1 augustus 2014
Onderzoek: ‘Sancties tegen Rusland’
………………………………………………………………………………………………………………………… Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 30.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen onder het EenVandaag Opiniepanel zijn na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2012. Panelleden krijgen ongeveer één keer per week een uitnodiging om aan een peiling mee te doen. Op de meeste onderzoeken respondeert 60 tot 70 procent van de panelleden.
…………………………………………………………………………………………………………………………
Sancties Rusland 1 augustus 2014
Over dit onderzoek Aan het onderzoek deden 16.797 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek vond plaats van 30 juli tot en met 1 augustus 2014. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met redacteur / onderzoeker Joeri Veen:
[email protected]
Sancties tegen Rusland
2
Samenvatting Ruim draagvlak voor sancties tegen Rusland Er is ruim draagvlak voor de zwaardere sancties die de Europese Unie tegen Rusland heeft opgelegd. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 17.000 mensen. Zeven op de tien (69%) vinden de hardere sancties van deze week een goed plan. Een vijfde (19%) is het niet eens met de maatregelen. De zwaardere economische sancties tegen Rusland zijn afgekondigd omdat de Russen het oosten van de Oekraïne volgens het Westen blijven destabiliseren. Die sancties raken de financiële sector, de energiesector en de wapenindustrie van Rusland voor ongeveer 100 miljard euro de komende twee jaar (dat is zo'n 3 % van het Bruto Binnenlands Product BBP- van Rusland). Deze sancties zullen de Europese economie echter ook raken: de inschatting is dat dit 90 miljard schade in de komende twee jaar aanricht in Europa (dat is zo'n 0,4 % van het BBP van Europa). Schade aan Nederlandse economie? Een ruime meerderheid (70%) vindt wel dat de Nederlandse economie niet of slechts licht geraakt mag worden door de sancties tegen Rusland. Twee op de tien (22%) vinden dat de Nederlandse economie helemaal niet geraakt mag worden. Deze groep heeft weinig vertrouwen in de effectiviteit van de maatregelen. Zoals een panellid het verwoordt: “Sancties treffen altijd gewone burgers en bereiken nooit het gewenste doel bij Poetin en de Russische elite om hem heen. De gewone werkende burger in Nederland wordt misschien hard gepakt door de terugslag van deze sancties. Een veel te groot risico.” Een vijfde (22%) vindt dat de eigen economie wel zwaar geraakt mag worden. Een panellid geeft aan dat dit offer de moeite waard is: “Ik heb niet het idee dat Poetin ergens gevoelig voor is. Toch lijkt het alsof zijn positie door de economische gevolgen van de maatregelen steeds verder verzwakt. Ik neig ertoe dit beleid voort te willen zetten. Daar moeten we zelf ook voor bloeden maar dat is het waard.”
Sancties tegen Rusland
3
Afhankelijkheid Russische energie Leden van de Tweede Kamer willen de nieuwe sancties tegen Rusland aangrijpen om versneld onafhankelijk te worden van Russische energiesector. Deelnemers aan het onderzoek ondersteunen beleid in die richting: zeven op de tien (70%) geven aan dat de Europese Unie op korte termijn de gasimport uit Rusland zou moeten reduceren. Een derde (32%) zou zelfs in het geheel geen Russisch gas meer willen importeren. Twee op de tien (19%) vinden dat het huidige importniveau hetzelfde moet worden gehouden. Alternatieve sanctie: boycot WK2018 Een alternatieve maatregel tegen Rusland die minder economisch van aard is, is het boycotten van het WK voetbal 2018 dat in Rusland gehouden zal worden. Zeven op de tien (70%) vinden dat de FIFA zou moeten afzien van het kampioenschap daar. Mocht het WK toch doorgaan, dan pleit een meerderheid (58%) alsnog voor een Nederlandse boycot. Nederland zou dan niet deelnemen aan het WK. Dat gaat drie op de tien (28%) echter te ver. Vertrouwen Kabinet en herdenkingsdag MH17 Vorige week bleek uit een peiling van EenVandaag dat er veel vertrouwen was in ministerpresident Rutte en minister van Buitenlandse Zaken Timmermans wat betreft de aanpak tijdens deze crisis. Dat vertrouwen is nog steeds ruim aanwezig: 73% heeft veel vertrouwen in de manier waarop het Kabinet zich opstelt. Zeven op de tien (70%) heeft veel vertrouwen in de aanpak van minister-president Rutte en met 85% is het vertrouwen in Timmermans ongeremd groot. Meer verdeeldheid is er onder deelnemers over het voorstel van Ivo Opstelten om een Nationale Herdenkingsdag in te voeren voor de ramp met vlucht MH17: 31% vindt dit een goed plan, 42% een slecht plan en 27% weet niet wat ze daarvan moeten vinden. Een panellid daarover: “Dit is een lastige. Is er ook een herdenkingsdag voor de crash in Tripoli? En de vliegramp van Tenerife? Ik denk dat de nabestaanden hier zelf graag invulling aan zouden willen geven. En misschien is de ramp ook nog te vers om hier over na te denken.”
Sancties tegen Rusland
4
Sancties Rusland (volledige panel) N = 16.797 Informatie voor deelnemers –Ramp MH17We staan stil bij de ramp met vlucht MH17 van Malaysia Airlines. Het toestel is neergekomen in gebied dat door pro-Russische rebellen wordt beheerst. Over de toedracht van de ramp is officieel nog weinig bekend, maar sommige landen beschuldigen de rebellen en Rusland van het hinderen van de berging en het onderzoek. Rondom het gebied van de crash wordt hevig gevochten waardoor onderzoeks- en bergingsteams tot dusver niet op de plek kunnen komen.
Hoeveel vertrouwen heeft u in de manier waarop het Nederlandse kabinet zich opstelt in deze crisis? Heel veel vertrouwen
22%
Tamelijk veel vertrouwen
52%
Niet zo veel vertrouwen
18%
Helemaal geen vertrouwen
6%
Weet niet / geen mening
2%
Hoeveel vertrouwen heeft u in de manier waarop premier Rutte zich opstelt in deze crisis? Heel veel vertrouwen
23%
Tamelijk veel vertrouwen
47%
Niet zo veel vertrouwen
20%
Helemaal geen vertrouwen
8%
Weet niet / geen mening
2%
Sancties tegen Rusland
5
Hoeveel vertrouwen heeft u in de manier waarop minister van Buitenlandse Zaken Timmermans zich opstelt in deze crisis? Heel veel vertrouwen
53%
Tamelijk veel vertrouwen
32%
Niet zo veel vertrouwen
9%
Helemaal geen vertrouwen
4%
Weet niet / geen mening
2%
Informatie voor deelnemers –Sancties tegen RuslandEr zijn zwaardere economische sancties tegen Rusland afgekondigd door de Europa en de VS. Dit omdat de Russen het oosten van de Oekraïne volgens het Westen blijven destabiliseren door de separatisten te steunen. Die sancties raken de financiële sector, de energiesector en de wapenindustrie van Rusland voor ongeveer 100 miljard euro de komende twee jaar (dat is zo'n 3 % van het Bruto Binnenlands Product -BBP- van Rusland). Deze sancties zullen de Europese economie ook raken: de inschatting is dat dit 90 miljard schade in de komende twee jaar aanricht in Europa (dat is zo'n 0,4 % van het BBP van Europa).
Geef aan of u het eens of oneens bent met de volgende stellingen: ‘Het is goed dat de Europese Unie hardere sancties tegen Rusland heeft doorgevoerd.’ Mee eens
69%
Mee oneens
19%
Weet niet/ geen mening
12%
Informatie voor deelnemers –Economische groeiDe nieuwe sancties tegen Rusland zullen de Nederlandse economische groei waarschijnlijk nauwelijks beïnvloeden - maar ook de Russische economie wordt niet hard geraakt. Maatregelen die Rusland harder treffen hebben ook negatieve gevolgen voor de Europese en Nederlandse economie.
Sancties tegen Rusland
6
Hoe zeer mag de Nederlandse economie wat u betreft geraakt worden door de sancties tegen Rusland? Die mag niet worden geraakt
22%
De mag slechts licht worden geraakt
48%
Die mag zwaar worden geraakt
22%
Weet niet / geen mening
8%
Informatie voor deelnemers -Russisch gasEr zijn deskundigen die stellen dat deze sancties tegen Rusland slechts symbolisch zijn. Volgens hen is de enige manier om Rusland echt schade toe te brengen het onafhankelijk worden van Russisch gas. Nederland is slechts voor ongeveer 6% afhankelijk van Russisch gas, maar andere landen veel meer. Duitsland is bijvoorbeeld voor 40% afhankelijk en Oost-Europese landen vaak haast volledig. Het dichtdraaien van de gaskraan zou wel tot gevolg hebben dat de energiekosten voor burgers in Europa gaan stijgen. Wat vindt u dat de Europese Unie op korte termijn zou moeten doen met betrekking tot de gasimport uit Rusland? De Russische gasimport hetzelfde houden
19%
Minder Russisch gas importeren
38%
Geheel geen Russisch gas meer importeren
32%
Weet niet / geen mening
11%
Informatie voor deelnemers –WK 2018De Britse vice-premier Nick Clegg riep zondag op tot een boycot van het WK voetbal 2018 in Rusland. "Het is op dit moment ondenkbaar om het toernooi in Rusland te houden." Anderen vinden een boycot geen goed idee en vinden bijvoorbeeld dat er eerst meer duidelijkheid moet komen over wie schuldig is aan de ramp.
Sancties tegen Rusland
7
Geef aan of u het met de volgende stellingen eens of oneens bent: "De FIFA zou moeten afzien van een WK voetbal 2018 in Rusland." Mee eens
70%
Mee oneens
19%
Weet niet / geen mening
11%
"Als het WK 2018 in Rusland gehouden wordt, zou Nederland het moeten boycotten." Mee eens
58%
Mee oneens
28%
Weet niet / geen mening
14%
Informatie voor deelnemers –Nationale herdenkingMinister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten heeft dinsdag in de Tweede Kamer gezegd dat er op termijn een Nationale herdenking moet komen voor de ramp met vlucht MH17. Vindt u het een goed plan of een slecht plan om een herdenkingsdag in te voeren voor de ramp met vlucht MH17? Een goed plan
31%
Een slecht plan
42%
Weet niet / geen mening
27%
Sancties tegen Rusland
8