: d ON· G ------_ Per Jaargang Aruba
Leden f. 3.50 Niet leden f. 6
E
Per
Jaa~g8ng
Curaçao
Leden f. 3 N iet leden f. 5
.-
.
1-
:: ·ORGAAN ALG. SURINAAMSCHE VEREENIGING •• JUSTITIA PIETAS FIDES" GEVESTIGD TE WILLEMSTAD CURACAO . EH V AH DE ALGEMEENE Su:RINAAMSCHE VEREENIGING. •• S U RIN A ME' '. GEVESTIGD TE ORANJE STAD ARUBA. -
REDACTIE J.P.F. Niegwestraat 6 - Tel. 1267\
ADMINISTRATIE Kortijn 9 Tel. 2228
Sde JAARGANG No. 114 IS OCTOBER 1946.
Redactie en Administratie -Suriname. _ _ _ _O_r_a---.:njestraat 256 - Oranjestad Gedrukt bij Drukkerij De Stad N.V.
~
I
Van de Bestuurstafel Op 30 Juni kwam het Bestuur met het voorstel de contributie te verhogen tot f 2.50. Dit voorstel bereikte pas in de vergadering van 4 Augustus de stembus. Een en ander had tot gevolg, dat de nieuwe contributiekaarten niet tijdig konden uit'gaan. Het Bestuur besloot hierop de algemene vergadering voor te stellen de ver~oging te doen ingaan op 1 Januari a.s. Het . voorstel werd aangenomen. Tot eind 1946 geldt dus de oude contributiç-regeling. Verder werd bepaald tot 1 Januari a.s. geen entree-penning te heffen. De Club heeft gedurende het afgelopen jaar een dergelijke omzat.,. gehad\. dat er na een meer dan p,ormale. afschrijving wjnst noch verlies Deze abnormale af• ::,,,,lJu.J v ~ . J.g
is:
lo
v~ ~'- !.ilV<':;) tc.d~ ... ~,L-. ~~,.;
•
i.u::L ;"
t,.-
stuur gewenst, omdat hierdoor een zuiverder beeld verkregen wordt van de stand van zaken wat vooral nodig is met het oog op de bouwplannen. Deze gunstige toestand nu werd bereikt doordat bij feesten e.d.g. in de club de toegang vrijwel voor een ieder openstond. Dit punt is een tere kwestie en heeft reeds vaker aanleiding gegeven tot debatten die alle doodliepen op de opvatting. dat de club een onderneming van J.P.F. is en dus zich zelf bedruipen moet. Het Bestuur heeft hiermee aangetoond: in het verleden, toen de club meer speciaal op de Surinaamse gemeenschap afgestemd was, werd er verlies geleden. Nu dit principe is losgelaten, hebben de zaken een gunstige keer genomen. j
Toch moet het naar onze opvatting mogelijk zijn van de J.P.F.-club een specifiek Surinaamse instelling te maken, zonder verlies te lijden. Dit kan slechts dán Op Donderdag, 17 Octobe'r a.s. J.P.F.-bijeenkomst in Surinamedorp. Onderwerp: doel, streven en organisatie van J.P.F. Alle Surinamers, ook niet-leden, zijn hartelijk welkom. Gelegenheid tot inschrijving als lid. Aanvang 8.30 n.m.
gebeuren, wannt!er alle Surinamers in de Club het centrale punt van samenkomst zien, wanneer ze vaker de club bezoeken. wanneer ze daar dikwijls in gezelligheid bijeenkomen. Vandaar dat er diverse plannen gemaakt zijn, om de club attractiever te maken. Met de uitwerking van deze plannen is het Bestuurslid Veira belast. Hij zal met diverse medewerkers voor ontspanning in de club zorgen, maar tevens· voor lezingen filmavonden e.d.g. De boekerij zal door de heer Braam worden georganiseerd en binnen korte tijd voor de leden geopend worden. Een speciale Commissie zal onder leiding van den Voorzitter het çontact tussen Bestuur en leden vergroten, terwijl de wijlqneesters meer dan in het verleden zullen worden ingeschakeld. Met hen zal maandelijks vergaderd worden, zodat wensen en ve lanvf'n..-;.
kla'.ih"~
~ '? prif~\ '~n "'..S'~J\t~l
Bestuur gemakkelijker
bereik(~n
1 et
:t..wlen.
De club zal uitsluitend voor LEDE toe-. gankelijk zijn met beperkte introductie. Daar'toe zullen lidmaatschapskaarten worden uitgereikt, die telkens voor een kwartaal geldig zullen zijn ..Deze kaarten reiken de wijkmeesters uit bij de inning der contributie. Introductie zal natuurlijk mogelijk blijven maar ...... Surinamers, woonachtig op Curaçao kunnen niet geintroduceerd worden. Introducties moeten tijdig bij het Bestuur worden aangevraagd en worden uitsluitend door een Bestuurslid verstrekt. In de club hangt reeds een clubreglement t dat hieronder volgt. Teneinde in de club e-en behoorlijke orde te behouden zal er zoveel mogelijk elke avond een Bestuurslid aanwezig zijn. De Leden kunnen eventuele wensen dus ook aan de Bestuursleden in de Club kenbaar maken. Waar dit aanwezig-zijn in de club overdag moeilijk gaat, heeft het BestUlL. gemeend de club overdag te moeten sluiten. Het bestuur stelt zich deze regeling alsvolgt voor: Op werkdagen: Opening van de Club des n.m. 4 uur, sluiting des n.m. 11 uur. Op Zaterdag blijft de club tot des nachts open.
12 uur
Op Zondag wordt de club van 9 van 4 - 11 geopend.
2 en
Onder Auspiciën van de CuraçaoSe en Arubaanse Kunstkringen en van de Sur. verenigingen J.P.F. en "Suriname". zal de Surinaamse pianiste . MAJOIE HAJARY een piano recital geven: op 29 October a.s. in de Sociëdad Bolivariana op 30 October a.s. in West-End. Aanvang .telkens te 8.30 n.m. Toegangsprijzen: Ie rang: f 3.50 (voor leden) en f 5.- (niet leden) 2 r n ~: f 2.50 (voor leden) en f iS.50 (niet I de club. erkrijgbaar.
Ten behoeve van degenen, die in de club wensen te eten, zullen keuken en bar dagelijks van 11 - 2 geopend zijn. Met deze regeling gaat gepaard inkomstenderving van de morgenuren. Buitendien zijn de wachtlopers gedupeerd. Het voordeel he grotere orde in de club. Het Bestuur wenst evenwel de mening der leden hier-over te hebben, wat geschieden zal op de eerstvolgende clgemene vergadering. Waar deze inkomstenderving geschiedt teneinde de club een instelling te maken, waarover de Surinamers inderdaad ·trots zijn, meent het Bestuur dat die dient te worden opgevangen middels een subsidie uit de verenigingskas. Hierover wordt eveneens op een volgende vergadering beslist. De jeugd is evenmin vergeten. Ook zij zullen hun vaste filmmiddag krijgen en een ontspanningsmiddag in de maand. De andere plannen die in studie zijn omvatten: 1. een uitvoering in Roxy, zoals enkele jaren geleden. 2. een behoorlijke viering van het Kerstfeest en een grootse viering van de jaarwisseling. 3. Vaker contact maken met de leden. Zo zal vaker worden samengekomen op
15 October 194.6.
'-
JONG SURINAME ~
~.
5.
centra, waar veel Surinamers wonen. De vroegere pogingen, de sportlui van Surinaamse origine bijeen te brengen in één sportorganisatie, teneinde een sterkere vertegenwoordiging te krijgen op elk gebied, zullen weer ter hand genomen w<;>rden. In dit verband zal getracht worden, in , nauwe samenwerking met de Suffisantse dorpscommissie de sportlui in Surinamedorp in te schakelen. Getracht zal worden een spaarfonds voor de leden in het leven te roepen, teneinde hen in buitengewone gevallen financiele steun te verlenen.
ArtikeIl. Met de instandhouding van de J.P.F.club als een op zichzelf staande onderneming van de Alg. Sur. Ver. J.P.F. wordt beoogd het gezellig verkeer .onder deJ.P. F.-Ieden te bevorderen en hun dt:! gelegenheid te geven zich cultureel en sociaal te ontwikkelen. Artikel 2. De leiding, het beheer, de administratie en àl hetgeen met de club in betrekking s't aat, geschiedt volgens de richtlijnen door
ca. f 1.50 bedragen. Geeft Uw wijkmeester op hoeveel ex. U wenst. ' Een aansporing, het concert van onze landgenote bij te wonen, zal wel overboArtikel 7. ' dig zijn. Zorg Uw kaart tijdig aan te vraIn alle gevallen, waarin' dit reglement gen in de club (op het kantoor). Dè leden niet voor'ziet, beslist de voorzitter. Op el- van de Ver. Suriname dienen dat in club ke beslissing van hem bestaat beroep op Suriname aan te vragen of bij de Behet Bestuut;, dat bi;nnen drie maal 24 uur stuursleden. Het programma ziet er als schriftelijk , moet worden ingediend. Han- volgt uit: Sonate opus 2 No. 3. gende de beslissing van het Bestuur blijft BEETHOVEN. . Allegro cop., brio die van den Voorzitter van kracht. ' Adagio .. "';,~ Op -grond van bovenstaand reglemen tEr. • "'o·~ ti Scherzo heeft de voorzitter de volgende mededeAssai allegro ling in de Club opgehangen: CHOPIN. Valse As maj €ur Van hedèn af ,zullen alle ordemaatregeNocturne Des maj eur len in de .Club door den heer 'G. Veira Etude F majeur. worden getroffen. Alle financiele aangele- LISZT. . Rhapsodie No. 12 genheden, de Club betreffende, dienen HAJARY. Ballet Hindu met den heer Soesman behandeld te worOuverture den. Sari-dance Willemstad, 1 Octoher 1946. Finale Op de Vergadering van Zondag j.L RACHMANINOV Prelude Cis mineur werd de heer Theo Simoons tot VoorzitPrelude Es majeur ter van J.P.F. gekozen. De hierdoor ontPrelude G mineur stane vacature zal zo spoedig m'ogelijk BARTOK. Danses Roumaines , wordel1. aangevuld en middels het orgaan ALBENIZ. Asturias worden bekendgemaakt. Seguidillas De J.P.F. kalenders zullen tegen eind Het Bestuur. November verkrijgbaar zijn. De prijs zal trefiende, worden door den Voorzitter bes1echt~ hetzij persoonlijk, hetzij door een namens hem optredend bestuurslid.
j
~.....~d~e.;;.i.
, .~,~
Toegang tot de Club hebben: leden, buitengewone leden, ereleden en donateurs, van J.P.F., zolang zij voldoen aan de bepalingen van het reglement der véreniging en aan dat " ' van de club;
a.
.'
+.
b.
personen, speciaal geintroduceerd en wel uitsluitend voor de periodè, vermeld op het introductie-bewijs, afg~ geven door het Bestuur en zolang zij voldoen aan de voorwaarden van dit clubreglement.
Artikel 4. ,De in art. 3 sub a. vermelde personen 4ienen zich te verzeker~n van een lidmaatschapsbewijs. Dit wordt door den Wijkmeester afgegeven bij de inning der contributie. Zonder zulk een bewijs kan de toegang tot club en terreinen gewei~erd worden. Artikel 5. Personen, toegelaten tot de club en/of daarbij behorende terreinen, dienen zich in alle opzichten behoorlijk te gedragen en zijn verplicht alle orde-regelingen stipt na te leven, zorgdragend, dat de orde, rust en goede gang van zaken niet worden verstoord" Artikel6. " Alle geschillen en/of zaken, de club be-
ft
,.r -:,",
t,
U,
~, R. ArHUNATH U'.-
;--!f#U~' - ~"
Maduroslraat 26
-
,'
~
f
~
vis a ,vis PIstkantoor .
Tel. -1397
Sart Nicolaas
WILLEMSTAD
ARUBA
Hebt gij iets noodig, loopt eens aan.
BE. JUISTE KEUZE BOET U BIJ ONS BILLIJKE PRIJZEN
PRIMA SERVICE
L.A. GOUDSMID, HORLOGEMAKER, DIAMANTZETTER en .GRAVEUR Eigen Atèlier voor het vakkundig herstellen en vervaardigen van allerlei Gouden en Zilveren voorwerpen Breedestraat No. 15 1 Tel. No. 1370
CURÀ.CAO
>
.".
Nassaustraat No. 360 Oranjestad ARUBA
•
VlAMA'S AU'TO ,SUPPLY &TRADING , CO.
SURINAME NIEUWS
- THE HOUSE OF Q.U A11TY
Suriname is thans twee politieke par~ tijen rijk. Nadat · enige tijd geleden de "P.S.V." (Progressieve Surinaamse Volkspartij) werd opgericht, uitgaande van Rooms-Christelijk standpunt, kwam op 29 September tot stand de Nationale Partij "Suriname", waarin, zoals de voorzitter, de heer Van ... dèt- Schroeff dat uitdrukte, plaats is voor Christenen, Israelieten, Mohammedanen, Hindoes, Confusianen enz., hetgeen een van de belarlgrijke verschilpunten tussen de beide partijen is. Het motto is: :,Met de Nationale Partij Suriname naar een vrij en zelfstandig Suriname, terwijl als programmapunten o.m. zijn opgenOlnen de instelling van een Surinaams burgerschap en uitbreiding van het kiesrecht met als uiteindelijk doel: algemeen kiesrecht. Bij de partij' hebben zich reeds 915 leden ingeschreven. In het initiatief comité hebben geen statenleden zitting. 'Ne vinden er mannen als Van der Schroeff, Dr. Van Om'ineren, Meursinge, Mrw · -de Vries~ Schoonhoven, Calor, P. Wijngaarde, Lauriers, Eliazer, Van Eer en Juglall. Het Bestuur van de P.S.V. ziet er, nadat de functies door de gekozen bestuursleden onderling ·werden verdeeld, "'als 'Volgt- uit: J. Weidmann G.S.S.R. voorzitter -A. Sang Ajang onder voorzitter - J. Emanuels Ie secretaris - C. Ooft 2e secretaris - L. Berenos Ie penningmeester - J. Oedaraysing Varm·a 2e penningmeester, - C. Geara, L. Karg en J. Schmeltz commissarissen. Partijvorming in Suriname is momenteel noodzakelijk en zelfs toe te juichen, doch daarbij dient slechts één belang te worden gediend en wel dat van onze geliefde geboortegrond: "Suriname"! Dat geen der partijen dit uit het oog verlie·ze. De Voorzitter van onze zuster-vereniging te Aruba heeft in Suriname enige beroering verwekt tijdens zijn jongste bezoek aan het Vaderland. Onze landgenoten schijnen niet gewend te zijn aan het aanhoren van harde waar heden. Degenen, die dat doen schijnt men "niet te lusten". Dit hebben we zelf reeds vaker met ons orgaan ondervonden. Dat men daarbij vaak "opzettelijk?" verkeerd las, wisten we ook reeds, maar dat men ook slecht luistert naar een radio-rede lijkt vreemd. Vreemder wordt het als ·de redactie van eerbiedwaardige kranten dan afgaan op rnededelingen van dergelijke luisteraars en zonder informatie berichten versprei-den, die ten sterkste dienen te worden afgekeurd. Het . verhoogt het aanzien der betrokken bladen niet. Waar de
...
.J ust ·-Received: · ·Spalding . Tennis llalls alld Tennis Rackets ..Fàmous Dupont House . a~d Automobile Paint To Paint Contractors Special Discounts VIAN~4..'S fOl· redactie van "De Suriname" de betrokken redacties reeds op het verkeerde gewezen heeft, volstaan wij met het signaleren van het verschijnsel Kom~ heren, helpt mede de muilkorfwetten uit het . Vaderland te bannen. Ze zijn funest in . een democratisch land, waar het recht van het vrije woord geëerbiedigd dient te worden. De ene zegt het scherp, de andere wikkelt de zaak in zoveel doeken, dat de kern niet meer te zien is. Laten wij
allen samen trachten
alle
verkeerde dingen. uit ons . V~derland ie
bannen: er is er veel, dat ons hier op Curaçao, zo uit de verte bezien, nog ste-eds niet bevalt. En op deze dingen zullen wij, zo vaak wij dat nodig oordelen de aandacht blijven vestigen. De mijnwerkers van de Surinaamse Bauxite Maatschappij te Paranam, zijn in staking gegaan. In een vergadedng, gehouden in Bellevue op 1 October l.I., werd .deze staking formeel afgekondigd doorde Paranam Mijnwerkers Bond. Het Bestuur kreeg volledige volmacht om namens de arbeiders op te treden. De hoofd-eis van de arbeiders is: Opnavan de duurte toeslag van 15% in het basis-loon en een extra duurtetoeslag van 25 % met het oog op de hoge levensstandaard. n1€
Hoewel herhaaldelijk, ook in de plaatselijke Pers, gewezen was op de stijgende ontevrEdenheid onder de arbeiders, veroorzaakt door de loonpolitiek en het kleur-onderscheid, ,verd door de Directie van de S.B.M. niet veel gedaan om de arbeiders tegemoet te. komen. De bedreiging met staken werd als bluf beschouwd. Thans zijn we in Suriname zo ver, dat behalve de stakingen die reeds in kleine bedrijven plaats vonden, en de staking te Paranam, ook andere grote bedrijven, zo-
Quality
,..
sq-
""'eIa-.
ZOLANG
Dè .. ST. GERARDUS CURSUS"·· bestaat, is er geen betere opleiding in TYPEN en STENOGRAFIE DAG EN AVOND CURSUS In 1945 slaagden er 48 candidaten.
Lesgeld: Voor Typen 2 maal p. week f 12.50 per m. Voor Steno 2 maal p. week f 12.50 per m. Steno-Typen 3 maal p. week f 17.50 per m.
Wilt Gij ook de ENGE L SE TAAL grondig leren SCHRIJVEN, LEZEN en SPREKEN schrijft U zich dan zo spoedig mogelijk in op de Cursus voor BEGINNERS of GEVORDERDEN. . Lesgeld: f 7.50 per maand (1 les per week) HET ADRES IS: BREEDESTRAAT 96 (0) G.C.L. Leter, Directeur.
als de N ederlands Indische Gas Maatschappij en het Ge·m engd Bedrijf met stakingen worden bedreigd. De lonen zijn er over het algemeen veel te laag en staan. in geen verhouding meer tot de levens~ . standaard., die met de dag stij gt. Do Gouverneur confereerde met den P r ocureur-Generaal en den Directeur van Sociale Zaken> Mr. de Groot. Een bemiddelingsraad werd ingesteld, bestaande uit de heren: Mr. Dr. J.A.E. Buikskool, Voor- ' zitter en de heren W. Bos-Verschuur en E.R. Wessels, Leden met als plaatsvervan-
JONG SURINAME
15 October 1946. gers de heren C.R. Biswamitre -en A.L. Waaldijk. De Raad werd bereids geinstalleerd en zal zitting houden in de zaal van de Koloniale Bibliotheek. Alle arbeidersgroepen, die grieven hebben, kunnen die daar laten horen. De Raad heeft reeds' de volgende zaken in behandeling: Soekibaka. Gemengd Bedrijf en Paranam. De Paranam arbeiders hebben in mannen als Buiskool, Bos-Verschuur en WesseIs het volste vertrouwen en zien hoopvol de toekomst ·tegemoet. Het wachten is ook op een vertegenwoordiger van de Maatschappij uit Amerika, in welk verband de naam van den heer Cuff wordt genoemd. "Wij zullen wachten tot de Amerikaan komt", zei voorzitter Eliazer op de vergadering van 1 October. "Al moeten. we op een stukje zout zuigen, wij gaan daar niet". Hoewel de toestand ook op Moengo verre van rooskleurig is, werd daar de staking nog niet officieel afgekondigd. Men neemt vooreerst een afwachtende houding aan en heeft zijn grieven zowel aan de Directie als aa,n Mr. De Groot, voorgelegd. .
•
,
MAAK ONZE BANK ~4~ TOT UW BANK
MAJOIE HAJARY (Kort6 Biographie) Majoie Hajary werd geboren te Paramaribo (Suriname) en studeerde aan het Conservatorium te Amsterdam. Haar pianoleerares was daar Nelly Wagenaar. Nadat ze haar eind-diploma cum laude had behaald~ zette zij haar studies voort onder de leiding van J aap Sp~anderman (piano) en Cornelis van Dokkum (comporitie). Ze componeert dan ook zelf, o.a. liederen, die iÜ druk zijn verschenen en geeft concerten o.a. een piano-concert met het Concertgebouw-Orkest te Amsterdam. Ook voor de radio treedt zij op. Zoojuist voltooide zij haar nieuwe compositie "Ballet Hindou" op Hindoustaanse motieven voor Groot-orkest en ballet en waarvan he~ pi~no-arrangement vermeld staa~ or> het programma van het te Willemstad te geven recital. De pr,e miere van het ballet vindt plaats te New-York. Haar debuut maakt Majoie Hajary in Januari 1946 te New-York. Met deze landgenote, die thans te Venezuela vertoeft, zijn wij in contact getreden .
De Surinamer op Curacao hoort lid te zijn van J.P.F.
HET ZAL ONS EEN GENOEGEN ZIJN U TE MOGEN DIENEN!
HOLLANDSCHE BANK-UNIE N.V. Kantoor Oranjestad Aruba N. W. I.
I.'. WINKEL'S P.O. Box 137
HANDELMAATSCHAPPIJ Aruba N.W.I.
Agenten voor: LIBBY'S Producten: Corned Beef. enz. NESTLE'S Producten: NIDO Powder Milk, Lactogen enz. UNILEVER: Producten: LUX Soap, RINSO enz. REYNOLDS: Producten: CAMEL iigaretten, Pro Albert Tobacco enz. WASHBURN: Gold Medal Flour. PILLSBURY: Echo Flour. GENERAL FOODS: Maxwell Tea & Coffee, Corn Flakes enz. en nog verschillende andere artikelen, welke wij steeds in voorraad hebben, tegen billijke prijzen.
SPES PATRIAE In het onderstaande wil ik U het een en ander ve!'tellen over de Surinaamse jongelingenvereniging Spes Patriae. Mooiere naam dan Sp es Patria'e, de Hoop van het Vaderland, kon voor een dergelijke vereniging niet worden gekozen. Jeugdverenigingen zijn er overal, ook in Suriname natuurlijk, maar toch is er een essentieel verschil tussen Spes Patriae en andere jeugdverenigingen in Suriname. Waarin ligt nu dat verschil toch? zult U zich afvragen. Ik zal trachten deze vraag te beantwoorden door U eerst te vertellen, welke de motieven geweest zijn die er toe hebben geleid om SP het levenslicht te doen aanschouwen, hoe het gegaan is met de oprichting van deze vereniging en tot slot wat haar doel en streven is. Wanneer wij het leven in Suriname van nabij beschouwen, dan zien we dat de volwassenen zo midden in de strijd om het eigen bestaan zitten, dat ze haast geen oog hebben voor de behoefte van het opkomend geslacht. Men heeft zoveel moeite om de problemen van de voeding op te lossen dat de opvoeding in het gedrang l
Vraagt steeds naar
echte
SURlfjAAMSCHE RUM Voor engro~ bij ' d~, $}lleen ~. Vertegenwoordigers .
•
I
. ~ .,
1
S.E.L. IADURO & SOlS N. V. komt, met name de opvoeding van de schoolvrije jeugd, de burger van morgel! in een autonoom Suriname. De onderwijzer slooft zich af voor een ellendig salaris, komt na school doodmoe thuis ...... en studeert verder om in zijn boeken het antwoord te vinden op de vraag: hoe verbeter ik miin positie. En in deze pessimistische atmosfeer groeien jongelingen. op, eenzamen~ die achter een onverschillig uiterlijk, achter drukke gebaren zélf hun problemen moeten uitvechten, zélf hun meningen zoeken en tastend in de plastische massa van hun ontvankelijke ziel moeten boetseren ...... want leiders, die willen begrijpen zijn. zo schaars, opvoeders die jong genoeg zijn gebleven om uit herinneringen aan eigen jongelingsjaren echte levenslessen te . putten voor de volgende generatie, zulke opvoeders zijn er zo weinig. O. denk niet dat de volwassenen geen tijd hebben om over de jeugd te praten ...... neen gepraat wordt er genoeg, zelfs te veel. ..... over eigen jeugd, hoe anders het toen was, en hoeveel beter natuurlijk, want het zou wel een beetje te gek zijn als uit die gouden tijd niet allemaal gouden karakters waren voortgekomen ...... neen aan woorden, aan vergelijkingen geen gebrek, maar daden, zie je" een kloek initiatief,? een serie eenvoudige lezingen van cultuurdragers voor ouders, vergaderingen waarin dagelijkse vraagstukken over opvoeding behandeld worden met gelegenheid tot vragen stellen .. _ heel wat vruchtbaarder werk, dan eens in de week een demonstratie in welsprekendheid en voordrachtskunst waarvan het effect na de dienst met de eerste de beste windzucht wordt weggeblazen. Een enorme actie nóg breder en enthousiaster opgezet dah bijv. het Spitfirefonds dat ten slotte geld bijeenbracht om moordapparaten aan te schaffen (laat ons het even nuchter bekijken, hé); ja een geweldige campagne om speeltuinen en Clubhuizen voor de jeugd op te richten, . de jongelui in aller lei verenigingen samen te brengen en ze practische lessen in burgerkunde te geven, ze gemeenschapszin bij te brengen.
JONG SURINAME
y
Kijk, op zulk een actie heeft de rijpere jeugd steeds gewacht~ de drang naar gezelligheid deed ze samen troepen op Spanhoek, voor de bioscopen ...... tot een van deze jonge mensen (neen, geen volwassenen, van wie men dat zou verwachten) op het idee kwam niet langer uit te kijken, maar zelf iets te beginnen, de jongelingen van alle eeloof, ras en stand bijeen te brengen in een algemene vereniging, die de naam koos van SP. Hoop van het Vaderland. . 'Geln~t.>ireerd door een artikel in de ~,Readen: Digest" ~ waarin -stond · dat de jeugd :n de Verenigde Staten van Noord Amerika haar e!!!en clubs heeft, zijn toen enkeler van die Surinaamse jongens zelf aan he~ werk geslagen om ook iets dergelijks in Suriname te beproeven. Want, zo redeneerden zij, waarom ~an het in de VS wel en in Suriname niet? Op enkele kleine verschillen na. is de jeugd in wezen toch overal dezelfde? Er werd toen dus een commissie van initiatiefnemers gevormd die ten doel had het voorbereidend werk te verrichten en propaganda te maken. Deze commissie zag haar moeizame arbeid weldra beloond, toen 09 9 September 1945 de eerste vergadering gehouden werd in het Clubgebouw van de Young Women Christian Association, bij welke gelegenheid men tevens het voorlopig bestuurkoos en vele jongens zich als lid opgaven van de pasopgerichte vereniging. Toen moest er worden omgekeken naar een eigen Club Gebouw. Maar dat ging niet zo gemakkelijk. Want de· militaire overheid had al het hout van ons bosrijk Suriname nodig geoordeeld voor haar omvangrijke verdedigingswer ken. Is het misschien daaraan te danken dat de vijand, hoe machtig ook, geen enkele poging tot invasie heeft durven wagen. In alle geval, onder de burgerbevolking was de woning-nood hoog zodat van een nieuw clubgebouw voor-eerst zeker geen sprake kon zijn. Maar ... op de 2de alg. vergadering kon aan de leden de heugelijke tijding worden gebracht dat door de Ancient Order of Foresters in Suriname het gebouw van de Court Charity welwillend aan Spes Patriae was afgestaan. Tevens werden toen de statuten en het Huishoudelijk Reglement vastgesteld en de goedkeuring van het Gouvernement aangevraagd. Op'"2 Maart 1946 volgde de kroon op het voorbereidend werk toen op feestelijke wijze het clubgebouw aan de Keizerstraat door Mr. M. de Groot. Directeur van Sociale Zaken en Immigratie, namens den Gouverneur werd ingewijd. Hoe zit nu deze vereniging in elkaar? Behalve het bestuur, dat bestaat uit leden van de vereniging, allen jongens van 17 tot 25 jaar, is er ook een Raad van Toezicht, waarin zitting hebben enkele invoedrijke ouderen, die getoond hebben het wel te menen met de Surinaamse jeugd en blijk geven het
No. 115
§
5
HJEL L KJEJRO§JENJE REUK- en ROETIlRIJ
THE
SARGAIN
STORE
J. A. P.CABENDA Nog steeds het wel bekende adres 'Voor Schoenmë:kers-arlikelen, spo ria.riikeleIL ijzerwaren .DL BIJ CABEND:A IS EEN IEDER TERECHT. PRIMA KWALITEIT ... LAGE PRIJZElfI
Oranjestad belang van een verenIgIng als Sp es Patriae voor de Surinaamse gemeenschap goed in te zien. Het zijn: de populiaire Stadcommisaris van Paramaribo, de heer Robles de Medina, 2 statenleden: de HH. Ferrier en Johan de Miranda en de heer C.H. Vervuurt, industrieel. Verder i~ er een propaganda commissie. Maar dan ook een actieve! Om dit te bewijzen wijs ik op het eerste nummer van Spes Patriae's eigen orgaan, dat ze ondanks de 12 bladzijden druks heel bescheiden een "Rondschrijven" hebben genoemd. Hierin hebben onze kloeke jongelingen nogmaals het doel van hun vereniging uiteengezet. Uit het bovenstaande kunnen we zien, dat in Suriname een nieuwe geest heerst, vooral onder de jongeren. Wat zij vragen is slechts begrip en medeleven. Dit heeft onze Lou Li~htveld begrepen. Wij lezen toch in de vaderlandse pers dat hij een lezing heeft gehouden voor Sp es Patriae
CENTRAl RADID SERVICE SAN NICOLAS ARUBA HET BESTE ADRES VOOR HET REPAREREN VAN RADlOS & ELECTRISCHE APPARATEN
AANBEVELEND: E. D. NURSE
Aruba welke onderbroken moest worden omdat de vloer van de boven-verdieping het g~ wicht van een zo groot aantal leergierige jongelingen op den duur niet zou kunnen dragen; men verhuisde dus in enkele minuten naar de beneden zaal. Onze jongens zijn wakker. Ze zien de weg die ze volgen moeten. Aan ons, Surinamers fu den vreemde de taak hen Z~ veel mogelijk te steunen en te tonen dat zij niet alleen staan. J. Rahan.
Aan de Corantij n Lang, ongeveer een uur,had ik, in gedachten verzonken, zitten staren naar de trillende, zilveren watervlakte, waarop zich een donker stipje langzaam voortbewoog en dat door mijn verrekijker niets anders was dan een eenzame Indiaan in zijn korjaal die de rivier afvoer. Nog een half UUl.~ en van dit stipje zou niets meer te zien zijn. Het getij begon al te keren: de vloed kwam langzaam maar zeker op. Gelijk een regiment soldaten in de aanval, wierpen de schuimkoppige golven zich schijnbaar telkens met meer kracht op het witte strand om dan ziedend en sissend uit elkaar te spatten en in disj ecta membra zich terug te trekken als voor een nieuwe aanval of ongemerkt te verdwijnen onder of in de barsten van een omgevallen boom, die in den beginne trots de aanvallen ":' weerstond, maar op den lange duur moest zwichten voor de overmacht en . constantie, waarmee de golfslagen op hem beukten. Thans ligt hij op het strand, kaal, verweerd als een gesneuvelde krijger.
15 October 1946.
6
---------------.--.. ------ -----~--~---------~ -~ --~ - ~ -~_.~ _.--~ -- ~ -~ . --~---
Dit treurspel is identiek bijna overal langs het strand. Het dwingt tot beeldspraak, dit spel der natuur: die krachtige golfslag doet denken. aan de volharding van het Surinaamse volk tegen de moeilijkheden, die zich als bomen voor doen, die vloed, dat hooggetij, dat ook eens voor dit land zal opkomen en toch zoveel onaangenaams en onverdiende slechte naam. zal dekken en in de vergetelheid dompelen. Daarginds bij debocht splits.t de rivier zich en gelijk de armen van een inktvis slingert hij zich om een klein eilandje, van welig en ongeschonden plantengroei om zich daarna weer tot één stroom te verenigen de zula's en watervallen tegemoet. Dit herhaalt zich etterlijke malen, want bekend is de Corantijn om zijn kleine eilandj es. Aan de overkant nog nauwelijks zichtbaar met het blote oog is de steiger van Springlands: een schip ligt er gemeerd, op de achtergrond de donkere silhouetten van fabrieksgebouwen en fabrieksschoorstenen. Een barkasje, zoals men die alleen on onze rivieren ' kent, verlaat de wal en zoêkt de weg op naar- de monding. Zwarte rookkolommetjes schieten met regelmatige, korte stoten uit haar schoor·· steentje. Ik kijk kom: achter mij is moeder natuur in ongeschonden staat, zwijgzaam, machtig, bewust van haar alleenheersehappij. Een wisi wisi vliegt schichtig door de takken; de kikvorsen heffen hun Litanie aan; er ritselt iets in het laag struikgewas; de siksie joeroe's kondigen het uur aan. Ik steek een sigaret op en strek mij in volle lengte op het strand uit. Het fimarment lijkt wel een schapenyacht op lichtblauw satijn. In een symphonie van kleuren gaat de zon onder. Ik sluit mijn ogen en voor ik er acht in heb ben ik in een lichte sluimer gevallen ..... . Hoe anders is toch de ontwaking: het kleurenspel is veranderd en heeft een donkere tint gekregen. De rivier lijkt thans op een zwart tapijt; de zon is verdwenen, het matten sterrenlicht' en geflonker
van de nas ontstoken havenlichten van Springl;nds waarschuwen ' mij dat' het avond is. Ik sta op, rek mij uit en haal diep adem. "Suriname's trotse stromen" zing ik in mijn binnenste. Enigszins ontroerd spring ik op mijn fiets en rijd terug naar de vesting. Vaca:ntiegangeI:'.
De Rechtspraak bij de Aucaners door W. Pooiers.
Waarde lezers, ik heb mij voorgenomen U heden wat te vertellen ·over de recht-
spraak bij de ' Aucaners. Alvorens dit te doen ~a1 het wel nodig wezen eerst een kleine verklaring te geven wie de Aucaners zijn. De Auçaners zijn een der volksstammen die afstammen van de weggelopen slaven en in het binnenland van Suriname ,w onen. Zij hebben hun woonplaatsen gekozen langs de oevers van de bovenloop der Marowijne-rivier, langs de oevers van de Tapanahony, een zijrivier van de Marowijne. Van hieruit vestigden zich later enkele kleinere groepen langs de oevers van de Cottica- en van de Boven Commewijnee Zij kwamen naar de Cotica omdat enkelen zich gingen bezig houden met het bewerken van de verschillende houtsoorten, waaraan Suriname een onuitputtelijke rijkdom heeft. De Aucaners vestigden zich wel aan de oevers van de Cottica-rivier, maar hiermee verdween geenszins hun wantrouwen tegen den blanke. Dit wantrouwen is zeer diep ge·worteld en dateert van af de slavenstand. Bij overlevering hebben zij natuurlijk van hun voorouders gehoord, hoe dezen mishandeld werden op de vroegere plantages. Zij koesteren nog altijd de vrees dat het misschien weer mogelijk is dat zij vandaag of morgen ,veer in die ellendige toestand van vroeger worden gebracht, door hen opnieuw weer slaven te maken en hen dan ook als dusdanig te . behandelen of liever te mishandelen. Na • het voorgaande zal het U wel duidelijk I zijn, waarom de Aucaners de blanken zoveel mogelijk buiten hun dorpen houden en daarom ook niet te vlug naar de blanVOOR PASSAGES, INLICHTINGEN ken zullen lopen. Hieraan danken zij derENZ. halve hun eigen rechtspraak en ook hun eigen geneesher en. Het is wel opmerkeEMIR TRA 0 I N G CO. N.V. lijk, dat zelfs de Aucaners, die in de onmiddellijke nabijheid van Moengo, de Bauxietstad in Suriname, wonen er niet ORANJESTAD ARUBA aan zullen denken om met hun zieken naar den medicus te Moengoe te gaan, TELEFOON No. 182 EN 182 maar een groter vertrouwen stellen in hun eigen geneesheren, die met de nodige
K-L-M_ PAN AMERICAN AIRVIAYS I C.
I f
JONG suiUNAMÉ
--------------~-~ - ----------~~~-------------,-~ - ~-~=--= - = _.--
kruiden de zieke w·el weer beter. zullen maken. Ook wilde ik U het een en ander vertellen over hun levenswijze, opdat U dan makkelijker ' zoudt kunnen volgen, wat over de rechtspraak zal worden medegedeeld. De Aucaner is een natuur-mens. Hij gevoelt zich nergens zo gelukkig als in zijn dorp, dat gelegen is aan de bovenloop der rivier of achter de hoge en grote stroomversnellingen der Surinaamse rivieren. De' man :s een J, hartstochtelijke jager~· en vIsser. Hij moet immers zorgen dat er altijd voldoende vlees of vis in huis is. Hij zorgt ook voor het aanleggen van de kostgronden, maar dan ook niets meer dan het aanleggen hiervan. Het veTder .verbouwen van de voedings gewassen is het werk van de vrouwen en de kinderen. Verder verdient de man wat geld in het hout- of balata-bedrijf. Meestal ontvangt hij slech~s een gedeelte van waarop hij recht heeft, omdat men van zijn ongeletterdheid een schromelijk misbruik maakt. . Ook zor~~ de man voor het vervaardigen van de ~ieI.'lijke kano's, die steeds weer de .bewondering wegdragen van den vreemdeling die het binnenland van Suriname een bezoek brengt. De vrouw is de moeder van het gezÏl!. Behalve haar bezigheden in het huisgezin. moet ook zij zorgen voor het beplanten en het onderhoud der akkers. De oogst wordt ook door moeder de vrouw binnengehaald. Hier helpen de kinderen alt~id mee. Is er in het gezin een zuigeling, dan wordt die eenvoudig in een draagband op n10edersrug mede genomen. Verder moet de vrouw zorgen voor de opvoeding der kinderen; d.w.Z. van de meisj~s, want de jongens worden doorgaans door den vader opgevoed. Is een zoon wat ouder geworden en heeft hij de leeftijd van een jongeman bereikt, dan komt hij onder de leiding van zijn oom van moeders kant, want bij de Aucaners heerst het matriarchaat of neven-erfrecht. Sterft in een dorp het opperhoofd, dan kan zijn zoon nooit opvolgen, maar wel de zoon van zijn zuster, omda't die van den bloede is, zoals de Aucaners dat zo typisch uitdrukken. De A ucaners leven in dorpen bij elkaar. Aan het hoofd van zo'n dorp staat een kapitein l of opperhoofd. De kapiteins der ;:t:l schillende dorpen staan op hun beurt weer onder het grootopperhoofd of de granman hetgeen betekent gouverneur en die gevestigd is in het dorp Drie Tabbetje aan de Tappanahony-rivier. Elk dorp telt ook een aantal ouderlingen, meestal de ouderen, omdat z~j over meer ervaring beschikken dan de jongeren. Hun aantal hangt af van de grootte van het dorp. Verder telt elk dorp een gran-Viscarie, hetgeen zoveel wil betekenen als de Pro .. cureur-Generaal. De Kapitein, de Ouderlingen en de Gran Viscarie vormen samen het gerecht op een Aucaner-dorp.
/
JONG SURINAME
T
No. 115
L ___
de Aucaners kan men herkennen aan hun voor het bezit van een geweer, het z.g. kleding. Zij dragen een lendedoekje, de Port d'armes. In het jaar 1940, nog voor vrouwen daarentegen een soort sarong. het uitbreken van de oorlog bepaalde de Deze· meisjes zijn in de regel wel reeds toenmalige Gouverneur Kielstra dat in toegezegd aan den een of andere man, het vervolg ook de bewoners van het binmaar he~ -huwelijk kan eerst dan plaats nenland een dergelijke belasting zouden vinden. wanneer de natuur uitspraak heeft moeten betalen. De verschillende Politiegedaan, dat he~ meisje huwbaar geworden Commandanten werd opgedragen dit ter is. Het meisje dat reeds toegewezen is kennis van de betrokkenen te brengen. aan een jongeman~ wordt reeds beschouwd Vooraf dient gezegd te worden, dat zowel als het bezi! van dezen jongenman. Hoe- de Bosnegers als de Indianen zich met wel het meisje nog bij vader en moeder man en macht hierte~en verzetten. Op inwoont, is hij toch verplicht voor alles te een zitting van het gerecht werd dan bezorgen wat het meisje nodigt heeft. Ook sloten welke tegenmaatregelen men zou heeft hij verschillende, verplichtingen je- nemen om he":: onheil ' van de port d'armes gens zijn aanstaande schoonouders, zoals te voorkomen. Als eerste maatregel werd het jaarlijks aanleggen van een kostgrond besloten dat de vrachtvaart naar de binvoor dezen. De ongehuwde meisj es wor- nenlanden over de stoomversnellingen zou den door de Aucaners genoemd: De sie- worden stopgezet. Aangezien de vrachtraad van het geslacht en van het dorp. vaart op de Marowijne naar de Goudzone Na deze uiteenzetting zal het U wel dui- geheel en al in handen der Aucaners ligt delijk wezen~ dat een vergrijp tegen ·deze en men he~ niet kan stellen zonder deze sieraad als een ernstig vergrijp beschouwd lui, kunt U enigszins begrijpen wat dit te wordt. De uitspraak van het gerecht is betekenen had voor de Gouddelvers en dan ook niet mals. De beklaagde moet Balatableeders, die zitten boven de waterniet alleen een vergoeding geven aan de vallen in de verre oerwouden van Suriouders van he! meisje, maar ook aan den name. Als tweede maatregel werd overaanstaanden man van haar. Het enige wogen 011"1 de houtleverancies aan Para\vat hem hiervan kan vrijwaren is een maribo stop te zetten. Aangezien de Bosverklaring van het meisje. dat zij den be- negers het leeuwendeel van al het nodige klaagde verkiest boven haar aanstaandpn hout leveren, zou dat direct een grote Inan. In deze gevallen van het hof maken schaarste aan bouwmaterialen tengevolge aan jonge meisjes is men doorgaans zeer hebben. Aan deze maatregel.en danken zij streng. Van het dorp DAMTAPOÉ aande het, dat de verordening werd gewijzigd jun-
en -de -besbewc.n
gernan, die herhaaldelijk hiervoor gestraft was en nog steeds doorging met de meisjes ·tot las! te wezen. werd veroordeeld tot het doorsnijden van de Achillespees bij hem, hetgeen dan ook geschiedde. Het gerecht komt niet alleen in functie bij gevallen van overtreding van de Wet der Aucaners, maar steeds als er een bijzondere zaak te bespreken valt. Hiervan wil ik U een frappant staaltje verhalen. Vanaf de oudste tijden in de Surinaamse geschiedenis waren de Indianen en de Bosnegers vrij gesteld van de belasting
bleven van het d'armesrecht.
J:.!)
"ell~Cottica
is het bekend ddt
~en
EDISON ERKEND
IN~rAtLA.
t'~
boven de
vallen-vIij
betalen van het port
Het gerecht treedt ook op, wanneer er een beslissing moet worden genomen in zake het. treffen van maatregelen tegen mensen of stammen, die niet behoren tot het eigenlijke dorp. Dit geschiedt vooral wanneer er een vete is ontstaan tu<;sen twee verschillende dorpen. Het besluit van het ene dorp wordt dan aan het andere medegedeeld door middel van speciale gezanten. Deze gezanten staan jan onder de bescherming van het gerecht in
HOUSE
SINT
ANTONIUSCURSUS.
.G evestigd aan de Hoogstrae!t No. 42 Otrab.
OPLEIDING VOOR STENOGRAFIE EN TYPEN. Stenografie Ld. Ned. Stenografie Ld. Eng. Typen Ld. Ned. Taal 3x ~ypen Ld. Eng. Taal 3x
Taal Taal p.w. p.w.
f f f f
12.12.12.12.-
p.m. p.m. p.m. p.m.
(Met bijbeh. lessen in de Ned. en Eng. Taal 2x p.w.) Engelse-Taal zo uitgebreid mogelijk, gelet op uitspraak, schrijfwijze enz. Haast U voor degelijke oIJleiding. benut deze kansen, reporters en zij die afgewezen zijn. Laat U nog heden inschrijven voor het nieuwe schooljaar. Cursus voor b.v. 3 tot 6 maanden voorbehouden, enz. Dag en avondcursus. Billijke condities DE CURSUSLEIDER. J.M. Cooman.
ARUBA
TIE EN REPARATIE "BUREAU"
Pietermaai
het dorp, waarheen zij gestuurd worden. Zouden gezanten ~an een dorp, door bewoners van een andere dorp worden mishandeld, dan komt zo'n zaak voor het allerhoogste rechtscollege der Aucaners. De-. ze Hoge raad der Aucaners zetelt in het dorp DRIE TABBETJE, de woonplaats dus van het GROOT OPPERHOOFD der Aucaners. In dergelijke gevallen wordt dan de Kapitein van het schuldige dorp als kapitein ontslagen en wordt een andere kapitein aangewezen. De schuldige kapitein had irnmers bewezen dat hij geen macht bezat over zijn onderdanen.
Tel. 2111 U wQrdt bij ons vlug en degelijk geholpen.
En tegen redelijke prijzen. Uw licht-installatie verzorgen wij naar . Uwe tevredenheid. Uw e-Iectrische apparaten (stoven, strijkijzers, radios, enz.) door ens gerepareerd, gaan weer lange tijd mee. Onze lampen zijn een strding voor het oog. Zien staat gelijk aan kopen HUISVROUWEN: Belt even op: 2-1-1-1 (niet vergeten: TWEE-EEN-EEN-EEN) en Uw electrische problemen lossen wij direct voor U op.
. TRAB'NG COItfPANr N.V. Aruba handel maatschappij Orániestad San Nicol.u Aruba, Netherlanda West-India EXPORT
IMPORT
ProviaioDS. Building MaterlaIs. Liquors. General MerchandUe. AutomobU. and Trucks Bonded Warehou_-Ret.U Stor..-SerTlce St.tlo.
8
15 October 1946.
JONG SURINAME
~~~----------~~~~~~~-=====~
Wij zullen nu zo'n zitting van het gerecht bijwonen: Op de eerste plaats valt · het ons op, dat het gerecht geen zitting houdt in een gebouw, maar voor het huis van den Kapitein. Dag en uur van de zitting waren reeds van te voren nauwkeurig bepaald en op het afgesproken uur zien wij de ouderlingen een voor een zich begeven naar het huis van den Kapitein. Ook de Gran-Viscarie is na enige tijd aanwezig. Verder verschijnen dan nog de beklaagden en ook de getuigen. Het valt ons op dat iedereen met zijn zitbankje op het toneel verschijnt. De kapitein zal natuurlijk wel niet zo'n groot aantal banken bezitten, want soms zijn er bij zo'n zitting wel veertig tot vijftig mensen aanwezig. Is iedereen, die verwacht werd aangekomen, dan wordt de Kapitein gewaarschuwd. Zich welbewust van zijn waardigheid, treedt dan de Kapitein naar buiten en kande zitting een aanvang nemen.
Agenten:
De Kapitein geeft een verklaring, ,vaarom men tezamen is gekomen en spreekt de hoop uit, dat eenieder naar eer en geweten zijn mening over de te behandelen zaken zal geven. Is deze verklaring geschied, dan wordt de eerste zaak opgeroepen. De beklaagde treedt een weinig naar voren en neemt plaats op zijn bankje dat hij had meegebracht. Wanneer hij gezeten is buigt hij ootmoedig het hoofd, alsof hij te kennen wil geven dat hij schuld bekent. Hierna treedt zijn aanklager naar voren en verhaalt op ontroerende wijze het volgende: "Zoals iedereen weet werken wij Aucaners bij het Houtbedrijf in coöperatie. Toen het de beurt van den beklaagde was, dat zijn hout zou worden uit gesleept uit het bos naar de rivier, was ik als een der eersten aanwezig. Enkele weken geleden was het mijn beurt en ontbrak de beklaagde op het appel. Ik heb toen geinformeerd naar beklaagde en het bleek dat beklaagde niet ziek was, maar juist op dien dag naar een feestj e op een der naburige dorpen was geweest. Ik vraag derhalve zeer nederig het gerecht om mij recht te doen wedervaren".
woordbreuk, dat gestraft dient te worden. De Gran-Viscarie bepaalt dan de eis, die alleen door den Kapitein kan worden veranderd. De straf, die hem zal worden opgelegd, bestaat in een vergoeding aan den benadeelde. Deze vergoeding zal bestaan in een zeker aantal lendedoeken en soms ook nog enkele flessen rum erbij. Indien de eis Qoven het vermogen van den beklaagde gaat, dan vraagt hij om clementie, waarbij hij op de voorgrond stelt dat de straf door hem verdiend is, maar dat hij niet zo rijk is om hetgeen van hem gevraagd wordt te kunnen geven. Dit is dan de eerste keer dat de Beklaagde een woord gesproken heeft, want gedurende de gehele behandeling van zijn zaak bleef hij in een rou·NIIloedige voorovergebogen houding zitten en liet alleen zo nu en dan een zucht horen. Aan het eind bepaalt de Kapitein dan in overleg met de ouderlingen, hoe groot de vergoeding zal wezen. Is eenmaal de vergoeding door het gerecht dus bepaalt, dan zal de veroordeelde zich absoluut daarbij neerleggen en in de kortstmogelijke tijd aan zijn verplichting voldoen.
Verder worden er enige getuigen geboord, die kunnen verklaren, dat de beklaagde inderdaad niet ziek was en naar het feest was geweest. Zijn alle getuigen gehoord, dan neemt de Gran-Viscarie het woord. De Gran-Viscarie geeft zuiver een relaas van alles wat er gesproken is. Deze man moet wel een zeer goed geheugen hebben, want schrijven kan hij niet en beeft derhalve ook niets opgetekend. Is hij hiermee klaar dan richt hij zich tot den beklaagde en noemt hem een schande voor de Aucaners. Een Aucaner weet immers zijn eens gegeven woord tegenover zijn broeder toch te houden. Het is niet zozeer het wegblijven als wel de
De tweede zaak van deze zitting betreft een jongeman die de vrouw van een ander het hof heeft gemaakt. De Aucaners doen nog aan polygamie of veelwijverij. Een denkwijze over de vrouw is als volgt: Wordt de vrouw van een man niet door andere mannen het hof gemaakt, dan kan de man daaruit opmaken, dat zijn vrouw geen schoonheid is. Wordt zij wel door anderen lastig gevallen, zoals de Aucaner dat noemt, dan zullen wij zien wat de uitspraak van het gerecht is. Nadat weer een ieder gehoord was en de ProcureurGeneraal zijn eis had geformuleerd, werd het vonnis door den Kapitein uitgesproken en werd het volgende bepaald; dat
steeds in dergelijke gevallen hetzelfde is.. De man van de vrouw in kwestie verkreeg het recht om samen met de neven van zijn vrouw den beklaagde een afranseling toe te dienen. Een dergelijke afranseling heb ik meermalen meegemaakt en de usance is, dat de schuldige geen poging mag maken om terug te slaan. Gewoonlijk vraagt hij na enkele slagen vergiffenis en houdt de afranseling op. Zou echter bij de behandeling der zaak de vrouw naar voren treden en te kennen geven, dat de hofmakerij haar wel gevallig was, dan wordt de uitspraak van het gerecht heel anders. De verongelijkte man bekomt dan het recht zich van zijn vrouw te laten scheiden. Meestal wordt zij dan de vrouw of een der vrouwen van de tegenpartij.
'.
r
r
..
-
I
•••
Een krachtig 1. P. F.
is
voor de Surinamer
op Curacao
