(1) i CONOENSOR ~. il I \1 '

AEI:'IClE

DEFLE_TOR

T~1t

I

-,,

DR06ERS

,

?\

,1

i·'<=~~.

1

1 1

1111

Q ,

1

-...

P'iIIOLVSE

I

-L-

ABSOItIIEI!

IlEACTCR

~

CONOENSOR

ZIlUTZWR

T

~C~SSOIt

1I

.

il

I

II~ - ~\1

OESri:~TIE

1

1

=====:

~

§;ê

-----

,'~ '

Ir.v- -- ,

11

cl

'~=14 c

I

- ~ 'r

'r"

,

i

I

l

1- -_\

,

'-------

I,

_J

OPSLA5 FIL TIIAA T

, I

MENiER

.-L_

~~ ~~ t"""'==:ll , ~

r " - - ..,. C - ~ -.:J

~-

ft9-"-'-!T"

=:--=-::1

OPSLA.

C:Z~

J POL VME R I SATIE

REACTOR OR05EI! TEFLON

(1)

1 -I

FAIIRIKA6E VAN UIT

IJ.KItVERHElJ6EN. ~ 5

'------ - -- - -- - -- - - - - -- - -

TEFLON

CHQF . 2

1159. SCHML: , : 20.

G3

4

FABRIKAGE VAN TEFLON.

Inhoud:

•

bladz.

l.I.

Opdracht

1

1.2.

Inleiding

1

1.3.

Bereiding van teflon

2

1.4.

Teflon fabrikage

6

1.5.

Materiaalbalans

8

1.6.

Energiebalans

9

1.7.

Berekening van de destillatiekolom

13

1.8.

Literatuurlijst

18

Figuren 1 t/m 7 •

J.H.N. Verheugen, Koornmarkt 73 A, DEL F T .i6 maart 1959.

-1i.

FABRIKAGE ' VAN TEFLON.

l.I.

Qp!!r~c!!.t.!.

De fabrikage van teflon uit freon 22, CHCIF , op technische schaal. 2 1.2.

1.2.1.

Teflon.

(lit.!)

Lang heeft de opvatting bestaan, dat volledig door halogeenatomen gesubstitueerde aetheen verbindingen niet tot polymerisatie waren te brengen. Eerst in 1941 is een Amerikaans patent van Plunkett verschenen, waarbij de polymerisatie werd beschreven. Door de Kinetic Chemicals Ind. werd het polymeer onder de naam teflon geintroduceerd. (lit.2) Het steeds toenemend gebruik van teflon, dat nog altijd een duur produkt is, moet worden toegeschreven aan de uitzonderlijk gunstige eigenschappen van dit materiaal. Teflon is bestendig tegen nagenoeg alle chemicaliën, ook tegen corrosieve media als geconcentreerd zwavelzuur, rokend salpeterzuur, geconcentreerd loog, het is niet bestendig tegen gesmolten alkali · en fluor. Teflon is niet oplosbaar in oplosmiddelen en te gebruiken tot o o 225-250 C. Ook bij lage temperaturen is teflon bruikbaar, bij _70 C· wordt het bros. Door deze eigenschappen heeft teflon een uitgebreide toepassing gevonden in het bijzonder als bekleding van chemische apparaturen, waar deze in contact komen met corrosieve media. Bij het gebruik van teflon moet er acht op worden geslagen, dat het 0

materiaal bij 400 C ontleedt, waarbij zeer giftige gassen worden ontwikkeld. Zo kan bij het verwerken van teflon een vonk van een brandende sigaret fatale gevolgen met zich meebrengen. Derhalve moet open vuur worden verboden bij de verwerking van teflon.

-2-

'~ •. '

!I

.

-'.'

,

cl •

, ! :-

L

,

,

:I

i

'.

j

:

~)

I

~

•

f .•

..-" tJ

'.J '

,

9

e

'.

J ,

J

., ..

.:

l:

1,1

,

:

L '-,

;

'"

.. ;,

" ~

....., .

,,

,

.< ..

"

•

" "l. .

I '!

..... ;

.

"

I J:'! .

•. '1

~_,

.'

\

I

~

.

J

. ..

,~

r fI I, .

, ..

.' :) . , '_I

"

.1

. • ;,'.1

(, '

', 1 \

,

I

~

j:_ .

(' I

u j: r

I

;,

•

- -

• of,'

,"/

!.

.'

l i

,

(

., • f

.

-21.2.2.

Grootte van de produktie. De invoer van gehalogeneerde polyaethenen in Nederland bedroeg in 1957 3 ton. Daar hiervan slechts een gedeelte teflon geweest is,

;;.

kan geen teflonfabriek worden opgezet, waarvoor reeds een afzetgebied bestaat. De ontworpen teflonfabriek voorziet in een produktie van ongeveer 100 ton per jaar. Economisch is deze hoeveelheid niet te verdedigen, de keuze werd enkel zo gesteld om de produktie op technische schaal uit te voeren.

1.2.3.

Plaats van de fabriek. Voor de plaats van de fabriek kan als voornaamste argument gezien worden, dat de teflonfabrikage gekoppeld wordt met een freonfabriek, die monochloordifluormethaan als koelmiddel produceert. De plaats van de teflonfabriek wordt dan bepaald door de ligging van de freonfabriek. De laatste zal bij gelijktijdige produktie van fluorwaterstof aangewezen zijn op de aanvoer van zwavelzuur en vloeispaat •

•

Als zodanig is het Bot-Lek industriegebied gunstig gelegen. Voorkeur wordt er echter aan gegeven om de teflonfabriek te vestigen in het achterland, omdat het hier een hoogwaardig produkt betreft, dat voor grondstoffen in hoofdzaak enkel aangewezen is op freon 22, waarbij de vrachtkosten dan relatief weinig drukken op de kosten van het produkt. Hierbij wordt gedacht aan Zeeuws-Vlaanderen. Een voordeel van deze laatste keuze is het aantrekken van personeel, want hoewel het bedrijf niet arbeidsintensief is, zal een kern van goed geschoolde arbeiders noodzakelijk zijn. 1.3.

~e_b~r~i~i~g_v~n_t~f!o~.

De bereiding van teflon uit freon 22, CHCIF , verloopt in twee fasen: 2 a. de bereiding van tetrafluoraetheen uit chloordifluormethaan. b. de polymerisatie van tetrafluoraetheen tot polyfluoraetheen: teflon

-3-

" ;

.J

,

I,

,

:.'

ï , ~

.

I

, .. .....

... .'

'\

,

, .l .

':

I,

',~

.' ,

~

.r ,

I

", ')

,

,

"

.,

"

.. "

•

; J'

','

~

': '.; . ,

I

.{

"

'

.

,

J,

I

}

i ..

~

t

0'

~ I

'I C

.. i

".~

:'(,

, I'

"

1. _

"

,

;,

• •!'

.. , ,

,

'

...

. .: ..

~

~

....

.

,

• >

! '",

'.

' .

I

~

.

'"

I I

I ;~ I i

I!

' I

! .

,.

I

\

'-' :1 '

"

•

:

, ')

I

, ' . J •~ ,

"

•

'"• •

J.

. :.-

•

S

.,:

.

"

','

.;

u'.' .

., ,.

)

.

-3-

.-

1.3.1 •

Bereiding van tetrafluoraetheen. a. het monomeer, C F , werd voor het eerst beschreven door Ruff en 2 4 Bretschneider, waarbij het monomeer werd gevormd uit tetrafluormethaan in een electrischelichtboog. (lit.3) Na herhaald doorleiden van het CF

4

werd 24 vol.% C F en 20 vol.% 2 4

C F verkregen. 2 6 b. door Locke en medewerkers wordt C F bereid uit CF CI-CF Cl met 2 2 4 2 zink in watervrije alcohol bij loooC , en 14 atm. Na 5 uur werd een opbrengst van 98% verkregen. (lit.4) c. Ruff en Willenberg maakten uit joodcyanide en joodpentafluoride hexafluorazomethaan, dat in een electrische lichtboog naast stikstof en hexafluoraethaan als hoofdprodukt nog 8% tetrafluoraetheen en tetrafluoraethaan levert. (lit.5) d. tenslotte wordt het monomeer gevormd bij pyrolyse van monochloordifluormethaan, monobroomdifluormethaan of dichloordifluormethaan.

•

De bereiding üit monochloordifluormethaan wordt nader besproken • (lit.6) Bij de pyrolyse van CHCIF

ontstaat CF =CF volgens de endotherm 2 2

2

verlopende reactie: 2 CHCIF

~

C F +2 HCI-Q 2 4 Tijdens de pyrolyse worden tevens polymere bijprodukten gevormd, 2

waarvan een overzicht in tabel I wordt gegeven. (blz.4) De reactie mGet worden uitgevoerd in een inerte reactiebuis, hiervoor komen in aanmerking: koolstof, zilver en platina. De invloed van de temperatuur en de druk op de conversie als functie van de ~t)tijd is weergegeven in figuur:

I en 2.

Onder de conversie wordt verstaan de verhouding van het aantal afgesplitste molen HCl uitgaande van een mol CHCIF

uitgedrukt in %. 2 Hieruit blijkt, dat bij verlenging van de contacttijd de conveesie toeneemt. Door temperatuursverhoging neemt de conversie toe, door druktoename neemt de conversie af. Bij vergroting van de conversie en bij verhoging van de druk neemt de hoeveelheid hoogmoleculaire verbindingen toe. In figuur 3 is de invloed van de conversie, in figuur 4 de invloed van de druk op de hoeveelheid hoogmoleculaire verbindingen weergegeven. -4-

.

-

•

f I

I

..J

j

"

J

l'

Ol .

j,

,

-4Tabel: 1.

(lit.l)

verbinding

kpt.

H(CF )2Cl 2 H(CF 2 )3 Cl H(CF )4Cl 2 H(CF )5Cl 2 H(CF )6Cl 2 H(CF )7Cl 2 H(CF )8Cl 2 H(CF )9 Cl 2 H(CF 2 )10Cl

;;.

smp.

gew.

% in

polymeer

-10

19,8

21

27,6

50

5,8

77

1,5

100

0,06

122,5

0,2

144,5

0,3

162,5

0,2

177

46

0,2

H(CF 2)UCl

19l.l.

52

0,02

H(CF 2 )12 Cl

202

78

0,02

H(CF 2 )13 Cl

213

87

0,01

H(CF 2 )14 Cl

227

95

0,02 0,87

-29

, r-(CF 2 )3 - 1

rCF2~

19

-5

~ CF 2) 2 -CF=CF-l

5

0,19

,-{ CF 2) 3 -CF=CF l

34

0,07

r
20,5

70

0,03

'In tabel: II wordt een overzicht gegeven van de invloed van mogelijke bijmengsels in CHCIF

Tabel: 11.

bijmengsel CHF

•

3

H 0 2 homologen lucht C F 2 4

2

op de C F opbrengst en de HCl afsplitsing. 2 4

, hoeveelheid

effect op C F opbrengst HCl afsplitsing 2 4

%

geen

geen

0,12 vol .• %

geen

geen

% vol. %

geen

geen

afname

vol. %

afname

4,6

1,4 2,5 50

vol.

vol.

toename geen

Verhoging van de temperatuur bij gelijke conversie heeft geen invloed op de hoeveelheid hoogmoleculaire verbindingen.

-5-

~ '.'

"

.,

..

.; r

. ,

.

"

• ' \',

-1

~~}

'(.

't'·

.i .

• I'

J,

-5-

Uit het bovenstaande blijkt, dat bij de keuze van de reactieomstandigheden de druk zo laag mogelijk mat worden gekozen, bovendien mag de oonversie niet te hoog zijn om de vorming van polymere stoffen te onderdrukken. Tevens blijkt, dat de lucht uit de apparatuur moet worden verdreven woor de reactor gestart wordt. Om geen lekkage van lucht in de apparatuur te verkrijgen wordt bij een geringe overdruk gewerkt. Tevens wordt dan voorkomen, dat in de zoutzuur-absorber een onderdruk ontstaat, want in dat geval zou het verdunde zuur via een

val~pijp

afgevoerd moeten worden.

De werkdruk wordt gekozen op 1,5 ata. De conversie wordt zo gekozen, dat de hoeveelheid hoogmoleculaire verbindingen

l~~

bedraagt, rendement:

9~~.

0

De reactie wordt bij 700 C uitgevoerd, waarbij de conversie met in achtneming van het bovengestelde dan 23% bedraagt,

l '. : . .

u·[,...v-

;:rn- contacttijd is- da.Iv. 0,33 sec. Als materiaal voor de reactor wordt zilver gekozen.

1. 3.2.

(lit.7)

Polymerisatie van tetrafluoraetheen tot teflon.

De polymerisatie van tetrafluoraetheen verloopt goed bij voldoende hoge druk en het gebruik van een goede katalysator. De polymerisatiereactie is sterk exotherm, 48 kcal/mol C F • 2 4 Daar het monomeer thermisch instabiel is, kan dit bij de sterke warnlteontwikkeling tijdens de polymerisatiereactie explosief ontleden in koolstof en tetrafluormethaan. De polymerisatie moet derhalve in een medium verlopen waardoor de reactiewarmte snel kan worden afgevoerd. In tabel: 111 wordt een schematisch overzicht gegeven van de verschillende kataltsatoren. Tabel: lIL Katalysatoren

ZnCl AgN0

temp.

druk

opbrengst

5

2

3 K S O 2 2 S (NH 4 )2 S 20S

S

enkele min. 0

21 dagen

25 C

:3 dagen

25°c...

1 uur 1 uur

lit. 8

enkele dagen

BF:3 CbF

reactieduur

0

80 C 0

80 C

1,5%

2

29

%

2

20 ata

S5

%

9

20 ata

100 %

9

-6-

.

~'

~~

"

!.ÎI·'

"I

•• A.L

,"

• V'

",'

.. '

, j

.I',r

.

• l_ •

~)

.:...

~11".

.

,l!1

-t'

" ;

L .:0.,

I

• j

,

.0'" ~. \ '

.:

'..

dSi

.

J

';

'

'

.

I'

"

.L

~

,,

r,·:

',1 ~

1.'

, f

•

I' ,

I,'.,

• -, ,l

.~

.

'

~

.. r,

,',

"

, ,11','

" . ' ;J :',

j .-

....

.,

'.'1

• I

.

~l

,-. • .1. 1

'I-

:.

"

.

-6l

';'

i

i

I I

Katalysatoren

reactieduur 4 uur

peroxyde

temp. 0

80 C 0

H 0 2 2

17 uur

60 C

amineoxyde

10 uur

60oC~

druk

opbrengst

70 ata

40

40 ata

90

lito

% % %

70

I

10 11 12

De polymerisatiereactie wordt uitgevoerd volgens het voorschrift van Brubaker (lit.9) in een roestvrij stalen reactor, waarin 100 dIn water, 0,5 dIn borax, voor de handhaving van de zuurgraad op 9,2 en 0,2 dIn ammoniumpersulfaat als katalysator met 30 dIn tetrafluoraetheen worden samengevoegd. o De temperatuur bedraagt 80 C en de druk 20

at~osfeer.

De duur van de reactie is 1 uur, het rendement

10~~.

Hierbij wordt een wit korrelig produkt verkregen, dat door persen bij verhoogde temperatuur is iedere gewenste vorm kan worden gebracht.

1.4. Pyrolyse van chloordifluormethaan, freon 22.

1.4.1.

Freon 22 wordt vloeibaar opgeslagen in een voorraadtank bij ongeveer 0

10 ata, bij 20 C bedraagt de dampspanning: 9,35 ata. De benodigde , verdampingswarmte wordt met een \ st~piraal toegevoerd. _.

• "._-

Via een drukregelaar wordt het freon in de reactor,

_

.. - - - -

be~taande

_ •• _

.... ___ •.. _

uit

;

~

een zilveren buisoven, geleid, die met een electrisch verwarmings-

- - --

element, geregeld op de temperatuur van het uitlaatgas, wordt verwarmd.

r

l.?<-') \/ ti,'

.

Het procesgas wordt rechtstreeks in een

Q.A

l..

~

t e.

karba~

zoutzuurabsorber

geleid. De koelwatertoevoer wordt geregeld op de temperatuur van de koelwateruitlaat. De absorptievloeistof-toevoer wordt geregeld met een temperatuurregelaar in de tweede sectie van de zoutzuurabsorber. De conversie kan tijdens het proces worden gecontroleerd door de bepaling van het zoutzuurgehalte in het absorbaat. Het raffinaat wordt door een droger met geactiveerde alumina geleid. Hiervoor zijn twee drogers parallel geschakeld, zodat na elke cyclus één van de drogers met stoom kan worden geregenereerd.

-7-

...l

!,.

','

.,

. Co'

",1

'

'

(,'

-7-

Het gedroogde procesgas wordt met een tweetraps zuigercompressor tot 10 ata samengeperst, waarna het gas wordt gecondenseerd in een met freon gekoelde condensor en via een meetflens naar de destillatiekolom wordt gevoerd. Als destillatiekolom wordt een gepakte kolom gekozen. Aan de bodem van de destillatiekolom worden de hoogmoleculaire verbindingen afgevoerd via een niveauregelaar. In het midden van de kolom wordt niet omgezet freon 22 met een doJreer-

--

pomp afgevoerd. Het topprodukt wordt in een met freon gekoelde~ëg:­

mator

gedeeltelil\~ eCOndenseerd.

Het koelmedium voor de deflegmator

wordt geregeld vi-á een meetflens in de terugvoer leiding naar de destillatiekolom. Het gasvormige topprodukt wordt via een drukregelaar afgevoerd naar een vooraadtank. De verwarming in de bodem van de destillatiekolom wordt geregeld met een temperatuurregelaar,

aan~esloten

ç{-,,-c>

{\"J

op de top van de destillatiekolom.

I(...s.,,,,- t~J/

~ {,{

If-t.wv..

1 1 r .i tL~ QA.,Át \ L . . V!,.{

~I C i. ~v.!.

'(~f\ (,\,

;

De polymerisatie van tetrafluoraetheen.

1.4.2.

De polymerisatie wordt batch-gewijs uitgevoerd. 'f-.

~ . ' ~,,'.

~.b

Deze werkmethode is gekozen door de betrekkelijk lange reactieduur en -de beperkte omvang van de produktie. Bovendien heeft deze werkwijze

I het

voordeel, dat een gedeelte van de prOdukt.ie

\~ omstandigheden

een polymerisaat levert

~oor

v~~_ ~~d=-re

gewUzigde_. reaç.ti ....

kwali tei t, dat

eventueel door de verbruiker kan worden verlangd. Hierbij wordt onder

();J. " \' ..\

andere gedacht aan een emulsie, welke wordt toegepast bij het impregneren van asbest- of glasvezels. ')

De polymerisatiereactie wordt uitgevoerd in een

~~~vrij

stalen

reactor. De verwarmingsspiraal is om de reactor aangebracht. De koelspiraal is in de reactor aangebracht en tevens is een roerelement ingebouwd om de warmteoverdracht tijdens de polymerisatie te bevorderen. De reactie vloetistof wordt in een menger samengesteld en met behulp van een centrifugaalpomp via een warmtewisselaar in de reactor gebracht. Daarna wordt tetrafluoraetheen met behulp van een dubbelwerkende ééntraps compressor in de reactor gevoerd.

--------- - -

Na afloop van de reactie wordt de reactievloeistof met het korrelige teflon met behulp van een centrifugaalpomp in een filterpers geperst. /1

/2'.\/1.)0/ \- ~ ~ ~ 1 ti

t(2..:t-p.t 5)

-8-

,

: i

~..,

,

i

'J'

.1 ,.~'

0' •

I

"r t

."

.•

c "- r

',I

J'

.' ' .'

,<

'!(..l

. ,.

" f. 1./

~J

(,

t, "

<,

;

l

,

~(

....,.}.)

'r

:~\_:9\i

I,· h ._

J r.

.. t.. ,I j .J

'f

J '.

;

J

')';

(

.~.

,

, • ' \ ( .•

, T'

j

I"

I'

••

i

i

,.~t'

r

:' .. r;

f"

.,

:, , i

",

.

:;.

. ~i.

n

,.'

J

.;

';

.. 'f

, i

;:J

...

~

.

-8-

Het filtraat wordt naar een opslagtank afgevoerd en na aanvulling van de benodigde chemicaliën in de menger opnieuw aan het proces toegevoerd. ;.

Na filtratie en uitwassen wordt het teflon in een droogkamer met verwarmde lucht gedroogd. 1.4.3.

In bedrijfstelling. Tijdens de pyrolyse mag geen lucht in de reactor aanwezig zijn, daar deze een vergroting van de vorming van hoogmoleculaire verbindingen veroorzaakt. Vóór het instellen van de bedrijfstemperatuur in de reactor moet de lucht uit de apparatuur worden verdreven. Dit

geschie~

door met freon

de lucht te verdrijven, waarbij de compressor en de destillitiekolom

in bedrijf worden gesteld. De lucht wordt aan de top van de deátillatie-I kolom afgevoerd via een ontluchting. Het freon wordt geheel gerecycled en teruggevoerd naar de opslagtank. De polymerisatie van tetrafluoraetheen moet eveneens worden uitgevoerd met uitsluiting van lucht. Zowel de opslagtank van tetrafluoraetheen als de pólymerisatiereactor zijn voorzien van een vacuumaansluiting. 1.5.

Materiaalbalans.

1.5.1.

De pyrolyse van freon 22. De stofstroom naar en van de apparaturen wordt schematisch weergegeven in tabel: IV. Het leidingnummer correspondeert met figuur 5, de stofstroom wordt opgegeven in kmol/uur. Tabel: IV.

Stof CHCIF

2

1

2

1,349

1,039

3

4

5

6

7

0,0017 1,0373 0,0003

1,0314

0,1395 0,1395

0,1395 0,1342

0,0052

0,014

HCl

0,300

0,0108

0,0032 0,0108

9

8

1,0373

C F 0,005 2 4 homologen 0,005

H 0 2

leiding

0,005

0,0058

0,0058

0,30 0,02

5,56 5,54

De jaarproduktie voor 300 werkdagen bedraagt dan: 300. 24.0,1342=0,967.10 3 kmol=96,7 ton C F • 2 4

-9-

ï

"

"

,

J

(

'\

J

r,

. -,,I

,

,

,I;

'J

1-

. :'

''.'

, . !~ .. '

, ,

r " ,

"

-':.

J

.

"

..

•

J

.:

.::,

,,;

-9-

Polymerisatie van tetrafluoraetheen.

1.5.2.

De stofstroom naar en van de apparaturen wordt schematisch weergegeven in tabel: V. Het leidingnummer correspondeert met figuur 5, de stofstroom wordt opgegeven in kg/batch. Tabel: V.

leiding

stof

10

C.~l4

77,4 0,12

CHC1F

2 teflon

~

\..1,· ;. ,(( (~ . . . (

13

0,15

0,15

15

1-4

16

7,4

borax

,

0,15

12

1,29

1,29

1,22

0,52

0,52

0,49

258

2 45

258

0,07 0,03 13

,;;. _~. ~ ~' r,,:', <)/0 ,t., t i'\, \ Hierbij wordt het verlies van het filtraat over de filterpers

geschat op ~ terwijl het waswater voor de filterpers direkt wordt afgevoerd. De jaarproduktie berekend voor een 40-urige werkweek van 25

.-

batches per week, waarbij de duur van een batch dan een uur en 36 minuten bedraagt, over 50.25.77,4 = 96,7.10 1.6.

Energiebalans.

L.6.l.

Opslagtank voor freon 22.

vi~ig

3

werkweken:

kg = 96,7 ton.

De verwarmingsspiraal voor de verwarming van freon. 3 Benodigde warmte: 1,349.4200=5,66.10 kcal/uur. Waarin: massastroom: 1,349 kmol/uur verdampingswarmte: 4200 kcal/kmol.

t !!~~10" y\.~ "

1.6.2.

Reactor.

, Cl

?'

•

~ [-1,J1.A

? '

,

Ij,

De reactor bestaat uit 12 zilveren buizen met inwendige diameter van 16 mmo De benodigde warmte door het electrische verwarmingselement

~elever~

dient voor de verwarming van het reactiegas, de reactiewarmte en voor de compensatie van het warmteverlies door de isolatie.

-10-

.1

.-,'

.

, '\

'l,/

'--1' ("

,. ,

,

.J

~,I

~

.. ~

• .L •

·1

"

I',:

. if

"

;~', . . . 1.

"

"

ol

., ,

t

.,

"

"

.'. ;

~,

I

-' . i -

\

I

,

~

Cl

r -.) ~

?

~·.t

~.:

l

'1

'r" :

i

I:

J

,\'

.

r.;

,

.r

r• ,

I

"

----

-

-,10-

'.

Verwarming van het reactiegas: 1,349.0,21.68,5.680

;..

= 13,6.103

kcal/uur.

Waarin: massastroom 1,349 kmol/uur soortelijke warmte: 0,21 kcal/kg. moleculairg~wicht:

68,5 kg/kmol. 0 temperatuursstijging: 680 C.

Reactiewarmte: Uit de vormingswarmte van: CHCIF

2

= 113 = 164

kcal/mol (benaderd, lit.13)

C F kcal/mol 2 4 HCl = 22 kcal/mol g Volgt voor de reactiewarmte: CHClF2~ t C F +HCl -9 kcal. 2 4 3 g3 De reactiewarmte bedraagt dan:_0,31.9.10 =-2,79.10 kcal/uur. Warmteverlies naar de omgeving: Aangenomen wordt een isolatie van 40 cm. vuursteen rond de reactor. 2 Voor een gemiddeld uitstralingsoppervlak van 6,6 m •

Warm~geleidingscoëfficient vuursteen: 0 ,00028 cal/se9.cm3.0C/cm. Temperatuursverschil: 680 0 C. t;f du . . v, Ct ... ~}l'\J("i...-.(i, .'.~i\,J(...•. bedraagt het

warmteveilie~-: 6,6.104 .0,00028.680/40.3600/1000 = .

3

1,13.10 Totalewarmtetoevoer: 9,58.10

1.6.3.

~-zoutzuur

3

kcal/uur

= 11

kcal/uur.

kW.

absorber.

De warmteafvoer geschiedt voor de koeling van het reactiegas en de afvoer van de absorptiewarmte van het geabsorbeerde zoutzuur. 3 De koeling van het reactiegas bedraagt: 13.10 kcal/uur. 3 De absorptiewarmte bedraagt: 0,3.10 .16,8 =~,04.103 kcal/uur. 3 Waarin: geabsorbeerd zoutzuur: 0,3.10 mol/uur absorptiewarmte: 16,8 kcal/mol. 0 0 Het absorbaat wordt van 15 tot 20 C verwarmd en neemt dus op: 100.1.5.= 500 kcal/uur. Waarin: absorptievloeistof: 100 kg water/uur. soortelijke warmte: 1 kcal/kg.oC. 0 temperatuursstijging: 5 C. 3 Het koelwater voert derhalve af: 17,5.10 kcal/uur. 0 Bij een temperatuursstijging van 25 C is hiervoor 700 L. koelwater per uur nodig.

-11-

.p

.

,

>

. ' t

-ll-

I.6.4.

Droger. Elke

;.

(lit.14)

alumin~droger

werkt met een cyclus van 8 uur, waarna deze

wordt geregenereerd met stoom. Per cyclus wordt 2,88 kg water geabsorbeerd. Bij een bevochtigingsgraad van 2% is de bevochtigingswarmte: 2,8 kcal/kg droog alumina.

= 364 kcal/cyclus. 2,88.582 = 1630 kcal/cyclus. 3 3 2.10 kcal/cyclus = 0,25.10

De bevochtigingswarmte bedraagt: 2,8.130 De condensatiewarmte bedraagt: De absorptiewarmte bedraagt dus: 1.6.5.

kcal/uur.

De tweetraps compressor. De druk wordt opgevoerd van 1,5 ata tot 10 ata, de capa&iteit bedraagt 350 L/min. Bij adiabatische compressie, berekend voor freon, wordt de eindo temperatuur van h~t gecomprimeerde gas: 120 C.

I.6.6.

Condensor. Het gecomprimeerde gas wordt tot vloeistof gecondenseerd. o Het dauwpunt van het gasmengsel is 14 C. Als koelmiddel wordt freon gebruikt. Voor de afkoeling van het gas moet worden onttrokken: 1,0372.13 • . 106 + 0,1395.15.106

= 1650

kcal/uur.

Waarin: massastroom freon: 1,0372 kmo1/uur. soortelijke warmte freon:

13 kcal/kmol.

massastroom tetrafluoraetheen: 0,1395 kmol/uur. soortelijke warmte tetrafluoraetheen: 15 kcal/kmol. ei Ol I i/.-,I.'\ 0 temperatuursstijgj~g: 106 C. Voor de condensatie moet worden afgevoerd: 1,0372.4840 + 0,1395.4262

= 5615

kcal/uur.

Waarin: condensatiewarmte freon: 4840 kcal/kmol. condensatiewarmte tetrafluoraetheen: 4262 kcal/kmol. Totaal af te voeren warmte: 7265 kcal/uur. I.6.7.

Destillatietoren. De

voed~ng

wordt vloeibaar ingevoerd.

De koeling in de deflegmator, die met freon wordt gekoeld, bedraagt: 0,1345.9.0,9924.4262 + 0,1345.9.0,0076.4840

= 5565

kcal/uur.

-12-

(

,

, I

. '.' - t

•t

.'

: j • ~

,

.

; ·l ....,.! f

. i!

_ r,

:J I- '

J

.~

t .-

'I'

','

,!; l '

, J

:

. .t::.. ,

,

-12Waarin: nettostroom deflegmator: 0,1345 kmol/uur. reflux: 9. samenstelling vloeistof in de bodem van de deflegmator:

0,9924 mol C2 F 4 • (zie 1.7.) 0,0076 mol CHCIF . 2 condensatiewarmten: zie onder 1.8.6.

= aan

Warmtetoevoer in de bodem van de destillatiekolom

de afge-

voerde warmte in de deflegmator vermeerderd met de verdampingswarmte ven het topprodukt •

5565 + 0,1342.4262 + 0,0003.4840

= 6073

kcal/uur.

Waarin: samenstelling topprodukt: 0,1342 kmol C F /uur 2 4 0,~003 kmol CHClF /uur. 2

1.6.8.

•

-

'.

Polymerisatie van tetrafluoraetheen. Voorverwarming reactievloeistof bij het verpompen van uit de o menger naar de reactor van 20 tot 60 C • Hoeveelheid warmte: 258.1.40

=

10,3.10

3

kcal/batch.

Waarin: de massastroom: 258 kg water/batch. soortelijke warmte: 1 kcal/kg-. o temperatuursstijging: 40 C. De voorverwarmer is er op berekend, dat deze hoeveelheid warmte

/

in 5 minuten kan worden toegevoerd. o Verwarming van het reactiemengsel in de reactor tot 80 C:

0,774.15.50 + 258.20

= 5580

kcal/batch.

Waarin: hoeveelheid gas: 0,774 kmol C F /batch. 2 4 soortelijke warmte C F : 15 kcal/kmol. 2 4 o temperatuursstijging gas: 50 C. hoeveelheid vloeistof: 258 kg water/batch. o temperatuursstijging vloeistof: 20 C. De verwarmingsspiraal is om de reactor gebouwd en zo berekend, dat deze hoeveelheid warmte in 5 minuten kan worden toegevoerd.

-13-

I.

,

~

f

. dj

!I f

.• '

-; I)'.J ".

:'-1.

, "

"

,

.. '

I

.Jo. " #

J

;

r , j

, ,

. 'J ' , I

.

I

,

',1,

", .'

:

J

J ..

;:

"

, ,-

','

",

;

'l *(i,

,.

~

~~~

I'

,. I

'

'V /

"

,',

f)

,.

" !

/

-13Koeling tijdens de polymerisatie: , 3 3 0,774.48,02.10 37,1.10 kcal/batch.

=

;..

Waarin: hoeveelheid gevormd teflon: 0,774 kmol/batch. 3 polymerisatiewarmte: 48,02.10 kcal/kmol. (lit.15) De reactiewarmte moet in één uur worden afgevoerd. De koelspiraal, die hierop is berekend, is in de reactor ingebouwd. De reactievloeistof wordt vanuit de menger via een centrifugaalpomp met capaciteit van 60 L/min. en de voorverwarmer naar de reactor geleid: benodigde tijd 5 minyten. wordt via een dubbelwerkende eentraps com3 ""- \ p:essortmet capaciteit van 0,33 m /min. in de reactor geperst tot Het~trafluoraetheen

1 ~~~~benOdigde tijd 10 minuten.

L

Benodigde tijd voor het opwarmen van het mengsel in de reactor bedraagt 5 minuten. (zie boven) Na de reactie wordt het reactiemengsel via een centrifugaalpomp met een capaciteit van 60 L/min. in de filterpers geperst: benodigde tijd 5 minuUen. Totale tijdsduur bedraagt derhalve: 1 uur en 25 minuten. De tijdsduur van één batch bedraag. 1 uur en 36 minuten. De resterende 11 minuten zijn nodig voor het evacuëren van de reactor en het uitvoeren der benodigde handelingen. Berekening van de destillatiekolom.

1.7.

?

De destillatie wordt uitgevoerd bij 10 ata, de terugvloeiverhouding wordt gesteld op 9. De voeding, die vloeibaar wordt ingevoerd, bestaat uit: stof C F 2 4 CHCIF

2 H(CF 2 )fl

kmo I/uur

mol. fractie

0,1395

0,118

1,037~

0,873

0,0108

0,009

Bij de berekening wordt aangenomen, dat de fractie hoogmoleculaire verbindingen geheel bestaat uit H(CF2)fl, omdat dit van deze verbindingen de meest vluchtige component is. -14-

,

J

~,

::.

':'

.... '

...

'I'

,

.

''I

:J..' ....

'"

•

I:

."

',I

"

.

.,"

..i:" •

i'

f

, ;

''I

r , .,

" J •.

..

;

~

'f

.. , .,.1

ft:

.1'

,"

! ~

ti' ~

"

~'

'· 1' ""\'"',·

i';

.J"

_~;

. I

,

.'

•

,I,

., ,

'"

,

-14-

c

De dampspanningem van de componenten als functie van de temperatuur ;.

zijn logaritmisch uitgezet in figuur 6, hierbij is de temperatuurschaal zo uitgezet, dat de dampspanning van CHCIF

2

lineair verloopt.

De dampspanningslijn van H(CF2)2Cl, waarvan enkel het koo~punt bekend is, werd evenwijdig aan de dampspanningslijn van CHCIF , 2 daar het hiervan een homoloog is, getrokken.

Al$ eis voor de destillatie wordt voor de zuiverheid van het topprodukt de molaire fractie van tetrafluoraetheen op 0,998 gesteld. Het bodemprodukt voert de bij het proces gevormde hoogmoleculaire verbindingen af, hierbij wordt de molaire fractie van 0,5 gesteld. De molaire fractie van tetrafluoraetheen in de recycle wordt gesteld op 0,005.

,

, Bovendien wordt aangenomen, dat in het topprodukt geen H(CF2hCl en in het bodemprodukt geen C F meer aanwezig zijn. 2 4 Uit de materiaalbalans over de kolom volgt dan: kmo I/uur

mol.fractie

0,1342

0,998

0,0003

0,002

0,0052

0,005

1,0311

0,990

H(CF?~Cl '"' ~

0,005

0,005

CHCIF

0,0058

0,5

0,0058

0,5

stof C F 2 4 CHCIF

top

recycle

bodem

C F 2 4 CHCIF

2

2

2

H(CF \) , Cl

tI!

Bij intrede van de damp in de deflegmator met een molaire fractie van 0,993 C F en een afvoer van het topprodukt met een molaire 2 4 fractie van 0,998 C F is de samenstelling van de vloeistof bij de 2 4 terugvloeiverhouding 9 volgens de materiaal balans: 0, 9924 Voor de relatieve vluchtigheid dat ()(.

mol.G~F ~

0,0076 mol.CHClF • 2 volgt uit: _ Q( x y - 1 + (C>( -1 ) x

= 3,84.

De relatieve vluchtigheid bij -20o~bedraagt 4,28. -15-

,.

'/

(, ( ,

,.:

..

I,'

I _,

~

j'

'j;

. . tli

",

h

! J.,,'

\

'j

I

'V '; (

"1

... -

"-

, ;

t ' '

c :( ; ,

.

"\'

•• ~

I

r ,. ,

"

(

:' ~

,

,

,.1.

, l! '...

:'

, ,J

"

-

(

j .

.' "

:

-15c

Hoewel de deflegmator gunstiger zal werken wordt voor de berekening ;.

van de destillatiekolom de samenstelling van de damp, die

naa~ , de

deflegmator wordt afgevoerd op 0,993 gesteld. Schotel tot schotel berekening. Schotel 1 tot en met 7. De dampsamenstelling wordt berekend uit de materiaalbalans: Vy

= DYd

+ Lx

De vloeistofsamenstelling na de temperatuurkeuze uit: p x

tot.

P

comp.

comp.

Ycomp •

De temperatuur wordt zo gekozen, dat:

x . = 1.

~

Schotel 7 tot en met 11 uit:

Lx

= Vy

+

RXr' + BX b

en

Schotel 13 tot en met 18 uit: en p

x

comp. comp.

= Ptot. Ycomp.

Waarin:

= 0,1345 ft = 1,0417 B = 0,0116 V = 1,345 L = 1,2105 1/ = 1,345 L' = 2,3980 D

V"= 1,345

kmol/uur kmo I/uur kmo I/uur kmo I/uur kmo I/uur kmol/uur ~

'tv

kmo I/uur

L= 1,3565 kmo I/uur

.

--4. t

kmo I/uur

Voor de betekenis van de gebruikte symbolen zie

L+

.., ;-

,;

v'Oi:DIN0

in

ï

~

tV '

t.q ,

.-é.

,

~

", t ,) til "

rekening zijn weergegeven

(i ~ :

3

nevenstaande figuur. De resultaten van de be-

,' E_L;... .I\

1."4-

I{ J=("rl'LE

~

:Kll

"-

I ,

I .

1/

in tabel VI en in figuur 7 -. -16-

.-P..

:;"~;:'/"f ,Ot;![,#J l,i

,c)

KT

.t .

"

_'f ,~ ~.; "

I .....

J ;... fï •. ,....,

{l, (' !

n

"

.;.~

:

I

I'.

'-

.1 c.

-' ,I " ,

..

~

:

"

"

'<,

.,;)

_I

:t:

~

i '

.

,

"

:' !" .

J

i!,

'..;:, '.

~

t

J .j,'

cl

'. f-".

1

.,

C

'

-'0:

'f

'

•

"

+

J;~

c (

~

I.'

::. t.;:'

•

", ' .

i l

, ; l ~

, "r

'I

'1 '~

(

,;

I.,

,

.-,

'1,

'.'

.,

, ....

'j4

.~;~.

•! ')

1

; ....

,

'\

.., ! ,

:.

.1

r: ,j','-

~.

,

' ,

.

," "/':'::

.

'...';;

jJI.t_

•• ':J .;, •

'

;

.

•

-16-

.. Tabel: VI.

;..

vloeistof

damp n

y

C~F4

Y'CHC1F

2

Yhom •

x

C F 2 4

XCHC1F2

1

0,993

0,007

0,972

0,028

2

0,974

0,026

0,896

3

0,9058 0,0942

4

0,7308 0,2692

5

0,478

6

0,287

x

tgmp. PC' F C;

hom.

"2 4

-

PCHC1F2

-21

10,2

2,5

0,104

-19

10,85

2,58

0,703

0,299

-14

12,9

3,15

0,420

0,580

-2

17,4

4,6

0,522

0,208

0,792

8

· 23

6,6

0,713

0,107

0,893

14

27

8,1

P

0,118

0,873

6

0,1282 0,8666

0,0052

P

0,009

7

0,225

0,774

0,001

0,0782 0,9165

0,0053 16,75 28,8

8,45

2,25

8

0,136

0,863

0,001

0,0447 0,9499

0,0054 19,25 30,5

9,l n

2,45

9

0,0756 0,923

0,0014 0,024

0,971

0,005

20,75 31,4

9,5

2,6

10 0,037

0,962

0,001

0,012

0,983

0,005

21,75 32,3

9,8

2,6

11 0,016

0,983

0,001

0,005

0,990

0,005

22

9,93

2,7

0,005

0,990

0,005

0,994

0,006

R' 11

32,5

12

0,998

0,002

0,993

0,007

22,5

10,05

2,7

13

0,997

0,003

0,989

0,011

22,6

10,07

2,7

14

0,993

0,007

0,976

0,024

22,75

10,15

2,75

15

0,980

0,020

0,930

0,070

24,25

10,5

2,8

16

0,933

0,067

0,790

0,210

28,5

11,8

3,2

17

0,792

0,208

0,5

0,5

40

15,8

4,15

Berekening van de afmetingen van de desti11atieko1om. De dampsnelheid wordt berekend uit:

.

hom.

vd = C

Vft. - r~ -

1'1'

"\

vgl. chem.werkt. Prof. Boon.

Bij een schote1afstand van 30 cm. is: C = 0,025. Dichtheid van de vloeistof: ~ = 1,284.10 3 kg/m 3 • 3 Dichtheid van de damp: = 4,82 kg/m •

r

Jr

Hieruit volgt voor de dampsne1heid: v d = 0,407 m/sec. -17-

.. .

.' ~

;

"

,' I

"

." t

"

'..-1

"

'

,_ i

......

'.

!

.. "

,

,

,

,

.

'

,

Ilo

•

-17-

• De volumestroom van de damp bedraagt: 3 1,345.100/4,82 = 27,9 m luur

= 7,75.10 -3

3 m /see.

Oppervlakte van de kolom bedraagt dan: 2 7,75.10 -3/0,407 = 1,9.10 -2 m.

,

De diameter van de kolom is dan: 0,155 m. De kolomdiameter wordt gekozen op 16 cm. De hoogte van de kolom berekend- op-

H.E.T.P. voor de gepakte kolom op 20 cm. wordt gesteld:

17.0,2/~ = ~m.

-··--------··-.. · - 7 .

..

ol

•

8~n~. "~~i~- ~:l i

J.

'(

..

,

J

t

.... 4 , •.

f

,

~}

l.

"

')

!. '.I , . •

,YJ

,J .'

:'.

{'

", ,1--,'''[-';'. . I

mi

j .l

J

•

~

..

.

,

'.

•

•

-18-

• Literatuurlijst.

1. J.O. Hendricks: Ind. Eng. Chem. 45 2. R.J. Plunkett: Kin. Chem. Inc.

99 (1953).

Patent U.S. 2.230. 654 (1941).

3. O. Ruff, O. Bretschneider: Z. anorg. allgem. Chem. 210 173 (1933). 4. E.G. Locke, W.R. Brode, A.L. Henne: J. Am. Chem. Soc. 56 1726 (1934) • 5. O. Ruff, W. Willenberg: Ber. 73

724 (1940).

6. J.D. Park en medewerkers: Ind. Eng. Chem. 39

354 (1947) •

7. M.M. Renfrew, E.E. Lewis: Ind. Eng. Chem. 38

870 (1946).

8. A.V. Grosse, G.H. Cady: Ind. Eng. Chem.

367 (1947) •

39

9. M.M. Brubaker: Du Pont de Nemours, Patent U.S. 2.393. 967 (1946) • 10. R.M. Joyce: Du Pont de Nemours, Patent U.S. 2.394.243 (1946) •

• •

11. W.E. Handford, R.M. Joyce: J. Am. Chem. Soc. 68

2082 (1946).

12. G.L. Dorough: Du Pont de Nemours, Patent U.S. 2.398.926 (1946) • 13. -H. van Wartenberg, J. Schiefer: Z. anorg. Chem. 278 (1955) • 14. O.A. Hougen, F.W.

D~dge:

. -

The drying of gasses. (1947).

.-

15. H.C. Duus:( . r q ng • Chem. \ 47 (2) . , ~ I

..

--

1445 (1955).

~J

326

,.

• •

•

)

80

• ~ON~EASIf. • . Ir

0/0

p= 1 ATA.

60

1

.~

.PI.\' I

1,0

'8, ~I

FIGUUR: 1.

..: I ....:" I , I

.ao

O~~~-O~.~l------~O~,~------~~~6r-----O~.~8~----~~O -

- _..... ~

, ,1

COHTACTTUO: SEC.

. • 80 CONVERSIE. %

60

FIGUUR: 2.

'. ----........ TECHNISCHE HOGESCHOOL DELFT

CONTACTTUO: SfC.

INVLOED: PyROI.YSE

.

p

EH VAN

t

8!J 'HU F.l

G.t. Nr

. . ...,t.:

•

... 700°C. lATA.

50

FI GUUR: 3. 0/0 CONVER-l 51E.

'0 0

5

10

15

lO

2S'

30

• % HOMOL06EN. •· 105

F"UUR: 4.

15

o

10

•

20

30

---~~

TECHNISCHE HOGESCHOOL

DELFT

~o

'0

HOMOLOGfN.

JNVLOfD-: CONVERSIE EN DRUK

OP \10 RH'NG HOMOLD6EN.

Get. Nr.

Dat.

-r--- --.----

,

I

r-

I

,

I- a

!f:l Cl

I-Hl

~

1--" \---<0

ij

,

I

,

H

I

l#Hïi

tl

: 1I

t-

DRUK.

t: ,

~n t11 ,

r

' rri ,H' : r# n

,

- ~-

,

-

,

"

"

'

it

,

,

,

- ~

,In

, f· '

,

.-

1

H 'rT

100 r---

.. 11

1-" i

I--«>

Ä1Jif i ~:~lj:!i:l ! r li±,'... I=i: Id ,i, ~;.l ::, fNI!* '" ,:+ ~i~ ' it+Hl H

:~f

~~,

I; ' , , 1:1

I:!

,

,

ft Itt; 1

irfjL;

"

,

'

";i :'.

:

i~

~~

,

i!. ;+l-' ~: ' ' q; ,,: ;: 1'11

, 11 I

,

-"

." ,'!~

- c '

"

,

,

"

"

,

"

H

,

f--.., -

tt! :~ , ~' ,

ll!

H fT!

H+t4

H ,I

1 r-r-

"

I

~~~

HiHtttH i, H: Iii-Hlli'1

::

li:~~ lij; ;, "

,I ild "iJ

I

"

~re ,hl · j. !~ ~

,

,HH

' ,

1+

ti f! 8:;

jl

ijt

I

,

, I

~ll

~

1-'" ,

"l -

'

I

I

I

,'i,'"

I' lii1n

:; i i ,f-

--

'"

,

Hj-' '

1 1

/i

!

'

, ,

- () - ,

: ' I~

"

fmTr' "',:

.f

:'-i ~;

- 01'>-

1+1

Itj

,

f·

ii~ .

,

ITIl ~

, ,

;n Ik

,11

I

I

, I

r;,~

11

I

ti : :

H:: H IJ

:,

!

1 "-

I

:;,~ , '

~

1-1-

:;~ W;!

I

I

- ~-

-"--

:!t ' I ~ D

I :~rrhr

fli

lH'H H l1U ,

~.

'" HIHb

~

,I

'

,

Im-' P•..J>r.; . t

:;

"

!

~K ~': ' I!A :i-,

IT ~' '

:;f.

1- 11

~~ j)~

~T'

g

(r: .i " I ~-ff

II ,

m l +~ilJ.,

~

~

,

1

t+' ,

l.I;

r++

,

,

, tlHU-l 4-f ;1f-lw.:, ~ ' 'f-F; é~~ il1Hi ; j ,

J IJ " 11 r ~

:

I h -·

,',

+~

,

1

_I.. '

,

I !~!,

,:::I~ ~L rt:: Ulftll

/

' ",'I ~l.iA"

t~ :: 1:1 " ~~m; 'IWI~~' H:;h:_:7' ~:W: .;; '

""

';.c ,

'I

,.

l!r.:~ . ~1 {(:i H-l

:~~1tj

ti:

'

,

. M"" \l~ ui'I "

l +f,-; ,

1+1

r-

"

IH

;, --7 FT! ! f 1+1-:-; ,

,

111,

":

n HH !-i-I

~ !-lH

, ,

1

fL, '

.t)

,

! !" ~

I

;c,

H~---' ~

'H

,~_;:'i /;

'H

I'

It. l:± I::;rlt; H~- ,!-:,, ~I i' H+ ~'

:~;~;- ~iHJ :rJ±@~ Ft" ~I; ij

I

,::

!t I !~;

,

fH+! I-i-::-n:" ;~! J1~ :: ~;"jIrt~j:; . l+iT , ,, ii ~;, 'I _:;!i.J ,]# 'Intm:-

i1

, I'

I~ !ih~-,-

:1

' 1; ,

~- O> ~~ '

•

r~i Hl~m:~ I~r=~, -~' ini

':H'

I

f--

-

!~

,

,

'

I-HtH

m

I

,

,

"

,

+,

H

t

H:

,

fi:l: ~ : '

~:::: ptt =h

'

I

10

If -ll

;-

hi-

•

It ~4~ ~ ;:~

'P;(

;j

"

f-,-' ' ,

,

,

c

1I

, Wii el-\

, i'~ I

ft , !i:~:' 11~~r. -Li: li , ~H~jB "

I

"

i! -H

I'

'"

f+

.

,

,

,

+It

,

I

' !

1 8: ~tt

, c'

f:r

' N

:

:' !

,H-

I~

1_'"

I-t

I

li

,,' ~ H'11:1

"

I:,

T

"~;

. ,L

IT

I- ~

lP!

H

,

i-a

,

,

I

, "l -

~.

,

f- N

11

,,-

I'

' ti ' il

ATA. 1-'"

,

- <0-

"

r:i~ n..

I ,'

f{1

tr

tl'f.1:

2

rH' Ii!1l ~t ~", ,

- <") -

, rl li' I

0.1

f-

,

Itlt h I

-80

;

ItHi "

iL

,

IT;

-'l0

lr+l l~;

n ~ mftii " ,

-60

,

-50

ij i

-N -

~,

'

:!

I

:rï

rr

Tin

I

I

0:

w w > tr

liJ ~

DI

i;,

r-

E E

,

IH

I

-tO -30 -20 .. 10 0 10 20 30 +050 _ _---j~~

TeMPERATUUR.

oe.

1\

It

~

\

r

v 1I

t

0 )(\J

1\

~

~

:t:

J

0-

o'

\ \

C\&

U

Q:)

o'

1

Cl-

\

;,

V

.. ...

~

~

i't.

'(

\

...

,,----

o~

-0

\

o'

In

o'

~

ö

I

\

J

.

~.

~

~

.

1""1

~

la

'4

-'

/

&.&.."1 (,J

'"-

:::t: I

"-

V

-

N

\

/ K

•

c:.,.,

L&..~

~r---

"

q,

a-.

0

IC")

o'

/

....

o'

.,..

o~

1/

L> - - - - N

1"'1

.:p

,

lc"I

'4

-

t'

0

u.a I-

0

:z::

FIGUUR: 7.

4

u

V\

TECHNISCHE HOGESCHOOL DELFT J •

..

fONCENTRATIE VERLODP IN Df KOLOM

_.

G.t. Nr.

O.t.