400 miljoen dollar. En eerder dit jaar kocht Disney het bedrijf Playdom voor 735 miljoen dollar. Er spelen 200 miljoen mensen games op Facebook, dat is meer dan op de Xbox 360, PlayStation 3 en Wii bij elkaar opgeteld. Uitbreiden naar dit soort speelvelden is de sleutel van Facebooks succes, zegt Sam Altman van Loopt. Want of het nou om foto’s, spellen of de locatie gaat, gebruikers zijn meer betrokken als hun vrienden meedoen. ‘In de afgelopen drie maanden is Log In met Facebook massaal geaccepteerd’, aldus Altman. ‘We zijn van iets wat de meeste van mijn vrienden niet gebruikten gegaan naar iets wat de meesten verschillende keren per dag gebruiken. Dat is de waarde van Facebook.’ 1 ©Financial Times
Roommates
My.Barack
China here I come
Zuckerberg richtte thefacebook.com in februari 2004 op met drie kamergenoten op Harvard: Eduardo Saverin, Chris Hughes en Dustin Moskovitz.
Saverin is vervreemd van zijn vrienden. Hughes maakte in 2008 bij de presidentscampagne faam als coördinator van My.BarackObama.com,
Zuckerberg beheerst het Engels, Frans, Hebreeuws, Latijn en Grieks. Nu studeert hij Mandarijn. Omdat hij kleurenblind is, is blauw de kleur van de site.
Perspectief
7
JILL GREENBERG/CORBIS OUTLINE
Winklevoss-tweeling niet happy
Bezet
Drop out
Tyler en Cameron Winklevoss slepen Zuckerberg weer voor de rechter. Zij zeggen dat hij hun idee stal. Een eerdere deal à 65 miljoen dollar is niet genoeg.
Golddiggers kunnen het vergeten: Zuckerberg woont samen met zijn vriendin Priscilla Chan. Ze ontmoetten elkaar op Harvard in 2004.
In The Simpsons zegt Zuckerberg tegen Lisa dat afstuderen helemaal niet nodig is om succesvol te zijn. Getuige ook Bill Gates en Richard Branson.
8
Weten
Nationale Wetenschapsquiz 2010 Op 26 december nemen journalisten het op tegen wetenschappers in de Nationale Wetenschapsquiz. U kunt thuis meedoen door onderstaande vragen te beantwoorden en in te zenden via www.nwo.nl/quiz.
Hoe doet u mee? * Ga naar www.nwo.nl/quiz en vul daar uw antwoorden in. * Zorg ervoor dat de antwoorden uiterlijk op zondag 19 december binnen zijn!
Wat kunt u winnen?
3 Groeit gras ’s nachts door? a. ja b. soms, alleen bij voldoende maanlicht c. nee
lootjes voor sinterklaasavond. Als ze het jaar daarop met 10 personen lootjes trekken, moeten ze: a. twee keer zo vaak trekken voordat niemand zichzelf heeft b. wortel 2 keer zo vaak trekken voordat niemand zichzelf heeft c. even vaak trekken voordat niemand zichzelf heeft
Individuele inzenders dingen mee naar ontdekkingsreizen voor twee personen. - hoofdprijs: een week naar Egypte en het bijwonen van een archeologische opgraving in Sakkara door Nederlandse archeologen van het Rijksmuseum van Oudheden. - tweede prijs: een lang weekend naar Genève en een bezoek aan CERN, het Europese onderzoeksinstituut voor deeltjesfysica. - derde prijs: een weekend naar de Veluwe en een bezoek aan ASTRON, dat onderzoek doet naar het heelal. Groepen maken kans op een dagtrip naar Texel. Met een bezoek aan NIOZ en Ecomare, het natuurmuseum voor de Wadden.
11 Je kan een mol het beste vergelij-
Uitslag en uitzending
4 Je spant een touw strak om de aarde. Maak het touw 1 meter langer en trek het op één punt omhoog. Hoe hoog kun je het touw omhoog trekken? a. ongeveer 12 cm b. ongeveer 12 m c. ongeveer 120 m
12 Waardoor worden pasgewassen
...
1 Waardoor prikken champagne-
bubbels op je tong? a. door het uit elkaar klappen van de bellen b. door de temperatuur van de bellen c. door een chemische stof in de bellen
2 Wat moet je zeker niet blussen met
een kooldioxideblusser? a. brandend gas b. brandend metaal c. brandend vet
5 De Egyptische Cleopatra nam graag een bad in ezelinnenmelk. Had dat zin? a. ja, vanwege het melkzuur en de vetten in melk b. ja, omdat het water van de Nijl vaak sterk verontreinigd was c. nee, water reinigt beter dan melk 6 Waarom is een bloeduitstorting soms blauw? a. doordat blauw licht minder diep de huid indringt dan rood licht b. door de afbraak van hemoglobine in dat gebied c. door een gebrek aan zuurstof in dat gebied 7 Waardoor braken de liberty-sche-
pen uit de Tweede Wereldoorlog soms spontaan doormidden? a. ze konden niet tegen kou b. ze konden niet tegen zout c. ze konden niet tegen aangroei
8 Wat zie je niet meer als alle kegel-
tjes in je ogen kapot zijn? a. je ziet slecht in het donker b. je ziet geen beweging meer c. je ziet geen details meer
9 In een bak water drijft een bakje met pure alcohol. Je gooit het bakje alcohol leeg in de bak water en
LIJSTJES ...
MARCEL
HULSPAS
D
e ‘stadstaat’ Shanghai? Ooit van gehoord? Die staat boven aan de lijstjes van het wereldwijde PISA onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs. En op plaats drie of vier: Hongkong. Da’s toch ook China? Volgens mij mogen die Chinese ‘stadstaten’ nog
plaatst het lege bakje terug. Het vloeistofpeil in de grote bak is dan: a. gestegen b. gedaald c. hetzelfde gebleven
10 Een groep van 5 mensen trekt
ken met: a. een Tibetaan b. een Eskimo c. een Arabier
Kijk voor de antwoorden naar de Nationale Wetenschapsquiz 2010. Deze wordt op 26 december uitgezonden om 21.15 uur op Nederland 2. De quiz wordt gepresenteerd door Lottie Hellingman, die wordt bijgestaan door Rob van Hattum. Aan het einde van de uitzending wordt bekendgemaakt welke inzenders hebben gewonnen. De uitslag is na afloop ook op teletekst en in de VPRO-gids terug te vinden. Een uitgebreide toelichting staat vanaf 28 december op de site www.nwo.nl/quiz.
handdoeken die je buiten laat drogen hard? a. UV-licht verandert de chemische samenstelling van de restanten wasmiddel b. er waaien stofdeeltjes in de vezels die de stof stug maken c. er ontstaan zoutkorsten door gebrek aan beweging
13 Je staat op een omhooggaande
Over de uitslag van de quiz kan niet worden getelefoneerd of gecorrespondeerd. Personeelsleden van NWO, VPRO en hun gezinsleden zijn van deelname uitgesloten. U kunt hooguit aan één inzending deelnemen. Per huisadres kan slechts één prijs gewonnen worden. De prijzen gelden voor vertrek vanuit Nederland of België in het jaar 2011.
roltrap. Wat gebeurt er terwijl je een stukje mee omhoog loopt? a. dan verbruikt de roltrap per seconde meer energie b. dan verbruikt de roltrap per seconde minder energie c. dan verbruikt de roltrap per seconde evenveel energie
14 Je vaart met een vrachtschip be-
Heeft u een vraag die het waard is om volgend jaar in de quiz behandeld te worden? Mail deze dan naar
[email protected].
laden met hout van Zweden naar Nederland. Op de terugweg vaar je met eenzelfde gewicht aan staal. Wanneer heb je het meeste last van zeeziekte? a. op de heenweg b. op de terugweg c. er is geen verschil
Veel plezier en veel succes!
15 Het vliegprincipe van een es-
doornzaadje dat wordt meegevoerd door de wind lijkt het meest op dat van: a. een helikopter b. een windmolen c. een vliegtuig
geen schoolboekje verplaatsen zonder toestemming vanuit Peking. Een beetje flauwekul dus, die meting. Maar hier sloegen de stoppen door. We verliezen ‘de slag met het buitenland’, constateert minster van Onderwijs Marja van Bijsterveldt. We zijn blijkbaar in oorlog. Met het buitenland. Toen Balkenende klaagde over een gebrek aan ‘VOC-mentaliteit’ kreeg hij de lachers op zijn hand, maar het kabinet-Rutte neemt die klacht bloedserieus. En ook de VOCmethoden zijn terug. Die VOC groeide door dreigen, moord en bedrog. Van Bijsterveldt kiest voor dat laatste. Raakt ons onderwijs achterop? Sinds een jaar of tien dalen we lang-
MERIJN BEELDVERTELLER
zaam in de (driejaarlijkse) PISA-onderzoeken. Qua lezen blijven we redelijk hangen op tien, maar in wiskunde en natuurwetenschappen zijn we onder een magische grens gezonken. We zijn uit de ‘toptien’. Is dat erg? Nee. De VS, zo vaak een lichtend voorbeeld, zijn nergens te bekennen. PISA laat zien dat het onderwijs in Azië met sprongen vooruit gaat. De afgelopen jaren zijn landen als ZuidKorea, Singapore en China naar boven gekomen – en dan moeten de oude koplopers wat opschuiven. Maar het kabinet ziet nu eenmaal overal verval, luiheid en lamlendigheid. Na de uitkeringstrekkers, kunstenaars en langstudeerders zijn nu de middelba-
re scholen aan de beurt. Er moet meer nadruk komen op taal, wiskunde en natuurwetenschap, zegt Bijsterveldt. Hé, dat is ook merkwaardig. Dat zijn nou net de drie terreinen waarop PISA de prestaties meet. Die keuze ligt voor de hand. Andere vakken doorlichten geeft maar gedonder. Als de OESO (die PISA organiseert) de Japanse of Chinese aardrijkskunde- en geschiedenisboekjes zou doorlichten op nationalistische onzin, heeft ze binnen de kortste keren een majeure diplomatieke rel ontketend. Dan liever veilig het taalniveau meten, of kijken of ze daar Pythagoras kennen. Dat is ‘dus’ belangrijk. En Van Bijsterveldt zet volstrekt schaamteloos de-
zelfde oogkleppen op. Leren voor de toets, heet dat. Niet meer doen dan strikt noodzakelijk is. Typisch een uitwas van de zesjescultuur waar we nou juist van af wilden. Terwijl er een uitstekend alternatief is. Doe zoals de Chinezen. Zet ‘onderwijsdistricten’ op, en zeg de OESO dat die bij de volgende PISA apart moeten worden genomen. Mits slim afgebakend, kan ‘stadstaat’ Amsterdam-Zuid de ‘stadstaat’ Shanghai vast wel van de top verdringen. ‘Vroeger waren we top, daar moeten we naar terug,’ aldus van Bijsterveldt. We willen weer de baas van de wereld zijn. Net als vroeger. Desnoods met bedrog. 1
Zachtjes tikt de regen...
Van voor naar achter...
Kan het wat zachter!
De Delftse student Stijn de Jong heeft een uiterst goedkope regenmeter ontwikkeld, die geen water opvangt maar naar de vallende druppels luistert.
Barokfluitist Jed Wentz is in Leiden gepromoveerd op een onderzoek naar de bewegingen van musici in de 18e eeuw, en de invloed daarvan op de uitvoering.
Onderzoekers in Eindhoven ontwikkelden een techniek gebaseerd op ultrageluid, om snel prostaatkanker op te sporen en te zien hoe agressief de tumor is.
style
9
Marks Soort Mensen; door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering
Q&A
MSM agenda Haags eetadresje
Gerrit Zalm bakt burgers met whiskeysaus Elke vrijdag verklappen we waar MSM volgende week opduikt om te eavesdroppen, stoken of in te palmen.
...
Maandag
Dinsdag
Er was nog een perceeltje vrij in de PC Hooftstraat en juwelier BVLGARI vult het met graagte op. Bij het, ooit door een Griek verzonnen, luxemerk borrelen we in de ochtend. Voor de innerlijke mens pakken we de trein naar Den Haag alwaar een hamburgertent zijn poorten opent. Aan VVD-bankier Gerrit Zalm de eer een zalmburger op de grill te gooien die geserveerd wordt met Jack Daniels saus (burps!) ‘s Avonds gaan we kijken (praten wil hij niet met ons) naar regisseur/querulant Spike Lee die een boek signeert op het Amsterdamse Spui.
In de Negen Straatjes te Amsterdam is er een pop-up store van een bekend champagnemerk, een bups kunstenaars heeft zich er tegen aan bemoeid. Een daarvan is verantwoordelijk voor de bizarre uitdossingen van Lady GaGa, MSM roept haar ter verantwoording.
Woensdag Kent u het boek Zadelpijn en ander damesleed? Het gaat over dames die fietsen in Frankrijk, allen zijn ze rond de 50. Er is een toneelstuk van, dat in première
gaat. Debby Petter, de vrouw van Youp van ‘t Hek, speelt een rol.
Donderdag In Oger in de PC is er iets met Bordeauxwijn en hysterisch stilist Maik de Boer. Die heeft ook al de etalages versierd van de Society Shop een paar deuren verderop. De ondernemende De Boer sprokkelt even een kerstbonus bij elkaar.
...
We hebben vandaag een rustdag, mag het een keer? 1
AMSTERDAM
...
Het kwijlen om te dure spullen, slechts bereikbaar voor een gefortuneerd smaldeel der Nederlanders, kan weer beginnen. Voor de negende keer is in de Rai de Miljonair Fair. Tegelijkertijd pakt het tijdschrift Miljonair uit met een enquête die het door wat rijke stinkerds liet invullen. De gefortuneerden laten hun licht schijnen over onder meer belastingen (verlagen of we vertrekken!), de poli-
tiek (Mark Rutte is da bomb!) en 2011 (ons vermogen groeit zeker: joepie!) Er is echter ook een paragraafje ‘groen’. Duurzaamheid is niet langer een thema voor sensitieve treehuggers, maar ook voor de Nederlanders met een uitpuilende beurs. Twee op de vijf (40 procent) van de ondervraagden zijn door het huidige economische klimaat serieuzer gaan nadenken over onderwerpen als duurzaamheid, besparingen en energievraagstukken. En het blijft niet bij denken alleen: 60 procent kiest bij nieuwe (luxe) aankopen voor een duurzame variant. En wat valt er zo te scoren voor de rijken op de beursvloer? Automobielen vooral. Miljonairhoofdredacteur Onno Aerden legt
‘De Green Today beurs, ook in de Rai, bijt de Miljonair Fair niet.’ Onno Aerden
het even uit: ‘Morgen is de laatste dag van de Green Today beurs, ook in de Rai, en die twee beurzen bijten elkaar niet. Net zo min als duurzaamheid en het jetset-leven.’ Sterker nog, één item van de groene beurs wordt gewoon versleept naar de hal met miljonairsspeeltjes. Het gaat om de Fisker, een mooi racemonster van Californische makelij én hybride dus
Gekkie
Gênant Hoekje
Het orakel uit Chicago
Voor ons zijn de ellenlange rijen bij Madame Tussauds immer een raadsel, we spotten celebs liever in het wild. Hoe het ook zij, het museum vol wassen figuren heeft er een nieuwe attractie bij: Lady GaGa. De commercieel excentrieke zangeres verschijnt tegelijkertijd in zeven andere wassenbeeldenmusea in verschillende steden wereldwijd. In elk filiaal heeft ze een andere kekke outfit aan.
Tijdschrift Glamour is winnaar van de Mercurs (tijdschriftenprijs) geworden. Het feestje was gisteravond, de uitslag wist iedereen al die ochtend. Bij het ANP ging er embargotechnisch iets helemaal mis. De nieuwsdienst bracht het nieuwtje veel te vroeg naar buiten en het werd lustig rondgetwitterd. De directeur kon niets anders doen dan excuses te maken.
Oprah Winfrey wil de roddels over haar seksuele geaardheid voor eens en voor altijd smoren. Ze is niet lesbisch, zo vertelt ze in een interview op de Amerikaanse televisiezender ABC. De media berichten al jaren over een mogelijke lesbische relatie tussen Oprah en haar goede vriendin Gayle King. De 56-jarige Oprah ergert zich aan deze geruchten. Winfrey is al meer dan twintig jaar happy met Stedman Graham.
LADY GAGA BIJ TUSSAUDS
Mevrouw Dekkers, wat een ongelooflijke eer... ‘Ja ik werd gebeld. Dat had ik ook stiekem wel een beetje verwacht. Elk jaar mag een succesvolle Nederlandse ontwerper dit doen. Vorig jaar waren Viktor&Rolf aan de beurt, daarvoor Marcel Wanders, dus ik snap dat ze nu bij mij uitkomen.’ Wat heeft u allemaal uitgevogeld voor het warenhuis? ‘Het thema is geheimen. Dat vond ik wel passen bij de decembermaand. Sinterklaas en Santa Claus, dat zijn ook geheimen die we allemaal kennen, met een cadeaucultuur. Ik heb als symbool daarvoor de sleutel genomen, die komt terug in de items die ik heb verzonnen.’
Elektrisch karren voor onder de ton Redactie MSM
Elk jaar mag een Nederlands designtalent de Bijenkorf naar de hand zetten. Lingeriekoningin Marlies Dekkers is aan de beurt. AMSTERDAM
Vrijdag
Lifestyle van Milieubewuste rijken
Rijke stinkerds zijn wat groener geworden in 2010. Hoe worden ze bediend op de Miljonair Fair?
Marlies gaat los in de Bijenkorf
EMBARGO FAIL BIJ ANP
schoon. ‘Die gaat van 0 tot 100 in een seconde of vier en je koopt hem al onder de ton.’ Heerlijk, die bereikbare milieuvriendelijke luxe. En wie hoog wil zitten, zuinig wil rijden maar niet in een klein lullig autootje gezien wil worden, heeft mazzel. Ook de fabrikant van de PC Hoofttractor extraordinaire, Landrover, heeft een zuinig exemplaar en staat op de Miljonair Fair met de Range Rover Evoque. Wat kleiner dan zijn benzinezuipende 4x4 broer, maar fiks goedkoper en zuinig. ‘Hij ziet er cool uit en is vernieuwend’, somt Aerden op. Wie 45.000 euro heeft te verbrassen kan al verantwoord de blits maken. ‘En bij de pomp doet het beduidend minder pijn.’ 1
Kleding, usb-sticks, etalages versieren. U bent toch van de lingerie? ‘Ik heb de kunstacademie gedaan, daar leer je van alles. Ik doe al jaren de inrichting van mijn eigen winkels, dus ik heb een brede ervaring met verschillende disciplines.’ Wat heeft u met de Bijenkorf? ‘Ik ken het hier heel goed, want ik werkte hier drie zomers om mijn studie te bekostigen. Ik had geen rijke ouders namelijk.’ Voor ons gevoel was het wat stil rondom u in 2010, gaat alles wel lekker met de business? ‘Ik zie alléén maar vliegvelden. De verkooppunten nemen toe en internationaal is er nog veel groei.’ Wat is het geheim van dat succes? ‘Keihard werken.’ 1
OPRAH IS GEEN LESBIE!
#$ ! ! !
! ! ! $
#$"! !
Aguilera poedeltje naakt
Rihanna naar Nederland
Een onverlaat heeft foto’s van een halfnaakte Christina Aguilera op het net gegooid. De zangeres is ziedend en op oorlogspad.
De bevallige zangeres Rihanna komt met haar 22 jaar heupwiegen in het Gelredome te Arnhem. Houd 9 november vrij in de agenda.
! $#$!
10
MsM
Frits Bolkestein heeft ongelijk, vinden ze. Joden moeten niet emigreren, maar zich verzetten tegen antisemitisme. De gisteren opgerichte Stichting Bestrijding Antisemitisme komt dit weekend in actie tegen anti-joodse voetbalspreekkoren. Antisemitisme Verzet tegen spreekkoren
Basta! ‘De uzi’s liggen klaar’
‘Het blijft weerzinwekkend en daarom willen we er wat aan doen.’ PICS UNITED Mark Koster AMSTERDAM
...
Het waarom van de protestactie staat genoteerd in zijn Blackberry. Donald Speelman (70), oud-transferadviseur van ex-voetballer Arie Haan en Ajaxfan met vier stoelen in vak 121 in de Arena, toont het citaat: ‘Ik besloot mijn leven te wijden aan het vertellen van het verhaal omdat ik het de doden verschuldigd ben. Iedereen die niet herdenkt verraadt hen opnieuw’ Elie Wiesel Speelman eet een omelet in het joodse broodjeshuis Sal Meijer aan de Amsterdamse Scheldestraat. Tegenover hem zit oud-Elsevier-columnist G. Philip Mok (73). De twee prominente senioren uit de joodse gemeenschap hebben deze week besloten dat ‘genoeg genoeg’ is. ‘Het begrip voor het onbegrip van de onwetenden moet eindelijk eens stoppen’, zeggen ze bijna in koor. Een gisteren door de eminente grijs-
aards opgerichte belangenvereniging moet het oprukkende antisemitisme vanaf nu hard gaan bestrijden, te beginnen dit weekend in het Gelredome in Arnhem, waar Ajax tegen Vitesse aantreedt. ‘Ik kom zelf niet meer in het stadion, omdat leuzen als ‘Hamas, Hamas, alle joden aan het gas’ steeds vaker over de tribunes echoën. Mijn kinderen en kleinkinderen, die nog wel naar Ajax gaan, negeren het of weten niet wat de kreten betekenen, maar het blijft natuurlijk weerzinwekkend om aan te horen. En daarom willen we er wat aan doen’, zegt oprichter Speelman, die de zinnen van Wiesel ooit als openingscitaat gebruikte in de documentaire De Tas van Eva, een film over de gevonden schriftelijke memoires van zijn overleden moeder.
Verbieden De stichting, die de naam BAN (Bestrijding Antisemitisme) draagt, heeft het clubbestuur van Vitesse op straffe van rechtelijke stappen in een fax aangespoord om op te treden tegen mogelijke spreekkoren. De waakhond roept ook de burgemeester op om zo mogelijk de wedstrijd te ver-
bieden bij anti-joodse uitingen. ‘Ik vind dat voetbalmatches gestaakt moeten worden als er onheuse teksten over de tribunes schallen, en dat is nu in eerste instantie de verantwoordelijkheid van de thuisclubs. Vandaar onze brief. ‘ Speelman ging jarenlang naar Ajax (‘in het oude stadion De Meer viel het nog mee’), maar vindt dat de anti-
‘Michael van Praag was niet bang. Die stond gewoon tussen de F-side.’ Donald Speelman
joodse kwetsconcerten niet langer getolereerd moeten worden. Maar gebruikt de Ajax-aanhang de vermeende joodse wortels van de club soms zelf ook niet als provocerende strijdkreet? Hij kijkt op: ‘Wat natuurlijk onbegrijpelijk is, is dat Ajax-supporters zelf zingen: ‘En wie niet springt die is geen jood.’ Wat mij betreft is dat geen geuzenlied, maar eerder een vorm van uitlokking om
de tegenstanders de mogelijkheid te geven om hun spreekkoren uit te kramen.’
Lankmoedig Volgens de twee heren, die namens een groeiende groep oudere joden zeggen te spreken, treedt het Ajaxbestuur, waar nota bene twee joodse kennissen van de mannen (voorzitter Uri Coronel en zakenbankier Joop Krant) zitting in hebben, te lankmoedig op tegen de antisemitische schreeuwsessies. Mok: ‘Het pluche leidt soms klaarblijkelijk tot mildheid. Coronel stoort zich kennelijk niet aan deze uitingen om de lieve vrede te bewaren. Net als Cohen, die Marokkanen naar de mond praat.’ Mok, die beide ouders verloor in de oorlog, pleit voor radicaler verzet. De oproep van ex-VVD-leider Frits Bolkestein om als zichtbare jood te emigreren naar Israël om daarmee te ontsnappen aan het antisemitisme, vervult hem met weerzin. ‘Mijn familie woont hier al sinds 1630’, zegt hij. ‘ Waarom moeten wij vertrekken en de mensen die ons weg willen jagen, niet?’, zegt hij retorisch.
‘Daar klopt natuurlijk niks van.’ Een tikje pesterig zegt hij tegen Speelman, de Ajacied met de vier seizoenkaarten, die niet meer naar wedstrijden gaat. ‘Mijn voorvader had vier zitplaatsen in de sjoel op het Daniel Meijerplein en die heeft-ie geruild met iemand die hem onbeperkt in zijn levensonderhoud kon voorzien.’ Hij grinnikt: ‘Sommige zitplaatsen zijn meer waard dan andere.’
Onderdrukt Het antisemitisme werd bij Ajax altijd redelijk onderdrukt, zegt Speelman. Michael van Praag, de oudvoorzitter, verbande Israëlische vlaggen uit de Arena, herinnert Speelman zich. ‘Van Praag (een zoon van een joodse vader en niet-joodse moeder, MSM) was niet bang. Die stond gewoon tussen de F-side en dat dwong respect af. Coronel is veel regentesker.’ Zijn de heren misschien niet iets te laat met deze actie? Speelman: ‘Ik heb nu meer tijd, want ik was altijd druk. De wijze woorden van Eli Wiesel beginnen nu pas tot me door te dringen.’ Mok, heel vet knipogend: ‘De uzi’s liggen klaar.’ 1
Nick Cave in de vangrail
Hans Teeuwen terug in theater
Hans bedankt!
Oeps, de zanger ramde met zijn Jaguar een flitspaal finaal aan diggelen. De 53-jarige zanger en zijn 10-jarige tweeling bleven gelukkig ongedeerd.
De grollenmaker keert terug in het Nederlandse theater met een avondvullend programma. De tournee van Spik Splinter begint in april.
Connie Breukhoven heeft naar eigen zeggen veel aan haar ex-man Hans te danken. Door haar scheidingsverdriet ontwikkelde ze een speciaal stemgeluid.
Uit & thuis
Reizen
Salina
11
PERFECTE BARBIE
Een bbq zonder zeevruchten in Sydney zou doodzonde zijn. Pagina 14
een vulkaaneiland waar de duivel wijn schenkt
Wie er het strand met een gouden gloed ziet, wil niet meer weg van Salina, vlak voor de kust van Sicilië.
James Palmer SANTA MARINA
...
Mag je om 11 uur ’s ochtends al wijn drinken? Op het Eolische eiland Salina wel, vooral als je door de regen niet naar buiten kunt. De naam van de wijn is: malvasia oftewel ‘duivelswijn’. We zouden eigenlijk een berg gaan beklimmen, maar we konden, uitkijkend over de wijngaarden, zien dat de 962 meterhoge vulkaan door donkere wolken werd omringd. In de verte blies de Stromboli, de ‘vuurtoren van de Middellandse Zee’ zijn rook de nog onbewolkte lucht in; maar de stormwolken kwamen onze kant op. Zodra het weer het toeliet, gingen we het eiland verkennen. We liepen
ELY IUM CENTRE FOR
B a d k le
d
g in g d a
r or m ee K ij k vo at ie op in fo rm si um .n l ly w w w.e
WELL-BEING
de 3 kilometer naar het havenstadje Santa Marina, waar de 19e-eeuwse huizen getuigen van de welvaart van de wijnverkopers, die malvasia aan de Britten verkochten. Toen namen we een bus naar Lingua, om de zoutvallei te zien waar Salina naar genoemd is. Het zout werd vroeger gebruikt om kappertjes te conserveren, het andere exportproduct van Salina. Nu zijn er vooral veel eethuisjes. Die avond konden we bij het drinken van nog meer malvasia, in de verte vage oranje vuurballen uit de Stromboli zien komen; jammer genoeg ging de boot naar Stromboli vanwege het onvoorspelbare weer niet. Dus namen we de bus weer en gingen naar de hoge, maar iets minder spannende, gedoofde vulkaan Monte Fossa delle Felci.
Van alle Eolische Eilanden is Salina het groenst. De hellingen van Monte Fossa zijn bedekt met een dikke vegetatie en verschillende soorten bos. De Eolische Eilanden zijn genoemd naar
Gelukkig hadden we geen fles bij ons, dan hadden we de bus zeker gemist. Eolus, de Griekse God van de wind en die hielp ons op de top nog een handje door de wolken weg te blazen en de anatomie van de archipel bloot te leggen: een grote hoeveelheid tektonische bultjes die in de vorm van een Y uit de Tyrreense Zee steken.
Filmers worden al door de schoonheid van deze eilanden geboeid sinds Roberto Rosselini er 61 jaar geleden Stromboli maakte. Datzelfde jaar filmde de Duitse regisseur Dieterle Vulcano over prostitutie op het gelijknamige eiland. Michael Redford maakte in 1994 Il Postino over de vriendschap tussen de dichter Pablo Neruda en een postbode op Salina. Die avond zorgde de ondergaande zon voor een gouden gloed op de gestreepte zandsteenrotsen die uitsteken boven het zwarte strand. Het kostte ons moeite om onszelf los te scheuren van het uitzicht. Gelukkig hadden we geen fles malvasia bij ons, dan hadden we de bus naar huis zeker gemist. 1
Salina Hoe je er komt: De Eolische Eilanden liggen 10 kilometer van de noordoostkust van Sicilië. Vanuit Milazzo op Sicilië kun je met Ustica Lines of de draagvleugelboot naar Santa Marina op Salina gaan; onderweg doet de boot Vulcano en Lipari aan. Onderdak: Capofaro Malvasia and Resort (00390909844330; capofaro. it) kamers vanaf €240 Hotel Signum, Malfa (00390909844222; hotelsignum. it) kamers vanaf €130 italiantouristboard.co.uk; 020-74081254
©The Independent
Arrangement Sprankling Gebruik van alle saunafaciliteiten (incl. 25 verschillende sauna’s, 18 baden, de hammam en diverse opgietrituelen) t7SJKHFCSVJLWBOTIBNQPP TIPXFSHFM TDSVC[PVUFOPMJF t)JHI5FB NFUPBIBSUJHFTBOEXJDIFT TDPOFT NVGmOTFO CPOCPOT t )BNNBN 3JUVFFM NJO JO[FQJOH FO TDSVC CFIBOEFMJOH PG -JDIBBNTQBLLJOH LFV[F VJU BMHFO IPPJ cleopatra of cacao)
Arrangementsprijs van € 82,75 voor
Dit arrangement is geldig t/m 31 maart 2011.
€ 69,95
V O O R D E E L B O N E LY S I U M - S P R A N K L I N G
Tegen inlevering van deze bon, ontvangt u
20% korting op de sauna-entree.
Maximaal 2 personen per bon. Niet in combinatie met arrangementen en andere aanbiedingen. Geldig t/m 31 maart 2011.
Elysium ,PPJMBBO ,3#MFJTXJKLt5FMBMHFNFFOt3FTFSWFSJOHFO NBUN[BVVS
SFTFSWFSJOHFOWPPSEFTBVOBFOUSFFBMMFFOPOMJOFNPHFMJKLWJBXXXFMZTJVNOMt&MLFTUFFOEF NBBOEBHWBOEFNBBOEHFNFOHEFCBELMFEJOHEBH#BELMFEJOHJTPQEF[FEBHFOWFSQMJDIU PQBMMFBOEFSFEBHFOJTCBELMFEJOHOJFUUPFHFTUBBOt"OEFSFNBBOEBHFOJTIFUEBNFTEBH NVWGFFTUEBHFO t-FFGUJKEWBOBGKBBS
Reizen
Uw bestemming voor effectief adverteren. Elke vrijdag in De Pers en op zaterdag in de regionale dagbladen
' ' *#!
Het reisaanbod in de zeven regionale dagbladen van Wegener NieuwsMedia en De Pers is voor onze lezers wekelijks een bron van inspiratie.
U bereikt met uw advertentie ruim 3,2 miljoen lezers*
!"* & % '
Voor informatie en reserveringen:
Wegener NieuwsMedia Postbus 26 7300 HB Apeldoorn
[email protected] * NOM Printmonitor 2009-I / 2009-II bereik vrijdag + zaterdag
Achterh. LANDG. "DE BOLLERT": t.h. 6 luxe 2-10p. FINSE BUNG'S in prachtig natuurgeb. 6 & 8 p. met sauna! Red. prijs! 0545-291472 www.debollert.nl
Voor natuur, rust en veel fiets- en wandelplezier BOK'S BUNGALOWPARK Putterweg 76, Garderen, Telefoon: 0577 - 461 362 www.boksbungalowpark.nl
BUNGALOWPARKSCHINOPGEUL.NL Kerstsfeer in Zuid-Limburg v.a. 79,Midweek. Voor info/reserveren: 043-459 1400
KERST IN LIMBURG in het 4* PARKHOTEL HORST:
"'' #'
Recreatie Onroerendgoed Recreatie onroerend goed Binnenland
'
&"' !
3 overnachtingen met kerstontbijt, drie gangen welkomstdiner, feestelijk diner-dansant met live muziek tijdens beide kerstdagen en genieten van heerlijke kerstdiners 325 pp. Prachtige ligging a/h water in bosrijke omgeving. Gratis gebruik van zwembad, sauna's en stoombad. Gratis kleurenfolder 077-397.6000. Kijk op www.parkhotelhorst.nl
'T PLATEAU, vak. app. omge- VAALS kamers en app. t.h. l + o ving Slenaken, 2 / 8-pers. Tel. v.a. 27,50. Halfp. v.a. 40,-. 043-4573360 www.plateau.nl Lift aanw. Tel: 043-3061356. www.hotelpiethaan.nl GULPEN, Zuid-Limburg 2/8 4**** ANWB Appartementen pers. vakantiewoningen. Tel: Centrale ligging in Mergel/ 043-4504668 www.pinkers.nl Heuvelland. Nieuw: ontbijtservice. Info? bel: 043 - 458 3070 Gulpdal Z-Limburg luxe app www.schuttershuuske.nl Heuvelland, bos, binnenbad Luxe chalets te koop in 043.4573268 www.lebijou.nl 3 dgn genieten in een prachtig Showmodellen nu te hotel in Limburg voor bezichtigen. Unieke locatie Gulpen, BUNGALOWS 2 - 6 p. maar 99,50 p.p. Ook Kerstarr. direct aan de Vecht te Ommen + LANDHUIZEN 6 tot 30 pers. GRATIS kl.folder? 0478-511466 www.bungavan.nl LASTMINUTE korting, 043- of www.asteria.nl 4501180 www.dewijngaard.nl 0529 - 45 32 48 Gasthof Euverem. Gezellig, VALKENBURG Hotel Pension voordelig familiehotel met Oranje. L.O. 31,- / H.P. mog. lekker eten tussen Gulpen en Kerstarr. 65.- p.d. Tel. 043 - 601 3094 Slenaken. Div.arrangementen. www.hotelpensionoranje.com Tel: 043-4503715, www.gasthofeuverem.nl
Alleengaande reizen
! *!)'
'#+!
(%*'' '!
WWW.HOTELTEXEL.COM SFEERVOL KERSTARRANGEMENT OP TEXEL. Tel. 0222-311237 TERSCHELLING HOTEL OEPKES Warm wintereiland Kerst en jaarwisseling v.a 2n/ 3d HP 141,- p.p. 0562-442005 WWW.OEPKES.NL
nu online en te boeken! ___________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl (0318) 580 958 lid ANVR/SGR
Kunst & Cultuurvakanties U kunt nog boeken voor een prachtige Muziek & Cultuurreis met Kerst of Oud&Nieuw. Vraag brochure: 013-5363921 www.muziekreizen.org
Met Kerst en Oudjaar uitwaaien aan zee
/'!"%.% +)% % . % +..! dichtbij het strand en dorp Zoutelande. In 2008 door ANWB Kampioen als beste getest. ,- .+#*,. ' & af
al van
Rustgevend Harz Een greep uit ons uitgebreide
reisaanbod Reisprogramma 2011
Special Cruise Deal 30/04 v.a. AMS n. Kopenhagen m. GORDON v.a. 425 pp 070-3209499 of surf atlanticdreamvacations.nl
OOK ZO'N ZIN IN DE KERST? Kom dan naar Twente! Het land van de unieke kerstsfeer! Kerst v.a. 219,00 Kerstmarkt in Münster? Kijk op www.hotel-tubbergen.nl T.h. in OMMEN luxe vrijstaan- $+ , !, de 6-pers. recr. bung. in bosrij- ! (( ,,,$, %% +' ke omgeving. 055-5415108 ( $%. %%+$%,. OOTMARSUM div.vak.huizen v.a. 180,- p.w. 0546-576632 Hotel Dalzicht, heerlijke kerstarrangementen met halfpension www.krikhaarvakanties.nl 50,- p.p.p.d. (minimaal Diepenheim - Twente. 3 nachten reserveren) tel. 0548Hotel 't Holt Arr. 3 d./2 n. v.a. 612413 www.dalzicht.nl direct 109,50 p.p. HP 0547 - 351 844. aan het bos gelegen. www.hoteltholt.nl
7-daagse reis Duitsland
Je kunt nog mee! 6d. wandel. Leuke mannen 50+ gezocht! vak. Ardennen. Vertr.18-dec. 395,- / vertr. 23 en 28 dec. Lang weekend Oud en Nieuw 435,- Incl trein. op de Veluwe, 0229-239310 Voettochten.nl / 0517-433228 www.wegmetsinglez.nl
*** HOTEL TUBBERGEN 0546-621480
KERSTSTAD VALKENBURG, gezellige 2-p. vakantieappartementen op 5 min. loopafst. van Scheveningen, div. luxe app. het bruisende centrum, tel. 043- boul. zeezicht Tel. 070-3921833 6012119 www.bergzicht.com www.tiggelman-management.nl
Uitwaaien in Bergen aan Zee
Hotel direct bij het strand. Prachtig wandelen en fietsen door bos en duin. 3 en 4 Daagse arrangementen vanaf 47,- p.p.p.n. Elke dag Hollands ontbijtbuffet, heerlijk 3 gangen diner en 1x gratis gebruik van de Sauna Hotel Victoria 072 - 581 2358 of www.hotelvictoria.nl MEDEMBLIK: Bung.park WWW.HOTEL1900.COM BERGEN Zuiderzee, luxe bungalows, LAUWERSMEER: Uniek! Villa met sauna, bubbelbad, Het charmante hotel *** waar zwembad, restaurant, aan het KERSTvakantie nog vrij. zonnebank, haardvuur. www. je je thuis voelt. 072-5812771 Fraai huis bij het water. IJsselmeer. Boek nu met 0182-614601 www.zuideroog.nl windroos.aanhetijsselmeer.nl DE GROTE VOS, Sint/Mzee 25% lastminutekorting van 17-12 tot 07-01-2011. 0224561560 Bung’s aan duin 1-4 slkmr. www.degrotevos.nl Info: 0227-542345 of www. bungalowparkzuiderzee.nl
Barcelona 8-daagse reis v.a. € 499,-
Superdolomieten 10-daagse Kerstreis naar de sneeuw 528 prima *** hotels bij lift/ pisten incl. vervoer en halfpension www.europaski.com 0118 472820 www.chaletdepierre.nl (Fr.) luxe 15-pers. 7 slk/5 badk/sauna direct aan piste 606 km-3 ValléeVoordelig skiën in BULGARIJE v.a. 389.-. Tel. 06-51720696 www.balkanski.nl (SGR) Luxe all-in wintersportevents met 80 hoger opgeleide singles: www.snowvibes.nl Chalets & Appartementen * * Fi VAKANTIEHUIZEN * * 020-428 5999 www.fi.nl BETAALBARE WINTERSPORT 8 dg apt + 7 dg skipas va 145 www.SPORTIEK.com Tel. 020-4702626 (SGR-lid)
Noordkaap 19-daagse reis v.a.€ 1.899,Rondje IJsland 17-daagse reis v.a.€ 2.499,-
499,-
Hoogtepunten: Eisleben, Hannover, Quedlinburg, Braunlage, Goslar, Rammelsberg, Kassel, Harz NP en slot Wernigerode. Vertrek: 2 en 30 mei, 18 juli, 8 augustus, 19 september en 17 oktober Reiscode: DHA07 af al van
779,-
9-daagse reis Noorwegen
Verborgen schatten van Noorwegen Hoogtepunten: Geilo, Valdres volksmuseum, staafkerk Borgund, Hardangervidda, waterval Vøringfossen, Nature Centre Eidfjord, Flåmbanen, Aurlandsveien, glasblazerij Hadeland en Oslo. Vertrek: 16 en 23 juni, 7, 21 en 28 juli, 4 en 11 augustus Reiscode: NOO09 16-daagse rondreis
Frankrijk, Spanje & Andorra
vanaf
al , 1.099
Hoogtepunten: Nancy, Provence, Orange, Avignon, Nîmes, Arles, Camargue, Dalí-museum, Barcelona, Santa Susanna, Tarragona, Valencia, Lerida, Andorra, Carcassonne en Rocamadour.
Binnenland Algemeen
$
4d Valkenburg 139 5d Noord-Holland 269 5d De Veluwe 269 5d Zeeuwse Kust va 309 5d Fryslân en Texel va 319 5d Zuid-Limburg 339 Vraag snel de brochure aan! Tel. 0529-469667 ANVR / SGR
Roden, t.h. 2-4-6-12p. bung's 30 minuten van Groningen 050-5019261 www.dorado.nl Kerst in Drenthe Kerstarr. 4d/3n. 270,- 0521 551278 www.wapserherberg.nl
Voor vak. en/of woonr. t.h. per dir. luxe bung. op zeer net/ rustig park v.a. 550,- p.m. omg. Apeldoorn/Harderwijk, bel 0577-401231 www.uddelermeer.com
Vertrek: 16 april, 14 mei, 11 juni, 10 en 24 september en 15 oktober Reiscode: SAF16
Inbegrepen: vervoer per Comfort Class touringcar, ervaren chauffeur/reisleider, overnachtingen in 3- of 4-sterren hotels o.b.v. halfpension, uitgebreid excursiepakket (excl. entreegelden), stadsbezoek met gids, evt. overtochten en Pelikaan informatieboekje. Meer informatie op
www.pelikaanreizen.nl/busreizen
Brochure en/of boekingen T 088 - 753 45 25
* 9--8 $! ' & ! #
Vakantie naar écht Griekenland Vroegboekkortingen tot 33%! o.a. rustig Kreta ; 020 6759862 www.interfact-travel.nl (ANVR)
Kerst/Oud & Nieuw Zeeuwse kust
*** RENESSE AAN ZEE *** bungalows/chalets/caravans camping. Tel. 0111- 461 231 www.vakantieparkschouwen.nl
..%
..%
!
((.%
SOLMAR TOURS Onze zomerfolder 2011 is uit met nieuwe bestemmingen en Middellandse zee cruises! Vroegboekkortingen tot wel 18%! Vraag gratis folder! Wilt u nog van de winterzon genieten? Benidorm, Hotel Rosamar***vp, vertrek 03/01/11 14 dgn. voor 315,- Bel snel: 0495-588740 of www.solmar.nl Bijk kst.: Royal Class 25,- / First Class 60,- adm.kosten 6,-. Lid SGR ZUID-SPANJE, 4-pers. bung., www.boekjebungalow.nl 2-20p. bung`s/ villa`s/ campings zee, terras, NL zenders, airco. Winter 295 p.w., zomer In heel Europa T.0529 462625 495 p.w. 06-23167650. Unieke vakantieadresjes in het COSTA BRAVA-PLATJA d’ARO. echte authentieke Spanje www.anderespanje.nl (SGR) Camping internacional de Calonge verhuur tenten, bungaBijzondere vakantiehuizen in lows, stacaravans en plaatsrehet echte Spanje. servering. 030 - 688 7369 www.taha.nl (sgr) www.intercalonge.nl
op ****campings bij stranden CÔTE D'AZUR - LANGUEDOC - ATLANTISCHE KUST Carazur (SGR) 077 - 354 91 78 www.carazur.nl Vacansoleil.nl luxe stacarav. WWW.GITES.NL bung.tenten op 360 topcamVakantiehuizen voor *** RENESSE AAN ZEE *** pings 0800-0022 ANVR/SGR levensgenieters. Bijna 3000 bungalows/chalets/caravans St. Tropez en Provence, luxe huizen te huur en te koop. camping. Tel. 0111- 461 231 stacaravans 0598-350532 SGR www.vakantieparkschouwen.nl www.perfectholidays.nl Karakteristieke huizen, wijn- en Middellandse Zee, Gruissan, culinaire reizen 072-5116111 t.h. luxe appartementen, a.h. strand! Nederlands gezin. www.cazebonne.nl www.cabanes-des-plages.com Côte d'Azur Mobilhomes ( ( v.a. 260,- p.w. 06-46106 051 www.murrezonvakanties.nl Boerderijtjes & Landhuizen Reisprogramma 2011 ** FRANCE INDIVIDUELLE ** nu online en te boeken! 020 - 428 5999 www.fi.nl www.bolderman.nl Provence en Côte d’Azur Prachtige vakantievilla’s met (0318) 580 958 zwembad. 0228–526626 NAZOMEREN ARDENNEN lid ANVR/SGR DJED REIZEN: Gevarieerde www. beausite.nl Vrijst. bungalows op park met Egypte reizen. Individueel of indoor zwembad. Mooie natuur, met kleine groep. Ook reizen kajak etc. Tel. 0032 86 212739 op maat vanaf 2 personen. www.sunclass-grandhan.nl Wekelijks vertrek. Brochure? ASKJA REIZEN anvr-sgr. Ons ASKJA REIZEN anvr-sgr Ont- 070 3815533 WWW.DJED.NL WEEKENDJE ARDENNEN nieuwe programma is uit! dek Winters IJsland; speciale **** in de Ardennen**** Vraag de brochure aan of kijk groepsreis vanaf 1295. 026 DJOSER rondreizen Egypte 8www.lapetiteourse.com 25 dgn v.a. 995,- Brochure? op www.askja.nl 026 3529390 352 93 90 www.askja.nl www.djoser.nl of 071-5126400 -----------WWW.AARO.NL----------- DJOSER rondreizen IJsland ASKJA REIZEN anvr-sgr OntArdennen: mooi vrijstaande winterreis 8 dgn v.a. 1095,- dek Winters IJsland; speciale Marokko vak. huizen voor 2 tot 30 pers. Brochure? www.djoser.nl of groepsreis vanaf 1295. 026 352 93 90 www.askja.nl 071-5126400 DJOSER rondreizen Marokko 10-20 dgn v.a. 1295,Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400 ___________________________________________________________________________________________________
Reisprogramma 2011
STACARAVANS EN BUNGALOWTENTEN
Kom en geniet met de feestdagen in ons sfeervolle hotel. Vraag de nieuwe feestdagenbrochure aan. Badhotel Renesse, het sfeervolle hotel aan de Zeeuwse kust. www.badhotelrenesse.nl 0111-462500
ASKJA REIZEN anvr-sgr. Ons nieuwe programma is uit! Vraag de brochure aan of kijk op www.askja.nl 026 3529390
nu online en te boeken! ___________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl (0318) 580 958 lid ANVR/SGR
Canarische Eilanden GEEN MASSATOERISME Tenerife & La Gomera Villa's, casita's, appartementen en hotels. Incl. vlucht en huurauto. Tel. 0541-531003 of www.iliosreizen.nl SGR & CF.
DJOSER rondreizen Namibië / Botswana/Zambia 24 dgn v.a. 2495,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400
ASKJA REIZEN anvr-sgr. Ons nieuwe programma is uit! Vraag de brochure aan of kijk op www.askja.nl 026 3529390 DJOSER JUNIOR rondreizen voor ouders met kinderen: Zuid-Afrika 15-23 dgn v.a. 1995,- Brochure? www. djoser.nl of 071-5126400
3d Lille, Brugge, Gent va 109 3d Antwerpen en Gent nu 129
(.%
******** Cyprus ******** GEEN MASSA TOERISME Villa's, kleinschalige appart. en hotels. Incl. vlucht en huurauto. Tel.: 0541 - 531 003 www.iliosreizen.nl SGR & CF. DE CYPRUS SPECIALIST Naar Cyprus voor de beste prijs? Ga met Paradise op reis! Bel 030-6592160 of decyprusspecialist.nl SGR
4d Luxemburg Stad va 149 4d Brussel va 149 5d Belgische Ardennen va 249
5d Belgische kust va 249 Vraag snel de brochure aan! Tel. 0529 - 469667 ANVR/SGR De Mooiste Vakantiehuizen Op De Prachtigste Plekjes! Keuze uit meer dan 400 accommodaties! Tel: 0570 - 615 994 WWW.ARDENNENPLEZIER.NL
(.%
..%
#
(0.%
Kerst in Duitsland
Van der Valk kerstarrangementen KERST IN DE HARZ 3x hotelovernachting, incl. halfpension en zwembad al voor p.p.
249,-
Parkhotel Schloss Meisdorf Tel. 0049.34743 980
3/4/5d Berlijn va 79 4d Thüringen, Erfurt va 179 5d Berlijn en Polen va 199 5d Berlijn en Stendal va 199 Wenen 7-daagse Kerstreis 359 incl. vervoer halfpension 5d Harzgebergte va 239 5d Wismar, Rostock va 249 en excursies vertrek 22 dec. www.europaski.com Vraag snel de brochure aan! 0118 472820 Tel. 0529-469667 ANVR / SGR
KERST IN HET NOORDEN 4x hotelovernachting, incl. halfpension en zwemparadijs in vakantiehuis al voor p.p.
Reisprogramma 2011
Resort Linstow
lid ANVR/SGR
259,-
Tel. 0049 38457 70 www.vandervalk.de
-5-" ,2-" /9*3-"
EIFEL vak.won. Jünkerath aan bosmeer, tel: 0049-6597-2686 www.bauernhof-kloep.de >SAUERLAND - WILLINGEN< Ned.pens. va. 29,50 , 5 nacht. HP 181,50 pp. T:0049.5632.6209 www.amhirschsprung.de
Witte Kerst in Willingen/ Sauerland! 4n./HP incl. galamenu's 278 p.p./2p.kmr. comf. hotel ***s Annegret, rust.ligging, sauna, solarium, romeins stoombad, lift. Tel.0049-5632-6878 www.hotel-annegret.de
Vakantiehuizen en app. met zwembad in Toscane en Umbrië. 0228 – 526626 www.dimore-italiane.nl www.GudetoscanA.com Driehoek Pisa-Florence-Siena Vakantiehuizen 020-6895266 Toscane schitterende 7-daagse reizen met excursies naar Pisa, Florence, Lucca en Siena 299 incl. vervoer, halfpension en excursies. Ook 7-daagse reizen naar de Veneto, Umbrië vanaf 319 en 10-daagse reizen klassiek Italië 599. Voor boeking en info www.europaski.com Tel. 0118 / 472820 Huizen met zwembad, wijn- en culinaire reizen 072-5116111 www.cazebonne.nl Boerderijen & Landhuizen * * Fi VAKANTIEHUIZEN * * 020-428 5999 www.fi.nl
nu online en te boeken! ___________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl (0318) 580 958
Algarve-bijzondere vakantiehuizen. www.portucasa.nl (sgr)
Kerst/nieuwjaarsvak. in Hotel ZUM WEISSEN STEIN, Transsiberië-Express 24dgn v.a. D-57548 Kirchen, Sauerland. 1649,- Ook losse tickets en Verwenweekend met Mongolië. www.mevoreizen.nl Kerstbuffet, prachtig gelegen. Folder aanvr. Wij spr. NL. Tel. 0049-2741-95950, www.zum-weissen-stein.de ASKJA REIZEN anvr-sgr. Ons nieuwe programma is uit! Vraag de brochure aan of kijk op www.askja.nl 026 3529390
nu online en te boeken!
www.bolderman.nl (0318) 580 958 lid ANVR/SGR
Super Lastminutes
Reisprogramma 2011
ASKJA REIZEN anvr-sgr. Ons nieuwe programma is uit! Vraag de brochure aan of kijk op www.askja.nl 026 3529390
www.SkyTours.nl Kerst Special
.+ ( -" ( -( %2 2&% ' $(
.+ ( +-"&"
,
(#" , .2 ).&% ' $(
!,
, )% ))* ) ' $(
nu online en te boeken!
' $(
, 2 & 2 %%%% ))* ) ' $(
%!
.+ ( ""& )"
.+ ( (%%+) ./2' .) +( +""
, %%3% +-%(% )2 +%2
.+ ( -" ( -(-
.+ (
,,
.+ ( "" '"
Reisprogramma 2011
Luxe rondreizen Zuid-Afrika 50+, ontspannen reistempo. Kleine groep 18 pers. KLM. Presentatie 16 jan. Leusden Diaz Travel 0546-868597 SGR **** www.diaztravel.nl ****
%%! %$
()% )
___________________________________________________________________________________________________
345 -//--167 / +-7 .0 .
DJOSER rondreizen Kenia/ Tanzania/Zanzibar 15-23 dgn v.a. 2545,- Brochure? www. Unieke vakantiehuizen djoser.nl of 071-5126400 Frankrijk, Italië of Spanje TANZANIA SPECIALIST Privé WWW.VILLAGRANDE.NL reizen op maat . 055-5332550 ** NIEUW ** Nederlands Hotel of www.exploretanzania.com in de Dolomieten Wintersport en Zomervakantie www.hotellory.com WWW.ZUIDITALIE.NL Villa’s, agriturismo, rondreizen. Vanaf Rome naar Sicilië en Sardinië. 020-7798338 of mail:
[email protected] GEEN MASSATOERISME Sicilië Villa's, appartementen en hotels. Incl. vlucht en huurauto. Tel. 0541-531003 of www.iliosreizen.nl SGR & CF.
!,
.3% .*) %1%(. )
" ' $(
.+ ( "#" .2 %&% ) ' $(
,
%
___________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl
(0318) 580 958 ASKJA REIZEN Aanbieding: lid ANVR/SGR Avonturenweek "In het Hoge noorden", nu minimaal 250 korting! www.askja.nl anvr-sgr ASKJA REIZEN Oud & Nieuw WWW.BRITISHHOLIDAYS.NL 0492 - 351 105 LID SGR in Lapland: op de top van Iso T.h. Wallis Fiesch 2 x 6 p. zon. Vakantieparken, cottages, Syöte. Nog enkele plaatsen chalets haard. Tel. 026-3390651 vaarvakanties en overtochten www.vakantiehuischaletfuchs.com beschikbaar! www.askja.nl
.+ ( ($"* ""(+ , %. -%3 )2 -).1 +( +""
.+ ( -" ( -(-
%
, .3% .*) 2 & %%%% .+- ' $(
%%*./) +)&%))( , ) &)).+0 )&%))( )'-.22)() ).( ) ) ))1(%%0 !)$( 1* ) &)- ()0
%%
14
Uit & thuis REIZEN
Australië Culinaire ontdekkingsreis
In Sydney op zoek naar perfecte barbie Australiërs zijn wereldexpert in de kunst der barbecue. Sydney’s beste vleesjuwelier en visfan geven advies. Dirk Koppes SYDNEY
...
Zaterdagochtend in Centennial Park, zeg maar het Vondelpark van Sydney maar dan vijf keer zo groot. Joggend langs de lommerrijke lanen zie ik links een groep in smetteloos roomwit gehulde scholieren cricketen, terwijl rechts in te korte broekjes geklede mannen zich in het zweet werken met de lokale rugbyvariant. Op een paar strategische punten staan kookapparaten in het wild. Een Park Ranger legt enthousiast uit dat dit de perfecte spot is voor een perfecte barbie. Nou wil ik best mijn inner gay aanspreken, maar om nu barbiepoppen te gaan staan roosteren lijkt me geen goed idee. Het blijkt om de nationale culinaire Australische sport te gaan van het barbecuen. Ranger John: ‘Als ik geen zin heb om te koken, gooi ik een lap vlees op het vuur. Salade erbij en klaar! En als we genoeg hebben van onze achtertuin gaan mijn vrouw en ik naar Bondi Beach of het Centennial, waar je voor een paar munten zo’n openbare gasbarbecue kunt gebruiken.’ Ik besluit ter plekke voor mijn reisgenoten de ideale barbie te organiseren.
Farmers Market Een goede maaltijd begint met goede ingrediënten. Eerst naar de boerenmarkt op het terrein van de voormalige Australische Fox Studios. De Italiaanse slowfoodbeweging heeft stevig huisgehouden down under en Sydney telt dan ook talloze natuurwinkels. Leuker is om een farmers market te bezoeken, waar boeren en ambachtslieden hun specialiteiten aanbieden. ‘Als je een barbie organiseert, denkt iedereen aan ribeyes of halve kreeften,
SPOTLIGHT DIRK KOPPES
De mooiste foyer op deze aardbol
...
Wat Sydney Opera House Waar Sydney Waarom uniek gebouw waar who’s who van Sydney aanschuift voor opera en andere concerten www.sydneyoperahouse.com
maar je kunt ook vegetarisch goed voor de dag komen’, roept neohippie Jake. Hij heeft als nieuwste specialiteit pompoenfalafels. ‘Kunnen uitstekend op de gasplaat. Insmeren met olijfolie en later plakken courgette en paprika toevoegen. Heerlijk.’
ger, je kunt het op de bbq kwakken, een biertje drinken en het komt wel goed.’ Als dipsaus raadt hij een mix van peterselie, knoflook, olijfolie en geplette pepertjes aan. Ik verlaat de zaak met een kapitaal aan ribeyes.
Glasheldere garnaal Carnivorenparadijs Hm. Noem me ouderwets, maar een barbecue zonder vlees voelt toch als Geert Wilders zonder peroxideflesje. Dus ga ik naar de mooiste slagerij ter wereld. De organisatoren van Gourmet Safari hebben me getipt. Zij organiseren trips door alle etnische wijken van Sydney om locals met de culinaire gewoonten van hun landgenoten kennis te laten maken. Vietnamees, Peruaans of Libanees, alles kan in Sydney. Maar voor het beste vlees komen ze allemaal terecht bij Victor Churchill in de chique Woollahrabuurt. De term slagerij volstaat niet om dit carnivorenparadijs te beschrijven. Dit is eerder een vleesgalerie, waar de dierenonderdelen als kunstwerken zijn uitgestald. Rechts vitrines vol worsten, patés en nog veel meer. Links cameraspots gericht op de lekkernij van de dag. In een droogcel wentelen langzaam de pronkstukken voorbij: halve karkassen, waaraan vocht wordt onttrokken door zoutblokken uit de Himalaya. Bij barbecuen is vet het belangrijkste criterium als je vlees uitkiest, stelt Anthony. ‘Vet zorgt voor smaak. Kies stukken die mooie vetaders bevatten. Klanten willen vaak mager vlees, maar dat krijgt al snel de textuur van een autoband.’ Om goed resultaat te boeken is rib-eye de beste keuze. Lendestukken doen het ook goed, al moeten die iets langer liggen. ‘Het vlees is stressbestendi-
H
et gebeurt niet zo vaak dat de pauze het hoogtepunt vormt van een avondje opera. Moet je maar niet, zoals de Opera Australia, een architecturaal icoon als uitvalsbasis hebben. Het Sydney Opera House groeide na de opening in 1973 uit tot een visueel visitekaartje van de Australische stad. De fantastische ligging op een landtong in hartje historisch Sydney maakt het tot een toeristische topattractie. Jammer genoeg negeert die permanente stroom bezoekers de functie van het gebouw: de opvoering van opera’s. Nou heeft de Deense ontwerper Jørn Utzon het de gebruikers niet echt makkelijk gemaakt. Leuk zo’n zee-
Een barbecue in Sydney zonder zeevruchten zou een culinaire doodzonde betekenen. Nergens kun je zulke verse oesters, garnalen en plakken tonijn krijgen als hier. Dus besluit ik een cursus te volgen bij de Sydney Seafood School, gevestigd boven de vismarkt. Als het om kwaliteit gaat, hoeft de Sydney Fish Market alleen Tokio voor te laten gaan. Het leuke is dat zowel professionals als consumenten hier hun slag kunnen slaan. Bij de kookschool leggen ze uit hoe je geep (zie recept) moet schoonmaken. Het geheim van vis barbecuen is zorgen dat de steenkool niet brandt maar gloeit of dat je de gasgrill op medium zet. Vis mag nooit met vuur in aanraking komen. Zorg dat alle vis met olie bestreken is. Het liefst ongefileerd met huid en al op de grill, want dat vel beschermt het vlees. Mosselen en andere schaaldieren zijn makkelijk in een minuutje klaar te maken, alleen moet ik zorgen geen voorgekookte spullen te gebruiken. Die eindigen in rubber. Geen probleem, de dagverse vis is niet ingevroren. De garnalen zijn glashelder!
Lotus Om me helemaal zeker van mijn zaak te voelen wip ik even langs bij Daniel Hongs restaurant Lotus. Hij maakt deel uit van een groep jonge koks, Taste of Young Sydney (TOYS), die de culinaire scene in de havenstad willen opschudden. De lokale fine fleur loopt de deur plat om zijn fusionstijl te proeven. Hier geen confusion, maar afgewogen crossovers tussen Aziatische kruiden en Europese kooktechnieken. ‘Ik sta bekend om mijn varkensrecepten, maar voor een barbie met vrienden kies ik eerder voor vis. Zo simpel mogelijk. Al kan
ik het niet laten om grote garnalen met verse koriander te besprenkelen en er een zoetzure custard bij te serveren. Je zou ook sint-jakobsschelpen kunnen grillen, flinters foie gras en appel erover strooien en besprenkelen met hazelnootolie. Je gaat in Centennial Park grillen. Wikkel dan gegrilde vis in aluminiumfolie of bananenblad, zodat die zo smeuïg mogelijk blijft. Succes verzekerd.’ Geïnspireerd door Hong besluit ik mijn vis met koriander en limoenrasp in bananenblad te serveren. Als we met het gezelschap in Centennial arriveren, moeten we even op onze beurt wachten, maar uiteindelijk kunnen we binnen een kwartier aan de slag en zijn we bijna te snel klaar. De vis pakt niet perfect uit maar mijn ribeye met peterseliedip vormt een smakelijke bekroning van mijn zoektocht naar de ultieme barbie. 1 Dit artikel kwam tot stand m.b.v. Malaysia Airlines, www.malaysiaairlines. com. Meer info zie www.australia.com
schelp, maar het betekent wel dat het podium een kleine driehoek vormt zonder ruimte voor ‘normale’ decors. Uitwisseling met andere operatheaters is dan ook onmogelijk. Met als leuk gevolg dat je vooral lokaal zangtalent te zien krijgt, dat zich aan Puccini’s Tosca waagt. Wie klaagt als regisseur Baz Luhrmann (van de film Moulin Rouge) Benjamin Brittens A Midsummer Night Dream van een orientaals sausje voorziet? Het kijken naar een klein podium went al snel. Maar toch volgt het hoogtepunt in de pauze: in de zwoele zomerwarmte op het enorme terras vertoeven dat om de megazeeschelp ligt, is een fantastische ervaring. De
zon gaat onder en het operahuis verandert voortdurend van kleur. Op steenworp afstand geeft Faithless een openluchtconcert, dat je gratis bij je glas bubbels krijgt. Op de achtergrond de skyline van downtown Sydney. Architect Utzon was niet aanwezig bij de opening in 1973, omdat hij vond dat de Australiërs te veel op zijn ontwerp hadden bezuinigd. Het heeft dertig jaar geduurd voordat Sydney in het nieuwe millennium het interieur heeft opgeknapt. Nu is een bezoek aan de stad incompleet zonder concert of opera in Utzons schepping. 1
BBQ-geschiedenis
Vuurbed
Olie op het vuur
Franse en Engelse boekaniers namen in de 17e eeuw de techniek van het langzaam roosteren van vlees over van inheemse piraten.
Het woord barbecue kwam via het Spaanse barbacoa in het Engels terecht en is van Indiaanse afkomst. Barabicu betekent ‘het heilige vuurbed’.
Het is belangrijk om het vlees vooraf in te smeren met olie of marinade. Hierdoor wordt het beschermd tegen aanbranden.
Uit & thuis REIZEN
Gegrilde geep/sardines voor twee personen
15
WAARIS... BAS JOOSTEN
4 geep (soort minizwaardvis, zie foto), schoongemaakt (evt vervangen door 4 verse sardines); ¼ kop bloem; 2 el vers geraspte parmezaan; grof zeezout en peper naar smaak; 1 geklopt ei; olijfolie; 1 limoen, in partjes gesneden; 50 gr rucola; sap van 1 geperste limoen; 1 el extra virgine olijfolie Snij hoofden van de geep, veeg de sardine droog met keukenpapier. Indien nog niet gefileerd: snij de buik open en verwijder inhoud. Verwijder eventueel grote schubben (pas op, anders beschadig je het vel). Nogmaals drogen op keukenpapier. Doe bloem, Parmezaan, zout en peper in een plastic zak. Schud zak om ingrediënten te mengen. Dip de vis in het geklutste ei, stop één voor één in de zak en schud tot er egaal laagje op vis zit. Doe olie in kommetje en dip de gepaneerde vis in de olie. Plaats geep/sardine met onderkant op hete barbecue. Laat 2 minuten garen, tot vlees niet meer doorzichtig is, omdraaien en 30 seconden andere kant bruinen. Meng rucola met olijfolie, limoensap, zout en peper. Strooi op bord en leg de vis daarover en voeg partjes limoen toe aan rand plateau.
© Sydney Seafood School
De pronkkamer met topstukken van vleesjuwelier Victor Churchill. PAUL GOSNEY
Barbie bij Bondi Beach (rechts) of met uitzicht op het Sydney Opera House.
Naam: Bas Joosten Land/plaats: Hongkong Doel: Studie bjoosten.waarbenjij.nu
...
A
fgelopen woensdag moesten we weer aanrukken om het sinterklaas gevoel in Hongkong te brengen. Queeny en ik waren samen met twee jongeren die in Hongkong wonen, Zwarte Piet bij het bezoek van de goedheiligman aan de Nederlandse School. Ja, er is een Nederlandse school in Hong Kong. Het is eigenlijk een soort naschoolse opvang met klassen 1 t/m 8 en een klas VO. Allemaal Nederlandse of half Nederlandse kinderen komen daar dan op woensdagmiddag voor een paar uurtjes en leren wat Nederlands etc. Nu hadden ze dus bezoek van Sinterklaas! Nu, zondagmiddag half 5, ben ik echter op sterven na dood. Zaterdag gingen Queeny en ik namelijk op pad voor onze 3e en laatste Pietenklus dit seizoen. We waren gevraagd om te assisteren bij een privéfeestje met een stuk of 6 Nederlandse gezinnen in Hongkong met ongeveer 15 kinderen. Ondanks dat de kinderen erg jong waren, was het een groot succes. Rondgehuppeld en gedanst en zelfs de (vele) cadeautjes uitgedeeld. Dit feestje was op Hongkong Island en we wisten dat de 24 uursrace bezig was. De 24 uursrace is een race die 24 uur duurt (rennen), georganiseerd door twee vrienden van me hier op school, waar bijna alle internationale scholen aan meedoen om zo geld op te halen voor het goede doel. Ik heb een beetje geholpen, soms rond de track gefietst om te kijken of er ergens hulp nodig was en ik moet zeggen dat het op de fiets al een lastige ronde was (2,8 kilometer). De renners renden elke twee uur een rondje, 24 uur lang! Li Po Chun had gewonnen! De ochtend erna (vanochtend dus) kwam ik rond 1 uur op de campus en ben ik eventjes gaan slapen en nu typ ik de weblog om straks de laatste beetjes huiswerk te gaan maken! 1
Op waarbenjij.nu staan bijna 1.5 miljoen reisverhalen en meer dan 5 miljoen foto’s van reizigers uit de hele wereld.
Beleef samen een heerlijke kerst Kijkt u ook zo uit naar de komende feestdagen? Na een druk jaar is er niets fijner dan lekker ontspannen met uw partner, familie of vrienden. Bij Landal GreenParks viert u de kerstvakantie midden in de natuur. En dat betekent écht tot ust komen. Beleef het samen.
U P 7 J O H L PS U
nteresse? eserveer direct op www.landal.nl/kerstaanbod bel 0900-8842 (€ 0,20 p. min.).
Speciale kerstaanbieding Boek nu voor de periode van 17 december 2010 tot 10 januari 2011.
* De beschikbaarheid van deze aanbieding is beperkt. Kijk voor de volledige actievoorwaarden (incl. deelnemende parken en type accommodaties) op landal.nl/kerstaanbod. Druk- en zetfouten voorbehouden.
Bijvoorbeeld: Kerstweekend 24 december 4 persoonsbungalow vanaf € 279.-*
Geen sterren
Wel koksmutsen
Keuze genoeg
Wie in Sydney op zoek gaat naar een restaurant met een Michelinster, komt bedrogen uit: Australië heeft geen Michelin-gids.
In de Good Food Guide van de Sydney Morning Herald krijgen restaurants tussen de 1 en 20 punten en eventueel één, twee of drie koksmutsen.
Dit jaar kregen 15 restaurants hun eerste muts, twee tenten raakten hun derde muts kwijt. In totaal staan er maar liefst 951 restaurants in de gids.
ASKJA REIZEN anvr-sgr. Ons nieuwe programma is uit! Vraag de brochure aan of kijk op www.askja.nl 026 3529390 Greatlakes-Travel, uw reisspecialist voor Alaska! Lees 250 aanbevelingen op www.greatlakes-travel.nl REISVACCINATIES door gespeOok voor Alaska cruises! cialiseerde huisartsen op tijden dat het u ook schikt. Vergoeding door zorgverzekeraar. Afspraak via: WWW.TRAVELDOCTOR.NL onlinecamperspecialist.nl uw camperspecialist voor Canada! ASKJA REIZEN anvr-sgr. Ons DJOSER rondreizen Vietnam/ nieuwe programma is uit! Cambodja 23-27 dgn v.a. Vraag de brochure aan of kijk 1995,- Brochure? www. op www.askja.nl 026 3529390 djoser.nl of 071-5126400 Greatlakes-Travel, uw reisspecialist voor Canada Lees 250 positieve Libanon aanbevelingen op www.greatlakes-travel.nl 8-dgse groepsr. nog plaats op Voor voordelige camperreizen 10 apr 040-2982266 (Anvr/Sgr) naar Canada in 2011, kijk op: www.MONDIREIZEN.nl www.WRC.nl
Het enige Nederlandstalige Laat uw reis door ons op maat tijdschrift over India ontvan- maken! 040-2982266 (Anvr/ gen? Neem een abonnement Sgr) WWW.MONDIREIZEN.NL op India Nu en lees over actualiteit, maatschappij en cultuur in India. Zie www.indianet.nl voor meer informatie.
ANTARIN (SGR) ondersteunt uw eigen reis. Hotels, autohuur,cursussen,trein/vliegtick. 020-6275085 www.antarin.net DJOSER rondreizen Indonesië 18-28 dgn v.a. 1695,Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400
21 jan. -JAPAN-Reis-Info-Dag TAO Japan specialist. Indiv/gr. 020-623 50 67 www.japan.nl DJOSER rondreizen Japan 22 dgn v.a. 3395,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400
Vroegboekkorting Zomer 2011 CAMPERHUUR 15 % korting AUTOREIS tot 100,- korting WWW.VLIEGMETMEMEE.NL
Greatlakes-Travel, uw reisspecialist voor Amerika! Lees 250 leuke aanbevelingen op www.greatlakes-travel.nl !!
Voor aantrekkelijke auto- en camperreizen naar de USA, kijk op: www.WRC.nl onlinecamperspecialist.nl uw camperspecialist voor Amerika!
CULTUUR & NATUUR IN NEPAL BIJ ARKE!
Directe vlucht met ArkeFly, retourtickets v.a. 499,- p.p. 10-daagse reis v.a. 549,- p.p. (Incl. vlucht en verblijf) Adembenemende 17-daagse rondreis v.a. 1199,- p.p. Ga voor meer informatie en boekingen naar uw Arke winkel of naar Arke.nl. Vraag naar de voorwaarden.
DJOSER rondreizen Ecuador en Galapagos 22-31 dgn v.a. 2295,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400 DJOSER JUNIOR rondreizen voor ouders met kinderen: Costa Rica 15-21 dgn v.a. 2295,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400
ASKJA REIZEN anvr-sgr. Ons DJOSER rondreizen Peru 21 nieuwe programma is uit! dgn v.a. 2395,- Brochure? Vraag de brochure aan of kijk www.djoser.nl of 071-5126400 op www.askja.nl 026 3529390
2 "
Winter vol Wonderen in Phantasialand )2))* )) 0.)%',-+) (%+ - ,%%-% 2%( -.() () -))-+/ ) 3%+-',) *)) ( ))0 ( () )2) 0))() 2-', .)/ )%2 %% .) 0-.0 -) .) )-)() %) ) 2)-) )) )),)3)2 ) &)))() -)2%(',%)/ ,%%-%2%( - () -) %% 3))2))() , 3%+-) )3-) %'-) ) %2-.0 ))( ))2 2)-)/ I " A # + 4 , N A " #A , L ' # I " # #A
, > 5 K B' " <0#
#
' , M 5A " # , 7 " , 7' # ## " '
" , H '
# # , = " ' A ' # )7 * A
' " # B', 7' # # " " ", 7 # # , C "# "#
", < # A ' # 6 L#, 7
! N # " I # I " #A C>E< 52H D2L2D52 # # '
" , D " ' # I # ", D ' '
@ A " #,
" J "
' , 9 " # " & ', M " , 7' # # ' "
" ", 7 " " '
" ' # " #, > # :& ' # A " " ' D " # , D% # ? ):' E" *, = " I' D # " " ' 'A , > N @ 5), L
" " " ' . # " " B, ! < # # I ' " ', 7 B'
, 9 " , H # " " ' , H " ;8 " A ' " " # , 2 A O" #F ' # , 5 D L N$ : ! N$ : D&& 6 6 2 " " , !! > ## # " " , > # N >) ' " A A , > N )D&& 7* , M ' L AL " #1 ) " 'A ,* = "
' # 7 ) ' " # B', 7 # #A ,
! " #1 B + A
" A 4
GG ( A, M# ( 4A, K AC- <= ! 6, B< 5
, A 3 G4 50 O7F ###, ,
Uit & thuis REIZEN
17
Oxford Hypermodern in fameuze universiteitsstad
Oud hoeft niet met nieuw te botsen Oxford is beroemd vanwege de colleges. Ook voor moderne kunst kun je er prima terecht.
Het ‘nieuwe’ Oxford Castle. HH
Aanraders
De dining hall in het Keble College uit 1878. HOLLANDSE HOOGTE Harriet O’Brien OXFORD
...
Het klinkt als een lastig dilemma: hoe kun je een van de meest bewonderde en gekoesterde steden van GrootBrittannië voor het nageslacht behouden, maar tegelijkertijd nieuw leven inblazen? Oxford is daar de afgelopen jaren druk mee bezig geweest. Dankzij een knappe combinatie van oud en hypermodern heeft de stad een aantal opvallende nieuwe bezienswaardigheden gekregen, naast de enorme hoeveelheid dingen die er al (vaak gratis) te zien en te doen waren. Ik heb een weekendje besteed aan het verkennen van de vernieuwingen.
Eerst ging ik naar Oxford Castle. Het is verbazend dat dit centraal gelegen historische complex, nog ouder dan de universiteit, tot voor kort een bijna onbekend deel van de stad was. Het diende van 1071 tot 1996 als de gevangenis van de stad. Maar in 2006 heropenden ze als ‘nieuw’ stadsdeel met cafeetjes en restaurants, een moderne kunstgalerie, een luxueus Malmaison Oxford hotel en een aantrekkelijk museum dat een beetje spottend Oxford Castle-Unlocked heet. Ik logeerde in het Malmaison, maar in vakantieperiodes kun je ook in een van de colleges van de universiteit logeren; de slaapkamers van de studenten zijn dan omgetoverd tot bed-and-breakfasts. Heel wat universiteiten in het land gebruiken hun
Studentenkamers fungeren in de vakantie als bed-and-breakfasts. slaapvertrekken op die manier. Hierna ging ik naar het Ashmolean, het oudste Britse openbare museum. Het museum is voor zo’n 80 miljoen euro verbouwd en de achterkant is vervangen door wat je het best kunt beschrijven als een enorme glazen doos. Daar zijn 39 galeries in gevestigd. Door slim gebruik van looppaden en hoogteverschillen in de zalen, is de tentoonstellingsruimte van het museum nu verdubbeld.
Daarna bracht ik een bezoekje aan Modern Art Oxford, een galerie waar een radicale verandering is verwezenlijkt met een bescheiden budget. Door een terrein naast het museum om te toveren in een nieuwe expositieruimte en een café, is dit kleine maar dynamische instituut aanmerkelijk groter en gezelliger geworden. Gevangeniscellen, moderne kunst, mijn hoofd duizelde ervan. Dus ging ik op zoek naar rust en verliet de stad. Het is heel fijn dat je vanuit Oxford zo makkelijk op het platteland kunt komen. Op nog geen tien autominuten van het stadscentrum ligt het dorp Kingston Bagpuize. Hier heb ik heerlijk gegeten: rundvlees van koeien uit de directe omgeving en groentes uit
Hotels: Malmaison Oxford, Oxford Castle, 3 New Road (01865 268400; malmaisonoxford.com). Tweepersoonskamers vanaf € 130. Fallowfields Country House Hotel, Kingston Bagpuize (01865 820416; fallowfields.com). Tweepersoonskamers vanaf €160. Bezienswaardigheden: - Oxford Castle Unlocked, 44-46 Oxford Castle (01865 260666; oxfordcastleunlocked.co.uk) dagelijks open vanaf 10 uur; toegang: €9. - Ashmolean Museum, Beaumont Street (01865 278000; ashmolean.org) Open: dinsdag tot zondag tussen 10.00 en 18.00 uur; gratis toegang. - Modern Art Oxford, 30 Pembroke Street (01865 722733; modernartoxford.org.uk); Open: dinsdag tot zaterdag tussen 10.00 uur en 17.00 uur; zondag 12.00-17.00 uur; gratis.
VisitOxford (01865 252200; visitoxfordandoxfordshire.com)
de moestuin, terwijl ik met plezier dacht aan de onverwachte rijkdom die de mengeling van oud en nieuw in Oxford biedt. 1 ©The Independent
GOUSA & CANADA MET )*!.-
0 44
CamperTrips )
/**,,'0%, -1*(!, +!%'-$!,+#!+,%&-
&)!**#)+!"+ #
17 dgn. Vanaf
)7 67)55)23%()%5%14)5= 00245-.6 #2
0
&)!**#)*%' ( )7 67)55)23785-6%14-2+ "350(%14)5=00245-.6 #2
&)!**#)(*(',()7 67)55)2 :%6'3%14)5=00245-.6 #2
&)!**#)'(-.!*)7 67)55)2 3")67%14)5=00245-.6 #2
19 dgn. Vanaf
0 17 dgn. Vanaf
0 17 dgn. Vanaf
0
AutoTrips )
/&!*#$!'' +)!#%#+,
-,(*#)(- !',,!'!/(*$West st USA USA S
9335320-2)-264-5%7-) 4-5%7-) 45-.6-2*3)2&3)/-2+)23*&)0 )1%-0%)"*&) *!.-)'*&)<3)/326 1%71<%7)55-7-)79)0(:)+
!%28-7%25%2'-6'3(),33+7)4827)29%2$8-(")67 327()//)2-2'03%#36)1-7)-+85)2 19 dgn. Vanaf 5%2(%2;324,))2:)+9)5&0-.*-2 ):#35/-7;0%66-)/)59%2%23)76
0
-,(*#)%(*# (,%Florida
!%28-7-%1-035-(%737%%0327()//)2 -2'050%2(3357;)56)%',);6 1%%533/4%')3%67)25;67%0-9)5
16 dgn. Vanaf
0
!%%((%++"!Canada %935-)7&-.56%2%(%-2'0%2%()6)3'/-)6 32+)5)47)4%5%(-.6:))(618-5%5/*)55; 2%%5!%2'389)560%2(!)575)/-2.82-
24 dgn. Vanaf
0
*Waar van toepassing is de Jubileumkorting van Euro 50,- in prijzen verwerkt. Prijzen va. en pp. gebaseerd op 2 pers accommodatie, incl.retourvlucht, luchthavenbelasting, huidige brandstoftoeslagen, accommodatie, vervoer bij AutoTrips. Vertrek AutoTrips mei 2011. Alle CamperTrip prijzen zijn in april, mei, sept, okt 2011 en zijn pp incl. 22-25 ft camper incl. zonnescherm gebaseerd op 4 pers, retourvlucht, luchthavenbelasting, huidige brandstoftoeslagen, camping 1x en hotel 1x.
In den beginne
Universiteitsstad
Dromerige spitsen
Oxford is ontstaan in de 8e eeuw bij de stichting van het Sint Frideswide’s nonnenklooster. Aanvankelijk heette het Oxanforda.
Oxford heeft bijna 150.000 inwoners en is bekend vanwege zijn universiteit en de autoproductie in voorstad Cowley. Grote rivaal is Cambridge.
Oxford wordt wel de ‘stad der dromerige spitsen’ genoemd, vanwege de harmonische architectuur van de universiteitsgebouwen.
!:6+7;557*+2/-+(:87+/>+4 " #!"" !
&%"! !#!" !
#!$ $ " "
*'-+4 ;'4',
$+797+1560'4:'7/,+(7:'7/
5+1)5*+
5+14:*+>+-+>+22/-+
'..%#12 #4 -(0.+--1!03"* :14.-#1(1$0$$-$$-1$37($* 4.-#(-'$2'.2$+ '- $7.$* -'($,1$$$, *$$-.4$02."'2- 0'$240.3 5$-$(+ -#$-($2(-#$ 4.-#4 (0..+1$+(4$,37($* '- $7$# &12 2(-'$22$*$4 -*0(12 +$-&+ 1,$2$$-!$7.$* -#$5 0.41*(0(12 ++5$+2$- '-(-#$4 -#$7$!310$(1 ..03'3(15 0215.0#2&$!0 "'2 *3-23-.&&$!03(*, *$-4 -'$2 %1"'$(#1#(-$0
*'-+4 ;557
$+797+156,+(7:'7/3''79+4 '67/2
5+1)5*+
4.+986557;'4*+2')/+7+45492'4)=67+88 4)2:8/+, 9 '.2$+.4$0- "'2(-&$9 6.-2!()2 9 6 & -&$-*$37$#(-$0 9 6(0.+$0 3$0-!3%%$2 9 5$+*.,12 4.-#,$2,37($* 9 6 4.-#/0.&0 ,, 9 4$04.$0/$0.,%.02+ 11 2.30(-&" 0 69/54++2 9 2 #15 -#$+(-&3%12$(-.+4 $$-&(#1 9 ++-"+31(4$#0 -* 00 -&$,$-2
'- - %.-14$07 ,$+/3-2 0()#$-5$'$2.4$0- "'2(-&1'.2$+ '- -*.,120(& *$$5 -#$+(-&#..0#$.3#$!(--$- 12 #$-& :1 4.-#1,$$,$2#$ (,/+.-6/0$11 '- -# &, *$-5$$$.-4$0&$2$+()*$20$(-0$(1,$2#$ + "($06/0$11$-($24 -3(2$$/ -.0 , 5 &$-4 -'$25(21$01$ +/$-+ -#1"' / '- **$--(1,$2#$1"'..- '$(#4 -#$$$35(&!$1-$$35#$ 22$0'.0-2()#$-1$$-0.-#0(2
'- ,$$,$2$$- #$,!$ -$,$-#$2."'2,$2#$3-($*$.-2 + -"6/0$11 '- -# &, *$-5$$$$6"301($- 0#$+$21"'&+$21)$0$7$ 0$31 "'2(&$&+$21)$012 2& 0 -24..0 $$-(-#03*5$**$-#3(27("'2 '- $4$020$**$-3(20(&$0()#$-- 0$0-.,'($0$$-*()*)$ 2$-$,$-(-'$2&$7$++(&$"$-203, ($0- 0()#$-5$#..0- 0.-1 .4$0- "'2(-&1'.2$+ '-$03&0$(1- 0$#$0+ -#/ .-7$4$07 ,$+/+ 21*0()&23-.&#$
$+73+2*(/0(5+1/4-*+(5+1)5*+ +43''11'4856++489+*+497/6
/0156<<<
5,(+2?
,,+%+-589(:8
/+:<2+:8+4 Alle fouten voorbehouden. Prijzen zijn vanaf en per persoon, excl. 17,- reserveringskosten. Diverse opstapplaatsen mogelijk.
,.&$+()*'$(#.,&$!03(*2$, *$4 -$$-#(-$04..0# 23,$2 .-7$1$04("$+()-'3(15 0215.0#2 &$!0 "'2 4)2:8/+, 9 '.2$+.4$0- "'2(-&$9 6.-2!()2$-#(-$0 9 12 #10.-#0(20(&,$2#$ (,/+.-6/0$11 9 20$(-0(2+ "($06/0$11 (-"++3-"'/ **$2 9 20$(-2)$81"'- 0$0, 244 9 20$(-0(2.-2+ -"6/0$11$4$04.$0/$0.,%.02+ 11 2.30(-&" 0
Uit & thuis iPERS
Chrome OS Vernieuwend besturingssysteem
19
Spam
Surfen tussen de wolken
Waar gehackt wordt vallen spaanders
Google’s nieuwe besturingssysteem Chrome OS is in al zijn facetten revolutionair. Het is alleen de vraag of we er klaar voor zijn.
Spammers gebruiken de naam van WikiLeaks om aanvallen te plegen op onder andere de overheid.
Julien Althuisius
Redactie nieuwe media
AMSTERDAM
...
AMSTERDAM
Google wil graag altijd dingen anders doen. Dat gaat het bedrijf vaak goed af (de zoekmachine zelf, Google Maps, Gmail), maar soms slaat het de plank een beetje mis (Google Wave, Google Video, Nexus One). Als het bedrijf dus aankondigt dat het met een compleet nieuw operating system komt, is de interesse gewekt van zowel fans als critici. Maar dit keer ziet het er naar uit dat de zoekmachinegigant uit Mountainview weer met iets revolutionairs komt. Bij Google stelden ze zichzelf de vraag: waar gebruik je je computer nou eigenlijk voor? Het antwoord daarop was dat mensen 90 procent van de tijd die ze op de computer doorbrengen, dat doen op een internetbrowser als Internet Explorer, Safari, Firefox of Google’s eigen Chrome. Surfen op het internet is dus de belangrijkste reden geworden dat we de computer gebruiken. Vanuit die gedachte is het zonde dat zelfs de snelste computer er in onze ogen te lang over doet om op te starten.
Niet alles wat onder de naam van klokkenluiderssite WikiLeaks vaart, is bedoeld om de wereld transparanter te maken. Anti-virusbedrijf Symantec waarschuwt internetgebruikers om goed op hun hoede te zijn voor een nieuw virus dat zich verkleedt als een document van de klokkenluiderssite. Symantec maakt melding van een pdf-bijlage met de naam ‘WikiLeaks’. Met de gehyperlinkte zin ‘the release of thousands of confidential US ca-
...
Wat voor doel de spammers hebben is nog niet helemaal duidelijk.
Vanuit je browser Laten we, dacht men bij Google, de boel dan gewoon omkeren. En zo ontstond het idee voor Google Chrome OS: een compleet operating systeem dat niet meer behelst dan een internetbrowser. Vanuit die browser kun je – eenmaal ingelogd op je Google-account – beschikken over alles wat je nodig hebt: documenten, foto’s, muziek, video: het staat allemaal in je browser. Of, om correct web 2.0 taalgebruik te hanteren: in de ‘cloud’. Al je bestanden, programma’s en wat je nog meer op een normale computer bewaart, staan niet meer op een fysieke plaats, maar zweven ergens in een beveiligd wolkje op het internet. Dat betekent dat je altijd en overal vanuit elke computer – althans, als de Chrome-browser geïnstalleerd is – toegang hebt tot je eigen programma’s, documenten, video’s en muziek. En dat vinden we ontzettend handig. Want wordt je laptop ooit gestolen of gaat-ie stuk, dan ben je niet al
TRY-OUT JULIEN ALTHUISIUS
...
Yelp: nooit meer iets zelf ontdekken...
H
et is een koude dag in december. Je loopt door de stad, op jacht naar kerstcadeaus voor je familie en opeens – uit het niets – gaat je schoen kapot, krijg je spontaan last van je verstandskies, heb je ontegenzeggelijke zin in een goede bak erwtensoep
die belangrijke bestanden, foto’s en muziek voorgoed kwijt. Even inloggen op een andere computer en alles is weer binnen handbereik. Nog een groot voordeel is dat je computer behoorlijk kan afslanken. Omdat je niets meer opslaat, heb je ook geen harde schijf meer nodig. Dat klinkt rigoureus, en dat is het ook. Maar het is wel de toekomst. Harde schijven zijn log, langzaam en onbetrouwbaar. Flash-geheugen heeft de toekomst. Wat betekent dit voor de consument? We gaan uiteindelijk met z’n allen aan de netbook: een uitgeklede versie van de laptop die kleiner, lichter en goedkoper is. En ook daar heeft Google natuurlijk aan gedacht. Op dit moment laat het bedrijf Chrome OS testen op een speciale Chrome-notebook, de CR48 waar alles uit is gesloopt waarvan Google vindt dat je het nooit meer
en is je haar zo’n puinhoop dat je een kapper nodig hebt. Nu. Gelukkig hoeven we anno 2010 zelf niets meer te ontdekken. Iedereen is overal al een keer geweest en kan je precies vertellen waar je wel en niet moet wezen. Alleen, ondanks je 300-plus vrienden op Facebook, ken je niet iedereen en kun je dus ook niet iedereen om zijn ervaring vragen. Help, moord, brand, paniek. Maar weest gerust, want sinds gisteren is er Yelp, een recensiewebsite voor zo ongeveer alles. Denk aan een soort Iens, alleen dan ook voor banken, kappers, tandartsen, hotels, dierenartsen en bouwmarkten.
Het ziet er allemaal veelbelovend uit, maar de vraag is nog maar of de wereld er klaar voor is. Zonder internetverbinding ben je nergens en zweven jouw kostbare bestanden ergens rond zonder dat je erbij kunt. Hoe graag we het ook willen, er is simpelweg nog niet overal volledig toegankelijk internet en het duurt nog wel even voordat dat wel zo is.
Dat is niet zo heel erg als je je vakantiefoto’s probeert te laten zien aan een vriend terwijl jullie een biertje aan het drinken zijn op een terras, maar het kan heel vervelend zijn als je niet meer bij je scriptie kunt omdat het internet bij je ouders is uitgevallen. Daarnaast is het nog maar de vraag of mensen zichzelf helemaal durven over te geven aan Google en daar afhankelijk van willen zijn. Al je foto’s en belangrijke bestanden, software en video’s onder de hoede van één bedrijf. En, het is nog maar afwachten in hoeverre Google open staat voor apps die niet uit eigen keuken komen. Kunnen we, mochten we dat willen, Microsoft Word draaien op het nieuwe Chrome OS, of Adobe Photoshop? Als ze echt willen gaan concurreren met Windows of Apple is dat wel een vereiste. 1
Yelp komt overvliegen uit de Verenigde Staten, waar de site in 2004 het levenslicht zag. De eerste stad waar mensen hun meningen over kwijt konden was San Francisco. Als een olievlek verspreidde Yelp zich vervolgens over de VS. Vorig jaar was Londen aan de beurt en daarmee Europa.
De site heeft maandelijks meer dan 31 miljoen bezoekers. Of het in Nederland net zo’n succes wordt, is nog even afwachten. Yelp is sinds gisteren online en concentreert zich voorlopig even op Amsterdam. Er staan al een paar duizend recensies op die ingevoerd zijn door een groep marketingassistenten die de afgelopen maanden allerlei gelegenheden bezochten. De site is voor consumenten gratis, maar bedrijven kunnen in de toekomst tegen betaling reclame van concurrenten van hun profiel op Yelp laten verwijderen. De dienst moet gaan concurreren met de Placesdiensten van Facebook en google.
nodig hebt. De volledig zwarte netbook heeft geen harde schijf, dvdspeler en maar één usb-poort. En – helaas voor de mensen die nog wel eens het een en ander willen schreeuwen op een internetforum – het apparaat heeft geen caps-lock toets. In plaats daarvan een grote knop die je gebruikt om te zoeken; het blijft tenslotte een Google-computer.
Zijn we er klaar voor?
bles’ proberen spammers de lezer op een link te laten klikken. Volgens Symantec bevat de bijlage een versleuteld bestand dat ervoor dient om een programmaatje te planten en uit te voeren. Dat programma nestelt zichzelf in Internet Explorer en verstuurt versleutelde data. Om wat voor data het gaat en wat voor doel de spammers hebben is nog niet helemaal duidelijk. Daarnaast waarschuwt Symantec voor een e-mail die zogenaamd afkomstig is van WikiLeaks. org met als onderwerp ‘IRAN nuclear BOMB. Ook daarin staat een link waar beter niet op geklikt kan worden. 1
10 Zoveel seconden moet het duren voordat je vanuit een koude start online bent met de Google-netbook cr48.
Aangezien volgens Yelp eenderde van alle zoekopdrachten vanaf een mobiele telefoon plaats vindt, zijn er gratis apps te downloaden voor iPhone, Android en Blackberry. Voorlopig heeft niet één recensie op Yelp een waardering van minder dan drie sterren, dus eigenlijk zit je dan wel goed, bij elke schoenmaker, kapper of tandarts die je binnenloopt. 1
Yelp www.yelp.com
Apple en Google moeten dokken
CarnavalLeaks
Ingeblikte ham
Europese telecombedrijven willen dat Google, Apple en andere bedrijven die veel bandbreedte verbruiken gaan meebetalen aan verbeteringen van het netwerk.
Een Bredase politicus gaat zijn eigen WikiLeaks beginnen. Hij wil een einde maken aan geheimen en misstanden in de gemeente Breda.
Nederlands is na Engels de meest gebruikte taal in spamberichten. 90 procent van de spam is geschreven in het Engels, daarna komen wij met 1,3 procent.
20.30
HARRY POTTER, SBS6 Deel drie uit de serie van zeven: The prisoner of Azkaban.
Nederland 1 17:25 17:55 17:59 18:00 18:15 18:30 18:40 19:00 19:25 20:00 20:30 21:25 22:25 23:00 23:55
22.25
POLITIE PARAMARIBO, NED1 Realityserie over het werk van de politie in het Surinaamse Paramaribo.
Nederland 2
Sesamstraat Partij voor de Dieren EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Gesprek met de ministerpresident NOS Sportjournaal Lingo De dorpsdokter NOS Journaal Flikken Maastricht Vermist Politie Paramaribo Pauw & Witteman NOS Journaal
17:00 17:05 17:35 18:05 18:25 18:55 19:25 19:55 20:25 20:55 22:00 22:45 23:15 23:45
RTL Z Nieuws The A-Team De politie op je hielen! Operation repo: Payback time! Voetbal International RTL Voetbal: Jupiler League Met de billen bloot!
17:05 17:10 18:05 19:00 20:30 23:05 23:55
RTL 7 17:00 18:00 19:00 20:00 20:30 22:00 23:00
Mix
20
22.30
DE TV KANTINE, RTL4 Carlo en Irene gaan weer los met hun persiflages van BN’ers.
Nederland 3
NOS Journaal Schepper & Co in het land MAX Maakt Mogelijk De TV jaren van... De wandeling Man bijt hond De Ombudsman That’s the question Uitgesproken Altijd Wat Nieuwsuur NOS Sportjournaal De vloer op Wereldcinema: Curse of the golden flower
17:10 17:35 18:00 18:23 18:45 19:00 19:29 19:30 20:25 21:15 21:45 22:00 22:50 23:18 23:25
Fabeltjeskrant Oprah Winfrey show Dr. Phil Style by jury Finding Forrester As the world turns Oprah Winfrey show
17:10 18:05 19:00 19:20 20:00
RTL 8
23:20 23:35 23:40
RTL 4
Snuf, de hond Snuf, de hond Vrijland Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal SpangaS Nederland 3 De Wereld Draait Door Evenblij met... Jiskefet-St.Hubertusberg NOS Journaal op 3 MaDiWoDoVrijdagShow PowNews The making of Loft De Wereld Draait Door
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55 20:00 20:30 22:30 23:05 23:45 23:55
De grote verhuizing Huizenjacht Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Kung Fu Panda: Secrets of the Furious Five Harry Potter and the Prisoner of Azkaban Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie
17:10 17:40 18:35 19:35 20:00 20:30 21:30 22:40 23:35
SBS 6
20:30
22.50
BANDIDAS, RTL5 Wat wil je nog meer: Penélope Cruz en Salma Hayek in één film.
23.18
THE MAKING OF LOFT, NED3 Blik achter de schermen van de nieuwe Nederlandse film Loft.
RTL 5 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer Goede tijden, slechte tijden The voice of Holland live De TV kantine The voice of Holland: The results RTL Nieuws RTL Weer
17:35 18:00 18:30 19:00 19:30 20:00 20:30 22:50
Two guys and a girl Will & Grace Airline Surf patrol The Kardashians Tussen de oren Bizarre ER Law & Order: Special Victims Unit Law & Order: Special Victims Unit
17:05 17:30 18:00
NET 5
The king of Queens Everybody loves Raymond How I met your mother Wie is de chef? Over de kook Take me out Bad boys Bandidas
Veronica
18:15 18:40 19:05 19:30 20:00 20:30 21:30 22:30 23:30
Phineas & Ferb Zack & Cody Veronica’s funniest commercials ever! Joey According to Jim Two guys and a girl Two and a half men The big bang theory Wegmisbruikers! Top Gear Top Gear Border security
WOORDVANHETJAAR
Woknok en molloot Ton den Boon
...
A
an de publieksnominatie voorafgaand aan de Woord van het Jaar-verkiezing deden 3.258 inzenders mee. Nogal wat woorden die werden voorgedragen, hangen samen met wat het afgelopen jaar op tv te zien is geweest. De tv-serie die blijkbaar de meeste landgenoten heeft geïnspireerd, is overduidelijk Oh oh Cherso.
OPLOSSINGEN PUZZELS Cryptogram
Sudoku 6 3 7 9 2 4 5 1 8
8 9 1 6 5 7 3 4 2
4 2 5 8 1 3 6 9 7
2 8 4 1 3 9 7 6 5
7 6 3 5 4 2 9 8 1
5 1 9 7 8 6 4 2 3
9 5 2 4 7 1 8 3 6
3 4 8 2 6 5 1 7 9
Zweeds raadsel (vorige week vrijdag)
1 7 6 3 9 8 2 5 4
Deze realitysoap leverde onder meer nominaties op van pino (‘potentieel interessant neukobject’) en plork (‘iemand met een perfect lichaam (en een) ongelooflijke rotkop’). Blijkbaar spreken de sterren in Oh oh Cherso het liefst turbotaal, want ook woknok, een 2010-woord dat we eveneens aan deze serie te danken hebben, is een afkorting. Erg verheffend is het woord trouwens niet, want woknok staat voor een wijdopenstaande kletsnatte ochtendkut. In de catego-
rie jongerentaal werd woknok het vaakst genomineerd. Misschien blijft het woord subcultureel en mogen we het binnenkort weer vergeten, maar het zou ook zomaar kunnen dat woknok ingeburgerd raakt als tegenhanger van odol, de aloude soldatenterm voor een ochtenderectie (letterlijk
Molloot wordt niet alleen denigrerend gebruikt, maar ook als geuzennaam.
ontzettend dikke ochtendlul’), een term die trouwens ook in Oh oh Cherso kon worden aangetroffen. Een wat minder confronterend voorbeeld van televisietaal uit 2010 is het woord molloot, dat door 23 inzenders werd genomineerd. Volgens hen is een molloot heel onschuldig een fan van het programma Wie is de Mol? Op het eerste gezicht is molloot een kritische benaming, want het woord is gemaakt met een knipoog naar malloot, dat ‘dwaas’ betekent. In werkelijkheid wordt molloot echter niet alleen denigrerend gebruikt, maar ook als geuzennaam. 1
* Stemmen kan vandaag voor het laatst, op de site woordvanhetjaar.nl. Dinsdag wordt het Woord van het Jaar 2010 bekend. De tien kandidaten zijn: balansbandje, bestuursobesitas, daggeren, dreigtweet, gedoogregering, knetterrechts, knoflookcrisis, oliewolk, schandaaltreffer en talententelevisie. Er is ook een verkiezing van nieuwe woorden in de categorieën lifestyle, jongerentaal, politiek, economie en sport/amusement. Ton den Boon, hoofdredacteur bij Van Dale, schrijft vandaag voor het laatst over de keuze van de shortlist. Vanaf maandag staan op deze plek weer lezerscolumns.
Door Hercules & Valkema / www.elsje.nl
Mix
ZWEEDS RAADSEL: geraspte snuiftabak
Prijspuzzel
rubberboom markt (Ind.)
later
8
wiel
grootmoeder
uitbouw
de lucht betreffend reusachtig
2 bijbelse figuur zuur deeg
3
kruimel
Deze week:
6
soort papegaai
schaamte
1 lof gravure
Een uitgave van Mountain Media BV Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596 All-in arrangement
Bel: 0909-5010704
lidwoord raamscherm zijrivier v.d. Rijn
4x t.w.v. 125,-
Voor 4 winnaars een nacht in hotel Hellendoorn of een van de andere 43 Fletcher hotels in Nederland naar keuze. Bekijk alle hotels op www.fletcher.nl Het arrangement bestaat uit: 1 hotelovernachting met keuze uit een 3- of 4-sterren Fletcher hotel, 1 x uitgebreid ontbijtbuffet, 1 x 4-gangen diner in een 3-sterren hotel óf 1 x 4-gangen diner in een 4-sterren hotel met een toeslag van €20 per voucher. In bepaalde periodes kan het zijn dat hotels een extra toeslag vragen of dat sommige hotels niet boekbaar zijn.
afstandsmaat
4
WIN!
5
WIN!
Vandaag:
redactie:
[email protected] 020-3460550
Deze week elke dag voor 5 winnaars een exemplaar van het boek waarin De Pers-cryptogramkanon Leen Groeneveld de puzzelaar een kijkje in zijn keuken gunt.
distributie:
[email protected] 088-0131830
ingang knuppel
Prijspuzzel van vandaag is het Zweedse raadsel.
onzes inziens
7
Zo doet u mee:
Bel: 0909-5010704
sales:
[email protected] 0800-7200000
of SMS naar: 3553
cijfer
tafel
Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u het sleutelwoord van het Zweedse raadsel door naar 0909-5010704 (€ 0,60 per gesprek). Of SMS “PERS -spatie- oplossing” naar 3553
iedere
marketing:
[email protected]
(€ 0,60 per ontvangen bericht exclusief de kosten voor het gebruik van uw mobiele telefoon)
1
2
3
4
5
6
7
© Puzzelland
8
De lijst met winnaars staat op www.puzzelland.com/depers
CRYPTOGRAM:
oprichter: Cornelis van den Berg
SUDOKU
1 Horizontaal: 1. Eindeloze documenten zijn verouderd (5); 3. Staat voor saus en peper (5); 4. Werktuig tussen de schaakstukken (4); 7. Heel dun in bloei (5); 10. Wat een verliezer delft (9); 11. Verzot op een groot exemplaar? 3 (8).
5 3 © Puzzelland/ Leen Groeneveld
4 8
5
8 1
6
9
6
1
9
4 4 2
8
7
art direction: Koos Jeremiasse
9 6
9 11
hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst
5 3
8
10
Speel deze puzzels online en win! Ga naar: www.puzzelland.com/depers
uitgever: Ben Rogmans
2
Verticaal: 7 1. Bespeeld door een jongen in het hotel (7); 2. Ragout van de islam (5); 5. Zo dwars is het hoofd (6); 6. Deel van een boom waar geluid in zit (6); 8. Peilen van metaal (5); 9. Aanvankelijk vooraan (5).
website: www.depers.nl
of SMS naar: 3553
Het boek Cryptogrammen Tips & Trucs (voor 5 winnaars) eikenschors
21
2
3
6
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.
FABEL OP VRIJDAG
De adelaar, de duif en de slang Wim Meyles
...
‘A
ls ik jou zie, krijg ik altijd een warm gevoel van binnen’, zei de adelaar tegen de duif. ‘In een wereld waarin haat en nijd de boventoon voeren, ben jij het toonbeeld van vrede en zachtmoedigheid.’ De duif bloosde. ‘Het is onze aard’, zei ze bescheiden. ‘Voor roven en plunderen zijn we nu eenmaal
niet in het nest gelegd. Maar neemt u me niet kwalijk – ik wil niet onbeleefd zijn, maar het zijn barre tijden en mijn jongen hebben honger. Ik wil graag bij het maaiveld langs om te zien of daar nog wat graan te vinden is.’ Toen de duif opgevlogen was, streek het wijfje van de adelaar naast hem neer. ‘Wat had jij met dat beest te bepraten?’ vroeg ze verbaasd. ‘Niks bijzonders’, antwoordde hij.
‘Met die stomme vogels valt geen normaal gesprek te voeren. Naïef zijn ze, ijdel en dom.’ Op dat moment gleed een slang voorbij, onhoorbaar en door zijn schutkleur bijna niet te zien in het ruige gras. Maar wel voor een arendsoog. ‘Jij hebt toch niet gehoord wat ik net zei hè, stuk onderkruipsel?’ beet hij hem toe. De slang reageerde niet. Wetend dat adelaars niet te vertrouwen zijn, glipte hij achter een rotsblok langs en verdween hij tussen het gesteente. 1
Amerikaanse diplomaten staan flink te kijk op Wikileaks: veel is het waar ze over praten, maar niet zoveel diplomatieks.
* Van Wim Meyles zijn zes bundels met fabels verschenen (de laatste twee getiteld ‘Fabeltjesland’ en ‘Dierengedoe’). De boekjes kosten 9,50 euro per stuk en zijn o.a. verkrijgbaar bij uitgeverij Elikser: www.elikser.nl .
Selectie geplande ov-verstoringen: 111
Muiden/Naarden (bus)
Morgen: Connexxionlijn 101. Halten P&R-terrein en Gooimeer P&R vervallen.
Soest (bus)
Vandaag: Connexxionlijnen 70, 71 en 74. Halte Winkelcentrum Soest Zuid vervalt.
111
111
Vandaag
Morgen
Er is veel bewolking. Vanochtend heeft het zuiden nog een paar buien, vanuit het noorden wordt het enige tijd droog. Vanmiddag is het regenachtig. Er staat een matige westenwind en het wordt 2 graden in Twente tot 6 vlak aan zee. Vanavond trekt de wind aan en gaat het flink regenen. Het blijft vannacht boven nul.
Morgenochtend is het nog enige tijd regenachtig. In de middag wordt het grotendeels droog, met in het noordwesten kans op een paar opklaringen. Het wordt 5 tot 8 graden. Zondag dezelfde temperaturen en overwegend droog. Maandag draait de wind naar noordoost en keert geleidelijk de winter weer terug.
Leiden (bus)
Tot en met vrijdag 17 december: Connexxionlijn 14. Halten Kennedylaan, Brahmslaan en Debussystraat vervallen.
Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
22
Sport
Titelstrijd
Ajax Verkiezing ledenraad
Cruijff valt aan in een klassiek driehoekje
Saai is Arsenal al vele jaren niet meer Maandag strijden Arsenal en Manchester United om de koppositie van de Premier League. Saai zal het spel van de Londenaren niet zijn. Redactie sport AMSTERDAM
...
Er was een tijd dat Arsenal door het leven ging als ‘boring’. Dat was voor de komst van de Nederlandse magiër Dennis Bergkamp in 1995. Een jaar later, na de aanstelling van de Franse oefenmeester Arsène Wenger, zou de club uit Londen helemaal nooit meer hetzelfde zijn. Het woord ‘boring’ wordt nu alleen nog maar door Arsenal-supporters in de mond genomen. Dat doen ze op cynische wijze, als hun helden weer eens op oogstrelende wijze langs de tegenstander flitsen. Onder leiding van Wenger blinkt de grootmacht uit Londen weliswaar uit in het opleiden van jonge talenten en speelt het elftal vaak verzorgd voetbal, prijzen leverde het de laatste jaren niet op. In 2004 greep Arsenal voor de laatste keer de landstitel. De laatste seizoenen strandt elke poging van Wenger en co in schoonheid.
Over een paar dagen bestormt Johan Cruijff met zijn troepen de ledenraad van Ajax. Wij stellen u zijn soldaten voor.
Het Khalifa stadion in Doha, Qatar. GETTY IMAGES
WK 2022 Hitte in Qatar
FIFA-baas Blatter hoopt op klimaatverandering De zomers van Qatar zijn heet. Alle reden het WK van 2022 te verplaatsen naar de winter. Maar de FIFA denkt er niet aan.
Maar voetballers doen tijdens een WK meer dan alleen wedstrijden spelen. Misschien weet de FIFA dit niet, maar een voetballer traint ook. En over trainingsaccommodaties met airco beschikken de Qatari niet.
Constant
Redactie sport
Dat moet dit seizoen anders. Arsenal voert de Premier League aan en neemt het maandag op tegen naaste belager Manchester United. Wenger hoopt dat zijn formatie de titelstrijd dit keer wel tot de laatste speeldag kan volhouden. ‘We moeten constant zijn, daar hangt alles vanaf. Het gaat om hoeveel we ons nog verbeteren tot het einde van het seizoen.’ Maar juist in die constantheid schuilt het probleem van Arsenal. De ploeg is jong, wisselt de meest wervelende wedstrijden af met duels die het daglicht nauwelijks kunnen verdragen. Vooral tegen relatief kleine tegenstanders laten de Londenaren nog wel eens punten liggen. Wenger baalt van die wisselvalligheid. Maar menig neutraal voetballiefhebber vindt het heerlijk. Voorspelbaar en saai is Arsenal namelijk geen moment. 1
AMSTERDAM
Wintertoernooi
Een graadje of 40 boven nul. Als de voetballers geluk hebben. Warmer kan ook nog. De kans op regen is nul komma nul. En op een fris briesje hoeft ook niemand te rekenen. Het woestijnlandschap zorgt ervoor dat elk zuchtje wind kilo’s zand met zich meedraagt. Nee, ideale voetbalomstandigheden zijn het niet. Toch heeft de FIFA het WK van 2022 vorige week toegewezen aan Qatar. De weerzinwekkende hitte was bekend bij de stemgerechtigde leden van de wereldvoetbalbond, maar de Qatari wisten iedereen te overtuigen met voetbaltempels die over airconditioning beschikken. Maar daarmee is het probleem nog niet opgelost, weet ook oudvoetballer Franz Beckenbauer. Stadions met airconditioning, klinkt leuk.
Daarom pleit Beckenbauer voor een WK in de wintermaanden. En gisteren verklaarde Peter Velappen – de secretaris-generaal van de Aziatische voetbalbond – dat hij het daarmee eens is. Maar FIFA-baas Sepp Blatter denkt er niet aan. ‘De voorwaarden van een kandidatuur waren ook dat het evenement in de zomer moet plaatsvinden.’ De grote, kale leider van de machtige wereldvoetbalbond heeft bovendien zijn hoop gevestigd op een natuurverschijnsel. Klimaatverandering, noemt hij het. ‘Het duurt nog twaalf jaar voor het 2022 is. In die tijd kan er ook met het klimaat nog veel gebeuren.’ Nog even en Blatter beweert dat alle Oranje-supporters hun Unoxmuts mee moeten nemen naar het Arabische emiraat. 1
...
Thijs Zonneveld AMSTERDAM
...
Van Orakel naar brommende bejaarde – om Johan Cruijff werd de afgelopen jaren in Amsterdam vooral gelachen. Die eeuwige blabla over driehoekjes? Hahaha! Macht had JC niet of nauwelijks meer. Twee jaar geleden probeerde Cruijff met een frontale aanval de zeggenschap bij Ajax te heroveren, maar die poging strandde. Het huidige bestuur liet zich niet zomaar aan de kant schuiven. Zelfs zijn eigen discipel Marco van Basten vond het te ver gaan om alle jeugdtrainers te ontslaan. En dus trok Cruijff zich terug. Maar er leiden meer wegen naar Rome. De nieuwe aanval van JC is er eentje van fluweel. Komende dinsdag worden nieuwe leden in de ledenraad verkozen en Cruijff heeft een aantal van zijn trouwste pionnen naar voren geschoven:
Keje Molenaar Johan Cruijff heeft er een hekel aan om dingen honderd keer uit te leggen. Daar heeft hij Keje Molenaar voor. Mr. Molenaar is de advocaat van het Orakel. Hij is onvoorwaardelijk Cruijff-aanhanger. In het veld knapte Molenaar vroeger al de smerige klusjes op voor Nummer Veertien, nu doet hij dat in de media. Als serieus tv- of radioprogramma tel je tegenwoordig niet meer mee als je Keje niet een microfoon onder zijn neus schuift. Molenaar is nooit te beroerd om er een paar volzinnen in te spugen. ‘Het gaat er niet om dat Jol wel of niet wordt ontslagen; hij is slechts het
Ajax en FC Twente
MILJOENEN NAAR NEDERLAND Wie over de Champions League praat, heeft het over geld. Ajax en FC Twente zijn weliswaar uitgeschakeld, dat betekent niet dat ze met lege zakken huiswaarts keren. Beide Nederlandse ploegen spekken de kas met een be-
drag van minimaal negen miljoen euro. Deelname aan het Europese miljoenenbal levert al 7,2 miljoen euro op. Een zege is goed voor 800.000 euro, een gelijkspel voor 400.000 euro.
Sport
zoveelste slachtoffer van het gebrek aan visie en leiding binnen Ajax. Ik denk dat het zo langzamerhand tijd wordt dat ik iets bij Ajax ga doen, ik denk er net zo over als Johan – en dus stel ik me beschikbaar voor de ledenraad.’
Barry Hulshoff Was als voorstopper van het legendarische Ajax-elftal uit de jaren zeventig niet te beroerd de spits van de tegenpartij over de reclameborden te schoppen. In balbezit had hij één taak: het ronde ding zo snel mogelijk inleveren bij Cruijff. Na zijn voetbalcarrière bleef Hulshoff hangen in het voetbalwereldje. Hij deed van alles en nog wat, omdat hij ‘moeilijk nee kan zeggen’. En dus trainde hij een serie Belgische laagvliegers, een Griekse tweededivisieclub, het Oostenrijkse Grazer AK, deed hij iets commercieels bij MVV, iets technisch bij Willem II en was Hoofd Opleidingen van het inmiddels failliete Ajax Orlando. Zegt over
zichzelf dat hij een typische verdediger is. ‘Dat zit in je aard. Verdedigers gaan niet zelf op zoek, zijn geen initiatiefnemers. Wij reageren op wat er op ons afkomt.’ Het huidige bestuur is gewaarschuwd. Als Hulshoff wordt verkozen, deinst hij er niet voor terug om Rik van den Boog, Uri Coronel of Henri van der Aat over het hek te schoppen.
Edo Ophof Nog een oude waterdrager van JC uit het Ajax van de jaren tachtig. Zei zelf over zijn rol in het elftal: ‘Cruijff had iemand nodig die de hete kolen uit het vuur haalde en ik had naast me iemand nodig die kon voetballen.’ Ophof doet tegenwoordig in winkelinrichting en staal. En hij is voorzitter van derdeklasser Leones, dat komend weekeinde de kraker tegen Groesbeekse Boys speelt. Ophof ziet Ajax als ‘een ziek beestje’. En over zijn eigen rol in de le- denraad zei hij:
‘Het zou heel normaal zijn als Ajax gebruikmaakt van mensen met topvoetbalkennis, die zakelijk onderlegd zijn en een visie hebben. Dat zal ook het idee van Johan zijn.’
Dick Schoenaker Werd zes keer landskampioen met Ajax. Speelde uiteraard ook met Cruijff. Schoenaker heeft al eens in de ledenraad gezeten en is bij Ajax actief als teammanager van Jong Ajax. Verdient zijn brood als assurantieadviseur. Zekerheidje voor JC.
Aron Winter Debuteerde als speler onder de trainer Cruijff. Werd na zijn actieve carrière jeugdtrainer bij Ajax, maar vertrok omdat hij aan de slag wilde als assistent of hoofdcoach van een grote club. Dat is er nog niet van gekomen. Hij was wel namens de KNVB bij het WK in Zuid-Afrika en reisde ZuidAmerika door als ambassadeur van het Nederbelgische WK-bid. Ook leuk.
23
Peter Boeve Wat krijg je als Marc Overmars, Jan Mulder en Piet Schrijvers niet in de ledenraad willen plaatsnemen? Een ex-linksback die als trainer volledig geflopt is en tegenwoordig zijn brood verdient als wedstrijdanalist bij VSCO’61 - OWIOS. De trainer Boeve werd ontslagen bij RKC, FC Zwolle en Omniworld, ondanks dat hij zichzelf voor wedstrijden oppepte door in de spiegel van de kleedkamer ‘je kunt het!’ te brullen. Daarnaast blonk hij uit in het oplepelen van clichés. Dat kwam deels doordat hij dyslectisch is en wedstrijdbesprekingen uit zijn hoofd moest leren. Potentieel probleempje als hij verkozen wordt in de ledenvergadering. Boeve is wel lyrisch over Cruijff: ‘Hij was een mentor-trainer. Ik heb ontzettend veel van hem geleerd. Al was het niet altijd makkelijk hem te begrijpen, ook nu niet.’
Co Meijer Wie? Zegt zelf dat hij eind jaren zestig voor Ajax en met Cruijff heeft gevoetbald. Het is nog niet helemaal duidelijk of dat ook echt waar is. Speelde in ieder geval wel voor AZ, Blauw-Wit en De Volewijckers. In dienst van die laatste ploeg gaf hij tegenstander Cruijff ooit ‘een kopstootje’, maar hij heeft bezworen dat het niet veel voorstelde en dat hij het Orakel de komende jaren zachtzinniger zal behandelen als hij wordt verkozen.
Theo van Duivenbode Ajacied die naar Feyenoord verkaste en daarmee de Europa Cup 1 won. Van Duivenbode zat tot voor kort in de ledenraad van Ajax, maar leverde zijn zetel in. Reden: hij kon zich niet vereenzelvigen met het anti-Cruijffiaanse beleid. Van Duivenbode zal dinsdag niet opnieuw verkiesbaar zijn voor de ledenraad; Cruijff heeft een ander plan met hem. Van Duivenbode zal naar voren worden geschoven als nieuw lid in de raad van commissarissen van Ajax. Johan Cruijff – ledenraad – raad van commissarissen: dat moet het nieuwe driehoekje bij Ajax worden. 1
Aron Winter, Peter Boeve, Edo Ophof, Theo van Duivenbode, Dick Schoenaker, Co Meijer, Barry Hulshoff en Keje Molenaar dragen Johan Cruijff. ILLUSTRATIE MERIJN BEELDVERTELLER
Van Bommel
EK Cross
Mark van Bommel (33) is de aanvoerder van Bayern München. Zijn contract loopt deze zomer af, maar zowel club als speler lijkt geen haast te maken die verbintenis te verlengen. ‘We zijn met Bayern in gesprek. We wachten daarom rustig op wat er op me af komt. Als Bayern een bod doet, zullen we daar over nadenken. En als ze dat niet doen, dan kijken we rustig verder. Ik heb geen deadline.’
Zondag staat Adrienne Herzog aan de start van de Europese crosskampioenschappen. In Albufeira is een podiumplaats het doel, net als vorig jaar in Dublin toen ze bij de senioren haar eerste medaille (brons) veroverde. Herzog is de voornaamste medaillekandidaat van de Nederlandse atletiekunie in de Portugese toeristenplaats, waar de karakteristieke modder zal ontbreken. Herzog houdt van de cross, heeft er in de loop der jaren ook succes op gehad. ‘De afwisseling, de tempowisselingen, de omgeving;
‘IK HEB GEEN DEADLINE’
Spanje
HERZOG DENKT IN MEDAILLES de cross ligt me wel. Het is een pure vorm van lopen, je doet het op gevoel.’ Haar concurrentes uit Spanje kent ze inmiddels goed. Herzog woont al ruim anderhalf jaar in Madrid, waar ze zich aansloot bij de trainingsgroep van de internationaal gerespecteerde Manolo Pascua. De Spaanse trainer, 79 jaar, heeft Herzog bewust gemaakt van haar kwaliteiten. Ze is er opgeleefd. ‘Het is hier allemaal zo professioneel, alles is hier in orde. In Spanje denken ze alleen in medailles, daar is alles op gericht.’
ANTI-DOPING OPERATIE
ANP
Spaanse sporters zijn gek op doping. Alle reden voor de Spaanse politie om een grootschalige anti-doping operatie te starten. Gisteren zijn op diverse plaatsen in het land invallen gedaan bij atleten, artsen en trainers. Tijdens ‘Operación Galgo’ is onder anderen Cesar Perez, coach van langeafstandsloopster Marta Dominguez, aangehouden. De atlete werd in 2009 wereldkampioene op de 3000 meter steeplechase.
Corruptiezaadjes
Koninklijk doelpunt
Bang voor nog een horrortackle
Rusland is blij met het WK van 2018. Daarom verkopen de Russen sindskort ‘Poetingras’: een zak graszaad met de afbeelding van de premier.
De Engelse Prins William is een voetballiefhebber. En dus schreef hij een brief naar Blackpool-spits Luke Varney om hem te feliciteren met zijn doelpunt.
Na een horrortackle van Ryan Shawcross brak Arsenal-speler Aaron Ramsey in februari zijn been. Nu voetbalt hij weer. Met angst, gaf Ramsey zelf toe.
?5 O55U VX;U?QY9;OKQ;JD3OK ;O VX;M \UDH95? Îê 9;8;M7;U TÂ YYU KD\; QR O;9;UK5O9 JDHJ ;O VX;M M;;·
STERGOUDENLOEKI.NL
"*%"('+#"% $$%!'" &&%)##%()#""$%&'(+ "' &%))"% ++)##%"#"" $%& 12*7<21../<27<*52H-.B80.7**6-. ;<*<=;2<2;-. 1880;<.,5*;;2D,.:270.7;<**<0*:*7<>88:;<:.70..2;.7 +.<:.//.7-.8*1.:486;<.7-.6*@26*5.89+:.70;<9.: 1.,<*:.*7>=55.7-12.:896*0..712*7<21.<9:.-2,**< C"2;.:>*F<8.>8.0.7*5;-.?23762726**53**:89.24.718= <.7>*<.72;0.:239<.B.9:.;<202.=B.>85+58.-<*52**7;.?237 2;..7;,12<<.:.7-.>.::234270>*7=??237,855.,<2.
% ++ "' &%) %2<+=7-20..7B*,1<.12*7<2"2;.:>*-2.89>*5<-88:B237 /:=2<201.2-*70.7*6.0.=:>*7:88-/:=2<B8*5;+:*6.7.7 +8;+.;;.74:=2-.7.752,1<.18=<<87.7&85>*7;6**46.< 127<.7>*7:88-/:=2<,.-.:18=<.74:=2-.7*70.*/-:874-2. 08.-27+*5*7;2;
+%&$%&,
' ""+#%" .5.>.:<23-+23+.;<.552706.<-.87-.:;<**7-.+872; ?.:4-*0.7.>.:<23-+23+.;<.55270>2*87B.?.+?274.52; ?.:4-*0.7&*7*/>2.:-8B.7+.<**5<=0..7>.:B.7-48;<.7 23627-.:-*7>2.:-8B.7-:**0<=I+23 23>:*0.78>.:=?+.;<.552704=7<=+.55.76.<-.5*7<.7;.: >2,.89<.5./887=66.: I 9.:0.;9:.4 .<2;1.5**;72.<680.5234=?+.;<.55270<.5./872;,18/9.: .6*25-88:<.0.>.7 2.:+23+.;<.524 (((**7<*5@-8B.7E.;;.712*7<2"2;.:>* GI9.:E.; &
"$$"#
&
" &
"# ! #$ $
!$#
"$$%
2.:+236*,1<2024=,4.:88!*A6.7<#.:>2,.8628>'.0.7.:2.=?;.-2*& ..76*5201.<>.:;,1=5-20-.+.-:*0*/<.;,1:23>.7 " " $ #<==:-.>855.-2027+5845.<<.:;270.>=5-.+8727..7.7>.5897**:'.+?274.58>> )'237.7!8;<+=; $25+=:0
8.=?+.;<.552707=>2*
***$%&" **"